- 1 -

Trong ấn tượng của tôi, lá gan của cô tôi bao trùm cả trời đất này. Hầu như cô không sợ bất kỳ người nào trên thế gian này, càng không có chuyện gì khiến cô phải sợ hãi. Nhưng... chính mắt tôi và “Tiểu sư tử” lại trông thấy cô bị một con ếch làm cho kinh sợ, kinh sợ đến độ ngất đi và sùi cả bọt mép.

Đó là một buổi sáng tháng tư, tôi và “Tiểu sư tử” được mời đến làm khách tại cơ sở nuôi ếch do Viên Tai và em họ Kim Tu của tôi hợp tác sáng lập. Thời gian chỉ có mấy năm mà diện mạo quê hương Đông Bắc Cao Mật của tôi - vốn được xem là một vùng đất lạc hậu, nay đã thay đổi ghê gớm. Hai bên bờ sông là hai con đê bằng đá trắng cao ngất ngưỡng, đồ sộ và kiên cố. Hai bên bờ sông trồng toàn những kỳ hoa dị thảo xanh mướt. Sau bờ đê thấp thoáng mấy mươi khu chung cư cao tầng cao thấp khác nhau, lại còn có cả những khu biệt thự kiến trúc theo lối phương tây. Làng tôi đã nối kết với phố huyện, đi đến sân bay Thanh Đảo chỉ mất bốn mươi phút ô tô. Thương nhân Hàn Quốc và Nhật Bản đổ xô đến để đầu tư mở cửa hàng, xí nghiệp, nhà máy. Tuyệt đại bộ phận đất đai nông nghiệp của làng tôi đã biến thành sân gôn. Cho dù cái tên của quê tôi đã được đổi mới, bây giờ được gọi là khu Triều Dương. Nhưng do thói quen, chúng tôi vẫn gọi là vùng Đông Bắc Cao Mật.

Từ nơi ở của chúng tôi đến cơ sở nuôi ếch mất năm cây số. Kim Tu định đánh xe đến đón nhưng chúng tôi đã khéo léo từ chối. Chúng tôi đi bộ dọc theo con đường dành cho người đi bộ ven sông đi xuôi về phía hạ nguồn, thi thoảng lại bắt gặp những phụ nữ đẩy những chiếc xe bé tẹo đưa con đi dạo. Gương mặt ai cũng hồng hào bóng loáng. Mùi nước hoa ngoại đắt tiền xông lên sực nức từ thân thể họ. Những đứa trẻ ngồi trên xe miệng ngậm núm vú nhựa, có đứa ngủ say, có đứa mở tròn đôi mắt thơ ngây nhìn thế giới chung quanh... Tất cả đều đẹp đẽ, đều thơm tho. Mỗi khi gặp một đứa bé, “Tiểu sư tử” đều kéo mẹ chúng lại chào hỏi, sau đó cúi cái thân thể mập mạp xuống chiếc xe sờ nắn những bắp tay bắp đùi tròn trịa của mấy đứa bé rồi hôn vào đôi má lính phính của chúng. Những gì biểu hiện trên mặt “Tiểu sư tử” lúc ấy chứng minh rằng, cô ấy thật lòng yêu trẻ con. Trước một thiếu phụ ngoại quốc tóc vàng mắt xanh đang đẩy một chiếc xe, trên đó có hai đứa bé song sinh, đầu đội mũ len, xinh đẹp chẳng khác hai chú búp bê Baby, “Tiểu sư tử” hết ve vuốt đứa này rồi sang đứa kia, những tiếng xuýt xoa vang lên nho nhỏ và đôi mắt ngấn đầy nước mắt. Tôi nhìn gương mặt rất lễ phép và nụ cười của người thiếu phụ ngoại quốc, nhẹ kéo áo “Tiểu sư tử”, nói:

“Đừng để nước mắt rơi lên mặt hai đứa trẻ đấy!”

“Tiểu sư tử” thở dài, nói: “Trước đây em đâu có nghĩ là trẻ con lại đẹp như thiên thần như thế này”.

“Điều này chứng minh là chúng ta đã già”.

“Cũng chưa hẳn” - “Tiểu sư tử” nói - “Người thời đại mới, cuộc sống đã cao nên việc nuôi nấng con cái cũng đầy đủ hơn. Do vậy mà trẻ con đứa nào cũng xinh đẹp”.

Trên đường, chúng tôi cũng gặp khá nhiều người quen, bắt tay hàn huyên và một cảm nhận chung của chúng tôi là “chúng ta đã già”, là “thời gian trôi nhanh quá, chớp mắt mà đã mấy mươi năm”...

Trên sông, một chiếc du thuyền trang hoàng sặc sỡ xanh xanh đỏ đỏ đang trôi từ từ, trông nó chẳng khác một lâu đài di động. Âm nhạc du dương từ trên du thuyền vẳng đến tai tôi. Rất nhiều cô gái hóa trang ăn mặc theo lối xưa tay ôm đàn che nửa mặt hoa ngồi trước mũi thuyền. Một vài chiếc tàu cao tốc xé nước bay trên sông. Những đợt sóng trắng tung lên cao khiến những con chim âu trắng hoảng sợ lao vút lên trời.

Tôi và “Tiểu sư tử” dắt nhau đi một cách bình yên. Thoạt nhìn thì ai cũng nghĩ là chúng tôi đang hòa chung nhịp đập của trái tim. Nhưng chúng tôi tự biết, mỗi người chúng tôi đang đuổi theo những suy nghĩ riêng. Trẻ con! Những đứa trẻ xinh đẹp khả ái của hiện tại..., có thể đó là những gì trong đầu “Tiểu sư tử” lúc ấy. Nhưng trong đầu tôi lúc này lại là những hình ảnh của quá khứ - Cuộc rượt đuổi kinh tâm động phách hai mươi năm trước, cũng ngay trên chính khúc sông này.

Chúng tôi bước lên lối giành cho người đi bộ chiếc cầu sắt được thiết kế theo mô hình dây văng vượt qua con sông vừa mới khánh thành. Rất nhiều chiếc ô tô sang trọng như BMW, Camry... đang lưu thông trên cầu. Hình dáng chiếc cầu rất đẹp, trông như một con hải âu đang chao cánh. Qua khỏi cầu là sân gôn đạt tiêu chuẩn quốc tế nằm bên phía tay phải. Bên tay trái là miếu Nương Nương đã trở nên nổi tiếng xa gần trong thời gian gần đây.

Đó là ngày mồng tám tháng tư Âm lịch, là ngày đại tế miếu Nương Nương. Trên những bãi cỏ chung quanh miếu, xe hơi đậu san sát. Từ các bảng số, chúng tôi biết hầu hết những chiếc xe này đều đến từ những thành phố thuộc tỉnh Cáp Nhĩ Tân, một số ít là bảng số ngoại tỉnh.

Vùng đất này trước kia vốn là một thôn nhỏ, được gọi là thôn “Nương Nương Miếu” vì giữa thôn có miếu Nương Nương. Thuở nhỏ tôi đã từng theo bố đến đây để dâng hương. Có điều việc này đã quá lâu, tôi chẳng còn ấn tượng gì cả. Ngôi miếu này đã bị san phẳng trong thời kỳ Cách mạng văn hóa. Ngôi miếu mới được trùng tu cực kỳ nguy nga đồ sộ, tường đỏ ngói vàng. Hai con đường dẫn vào miếu là những dãy hàng bán hương hoa, giấy vàng mã và có cả người bán những búp bê bằng đất sét. Người bán búp bê đang cao giọng rao chào mời du khách: “Mua búp bê nào! Mua búp bê nào!”

Trong số người bán búp bê ấy, có một người mặc áo khoác vàng, đầu trọc lóc, hình dạng có vẻ là một nhà sư. Người này đang gõ mõ và đang cao giọng xướng một bài trông cũng có vần có điệu lắm:

Mua một búp bê mang về nhà,

Cả nhà cao hứng cười ha ha!

Năm nay mua về năm sau dưỡng,

Năm nữa nở miệng gọi: Má! Ba!

Chất lượng búp bê thật là cao,

Đại sư công nghệ chính tay tạo.

Búp bê của tôi dung mạo đẹp,

Mặt hoa da phấn miệng anh đào.

Búp bê của tôi linh nghiệm tuyệt,

Bán khắp một trăm linh tám huyện.

Mua một chiếc, sinh con rồng! Mua hai chiếc, thai rồng phượng!

Mua ba chiếc, sao Tam tinh! Mua bốn chiếc, quan Tứ trụ!

Mua năm chiếc, quan Ngũ hổ! Mua sáu chiếc, tôi không bán!

Sợ quý bà, nói lôi thôi!

Giọng rao của người này sao mà quen thuộc. Tôi bước đến gần để xem, hóa ra là Vương Can! Cậu ta đang chào mời một nhóm du khách Nhật Bản và Hàn Quốc. Tôi đang do dự và định kéo “Tiểu sư tử” rời khỏi chỗ này vì không muốn gặp mặt người quen khiến hai bên đều khó xử, đặc biệt là đối với Vương Can thì “Tiểu sư tử” đã vùng khỏi tay tôi, chạy thẳng đến trước mặt cậu ta.

Thật ra thì tôi thừa biết, “Tiểu sư tử” chạy đến trước mặt Vương Can nhưng không phải để gặp mặt cậu ta mà chính vì cái vật mà cậu ta đang cầm trên tay. Quả nhiên Vương Can không hề quảng cáo quá sự thật. Những con búp bê cậu ta bày bán trên quầy hoàn toàn khác với những người chung quanh. Trên quầy hàng của những người chung quanh, búp bê đủ màu đủ sắc rực rỡ nhưng bất luận là búp bê nam hay nữa đều chỉ có một khuôn mặt, một bộ dạng. Trên giá của Vương Can, tuy màu sắc không rực rỡ nhưng tất cả búp bê đều như một sinh mệnh đang sống, có khuôn mặt trầm tư tĩnh lặng; có khuôn mặt đang nhíu mày nhăn trán như đang suy nghĩ điều gì đó; có khuôn mặt cười tươi như hoa nở... Chỉ cần nhìn lướt qua là tôi biết, những con búp bê này đều được bàn tay của đại sư nặn búp bê nức tiếng huyện Cao Mật Hách Đại Thủ làm ra.

Năm một ngàn chín trăm chín chín, Hách Đại Thủ kết hôn với cô tôi. Cách bán búp bê đất độc đáo của ông Hách vẫn được sử dụng mấy chục năm nay không hiểu vì sao lại chuyển giao cho Vương Can, đồng thời lại biến đổi cách thức ra bán như vậy? Lúc này Vương Can đang nói với những du khách đang đứng chung quanh: “Những búp bê đang bày bán chung quanh tôi rất rẻ là vì họ dùng khuôn để dập. Còn những búp bê của tôi có đắt hơn một tí, nhưng chúng lại được nặn thủ công từ chính bàn tay của đại nghệ nhân nổi tiếng khắp huyện Cao Mật Hách Đại Thủ và ông vua nặn búp bê Tần Hà nhắm mắt mà nặn ra. Thế nào thì gọi là sống động như một sinh mệnh?” - Vương Can nhặt lên một búp bê đang chúm cái miệng nho nhỏ đầy sinh khí lên, nói tiếp - “Đây là con búp bê lấy nguyên mẫu từ phu nhân Dusa người Pháp đã được nhào nặn qua bàn tay thiên tài của Tần Hà đại sư của chúng tôi. Vạn vật sinh ra từ đất, các vị có hiểu không? Nữ Oa vắt đất nặn ra con người, các vị có biết không? Đất là vật có linh khí nhất. Đại sư Tần Hà đã lấy đất này từ lòng sông Giảo Hà ở độ sâu hai mét dưới mặt đất. Đó là loại đất sét đã trầm tích trên ba nghìn năm, là đất sét lịch sử, là đất sét văn hóa, các vị có hiểu không? Sau khi đưa lên khỏi mặt nước, chúng tôi phơi khô đất sét dưới mặt trời rồi để dưới ánh trăng để đất có thể hấp thu tinh khí của vũ trụ, hấp thu ánh sáng của mặt trời mặt trăng, sau đó được đặt lên bàn đá, mài vụn thành bột. Tiếp theo đó, chúng tôi lấy nước sông khi mặt trời vừa mới mọc, lấy nước giếng khi ánh trăng vừa lên đến đỉnh đầu để nhào thành bột nhão, dùng tay nhào một tiếng đồng hồ để cho chúng nhuyễn như bột miến... Lúc ấy mới bắt đầu nặn. Tôi cũng muốn nói thêm để quý vị hiểu rằng, Tần đại sư của chúng tôi khi nặn một búp bê thì công việc đầu tiên là dùng cành trúc chọc một lỗ nhỏ trên đầu, sau đó cắn ngón tay cho chảy máu và cho vào cái lỗ nhỏ ấy một giọt máu của chính mình, dùng một chút đất sét lấp miệng lại và bắt đầu nặn. Nặn xong thì đặt nó vào một chỗ tối, sau bảy bảy bốn chín ngày lấy ra, bắt đầu tô màu, tô mắt tô miệng. Như vậy, bản thân những đứa trẻ đất sét này đã là một sinh mệnh, nếu không nói là một sinh linh... Không giấu giếm các vị, tôi nói điều này nhưng mong các vị đừng sợ hãi... Gặp những đêm trăng tròn, những búp bê của Tần đại sư đều có thể thổi sáo và nhảy múa, vừa nhảy vừa vỗ tay vừa cười. Những tiếng cười tiếng vỗ tay ấy cũng giống như những âm thanh xuất phát từ điện thoại di động của các vị vậy, tuy không lớn nhưng rất trong và rất rõ ràng. Nếu không tin, các vị cứ lấy vài con đem về nhà để kiểm nghiệm những lời tôi nói. Nếu không đúng như vậy, các vị cứ đem lại đây và đập vỡ trước mặt tôi... Nhưng tôi tin rằng, các vị không nỡ lòng nào đập vỡ chúng, đúng không? Bởi đập vỡ chúng, các vị sẽ thấy máu, các vị sẽ nghe thấy tiếng khóc của chúng...” - Trong số những du khách đang vây chung quanh Vương Can, có mấy nữ du khách mua búp bê. Vương Can lôi hộp chuyên dụng ra, gói lại thật cẩn thận, các du khách cầm trên tay với vẻ mặt mãn nguyện và bỏ đi. Đúng lúc ấy, Vương Can mới nhận ra sự có mặt của tôi và “Tiểu sư tử”.

Thực ra thì trong thâm tâm, tôi biết là Vương Can đã nhận ra sự có mặt của tôi cũng như của “Tiểu sư tử” - người mà cậu ta đã theo đuổi một cách tuyệt vọng đến mười mấy năm từ rất sớm. Có điều, cậu ta vẫn làm ra vẻ rất kinh ngạc khi trông thấy chúng tôi, kêu lên rất điệu nghệ:

“Ôi chao! Thì ra là nhị vị!”

“Cậu vẫn tốt đấy chứ, anh bạn! Lâu lắm rồi không gặp nhau!”. Tôi nói.

“Tiểu sư tử” nhìn Vương Can cười, miệng nói gì đó nhưng tôi nghe không rõ. Tôi bắt tay Vương Can rồi rút thuốc lá mời cậu ta. Vương Can cũng rút thuốc lá mời tôi. Tôi hút điếu thuốc “Bát hỷ” của Vương Can, còn cậu ta thì hút điếu thuốc “Tướng quân” của tôi.

“Tiểu sư tử” quan sát thật tỉ mỉ những con búp bê của Vương Can.

“Nghe nói cậu đã trở về từ lâu rồi.” - Vương Can nói - “Đúng là đi khắp cùng trời cuối đất, không đâu bằng chính quê hương!”

“Đúng thế! Cáo chết quay đầu về núi, lá rụng về cội.” - Tôi nói - “Nhưng chẳng qua cũng gặp phải thời thế thay đổi. Nếu là vài chục năm trước, ngay cả nghĩ tới thôi cũng không dám nghĩ”.

“Ngày xưa, mọi người sống như trong lồng kín. Nếu không bị nhốt trong lồng kín thì cổ cũng bị thắt một sợi dây thừng.” - Vương Can nói - “Bây giờ, đã tự do rồi, chỉ cần có tiền, muốn làm gì thì đều làm nấy, chỉ cần không phạm pháp là được”.

“Đúng vậy!” - Tôi vừa nói vừa chỉ vào những con búp bê - “Này ông bạn, tất cả đều là thật đấy chứ? Tất cả đều linh nghiệm như ông nói đấy chứ?”

“Ông cho là tôi buột miệng nói bừa để lừa người ta sao?” - Thái độ Vương Can rất nghiêm túc - “Những gì tôi nói đều là sự thật, tuy có chút ít cường điệu nhưng căn bản vẫn là sự thật. Ngay cả chuyện quốc gia đại sự, người ta cũng cường điệu lên một chút, có sao đâu?”

“Dù sao thì miệng lưỡi của tôi cũng không so được với ông” - Tôi nói - “Nói thật đi, tất cả đều do Tần Hà nặn cả, phải không?”

“Lẽ nào lại là đồ giả!” - Vương Can nói - “Tôi nói, những con búp bê này có thể thổi sáo và nhảy múa trong đêm trăng tròn, đó là nói dóc. Nhưng chuyện Tần Hà nhắm mắt và nặn ra chúng, đó là chuyện thật trăm phần trăm. Nếu ông không tin, ngày nào đó rảnh rỗi, tôi đưa ông đi xem”.

“Tần Hà đang sống ở đây à? Hộ khẩu vẫn ở đây chứ?”

“Mấy năm gần đây sống ở đâu mà chả được, cần gì hộ khẩu với chả hộ khẩu. Chỗ nào sống được thì cứ sống thôi.” - Vương Can nói - “Cô của ông sống ở đâu thì Tần Hà sống ở đó. Người như ông ta, nhân gian khó tìm!”

“Tiểu sư tử” cầm một con búp bê rất đẹp, thoạt trông cũng nhận ra đó là một đôi được nặn theo mô hình pha trộn hai dòng máu đông tây trong tay, đưa lên cao, nói: “Tôi cần đứa trẻ này”.

Tôi chăm chú nhìn con búp bê và đột nhiên, một cảm giác lạ lùng xuất hiện. Đúng! Không sai tí nào! Trông có vẻ quen lắm. Nhưng tôi đã gặp khuôn mặt này ở đâu? Là ai?

Đúng rồi! Chính là Trần Mi, con gái Trần Tị và Vương Đảm, là đứa con gái bé bỏng mà cô tôi và “Tiểu sư tử” đã chăm sóc trong nửa tháng và sau đó đành lòng trả về cho bố nó là Trần Tị.

Tôi còn nhớ rất rõ cái đêm mà Trần Tị đến nhà tôi để thăm đứa con gái của cậu ta. Đó là đêm cuối cùng của một năm, là đêm giao thừa tết âm lịch. Tiếng pháo đì đùng nổ trong thôn, không gian khét lẹt mùi thuốc pháo và lởn vởn khói. “Tiểu sư tử” đã hoàn tất mọi thủ tục để có thể đi theo tôi, đã có thể rời khỏi tổ sinh đẻ có kế hoạch công xã. Qua tết là tôi đã có thể đưa cô ấy và Yến Yến đến ga tàu hỏa để đến Bắc Kinh. Trong đơn vị của tôi ở Bắc Kinh có một khu tập thể giành cho những quân nhân độc thân, cứ xem đó là nhà mới của chúng tôi. Bố không đi theo chúng tôi, cũng không muốn lên sống với anh cả lúc này đã công tác ở huyện. Ông muốn bám giữ mảnh đất của mình. May mà anh hai tôi đang công tác trên thị trấn gần nhà, có thể chăm sóc bố.

Sau khi Vương Đảm chết, Trần Tị sống ngập ngụa trong rượu, uống say thì hát và khóc, đi ngêu ngao khắp hang cùng ngõ hẻm. Ban đầu, mọi người còn biểu lộ sự thương xót và thông cảm. Nhưng dần dần, ai cũng lắc đầu ngao ngán. Khi tổ chức truy tìm Vương Đảm, công xã đã dùng số tiền trong ngân hàng của Trần Tị để trả công cho xã viên. Sau khi Vương Đảm chết, hầu hết những người đã nhận số tiền ấy đều mang đến trả lại cho cậu ta. Lãnh đạo công xã cũng quyết định không thu những khoản chi phí đã cung cấp cho Trần Tị trong thời gian bị giam giữ tại công xã. Do vậy, nếu tính toán một cách đơn giản, ai cũng biết là trong tay cậu ta ít nhất cũng có ba mươi nghìn đồng, đủ để cho cậu ta uống rượu trong vài ba năm. Gần như Trần Tị đã quên đứa con gái bé nhỏ được cô tôi và “Tiểu sư tử” ôm về trạm xá để chăm sóc. Thực ra, mục đích của Trần Tị khi mạo hiểm để cho Vương Đảm mang thai đứa thứ hai chỉ là mong muốn có một đứa con trai để nối dõi họ Trần. Do vậy mà cậu ta mới liều sống liều chết để bảo vệ cái bào thai ấy. Nhưng khi nhận lấy kết quả là một đứa con gái được sinh ra từ trong gian lao tột cùng, cậu ta không còn quan tâm gì nữa mà chỉ biết đấm ngực kêu khóc: Trời hại tôi rồi! Trời bắt tôi tuyệt tự!... như tôi đã kể ở trước.

Cái tên Trần Mi là do cô tôi đặt cho đứa con gái ấy. Bởi mắt nó sáng, mày nó thanh, lại đã có một con chị tên là Trần Nhĩ nên cô tôi chỉ nói gọn lỏn: Tên nó là Trần Mi! “Tiểu sư tử” vỗ tay tán thưởng: “Cái tên này quá hay!”

Cả “Tiểu sư tử” và cô tôi đều đã có ý định nhận Trần Mi làm con nuôi. Có điều khi làm hộ khẩu và các thủ tục nhận con nuôi đều rất phiền hà phức tạp, cho nên khi Trần Tị đến và lôi con bé từ trong tay của “Tiểu sư tử” đi, nó vẫn chưa được kê khai hộ khẩu và cũng chưa có giấy khai sinh. Và tất nhiên, trong tổng số nhân khẩu hợp pháp của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, chưa hề có tên con bé ấy. Thời ấy, người ta gọi loại trẻ con này là “con đen” và cũng chưa ai bỏ công ra để thống kê loại “con đen” này là bao nhiêu trong thời kỳ ấy. Nhưng nếu có thống kê chưa chắc đã đầy đủ, cho dù không đầy đủ thì con số thống kê vẫn có thể làm cho người ta giật mình kinh sợ. Cho đến năm một chín chín mươi, vấn đề “con đen” này tạm thời được giải quyết sau đợt tổng điều tra dân số trong toàn quốc. Và tất nhiên số tiền phạt vì “sinh con ngoài kế hoạch” này lớn không biết bao nhiêu mà kể. Có điều số tiền phạt ấy được nhập vào kho bạc của nhà nước là bao nhiêu, không ai có thể tính toán được. Mười mấy năm gần đây, nhân dân tiếp tục tạo ra bao nhiêu là “con đen”. Nếu thống kê được thì lại là một con số làm cho người ta tiếp tục sợ hãi và đương nhiên số tiền phạt cũng cao lên gấp mấy chục lần so với ngày ấy, chờ đến đợt tổng điều tra dân số tiếp theo và nếu những bậc bố mẹ của những “con đen” ấy nộp tiền phạt thì…

Trong những ngày ấy, thiên chức làm mẹ của “Tiểu sư tử” bộc lộ rất rõ rệt. Ôm ấp, hôn hít Trần Mi hình như vẫn chưa đủ làm cô ấy thỏa mãn. Thậm chí tôi còn nghi ngờ rằng, cô ấy đã từng lén lút vạch vú cho con bé bú. Cơ sở để tôi nghi ngờ là đầu vú của “Tiểu sư tử” có phần khác lạ. Có điều, cô ấy có sữa để cho con bé bú hay không thì rất khó nói. Tôi không dám phủ định nhưng cũng không dám khẳng định, bởi kỳ tích ấy nghe đâu đã từng phát sinh. Thuở nhỏ tôi đã từng xem một vở kịch kể về một gia đình gặp phải tai ương: bố mẹ chết cả, chỉ còn một cô con gái mười tám tuổi và một đứa con trai đang thời kỳ bú sữa. Trong lúc cùng quẫn, cô chị đã nhét đầu vú trinh nguyên của mình vào miệng cậu em trai. Tất nhiên ban đầu là không có sữa. Nhưng phép thần kỳ đã xảy ra, cậu em mút mãi và cuối cùng sữa cũng tiết ra! Chuyện thần kỳ ấy tất nhiên khó lòng xảy ra trong cuộc sống. Chị mười tám tuổi mà em còn bú sữa? Mẹ tôi nói, thời trước, mẹ chồng và con dâu đẻ cùng một lúc là chuyện bình thường. Nhưng… chuyện ấy cũng từng xảy ra trong hiện tại. Bạn đại học của con gái tôi vừa có thêm một đứa em gái. Bố của con bé này là chủ một mỏ khai thác than đá, tiền nhiều đến độ chỉ biết đếm bằng gang tay trong khi nông dân bỏ đất lên đào than cho lão ta thì ăn không đủ no. Lão này có nhà ở Bắc Kinh, Thượng Hải, San Francisco, Washington… Toàn là những biệt thự hào hoa phong nhã và ở đó, lão đã cùng với những bà vợ hai, vợ ba sinh con đẻ cái…

Thôi thì tôi đành phải ghìm dây cương con ngựa bất kham là hồi ức của chính mình để quay lại với chuyện chính vậy. Đêm trừ tịch, khi tôi đang đổ sủi cảo vào nồi, khi con gái tôi Yến Yến đang vỗ tay hát một bài hát của thiếu nhi giành cho sủi cảo “Một đoàn thiên nga bay đến từ phương nam, Kêu lên nháo nhác sà xuống sông”, khi “Tiểu sư tử” đang ôm Trần Mi hôn hít không biết chán thì Trần Tị, với chiếc áo khoác bằng da cũ mèm, đội chiếc mũ có hai nắp chụp lên tai, khập khà khập khiễng bước vào nhà tôi. Trần Nhĩ nối gót ngay phía sau và đang níu một chéo áo của bố. Trần Nhĩ mặc một chiếc áo bông, tay xắn đến khuỷu để lộ đôi cánh tay rét cóng đến độ đỏ rực. Đầu tóc con bé rối bời chẳng khác nào một đống cỏ khô, liên tục chun mũi hít hít nước mũi chảy dài xuống miệng, rõ ràng là con bé đang bị cảm nặng.

“Đến được đây là quá tốt! Cứ ngồi xuống đó đã!” - Tôi vừa đảo sủi cảo trong nồi vừa nói.

Trần Tị ngồi xuống ngạch cửa. Ánh lửa trong lò hắt ra chiếu rọi khuôn mặt cậu ta, chiếc mũi to tướng lúc này giống hệt như một chiếc củ cải trắng được đẽo gọt nhẵn nhụi đeo lên mặt. Trần Nhĩ vịn vai bố đứng bên cạnh, ánh mắt có vẻ sợ hãi lẫn hiếu kỳ, thi thoảng liếc nhìn nồi sủi cảo đang sôi trên bếp lò, lúc thì nhìn “Tiểu sư tử” và đứa bé trong lòng cô ấy, lúc thì chuyển ánh mắt sang Yến Yến. Yến Yến đưa viên kẹo sô cô la đang cầm trong tay cho Trần Nhĩ. Nó nghiêng đầu nhìn vào mặt Trần Tị rồi len lén nhìn vào mặt tôi.

“Cầm lấy đi! Em Yến Yến đã cho thì cháu cứ nhận.” - Tôi nói.

Cánh tay nhỏ nhắn rụt rè đưa ra cầm lấy chiếc kẹo.

Trần Tị nghiêm giọng quát nhỏ: “Trần Nhĩ!”

Cánh tay ấy nhanh chóng rụt lại.

“Cậu làm gì thế! Trẻ con mà!” - Tôi bực mình gắt.

Trần Nhĩ khóc òa lên.

Tôi bước đến bên tủ vốc một nắm kẹo sô cô la đến bên Trần Nhĩ bỏ vào túi áo nó.

Trần Tị đứng dậy, nói với “Tiểu sư tử”: “Trả con cho tôi!”

“Tiểu sư tử” trừng mắt: “Không phải là anh không cần nó hay sao?”

“Ai nói tôi không cần?” - Giọng Trần Tị có vẻ hung hãn - “Nó là con tôi, là cốt nhục của tôi. Tại sao tôi lại không cần?”

“Anh không xứng là bố nó! Nó sinh ra trông chẳng khác nào một con mèo ốm. Nó sống được là nhờ tôi!” - “Tiểu sư tử” nói.

“Do các người truy đuổi nên Vương Đảm mới đẻ non!” - Trần Tị nói - “Nếu không, Vương Đảm sẽ không chết. Các người vẫn còn nợ tôi một sinh mạng!”

“Anh đang đánh rắm đấy à! Tình trạng của Vương Đảm, anh cũng biết, không nên mang thai nữa nhưng anh vẫn cố tình buộc cô ấy phải đẻ cho anh đứa con trai để nối dõi tông đường họ Trần nhà anh. Căn bản anh đã không quan tâm chuyện Vương Đảm sống hay chết! Vương Đảm chết là vì anh!”

“Cô nói gì?” - Trần Tị gào lên điên cuồng - “Cô mà nói thế thì tôi sẽ cho nhà cô không được ăn tết!”

Vừa nói, cậu ta vừa chộp lấy cái cối giã tỏi cầm trong tay rồi nhìn bếp lò như muốn quẳng nó vào đó.

“Trần Tị! Cậu điên rồi à?” - Tôi quát - “Dù sao chúng ta cũng là bạn bè một thuở!”

“Bây giờ mà còn nói chuyện bạn bè hay sao?” - Trần Tị cười gằn - “Vương Đảm trốn trong nhà bố mẹ vợ cậu, có phải cậu là người đã tố cáo chuyện này với cô cậu?’’

“Không có liên quan gì đến Tiểu Bão. Tiêu Thượng Thần cung cấp thông tin cho chúng tôi!” - “Tiểu sư tử” nói.

“Tôi không cần biết ai đã báo tin.” - Trần Tị nói - “Dù sao thì bữa nay cô cũng phải trả con gái lại cho tôi”.

“Đừng có nằm mơ!” - “Tiểu sư tử” nói - “Tôi không thể để cho đứa trẻ này chết trong tay anh. Anh không xứng làm bố nó!”

“Cô là đồ quỷ cái! Các người đều là loại quỷ cái hai đuôi không thể sinh nở được. Các người không biết sinh đẻ nên mới không cho người khác sinh con! Các người không thể đẻ con được nên mới lôi con của người khác ra từ trong bụng mẹ nó!”

“Trần Tị! Câm cái mõm thối của cậu lại đi!” - Tôi gào to đầy tức giận - “Đêm hôm khuya khoắt cậu đến nhà tôi để làm loạn à? Cậu có bản lĩnh thì quẳng cái cối vào bếp lò nhà tôi đi!”

“Cậu cho rằng tôi không dám?”

“Cậu làm đi!”

“Nếu không giao con lại cho tôi, chuyện gì tôi cũng dám làm! Giết người đốt nhà, tôi làm tất!”

Bố tôi nãy giờ nằm im trên giường, lúc này mới trở mình dậy, nói: “Cháu à, hãy nể chú là người già cả, nể tình chú với bố cháu đã từng ăn ở với nhau không tồi, bỏ cái cối xuống đi!”

“Thế thì chú hãy bảo cô ta trả con cho cháu trước đã!”

“Ai có thể cướp được con của cháu nào!” - Bố tôi nói - “Nhưng cháu hãy thương lượng với “Tiểu sư tử”. Dù sao đi nữa, nếu không có nó, đứa bé này đã đi theo mẹ nó từ lâu rồi”.

Trần Tị vất chiếc cối xuống đất, ngồi bệt xuống ngạch cửa, khóc hu hu như trẻ con. Trần Nhĩ ôm vai bố, dỗ dành: “Bố… bố đừng khóc…”

Trông thấy cảnh tượng ấy, mắt tôi cay cay, nói với “Tiểu sư tử”: “Em xem…, hay là đưa đứa bé cho cậu ta vậy…”

“Đừng có mà nằm mơ!” - “Tiểu sư tử” nói - “Đứa bé này là tôi nhặt được!”

“Các người khinh người quá!… Các người không còn biết đạo lý là gì…” - Trần Tị gầm to.

“Hãy gọi cô con đến đây!” - Bố nói.

“Không cần gọi, tôi đến đây đã lâu lắm rồi.” - Tiếng cô tôi ngoài cửa.

Tôi có cảm giác là cứu tinh của mình đã xuất hiện.

“Trần Tị! Cậu hãy đứng dậy!” - Cô nói - “Tôi đang đợi cậu quẳng cái cối vào bếp lò đây!”

Trần Tị líu ríu đứng dậy một cách ngoan ngoãn.

“Trần Tị! Cậu biết tội chưa?” - Cô nghiêm giọng hỏi.

“Tôi có tội gì?”

“Cậu vi phạm chính sách nhân khẩu!” - Cô nói - “Trần Mi là do chúng tôi đưa về. Chúng tôi dùng cháo gạo, dùng bột sữa cho ăn, khó khăn lắm mới cứu sống được nó. Nửa năm rồi tôi có thấy cậu vác mặt đến đâu. Đứa con gái này đúng là nòi giống của cậu, nhưng một người bố như cậu, cậu thử nói xem, đã hoàn thành trách nhiệm chưa?”

Trần Tị ú ớ: “Nói gì thì nói… nó cũng là con tôi…”

“Là của anh?” - “Tiểu sư tử” hung hăng - “Anh thử gọi xem, nó có liếc mắt nhìn anh không? Nếu nó nhìn anh, anh cứ việc ôm nó về!”

“Cô không biết một tí lý lẽ nào cả, tôi không nói với cô nữa!” - Trần Tị nói - “Cô à, trước đây tôi đã sai, lúc này tôi nhận sai, nhận tội. Cô trả con lại cho tôi”.

“Trả lại cho cậu, được thôi.” - Cô nói - “Trước tiên là cậu hãy đến công xã nộp tiền phạt, sau đó thì hãy kê khai hộ khẩu cho con bé”.

“Phạt bao nhiêu?”

“Năm nghìn tám trăm đồng”.

“Sao nhiều thế? Tôi không có đủ chừng ấy tiền”.

“Không có tiền? Không có thì đừng nghĩ đến chuyện đem con về nữa”.

“Năm nghìn tám! Tiền thì không có, nhưng tôi có cái mạng này!”

“Cậu cứ giữ cái mạng ấy đi.” - Cô nói - “Cậu vẫn có thể để tiền lại mà uống rượu, ăn thịt, cũng có thể dùng để đi tìm gái đầu đường xó chợ!”

“Tôi không làm những chuyện đồi bại ấy!” - Trần Tị gào to - “Tôi sẽ tố cáo các người! Công xã không giải quyết tôi sẽ tố cáo đến huyện. Huyện không giải quyết tôi sẽ tố cáo lên tỉnh. Tỉnh không giải quyết tôi sẽ tố cáo đến tận trung ương!”

“Nếu trung ương không giải quyết thì sao?” - Cô tôi cười nhạt - “Có phải là cậu khiếu nại lên đến tận Liên hợp quốc?”

“Liên hợp quốc? Tôi cũng có thể khiếu kiện lên đến tận Liên hợp quốc!”

“Cậu có bản lĩnh quá nhỉ? Nhưng lúc này, cậu hãy cút đi!” - Cô tôi gằn giọng - “Chờ khi thắng kiện, cậu hãy đến đây mà nhận con. Nhưng nói cho cậu biết, lúc ấy cậu phải viết một tờ cam đoan là sẽ nuôi nấng đứa con này một cách đàng hoàng. Còn nữa, cậu phải trả tiền nuôi dưỡng nó cho tôi và “Tiểu sư tử” mỗi người năm nghìn đồng!”

Đêm trừ tịch ấy, Trần Tị không thể đưa được Trần Mi về. Nhưng ăn tết xong, đúng vào ngày nguyên tiêu, Trần Tị đem tất cả những chứng từ nộp phạt đến nhà tôi và ôm Trần Mi đi, tất nhiên là số tiền nuôi dưỡng mà cô tôi đã nói thì không cần phải trả. “Tiểu sư tử” khóc như mưa như gió, chẳng khác nào bị người ta cướp mất đứa con mình dứt ruột đẻ ra. Cô tôi quát: “Khóc cái gì? Thích trẻ con thì tự đẻ lấy mà nuôi!”

Nhưng “Tiểu sư tử” vẫn khóc. Cô tôi ôm lấy vai “Tiểu sư tử” và an ủi bằng một giọng nói bi thương mà tôi chưa từng nghe thấy trên miệng cô: “Cuộc đời cô coi như đã an bài, nhưng các cháu thì chỉ mới bắt đầu. Nào, chuyện công tác là thứ yếu, cứ đi theo Tiểu Bão, đẻ được đưa con ôm về đây để gặp cô...”

Sau khi đến Bắc Kinh, chúng tôi toàn tâm toàn ý nghĩ đến chuyện sinh con, nhưng không ngờ lời Trần Tị thế mà linh nghiệm, “Tiểu sư tử” không thể mang thai. Cô ấy đối xử với Yến Yến vẫn rất tốt nhưng tôi biết, đứa trẻ trong mơ của cô ấy vẫn là Trần Mi. Do vậy, khi “Tiểu sư tử” cầm con búp bê có khuôn mặt giống hệt Trần Mi trong tay, tôi hiểu được tâm trạng cô ấy.”Tiểu sư tử” nói với Vương Can nhưng thực ra là đang nói với tôi:

“Tôi cần con búp bê này!”

“Bao nhiêu tiền?” - Tôi hỏi Vương Can.

“Sao thế, Tiểu Bão! Cậu vẫn coi thường tôi đến thế sao”. Vương Can nói.

“Cậu đừng có hiểu nhầm.” - Tôi nói - “Muốn có con thì phải thành tâm, không trả tiền thì sao gọi là thành tâm được”.

“Trả tiền mới không thành tâm.” - Vương Can hạ giọng nói - “Nếu có thể dùng tiền mua được thì chỉ là một cục đất sét, còn con thì mua không được đâu”.

“Thì thôi vậy. Nhà chúng tôi ở khu Tân Hà, số 902. Rất hân hạnh đón tiếp cậu.” - Tôi nói.

“Tôi sẽ đến. Chúc hai người mau chóng có quý tử”.

Tôi cười khổ, lắc đầu, nói lời từ biệt rồi dắt “Tiểu sư tử” nhập vào dòng người đổ về miếu Nương Nương.

Khói hương xông lên nghi ngút trong chiếc lư hương to tướng đặt trước miếu. Trên chiếc giá đặt bên cạnh lư hương, một rừng nến đỏ đang cháy trong gió, sáp chảy thành từng dòng. Rất nhiều phụ nữ vây chung quanh lư hương và giá nến. Có người thì gầy guộc như một que củi, có người đầu tóc bạc phơ nhưng cũng có nhiều cô còn rất trẻ... Có người thì lam lũ rách rưới, có người thì đeo vàng giát ngọc khắp người... Nói chung là đủ hình đủ sắc, đủ quý tộc bình dân nhưng đều có một điểm chung là gương mặt biểu lộ vẻ thành kính và hy vọng, ai nấy đều ôm trong tay một con búp bê đất sét.

Chính điện rất cao, lối lên cổng chính là một bậc tam cấp có đến gần hai mươi bậc. Tôi ngước mắt nhìn lên và nhận ra trên cổng chính có một tấm bảng sơn son thếp vàng viết bốn chữ “Đức dục quần anh”( ) to tướng, bốn góc mái nhà đều có treo chuông đồng, gió thổi qua, chuông lại kêu lên leng keng.

Rất nhiều phụ nữ đang đứng trên những bậc tam cấp và trong tay người nào cũng ôm một con búp bê. Tôi len lỏi giữa đám phụ nữ và có cảm giác bàng quan đối với những gì đang diễn ra chung quanh. Không khí ở đây vừa có vẻ nghiêm trang vừa có nét phồn thực một cách dung tục, vừa có vẻ nghiêm túc vừa có nét hoang đường. Tôi chợt nhớ lại chuyện ngày xưa mình đã tận mắt chứng kiến đội Hồng vệ binh của Trường trung học số 1 huyện đã đến đây đập phá trong cao trào “phá bỏ bốn cái cũ”. Họ, có cả con trai lẫn con gái khiêng bức tượng Nương Nương vất xuống sông, miệng hô vang: Kế hoạch sinh đẻ phải thắng lợi, Nương nương hãy xuống sông mà bơi! Lúc ấy có một đám đông phụ nữ, chủ yếu là những bà già tóc bạc phơ đang quỳ thành một hàng bên sông, cúi đầu lạy và lầm rầm khấn vái gì đó. Có lẽ là họ đang khẩn cầu Nương Nương hiển linh trừng phạt những ông trời con này chăng? Không biết Nương Nương có trừng phạt bọn chúng hay không, nhưng điều này là có thật: Trên mảnh đất hoang tàng đổ nát ấy, người ta đã trùng tu một ngôi miếu thật đường bệ. Bên trong miếu đã có một tượng Nương Nương khác còn to đẹp hơn ngày xưa rất nhiều. Người ta nói, những công trình này nhằm tôn vinh truyền thống văn hóa nhưng đồng thời cũng thể hiện sự sáng tạo mới; vừa đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân nhưng cũng vừa lôi kéo du khách tham quan. Đúng là xây dựng một xí nghiệp sản xuất không bằng xây một ngôi miếu. Người quê tôi, bạn bè của tôi không phải đang bám vào ngôi miếu này để sống đấy sao?

Tôi ngước nhìn bức tượng Nương Nương. Mặt Nương Nương tròn như một vầng trăng mười sáu, tóc đen như gỗ mun, đôi lông mày dài cong vút, ánh mắt hiền từ. Toàn thân Nương Nương mặc áo trắng được đính ngọc ngà châu báu. Tôi không biết đó là đồ thật hay đồ giả, tay phải cầm một chiếc quạt lông đặt hờ lên vai, tay trái đang sờ đầu một đứa bé cưỡi cá chép. Hai bên tượng còn có mười mấy bức tượng trẻ con với đủ các gương mặt và tư thế khác nhau, trông rất đáng yêu. Tôi nghĩ, nghệ nhân có thể nặn được những tượng trẻ con hoàn mỹ đến như vậy ở vùng Đông Bắc Cao Mật này không ngoài Hách Đại Thủ và Tần Hà. Nếu lời Vương Can là sự thật thì có thể những bức tượng này ra đời dưới bàn tay Tần Hà thì hợp lý hơn, bởi nói vô phép, khuôn mặt của vị Nương Nương này phảng phất dung mạo của cô tôi thời trẻ! Có chín cô gái đang quỳ trên chiếc sạp đặt trước tượng Nương Nương. Có lẽ họ đã quỳ ở đây lâu lắm rồi nhưng vẫn chưa có biểu hiện nào là muốn đứng dậy. Có người thì lạy sì sụp, có người thì hai tay chắp trước ngực đưa ánh mắt sùng kính nhìn tượng Nương Nương, miệng lầm rầm khấn vái. Bên ngoài chiếc sạp cũng có rất nhiều phụ nữ. Họ đều quỳ trên nền đá Đại Lý. Cho dù là quỳ trên sạp hay quỳ trên đất, tất cả những phụ nữ này đều đặt những con búp bê đất trên đùi mình để cho mặt nó hướng về Nương Nương. “Tiểu sư tử” đang quỳ trên nền đá dập đầu lạy rất cung kính chân thành, miệng cũng lầm rầm khấn vái, nước mắt rưng rưng. Tôi biết, “Tiểu sư tử” đang rất muốn có con, muốn đến điên cuồng. Nhưng tôi cũng biết, cô ấy không bao giờ có thể toại nguyện. Cô ấy sinh năm một chín năm mươi, đã năm mươi lăm tuổi, tuy đôi vú vẫn rất to nhưng làm gì còn kinh nguyệt nữa. Khi tôi quan sát người khác thì tôi cũng biết là nhất định người khác cũng đang quan sát mình. Tôi cũng bắt chước “Tiểu sư tử” quỳ trước tượng Nương Nương. Những người đang quan sát tôi đang nghĩ rằng, cặp vợ chồng già này không biết tự lượng sức mình, già chừng ấy rồi mà vẫn còn muốn có con!

Lễ bái xong xuôi, những người đàn bà móc ví lấy tiền nhét vào chiếc hòm gỗ màu đỏ đặt trước tượng Nương Nương. Sau khi thấy các bà đã nhét tiền vào hòm xong, một ni cô bước đến và buộc vào cổ những con búp bê mỗi con một sợi dây lụa màu đỏ. Hai ni cô mặc cà sa màu xám đứng ở hai bên dưới chân tượng Nương Nương cúi đầu, gõ mõ và bắt đầu niệm kinh. Xem thần sắc thì cả hai vị ni cô này hầu như không quan tâm gì đến chiếc hòm đựng tiền cúng dường. Nhưng mỗi khi có ai đó nhét vào đó một hoặc hai tờ một trăm đồng thì tiếng cánh tay gõ mõ có vẻ mạnh hơn, tiếng mõ vang hơn và tiếng niệm kinh cũng to hơn. Hình như hai vị ni cô này nghĩ rằng, đó là cách để cho Nương Nương đứng trên cao chú ý đến những người cúng nhiều tiền hơn một tí.

Ban đầu, chúng tôi không có ý định đến đây nên không mang theo tiền. Trong lúc cấp bách, “Tiểu sư tử” tháo chiếc nhẫn đang đeo ở ngón tay ra nhét vào hòm gỗ. Tiếng mõ của vị ni cô đột nhiên vang lên ba tiếng “cốc cốc cốc” thật lớn khiến tôi nhớ đến tiếng súng lệnh của trọng tài bắn khi tôi tham gia một cuộc chạy thi việt dã trước đây đã nhiều năm lắm rồi.

Phía trong hậu điện còn có những bàn thờ của Thiên Tiên Nương Nương, Nhãn Quang Nương Nương, Tử Tôn Nương Nương, Nhũ Mẫu Nương Nương và ba bốn vị nương nương khác mà tôi không biết gọi tên là gì. Trong điện vẫn có người đang quỳ lạy sì sụp và vẫn có những ni cô đang gõ mõ tụng kinh. Tôi nhìn mặt trời rồi đề nghị “Tiểu sư tử” lần sau đến tiếp, cô ấy gật đầu nhưng vẻ mặt biểu lộ sự không bằng lòng. Khi chúng tôi đang đi theo lối ra khỏi điện, ngang qua một chiếc am nhỏ thì bất ngờ có mấy cái đầu ni cô ló ra:

“Thí chủ! Mời thí chủ hãy cho con mình một vòng khóa trường thọ!”

“Thí chủ! Mời thí chủ hãy cho con mình một bộ quần áo của ráng màu!”

“Thí chủ! Mời thí chủ hãy cho con mình một đôi guốc mây xanh!”

...

Chúng tôi không có tiền, thẹn thùng lắc đầu từ chối.

Rời khỏi miếu Nương Nương thì mặt trời đã gần lên đến đỉnh đầu. Em họ gọi vào máy di động của tôi hỏi tại sao vẫn chưa thấy anh chị đến. Phố xá nhộn nhịp, người đông như trẩy hội; hàng hóa chất chồng, người mua kẻ bán ồn ào… Chúng tôi không còn đủ thời gian để ngắm phố phường nữa, cắm cúi đi thẳng về phía trước. Em họ tôi nói, xe của cậu ấy đã chờ ở phía đông miếu Nương Nương. Hôm nay là ngày ra mắt Bệnh viện Nhi đồng Gia Bảo do Trung Quốc và Mỹ hợp tác, cậu ấy đang chờ chúng tôi ở trước bệnh viện.

Khi chúng tôi đến nơi thì phần lễ tiết đã kết thúc, trước lễ đài chỉ còn có xác pháo và mấy chục lẵng hoa đứng im lìm. Hai quả bóng bay to tướng đang lơ lửng giữa không trung kéo theo hai dải lụa màu đỏ, trên đó có mấy chữ chúc mừng ngày khai trương. Bệnh viện này được kiến trúc theo hình vòng cung. Hai tòa nhà sơn màu lam như một đôi tay muốn ôm lấy tất cả vào lòng mình, hình thành nên một sự đối lập với sự rực rỡ huy hoàng của miếu Nương Nương cách đó không xa.

Khi tôi thấy cậu em họ thì đồng thời cũng trông thấy cô tôi. Rất nhiều người, trong đó có cô đang đứng trước những lẵng hoa, tranh thủ chọn những bông hoa còn tươi. Trên tay cô tôi đã có mười mấy đóa hoa hồng trắng, đỏ, vàng tươi rói, tất cả đều mới hé nụ. Tôi nhận ra cô từ phía sau lưng. Nói thật lòng, cho dù cô tôi có đứng lẫn trong hàng vạn người mặc trang phục giống nhau, cùng một màu sắc như nhau, chúng tôi cũng chẳng tốn bao nhiêu thời gian để nhận ra cô.

Một đứa bé khoảng hơn mười tuổi đến trước mặt và đưa cho cô một túi giấy màu trắng rồi lập tức bỏ chạy. Cô tôi mở miệng chiếc túi giấy và ngay lập tức, toàn thân cô bất động, sau đó kêu lên một tiếng quái dị rồi lảo đảo đi lùi mấy bước và cuối cùng thì ngã xuống đất.

Một con ếch xanh gầy guộc nhảy ra từ chiếc túi giấy, bám vào áo cô rồi nhảy xuống đất.