Màn 2

[Dưới ánh đèn màu xanh, cả sân khấu trông như thế giới đầy u ám dưới đáy nước. Trong một góc sâu của sân khấu có một hang động mọc đầy cỏ và rêu xanh. Trong hang động, thi thoảng tiếng kêu của loài ếch vẳng ra và kèm theo đó là tiếng khóc của trẻ con. Có mười mấy đứa nhỏ treo lủng lẳng giữa không trung, chân tay của chúng động đậy, tiếng khóc hòa vào nhau.]

[Phía trước sân khấu có hai chiếc bàn dùng để nặn búp bê, Hách Đại Thủ và Tần Hà ngồi xếp bằng tròn phía sau tấm ván, cả hai đang tập trung tinh thần để nặn búp bê.]

[Cô bò từ trong hang ra. Cô mặc bộ quần áo đen dày súc, đầu tóc rồi bù.]

Cô: (Nói như đang đọc sách) - Tôi tên Vạn Tâm, năm nay đã bảy mươi ba, làm bác sĩ sản khoa hơn năm mươi năm. Ngay cả sau khi về hưu, tôi cũng không hề được nghỉ ngơi. Có chín nghìn tám trăm ba mươi ba đứa trẻ chào đời qua bàn tay của tôi… (Ngẩng mắt lên nhìn những đứa trẻ đang treo trên cao) - Các con! Các con khóc rất hay! Nghe thấy tiếng khóc của các con, cô cảm thấy tâm hồn yên ổn. Nghe thấy tiếng khóc của các con, bao nhiêu lo nghĩ trong lòng cô tan biến. Tiếng khóc của các con là thứ âm thanh hay nhất trên thế gian này, là khúc nhạc du dương nhất để dỗ cô vào giấc ngủ không mộng mị. Đáng tiếc, thời kỳ ấy không có máy ghi âm nên cô không thể thu được tiếng khóc của các con khi chào đời để trong lúc cô còn sống, ngày nào cô cũng có thể nghe được tiếng khóc của các con, khi chết đi, trong lễ tang, người ta cũng sẽ cho cô nghe thấy tiếng khóc của các con. Chín nghìn tám trăm tám ba đứa cũng khóc một lượt, cứ tưởng tượng mà xem âm thanh ấy hay đến mức nào… (Đôi mắt Cô đã đờ đẫn) - Để cho tiếng khóc của các con khuấy động đất trời, để tiếng khóc của các con đưa cô vào thiên đường…

Tần Hà: (Rất thâm trầm) - Coi chừng, biết đâu rằng tiếng khóc của chúng sẽ đưa bà xuống địa ngục!

Cô: (Bước đi len lỏi giữa những đứa trẻ đang treo trông chẳng khác một con cá uốn lượn trong nước, vừa đưa tay vỗ vào mông chúng) - Khóc đi, các bảo bối của cô! Khóc đi! Không khóc có nghĩa là các con đang bị bệnh, khóc, chứng minh rằng các con đang rất khỏe…

Hách Đại Thủ: Điên!

Tần Hà: Ông đang nói ai?

Hách Đại Thủ: Tôi!

Tần Hà: Nói ông điên đương nhiên là được, nói tôi thì không - (Giọng có vẻ tự phụ) - Bởi tôi là nhà nghệ thuật nặn búp bê nổi tiếng nhất vùng Đông Bắc Cao Mật. Cho dù có một vài người không đồng ý với điều này, nhưng đó lại là việc của họ. Trong nghệ thuật đất sét, lão đây là đệ nhất thiên hạ. Đã là con người thì phải học được cách tự nâng giá mình, nếu chính mình vẫn không xem mình là cái thá gì thì người khác cũng sẽ không xem mình là cái thá gì cả! Những đứa trẻ do tôi đẻ ra là những tác phẩm nghệ thuật chân chính, mỗi tác phẩm một trăm đô la Mỹ!

Hách Đại Thủ: Mọi người đều nghe rõ cả rồi đấy chứ? Cái gì gọi là không cần tiền? Khi lão đây đã bắt tay vào việc nặn búp bê thì ông còn bò dưới đất nhặt cứt gà cho vào miệng. Lão đây mới chính là người được huyện trưởng phong là đại sư mỹ thuật dân gian! Ông là cái thá gì?

Tần Hà: Các đồng chí, các anh em, tất cả đều đã nghe thấy hết rồi phải không? Hách Đại Thủ, ông nói ông không cần tiền, đúng là người mặt dạn mày dày không biết xấu hổ. Ông bị thần kinh! Ông nặn ra bao nhiêu búp bê nhưng cho đến lúc này, thử hỏi có cái nào là tác phẩm nghệ thuật chân chính? Ông nặn ra cái nào thì hủy cái nấy vì ông đầy tham vọng, ông nghĩ rằng, cái sau nhất định sẽ đẹp hơn, có linh hồn hơn. Ông chỉ là một con chó điên chạy rông giữa ruộng cao lương làm gãy cây gãy cành thôi! Các đồng chí, các anh em, các vị hãy nhìn đôi tay ông ta. Cái gì là Hách Đại Thủ, là “đôi tay hiển hách”, chúng vốn không phải là đôi tay mà là chân ếch, chân vịt, màng mọc giữa những kẽ ngón tay…

Hách Đại Thủ: (Rất phẫn uất ném mạnh cục đất sét trên tay vào Tần Hà) - Ông đang đánh rắm đấy à? Ông là một thằng bị bệnh thần kinh, cút ra khỏi nơi này ngay lập tức!

Tần Hà: Ông dựa vào cái gì để bảo tôi cút khỏi nơi đây?

Hách Đại Thủ: Đây là nhà tôi!

Tần Hà: Ai có thể chứng minh được rằng, đây là nhà ông? (Chỉ vào Cô và những đứa trẻ đang treo) - Bà ấy có thể chứng minh chăng? Bọn trẻ con có thể chứng minh chăng?

Hách Đại Thủ: (Chỉ vào Cô) - Đương nhiên bà ấy có thể chứng minh.

Tần Hà: Dựa vào cái gì mà bà ấy có thể chứng minh?

Hách Đại Thủ: Bà ấy là vợ tôi!

Tần Hà: Ông dựa vào cái gì để nói bà ấy là vợ ông?

Hách Đại Thủ: Bởi tôi và bà ấy đã từng làm lễ kết hôn.

Tần Hà: Ai có thể chứng minh là ông và bà ấy đã kết hôn?

Hách Đại Thủ: Tôi và bà ấy đã ngủ với nhau!

Tần Hà: (Có vẻ rất đau khổ, ôm lấy đầu) - Không!… Bà là một kẻ lừa đảo! Bà đã lừa tôi, tôi đã vì bà mà bỏ phí cả tuổi thanh xuân. Bà đã từng đồng ý với tôi rằng, bà không bao giờ kết hôn với ai, cả đời sẽ không làm vợ ai!

Cô: (Phẫn nộ gắt Hách Đại Thủ) - Ông trêu chọc ông ấy làm gì? Không phải là tôi và ông đã ước định với nhau trước rồi à?

Hách Đại Thủ: Tôi quên rồi.

Cô: Ông quên rồi? Quên thì tôi nhắc lại nhé. Lúc ấy, tôi đã nói với ông rằng, tôi làm vợ ông cũng được, nhưng ông phải chấp nhận Tần Hà để ông ấy làm em trai tôi, để ông ta có quyền điên, có quyền ngu ngốc, có quyền nói năng bậy bạ; nhưng phải cho ông ta ăn, cho ông ta ở, cho ông ta mặc…

Hách Đại Thủ: Bà còn muốn ông ta có quyền được ngủ với bà nữa, đúng không?

Cô: Điên! Tất cả đều là một lũ điên!

Tần Hà: (Giận dữ chỉ vào Hách Đại Thủ) - Ông ta mới đúng là một kẻ điên chân chính, thần kinh của tôi vô cùng bình thường!

Hách Đại Thủ: Kêu gào chẳng có tác dụng gì, xấu hổ quá thành giận dữ cũng chẳng có tác dụng gì đâu. Cho dù ông có giơ nắm đấm lên cao hơn cây đại thụ, cho dù ánh mắt ông có làm vỡ toang quả anh đào đang tươi, cho dù trên đầu ông có mọc một chiếc sừng dê thật dài, cho dù miệng ông há ra có thể có chim bay ra, cho dù toàn thân ông có thể mọc đầy lông lợn thì cũng không có cách nào cải thiện được bệnh thần kinh của ông! Sự thật này đã được khắc trên đá bằng một lưỡi dao kim cương!

Cô: (Giọng có vẻ trào phúng) - Những từ ngữ bất chính ấy, ông học được từ kịch bản của Khoa Đẩu phải không?

Hách Đại Thủ: (Chỉ Tần Hà) - Cứ cách hai tháng là ông đến bệnh viện tâm thần ở núi Tai Ngựa ở ba tháng. Ở đó, ông mặc thật ấm, uống thuốc an thần, có khi bệnh ông phát tác quá nặng, người ta còn cho ông ngồi lên ghế điện. Ông bị họ hành hạ đến độ da chỉ còn bọc xương, đôi mắt đứng tròng, trông ông chẳng khác một thằng bé đói lả ở châu Phi. Trên mặt ông đầu cứt ruồi nhặng trông chẳng khác nào một bức tường chứa phân. Ông trốn ra khỏi nơi ấy rồi được nhởn nhơ hai tháng. Ngày mai hoặc ngày kia là đúng thời hạn ông phải đến đó rồi. (Đưa hai tay lên miệng thổi giả làm tiếng còi của xe cấp cứu - Toàn thân Tần Hà run rẩy quỳ mọp xuống đất) - Lần này ông đi vào đó, e rằng đã hết đường ra. Những người bị mắc chứng bệnh thần kinh tự huyễn hoặc như ông, nếu cho về gia nhập với xã hội thì càng làm cho cái xã hội vốn hài hòa này có thêm một nhân tố không hài hòa mà thôi.

Cô: Đủ rồi!

Hách Đại Thủ: Nếu tôi là bác sĩ, tôi sẽ nhốt ông vĩnh viễn ở đó. Tôi sẽ dùng gậy điện đánh ông cho đến khi ông sùi bọt mép ra, toàn thân ông co giật, khiến cho ông vĩnh viễn nằm yên một chỗ, không bao giờ tỉnh lại nữa. Cho dù có tỉnh dậy thì ông cũng đã hoàn mất trí nhớ. (Tần Hà ôm đầu lăn lộn dưới đất, miệng kêu lên những tiếng thê thảm khiến người ta rúng động tâm can) - Trông ông lúc này chẳng khác gì một con lừa lăn lộn trên đất. Lăn lộn tiếp đi! Xem kìa, mặt ông biến dạng rồi, tự mình sờ mà xem. Tai ông dài ra rồi kìa. Một lát nữa thôi, ông sẽ biến thành một con lừa, một con lừa kéo cối xay, dậm bốn chân đi vòng tròn thôi. (Tần Hà chống hai tay hai chân xuống đất, vổng cái mông lên thật cao, bắt chước dáng kéo cối xay của lừa). Đúng rồi, cứ như thế! Đúng là một con lừa ngoan! Kéo xong hai thúng đậu đen thì tiếp tục kéo thêm một thúng cao lương nữa nhé. Lừa ngoan không ăn vụng bột đậu, bột cao lương! Cứ làm cho giỏi, chủ nhân sẽ không bạc đãi đâu. Tôi đã chuẩn bị thức ăn cho ông rồi, đang chờ ông hưởng thụ đây!

[Cô bước đến định kéo Tần Hà đứng dậy thì bị ông ta cắn cho một miếng nơi tay.]

Cô: (Nói với Hách Đại Thủ ) - Ông đúng là đồ không biết trời cao đất dày là gì!

Hách Đại Thủ: Tôi đã nói rồi, ở đây không có chỗ của bà. Bà cứ chăm sóc những đứa trẻ của bà cho thật tốt, đừng để chúng chết rét, cũng đừng để chúng chết đói. Có điều, cũng đừng nên cho chúng ăn quá no, mặc quá ấm. Cũng giống như bà vẫn thường nói đấy thôi: Trẻ con muốn an lành thì phải cho chúng đói một tí, rét một tí, thế chúng mới ăn ngon, mới ngủ yên khi mặc ấm. (Quay sang Tần Hà) - Sao ông không kéo cối xay nữa? Một con lừa lười như ông, nếu không dùng roi mà quất lên mông thì không chịu làm phải không?

Cô: Ông đừng hành hạ ông ấy nữa! Ông ấy mắc bệnh mà!

Hách Đại Thủ: Ông ta mắc bệnh? Tôi xem bà mới chính là kẻ đang bị bệnh đấy.

[Tần Hà sùi bọt mép, lằm lăn ra đất, bất tỉnh]

Hách Đại Thủ: Đứng dậy, đừng có giả chết! Ông đã từng đóng kịch như thế này ít nhất là một lần rồi! Trò đóng kịch này tôi đã xem qua quá nhiều lần rồi. Kiểu đóng kịch này thì giòi bọ trong đống phân cũng biết làm. Ông định giả chết để dọa tôi đấy à, Phì! Tôi không sợ! Ông chết được thì càng tốt! Ông chết ngay đi, đừng để muộn một giây phút nào nữa!

[Cô vội vàng bước đến, muốn làm một vài động tác cấp cứu cho Tần Hà nhưng đã bị Hách Đại Thủ ngăn lại.]

Hách Đại Thủ: (Đau khổ) - Sự nhẫn nại của tôi đã vượt quá giới hạn rồi, tôi không chịu nổi nữa. Tôi không cho phép bà dùng cách ấy để cứu Tần Hà…

[Cô lắc người về bên phải thì Hách Đại Thủ cũng lắc người về bên phải; cô di động sang bên trái thì Hách Đại Thủ cũng di động sang bên trái.]

Cô: Ông ấy là bệnh nhân! Trong mắt những bác sĩ như chúng tôi, thế giới này chỉ có hai loại người: Một là người khỏe mạnh, hai là người bệnh. Cho dù ngày hôm qua ông ta đánh bố mẹ tôi nhưng hôm nay ông ta đột ngột lâm bệnh, tôi cũng sẽ quên thù hận mà ra tay cứu giúp! Cho dù anh trai ông ta đang lúc cưỡng hiếp tôi mà lăn đùng ra vì trúng gió, tôi cũng phải cứu!

Hách Đại Thủ: (Toàn thân đột nhiên cứng đờ ra, thì thầm đầy thống khổ) - Cuối cùng thì bà cũng đã thừa nhận là bà đã có quan hệ bất minh với cả hai anh em ông ấy!

Cô: Đó là vấn đề của lịch sử, là lịch sử văn minh mấy nghìn năm. Phàm đã thừa nhận lịch sử thì sẽ là người của chủ nghĩa duy vật lịch sử; phàm là người phủ nhận lịch sử thì sẽ là người của chủ nghĩa duy tâm lịch sử!

[Cô ngồi xuống bên cạnh Tần Hà, ôm ông ta vào lòng như ôm một đứa trẻ, vừa đung đưa vỗ về vừa hát một bài không thể nghe rõ hoàn toàn ca từ.]

Cô: (Cất tiếng hát) - Nghĩ về anh lòng em như tan nát… Nghĩ về anh em muốn khóc nhưng nước mắt không rơi… Muốn viết thư nhưng không biết anh lưu lạc phương nào… Muốn hát lên nhưng không nhớ được lời anh… Em muốn hôn nhưng không có môi anh… Muốn ôm ấp nhưng hình hài anh tan biến…

[Một thằng bé mặc bộ quần áo màu xanh, trên túi có thêu một con ếch, đầu trọc lóc như một quả dưa dẫn đầu một đoàn ếch do trẻ em hóa trang thành, có đứa ngồi trên xe lăn, có đứa chống nạng, có đứa buộc trên hai chi trước một dải băng đi ra từ trong chiếc hang động tối tăm ấy. Thằng bé xanh ấy kêu lên: Trả nợ! Trả nợ! Cả “bầy ếch” đồng thời kêu lên ồm oạp.]

[Cô kêu lên một tiếng kinh hoàng thê thảm, vất Tần Hà xuống đất, chạy loanh quanh trên sân khấu để trốn thằng bé xanh và bầy ếch.]

[Hách Đại Thủ và Tần Hà (vừa mới tỉnh dậy) chống trả những đợt tấn công của thằng bé xanh và bầy ếch, bảo vệ để Cô chạy xuống khỏi sân khấu. Thằng bé xanh và bầy ếch đuổi theo.]

(Hạ màn)