Savitri
Người khách có một vẻ là lạ. Tóc để dài lãng tử. Lớn cao, vạm vỡ như một chiến binh nhiều tôi luyện. Da ngăm ngăm như phơi nắng dầm sương dạn dày. Một thương nhân dầu dãi trên những dặm đường. Nhưng gương mặt và phong thái thoáng vẻ của người có học thức. Khách đến mua bán tiền vàng ít khi cùng lúc có bằng ấy dáng vẻ. Lãng tử thì không chiến binh. Chiến binh thì không thương nhân. Thương nhân thì không thức giả.Phán đoán về họ thường là tương đối chính xác ngay từ lần đầu tiếp xúc. Chàng trai này thì không. Chàng bước vào, đặt lên mặt bàn một cái bọc. Vàng, bạc, ngọc trai, đá quý. Nhiều loại.
- Ta cần tiền cho một chuyến buôn hàng đến kinh đô Savatthi.Chàng nói.
Không có gì đặc biệt. Nhiều người đến bán đồ cũng là những thương nhân đường dài như vậy. Họ đến kinh đô Savatthi của vương quốc Kosala. Thậm chí đi xa hơn, đến tận kinh đô Rajagaha thuộc vương quốc Magadha.
- Nghe giọng nói, ta đoán huynh là người vùng Savatthi.
Ta nói để làm quen.
- Ta cũng đoán đệ là người đồng hương. Dân Savatthi ra với thiên hạ đều là người phát đạt.
Chàng đáp. Việc nhận đồng hương ở nơi buôn bán thế này cũng gây thêm chút cảm tình.
Chàng nhận một túi những thoi bạc có khắc biểu hiệu của quốc vương và chiếc túi in dấu bảo đảm của ngân khố. Vừa lúc Juhi đi mua đồ cúng về sắp đặt cho bàn thờ. Juhi bước từ trên cho xe tay xuống, những túi đồ lỉnh kỉnh xách đầy hai tay. Vị khách nhanh nhẹn chạy ra giúp. Một bộ hai chiếc ta đèn bằng đồng. Tượng Thần Của Cải Ganesha và Nữ Thần Tài Lộc Laksmi, sửa soạn cho ngày Tết Đèn đón thánh Rama chiến thắng trở về. Những tràng hoa giấy để chăng trong nhà. Những bánh trái cho ngày tết. Chàng trai nói tên mình là Raja. Chàng giúp bày đồ lễ lên bàn thờ. Juhi và ta xếp sai vị trí đĩa đèn, chàng đặt lại cho đúng. Chàng còn hướng dẫn tỉ mỉ cách tắm rửa tượng vào buổi sáng và đắp vải thiêng vào buổi tối cho các thẩn nghỉ. Những kiến thức ấy ngày trước đạo sư đã nhồi vào đầu ta nhưng nó không sao ở lại trong ấy được lâu. Raja thì làm một cách tự tin theo kiểu người được thần linh giao phó cho việc này. Thành thạo. Càng chứng tỏ phán đoán của ta rằng chàng là người học thức. Một thương gia đường dài có học thức. Lạ. Gia đình chàng hẳn là có thế lực và rất giàu sang mới có thể gửi chàng đi học với con cái các đẳng cấp trên.
- Hai công tử lo tết thế này là chu đáo lắm. Tết xa quê.
Tết xa quê. Raja nói câu ấy bình thường, nhưng nghe như một tiếng thở dài.
- Huynh thật là may mắn, chuyến hàng chắc là kịp về đến nhà ngày tết.
Ta bảo.
- Không, ta còn phải đi rất xa, chắc không kịp dừng lại ở Savatthi.
- Thế thì trong những ngày tết, nếu có dịp về đây mời chàng ghé qua ăn tết với anh em chúng ta.
Juhi mời. Chị và ta đều đóng vai đàn ông. Đóng khéo. Nhưng lời mời rất thật. Chúng ta đều có cảm tình với chàng Raja.
Raja đi rồi ta mới có cảm tưởng dáng vẻ chàng quen quen. Gặp chàng ở đâu rồi thì phải. Tư thế nghiêng khi chàng quay người ra đi. Chịu. Không nhớ ra. Giữa phường giữa chợ vô vàn người qua lại thế này, một gương mặt quen quen là thường xuyên.
Năm cũ đang qua đi, một năm mới đến gần. Một năm kết thúc hụt hẫng. Cảm giác bơ vơ. Ta vẫn quen trong những tháng ngày cải dạng lẩn trốn này có chàng Yasa. Chàng đã chìa tay đỡ, cho nơi ẩn náu, thu xếp thay tung đổi tích, thu xếp cho một công việc làm ăn trong nghiệp đoàn ngân khố. Cũng theo tính toán thiết thực của chàng, ta không để đọng vốn trong ngân khố của mình mà đã biết phân tán, gửi nó sang những ngân hàng khác, đứng những cái tên khác. Phòng khi bất trắc. Yasa lo cho ta thật chu toàn. Chàng đưa ta vào lạc thú triền miên cho quên bớt cảnh ngộ éo le. Chúng ta đắm chìm vào truy hoan quên cả ngày tháng. Yasa có nhiều nữ nhân làm bạn tình, nhưng với ta chàng đặc biệt mê đắm. Ta cũng mê chàng.
Nhưng rồi có một cái gì đó khác lạ trong con người chàng. Những lúc ở bên nhau, chàng vẫn chiều theo dục vọng của ta. Chiều. Chỉ là chiều mà thôi. Còn hồn chàng hình như đã lơ lửng đâu đó. Mơ hồ thất lạc đâu đó. Không phải là chàng tơ tưởng một nữ nhân nào khác. Xen giữa nhưng lần hoan lạc với ta, chàng vẫn có những nữ nhân khác; chàng chẳng thiếu thốn gì. Chỉ đơn giản là chàng đã vơ vẩn tâm thần. Có chút chán chường. Chán chường mà chẳng rõ vì lẽ gì chán chường.
Rồi thình anh chàng trở thành khất sĩ. Cái tin làm cho chúng ta bàng hoàng. Cái tin làm chấn động cả kinh thành Varanasi. Chàng Yasa, trưởng nam của phú thương chủ tịch nghiệp đoàn ngân hàng, tay chơi số một của kinh thành, đã rời bỏ gia đình ra đi sống đời khất sĩ. Lễ quy y của chàng, hàng trăm người đổ đến vườn nai để chứng kiến. Vòng trong vòng ngoài tò mò hiếu kỳ. Nghe nói vừa mới xuất hiện một hiền triết cao trọng bậc nhất trong các hiền triết.Người ta gọi ngài là Hiền triết ở Kasi. Kasi là cái tên của lãnh địa trong đó có thành Varanasi. Chưa cần biết quyền lực của hiển triết đến đâu, chỉ biết ngài đã làm được một việc kinh thiên động địa. Giáo hóa được một công tử ăn chơi bốc giời là Yasa. Cạo đầu đắp y vàng đi chân trần. Mái tóc chấm vai công tử ngạo nghễ nay còn đâu. Vàng bạc trang sức nhung lụa đã tháo cởi. Đôi hài thêu chỉ bằng vàng đã tháo cởi. Chàng quỳ xuống dưới chân vị hiền triết thụ lễ. Năm ẩn sĩ khổ hình đã bỏ hành xác, giờ cũng đắp y vàng,đứng hàng ngang phía sau hiền triết phụ lễ. Hiền triết thường là những bậc cao niên thâm lão. Thầy già con hát trẻ. Hiền triết này thì như người đứng tuổi thanh niên. Cao lớn trắng hồng, mắt búp sen, gương mặt sáng rạng. Bàn tay phải của ngài giơ lên ngang mặt, lòng bàn tay hướng ra ngoài, các ngón tay chỉ hướng trời, tư thế bảo hộ của chư thiên. Giọng nói trầm ấm vang rền. Ngài giảng một bài về nỗi khổ và phương cách diệt trừ nỗi khổ.
Hàng trăm người vây quanh đều nín thở. Yasa quỳ dưới chân ngài lên tiếng tuyên thệ: Buddham Saranam Gacchami.
Dhammam Saranam Gacchami.
Sangham Saranam Gacchami.
Thế là Yasa chính thức trở thành khất sĩ của một tôn giáo mới.
Đệ tử nương tựa Phật. Đệ tử nương tựa Pháp. Đệ tử nương tựa Tăng. Những lời lần đầu đọc lên nghe có vần có điệu, lạ lẫm mới mẻ. Thủ tục giản đơn không phiền phức. Các giáo sĩ thường làm con dân ghê sợ vì sự phiền phức, họ thường làm rắc rối hóa mọi điều đơn giản. Giáo sĩ này thì không vậy. Tuyên thệ xong, Yasa đứng dậy. Một cái gì đó khác lạ đang hừng lên trên gương mặt ửng hồng. Chàng đi ra sau lưng hiền triết, nhập bọn với năm nhà sư đồng đạo. Sáu vị ngồi thế hành thiền sau lưng hiền triết. Hiền giả cũng ngồi thế hành thiền. Bấy giờ ngài mới hướng về hàng trăm người dân thành Varanasi đang thu xếp chỗ ngồi trên bãi cỏ trước mặt. Ngài giảng về triết thuyết mới của mình.
Ta chen lấn dần dần lên. Tiến tới gần chỗ ngồi của diễn giả và các đệ tử. Mỗi lần thu hẹp khoảng cách là mỗi lẫn xác nhận thêm. Ta đến thật gần thì càng khẳng định. Không nghi ngờ gì nữa. Gương mặt ấy, cặp mắt ấy, giọng nói ấy. Người mà ta tìm kiếm bao nhiêu năm trời nay. Yasa ngồi ngay sau diễn giả thành một phép so sánh trực diện. Ta bất chợt nhận ra một điều lâu nay đắm chìm không nhận ra. Yasa là dục vọng nhất thời của ta trên con đường đi tìm kiếm hoàng tử Siddhattha. Một là miếng tạm cho đỡ đói lòng. Một là khao khát bền bỉ hằng mong đạt tới. Siddhattha. Chính làchàng. Người đã bỏ kinh thành đi làm du sĩ và mất tích nhiều năm nay. Bây giờ chàng đã trở thành Hiền triết ở Kasi,được truyền tụng. Bây giờ người ta gọi chàng là Phật, Người Giác Ngộ, Người Được Khai Sáng.
Ta lang thang suốt ngày trong rừng nai. Ta chờ cho đám người giải tán bằng hết rồi mới tiến lại gần Siddhattha. Chàng là Phật với người đời. Với ta chàng vẫn là hoàng tử Siddhattha. Mấy đệ tử của chàng đang lúi húi sửa soạn trước am cỏ. Chàng đang ngồi tĩnh tâm bên ao sen.
- Savitri đấy ư?
Chàng nhận ra ta ngay tức khắc.
Ta đã định làm một điều bất ngờ. Ta sẽ đến gần chàng như một tín đồ có điều muốn tham vấn. Đến thế. Rất gần. Không có ai ở xung quanh. Ta sẽ bỏ cái khăn xếp đội đầu của đàn ông ra. Mái tóc dài phụ nữ đổ xuống. Siddhattha sẽ nhận ra ta. Bất ngờ. Nhưng hóa ra chàng không cần vậy.
- Chư thiên ơi, chàng nhận ra thiếp tức thì.
Ta kêu lên. Hầu như quên mất là cách xưng hô có thể tiết lộ tung tích của mình. May mà xung quanh vắng vẻ.
- Có một nàng công chúa tên là Savitri vẫn ăn vận y phục nam nhân và đội khăn xếp như thế này mà. Ở kiếp trước của ta.
Siddhattha vui vẻ chừng mực theo kiểu của một giáo sĩ.
- Kiếp trước của chàng ư? Cuộc đời ấy đã lâu đến thế rồi hay sao?
- Tăm tối vô minh ta đều đã trải. Và chúng đều đã thuộc về kiếp trước.
Yên lặng hồi lâu. Chàng không có vẻ gì là muốn hỏi thăm về ta và những truân chuyên đã trải.
Ta lại có rất nhiều điều muốn hỏi. Chàng đã ra sao trong những năm tháng ấy, chàng có nghĩ gì đến cuộc đời trước có ta trong ấy. Triết thuyết của chàng thì ta không muốn hỏi. Ta vốn xa cách với các lý thuyết và các ông thầy.
- Siddhattha, thiếp đã lo lắng về chàng biết bao nhiêu. Thiếp từng đi tìm kiếm chàng ở nhiều nơi.
- Đa tạ nàng. Nếu nàng đã cất bước lên đường như vậy thì nàng hãy đi tiếp đi. Hãy làm một du khách mà đích đến là sự tỉnh thức.
- Thiếp vẫn đi, nhưng là đi cho thỏa chí giang hồ, hưởng cho hết lạc thú ở đời. Hành trình ấy thiếp cần có chàng.
- Ta và giáo pháp của ta từ nay bên cạnh nàng rồi đó.
Kiên định. Khăng khăng. Ta biết khó lay chuyển nổi con người đang ngồi ở trước mặt. Chàng rất hiểu ta cần là cần con người bằng xương bằng thịt của chàng kia. Nhưng đáp lại, chàng gửi về bên cạnh ta giáo pháp của chàng. Thân xác thì không.
Chàng Yasa lúc này mới từ phía am cỏ đi đến. Chàng chắp tay chào giáo chủ. Chào ta. Cả hai cái chào đều cung kính. Sao với ta lại cung kính xã giao đến thế. Đột ngột ta lớn tiếng:
- Yasa, cha mẹ chàng đang mong, chàng hãy trở về đi.
Yasa cúi đầu:
- Đội ơn nàng nhắc nhở. Song thân ta cũng đã quy y Phật, hai người nay làm tín đồ tại gia.
Thất bại. Ba mặt một nhời.
Ta nói với Yasa, nhưng lại nhìn Siddhattha:
- Thế thì chàng trở về với thiếp. Ta lại có thiếp có chàng như lâu nay vẫn vậy.
Một thoáng ửng đỏ trên gương mặt Yasa.
Chàng lại chắp tay:
- Bần tăng xin khất lỗi với nàng. Bần tăng chỉ là đứa hài nhi vừa mới sinh ra trong Phật pháp.
Thất bại thứ hai. Trước cả hai người, ta đã thua liên tiếp.Ta không sao lôi kéo được cả hai.
Yasa gặp hiền triết ở ngay trong khu rừng này. Hôm ấy chàng cùng một nhóm công tử kéo theo những nữ nhân trở lại đây vui chơi bốc giời. Hôm ấy ta không tham dự. Chàng lại đi qua am cỏ của năm ẩn sĩ. Họ không tu khổ hạnh nữa mà đang quẩy quần xung quanh một triết gia nghe giảng thuyết. Thấy hay hay lạ lạ, Yasa dừng chân lắng nghe. Rồi chàng. ngồi xuống bên cạnh mấy người kia tự lúc nào. Được hồi lâu, bỗng nhiên đám trai gái đang vui chơi đằng xa náo loạn cả lên. Một nữ nhân mới gia nhập bọn tự nhiên biến mất. Biến mất theo cả túi tiền và đồ trang sức của những kẻ tháo cởi giao tình. Họ rầm rập chảy qua lùng sục tìm kiếm. Họ đến bên các ẩn sĩ mà hỏi xem có thấy một thiếu nữ chạy qua đây hay không. Yasa ra hiệu cho họ đừng xâm phạm sự bình yên của các ẩn sĩ, nhưng không kịp. Hiền giả đang giảng thuyết xua tay ra hiệu không hề gì, rồi hỏi:
- Các người tìm gì vậy?
- Thưa, chúng tôi đi tìm một thiếu nữ đồng thời là kẻ cắp.
Hiền giả cười:
- Xin hỏi, tìm nữ nhân kia và tìm chính mình, ta tìm thứ nào hơn?
Tất cả đứng sững sờ. Họ chưa hiểu được lời lẽ này. Nhưng cái lạ lùng của lời lẽ làm họ dừng chân. Rồi họ cũng ngồi xuống. Lắng nghe. Yasa còn ngỡ ngàng hơn họ nữa. Chàng nghe như nuốt lấy từng lời. Lúc đến rừng nai, Yasa là một công tử theo quán tính tìm lạc thú. Lúc rời rừng nai, chàng đã mang tâm hồn giáo sĩ của một nguồn sáng mới.
Nguồn sáng? Tỉnh thức? Ra khỏi cơn mê muội nghìn năm. Ta cố gạt những khái niệm ấy ra khỏi đầu. Vừa mới được truyền tụng và đã vội gieo những điều cao ngạo như vậy. Đầu vẫn còn xanh tuổi vẫn còn trẻ, mới thành giáo sĩ đã nghĩ mình thánh thiện, vu cho cả thế gian này u mê trong giấc ngủ. Tôn giáo mới này ta sẵn sàng đón nhận nếu như nó không xâm phạm đến cuộc đời dục lạc của ta. Tôn giáo này chỉ vừa mới đến đã lập tức cướp đi của ta hai người đàn ông. Một là xác thịt. Một trong mộng tưởng. Ta làm sao đón nhận nó được.
- Nàng hãy nhớ, giáo pháp của chúng ta luôn ở cùng với nàng. Chỉ cần mở rộng lòng mình, nó đã ở ngay trong đó.
Thật đúng là một bậc đạo sư tinh xảo. Siddhattha nói câu này chi để mà an ủi. Người ta không bao giờ được để cho một người đàn bà ra về với thất bại. Kẻ ấy sẽ lập tức trở thành kẻ thù. Siddhattha không muốn ta thất bại quay đi. Nhưng không, ta không thất bại.
- Không phải giáo pháp của chàng luôn ở bên thiếp, trái lại, thiếp sẽ luôn ở bên các chàng. Ta đáp theo giọng nhiều ẩn ý của các vị đạo sư. Chiếc gậy của các người ta quăng trả các người. Ta sẽ đeo đuổi các người, giành giật cácngười trở lại với đời. Ít ra là về lai với riêng ta. Juhi và ta cùng ngâm mình trong một bồn nước. Những bồn tắm xung quanh, mỗi bồn có dăm bảy người. Chỉ riêng nàng Usa một mình một bồn.
Chuyện đàn bà rôm rả xung quanh việc đàn ông xứ này đang bỏ cửa bỏ nhà để theo Hiền triết ở Kasi. Mà không chỉ ở Kasi nữa, vị giáo chủ ấy đã rời Kasi lâu rồi. Bây giờ người ta gọi ông là Đấng Giác Ngộ. Ông đã đi sang xứ khác, mang theo hàng trăm đệ tử, đến đâu đệ tử lại rầm rộ kéo theo đến đấy. Giáo hội của ông mở rộng. Nhanh. Như sông Hằng tràn bờ.
Ban đầu người ta bàn tán chuyện công tử Yasa trở thành khất sĩ. Chỉ được ít tháng. Sau đó là chuyện ngay cả những giáo sĩ Bà La Môn cao trọng như Sariputta và Moggallana cũng cải đạo theo Đấng Giác Ngộ. Sau đó là chuyện những đại vương cũng xin làm cư sĩ, trở thành những tín đồ tại gia còn sùng tín hơn du sĩ. Đấng Giác Ngộ trở thành đề tài bàn luận rôm rả khắp nơi. Trong phường ngoài chợ. Dưới bến sông trên lẩu son gác tía. Trên những chuyến xe mọi miền xứ sở.
Bây giờ là chuyện trong nhà tắm công cộng. Cả năm nay vào nhà tắm công cộng, nói gì đi nữa thì cuối cùng vẫn dính dáng đến chuyện học thuyết mới.
- Các chị hỡi, ví thử bây giờ chồng ta bỗng giở dói ra, chồng ta cũng cạo đầu đắp y theo Đấng Giác Ngộ, các chị xử sự ra làm sao?
Thật là như ngô hạt đổ vào chảo rang. Tất cả cứ rào rào lên. Nảy tanh tách lên. Chỉ có chuyện ấy mới cuốn được hết các bà các cô vào.
- Còn tùy thuộc vào tuổi tác của ông chồng nữa.
Ngoại tứ tuần thì thu xếp cho con cái cũng ổn rồi. Lên đường đi tìm kiếm tâm linh cũng được rồi. Một bà chừng tứ tuần bảo. Bà vừa nói vừa hớ hênh vươn người lên trên mặt nước, cả khuôn ngực chảy sệ bày hết ra.
- Nhưng ta nói đàn ông đụng độ thanh tân kia?
- Lạy giời, ta thì cứ đến ngay lột y trả bát cho giáo chủ, ta bắt ngay chồng về.
Một nàng vừa cuốn lại mái tóc xõa vừa nói.
- Phỉ thui cái miệng. Nhà có người đi tu học đạo là nhà có phúc lớn. Lôi kéo người ta hoàn tục là tội tày giời.
Một nàng khác bảo.
- Chứ không ư, lẽ nào ta đứng nhìn chồng mình dứt áo ra đi dễ dàng như thế?
Tất thảy đều là đàn bà. Không nhìn được cái gì xa hơn bẫy bước chân. Không ai chịu để chồng mình bỏ nhà lánh tục. Cho dù có được hứa hẹn về một tương lai an lạc. Cho dù có cơ hội tích phúc tích đức.
- Chồng đi đã đành một nhẽ. Nhưng chồng đi cũng chẳng bằng con trai bỏ đi.
Một bà rầu rầu kể. Con trai bà mười tám tuổi. Gia đình đã thu xếp gửi nó lên Viện Đại học Takkasila. Bao nhiêu đạo sư giỏi ở trên ấy. Chàng thanh niên cũng háo hức chở ngày lên đường.
Thế rồi bỗng dưng đảo lộn hết. Nó nghe nói về Đấng Giác Ngộ. Nó thử đến tiếp kiến ngài. Thói đời thấy cái gì muốn thử mà chưa sẵn sàng thì lánh cho xa. Thử là nghiện. Con trai bà nghiện luôn. Nó về nhà lạy cha lạy mẹ, rồi nó đi theo thầy, bao năm nay nó vẫn mong tìm cho được một người thầy như thế.
Không khí lắng xuống. Lắng một chốc rồi lại bùng lên. Lần này chuyện chuyển sang trần tục hơn. Người ta hỏi nhau về gia thế của Đấng Giác Ngộ. Nghe đâu ông ấy là hoàng tử của bộ tộc Thích Ca. Người có căn tu. Lấy vợ rồi, dùng dằng mười ba năm không chịu có con, chỉ nhất tâm đòi đi làm du sĩ. Hoàng gia khuyên giải sao cũng không nguôi. Phụ vương phải ra điều kiện có con trai nối dõi thì mới được ra đi. Thế là chàng chấp nhận điều kiện, có con rồi mới lên đường.
Đi khắp xứ. Gặp nhiều thầy giỏi. Trí tuệ siêu phàm, kiên trì chí hướng, thế là thành đạo.
- Nghe đâu ngài có hào quang. Chồng con ta theo ngài, có san được chút hào quang nào sang mình không nhỉ?
- Thôi đi, nữ nhi chúng ta không cần đàn ông có hào quang. Đàn ông chỉ cần có một thứ là đủ, phải không Usa?
Kỹ nữ Usa được lôi vào cuộc. Nàng một mình một bồn tắm. Bao giờ nàng cũng một mình một bồn. Không ai sang tắm chung mà nàng cũng chẳng rủ ai sang. Đàn bà xứ này không kỳ thị kỹ nữ. Những kỹ nữ hạng sang như Usa, đến vương tôn công tử còn hãnh diện được cùng uống trà qua đêm. Các bà vợ còn khích lệ những ông chồng tẻ nhạt đến học thêm ở nàng, một thứ bổ túc nghệ thuật dục lạc làm tăng hiệu quả cho đời sống vợ chồng. Nhưng sang tắm chung với nàng, người ta ngại. Nàng danh tiếng quá. Nàng quảng bác quá. Bên nàng lộng lẫy càng phơi trần ra mình xám xịt.
- Ta không nghĩ như các chị. Đàn ông là phải đàng hoàng nam nhi, phải uyên bác, trung thực và rộng lượng hải hà.Ta chưa gặp được người như vậy.
Usa đáp.
- Chứ không phải trên đường tầm sư học đạo, Đấng Giác Ngộ từng ghé vào kỹ viện của nàng sao?
- Ta mong có được một ngày như vậy.
- Nàng sẽ phải tội đày hỏa ngục mất thôi, nàng sẽ làm cho ông ấy hoàn tục.
Cỏ những tiếng cười phụ họa. Những người khác đăm đăm chờ xem Usa trả lời thế nào.
Usa chùng người xuống cho nước trong bồn dềnh lên đến cổ. Nàng ngước mắt nhìn lên khoảng trời trên đầu một lát rồi mới nói:
- Sao không phải là ngược lại? Chính Người sẽ lôi kéo ta theo giáo pháp của Người?
- Nàng có thật lòng không đấy? Đấng Giác Ngộ chứ không phải ai khác đã đem đi chàng Yasa của nàng, rồi sẽ đem đi hết đàn ông trên xứ sở này. Sẽ chỉ còn lại toàn đàn bà với nhau như trong cái nhà tắm công cộng này thôi.
Ta vào cuộc. Ta hỏi Usa cái câu tất thảy đàn bà đều hỏi.
Nàng không nhận ra ta là gã trai chút nữa đã qua đêm với nàng. Không nhận ra. Lúc giả trai, ta có bộ ria mép và dáng vẻ khác hẳn. Ta đã gặp nàng nhiều lần trong nhà tắm mà nàng không thể nhận ra.
Nàng nhìn sang ta. Đăm đăm. Có thể nàng đã thấy một cái gì. Rồi nàng đáp:
- Cứ đưa họ đi hết cả đi. Đưa họ về với ánh sáng. Còn hơn là để lại cho đàn bà chúng ta những kẻ vô minh tăm tối.
Lại rào rào những câu tranh cãi. Đùa cợt chọc ghẹo nữa.
Thình lình một đám cảnh vệ rầm rập xông vào áo giáp sắt gươm giáo sáng loáng. Chưa từng xảy ta như vậy bao giờ. Đám cảnh vệ đàn ông xông vào đứng dọc theo bốn bức tường của nhà tắm nữ. Bao vây.
- Lệnh cho ai ở đâu ở yên đó.
Đám đàn bà trong bồn tắm rú lên. Léo nhéo phản đối. Tất cả đều ngồi chùng người xuống cho nước ngập đến cổ, tay ôm ngực che bớt những phần phải che.
Viên phó đội cảnh vệ dẫn thêm hai kẻ lạ đến bên những bồn tắm. Ta đãnhận ra hai kẻ kia. Chúng là quân do thám ở tiểu quốc của chồng ta. Chúng đi nhận mặt ta.
Qua được hai bồn tắm thì viên phó đội cảnh vệ sốt ruột. Y nghĩ ra cách khác. Y ra lệnh cho toàn bộ đám đàn bà đang tắm bước ra khỏi bồn, đứng thành một hàng ngang trước đội cảnh vệ. Lại những tiếng la hét bất bình. Cả những lời đe dọa. Viên phó đội tảng lờ, việc y y cứ làm. Đám đàn bà chịu thua. Tất cả đưa hai tay bưng mặt, thân thể không một mảnh vải che, cứ thế mà bước ra khỏi bồn tắm. Đứng vào hàng. Tay che mặt. Thân thể thì tai cũng giống ai, chỉ cần giấu cái mặt cho kỹ, sau này ra đường gặp nhau khỏi ngượng.
Chỉ có Usa không nghe lệnh. Nàng đàng hoàng đứng lên, bước ra khỏi bồn, tiến về phía để xiêm y.
- Nàng Usa, y lệnh.
Viên phó đội hét.
Usa như không nghe. Thong thả quấn sari. Thong thả quấn lại mái tóc. Xong. Nàng từ từ tiến đến gần viên phó đội.
- Cho gửi lời thăm ngài cảnh vệ trưởng Govinda nhé.
- Y lệnh, đứng vào hàng!
Viên phó đội đã hơi dịu xuống, nhưng vẫn làm oai.
Usa khoát tay về phía đám đàn bà khỏa thân đàn hàng ngang trước mặt đám cấm vệ:
- Bày biện ra thế này, ta đoán chắc ngài không nhìn thấy cái cần nhìn đâu. Chỉ khi nào che kín hết thân thể thì mặt người mới lộ.
Nàng khẽ tát yêu vào má viên phó đội rồi ung dung đi ra khỏi nhà tắm.
Viên đội và hai kẻ do thám đi dọc theo hàng người. Mấy chục tấm thân đàn bà trắng lôm lốp.
Chưa bao giờ những cặp mắt đàn ông của họ được no nê đến vậy. Đến trước mỗi người đang che mặt, viên phó lại bóc tay họ ra cho hai người kia xem. Lắc đầu. Lắc. Lại lắc. Rốt cục Juhi và ta bị bắt.
- Khá khen cho các ngươi. Cao chạy xa bay đến tận chốn này nhưng hùm thiêng cũng phải có ngày sa hố.
Một kẻ do thám bảo.
Juhi và ta bị áp giải ra chỗ để xiêm y. Chúng ta lấy bừa hai bộ sari của ai đó, dứt khoát không lấy đúng xiêm y trong hai cái tay nải của mình. Trong ấy còn hai bộ y phục đàn ông, đám cảnh vệ mà biết sẽ lộ ra việc lâu nay chúng ta vẫn cải trang.
* *
Vài giờ sau, Juhi và ta bị dẫn độ về tiểu quốc của đức vua chồng ta. Ngài đã quá cố thì có cả một triều đình sẽ xét xử. Giữa hai đất nước đã có một thỏa thuận dẫn độ tội phạm.
Đích thân viên phó đội cầm đầu hai tiểu đội áp giải. Y và một tên anh ngồi cùng xe ngựa với hai kẻ bị bắt. Juhi và ta bị trói giật cánh khuỷu. Chúng ta ngồi trên một băng ghế. Viên phó đội và tên lính ngồi băng đại diện. Hơi thở của viên phó đội rất hôi. Một thứ mùi bùn ở chỗ cống rãnh lưu cữu không được nạo vét. Y cứ vươn người sang, sà vào sát mặt chúng ta mà gợi chuyện. Nói một câu lại véo một cái vào ngực ta. Nói một câu lại véo một cái vào ngực Juhi. Mồm y không yên. Tay y không yên.
- Sao nữ nhi mà gan to tày đình vậy hả nàng?Ăn cắp Ấn tín của vua, tội chém đầu đấy. Có muốn thì huynh đây sẽ giúp, huynh sẽ đưa nàng lên thiên đường trước, nàng chịu tội sau.
Y nói và lại vuốt ve ngực ta. Mùi nước cống.
- Tòng phạm với kẻ trọng tội cũng phải chịu chém đầu.Ta thương cho tấm thân ngọc ngà của nàng quá chừng.
Y nói và vuốt ve ngực Juhi. Lại mùi nước cống. Y thừa biết những kẻ bị bắt đang thất thế. Như ngày trước, một bà hoàng như ta đã có thể ra lệnh lấy đầu y. Như hôm qua thôi, một phú gia như ta có thể quăng ra mấy thoibạc, sẽ có kẻ đập vỡ cái mồm thôi của y, chặt tay y. Bây giờ thì không còn ai cứu được chúng ta nữa.
Phụ vương và mẫu hậu ta? Nhiều năm qua, ta không trông chờ gì vào họ. Nguyên thủ một quốc gia mà nhu nhược đớn hèn, chịu bó tay nhìn một tế sư đẩy con gái vào chỗ chết. Phụ vương ta còn phải bảo vệ cho những điều lớn lao hơn một đứa con. Đấy là vương quyền. Đấy là pháp luật. Đấy là bình yên nơi biên giới phên giậu. Ta thành vật hy sinh.
Yasa? Bây giờ đến cả tấm thân chàng, chàng còn không tiếc. Tấm thân chàng đang bị chàng giãi dầu ra giữa mưa giữa gió. Tấm thân chàng đang bị chàng đày đọa bằng cách giảm thiểu nhu cầu mỗi ngày chỉ được ăn một bữa trước ngọ, chì ăn chay rau cỏ. Thân chỉ khoác áo cà sa là những mụn vải vô giá trị chắp nối. Chân chỉ đi đất hoặc dép cỏ. Người đã xử tệ với hình hài mình như vậy còn biết thương đau đến kẻ bị đày đọa. Tài sản chàng đã vứt lại. Công danh bỏ hết. Bạn bè người thân cũng thôi ràng buộc. Không biết chừng chàng nghĩ bị bắt bị xử trảm như ta là một sự giải thoát.
Hoàng tử Siddhattha? Lại càng không. Chàng đã hoàn toàn xa lánh cõi tục. Chẳng còn gì có nghĩa lý. Mọi sống chết, được thua, hơn thiệt. Không nghĩa lý. Chàng chỉ còn tập trung mài sắc tư tưởng mà phổ cập nó trong cả cõi người. Ta cũng không trông chờ gì ở chàng. Chàng chỉ là một giấc mơ tinh thần trong cả quãng đời ta, cho đến lúc này. Một cái chốn để mà yêu trong tâm tưởng. Có chăng nếu có ngày thoát ra mà về được, ta chỉ mong một lần thực sự được ôm ấp thẩn thể chàng. Lúc này thì ta không trông cậy gì cả.
Lắc lư lắc lư. Cỗ xe ngựa đưa chúng ta đi qua rừng. Đám cảnh vệ cưỡi ngựa áp giải trước và sau cỗ xe. Lắc lư lắc lư. Ta nhớ lại một quãng đời đã qua. Nhiều truân chuyên nhưng ta không khi nào nặng nghĩ về truân chuyên. Sau mỗi biến cố đầy uất hận và nước mắt, ta lại chọn ngay cho mình một cuộc sống nhung lựa và đầy ắp lạc thú. Lạc thú đem đến tiếng cười. Tiếng cười xóa đi đau khổ. Khổ nhiều nhưng ta không biết khổ. Ta chỉ rướn tới lao tới đâm sầm tới dục lạc. Quên. Và hưởng. Càng nhiều càng tốt. Trong cả hành trình mải miết, ta chỉ nhớ ngày phi ngựa trên đồng cỏ trổ tài tung người xuống chộp một vật dưới đất. Trổ tài trước mặt hoàng tử Siddhattha để lấy được nụ cười của chàng. Cái khăn xếp màu đỏ ta chụp lên đầu chàng rồi phi ngựa vút qua. Chỉ một điều tiếc. Ta đã đánh rơi mất chiếc khăn của chàng. Vẫn lắc lư lắc lư. Ta chỉ nhớ những công tử đeo bao của thành Varanasi. Nhớ nhất chàng Yasa và những cuộc chơi phóng túng. Ta không muốn nhớ quãng đời đầy dục lạc với ông vua già. Đầy dục lạc. Nhưng ta không muốn nhớ rằng dục lạc của ta đã đẩy ông vào giấc thiên thu.
Viên phó đội vẫn ư ử như đang khoái lạc. Mắt y tim dìm tay y sờ nắng Gió trời mặc sức tạt vào mặt hai chị em ta tất thảy mùi cống rãnh của cả thành Varanasi.
Đột nhiên. Bốn con ngựa kéo xe hí lên, tung bổng hai vótrước rồi dừng khựng lại. Một cái cây đổ ngang đường. Có chuyện rồi. Ta linh cảm thấy thế. Đám lính áp giải cũng linh cảm thấy thế. Đường độc đạo. Một là lao thẳng phía trước, hai là quay về. Viên phó đội hét đám lính xuống ngựa kéo cây sang bên đường. Họ răm rắp làm theo. Những kẻ vẫn ngồi trên ngựa thì lăm lăm gươm giáo cung tên. Ngó nghiêng bốn phương tám hướng. Viên đội không ra khỏi xe. Y đắn đo nghĩ ngợi phán đoán. Phía trước mặt cái cây đã được dẹp sang bên nhưng không có vẻ gì là an toàn.
- Quay về.
Viên phó đội hạ lệnh.
Xà ích giật cương chó bốn con ngựa quay đầu. Chiếc xe từ từ quay ngang giữa đường Thình lình, một cây cổ thụ đổ đánh rầm, chặn luôn đoạn đường phía sau. Lối về Varanasi cũng phải mất công dẹp.
- Đi tiếp
Viên đội lại hét. Y đã hơi hoảng.
Tất cả lại lăm lăm vũ khí sẵn sàng chiến đấu. Cỗ xe lại được điều khiển quay lại hướng cũ. Chưa kịp tiến lên một bước thì chỉ cách dăm mét, một cái cây lại đổ. Mặt đất rung lên. Đám vụn cành lá văng rào rào trên nóc xe, trên đầu đám kỵ binh. Viên phó đội mất bình tĩnh. Y rút kiếm lao ra khỏi xe, thét đám lính nghênh chiến. Quyết chiến. Nhưng kẻ thù của họ vô hình.
Ngay tức khắc, ta tưởng là mưa ập xuống ào ào trút từ trên cao xuống. Những tia sang lấp loáng xiên ngang bên ngoài cửa xe. Lộp độp trên nóc xe. Hàng trăm mũi tên lao xuống một lượt. Kiểu mũi tên dàn ngang thành bẫy, chỉ giật bẫy một cái, hàng trăm mũi tên lao đi. Chớp mắt. Đám kỵ binh ngã từ trên mình ngựa xuống. Giãy đành đạch. Gào khóc rền rĩ. Có những con ngựa trúng tên vào cho hiểm, vào mắt vào tai. Chúng lồng lên hí lên man dại, chạy tuốt vào trong rừng. Những cảnh vệ sống sót chạy như phát cuồng vào bụi rậm. Lại những mũi tên từ đâu đó tạo đến. Tỉa từng đứa.
Không còn kháng cự. Một bóng người vận đồ đen, khăn bịt mặt màu đen nhảy trên những mỏm đá xuống, chạy vút qua bên ngoài xe. Lưng đeo cung nỏ. Tay cầm một ngọn gỉáo. Hắn cúi xuống từng kẻ đã chết hoặc đang lăn lộn trên mặt đường. Hắn giật phắt thanh kiếm trong tay một vệ binh. Chặt. Mỗi lần chặt là một ngón tay út của kẻ đã chết. Chặt. Mỗi đứa chỉ chặt một ngón. Chặt. Y bỏ những ngón tay vào cái bọc đeo bên hông hắn, chỗ mà các công tử ăn chơi vẫn thường đeo cái bao. Hắn lục lọi tất cả các xác chết thu nhặt hết đồ trang sức vàng bạc của họ.
Viên phó đội vệ binh chưa chết. Mũi tên tẩm thuốc độc chưa hoàn toàn vật được tấm thân bò mộng của y.Người tấn công tiến lại gần. Viên phó đội nằm co quắp, hai tay chắp vào nhau cũng co quắp. Y muốn cầu xin nhưng không nói nổi. Người bịt mặt giật tay phải y ra. Kê bàn tay y xuống mặt đường. Chặt. Chư thiên ơi. Viên phó đội kêu lên tiếng cuối cùng, cũng là lúc y xuội ra bất động.
Người bịt mặt lao đến bên cỗ xe. Hắn mở toang cửa ra. Bây giờ đến lượt Juhi và ta. Hắn chĩa mũi kiếm vào nhưng chúng ta ở trong xe, hơi trái thế. Hắn bèn lôi từng người xuống đường. Ta cầu nguyện. Không chết vì hình phạt trước triều đình thì chết ở đây. Nào có gì khác nhau.
Vừa lúc sợi dây trói bị cắt phút. Tay ta tự do. Nhìn sang thì thấy hai cánh tay Juhi cũng tự do.
- Đi đi. Đi về phía Savatthi.
Hắn nói. Tiếng lùng bùng qua tấm khăn bịt mặt. Chỉ hở hai con mắt. Màu nâu.
Juhi và ta chần chừ, chưa tin hẳn. Kẻ tấn công đặt vào tay ta mấy thứ bằng vàng hắn vừa thu nhặt được.
- Đi đi.
Hai chị em lúc này mới tỉnh hẳn ra. Chúng ta chắp tay chào hắn rồi nhảy lên mình hai con ngựa không thương tích đang lảng vảng bên xác chủ. Đi. Được một đoạn, ta quay nhìn lại. Không còn một bóng người trên đường.