Đức Phật

Đại vương Pasenadi du hành qua nước cộng hòa Sakya. Ngài vẫn thường xuyên công du đến các nước chư hầu. Lúc này vua đã bảy mươi sáu tuổi. Bằng tuổi Phật. Đến cộng hòa Sakya, vua được biết Phật cũng mới đến ngụ tại thiền viện trong một thị trấn. Thật là một sự tình cờ. Hai người bạn tâm đắc. Một giáo chủ và một Phật tử gia. Vua bèn lệnh cho đoàn tùy tùng quay ngựa tìm đến thiền viện gặp Phật trước.

Vua xuống xe trước cổng thiền viện. Ngài tháo vương miện. Gỡ cả thanh bảo kiếm đeo bên hông. Cả hai vật báu, ngài trao cho đại tướng giữ.

- Nếu đại tướng cũng muốn vào vấn an Phật ngài có thể gửi tướng khác giữ giúp mà vào

Vua bảo đại tướng Karayana.

- Đa tạ, thần gửi lời thăm Phật. Thần xin đứng đây cho chu toàn.

Đại tướng là tổng chỉ huy quân đội. Ông ta giữ nghiêm quân lệnh.

Không còn vũ khí lẫn đấu hiệu của vương quyền trên người, Pasenadi bấy giờ mới bước qua cổng tinh xá vào gặp Phật.

Vua không ngờ rằng sau khi Ngài bước chân vào thiền viện, ở bên ngoài kia đã bắt đầu một âm mưu lật đổ.

Khi còn là môn sinh ở Viện Đại học Takkasila, vua Pasenadi có một người bạn thân thiết là Bandhula. Đó là một chàng trai trung thực và giỏi giang khoa quân sự. Lên ngôi đại vương, Pasenadi nhớ ngay đến người bạn cũ. Vua cho mời Bandhula đến, phong làm đại tướng tổng chỉ huy quân đội. Mối quan hệ vua tôi bạn bè tưởng không có gì hòa hợp hơn.

Pasenadi đôi khi vẫn than với Phật rằng mình chán nản trước việc triều chính. Tính tình ưa suy ngẫm, thích nghiên cứu các triết thuyết thực ra có cản trở việc cẩm quyền. Không ưa những điều dối trá mưu mẹo lừa lọc, nhưng vua ngày ngày phải chủ tọa những phiên tòa. Lúc ấy vua phải gắng gồng mình để khỏi tỏ ra uể oải hoặc để kiềm chế cơn phẫn nộ. Vua chỉ muốn mau chóng kết thúc công việc, trở về đắm chìm vào những trang sách thánh hiền.

Cũng vì phải nghe quá nhiều điều vu khống xúc xiểm của quần thần, nhiều khi Pasenadi trở nên đa nghi. Thậm chí vua luôn luôn ngờ vực xung quanh mình chỗ nào cũng đầy âm mưu. Chuyện khủng khiếp nhất đã xảy ra vào một thời điểm như vậy. Có người phát hiện ra một kho vũ khí bí mật ở gần hoàng cung. Một đại thần quả quyết rằng đó là bằng chứng đại tướng Bandhula sửa soạn quân binh giành ngôi vua. Soát xét lại thì thấy gần đây đại tướng có nhiều hành vi đáng ngờ thật.

Đại tướng lúc ấy đang cùng mấy người con trai đi dẹp giặc cỏ ở biên giới. Vua Pasenadi lập tức chớp thời cơ. Ngài cho người đem mật lệnh đến cho phó tướng đang tháp tùng đại tướng ở nơi biên ải. Nửa đêm, phó tướng cho quân vào trại cắt đầu đại tướng cùng mấy người con trai. Tin tức đưa về hoàng cung là đại tướng chết trận. Nhưng ít người tin.

Không lâu sau, tính báo bắt được kẻ xúc xiểm trong lúc hắn đang mưu phản. Chính hắn muốn dùng tay vua giết tướng để làm suy yếu quân đội. Sau đó thì hắn mới ra tay. Đại tướng Bandhula được minh oan thì đã chết oan.

- Đệ tử đã mắc sai lầm nghiêm trọng. Đệ tử xin Đáng Giác Ngộ cầu siêu cho linh hồn người bạn. Đệ tử sẽ đưa cháu của Bandhula lên làm đại tướng thay cho ông bác đã chết.

Vua Pasendi tìm đến thổ lộ hết với Phật.

- Mọi việc đều phải cẩn trọng. Ngay cả sám hối cũng phải cẩn trọng.

Phật nhắc.

Không lâu sau, vua Pasenadi phong chức đại tướng tổng chỉ huy quân đội cho Karayana, cháu gọi cố đại tướng bằng bác.

Thời cơ đến khi đại tướng Karayana đứng chờ vua trước cổng thiền viện. Ông ta đang giữ trong tay hai dấu hiệu vương quyền quan trọng nhất là vương miện và bảo kiếm. Ông ta run người, không ngờ việc rửa hận cho người bác lại dễ dàng đến thế. Nhưng không vội vàng. Ông ta đi qua đi lại trước cổng thiền viện suy tính mê mải.

- Chẳng hay đại tướng có cần nghỉ ngơi? Để thiếp bảo tùy tùng thu xếp?

Một nữ tì của vua hỏi. Nàng thấy đại tướng hơi khác lạ.

Đại tướng giật mình:

- Ta không cần nghỉ. À, phải rồi, ta cần phải đi.

Ông ra lệnh để lại một con ngựa, dặn người nữ tì ở lại trông coi con ngựa đang buộc trước cổng thiền viện. Nàng phải ở đấy mà chờ vua ra. Rồi ông ta kéo toàn bộ đoàn tùy tùng tức khắc tháp tùng xa giá trở về kinh đô. Giữa triều đình, một cái lễ phong vương cấp tốc được tổ chức. Có đủ tế sư và các đại thần. Đại tướng gắn vương miện lên đầu hoàng tử Vidudabha. Thànhkính trao kiếm báu. Hoàng tử Vidudabha trở thành đại vương của vương quốc Kosala. Lâu nay hoàng tử vẫn nóng lòng nhòm ngó ngôi vua mà chưa có thời cơ.

Đại vương Pasenadi đàm đạo được dịp ôn cố tri tân. Bao nhiêu triết thuyết được đưa ra bàn bạc. Bao nhiêu chuyện nhà vua cần xin ý kiến của Phật. Chỉ có một vấn đề không thể xin ý kiến được là chuyện đang diễn ra ngoài cổng kia.

Lúc ra đến ngoài cổng và gặp người tì nữ đứng chờ bên con ngựa, vua Pasenadi hiểu ngay. Xa giá của vua không còn chờ ở đó nữa. Không còn vương miện. Không còn kiếm báu. Một ông vua mất dấu hiệu vương quyền không còn là ông vua. Vua định chạy trở vào nương náu Phật và nghe ý kiến của Người. Nhưng đoạt lại vương quyền không thể dung các triết thuyết. Phải dung biện pháp quân sự. Nhà vua leo lên con ngựa phi về phía kinh đô Rajagaha của ông vua cháu. Cầu viện. Vua Ajatasattu sẽ nghe lời ông bá mà đem quân sang chinh phạt. Chỉ có thể phế truất Vidudabha bằng cách duy nhất ấy.

Đi suốt ngày trong nắng và gió bụi. Ông vua bảy mươi sáu tuổi dồn sức kiệt cùng phi ngựa. Lâu lắm rồi ngài không phải phi ngựa như thế này. Ngài đến Rajagaha khi trời đã tối. Cửa bắc thành đã đóng. Ngài vòng sang mấy cửa khác. Cũng đóng cả. Thậm chí ngài không còn đủ sức để trượt xuống khỏi lưng ngựa. Vua phải buông tấm thân phục phịch xuống đất. Từ đó bò vào một túp lều ở bên ngoài tường thành. Nằm vật ra.

Hình ảnh cuối cùng ngài thấy là một con mèo hoang. Con mèo già không tìm được chỗ nào trú qua đêm thì gặp nhà vua nằm đây. Con mèo xơ xác rúc vào lòng ngài tìm hơi ấm. Ngài run bần bật. Nó cũng run bần bật. Cả hai cứ thế nương vào nhau tựa vào nhau. Hơi ấm của ngài không đủ cho nó. Nhiệt dương tích trong cơ thể nó cũng không đủ truyền thêm sinh lực cho ngài. Cho đến nửa đêm, con mèo bỗng ngao một tiếng, nhảy vọt ra khỏi lòng ngài. Nó giật mình. Một luồng hơi lạnh buốt đột ngột phóng ra từ thi thể nhà vua. Sau đó thì đêm lạnh triền miên, không tìm đâu ra một hơi ấm nữa.

Bộ tộc Thích Ca của Phật bị tàn sát. Toàn bộ kinh đô Kapilavatthu bị xóa sổ. Sau khi vua Pasenadi băng hà, hoàng tử Vidudabha mới lên ngôi đã mấy lần định đem quân sang báo thù nước cộng hòa Sakya. Phật phải mấy lần xin nhà vua tha mạng cho dân chúng. Tội ai nấy chịu, sao lại cứ phải diệt trừ cả một bộ tộc vô tội? Vua Vidudabha nể lời hiền triết. Cuộc chinh phạt được hoãn lại. Hoãn mấy lần. Cho đến khi hận thù nhức nhối phá bung ra, nhà vua không dừng được nữa.

Nguyên cớ của hận thù lại ở ngay trong sự ra đời của vua Vidudabha.

Ngày trước, để nối tính giao hảo với nước chư hầu Sakya, vua Pasenadi đề xuất nước này gửi một thiếu nữ sang để làm hoàng hậu. Thông thường các nước lân bang vẫn chọn một nàng công chúa dòng dõi. Nàng phải hoàn toàn là người đẳng cấp võ tướng trong triều đình. Hoàn toàn. Thuần chủng. Phải nhấn mạnh như vậy vì thuần chủng cao quý. Nàng là con giá của hoàng tử Mahanama với một tì thiếp. Nhưng triều đình Sakya không hề tiết lộ việc này.

Thiếu nữ lên ngôi hoàng hậu. Bà sinh cho vua Pasenadi một con trai là Vidudabha. Hoàng tử thừa hưởng nhan sắc của mình và sự thông minh sáng láng của người cha. Nhưng có một điều mà suốt thời thơ ấu, hoàng tử cũng lục lọi quà tết và hỏi mẹ một câu:

- Thưa mẫu hậu, sao con có quà của ông nội bà nội, có quà của ông ngoại mà không có quà của bà ngoại?

Bị hỏi mãi, một lần hoàng hậu phải nói dối:

- Bà ngoại con không còn nữa.

Từ đó hoàng tử bé con không thắc mắc. Nước cộng hòa Sakya cũng giấu kín chuyện này. Lộ ra thì đó là cả một sự báng bổ với vương triều láng giềng.

Cho đến khi hoàng tử lớn lên. Chàng về thăm quê ngoại. Gặp ông ngoại là một hoàng tử. Gặp họ hàng thân thích. Trong một bữa tiệc, một bà tiểu thư con quan khen hoàng tử giỏi trai đẹp đẽ. Thuận miệng, bà già hỏi:

- Bà ngoại đã làm bánh sữa cho hoàng tử ăn chưa? Bà là người làm bánh sữa ngon nhất trong kinh thành đó.

Hoàng tử không muốn nói là bà tiểu thư đã nhầm:

- Con đã ăn rồi. Con đã ăn bánh cúng bà ngoại con.

Bà tiểu thư già tỏ ra rất minh mẫn. Bà thốt lên:

- Phỉ phui. Bà ấy luôn khỏe mạnh, có ai đi cúng người sống bao giờ? Bà là chị em bạn gái với ta mà.

Hoàng tử để ý tìm hiểu. Bà già mà người ta bảo là kế mẫu của mẹ chàng thực ra là bà ngoại. Bà âm thầm ra vào trong cung. Hoàng tử căn vặn, bà ngoại chỉ khóc. Chàng ăn vận làm thường dân la cà quán xá trong thành. Dân gian hay đồn đại đưa chuyện. Nhưng lời đồn đại bao giờ cũng có một phần sự thật. Bà ngoại xưa kia là nữ tì. Có nghĩa rằng hoàng hậu mẹ chàng không phải dòng dõi cao sang thuần khiết. Đám dân chúng vô tình độc ác. Họ cười giễu đại vương Pasenadi bên láng giềng bị lừa.

Hoàng tử nuôi hận thay cha. Mấy chục năm uất hận giữ trong lòng. Nay lên ngôi vua, Vidudabha quyết rửa hận.

Vua chọn đúng ngày thứ ba, ngày Magalvar của thần Độc Hại, ngày này khởi binh là chỉ có chiến thắng. Binh mã tổng lực nhằm đô thành Kapilavatthu mà lao tới. Vó ngựa cày xới đất đai, không một ngọn cỏ nào còn nguyên vẹn. Đốt sạch những cánh rừng, không một muông thú nào còn chỗ ẩn trú. Giết sạch mọi công dân nam đến tuổi đi lính. Phóng hỏa thiêu trụi kinh đô. Thành Kapilavatthu cháy đến mấy ngày. Xác người chồng chất. Cả bộ tộc không còn một mống người. Sông ngòi hồ ao hàng tháng trời còn đặc quánh máu người.

Cuộc diệt chủng trên quy mô một đất nước.

Thực ra nguy cơ chiến tranh đã rập rình vài năm trước. Nhiều người trong bộ tộc đã lo xa, di tản chạy trốn sang các nước láng giềng từ trước. Sau cuộc thảm bại, vua Vidudabha đã hả hê vì cuộc báo thù, dân di tản mới quay về kinh đô hoang tàn. Họ đứng khóc trên tro bụi. Họ làm lễ cầu siêu tập thể cho cả bộ tộc. Xong rồi, họ bỏ thành cũ, lưu lạc sang xứ khác cách chừng nửa ngày đi xe ngựa. Ở đó họ tạo dựng nơi định cư mới. Đặt tên là Đại Kapilavatthu. Thành cũ ngày nay ở trên đất Nepal. Thành mới thì ở trên đất Ấn Độ, cách nhau một quãng đường biên giới.