Gửi gì cho em ở cuối sông Hồng?

Rời Nam Định, tôi đến với hạ nguồn sông Hồng. Vừa đến nơi, mùi rác đã xộc lên.

Sao ở đây mùi rác nhiều thế em ơi?

Rác từ thượng nguồn theo dòng chảy về anh ạ. Nhiều rác lắm. Anh đi theo em - H., bạn thanh niên tôi tình cờ gặp trên đường trả lời tôi như vậy.

H. dẫn tôi đi sâu vào sát với đê đoạn cuối sông Hồng. Dòng nước ngầu đỏ nhưng không phải màu đỏ của phù sa mà là ngầu đỏ của những váng dầu loang loáng. Trên mặt nước rác nổi lềnh phềnh. Bà con quanh khu vực nói, tới mùa lũ, rác ở thượng nguồn đổ về rất nhiều gây ô nhiễm khắp nơi. Tôi đã nghe kể về việc rác theo dòng chảy của con sông đổ về phía hạ nguồn nhưng chưa bao giờ chứng kiến cho đến hôm nay.

Đây là lần đầu tiên trong đời tôi đến được hạ nguồn của dòng sông huyền thoại và tiếc là cũng giống như con sông quê hương của nhà thơ Tế Hanh, giống như Nha Trang, như Cần Giờ, như Hòn Phụ Tử… vùng hạ nguồn sông Hồng cũng đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Mặt nước đỏ ngầu phù sa như khóc, nước mắt chảy dềnh ra kẹt vào mớ hỗn độn đủ thể loại, từ túi ni-lông tới rau cỏ cá mắm…

Theo thông tin thời sự trên báo đài tôi được biết, sông Hồng chảy từ Trung Quốc vào Việt Nam, ở thôn Lũng Pô, thuộc xã A Mú Sung, huyện Bát Xát (Lào Cai), phía thượng nguồn sông Hồng có nhiều nhà máy chế biến khoáng sản và chế biến nông sản, đây chính là nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước sông Hồng.

Ở đây có cách nào để ngăn ô nhiễm không bác?

Không có chú ạ. Thực ra rác thải dân sinh cũng nhiều rồi. Giờ thêm rác thải từ thượng nguồn đổ về nữa. Nhiều năm, mùi nước rất hôi. Chỉ sợ rằng nguồn nước cũng bị ô nhiễm.

“Nguồn nước cũng bị ô nhiễm”, phải rồi, nhà máy chế biến khoáng sản, nông sản mọc lên nhiều như vậy, nhưng không biết ban lãnh đạo, chính quyền nơi thượng nguồn con sông Hồng có phương thức xử lý xả thải tốt không, nếu không hạ nguồn của các con sông – không chỉ – sông Hồng sẽ trở thành một chảo rác, thung lũng rác.

Ngày hôm đó, tôi đã cùng H., bác T. đi hết đoạn cuối hạ nguồn sông Hồng. Câu hỏi làm thế nào để giảm thiểu rác nơi đầu nguồn đổ về cứ trăn trở trong tôi cho đến lúc chia tay.