Savitri

Ta cũng có mặt trong lễ kén vợ của hoàng tử Siddhattha. Đúng ra chỉ có công chúa chị gái của ta được đi dự. Chị rộn ràng sắm sửa suốt mấy ngày. Ta biết cô nàng này mê anh chàng hoàng tử đẹp giai ấy. Chỉ mới cách đây có mấy tháng thôi Siddhattha theo cha chàng đến yết kiến đại vương cha ta. Nước cộng hòa của chàng là một trong những chư hầu trong vòng ảnh hưởng của phụ vương ta. Những dịp đến yết kiến đại vương, đức vua đều cho Siddhattha đi cùng, cho chàng quen dần với công việc của người cầm quyền.

Chàng lưu lại mấy ngày ở phường Quán Sứ, nơi đặt sứ quán của các nước cộng hòa và các tiểu vương quốc. Ta đã để ý tìm chàng trong yến tiệc chiêu đãi. Không thấy. Ta đi cùng công chúa chị ngang qua phường Quán Sứ. Cô nàng này cứ đòi xe lượn qua lượn lại phường Quán Sứ mấy lần. Ta biết cô nàng tìm ai. Ta cũng đang muốn nhìn thấy người đó. Cuối cùng hai chị em xuống đi bộ gần tòa sứ nơi chàng ngụ lại. Hóa ra chàng đang ngồi một mình trong khu vườn bao quanh ngôi đền dành cho các sứ thần. Một mình chàng. Cô nàng rảo bước đi qua trước mặt chàng. Cô nàng đánh rơi cái vòng tay bằng bạc. Cố tình. Ta biết là cố tình. Cái vòng tay ấy rất khít cổ tay cô nàng, chẳng bao giờ rơi ở đâu cả. Chàng hoàng tử chìm đắm trong cõi riêng cũng phải giật mình vìđộng tác cố tình của cô nàng. Chàng nhặt cái vòng bạc, chàng lễ phép đứng dậy đưa cho cô nàng bằng cả hai tay.

Ta không để cho cô nàng kịp nhận. Ta chạy xô đến, đứng chắn giữa hai người, kịp giật lấy cái vòng thẳng từ tay hoàng tử.

- Thưa hoàng tử, không phải chị ấy đánh rơi đâu

Hoàng tử ngỡ ngàng. Thực sự là ngỡ ngàng.

- Cảm ơn chàng. Chàng đừng chấp em gái thiếp, nó còn là trẻ con.

Chị của ta kéo chéo áo sari phủ trên đầu xuống, che một nụ cười e ấp.

Vờ vĩnh đấy, chị ngỗ nghịch như con trai, mấy khi ra vẻ dịu dàng như thế kia. Cô nàng lại còn bảo ta là trẻ con. Ta khi ấy bốn tuổi, nhưng nhìn thấy chàng Siddhattha, ta đã quyết lớn lên sẽ lấy chàng, lấy bằng được.

Không kịp. Ta không kịp lớn. Chàng thì không thể đợi. Cô nàng chị ta bằng tuổi Siddhattha, cô nàng đang tràn trề hy vọng. Trên khắp mấy vương quốc và mấy nước cộng hòa, hỏi có công chúa nào lộng lẫy nhan sắc tưng bừng sinh khí như nàng không? Cô nàng tin rằng mình sẽ chinh phục được anh chàng hoàng tử bảnh trai kìa. Ta cũng cầu mong như vậy. Ta không thích gì việc chị lấy được Siddhattha. Nhưng thà chị lấy được chàng, ta cũng nhờ đó mà thỉnh thoảng nhìn thấy chàng, còn hơn chàng vĩnh viễn thuộc về một cô nàng nào đó. Xa lắc xa lơ. Năm thì mười họa mới thấy chàng đến lưu lại đôi ngày trong phường Quán Sứ.

Ta đòi đi theo chị bằng được. Chị đành chấp nhận. Cho trẻ em đi theo trong những lễ kén dâu kén rể lễ đính hôn lễ cưới bao giờ cũng là điềm lành. Cô nàng cần ta quá đi chứ. Người kéo đến sao mà đông thế. Trời đất ơi. Sao mà công chúa nào cũng đẹp cũng xinh thế. Thánh thần ơi. Thần Tình Yêu Kama hôm nay sẽ bắn mũi tên yêu vào ai trong số những cô nàng nao nức kia? Người thắng sẽ vinh dự tột cùng. Người không được chọn thì coi như một chuyến đi hội. Không ai lấy đó làm điều để mà ghen tị tức tối. Những tình cảm ấy không xứng với dòng dõi hoàng gia trên khắp mấy xứ này.

Chàng Siddhattha trang phục rực rỡ. Rực rỡ nhất là chiếc khăn xếp màu đỏ trên đầu chàng. Chiếc khắn còn giắt một cái lông công óng ánh. Hoàng tử ngồi bên một chiếc bàn bày nhiều đồ trang sức. Chàng sẽ tặng mỗi nàng công chúa một vật làm kỷ niệm. Lần lượt từng nàng được đưa đến ra mắt hoàng tử. Người ta xướng tên từng nàng lên. Công chúa vương quốc Magadha. Công chúa cộng hòa Licchavi, cộng hòa Videha trong Liên bang Vaji. Đó là những nàng đến từ miền đông. Công chúa bộ tộc Moriya, bộ tộc Koliya. Đó là các nàng từ miền bắc. Công chúa vương quốc Kosala từ miền tây. Công chúa tiểu vương quốc Vamsa, công chúa tiểu vương quốc Avanti từ miền nam. Tất cả đều thuộc vùng bắc tiểu lục địa. Mỗi người mỗi vẻ. Bảo ta chọn ra nàng nào đẹp nhất thì ta cũng chịu. Nhưng muốn vơ chàng vào thì ta thấy công chúa chị của ta lộng lẫy nhất. Từ đôi mắt, cặp lông mày, sang đến cái mũi, cặp môi. Tất cả đều sắc nét. Tất cả đều lồ lộ tinh anh. Cô nàng cũng tự ý thức được, cô nàng quá tự tin. Đến trước mặt hoàng tử, cô nàng nở một nụ cười quyến rũ và chìa tay ra chờ chàng đặt vào đấy món nữ trang làm kỷ niệm. Cười. Hàm răng trắng bóng như sứ lạnh. Ánh mắt lóe lên ánh thép. Ta bé con mà ta bỗng thở dài một cái. Hỏng rồi. Ánh sáng lóe lên từ gương mặt cô nàng là ánh sắc lạnh. Nó làm hoàng tử chết điếng. Như nhìn vào gương mặt của kẻ chinh phục, lộng lẫy đến mấy thì vẫn là kẻ chinh phục. Hoàng tử không thích kẻ chinh phục bằng bất cứ một quyền lực nào. Thần quyền chính quyền. quân quyền đều vô nghĩa. Kiểu người như hoàng tử chỉ bị rung động bằng một vẻ đẹp thùy mị nền nã.

Nhân bảo như thần bảo. Cuối cùng hoàng tử chọn cô nàng Yasodhara. Đẹp thì có đẹp nhưng mà nhợt nhạt quá. Hiền thi có hiền nhưng mà nhạt nhẽo quá. Ta nghe các nàng công chúa xung quanh bình phẩm. Thôi thì ở hiền gặp lành. Một nàng bảo. Hiền không bao giờ gặp lành. Nàng khác bảo. Hiền bao giờ cũng kèm theo đần. Một nàng nữa bảo.

Ta đờ người ra khi hoàng tử đeo nhẫn đính ước cho công chúa Yasodhara. Chị của ta thua rồi. Ta thua rồi. Hoàng tử sẽ không bao giờ thuộc về gia đình ta.Ta cuống lên. Không nghĩ ra được cách gì để giật lại hoàng tử. Bất đồ ta giật khỏi tay công chúa chị. Ta lao về phía hoàng tử. Ta kịp chạy đến đứng giữa Siddhattha và nàng Yasodhara.

- Thưa hoàng tử, còn em nữa. Em cũng phải được tặng quà.

Cả triều đình vỡ ra một trận cười. Trẻ con hồn nhiên. Một con bé bốn tuổi cũng đòi tặng vật trong lễ kén rể. Chị của ta rít lên khe khẽ gọi ta quay về vị trí. Ta thoảng thấy mắt cô nàng lóe lên đanh ác. Kệ cô nàng. Cô nàng đã thua cuộc vì chính vẻ đanh ác ấy. Ta chỉ quan tâm đến vẻ lúng túng trên gương mặt chàng hoàng tử.

- Ta biết cho em cái gì bây giờ?

Hoàng tử hỏi lại. Trên mặt bàn chẳng còn gì. Chàng hỏi như để kéo dài thời gian suy nghĩ.

- Hoàng tử vẫn còn một thứ đấy thôi.

Tất thảy chủ và khách đã thôi cười. Họ bắt đầu thấy đây không còn là trò đùa nữa.

- Chàng hãy cho em cái khăn xếp. Em hứa sẽ không bao giờ đánh mất.

Ta chỉ lên đầu chàng.

Hoàng tử hơi giật mình. Mắt chàng ánh lên vẻ rộng lượng với đứa trẻ hồn nhiên vô tư. Ta thầm cảnh báo chàng, ta không hồn nhiên, ta không vô tư. Nhưng chàng làm sao hiểu được ý nghĩ trong đầu ta. Chàng chỉ thấy nên chiều chuộng tính đỏng đảnh của những nàng công chúa. Lại là một nàng bé con như thế này.

Chàng gỡ cái khăn xếp trên đầu, trang trọng đặt vào tay ta.

Ta đã toại nguyện. Ta ôm cái khăn xếp có sợi lông công chạy về đứng cạnh chị của ta. Lúc này đám quan khách lại phá lên cười.

Các nàng công chúa bao giờ cũng vô tư. Buồn một lúc đấy nhưng rồi quên ngay. Rồi các nàng lại ríu rít kéo nhau đi xem thi tài. Ta nắm tay chị đi như trong mơ. Sung sướng vì được một tặng vật đặc biệt. Ngơ ngơ ngẩn ngẩn vì đánh mất chàng. Ta vẫn chưa thôi hy vọng. Lần này ta cầu mong Siddhattha thua trong cuộc thi tài. Thua đi thua đi thua đi. Ta thầm khấn. Cô nàng chị của ta hình như cũng thầm khấn. Khắp lượt các nàng công chúa hình như cũng thầm khấn. Thua đi. Chàng thua thì sẽ có cơ hội cho một lễ kén vợ khác. Thua đi.

Hoàng tử dò dẫm đến được bên con ngựa hoang. Ta thầm khấn con ngựa sẽ lại nhảy lên tung vó đá bừa bãi như nó đã làm với các hoàng tử trước. Không thì nó cũng vùng vằng bỏ ra xa không cho chàng tiếp cận. Không thì đơn giản nhất, nó dứt khoát không cho chàng leo lên lưng. Toàn bộ khán đài hồi hộp. Người mong được người mong không. Siddhattha thì hình như không sốt ruột không vội vàng. Chàng còn vuốt ve con ngựa. Chàng còn nói gì với con ngựa. Vẽ chuyện.

Chàng thua thì thua đi cho xong. Chàng lê thê kéo dài sự chờ đợi của mọi người làm gì. Nhưng rồi thoắt một cái chàng đã nhảy lên được mình ngựa. Con ngựa hoang cũng không giật nảy mình, không quay cuồng phản ứng. Nó thản nhiên như chuyện sẽ phải thế. Hoàng tử ngồi ung dung trên mình ngựa. Không yên cương. Chàng phi một vòng xung quanh các khán đài, chào một lượt các quan khách. Rồi chàng dừng ngựa, nhảy xuống khán đài chính, cung kính chắp tay cúi chào phụ vương của mình, chào nhạc phụ đang ngồi cùng với con gái Yasodhara. Chàng xoay mình sang bên, cúi chào cả con ngựa.

Trên chuyến xe ngựa lắc lư trở về kinh đô của mình, công chúa chị luôn miệng ta thán rằng cô nàng không gặp may. Còn anh chàng bảnh trai kia thì thật là ma mãnh. Lại còn thủ thỉ tâm tình với con ngựa hoang nữa chứ. Thật đúng là lừa mị. Mật ngọt chết ruồi. Muông thú cũng như người, mà bẫy ngọt ngào bẫy rực rỡ giăng ra khắp nơi.

Ta để mặc cô nàng dồn trút thất vọng vào lời nói. Ta ôm khư khư cái khăn xếp của hoàng tử. Rồi có ngày chính tay ta sẽ đội lại cái khăn này lên đầu hoàng tử cho mà xem.

* *

Chuyện ấy bất chợt trở lại vào một buổi sáng như thế này. Mười ba năm rồi. Ta bây giờ đã là một nàng công chúa mười bảy tuổi. Hơn cả tuổi của hoàng tử Siddhattha mười ba năm trước. Trời đã sáng mà ta lại muốn nán lại trên giường. Ta hé mắt nhìn đôi bồ câu gù nhau trong cái tổ chúng tự gác phía trên vòm cửa sổ. Gù gù. Tiếng gù gù run rẩy động dục. Ta tự hỏi cái tổ ấm của chàng hoàng tử ra sao rồi. Mười ba năm của chàng hình như không hạnh phúc lắm thì phải. Cô vợ chàng cứ dịu dàng buồn buồn thế nào. Chàng cũng phân tâm ngác ngơ thế nào. Mười ba năm không sinh con đẻ cái. Mãi đến gần đây mới có tin mừng. Ta đã gặp người vợ với cái bụng lùm lùm. Hãnh diện. Người đàn bà nào mang thai lần đầu đi đứng cũng cố ưỡn cái bụng ra phô trương thành tích. Nàng cũng thế, vẻ buồn bã xanh xao đã nhường chỗ cho nét ửng hồng và niềm vui thầm lặng.

Ta cố nằm thêm nhưng không được. Chị Juhi tất tả chạy vào kéo tất cả màn cửa lên. Dậy thôi, công chúa ơi, hôm nay phải ra đền thờ. Công chúa đến muộn, tế sư sẽ lại phàn nàn với phụ vương cho mà xem. Con gái con đứa ngủ muộn dậy muộn, ngỗ nghịch ngang tàng, coi chừng có quỷ Raksa nhập trong người nó.

Chị vừa kéo màn cửa vừa nhại cái giọng ngân nga của tế sư. Cái giọng ấy vừa chuẩn vừa sang, ma mị hút hồn bao nhiêu tín đồ. Nhưng với ta và chị Juhi, nó thật là tột củng giả dối. Ai ghét ta thế nào, ta ghét tế sư như vậy. Ông là vị chủ tế của triều đình, lại là thầy dạy ta từ những ngày đầu đến trường. Ta chưa bao giờ ưa ông. Ông cũng chưa bao giờ thôi ca cẩm về ta. Ngày trước ông ca cẩm về công chúa chị của ta. Bây giờ thì đến lượt ta. Sao quốc vương có hai nàng công chúa không ra con gái. Công dung ngôn hạnh không ra người dòng dõi hoàng gia. Giờ học không bao giờ ngồi yên. Kiến thức thánh hiền khó nhồi được vào đầu. Tội của ta là chỉ mong ngóng hết giờ học với đạo sư để chạy sang học binh pháp võ nghệ với đám con trai. Bên ấy có ông thầy là một viên tướng trẻ của triều đình. Ta không mặc sari đàn bà mà cũng quấn dhoti thành hai ống quần như đám con trai. Ta lăn vào tập võ tập đấu vật với đám con trai. Ta học cung kiếm đến thành thạo như một trang nam tử. Con gái mà không thêu thùa may vá, không chơi chuyền, không kẻ những ô vuông trên mặt đất chơi nhảy lò cò. Chỉ duy nhất có lần đạo sư gặp ta không đánh vật mà đang chơi một trò chơi. Duy nhất. Lúc ấy ta đang chơi trò đám cưới. Chỉ có một mình giữa đám con trai mới lớn, ta đóng vai cô dâu để cho chú rể dẫn đi quanh đống lửa. Đạo sư vung cây thước trong tay xông tới. Cả lũ chạy biến. Mãi đến đêm chị Juhi phải ra ven hồ mới tìm được ta về. Đạo sư đã kịp về mách với phụ vương ta từ trước. Hai người đàn ông quyền lực nhất vương quốc ngồi với nhau. Đạo sư ở ngôi cao nhất là một giáo sĩ Ba La Môn cai quản tinh thần cho tất thảy. Phụ vương ta ở ngôi thứ hai, một người thuộc đẳng cấp vũ sĩ, quản lý chính quyền trong vương quốc này. Hai người đàn ông quyền lực đi đến nhất tự kiếm chồng cho một nàng công chúa ngỗ ngược. Con gái để lâu thành quái trong nhà. Nó quẫy nó đập nó phá.Linh xà trong người nó bị đè nên có ngày quật mình theo sáu cái huyệt chakra mà xổ ra. Ta định ngủ rốn. Nằm lơ mơ mà nghe tiếng đôi bồ câu gù gù trên vòm cửa sổ. Mà tưởng tượng xem những cặp những đôi giờ này vẫn nằm rốn trên giường. Nhưng tiếng chị Juhi thình lình làm ta giật bắn người.

- Công chúa ơi, hôm nay thứ ba, đạo sư hẹn công chúa ra đền thờ có việc gì kia mà.

Ta chồm dậy ngay. Thôi chết. Đạo sư hẹn ta sáng sớm ra đền sửa soạn cho lễ cúng ngày thứ ba.

Ngày Mangalvar. Ngày của thần Độc hại Mangal. Ngày thứ ba hàng tuần dành để cúng thần cầu mong thần không gây hại. Đạo sư đã dặn ta phải ra sớm, lấy nước thánh sông Hằng tắm cho tượng thần Mangal, mặc lại y phục cho thần, đặt hoa cúng lên các đĩa, đốt trầm và làm trăm thứ khác bắt buộc cho buổi lễ. Ta đã ngủ dấn thêm. Ta đã quên.

Ta cuống cuồng chạy ra đền. Chị Juhi tất tả chạy theo sau. Một phần lỗi của chị là đã không nhắc nhở ta dậy từ lúc mờ sáng. Giờ này ra đến thì đã muộn, nhưng ta không làm sao tự quyết được, cứ ở yên tại nhà không đi nữa thì thật liều lĩnh. Ta đã làm đạo sư tức giận bao nhiêu lần rồi.

Thêm một lần này nữa, không biết ông ta sẽ giở giói những gì xúc xiểm với phụ vương. Lễ cúng vị thần trông coi ngày thứ ba hàng tuần đã sắp xong. Tất cả đám môn sinh đều có mặt, đều ngồi ngay ngắn trong chính điện, đều răm rắp đọc kinh kệ theo thầy. Ta nem nép ngồi xuống một góc khuất. Đọc theo. Lõm bõm nhớ câu nào hòa theo câu ấy. Ta cũng sửa vẻ kính cẩn nhìn lên pho tượng thần Mangal. Thần trông khá bảnh, bảnh thế mà lại là thần độc hại. Bốn cánh tay thần cầm chùy cầm đinh ba, toàn là binh khí. Nước da thần đỏ rực màu máu. Phải rồi, đây là vị thần hiếu chiến. Đồn rằng nhà vua nào tuyên chiến vào ngày thứ ba đều sẽ chiến thắng. Đạo sư cũng đang đọc đến câu kinh có chữ chiến thắng. Chiến thắng. Ta đọc theo trong tiếng chuông đệm boong một cái. Tâm trí ta bắt đầu không định vị vào tượng thần Mangal được nữa. Nó bắt đầu bay lên vẩn vơ trên mái đền. Nó bắt đầu lang thang xung quanh gương mặt đạo sư như một con ruồi. Nó bắt đầu loanh quanh chất vấn sao lại bắt môn sinh ngồi đây và đọc những điều viển vông thế này. Sao lũ môn sinh sáng láng kia lại chịu để cho người ta dẫn chúng trong u mê như thế này.

Mới tuần trước ta đã phạm lỗi. Đạo sư cho đó là lỗi, lỗi nghiêm trọng. Ta đã đột nhập vào nhà đạo sư. Đạo sư không có nhà. Ông đã đi lên Takkashila đàm luận với các giáo sư thuộc Viện Đại học danh tiếng. Bà vợ đạo sư cũng không có nhà. Ta đã thu xếp để chị Juhi rủ bà đi mua lụa may sari ở tận Varanasi. Lũ môn sinh của thầy đang trong gỉờ hội thảo tự quản. Nhà thầy hoàn toàn bỏ ngỏ cho ta lẻn vào. Ta đi khắp các ngõ ngách trong nhà một người vẫn tự cho mình là sứ giả của thần thánh giữa trần gian. Thần thánh ư? Không có thầy làm sao có thánh. Thánh cũng phải nhờ thầy thánh mới xuống được với trần gian. Đó là câu cửa miệng của đạo sư. Ta đang ở trong nhà kẻ mà Thần Sáng Tạo Brahma cũng phải hàm ơn đây ư? Kẻ mà thần Hủy Diệt và Tái Tạo Shiva cũng phải có lời nhờ vả đây ư? Kẻ mà Thần Bảo Vệ Vishnu cũng phải cúi mình trong những kiếp Vishnu đầu thai xuống trần gian đây ư? Nhà của cửa rộng nhờ thu nhập của những lễ cúng cho khắp lượt hoàng thân quốc thích. Ta đi từ tầng hạ lên tầng thượng. Dinh cơ ấy không ra ẩn viện của một bậc đạo sư. Nó là chốn đề huề hưởng lạc thì đúng hơn.

Thực sự là ta thấy chán những tiện nghi xa hoa trong nhà đạo sư. Những thứ không xa hoa thì tẻ nhạt. Những dụng cụ để hành nghề tế lễ chẳng hạn. Những bình nước bằng đồng, những đĩa phẩm vật bằng đồng, những cây đinh ba, những cây đèn dầu, những chân nến vàng chóe. Ta đã dợm chân định bỏ đi. Đúng lúc ta nhìn thấy tràng hạt của thầy trên bàn thờ. Thầy đã mắc tràng hạt lên cái tượng linga của Shiva. Vật thiêng phải để chốn thiêng. Tượng dương vật linga Shiva là sự sống là tái tạo. Tràng hạt là tri kiến tri ngộ. Tràng hạt rudrakhsha. Giáo sĩ nào cũng có một chuỗi tràng hạt lấy từ trên dãy Himalya về. Giáo sĩ nào cũng khoe mình sở hữu một tràng hạt đặc biệt. Hiếm có khó tìm. Cái hiếm cái khó của hạt là ở số lượng mukha củanó. Mukha là cái miệng. Ta thì gọi mukha là mắt. Hạt có hai mắt là vật thiêng của thần Shiva. Hạt ba mắt là của nhóm Tam vị Nhất thể. Bốn mắt liên quan đến thần Brahma và bốn bản kinh Vệ Đà. Cứ như thế cho đến cái hạt mười bốn mắt, tượng trưng cho mười bốn hiện thân và tiêu trừ mọi cái ác trên đời.

Ta ở trong nhà thầy đã khá lâu. Không chần chừ gì nữa, ta giật vội lấy chuỗi tràng hạt trên bệ thờ nhảy qua cửa sổ. Ta không đi ra cửa chính mà chạy xuyên qua vườn cổ thụ um tùm về phía bờ hồ.

Chuỗi hạt độc nhất vô nhị mà đạo sư vẫn thường hãnh diện đây sao? Thầy có lần rao giảng trong một lễ tế triều đình rằng thầy được thần Shiva chọn mặt gửi vàng, thần ban cho thầy tràng hạt chỉ có một mắt. Ai sở hữu tràng hạt một mắt thì sẽ thoát được vòng luân hồi sinh tử. Giải thoát luôn. Bất tử luôn. Có thể hiểu là thầy đã tri ngộ đã đi tới cứu cánh cực lạc, bây giờ thầy tồn tại chỉ là sự tồn tại sau khi đã khai minh, thầy duy trì thân xác trầ n tục chỉ là để dẫn dắt người đời. Trong dòng rao giảng hào hứng, đạo sư còn nói rằng chẳng có một giáo sĩ Bà La Môn nào có được báu vật như của thầy. Thầy còn có viên đá thiêng saglarama hình chiếc ô. Báu vật thực sự Saglarama thì tế sư nào cũng có, nhưng hình chiếc ô thì thế gian chỉ một không hai. Ai có được hòn đá ấy sẽ ở ngôi cao nhất trong vương quốc, là nguyên thủ quốc gia. Thực sự đạo sư đang ở ngôi cao nhất còn gì. Đức vua là cha ta còn phải nể vì thầy đó thôi.

Ta tiếc vô kể. Nghĩđến đây, ta mới tiếc là đã không lục lọi nhà đạo sư để tận mắt thấy viên đá thiêng. Thôi được, ta sẽ trở lại nhà thầy một dịp khác.

Ta chọn một lùm cây rậm rạp bên bờ hồ. Ta giở chuỗi hạt của đạo sư ra xem xét. Nếu nó thiêng thực sự thì hãy ban cho ta những điều ước ước được đi đó đi đây như những du sĩ, tự do như gió như mây, không bị cầm chân ở một nơi một chốn như ta bây giờ. Ước không phải là phận gái, được bắn cung cưỡi ngựa thỏa thích mà không bị người đời cười chê. Ước, trót là phận gái thì có được một trang nam tử như hoàng tử Siddhattha kia. Ta đang nhập định với tràng hạt thiêng, ta đang du hành trong không gian để đến với chàng bên kinh thành Kapilavatthu.

Có lần nữ thần Parvati hóa thành một người con gái tên là Kali, thực hiện tu hành xác để quyến rũ Shiva. Shiva khi ấy đang tu khổ hạnh. Chỉ có bậc cao trọng trong việc hành xác mới có thể thu hút được Shiva. Kali chọn cách ấy. Nàng ngồi trên một tảng đá, thiền cho đến khi chim chóc đậu trên đầu trên vai, kiến làm tổ khắp người, dây leo quấn quanh người. Cho đến ngày một giáo sĩ lang thang đi ngang qua. Ông này già nua nhăn nheo nhưng có vẻ đạo cao đức trọng.

- Người xinh đẹp trẻ trung như nàng phải hưởng thụ dục lạc, sao lại sống đời tu hành như một người già làm vậy?

Giáo sĩ hỏi.

- Ta muốn được lòng Shiva. Ta muốn lấy chàng.

Kali đáp.

- Shiva? Cái gã khất sĩ lang thang trên đỉnh Kailash ấy ư? Cái gã choàng tấm da hổ rắn quấn quanh cổ ấy ư? Liệu nàng có uổng phí đời mình không đó?

- Ta kính trọng những bậc tu hành, nhưng tu hành mà lời lẽ khả ố như ngươi thì phải cút đi cho khuất mắt ta. Sao ngươi dám to gan xúc phạm Shiva của ta?

Kali thét lên.

Lão du sĩ không hoảng hồn bỏ chạy, cũng không nán lại sừng sộ khiêu khích. Thoắt một cái du sĩ phẩy tay hóa thànhmột trang tuấn kiệt tay cầm đinh ba. Shiva. Đó chính là Shiva. Cuộc thiền định hành xác của Kali đã thành tựu.

Ta cũng đang học cách của Kali mà ngồi thiền đây. Rồi sẽ có một du sĩ già nua đi ngang qua. Rồi du sĩ sẽ nói những lời báng bổ. Rồi du sĩ sẽ hóa thành hoàng tử Siddhattha mà ta thương thầm nhớ vụng từ khi ta mới lên bốn.

Ta vừa nhắm mắt nghĩ ngợi lan man, những ngón tay vừa lần tràng hạt. Xem nào. Hình như. Hình như có cái gì trơn tuột ra khỏi những cái hạt tròn to. Có cái gì mủn mủn như đất trên bề mặt những cái hạt rudrakhsha. Ta mở mắt nhìn. Ngón tay ta vê qua vê lại những cái hạt đã làm tróc đi một thứ gì đó. Mộtthứ bột nâu mịn như đất bong ra khỏi hạt. Ta bèn dùng móng tay để cạy những mủn đất.

Dần dần ta hiểu ra.

Tràng hạt của đạo sư không phải là loại một mắt. Nó là những cái hạt chi chít mắt. Đếm được hơn cả mười bốn mắt là số lượng cho phép. Ai đó đã dùng một thứ hỗn hợp đất sét và bột gỗ đàn hương để trét vào những cái mắt hạt. Cái hạt khi ấy chỉ còn một mắt. Loại hạt khiến cho người chủ của nó trở thành bất tử.

Ôi trời ơi. Ôi thần ơi thánh ơi.

Ta bật lên một tiếng cười đắc chí. Hình như cứ phát hiện được điều gì về đạo sư là ta bật cười. Con gái con đứa vô duyên. Bao giờ đạo sư cũng bảo vậy khi thấy ta cười.

Thình lình. Một bóng người đứng ngay trước mặt. Đạo sư tên thầy là Brahma Charya. Thầy Brahma. Thầy tự phong mình là thầy thiên hạ, lại là đạo danh của thần Brahma. Thầy từ đại học viện trở về, lại đi qua đúng cái bụi cây ta đang ngồi, thầy quả là có tài xuất quỷ nhập thần. Đúng dự định thì mai thầy mới về cơ.

Thầy khom người vươn qua bụi cây, giật lấy tràng hạt từ tay ta.

- Bỏ ngay cái tay ô uế ra khỏi tràng hạt của ta.

Thầy thét.

Nhưng rồi thầy không làm to chuyện. Chỉ ta và thầy biết. Người thứ ba là phụ vương. Vua cha phiền lòng phải chi ra một trăm thỏi bạc kahapana, số tiền mua được mười con bò sữa. Một trăm thỏi bạc để làm lễ tẩy uế cho tràng hạt thiêng. Thiêng. Ta không dám nói gì với vua cha, nhưng đã kịp rỉ tai giễu cợt với chị Juhi. Chị là hầu gái, nhưng là bạn tâm tình của ta. Chỉ có chị và ta biết sự thật về tràng hạt của đạo sư.

Lễ tẩy uế cũng chỉ có ba người biết. Đạo sư, phụ vương và ta. Coi như bí mật để giữ tiếng cho một đứa con gái kém phẩm hạnh.

* *

Ta không biết cái lễ tẩy uế lớn nhất trong đời đang chờ ta phía trước.

Xong lễ ngày thứ ba, đám môn sinh lục tục đứng dậy trở về bên ký túc xá. Hôm nay là ngày tự học. Ta cũng định theo chân chúng đi ra thì đạo sư dõng dạc.

- Mi ở lại.

Gọi một cô công chúa là mi, chuyện không nhỏ nữa rồi. Chỉ những khi nào đạo sư tức giận thì ông mới có cách xưng hô ấy. Ông cậy ông là sư phụ, vừa là thầy vừa như cha. Cha mẹ cũng không bằng thầy, ông thường nhồi câu này vào đầu lũ môn sinh há miệng ngồi nghe. Ông cậy là vị tế sư của triều đình.

Ta len lét theo đạo sư ra trước đền. Sân đền bằng cẩm thạch trắng, bình thường đi mát chân, nhưng bị phơi trong nắng buổi sáng một lát, lớp đá trắng bắt đầu nóng giẫy. Đạo sư chỉ tay bảo ta đứng giữa sân nắng, còn ông ngồi trong bóng râm của hàng cột cẩm thạch có mái che. Chỉ cách vài bước chân mà một người chân trần đứng nắng, một người ngồi mát trong bóng râm.

- Mi có biết vì sao mi bị phạt hay không?

Giáo sĩ ngân nga. Cả khi không rao giảng, cái giọng ấy vẫn tròn vành rõ chữ ngân nga.

- Con biết. Con đã lỡ hẹn không ra phụ lễ cho sư phụ.

- Nói vậy là mới nghe một hiểu một. Môn sinh của ta thì được rèn giũa để nghe một hiểu mười. Đáng tiếc vậy thay.

Ta chỉ còn biết im lặng. Nhưng hai bàn chân ta thì không im lặng. Nó nhúc nhắc không yên như bị kiến đốt. Nóng.

- Thứ ba hàng tuần người ta thờ thần Mangal để làm gì, mi biết không?

- Thưa, con biết. Thờ thần để thần không gây hại cho chúng sinh.

- Đó. Ta thiện chí, ta tạo cho mi một cơ hội để mi kiềm chế tác hại ngay trong chính bản thân. Nhưng mà mi đã bỏ lỡ. Âu cũng là ý chí của trời đất.

Đạo sư thở dài. Sự thành thực nuối tiếc của ông thật điêu luyện.

Bây giờ mới dẫn đến hình phạt. Đạo sư bắt ta đứng giữa nắng mà trình bày về hệ thống đẳng cấp.

Ngay lập tức. Không có người nhắc bài. Ta thoáng thấy chị Juhi đang lấp ló sau những hàng cột cẩm thạch ở phía xa. Chị thông minh thật, nhưng chị là hầu gái, học hành lõm bõm, lại cũng giống ta ở cái tính thích làm ngược với những điều được học. Thầy lại cố tình hỏi khó. Bài về đẳng cấp thầy bắt ta ê a học vẹt cả năm nay rồi. Thi xong là lời thầy trả thầy. Bây giờ bỗng dưng thầy lôi ra bắt ta đọc lại, đúng là thầy cố ý bắt lỗi ta.

- Thưa đạo sư, hệ thống đẳng cấp là. Hệ thống đẳng cấp gồm. Hệ thống đẳng cấp được. Có bốn đẳng cấp chính và rất nhiều nhánh phụ.

Ta lắp bắp nói những câu giật cục. Vừa ê a vừa cố nặn óc lôi lại những kiến thức cũ. Nắng quá. Cái nắng như thế này chỉ làm người ta mê muội, kiếm đâu ra sự tỉnh táo bây giờ. Nắng rát đầu. Nắng bỏng chân.

Ta cố trình bày mạch lạc. Dần dần cũng trôi được bốn đẳng cấp chính. Cao nhất là Brahmin (tăng lữ), đẳng cấp giáo sĩ Bà La Môn và các nhà tư tưởng. Đứng thứ hai là Kshatriya (vũ sĩ), đẳng cấp tướng lĩnh cầm quyền và binh sĩ. Thứ ba là Vaisya (bình dân tự do), đẳng cấp thương nhân và chúa đất. Thứ tư là Sudra (tiện dân), đẳng cấp đầy tớ và thợ thủ công. Đạo sư thuộc đẳng cấp thứ nhất. Vua cha ta là đẳng cấp thứ hai. Chàng Yasa mà ta quen biết thuộc đẳng cấp thứ ba, vì cha chàng là chủ ngân hàng có thế lực ở thành Varanasi. Chị Juhi thân thiết của ta thuộc đẳng cấp thứ tư.

Đạo sư hầm hừ trong họng theo kiểu chưa hài lòng, nhưng cũng coi là được.

- Nào, bây giờ nói ta nghe về nguồn gốc của đẳng cấp nói cho lưu loát.

- Thưa sư phụ, bốn đẳng cấp sinh ra từ thân thể của Thần Sáng Tạo Brahma.

Đến đây thì ta bắt đầu lẫn lộn. Từ bốn bộ phận trên cơ thể thần Brahma thì đúng rồi, nhưng cụ thể từng đẳng cấp sinh ra từ chỗ nào? Xương quá. Ta hóc ở đây. Nhưng mà này, đời một nàng công chúa như ta thì cần gì cái thứ kiến thức đẳng cấp nào sinh ra ở chỗ nào. Một nàng công chúa mơ đời du sĩ được lang thang khắp cõi cần gì biết rằng Thần Sáng Tạo Brahma có cuộc đời 100 năm, mỗi năm 360 ngày đêm, mỗi ngày hoặc mỗi đêm gồm 4.320 triệu năm trần thế. Các nhà tư tưởng hoàn toàn lẩm cẩm mất rồi. Người ta cần gì biết từng đẳng cấp là một bộ phận cơ thể Brahma. Các giáo sĩ mất trí đang gây rối trí người đời.

- Mi làm sao nhớ được. Tâm trí mi bị ma quỷ dẫn đi sai lối, mi làm sao có được kiến thức thánh hiền. Mi không nhớ thì để ta nhắc cho mi nhớ.

Hùng biện. Lại hùng biện rồi. Nắng trên đầu, nắng dưới chân, nắng bọc khắp người mà nung.

Hùng biện vào chính lúc này ư? Đạo sư cứ thủ ng thẳng phải không phải không. Đẳng cấp Brahmin sinh ra từ miệng. Phải không? Đẳng cấp Kshatnya sinh ra từ cánh tay. Phải không? Vaishya từ bắp đùi. Phải không? Sudra từ bàn chân. Phải không? Mỗi phải không là một đắc ý.

Tài cao học rộng hơn người. Hiểu nhiều biết rộng hơn người nên phải leo lên đầu lên cổ người.

Đắc ý theo kiểu thần quyền muốn thống trị chính quyền. Một mớ kiến thức vô nghĩa đang hành hạ nhân sinh.

- Chẳng phải bỗng dưng ta hỏi ngươi về hệ thống đẳng cấp. Đẳng cấp nhiều khi thay cho pháp luật. Nó giữ cho những kẻ không chịu bằng lòng với thân phận mình phải ở yên vị trí tiền định. Công là công mà cú là cú. Cú không thể mượn lông công. Cáo không thể mượn oai hùm.

Nói kháy ai đây, ám chỉ gì đây? Đầu óc một đứa con gái mười bày tuổi nào có dám đo với bậc uyên bác nhất trong vương quốc. Bậc cao thủ tốn công trừng phạt một đứa tôm tép làm gì.

Nãy giờ ta đã vận hết nội công, vận hết những kiến thức chắp nối đã học về yoga để quên cái nóng thiêu đốt khắp người. Quên được cả những lời giáo huấn bất tận không đúng lúc. Ta bắt đầu cảm thấy con rắn thần đang trồi lên từ huyệt chakra chỗ xương cụt, nó uốn lượn dần lên dọc theo xương sống, trên đường đi kết nối từng huyệt, rồi lên tới huyệt thứ sáu giữa hai lông mày. Nó mà đến dược chỗ con mắt thứ ba ấy thì toàn bộ sức mạnh trong người ta được huy động.

Phải một lát ta mới nhận ra đạo sư đã ngừng nói. Ta ngỡ ngàng nhìn đạo sư ngồi trong bóng mát mà mặt ông bỗng nhiên đỏ lựng. Ông bỏ dở câu truyền giảng, hằm hằm nhìn về phía sau lưng ta.

Đang tập trung thiền mà ta cũng không cưỡng nổi tò mò. Ta quay đầu nhìn. Nhìn như thế là liều lĩnh. Có thể làm cho đạo sư nổi cơn thịnh nộ.

Quả nhiên. Đạo sư đột ngột nhảy dựng lên, giẫm chân hét:

- Thằng kia, sao mi dám dẫn tấm thân ô uế của mi qua sân đền.

Đạo sư quát anh dọn rác Kumar. Hàng ngày anh phải tới đền thờ thu nhặt rác, khơi thông cống rãnh, quét tước sân vườn chứ không được quét chính điện. Hạng như anh thuộc tầng lớp hạ lưu ở bên dưới cả bốn đẳng cấp. Hạng người ấy không được bước chân vào điện thờ. Anh phải làm những công việc bẩn thỉu. Anh thường xuyên phải tiếp xúc với những thứ ô uế cho nên anh đi đến đâu là nơi ấy ô uế. Kumar đang xách hai tay hai con sóc đất. Hai cái xác nhỏ lõng thõng trên tay anh. Sáng nay anh tìm thấy chúng ở trong vườn, chắc là chúng bị cầy cáo tấn công. Anh thu nhặt xác chúng, định đi qua sân sang phía góc vườn bên kia để hỏa thiêu cùng đám lá khô. Mọi ngày khuất mắt không sao.Đúng lúc giáo sĩ đang trút hờn lên đầu ta thì anh lại dẫn xác qua. Giận cá chém thớt.

Đạo sư nhảy vụt một cái từ trên thềm xuống. Lao phăm phăm về phía Kumar. Tưởng như đạo sư sẽ giáng vào mặt anh một cái tát. Không. Chạm tay vào giống hạ lưu cũng làm cho bàn tay mình uế tạp. Chỉ cần để cho bóng anh Kumar ngã lên người thôi cũng đủ bị uế tạp rồi. Đạo sư lựa thế đứng xoay lưng về phía mặt trời. An toàn. Không lo bị cái bóng của Kumar chờm lên người mình. Cứ đứng ở vị trí ấy, đạo sư lớn tiếng rủa sả kẻ xấu số. Thực ra anh chịu trận thay ta đấy thôi.

Năng lực yoga của ta có hạn. Ta có học hành tu luyện gì mấy. Nhưng chính lúc đạo sư đang mắng mỏ Kumar, ta cảm thấy con linh xà trong người trườn dọc theo xương sống dẫn tới con mắt thứ ba. Nó bùng lên. Một tia sáng chói lòa trước mắt. Thay cho ngã gục xuống ngất xỉu, vì cái nóng thì ta chồm đến. Tađến đúng vị trí mặt đối mặt với đạo sư, có anh Kumar chắn giữ. Đạo sư hơi sững người. Ông đã bắt kịp ánh tinh quái độc địa trong mắt ta. Một khắc. Hai khắc. Nhanh như chớp ta thúc vào lưng xô mạnh anh về phía đạo sư.

Xô mạnh. Ta cũng quá đà. Kumar ngã đè lên người giáo sĩ thì ta cũng mất đà ngã đè lênngười anh. Ba thân người chồng đống lên nhau trước sân đền.

Qua vai Kumar ta lại nhìn vào mắt đạo sư. Nào, anh Kumar dòng giống ô uế, bày giờ anh đang đè lên người đạo sư, thế thìđạo sư có còn sạch sẽ được hay không? Đến nước này nói là bẩn thì cùng bẩn, nói sạch thì cùng sạch.Như nhau.

Đạo sư chỉ choáng váng trong một khắc. Vẻ mặt ông tức khắc trở lại phẳng lặng. Điềm tĩnh hơn mọi lúc. Nó còn thoáng chút buồn buồn thương cảm. Nhanh như cắt ông hất được Kumar ra. Anh bị hất sang bên, cuốn theo ta cũng bị hất sang bên. Giờ thì cả cái cẳng chân Kumar vắt ngang người ta.

Đạo sư đứng vụt dậy giữa sân đền.

- Ra tất cả đây. Ra đây mà chứng kiến.

Ông thét.

Chị Juhi rời hàng cột chạy đến. Vài môn sinh lảng vảng ngoài vườn chạy vào.

Ta ngoắt mình tung người lên, chuyển từ thế nằm sang thế đứng. Thế võ ta vốn thực hành rất thiện nghệ trong những lần diễn tập. Ác thay, cả thân người tung lên bị tấm dhoti xổ ra của Kumar móc vào lôi lại. Thế là ta lại rơi xuống. Lần này ta đè lên người Kumar.

- Mi đã bị ô uế. Ô uế trầm trọng. Đứng dậy nghe ta truyền.

Giọng đạo sư trở lại bình thản, ôn tồn. Không việc gì phải cao giọng lớn tiếng nữa. Mọi người đều đã chứng kiến: Lúc này không ai thấy gã hạ lưu đè lên người đạo sư. Chỉ thấy Kumat đổ vào người ta. Ta đổ vào người Kumar. Gã hạ lưu đã làm cho người đẳng cấp cao bị uế tạp. Thậm chí công chúa sẽ đánh mất đẳng cấp của mình nếu không mau mau làm lễ tẩy uế.

Kumar và ta lồm cồm đứng dậy. Xác hai con sóc đất văng ta bên cạnh. Cái dhoti của Kumar mắc vào người ta, ta giật phắt nó ra hất sang bên Kumar hầu như khỏa thân, vội vàng thu thu giấu giấu, kéo tấm vải quấn vội vàng. Phải làm lễ thanh tẩy. Ngay ngày mai.

Ta nhếch mép cười. Úm ba la, ba ta cùng bẩn.

Còn đạo sư nữa, lẽ nào ông được miễn nhiễm với những gì bẩn thỉu?

- Thưa đạo sư, chính là người cũng...

- Khốn khổ thân con. Ta sẽ bàn với đại vương cách làm cho con trong sạch trở lại.

Thật là nhân từ. Thật là bao dung rộng lượng. Ai có mặt ở đó cũng phải thầm tụng ca thái độ và hành vi của đạo sư.

Sau đó một lát, đạo sư cho gọi mấy người tầng lớp hạ lưu đến, giải ta và Kumar ra ngoài bờ hồ. Mỗi kẻ bị nhốt vào một cái lều cách ly cho đến khi làm lễ thanh tẩy.

* *

Bãi cỏ rộng bên hồ là nơi làm lễ. Trên bãi cỏ, người ta đắp một trái núi thấp, cao gấp năm lần đầu người, thành đàn tế. Như một quả đồi nhỏ. Trên đỉnh đồi là cả một cái sân rộng như quảng trường hoàng cung. Cỏ còn tươi được cắt về, phủ đầy bề mặt sân tế. Chính giữa sân là bàn thờ.

Những pho tượng cỡ nhỏ của Tam vị Nhất thể, loại tượng có thể mang đến đạt tại đó để làm lễ rồi cất đi. Phía bắc hướng xuống mặt hồ.Dưới ấy vẫn có một khoảng bờ hồ để hoàng thân quốc thích có mặt chứng kiến và cầu nguyện. Ba phía còn lại của đàn tế đều có hỏa lò bằng đồng cỡ lớn. Hỏa lò cao ngang ngực tế sư. Mọi vật ô uế qua lửa đều được thanh tẩy, đều sạch sẽ trở lại. Hỏa lò phía tây hình tròn, tượng trưng cho mặt trời, nhờ có mặt trời mà sự sống muôn loài, cây trái và chúng sinh nảy nở được. Hỏa lò phía đông hình vuông, tượng trưng cho mặt đất bằng phẳng vuông vắn. Phẩm vật được rắc vào đây để Thần Lửa Agni mang lên đến các bậc chư thiên. Hỏa lò phía nam hình bán nguyệt, tượng trưng cho mặt trăng. Trấn giữ phía nam, ngọn lửa ở đây canh giữ và xua đuổi ma quỷ, không cho chúng đến quấy nhiễu đàn cúng tế.

Ba tế sư phụ lễ sẵn sàng bên ba hỏa lò.

Tế sư của triều đình leo lên đàn làm chủ tế.

Kumar và ta bị dẫn ra quỳ dưới chân đàn tế. Bên tả và bên hữu. Người dẫn ta ra cũng thuộc đẳng cấp hạ lưu, vì ta bị xem là đã ô uế. Suốt ngày hôm qua, suốt đêm hôm qua, ta bị nhốt trong một cái lều vịt. Đêm xuống được quẳng cho một bình nước và mấy cái bánh bột mì. Chị Juhi lén mang ra cho ta một ít đồ ăn, nhưng bị đám môn sinh tay chân đạo sư phát hiện và tịch thu. Chúng còn dọa chị không sợ bị ô uế hay sao mà toan tìm cách tiếp xúc với ta. Chỉ sau khi làm lễ thanh tẩy, ta mới trong sạch trở lại, khi ấy Juhi tha hồ mà xót thương.Nhưng rồi phụ vương ta được phép đến gần lều vịt. Người phải đứng cách xa năm bước chân mà nói vọng vào:

- Savitri con hỡi, ta đã thu xếp để sáng ngày mai làm lễ thanh tẩy. Con hãy gắng chịu đựng qua đêm nay.

Giọng nói cố kìm giữ, nhưng vẫn thoáng buồn phiền.

- Thưa phụ vương, nếu con không còn trong sạch thì có kẻ còn không trong sạch được bằng con.

Ta cũng cố tỏ ra cứng cỏi, nhưng giọng nói vẫn có chút nghẹn ngào.

- Phận nữ nhi, việc của con không phải là thù hận đối kháng. Con phải làm theo tất cả những gì quốc sư và ta chỉ bảo.

- Thưa vâng, nhưng con xin phụ vương một đặc ân.

- Con nói đi.

- Gia cảnh Kumar nghèo hèn. Nếu phải chịu mọi phí tổn tế lễ, e rằng anhấy phải móc cống đào rãnh mấy đời nữa. Xin phụ vương rộng lòng tha cho nhà anh ấy.

Ta nhớ lại lần tế lễ trước. Một trăm thỏi bạc. Lần này nghiêm trọ ng hơn nhiều, hẳn phải hàng nghìn thỏi bạc. Ta ân hận vì đã gây ra tai họa cho Kumar. Lẽ ra kẻ phải thanh tẩy là tế sư nhưng ông ta đã thoát. Thế thì tai vạ này ta phải chịu.

Không cần chờ đến khi ta cầu xin. Phụ vương đã quyết chuyện này trong cuộc bàn việc lập đàn thanh tẩy với tế sư. Kumar bị phạt, bị mất việc ở đền thờ, thế là đủ. Mọi chi phí làm lễ, phụ vương ta chịu hết. Hai chục con bò đực. Hai chục con dê. Hai chục con cừu. Hỡi trời, tế sư có giỏi thì giết hết cả gia súc trong kinh thành này đi.

Lúc này ta mới để ý đến bãi cỏ rộng phía sau đàn tế. Mấy chục gia súc các loại đã được dẫn ra sẵn sàng ở đó. Lũ gia súc be be ò ò ầm ĩ. Đám đồ tể cũng tay dao tay búa sẵn sàng. Họ đứng cùng lũ gia súc. Họ chắp tay trước ngực nghe từng câu tế lễ vọng xuống từ đàn tế. Tế sư lên yên vị phía trước bàn thờ.

Phường nhạc công lúc ấy mới tấu lên một khúc thánh ca. Trống phách đàn nhị réo rắt ban đầu chuyển dần sang mông mông lung lung. Khói trầm nghi ngút từ hỏa lò tạt xuống tận chỗ đám hoàng thân quốc thích và chỗ ta đang qùy. Hàng tạ trầm chi cho lễ này chắc lấy mất của vua cha cả trăm thỏi bạc.

Trống phách dứt. Tế sư giơ hai tay lên ngữa cổ hướng trời đọc dõng dạc lý do tế lễ. Hỡi chư thiên, ngày lành tháng tốt, quốc vương làm lễ thanh tẩy cho con gái là công chúa Savitri. Một tai nạn bất ngờ khiến quỷ raksa làm cho công chúa hoen ố, đe doạ lấy mất đẳng cấp vũ sĩ cao quý của công chúa.

Đến đó thì ta không bịt tai mà cũng chẳng nghe thấy gì nữa. Những lời ma mị chìm dần trong khói trầm mù mịt tuôn xuống. Ông ta đang nói đang diễn những điều đã nhập tâm suốt một đời dối trá. Lời lẽ trong Kinh Vệ Đà Yajur của thánh hiền đấy thôi, nhưng hiểu theo cách nào, vận dụng cách nào tùy tâm của từng bậc đạo sư. Kinh Vệ Đà Yajur dạy cách tế lễ, dạy các lễ nghi thờ cúng. Kinh Vệ Đà đến bây giờ trở thành cẩm nang độc quyền của các tế sư. KinhVệ Đà trở thành công cụ thao túng cả một xã hội như vậy hay sao?

- Hỡi chư thiên, hãy lắng nghe những lời tâm can của đứa con gái lầm lạc bị làm cho hoen ố này.

Sang sảng. Ngân nga. Giọng trongvà đẹp quá chừng. Tiêu chuẩn hàng đầu cho một tế sư triều đình đấy. Tìm cả vương quốc không có ai giọng đẹp bằng ông. Lại còn cầu xin cho ta, thay lời ta cầu nguyện. Này hỡi tế sư ta thề sẽ có lúc ta sẽ làm cho ông trong sạch trở lại.

- Hỡi chư thiên, hãy dẫn dắt con từ cõi mộnglung đến cõi thực.

Giáo sĩ ngân nga thê thiết:

- Om shanti, Om shanti, Om shanti.

Ba tế sư phụ lễ đồng thanh vang vang. Ôi bình yên, ôi bình yên, ôi bình yên. Họ vừa đồng thanh vừa rẩy bơ tinh khiết vào lửa. Họ ném vào đó những nắm gạo, những nắm bỏng ngô, những kẹo bánh, những bột màu, những hoa nhài hoa huệ hoa hồng. Phẩm vật dâng lên cho chư thiên trên trời cao.

- Hỡi chư thiên, hãy dẫn con đi từ tối tăm đến nơi có sự sáng.

Tế sư ngân vang, tay xúc một thìa bơ tinh khiết rẩy vào hoả lò phía tây.

- Om shanti, Om shanti, Om shanti.

Ba giáo sĩ họa theo, tay tung phẩm vật vào lửa.

- Hỡi chư thiên, hãy dẫn con đi từ sự chết đến nơi bất tử.

- Om shanti, Om Shanti, Om shanti.

Ba câu kinh cầu đã đọc xong. Tế sư lại ngữa mặt nhìn trời, hoàn toàn thành tâm thánh thiện, hai cánh tay giơ cao cầu khẩn một lần cuối. Rồi tế sư hạ tay xuống, hiệu lệnh đã xong phần lễ.

Chư thiên đã nể tình tế sư mà nhận lời của tế sư, kẻ nhơ bẩn đã được chấp thuận cho thôi nhơ bẩn, kẻ nhơ bẩn đã được trở lại thanh sạch.

- Svaha, svaha, svaha.

Ba tế sư phụ lễ đồng thanh. Kính mừng, kính mừng, kính mừng.

Đến đó, tế sư mới thung dung rời đàn tế theo những bậc cấp đi xuống. Ba tế sư phụ lễ đi theo thành một hàng. Họ đi tới phía bắc, chắp tay đảnh lễ trước phụ vương của ta và chào các hoàng thân quốc thích. Tất cả đang ngồi quay lưng về phía hồ nước, ngữa cổ nhìn lên đàn tế như xem cầm ca diễn tuồng. Thực sự thì họ cũng chẳng nhìn thấy tế sư làm gì ở trên ấy, nhưng nghi lễ buộc họ phải ngồi, ngồi cung kính mà phỏng đoán. Ngáp dài cũng được. Nhưng cứ phải ngồi.

Bây giờ tế sư đi xuống, họ thở phào vì đã xong một phần nghi lễ dài lê thê.

Lúc này ta mới thấy hai vị tế sư phụ lễ cầm mỗi vị một cái bát bằng đồng. Cha mẹ ơi, đã đến phần làm thủ tục tẩy uế. Một cái bát đựng phân bò. Một bát đựng nước giải bò. Phải là bò cái. Bò cái do Thần Sáng Tạo Brahmạ tạo ra cùng lúc với đẳng cấp Bà La Môn. Bò cái là Mẹ Đất, mẹ của các thần. Bò cái làm ra sữa, sữa ấy được cất thành bơ tinh khiết ghee cho các giáo sĩ Bà La Môn cúng tế chư thiên. Bò cái vì thế là vật linh. Mỗi bộ phận trên thân thể bò cái là một biểu tượng tôn giáo. Bốn chân là bốn bản kinh Vệ Đà. Cặp sừng tượng trưng cho thần thánh. Mặt là biểu tượng của mặt trăng và mặt trời. Vai là Thần Lửa Agni. Bò linh thiêng đến thế thì chất bài tiết của bò cũng linh. Phân bò được nắm thành từng nắm, ập vào tường đất phơi cho khô, dung làm chất đốt. Sáng sáng, người phương nam còn lấy một nắm phân bò khô ấy để lau chùi nền nhà. Phân bò lau chỗ nào, chỗ ấy được thanh tẩy.

Đến lượt ta được thanh tẩy.

Nhưng tế sư không thanh tẩy cho ta trước. Kumar được làm trước. Thế có nghĩa là ta phải quan sát phải nếm trải thủ tục ấy hai lần. Phải chết hai lần. Hai kẻ hạ lưu giữ chặt hai cánh tay Kumar. Không giẫy giụa vùng vằng được. Tế sư phụ lễ, một tay bóp mồm Kumar cho mồm há ra, một tay bốc nắm phân bò trát vào mồm anh ta. Phân tươi. Nhoe nhoét trên môi trên mũi. Tế sư thứ hai ghé bát nước giải bò dốc vào miệng Kumar. Coi như súc miệng sạch. Sạch tinh tươm. Ta đã nghĩ đến việc lăn đùng ra giả vờ ngất xỉu. Không. Làm thế thì hèn quá. Làm thế chỉ tổ cho tế sư đắc thắng. Hai kẻ đứng sau lưng định giữ chặt hai cánh tay ta, ta vằng ra, tự chìa tay về phía một giáo sĩ cầm bát phân bò.

- Hỡi chư thiên, con đã thanh sạch, từ nay con càng thanh sạch.

Ta không nói với các thần trên trời. Ta nói với tế sư đấy.

- Bình yên, bình yên, bình yên.

Tế sư mỉm cười đôn hậu mà đáp lại.

Ta bỏ nắm phân bò vào miệng, nuốt đánh ực. Phần dính dấp trên môi, ta xoa vuốt cho nó lăng mịn trên khắp hai má xuống đến cầm. Xoa vuốt một cách khoái cảm như khi các giáo sĩ cầu kinh, họ cảm thấy cái tiểu ngã của mình đã nhập một với đại ngã vũ trụ.

Đoạn, ta lại chủ động chìa tay về phía phụ lễ đang cầm bát nước giải bò. Cung kính đỡ lấy bằng cả hai tay. Ta nhấp môi vào thứ nước vàng khè khai xộc lên óc. Suýt nữa ta nôn thốc nôn tháo. Chỉ có lòng kiêu hãnh không chịu làm cho tế sư đắc ý mới giữ được cho ta không nôn. Một. Hai. Ba. Uống. Không được uống theo kiểu rón rén như thế Tế sư đang nằm kìa. Đã diễn thì phải diễn cho chân thực. Được thôi, ta uống cạn. Chùi mép khoan khoái.

- Kính mừng, kính mừng, kính mừng

Đám phụ lễ hòa nhịp đồng thanh.

- Khá khen cho con.

Đạo sư ôn tồn lúc lắc cái đầu về hai phía làm vẻ hài lòng. Cái đuôi tóc như đuôi chuột loăng quăng phía sau cái đầu trọc lốc.

Sang đến phần tử sinh. Giết gia súc để lấy máu gửi lên cõi trời làm hài lòng các thần. Lũ gia súc nhỏ bị giết trước. Người ta tròng ngang cổ lũ dê cừu một cái sào tre. Ở giữa sào là một cái thòng lọng siết chặt. Hai lực điền cơ bắp giữ hai đầu sào tre ở hai bên cổ con dê. Nó không cựa quậy gì được. Chỉ còn nước gục đầu đứng yên chờ chém. Một đồ tể vung con dao to bản đài như thanh kiếm. Cái đầu dê rơi đánh bụp. Máu phun cầu vồng. Xong. Một con, hai con, hai mươi con. Hai mươi con dê. Hai mươi con cừu. Tiếng be be óe óe ầm ĩ. Mùi máu tanh nồng hôi hám xộc đến. Đám đàn bà con gái phải kéo khăn phủ đầu che mũi che miệng. Be be óe óe như trẻ con khóc. Có người phải bịt tai. Xong lũ dê cừu thì đến lũ bò đực. Bò đực không phải là thần, nhưng nó là sức kéo, kéo cày kéo xe. Bò đực không thiêng, nên nó là thực phẩm. Con bò mộng đồ sộ cao ngang đầu hai kẻ lực điền. Bộ lông trắng phau như mây, cả một cái bướu vồng lên lúc lắc oai vệ. Phải thêm hai anh chàng lực điền nữa đến trợ giúp để ghì hai bên sào tre.Tay đồ tể lần này chưa dùng dao chọc tiết. Anh ta dùng cái búa tạ. Một búa động trời. Con bò rống lên chồm lên kéo lê bốn chàng lực điền về phía trước. Cả chục chàng đồ tể vây quanh phải xông vào tiếp cứu. Mười mấy con người đánh đu hai bên cây sào tre mới giữ được con bò đứng im. Tay đồ tể quyết đánh một cú chết hẳn. Anh ta tập trung nhìn vào đỉnh đầu con bò, chọn đúng điểm chết. Cây búa tạ vung lên giáng mạnh xuống. Con bò rống lên rụng rời. Điểm giáng xuống của cây búa tạ làm hộp sọ vỡ toác. Máu phọt ra. Óc phòi ra sủi lên như một lớp bọt. Con bò vằng mạnh. Mười mấy anh chàng ghìm sào tre văng ra. Con bò lao sầm sầm về phía trước.Cả đám hoàng thân quốc thích tháo chạy tán loạn. Con bò lao đánh rầm xuống hồ. Nó bơi như lướt đi. Thoáng chốc nó sang đến bờ bên kia. Cái sào tre không có người giữ, đã bị gạt xuôi theo chiều lưng con bò, như vác một ngọn giáo trên lưng. Nó lồng lên bờ, lao vào trong thành.

Chuyện sau đó thì cả đô thành còn lưu truyền nhiều năm sau. Con bò lông trắng be bét máu đâm sẩm vào mấy phường sầm uất đang buổi chợ. Tan tành hai tủ hàng ở phường vàng bạc. Một dãy sạp tơ lụa. Sang đến mấy dãy hàng rau quả Nó chỉ chịu kết thúc ở phường lò rèn khi có mấy tay thợ rèn cao thủ đang rèn kiêm, dùng kiếm mà đánh đòn hội chợ với nó.Đến lúc ấy thì con đường ở mấy phường chính đã ngoằn ngoèo dấu máu. Máu hôi lạ hôi lùng. Dấu máu đi từ bờ hồ chạy xuyên qua phường phố ngõ ngách như đánh dấu vết hôi tanh, chỉ đường cho ma quỷ tìm đường đi hại người. Dấu máu còn in rành rành nhiều ngày. Lau thế nào cũng không sạch. Trên con đường máu ấy, con bò đã húc chết hai mươi mốt người. Hai mươi mốt. Những con số tận cùng là một bao giờ cũng là số xấu với vương quốc chúng ta.

Ta vật vã quăng quật suốt ngày đêm. Lễ thanh tẩy đã làm ta thanh sạch trở lại, nhưng không một vật sạch sẽ nào có thể vào được miệng ta. Ăn miếng nào, uống miếng nào nôn ra miếng ấy. Không phải diễn trước mặt đạo sư nữa, ta thỏa thích nôn oẹ.Trời không cho ông ta có mặt ở đây để mà đắc chí. Bò là thần thánh của ai, từ hôm nay nó dứt khoát không phải là thần thánh của ta. Ta hầu như mê đi suốt một ngày.Cho đến sáng hôm sau, chị Juhi rón rén bước vào phòng, ta lơ mơ biết chị vào, ta bảo chị đi, đừng kéo rèm, hôm nay ta muốn nằm im không có ai bên cạnh.

Nhưng chị ghé tai ta thì thào:

- Siddhattha bỏ nhàđi rồi.

Thoạt đầu ta không hiểu. Một ai đó bỏ nhà đi thì việc gì đến ta mà bận tâm. Ngày hôm qua hai mươi mấy người bị bò húc chết trong thành kia kìa. Ai bỏ đi thì liên can gì đến ta.

- Công chúa nghe gì không? Hoàng tử Siddhattha bỏ nhà đi rồi. Vợ vừa sinh con là bỏ nhà đi luôn. Nghe đâu chàng đã quyết trở thành du sĩ.

Một tia chớp nhoáng nhoàng trong đầu. Gương mặt sáng rỡ buồn buồn của hoàng tử. Cái khăn xếp màu đỏ chàng cho ta ngày trước.Ta chồm dậy.

- Juhi chuẩn bị ngựa. Chị đi cùng với ta luôn.

Ta phải ghìm giọng để không hét lên.

Ta thoát ra khỏi cơn mê. Tỉnh luôn. Ta vồ lấy bình sữa dê trên mặt bàn nốc cạn. Chỉ lát sau, chị Juhi và ta đã phóng ngựa ra khỏi kinh thành. Mỗi người một ngựa. Chúng ta nhằm hướng Kapilavatthu mà lao tới.