← Quay lại trang sách

GIA ĐÌNH LÀ ĐẤT ƯƠNG MẦM NHÂN VỊ

‘‘Dưỡng tử bất giáo, phụ chi quá’’

Nhân Vị là một phối hợp chu toàn với nhau, hai bản thể xác và hồn, trong một bản tính là hữu lý tình, bất chia lìa và bất thông báo (không thể thay thế được). Thể xác phải được nuôi dưỡng từ yếu ớt mỏng manh, đến vạn vỡ cường tráng. Tâm linh (phần linh hồn) càng cần được đào luyện tỉ mỉ và thận trọng hơn, để làm nguyên động lực mạnh mẽ, đủ sức giúp đỡ Nhân Vị hoàn thành sứ mạng đối với các Nhân Vị khác và đối với uyên nguyên (vực, nguồn) tuyệt đối của mình, là Đấng Tạo Hóa đã sáng tạo ra phần thiêng liêng của mình vậy.

Vậy Nhân Vị hay là con người toàn vẹn (xác và hồn) chẳng những phải được dưỡng dục ngay từ lúc sơ sinh mà còn cần phải được cấu tạo trong một hoàn cảnh vật chất sung mãn và tinh thần sáng suốt.

Cũng chính vì thế, mà ngày xưa Tổ Tiên ta, đã phải lựa ‘’Giống’’ chọn ‘’Tông’’, hai nguyên tố vật chất và tinh thần, để cấu tạo một con người nối dõi tông môn.

Công việc sáng tạo một con người cụ thể ấy, không thể thực hiện nơi nào khác hơn trong phạm vi gia đình và trên căn bản tình yêu chân thật.

Vậy nhiệm vụ tình yêu, trong lãnh vực gia đình, là sáng tạo và tạo dựng những Nhân Vị, là góp phần cộng tác vật chất với Tạo Hóa (Cha mẹ sinh con, Trời sinh tính) trong Thiên Sứ Phổ Thông Nhân Loại. Vì thế mà tình yêu phải xây trên một hôn nhân vững chắc, có đủ khả năng sáng tạo vật chất cũng như tinh thần.

Nói khác đi, là đôi thanh niên nam nữ, khi yêu nhau và định thành hôn với nhau, phải quan niệm như nhau rằng, cả hai phải đủ điều kiện sinh lý (sức khỏe, lành mạnh) để sáng tạo dòng giống tốt, và đủ điều kiện tinh thần (sáng suốt, đạo đức) để đủ khả năng giáo dục đứa con cho thành Nhân Vị.

Trái lại, nếu cả hai đều nghĩ rằng, yêu nhau chỉ để thỏa mãn sinh lý của mình trong chốc lát như con người cộng sản, hay chỉ để hưởng thụ ít nhiều khoái lạc hôn nhân trong ít lâu như con người Tư Bản lạc hậu, thì hai nhân vật của vở kịch ‘’Hôn Nhân’’ sẽ phản lại vai tuồng mình, trong thiên sứ sáng tạo và duy trì nhân loại, (đây tôi muốn nói đến những gia đình có điều kiện kinh tế đầy đủ).

Cũng như một cái cây, dù chứa sẵn trong thân một ‘’mầm mống’’ nhưng cũng phải nhờ các điều kiện khách quan: Phân, nước, ánh sáng, mới có thể trưởng thành, có cành lá sum sê, và đơm bông kết trái được, thì con người lúc mới sinh ra, dù lành mạnh và thông minh, cũng cần phải có sự Dưỡng Dục và Dạy Dỗ thì con người mới có thể phát triển toàn vẹn được.

Cây tốt nhờ vun phân tưới nước, người muốn lớn khôn, cũng phải nhờ sự nuôi dạy của mẹ cha và thầy học. Con người sinh ra, Tạo Hóa đã ban cho lý trí như nhau, nhưng sự thông minh hẳn không đồng đều, để chênh lệch tinh thần giữa con người, và nhờ đó mà con người mới phát triển cái xiêu vượt tánh của mình (aspiration à l'infini) để góp phần vào cuộc Tiến Hóa của nhân loại.

Cũng vì có sự chênh lệch thiên tạo (différence de modes), mới có chỗ bất toàn của con người, mà Marx đã ngộ nhận là mâu thuẫn giữa con người (contradiction essentielle), và lấy đó làm nguyên nhân cho ‘’Giai cấp đấu tranh’’.

Ta cần phải đặt vấn đề giáo dục, con người Nhân Vị, từ khi còn thơ ấu, chứ không phải chờ đến lúc lớn khôn. Chính nhà bác học thời danh Pháp, Le Comte de Noüy xác nhận rằng: ‘’Chính lúc tuổi thơ là lúc đứa trẻ xây dựng cái khung cốt cho các biến cố trong đời sống tương lai của nó, và xây dựng luôn cả bộ luật luân lý của nó’’, mà công việc giáo dục Nhân Vị, lúc tuổi thơ, không còn địa điểm nào thích hợp và vững chắc hơn Gia Đình và do cha mẹ.

Cộng sản đã dùng võ lực, để rứt con người ra khỏi gia đình, ném vào tập thể đảng, diệt giá trị thiêng liêng, bằng cách chối bỏ Tạo Hóa, và đề cao vật chất, rồi nung đúc con người thành một con người kinh tế (homo-oeconomicus), hay nói cho đúng là một cái máy sản xuất cho đảng (dưới hình thức đề cao xã hội, miệt thị cá nhân). Cũng không lạ, vì họ quan niệm con người là một con vật sản xuất, là ‘’một số vốn sinh lợi nhiều nhứt’’, hễ ngưng sản xuất thì con người không còn giá trị gì khác nữa.

Khác hơn người cộng sản, người nhân vị quan niệm con người có giá trị (trong vũ trụ) giá phẩn (trong xã hội), có địa vị và sứ mạng thiêng liêng, con người là thông phần của Tạo Hóa, linh ư vạn vật, nên con người phải được tôn trọng xứng đáng, phải được giáo dục để làm tròn sứ mạng con người.

Vậy, xác nhận công việc giáo dục con cái trong gia đình là công việc của cha mẹ, tức là xác nhận sứ mạng quản lý cao cả của Đấng Toàn Năng (Etre absolu) đã gia phó cho Nhân Vị ở trần gian.

Ít ra, các bậc cha mẹ có thiện chí trong việc đào tạo đứa con mình cũng phải nhận rằng, bầu không khí êm dịu của gia đình rất thuận lợi cho sự nẩy nở của đứa trẻ, chẳng khác nào một cái vườn ươm cây đầy màu mỡ đối với những cây non đang cần nhiều chất dinh dưỡng vậy.

Nơi đó, bản tính đứa trẻ sẽ được phát triển dễ dàng và liên tục theo chiều tốt đẹp, bên cạnh cha mẹ và anh chị thân yêu.

Trí sáng suốt, thái độ cương nghị, lòng rộng rãi của cha và tình yêu thương bao la, với đức hy sinh vô bờ bến của mẹ, hòa thành những chất bổ cho ‘’mầm non nhân vị’’ phát triển không ngừng. Nói khác đi, những đức tánh kể trên, phối hợp thành một ban giáo sư đầy đủ cho công việc giáo dục một trẻ con.

Nhắc lại rằng: ‘’khởi điểm của giáo dục con người là nơi gia đình và do các nhân vị trong gia đình’’ tưởng không phải là thừa vậy.

Gia đình là nơi đứa trẻ tập nói bập bẹ, trên gối mẹ, theo tiếng nói của mẫu thân. Chính ở gia đình đứa trẻ bắt đầu tập tư tưởng theo những tư tưởng của những người thân yêu, tập suy luận những việc sẵn có, cũng như việc xẩy ra chung quanh mình. Chính nơi đó, đứa trẻ sẽ tự tạo những yếu tố căn bản đầu tiên, để quan niệm cuộc đời, để nhận lẽ sống của nó, và đặt lý tưởng cho tương lai.

Nói cho đúng, nó sẽ hấp thụ được những đức tính thanh cao, hoặc tiêm nhiễm những tật hư nét xấu, xây được lý tưởng cao siêu, hay có ý nghĩ thấp hèn, đều do gương tốt hay gương xấu của cha mẹ, anh chị nó trong gia đình. (Cũng có ‘’cha mẹ cú đẻ con tiên, cha mẹ hiền đẻ con dữ’’ do luật tương cận, nhưng rất ít).

Thử nhìn qua vài tấm gương xưa nay, ta sẽ thấy sự giáo dục của gia đình đối với tương lai đứa con quan hệ như thế nào.

Nếu ngày xưa, bạ Mạnh Mẫu không biết ‘’đoạn cơ trữ’’ (bẻ thoi dệt) để dạy con, thì phỏng ngày nay nhân loại, có biết tới Thầy Mạnh, một hiền triết hay không?

Ngô Tổng Thống đã được Thế Giới công nhận là một nhân vật thể hiện nhân vị rõ rệt nhứt, trong địa vị lãnh tụ của Người, có phải chăng đó là nhờ Người đã hấp thụ được nền giáo dục luân lý của gia đình Người trong lúc còn thơ?

Tuy nhiên, ngoài điều kiện tinh thần gia đình, cũng phải có điều kiện vật chất, để giúp đỡ các cha mẹ làm tròn công việc ‘’Ương Mầm Nhân Vị’’, nghĩa là ít nhứt cũng phải có đủ tiện nghi về nhà ở, cũng như về tài chánh đủ cung ứng sự sống hàng ngày.

Đứng trên quan điểm công dân một nước Cộng Hòa Nhân Vị, nhất thiết chú trọng đến giá trị và giá phẩm con người, không ai là không nhận thấy, thanh niên nam nữ là những Nhân Vị tương lai của đất nước, là rường cột của nước nhà, là chiến sĩ hòa bình của nhân loại.

Nhưng nếu ta chối bỏ gia đình như cộng sản hoặc chỉ đề cao cá nhân riêng rẽ như Tư Bản, nói khác đi, nếu ta không đặt trọng tâm công tác của nhân vị ở sứ vụ cần thiết giúp đỡ các nhân vị khác phát triển, bằng cách củng cố gia đình và tận tâm nuôi dạy con cái, thì viễn ảnh tốt đẹp kia sẽ rã tan như ảo mộng.

Để hoàn thành sứ mạng ‘’ương mầm nhân vị’’ của ta, các bực cha mẹ, phải tự đề cao chức vị thiêng liêng của mình, cái chức vị cao quý mà không phải xã hội ban cho và cũng không quyền bốc tước như các chức vị dù thượng đẳng khác, bằng cách tích cực và tận tâm thi hành sứ mạng nói trên.

Tóm lại, muốn có những công dân xứng đáng khả dĩ thực hiện lý tưởng chung và đạo lý chung của dân tộc (Lý tưởng chung của người Việt là yêu Tổ Quốc Việt, Bảo Vệ Độc Lập giang sơn xứ sở, nối chí oanh liệt của Tổ Tiên, và duy trì cơ nghiệp vĩ đại mà bao nhiêu thế hệ đã dày công hy sinh dầy dựng và truyền lại cho chúng ta. Đạo lý chung của người Việt là yêu chuộng Tự Do, tôn trọng nhân phẩm, phát triển dân chủ và thực hiện công bình xã hội-Bản kiểm thảo của Trung Tân Nhân Vị Vĩnh Long) và góp phần vào đại cuộc xây dựng hòa bình nhân loại trong công bằng bác ái thì trước hết các bực cha mẹ, phải căn cứ trên căn bản Duy Linh (chú trọng đến phần hồn là tinh thần của con người) mà đào tạo con cái mình trở thành những nhân vị, có khả năng sáng tạo, mang một trọng trách (trọng trách của nhân vị) là tự mình tiến hóa về tinh thần, rồi giúp người khác tiến hóa, để cùng nhau hướng về Chân, Thiện, Mỹ là uyên nguyên của con người và vũ trụ.

Vậy để kết thúc vấn đề trên điểm tích cực, nếu ta tự coi mình là con vật, chỉ biết khoái lạc và sinh sản, hoặc có đủ điều kiện vật chất lẫn tinh thần mà không chú trọng dạy dỗ con cái cho nên người, trước nhất là đắc tội với Đấng Thiêng Liêng, phản bội sự Tiến Hóa, và sau là đắc tội với non sông.

Về phần tích cực, muốn có những ‘’Cây Nhân Vị’’ đơn chồi nẩy lộc sau nầy, thì ta phải nghĩ ngay đến việc ‘’Ương Mầm Nhân Vị’’ nơi khoảng đất Gia Đình phì nhiêu phong phú của ta, bằng cách lo giáo dục con cái, và rèn luyện tánh nết của chúng, để khỏi hổ với câu ‘’Dưỡng tử bất giáo, phụ chi quá’’ của các bậc hiền xưa vậy.

Đặc san Nhân Vị, số 6

Gió Nam, số đặc biệt 26.10.1959

Nhựt Báo Dân Nguyện