Savitri

Đáng lẽ ta là tín đồ cuối cùng được chính giáo chủ thọ lễ quy y.

Lúc ông nằm mà giáo hóa cho tín đồ cuối cùng, ta cũng có mặt. Nghe tin ông sắp nhập diệt trong vườn cây sa la, ta vội vàng gọi người xà ích, một mình một xe, một ngày trời mới đến nơi. Kịp. Tức là còn gặp được ông vào ngày cuối cùng. Ngày trăng tròn tháng Vesakha.

Khi ông già được thọ lễ quy y lui ra, ta xích lại thế chỗ. Giáo chủ mệt mỏi nhắm mắt lại. Tất thảy vây quanh đều nghĩ ông đang ra đi. Một lát thì ông mở mắt nhẹ nhàng.

- Nàng đấy ư?

Ta quay nhìn ra sau lưng ánh mắt ông nhìn xuyên qua vai ta, hướng ra đằng sau ấy. Phía sau ta chỉ có mấy thầy đang chắp tay trước ngực mà đứng. Rõ ràng lúc này ở đây chỉ có một mình ta là nữ nhân. Rồi ra vụt hiểu. Ông không nhìn thấy bà già ngồi trước mặt. Ông nhìn thấy một thiếu nữ trong bà già ấy. Công chúa Savitri. Ông gọi thiếu nữ ấy là nàng.

- Đa tạ Siddhattha.

Ta cũng không gọi ông là Đấng Giác Ngộ hay là Phật. Ta chưa bao giờ gọi như vậy. Với thiên hạ ông là một hiền triết, một giáo chủ. Với ta ông mãi mãi là hoàng tử Siddhattha. Ông phải là hoàng tử thì ta mới còn nguyên hy vọng một ngày nào đó chiếm giữ được ông, sở hữu được ông. Như đọc được ý nghĩ tham sân si của ta, giáo chủ mỉm cười. Bao dung. Như là khắng định ta nghĩ thế cũng chẳng có gì sai. Rộng lượng.

- Hoàng tử Siddhattha, thiếp muốn nhân lúc ông chưa vào cõi, thiếp xin tặng cho giáo hội của ông mảnh vườn để làm nơi tu học mùa mưa.

Ta nói.Mảnh vườn ấy ta đã mua từ lâu. Mục đích là đem tặng cho hoàng tử. Nhưng mua rồi thì ta đắn đo mãi. Đem tặng tức là mặc nhiên thừa nhận việc chàng xa lánh cõi tục mà đi tu. Ta lại chưa bao giờ muốn thừa nhận. Thừa nhận, có khác gì ta mất hẳn chàng cho chính pháp của chàng vậy.

Phật lại khẽ mỉm cười:

- Người như nàng rất cần cho giáo hội. Nàng hãy xây dựng nơi ấy cho giáo hội khắp bốn phương tám hướng, cả hiện tại lẫn trong tương lai.

Nói vậy, giáo chủ coi đây chỉ là sự cho mượn vĩnh viễn mà chủ sở hữu vẫn là ta. Không cần một văn bản sở hữu. Lễ bàn giao được thực hiện ngay. Phật vẫn nằm nghiêng về bên phải, hai bàn tay khum lại trên một cái bát. Ta rót nước cho tràn qua hai lòng bàn tay của ông. Nước chảy xuống cái bát gỗ khất thực. Thủ tục hoàn tất.

Ta cầm lấy cái bát nước ôm khư khư trong lòng.

Lúc ấy trưởng lão Ananda lại khóc. Ta nghe Phật bào ông ta:

- Ta vẫn thường bảo các thầy rằng ai cũng phải chia lìa với những gì mình thân thiết yêu quý. Không có gì tồn tại mà mãi. Mọi thứ dù sớm dù muộn đều sẽ đổi thay, cho nên đừng cứ khư khư giữ lấy một cái gì.

Lúc ấy trong đầu ta chỉ lưu lại một câu của giáo chủ. Người như nàng rất cần cho giáo hội. Quả thực. Những người không phải là tín đồ nhưng luôn giữ lòng thiết tha với giáo chủ. Với giáo hội. Họ không làm tín đồ không vụ lợi được chứng quả nhập Niết Bàn. Họ ở bên ngoài nhưng họ trải nghiệm thế tục, họ chứng nghiệm những chân lý mà giáo chủ đúc rút được.

Nghĩ được như vậy, ta không còn hoang mang hiểu theo nghĩa khác. Người như nàng rất cần cho giáo hội. Không, không thể hiểu rằng giáo chủ khích lệ ta quy y, làm tín đồ cuối cùng được ông thọ lễ. Đức tin là cái mà người ta được tự do lựa chọn. Cái này và cái khác. Nơi này và nơi khác. Thời điểm này và thời điểm khác.

Giáo chũ lặng lẽ đi. Sau một cơn gió nhẹ. Như là cơn gió phẩy qua một ngọn nến. Một lát sau thì cả rừng cây lao xao. Một cơn gió mạnh triền miên thổi qua rừng. Một cái gì mạnh mẽ lắm vừa thoát ra và bay lên. Cuốn theo cả lá cả hoa mà bay lên.

Ta gần như đã lao ra khỏi nhà mà đến đây cho kịp. Quên mang theo cả tiền bạc. Đệ tử chỉ có khoảng chục thầy. Đám cư sĩ tại gia cũng không ai thực sự thấy mình có trách nhiệm. Giữa đám tín đồ địa phương nhốn nháo đùn đẩy việc cho nhau, ta tình nguyện nhận ngay việc tắm rửa cho giáo chủ. Cái đầu khi xưa đội khăn xếp màu đỏ. Gương mặt sáng láng tuyệt vời. Thân người mà ta tưởng đã tận dụng ôm được một lần trong đêm mưa bão. Thời thanh xuân, ta biết bao lần mơ chạm vào người chàng như thế này. Mơ được tắm cho chàng. Giờ thì ta đã được tự tay múc nước tắm cho chàng. Lần duy nhất. Ta đã đi đến tận cùng thõa nguyện.

Sau lễ hỏa táng, ta ôm cái bát gỗ ra đi. Cái bát đựng nước trong lễ hiến tặng khu vườn cho giáo hội.