Tôi
Đám trai tráng bản địa không ai dám cưới một cựu Nữ Thần Đồng Trinh làm vợ. Chồng của một cựu Kumari sẽ phải chết bất đắc kỳ tử. Bao nhiêu đời dân tình đã tin như vậy. Gã đàn ông phạm vào thánh thể của nàng sẽ lăn quay ra, co giật, dúm dó, sẽ phọt máu ra từ chín lỗ trên người mà chết. Thế thì ai mà đám cưới nàng. Dù nàng có một món hồi môn đủ sống cả đời. Sau khi bị phế truất khỏi ngai Nữ Thần Đồng Trinh, nàng ra khỏi lâu đài với món hồi môn lớn. Lấy nàng phải chết đã đành. Lấy nàng tức là phải mua vào nhà cả một đống bực mình tức giận. Dăm bảy năm, có khi đến mười năm, sống trong lâu đài làm thần sống, nàng được chiều chuộng thái quá. Quyền uy làm cho nàng tàn bạo hỗn xược. Sự cung phụng khiến cho nàng đỏng đảnh hư hỏng. Nhiều nhiều nữa. Vô duyên viển vông đồng bóng kẻ cả hẹp hòi ích kỷ. Trong cung trong phủ có cả một cái ngai, có cả một triều đình. Người ta phải chịu hết. Về với đời thường chỉ là một thiếu nữ mới lớn hòa lẫn vào đời vô danh. Không ai chịu được. Không ai chiều. Nhà có con trai được đánh tiếng với món hồi môn đồ sộ đều lắc đầu xua tay. Sợ con trai chết. Sợ không dạy được con dâu.
Đi với Savitri nửa tháng trời, tôi không thấy cô có những tính xấu của một cựu Nữ Thần Đồng Trinh. Chỉ còn rơi rớt cách xưng hô ta ta ngươi ngươi, nhưng chỉ là khi nào cô nói tiếng Hinđi. Chuyển sang nói tiếng Anh thì các ngôi nhân xưng biến mất. Không có lý do gì để phải gờn gợn. Không. Khá là thoải mái.
Savitri ra khỏi phủ Nữ Thần Đồng Trinh năm mười ba tuổi. Đúng khi cô bé lần đầu thấy kinh nguyệt. Bà nhũ mẫu đưa cho bà quản trị trưởng cho quần lót của Nữ Thần Đồng Trinh. Hai bà không lấy gì làm lạ. Từ khi vào làm trong lâu đài này, một đời các bà đã nuôi dưỡng chăm sóc bao nhiêu đời thần nữ. Các thần đến dăm bảy năm, rồi các thần ra đi, lại có ngay thần khác đến kế vị. Chỉ có các bà là ở lại. Chuyên nghiệp chăm sóc các thần. Savitri đến kỳ, đi. Đã có ngay một cô bé được tuyển chọn sẵn, lâu nay vẫn ở tòa lầu góc phủ, chờ. Ngày Savitri ra khỏi lâu đài, báo chí giật những cái tít lớn. Nữ Thần Đồng Trinh có kinh nguyệt? Sự chấm dứt một giai đoạn thần quyền. Cựu Nữ Thần Đồng Trinh, đi về đâu hỡi nàng?Cưới Nữ Thần Đồng Trinh kèm hồi môn khổng lồ, tại sao không? Dự đoán tương lai của cựu Nữ Thần Đồng Trinh. Tương lai? Chuyện của Savitri cũng đơn giản. Cô tiếp tục học hành chăm chỉ như khi ở trong lâu đài.Lên được đại học. Nghiên cứu triết học Phật giáo là thứ cô chuyên tâm từ trước. Học hành khá. Chẳng đến nỗi như những cựu nữ thần khác, trở về đời không học hành nên cơm nên cháo được. Quan hệ bạn bè cũng bình thường như mọi người khác. Cũng có những chàng sinh viên cầm tay. Cầm tay, nhiều lắm là đặt môi hôn như phần nhiều quan hệ yêu dường sinh viên ở xứ này. Rồi yêu dường cũng chẳng đi đến đâu. Tốt nghiệp chàng nàng mỗi người đi mỗi nơi. Năm thì mười họa mới nghe tin tức. Dần dần rồi xa.
Rồi Savitri chọn nghề hướng dẫn du lịch từ lúc nào. Thực sự là hướng dẫn du lịch. Nhưng cô gọi nó là nghề kể chuyện. Kể chuyện cũng đúng. Hỏi có ai đi với khách mà kể chuyện nhiều như cô không? Hơn cả một thiên tiểu thuyết. Người thích nghe kể chuyện thì được chuyện mua vui. Người nghiên cứu nhặt ra được từ đó những chi tiết mang tính lịch sử. Tín đồ được thêm một thực tế về đức tin và thời đại. Cho đến nay khách nhận lời đi với cô chỉ toàn là đàn ông. Hơi lạ. Chẳng nhẽ phụ nữ không thích nghe chuyện, không nghiên cứu hoặc không quan tâm đến Phật giáo? Ngược lại. Thế thì tại sao?
Một anh chàng người Mỹ tên là Randy. Tên như tính người. Dâm. Đi với cô ngày hôm trước ngày hôm sau đã rủ rê cô vào phòng anh ta. Trước khi hành sự có ướm lời hẳn hoi. Đúng tính cách làm gì cũng phải được phép. Ăn có mời làm có khiến. Không sỗ sàng đường đột.
- Đêm nay có hai ta trên chiếc giường này, tôi sẽ dễ ngủ hơn.
Randy nói thầm.
Cô không gật cũng không lắc. Chỉ mỉm cười. Anh chàng lại hiểu ngay cái mỉm cười đánh tín hiệu chấp thuận. Anh ta đưa tay tắt đèn. Vội vàng cởi bỏ cho mình trước. Căn phòng tối om. Con người cũng lạ. Họ vẫn thường coi giao hoan là việc cơ bản của đời sống, là hành động thiêng liêng, nhưng khi vào cuộc thi lại dùng bóng tối để che khuất. Như là một điều cần giấu giếm. Như là phải trong bóng tối họ mới bớt mặc cảm.
Anh chàng Randy vừa cởi bỏ xong, chưa kịp chạm vào người Savitri thì nghe tiếng cô cười. Cười khanh khách. Cười lanh lảnh. Cười mãi đến phát ho.Sặc sụa. Như ma cười. Ai mà có thể giữ mãi được hưng phấn khi trong bóng tối người đàn bả cười rũ ra cười như thế. Anh ta bật đèn lên. Savitri thôi cười. Nhưng đèn tắt thì cô lại cười tung tóe cả ra. Như thủy tinh vụn tung ra cả nắm. Ném rào rào khắp quanh người anh chàng.
Rồi một chàng người Pháp. Rồi một chàng Đài Loan. Rồi một chàng Hồng Kông. Rồi những người đàn ông khác. Người Âu Mỹ bao giờ cũng ướm lời đi không vi phạm pháp luật. Bao giờ cũng để qua một vài ngày thăm dò rồi mới nói chuyện trai gái. Người Á Đông, đặc biệt những du khách thương nhân thì giáp mặt một cái là hỏi chuyện tìm gái ở đâu. Một ông Á Đông phốp pháp điện thoại mời cô sang phòng để bàn chương trình hôm sau. Cô bước vào phòng, thoáng nhìn thấy ông ta nửa nằm nửa ngồi trên giường, không mặc gì. Đúng lúc đèn tắt phụt. Ông ta đã tính toán chính xác thời điểm để tắt đèn. Ông ta cũng tính toán như mà trường hợp khác nếu không bằng lòng, người dàn bà vội vã đẩy cửa lao ra hành lang, nếu chấp nhận, cô ta sẽ tiến thắng đến mà đổ xuống người ông.
Nhưng cô gái bỗng bật cười. Nghe tiếng cười thì ông đoán cô ta vẫn đứng tựa lưng vào cửa phòng mà cười. Tiếng cười làm ông ta nhớ ngay chuyện ngày còn bé đi xem xiếc với mẹ. Một chú hề thay cho việc nín thở gồng mình để làm một hànhđộng anh hùng thì lại tụt quần. Bên trong chỉ độc cái quần con. Cả rạp cười vỡ ra. Chú hề cuống cuồng kéo quần dài lên, càng kéo cái quần càng rách xoàng xoạc. Cả rạp cười ngã nghiêng lăn lộn.
Chính xác là tình trạng cười của cô gái đang đứng ở phía cửa phòng. Tiếng cười không phải là to lắm nhưng nó lạnh. Khô. Tiếng cười kiểu làm cho bất cứ ai ở tình trạng lưỡng nan phải rụt lại thế thủ, phải bối rối ngại ngần. Nếu ngùn ngụt dục vọng thì phải co lại xẹp xuống.
Biết làm sao. Savitri tự lòng bảo dạ nhiều lần rằng không thích thì thôi. Lãng lẽ mà đi ra. Không việc gì phải vô duyên. Nhưng cô cứ bật cười không sao cưỡng nổi. Mà giả sử không cười thì cũng chẳng đi ra được. Nhờ có tiếng cười ấy mới dội được nước lạnh vào dục vọng cháy đùng đùng của đám đàn ông. Không cười mà xem, họ lại chẳng điên cuồng mà vồ lấy cô. Đã có một gã như vậy. Gã đưa được cô xuống. Cô không chống cự cũng chẳng đáp ứng. Đó là điều thứ nhất làm gã mất hứng. Cô lại cười như nhìn thấy cái gì ngớ ngẩn lắm. Đó là điều thứ hai. Gã chợt nhớ ra một khiếm khuyết nho nhỏ khi phải làm tiểu phẫu bao quy đầu từ hồi còn bé. Tự nhiên gã lạnh cả người.
Tất cả chỉ có một lý do. Không một người đàn ông nào biết. Tắt đèn với họ là hợp lẽ tự nhiên. Tắt đèn với Savitri lại chính là lúc mọi thứ phơi trần rõ mồn một. Trong bóng tối họ yên tâm không ai nhìn thấy mình, mình có những hànhvi quái đản nhất cũng chẳng ai biết. Ngược lại, Savitri thấy rõ ràng mọi thứ như giữa ban ngày. Trước tiên là những khiếm khuyết ở vào chỗ vẫn thường được che đậy. Hình dạng bất cân xứng. Kiểu dáng kích thước bao giờ cũng có cái nghịch dị mà chủ sở hữu không tự ý thức được hoặc tự ý thức thì vẫn thường giấu giếm được. Đàn ông khác đàn bà là những sai lệch ở nơi ấy thường lồ lộ nhơn nhơn chứ không khép nép lẩn khuất đi được. Thêm điều nữa, cô nhìn rõ những người khi chưa tắt đèn còn nhún nhường lịch sự nịnh đầm, tắt đèn rồi thì hóa thành kẻ khác, hùng hổ cuống quít hung hãn. Khác hẳn. Cô cứ ì ra lạnh ra không đáp ứng. Lại còn trơ thổ địa ra mà tự hỏi, anh chàng vừa mới trầm tĩnh lịch lãm đây ư. Không phải không có lúc Savitri bị kích động. Nhưng sự kích động chưa đủ mức làm cho lòng cô thôi chán chường giễu cợt. Nhược điểm của những nhà hài hước phê phán. Chính họ khó bao giờ tìm thấy cảm hứng từ một đời sống đáng phê phán.
Sao Savitri tiết lộ chuyện này với tôi? Tôi đã định hỏi rồi lại yên lặng. Cô có thể nhìn qua sương mù dày đặc, cô có thể nhìn xuyên qua bóng đêm, làm gì còn lúc nào để cho cô không nhìn thấy cái trần trụi của người đời. Khi người địa phương bảo hễ người đàn ông nào phạm vào thân thể của cựu Kumari thì sẽ chết, dám chắc nhiều người ngoại quốc đều nghe như nghe một giai thoại lạ lùng, thứ giai thoại hầu chuyện đám thực dân ưa chuyện mọi. Tin hay không? Chắc là hiếm người tin. Nếu như cô không mắc cái bệnh cười giễu nhại hoặc trơ lì ra, chắc đã có nhiều kẻ đạt được dục vọng.
Không, hiếm có ai muốn người ta nhìn rõ mìnhđến từng nốt ruồi nhỏ. Lại là nhìn thấu suốt trong bóng tối.*
* *
Savitri và tôi đang viếng thăm thành phố Rajgir. Tên cổ đại là Rajagaha. Vương Xá. Nơi đây xưa kia có nhiều đền đài thành quách của các triều đại, kinh đô của vương quốc Magadha. Chúng tôi thăm cánh rừng tre trúc, xưa kia là tinh xá Trúc Lâm của Phật. Từ cái hoang vắng của cánh rừng của ao nước mà cố tưởng tượng ra cảnh tinh xá hàng chục nếp nhà hàng trăm nhà sư. Thăm suối nước nóng. Những năm cuối đời, Phật thường nhức mỏi, Người hằng ra đây ngâm suối nước nóng như một cách chữa bệnh. Suối nước nóng bây giờ chỉ còn là nguồn nước được dẫn qua đường ống vào bồn cho khách đến ngâm tắm. Bao nhiêu là thay đổi mà nếu không có các tài liệu cổ, các kinh sách để lại, chắc chắn người đời nay rất khó hình dung.
Savitri vẫn hai tay xách sáu cái bao tải. Dứt khoát không cần nhờ tôi xách hộ. Ngồi nói chuyện thì hai tay vẫn phải lần giở gì đó ở trong những cái bao tải. Ban đầu là cô kể chuyện. Dần dà tôi cũng kể chuyện. Cô kể chuyện nàng Savitri. Tôi kể chuyện đời Phật mà tôi có nghiên cứu có tài liệu. Thảng hoặc cô bổ sung vào câu chuyện của tôi những điều mà nàng Savitri mắt thấy tai nghe. Thảng hoặc tôi bổ sung vào chuyện của cô những điều cô chưa biết. Một cuộc đàm luận lý thú. Không còn là một người kể chuyện cho một người nghe. Đây là hai người vừa nói vừa lần tìm. Có vẻ giống như việc cô vẫn lần tay tìm trong cái bao tải. Hai con người cùng quan tâm một đề tài gặp được nhau. Hai người trong khi triển khai một vấn đề đã dựa vào nhau. Chúng tôi sư dụng cả những tích cũ về chàng Rama và nàng Sita, về nàng Draupadi lấy năm chồng, về vua Pandu bị nguyền rủa sẽ chết trong lúc giao hoan. Những truyền thuyết này đã lưu truyền từ thời Phật, mặc dù nhiều thế kỷ sau chúng mới được chấp bút soạn thành sử thi Ramayana và Mahabharata hoặc sách Kama Sutra.Savitri và tôi cũng nhất trí sử dụng các danh từ riêng phiên âm từ tiếng Phạn, ngôn ngữ của phần nhiều kinh sách cổ. Cái tên chàng hoàng tử là Siddhattha, chứ không phải là Siddhartha như trong tiếng Sanskrit và tiếng Hindi. Vua Pasenadi, chứ không phải là Prasenajit. Nếu đã sử dụng khái niệm Niết Bàn thì dùng Nibbana, không phải là Nirvana như sách vở bây giờ hay dùng. Nhưng có những địa đanh hoặc danh từ riêng, nếu muốn cho người đối thoại không bị mất thời gian nhầm lẫn, thậm chí có thể tìm thấy ngay trên bản đồ hiện đại, cô và tôi tùy ý dùng lối phiên âm của thời hiện đại. Thành Varanasi chẳng hạn. Chúng tôi chủ ý không dùng những cái tên khác của nó như thành Benares hoặc xứ Kasi.Thành Rajgir mà chúng tôi đang viếng thăm đây chẳng hạn. Bây giờ đang là thời hiện tại chúng tôi gọi nó là Rajgir theo tiếng Hindi. Khi đẩy câu chuyện lùi về hơn hai nghìn năm trăm năm trước, nó là thành Rajagaha, không phải Rajagriha theo phiên âm Sanskrit. Savitri học triết học Phật giáo. Tôi nghiên cứu Ấn Độ học. Chúng tôi cùng hiểu không được tùy tiện. Nhưng trong một số trường hợp lại phải tính đến khía cạnh phổ biến và thói quen của người thời nay. Biết sao được. Giữa một đất nước đa ngôn ngữ như thế này, đa tôn giáo, đa chủng tộc, đa văn hóa như thế này. Khó có bao giờ ta tìm được một sự thống nhất ở đây. Nói gì đến thống nhất phiên âm.
Du khách thường dừng chân ở Rajgir trong một ngày. Chúng tôi lưu lại ba ngày. Xem xét kỹ lưỡng những di tích thời Phật. Leo lên đỉnh núi Gridhrakuta. Linh Thứu Sơn. Đỉnh kền kền. Gọi như vậy vì trên đỉnh núi bao giờ cũng có hàng bầy chim kền kền lượn lờ hoặc đáp xuống. Chúng phánđoán định hướng nơi nào có sức vật chết. Hoặc chờ những con thú ngắc ngoải chết hẳn. Loài chim ăn xác chết. Thời Phật chúng cũng bay hàng đàn như thế.Đỉnh núi còn có nhiều mỏm đá nhô ra, giống hệt những cái đầu kền kền. Phật đã ngồi thiền định ở đây và hai lần bị ám sát. Phía núi bên kia có cái hang đá, vua Bimbisara bị con trai nhốt trong ấy, những ngày cuối đời ngài vẫn nhìn sang.đây, thấy Phật trên đỉnh núi bên này mà ngài phần nào thanh thản. Savitri và tôi ngồi trên đỉnh núi Gridhrakuta. Cô sẽ còn tiếp tục kể chuyện của cô. Còn bây giờ tôi kể tiếp chuyện đời Phật.