CHƯƠNG 14
Họ phải ngồi trong phòng chờ sân bay Orli suốt bảy tiếng ròng rã, và khi đã đến giờ lên chiếc máy bay Aeroflot, Beth và ông Booth phải xếp hàng thêm cả tiếng nữa, chờ đợi cô nhân viên đóng dấu vé cũng như kiểm tra kĩ càng từng chiếc hộ chiếu một. Nhưng Beth thấy phấn chấn hơn đôi chút khi cô nhân viên reo lên lúc đến lượt mình, “A, Kiện Tướng cờ vua đây mà!”. Cô ấy cười rạng rỡ, mặt ánh lên vẻ ngạc nhiên. Khi Beth cười đáp lại, cô ấy hào hứng nói “Chúc em may mắn!” với vẻ rất thật lòng. Dĩ nhiên cô ấy là người Nga. Chẳng có quan chức nào ở Mĩ nhận ra tên Beth thế này cả.
Ghế của hai người ở cạnh cửa sổ, phía cuối máy bay. Ghế được bọc lớp nhựa dày màu nâu và quấn vải chống dính mascara ở mỗi tay vịn. Cô ngồi xuống, ông Booth cũng yên vị bên cạnh. Beth nhìn ra cửa sổ, mơ màng nhìn bầu trời Paris màu xám, những vệt nước lớn trên đường băng và ánh đèn máy bay nhấp nháy trong màn đêm ẩm ướt ấy. Cứ như đang ở Moscow rồi vậy. Sau vài phút, tiếp viên bắt đầu phát nước uống. Ông Booth uống liền nửa ly rồi lục tìm thứ gì đó trong túi áo. Sau một hồi luýnh quýnh thì ông cũng lôi ra được một chai kim loại màu xám. Ông mở nó với răng của mình, đổ đầy whiskey vào ly, vặn nút chai và bỏ tọt lại vào túi. Hết sức nhanh gọn. Ông hờ hững đưa ly ra mời và Beth từ chối. Không dễ chút nào. Cô cũng đang cần chút cồn này biết mấy. Cô không thích chiếc máy bay kì lạ này, không thích cả cái ông đang ngồi cạnh.
Beth đã ghét ông Booth từ lần đầu gặp gỡ tại Kennedy, khi ông ta tự giới thiệu mình với cô. Trợ lí của Thứ Trưởng. Thuộc Cơ quan Văn hóa. Người sẽ chỉ cho Beth đường đi nước bước tại Moscow. Beth chẳng muốn được chỉ nước bước gì, đặc biệt với người đàn ông giọng điệu khô khốc này, lúc nào cũng mặc vest đen, chân mày thì vòng lên đáng sợ và điệu cười thường trực thì lố như đang diễn kịch. Ngay cả khi ông ta kể chuyện mình từng chơi cờ tại Yale vào những năm bốn mươi, Beth cũng im lặng, nhưng ông ta cứ nhắc đến chuyện đó như thể nó là một chủ đề cả hai cùng quan tâm. Thứ mà Beth muốn là được đi cùng Benny Watts. Đêm trước cô gọi mãi cho anh mà không được. Máy bận khi Beth gọi hai lần đầu, và sau đó thì reo nhưng không ai trả lời. Tất cả những gì cô nhận được trước khi lên đường là một lá thư chúc may mắn từ Liên đoàn Cờ vua.
Cô dựa ra sau ghế, nhắm mắt và cố thư giãn, vặn nhỏ những thứ giọng Nga, Đức, Pháp đang lạo xạo xung quanh. Ở túi nhỏ sâu trong va li của Beth là một lọ chứa ba mươi viên thuốc xanh. Đã hơn sáu tháng không đụng đến chúng, nhưng cô quyết định sẽ uống một viên trên chuyến bay này nếu thấy cần thiết. Cũng còn hơn phải uống rượu. Beth cần phải được thư giãn. Thời gian chờ dài đằng đẵng ở sân bay đã làm cho thần kinh cô xáo trộn hết cả. Beth cũng đã cố gọi Jolene hai lần, nhưng cũng không ai bắt máy.
Beth thật sự cần Benny ngay đây, lúc này. Phải chi cô không ngu ngốc mà trả lại số tiền đó, chỉ vì muốn đứng lên vì một lẽ phải mà thậm chí mình còn chẳng quan tâm mấy. Nhưng Beth gạt suy nghĩ ấy đi. Đâu thể nghĩ mình là đứa khốn nạn vì đã từ chối bị ức hiếp, từ chối bị lừa phỉnh bởi người đàn bà kia. Nhưng Beth vẫn rất cần Benny. Trong một giây phút, Beth để mình lạc vào mộng tưởng đang được đi cùng D.L. Townes, và cả hai ở cùng nhau tại Moscow. Nhưng điều đó chẳng giúp được gì. Cô đang nhớ nhung Benny, không phải Townes. Cô nhớ nhung tâm trí sắc bén và tỉnh táo của anh biết bao, cả những phán đoán và sự bền bỉ, cách anh nằm lòng cờ vua và tường tận về Beth. Nếu ở đây, anh sẽ là người ngồi cạnh Beth, họ sẽ đàm đạo về cờ vua mãi không thôi, và sau mỗi trận đấu của cô tại Moscow, họ sẽ phân tích lại thế trận rồi lên kế hoạch cho cuộc tiếp theo. Họ sẽ cùng nhau ăn tối trong phòng như Beth và bà Wheatley khi xưa. Họ sẽ khám phá Moscow, và làm tình bất kể khi nào họ muốn. Nhưng Benny giờ đang ở New York, Beth thì ngồi trên một chiếc máy bay tối tăm, băng băng tiến về Đông Âu.
Khi máy bay hạ cánh xuyên qua những tầng mây dày cộm, Beth đã nhìn thấy dáng dấp đầu tiên của nước Nga, trông cũng giống Kentucky thôi. Cô đã uống tổng cộng ba viên thuốc, ngủ vùi trong vài tiếng và giờ thì đang cảm nhận thứ cảm giác tê cứng mờ mắt mà cô đã từng trải qua trên chuyến xe buýt Greyhound. Chỉ nhớ loáng thoáng mình đã tọng ba viên ấy vào lúc nửa đêm, Beth cố gắng lê bước qua hàng dài hành khách đang ngái ngủ để đến nhà vệ sinh. Cô rót cho mình một ít nước, đựng trong một chiếc li nhựa trông có vẻ buồn cười.
Thì ra ông Booth cũng hữu dụng ở khu vực hải quan. Với vốn tiếng Nga lưu loát, ông nhanh chóng đưa Beth vào đúng quầy kiểm tra. Cô ngạc nhiên trước sự dễ dàng của thủ tục nơi đây. Một ông bác hải quan mặt mũi hiền từ kiểm tra qua loa hành lí, mở hai chiếc túi ra và chọt quanh vài cái trước khi đóng chúng lại như cũ. Thế là xong.
Một chiếc limo từ đại sứ quán đã chờ sẵn ở cổng. Xe họ chạy qua những cánh đồng, nơi nhiều người đàn ông và phụ nữ đang làm việc trong ánh nắng sớm. Có chỗ còn có đến ba chiếc máy cày khổng lồ, to hơn tất cả máy cày cô từng thấy ở nước Mĩ. Chúng bình thản chạy dọc một ruộng lúa cũng khổng lồ không kém, trải dài đến hút cả tầm mắt. Ngoài máy cày ra thì đường phố rất vắng xe. Chiếc limo của họ cứ băng băng chạy, qua những dãy nhà cao sáu đến tám tầng với cửa sổ bé tí. Và vì khi ấy là một buổi sáng mùa Thu khá ấm áp, mọi người vẫn ngồi sưởi ấm nơi thềm cửa dù bầu trời xám xịt. Rồi đường phố bắt đầu mở rộng ra, và họ chạy ngang công viên, một nhỏ và một lớn hơn, rồi ngang qua những tòa nhà khá mới và cũng khổng lồ nốt. Trông cứ như thể chúng được xây để đứng vững cả triệu năm nữa vậy. Xe cộ ở đây tấp nập hơn, có cả người đi xe đạp trên làn dành riêng, cùng rất đông khách bộ hành.
Ông Booth dựa ra phía sau bộ vest đã nhăn nếp, đôi mắt sụp xuống phân nửa. Beth vẫn ngồi bất động ở đuôi chiếc xe dài ngoằng, mơ màng nhìn ra ô cửa sổ. Moscow hóa ra chẳng có gì nguy hiểm. Nhưng Beth vẫn không thả lỏng mình được dù là đang ở thành phố nào chăng nữa. Giải đấu sẽ bắt đầu ngay sáng mai. Beth hoàn toàn cô độc và sợ hãi.
⚝ ✽ ⚝
Hồi trước cô giáo ở trường đại học có nói rằng người Nga uống trà trong ly, và lọc nó qua một viên đường được ngậm giữa hai hàm răng. Nhưng món trà ở căn phòng khách sạn tối tăm này chẳng có vẻ gì là như vậy. Nó được rót vào những chiếc tách sứ có họa tiết chìa khóa Hi Lạp mạ vàng. Beth ngồi vào chiếc ghế bành lưng cao kiểu Victoria, hai đùi khép chặt, cầm tách và dĩa lót có bánh cuộn trên tay, căng tai ra nghe ngài giám đốc nói chuyện. Tiếng Anh và Pháp lẫn lộn cả vào nhau, nhưng đại để là: Các khách mời đều được hoan nghênh tại Liên Bang Xô Viết, các trận đấu sẽ bắt đầu vào chính xác mười giờ mỗi sáng, một trọng tài sẽ được phân bổ riêng cho từng bàn đấu trong trường hợp cần tham vấn. Sẽ không được hút thuốc hay ăn uống gì trong suốt trận đấu. Một trợ tá sẽ đi cùng người chơi đến phòng vệ sinh mỗi khi cần, người chơi chỉ cần giơ tay phải để được hỗ trợ.
Ghế được xếp thành vòng tròn, và ngài giám đốc ngồi bên phải Beth. Đối diện là Dimitri Luchenko, Viktor Laev và Leonic Shapkin, tất cả đều vận vest may đo chỉnh tề, sơ mi trắng tinh và cà vạt tối màu. Ông Booth đã từng đùa rằng đàn ông Nga ăn mặc như kiểu bước ra từ một quyển ca-ta-lô Montgomery Ward những năm một chín ba mươi vậy. Nhưng những người này thì khác: Họ khoác lên người thứ vải garbadine và len sợi xe đắt đỏ nhất. Chỉ ba người này thôi - Luchenko, Laev và Shapkin, đã như ngôi đền thiêng Pantheon mà khi đặt cạnh nó thì cả đế chế cờ vua Mĩ cũng phải hổ thẹn. Còn bên trái Beth là Vasili Borgov. Cô không hề dám chạm mắt với người đàn ông này, nhưng có thể nhận ra mùi nước hoa ấy. Borgov cùng với ba người đàn ông khác ngồi cạnh ông ta cũng tạo nên một ngôi đền thiêng khác, nhỏ hơn một chút: Jorge Flento từ Brazil, Bernt Hellstrom từ Phần Lan và Jean-Paul Duhamel từ Bỉ. Ai cũng mặc vest. Beth hớp một ngụm trà, cố gắng tỏ ra bình tĩnh. Lớp màn dày màu hạt dẻ buông dài theo những ô cửa sổ cao, ghế cũng được bọc kĩ càng với vải nhung cùng màu, chạm khắc tinh xảo với vàng. Bây giờ là chín giờ rưỡi sáng và ngoài kia hẳn là một ngày Hè tuyệt đẹp, nhưng mấy tấm màn ở đây khép kín như bưng. Tấm thảm Phương Đông dưới sàn trông như được nhập khẩu từ một viện bảo tàng nào đó. Tất cả tường đều được ép gỗ hồng xa xỉ.
Hai phụ nữ là nhân viên hỗ trợ đã hộ tống Beth đến đây từ khách sạn. Cô đã xong màn bắt tay chào hỏi với các đấu thủ khác và ngồi chờ được nửa tiếng. Tối hôm trước, trong căn phòng khách sạn lạ lùng và rộng thênh thang, một cái vòi rỉ nước cứ lách tách đâu đó cả đêm khiến Beth chẳng thể nào ngủ nổi. Đến bảy giờ ba mươi sáng là Beth đã xiêm y chỉnh tề trong chiếc váy may đo đắt tiền màu xanh lính thủy, từ lúc đó cô thấy mình bắt đầu rỉ rả mồ hôi, đôi tất da rít chặt vào đùi. Beth chưa từng thấy trơ trọi như lúc này. Như một đứa nhóc lạc lõng ở buổi giao lưu người lớn vậy. Đầu đau như búa bổ, cô nhủ bụng sẽ xin ngài giám đốc một ít aspirin.
Đột ngột, ngài giám đốc kết thúc bài nói của ông ta và những kì thủ đứng lên. Beth cũng lật đật đứng dậy, tách trà lập cập va vào đáy dĩa. Một anh hầu bàn trong chiếc áo gi-lê trắng vội chạy đến, đỡ lấy chiếc tách từ tay cô. Borgov - nhân vật đã ngó lơ Beth từ đầu, chỉ trừ một cái bắt tay theo lệ, bước qua ngay trước mắt cô, tiến thẳng về cánh cửa đã được giám đốc trịnh trọng mở sẵn. Những người còn lại lần lượt theo gót ông ta, Shapkin rồi đến Beth và Hellstrom. Khi bước qua cửa, Luchenko dừng lại một chút và nói, “Rất mừng vì cô ở đây. Tôi chờ đợi đến ngày được đấu với cô đấy.” Ông có mái tóc bạc phơ như một nhạc trưởng dàn giao hưởng và mang một chiếc cà vạt màu bạc hoàn hảo, được thắt vừa khít bên dưới cổ áo trắng ép keo thẳng thớm. Vẻ mặt ông ấm áp chân thật. “Cảm ơn ông.” Beth đáp lời. Cô đã đọc về Luchenko từ tận những năm trung học. Bình luận cờ vua luôn viết về ông với giọng điệu nể phục nhất, hệt như cảm giác của Beth lúc này. Bấy giờ ông là Đương kim Vô địch Thế giới, trước khi thua cuộc trước Borgov trong một trận đấu kéo dài hàng giờ đồng hồ nhiều năm trước.
Họ đi dọc theo hành lang một hồi lâu, trước khi ngài giám đốc dừng lại bên một cánh cửa và mở nó ra. Borgov bước vào và những người khác nối đuôi.
Nơi này trông như một kiểu tiền sảnh, với một cánh cửa đang đóng ở phía xa. Beth có thể nghe âm thanh vang vọng từ bên kia cánh cửa, khi ngài giám đốc mở bật cửa ra thì âm thanh theo đó mà tràn vào ồ ạt. Thoạt đầu, không gian tối tăm bên kia không cho thấy gì ngoài bức rèm dày màu đen đặc. Nhưng một khi mắt đã quen với bóng tối, Beth như muốn ngộp thở: Cô đang đứng trước một khán phòng mênh mông chật kín người, có khi còn đông hơn Sảnh Âm Nhạc Radio City khi hoạt động hết công suất. Đám đông trải dài phải đến hàng trăm thước, các lối đi được bày biện sẵn ghế xếp cho các nhóm nhỏ hơn đang bàn tán sôi nổi. Khi các kì thủ bước lên sân khấu được trải thảm, cả khán phòng im bặt. Mọi người đổ dồn mắt về phía các kì thủ. Tầng trên của khán đài có một ban công rộng với tấm áp phích đỏ chót băng ngang, và bên trên đó nữa lại là hàng hàng lớp lớp những gương mặt chen chúc.
Trên sân khấu trải ra bốn bàn đấu lớn, phải to cỡ bàn làm việc chứ không ngoa. Cái nào cũng mới cóng, đi cùng với một bàn cờ cỡ đại đặt ngay ngắn ở giữa. Phía phải của quân đen đặt một chiếc đồng hồ cờ vua đóng hộp gỗ, cũng cỡ đại, còn phía phải của quân trắng đặt một bình nước lớn cùng hai chiếc cốc thủy tinh. Hai chiếc ghế xoay lưng cao sắp đặt khéo léo sao cho mặt kì thủ luôn được khán giả nhìn rõ. Sau mỗi ghế là một nam trọng tài vận sơ mi trắng và thắt cà vạt, phía sau họ là một bàn cờ mô phỏng với các quân cờ đang trong thế sẵn sàng. Căn phòng được thắp sáng rực rỡ nhưng đúng mực, tỏa ra từ trần nhà tự phát sáng bên trên khu vực thi đấu.
Ngài giám đốc cười trìu mến với Beth, cầm lấy tay và dắt cô ra giữa sân khấu. Bốn bên khán đài vẫn im lặng như tờ. Ngài giám đốc trịnh trọng nói gì đó vào chiếc micro đứng kiểu cũ, dù là tiếng Nga nhưng Beth vẫn nghe được chữ “cờ vua” và “nước Mĩ” rồi sau cùng là tên mình: Elizabeth Harmon. Tràng vỗ tay đột ngột theo sau đó thật nồng nhiệt và vang vọng như sấm rền. Beth có thể cảm nhận nó dồn dập vào cơ thể mình. Đoạn ngài giám đốc hộ tống Beth quay trở lại bàn và đỡ ghế bên đen cho cô ngồi xuống. Cô ngồi xem từng đấu thủ nước ngoài khác lần lượt được giới thiệu, nghe từng tràng tán dương. Đến đội người Nga thì họ bắt đầu với Laev. Pháo tay nổ ra như thể xuyên thủng màng nhĩ, rền vang không ngớt ngay cả khi đã đi qua người cuối cùng: Vasili Borgov.
Đấu thủ đầu tiên của Beth là Laev. Ngồi ngay đối diện, Beth đã lén liếc nhìn anh ta trong lúc cuộc tán dương Borgov đang diễn ra. Laev tầm hai mươi mấy tuổi, có một nụ cười cứng nhắc trên gương mặt trẻ trung nhẵn nhụi, nhưng chân mày thì nặng chịch vẻ khó chịu và các ngón tay thì gõ nhịp liên hồi lên bàn.
Khi tràng pháo tay lắng xuống, ngài giám đốc - người vẫn đang lâng lâng hứng khởi, bước đến bàn đấu nơi Borgov sẽ chơi trắng và nhanh nhẹn bấm đồng hồ. Rồi tương tự với tất cả. Tại bàn của Beth, ông lại cười trìu mến với cả hai đấu thủ trước khi nhấn đồng hồ bên Beth. Lượt chơi của Laev bắt đầu.
Anh ta thở dốc nhẹ một cái, rồi đi tốt vua đến hàng bốn. Beth không ngần ngại mà di chuyển tốt tượng cánh hậu của mình, mừng thầm trong bụng vì cuối cùng cũng được chơi cờ. Các quân cờ này mới to và chắc làm sao, từng quân hiển hiện rõ ràng trên mặt bàn cờ, vừa vặn trong từng ô nhà của riêng chúng, được đẽo gọt tinh xảo, cẩn trọng từ gỗ và đánh bóng hoàn hảo. Bàn cờ phủ một lớp nhám thành phẩm, cũng như được viền đồng thau ở mép ngoài. Chiếc ghế Beth đang ngồi thì bao bọc và êm ái nhưng cũng rất vững vàng. Beth tựa người vào ghế, cảm nhận sự thoải mái mà nó mang lại và nhìn Laev đem mã cánh vua đến ô tượng ba. Cô nhặt mã cánh hậu của mình lên, thích thú trước sức nặng của nó và mang nó đến ô tượng cánh hậu số ba. Laev đi tốt đến hậu bốn, Beth ăn nó với tốt của mình rồi đặt bên cạnh đồng hồ. Vị trọng tài đứng quay lưng về phía họ, lặp lại chuẩn xác từng nước cờ lên bảng mô phỏng. Vai Beth vẫn còn cứng, nhưng cô đã dần thấy thư giãn. Dù đây là Nga, một nơi hết sức kì lạ, nhưng cờ vua thì vẫn là cờ vua.
Beth đã tìm hiểu về phong cách chơi của Laev từ những bảng tin trên báo, và khá chắc rằng nếu cô đi tốt đến vua bốn vào nước thứ sáu thì anh ta sẽ dùng Phương Án Boleslavski - mã đến tượng ba và nhập thành cánh vua. Anh ta đã dùng kịch bản này để thắng cả Petrosian và Tal vào năm 1965. Nhiều kì thủ đôi khi sẽ chọn đường hướng mới lạ tại các giải đấu quan trọng, các chiến lược mà họ đã chuẩn bị từ nhiều tuần trước đó, nhưng Beth nghĩ những người Nga này sẽ không phí sức làm việc đó vì cô. Theo như những gì họ biết, Beth là tay đấu tầm cỡ ngang với Benny Watts, và những đấu thủ như Laev sẽ không đầu tư nhiều thời gian hay sức lực lắm cho người như Benny Watts. Beth không phải là một đối thủ đáng gờm trong mắt họ, thứ duy nhất khiến cô đặc biệt với họ chỉ là giới tính của mình, nhưng ngay cả điều đó cũng chẳng có gì lạ ở đất nước này. Họ đã từng có Nona Gaprindashvili, tuy tầm cỡ không bằng với giải đấu này, nhưng cũng là gương mặt tiếng tăm từng nhiều lần chạm mặt tất cả các đại kì thủ người Nga ở đây. Laev hẳn là đang mong chờ một chiến thắng dễ dàng. Anh ta mang mã ra và nhập thành đúng như cô dự đoán. Beth thấy hài lòng trước những thứ mình tìm tòi được từ sáu tháng qua. Biết trước bao giờ cũng tốt. Cô nhập thành.
Trận đấu chậm lại khi họ đi qua khai cuộc mà không vấp phải lỗi lầm nào. Giờ là một trung cuộc duyên dáng khi cả hai đều đang hụt đồng đều một mã và một tượng, còn hai vị vua vẫn đang được bảo vệ vững chắc, không một lỗ hổng nào trong cả hai bên thế trận. Thế nhưng đến nước thứ mười tám, thế cân bằng này lại trở nên nguy hiểm. Đây không phải là dạng thế trận tấn công đã tạo nên danh tiếng tại Mĩ cho Beth, đây là cờ vua kiểu nhạc thính phòng, tinh tế và phức tạp.
Vì chơi trắng, Laev vẫn có lợi thế hơn. Anh ta đi những nước cờ mang đầy cạm bẫy xảo quyệt, nhưng Beth đều cân được mà không hấp tấp hay bị phá thế trận. Nước thứ hai mươi bốn, cô tìm được một mẹo tấn công, mở cột cho con xe cánh hậu của cô trong khi ép anh ta phải lùi tượng. Nhìn Beth thực hiện chiêu ấy, Laev đăm chiêu suy nghĩ một hồi lâu, và anh ta nhìn cô khác hẳn, như thể vừa nhìn thấy cô lần đầu tiên vậy. Một gợn sóng thỏa mãn dâng lên trong Beth. Anh ta xem xét bàn cờ kĩ lưỡng lần nữa trước khi rút tượng về. Beth đem xe qua. Giờ thì cô đã cân bằng thế trận.
Trong năm nước sau đó, Beth đã tìm ra thêm đường đi cho thế trận này. Cô đẩy một con tốt lên hàng thứ năm, hiến dâng nó. Với nước đi này, nhỏ nhẹ như tất cả những nước cô từng đi, Laev đã phải vào thế phòng thủ. Anh ta không ăn con tốt, nhưng bị ép phải đem con mã đang bị tốt tấn công về lại chỗ của nó ở trước mặt hậu. Cô tiếp tục đem xe đến hàng thứ ba, buộc anh ta phải đáp lời. Không dồn ép, nhưng Beth nhẹ nhàng đặt căng thẳng lên Laev. Dần dà, anh ta cũng bắt đầu khuất phục trong khi vẫn cố gắng tỏ vẻ bất cần. Nhưng cô biết anh ta đang sửng sốt. Đại Kiện Tướng nước Nga không thể nào bị một con bé người Mĩ vắt ra nước thế này được. Beth cứ dí sát Laev, cho đến khi cô có thể an toàn đặt con mã còn lại của mình vào ô hậu năm, nơi mà anh ta không thể đụng đến. Sau hai nước nữa, Beth đưa xe của mình đến cột mã, ngay bên trên vua của anh ta. Laev nghiên cứu thế trận rất lâu, trong lúc đồng hồ vẫn tíc tắc inh ỏi bên tai. Rồi thì anh ta cũng làm việc mà Beth hằng mong ước: Đẩy tốt tượng cánh vua lên để tấn công xe. Khi đập vào đồng hồ của mình, anh ta không buồn nhìn lên Beth.
Không chút do dự, Beth nhặt tượng của mình lên và ăn con tốt ấy, chịu hi sinh tượng. Khi trọng tài mô phỏng lại nước đi, Beth thoáng nghe được những tiếng cảm thán thốt lên trong khán đài. Laev buộc phải làm gì đó, anh ta không thể để mặc quân tượng được. Anh ta luồn một bàn tay vào tóc, tay còn lại thì bắt đầu gõ ngón lên bàn, hệt như khi nhìn thấy Borgov. Beth dựa ra phía sau và duỗi dài người. Cô đã có Laev trong lòng bàn tay.
Anh ta nghiên cứu thế trận trong suốt hai mươi phút đồng hồ trước khi đứng dậy và chìa tay ra. Beth vươn người bắt lấy nó. Khán đài lặng im. Ngài giám đốc cũng tiến đến bắt tay cô, rồi Beth theo ông ấy đi khỏi sân khấu. Tràng pháo tay nổ ra, đột ngột và vang dội.
⚝ ✽ ⚝
Lẽ ra Beth có hẹn ăn trưa cùng ông Booth và vài vị nào đó từ đại sứ quán, nhưng khi cô bước vào sảnh khách sạn thì lại chẳng thấy bóng dáng ông ta đâu. Khu vực sảnh chờ này rộng như một sân vận động được trải thảm vậy, với ghế bành kiểu Victoria trải dọc khắp các bên tường. Người phụ nữ tại quầy lễ tân gửi Beth một mẩu giấy nhắn: “Thật sự xin lỗi cô. Chúng tôi bị kẹt vài việc gấp ở đây. Tôi sẽ liên lạc sau.” Mẩu tin được đánh máy, tên ông Booth ở dưới cùng cũng đánh máy nốt. Beth tìm được một nhà hàng trong khách sạn, to như một sân vận động trải thảm khác, cô cố gom vừa đủ vốn tiếng Nga của mình để gọi món blinchiki và trà mứt dâu đen. Cậu phục vụ chừng mười bốn tuổi nom mặt mũi rất nghiêm túc đặt mấy chiếc bánh lúa mạch nhỏ vào đĩa của Beth và cẩn trọng dùng muỗng bạc phết bơ chảy, trứng cá muối cùng kem chua lên trên. Ngoài cô ra chỉ có một nhóm các ông mặc quân phục và hai ông trong bộ vest ba món kiểu quan chức trong nhà hàng rộng thênh thang này. Một cậu phục vụ khác đem đến một bình có vẻ là nước, đặt trên khay bạc cùng chiếc ly nhỏ xíu bên cạnh. Cậu ta cười chào mời: “Vodka?” Beth lắc đầu lập tức, “Nyet”, và tự rót cho mình một ly nước từ chiếc bình thủy tinh lớn trên bàn.
Được thảnh thơi buổi chiều, Beth dạo một vòng Quảng Trường Sverdlov, khu Beli Gorod và bảo tàng tại St.Basil's. Nhưng dù trời đẹp đến mấy, Beth vẫn không cảm thấy hứng thú. Có lẽ một hai ngày nữa sẽ đỡ hơn. Giờ thì cô mệt và cần được ngủ. Cô vừa chiến thắng trước một Đại Kiện Tướng người Nga, và điều đó quan trọng hơn hết thảy những thứ đẹp đẽ khác ở thành phố rộng lớn này. Cô còn ở Moscow cả tám ngày nữa, có thể đi thăm thú sau cũng được. Lúc Beth dùng xong bữa trưa thì đã hai giờ. Cô nhấn thang máy quay trở lại phòng, định bụng sẽ cố chợp mắt đôi chút.
Nhưng Beth quá phấn khích để ngủ, cô đã đánh bại Laev kia mà. Cô cứ nằm đó trên chiếc giường mênh mông êm ái gần cả tiếng đồng hồ, trong đầu chạy đi chạy lại cuộn phim về trận cờ ban sáng. Có lúc cô tập trung tìm điểm yếu trong chiến thuật của mình, lúc thì lại tự tận hưởng một nước cờ hay của bản thân. Khi “phim” chạy đến giây phút thí tượng, Beth còn buột miệng nói “Này thì!” hoặc “Chốt!” rõ to. Thật tuyệt diệu làm sao! Cô dường như đã không phạm bất kì lỗi nào, hoặc giả chẳng thể tìm ra. Không một điểm yếu. Suốt trận đấu Laev lo lắng gõ ngón tay lên bàn nhưng khi đầu hàng trông anh ta chỉ còn lại sự xa cách mệt mỏi.
Sau cùng khi đã nghỉ ngơi được đôi chút, cô ra khỏi giường, mặc quần jeans và choàng áo thun trắng, mở tung bức màn nặng trịch nơi cửa sổ. Cách đó tám tầng lầu, mặt đường giao lộ vắng tanh, chỉ điểm xuyết vài chiếc xe. Phía xa xa là một công viên dày cây xanh. Beth quyết định đi bộ một vòng.
Nhưng rồi khi đang xỏ chân vào vớ và giày, Beth bắt đầu nghĩ đến Duhamel, người sẽ chơi đen trong trận đấu ngày mai với cô. Beth chỉ mới biết có hai trận cờ của ông ta và chúng cũng cách đây vài năm rồi. Có một vài trận mới hơn trong quyển tạp chí cô đem theo, Beth nên xem qua chúng. Còn trận đấu dở dang của ông ta với Luchenko sáng nay khi Beth rời khán phòng nữa. Chắc giờ cũng đã được in ra để phát cho mọi người trong bữa tối gặp mặt chính thức tối nay tại khách sạn. Có lẽ giờ cô chỉ nên đứng lên ngồi xuống và co giãn đầu gối một chút thôi, đi bộ để sau vậy.
Bữa tối đúng là chán kinh hồn. Nhưng hơn cả, nó còn làm Beth tức điên. Họ xếp cô ngồi ở cuối chiếc bàn ăn dài cùng Duhamel, Flento và Hellstrom, còn những người Nga thì ngồi ở đầu bên kia với vợ của họ. Borgov dĩ nhiên ngồi đầu bàn, cùng với người phụ nữ Beth từng thấy đi cùng ông ta ở Sở thú Thành phố Mexico. Đám người Nga ấy thì đúng ồn ào, tu trà ừng ực và khua tay múa chân liên hồi, trong khi các bà vợ lặng im nhìn với ánh mắt ngưỡng mộ. Ngay cả Laev, người sáng nay vừa ủ dột bao nhiêu, giờ đã phấn khởi trở lại. Beth biết tỏng tất cả bọn họ đang cố tình ngó lơ mình. Cô cố bắt chuyện với Flento, nhưng tiếng Anh của ông ta chữ được chữ mất, còn nụ cười thương mại trên môi ông ta thì làm cô thấy hơi mệt. Sau vài phút cố gắng, cô quyết định tập trung vào đĩa đồ ăn của mình và khóa ngoài tai những tiếng cười nói từ đầu bàn bên kia, càng nhiều càng tốt.
Sau bữa tối, ngài giám đốc phát cho họ bản tóm tắt của những trận đấu hôm nay. Vào đến thang máy là Beth ngấu nghiến chúng ngay, bắt đầu với trận của Borgov. Hai trận còn lại hòa. Borgov thì thắng tuyệt đối. Luôn là vậy.
⚝ ✽ ⚝
Sáng hôm sau, tài xế đưa Beth đến sảnh đấu bằng một đường khác, cô có thể thấy đám đông khổng lồ đang xếp hàng vào xem trận đấu. Vài người che dù, kiên nhẫn đợi dưới cơn mưa phùn buổi sớm. Ông ấy thả Beth ở cửa bên hông, cũng như hôm trước vậy. Có gần hai mươi người túm tụm ở đó. Khi Beth bước khỏi xe và len người qua để vào cửa, cô nghe tiếng họ tán dương mình. Ai đó còn hét lên “Lisabeta Harmon!” trước khi người gác cổng đóng sập cửa lại sau lưng Beth.
Ở nước thứ chín, Duhamel đã phạm một lỗi trong đánh giá và Beth chớp ngay thời cơ. Cô ghim quân tốt của ông ấy ngay trước một con xe. Nước này sẽ giữ chân ông ta một lúc trong khi Beth đem quân tượng còn lại ra. Beth học được từ nghiên cứu của mình rằng ông ấy khá thận trọng và giỏi phòng thủ, nên tối hôm trước cô quyết định sẽ tìm cơ hội phủ đầu. Đến nước thứ mười bốn, Beth đã có cả hai quân tượng cùng hăm he vua của ông ta, và đến nước mười tám, cô đã mở được đường chéo. Ông ấy khéo léo lẩn trốn, dùng mã một cách khôn ngoan để cầm chân Beth, nhưng cô lập tức mang hậu ra, và đó là nước cờ đo ván. Nước đi thứ hai mươi của Duhamel là một nỗ lực trong tuyệt vọng để kháng cự. Ông ấy đầu hàng ở nước hai mươi hai. Trận đấu chỉ gói gọn trong một tiếng đồng hồ.
Bàn đấu của Beth nằm ở góc xa sân khấu. Borgov đấu với Flento, dĩ nhiên ở bàn gần trung tâm hơn. Khi Beth lướt qua ông ta trong tiếng vỗ tay nhè nhẹ vì các trận đấu vẫn còn đang diễn ra, cô có thể thấy mắt ông ta khẽ lia về mình. Ánh nhìn đầu tiên ông ta dành cho cô kể từ cuộc chạm mặt ở Thành phố Mexico. Và Beth đông cứng cả người.
Trong một phút bốc đồng, Beth đi nhanh ra khuất khu vực thi đấu và lén đến rìa tấm màn sân khấu để nhìn lại. Ghế Borgov đã trống. Ở đầu bên kia sân khấu, ông ta đang đứng ở bảng mô phỏng, nghiền ngẫm trận cờ của Beth. Một bàn tay rộng của ông ta xoa xoa cằm, tay còn lại nằm im trong túi. Ông ta cau mày trước thế trận. Beth lật đật quay đi.
Sau bữa trưa, cô cuốc bộ băng qua giao lộ và đi dọc một con đường mòn dẫn đến công viên. Thì ra giao lộ này chính là đường Sokolniki, có kha khá xe cộ khi cô hòa vào một nhóm khách bộ hành để băng qua. Vài người nhìn cô và mỉm cười, nhưng không ai bắt chuyện. Mưa đã tạnh và ngày đang thật đẹp. Mặt trời trên cao tỏa xuống rực rỡ, khiến cho những tòa nhà khổng lồ trải dọc con đường trông mềm mại và đỡ có vẻ giống ngục tù hơn trước.
Phần lớn công viên che phủ bởi rừng cây dày. Băng ghế kim loại được đặt khắp nơi và rất nhiều người già đang thong thả ngồi chơi. Beth rảo bước dọc công viên, cố gắng mặc kệ những ánh nhìn hướng về mình, xuyên qua những nơi rậm tán cây, rồi bỗng nhận thấy mình đang ở một quảng trường lớn. Mấy cụm hoa hình tam giác rải rác đây đó. Bên dưới một nhà lều ở giữa quảng trường, mọi người đang ngồi theo từng dãy bàn. Họ đang chơi cờ. Hẳn phải đến bốn mươi bàn. Beth đã từng thấy mấy cụ già chơi cờ ở Công viên Trung Tâm hay Quảng trường Washington ở New York, nhưng chỉ vài người mỗi lần. Còn ở đây họ ngồi đầy cả một nhà lều, tràn ra cả mép ngoài cũng nên.
Cô đứng lưỡng lự một lúc trên bậc thang làm bằng đá hoa cương đã sờn. Hai người đàn ông lớn tuổi đang chơi trên một bàn cờ làm bằng vải da thuộc, trải ra ngay trên bậc thềm. Người già hơn, hói đầu và răng đã rơi rụng gần hết, đang chơi Khai cuộc kiểu Vua. Và người còn lại đáp đòn với Khai cuộc Đối kháng Falkbeer. Nhìn hơi cổ lổ sĩ, nhưng rõ ràng vẫn là một lối chơi tinh tế. Cả hai đều không màng nhìn đến Beth, cô quyết định bước lên bậc thang, tiến về phía nhà lều.
Có bốn dãy bàn xi măng được khắc bàn cờ trên mặt, mỗi bàn là một cặp đấu thủ, họ đều là đàn ông. Vài khán giả kiêm bình luận viên đứng xung quanh. Họ rất kiệm lời. Beth nghe loáng thoáng tiếng trẻ con la hét ở phía sau mình bằng thứ tiếng Nga chói tai y hệt giọng con nít ở bất kì ngôn ngữ nào khác. Cô bước chầm chậm giữa hai dãy bàn cờ, hít vào mùi thuốc lá đậm đặc tỏa ra từ ống tẩu đang phì phèo của mấy người chơi. Có vài người ngước lên nhìn cô và Beth có thể thấy là họ nhận ra mình. Nhưng không ai nói gì. Họ già rồi, rất già. Nhiều người trong đấy ắt hẳn đã từng xem ban nhạc Revolution diễn lúc còn là trẻ choai. Họ mặc cùng một kiểu đồ tối màu, ngay cả sơ mi cotton mặc trong thời tiết ấm áp này cũng đều một màu xám. Đúng là người già ở đâu cũng hệt nhau, cứ như nhân bản hóa kiếp của bác Shaibel vậy, lặng lẽ chơi những ván cờ mà không ai để ý đến. Trên rất nhiều bàn đều có quyển Cờ vua ở Liên Bang Xô Viết .
Tại một bàn nọ, thế trận trông có vẻ thú vị. Thế Ritchter-Rauzer từ Sicilian. Beth từng viết một bài nhỏ về nó cho tờ Bình luận cờ vua nhiều năm trước, khi cô mười sáu tuổi. Hai đấu thủ đang đi đúng hướng, và đen đang sở hữu một biến thể của tốt mà cô chưa từng thấy bao giờ nhưng nó thật thông minh. Người đàn ông đang chơi trắng đi con tượng cánh vua của mình, rồi nhìn lên cô và cau mày. Trong phút chốc, Beth cảm thấy mình cực kì khác biệt giữa rừng đấu thủ đường phố người Nga này. Với tất da, chiếc váy xanh nhạt cùng áo len cashmere, mái tóc uốn chải hợp mốt giới trẻ Mĩ, và với đôi chân đang ngọ ngoạy trong đôi giày cao gót mà giá tiền có khi bằng cả lương tháng của những con người này.
Bỗng gương mặt đang nhăn nhó của ông lão đang nhìn chằm chằm vào Beth nở một nụ cười rộng hoác khoe cả răng sún. “Harmon? Elisabeta Harmon sao?” Có chút bối rối, Beth đáp “Vâng.” Trước khi cô kịp làm gì khác, người đàn ông đứng bật dậy và ôm choàng lấy cô. Ông cười như được mùa, miệng liên tục kêu lên “Harmon! Harmon!” Và rồi trong chớp mắt, cả một nhóm các bô lão trong bộ quần áo xám vây lấy Beth, chìa tay ra bắt tay cô trìu mến, tranh nhau nói chuyện với cô bằng tiếng Nga.
⚝ ✽ ⚝
Hai trận đấu với Hellstrom và Shapkin thật sự khó nhằn, dữ dội và mất sức, nhưng Beth không để mình rơi vào thế nguy hiểm nào. Vốn liếng nghiên cứu trong sáu tháng vừa qua cho cô một sự vững chắc nhất định ở những nước khai cuộc của mình, chèo lái thế trận qua trung cuộc một cách ngon lành cho đến khi cả hai đấu thủ đều phải đầu hàng. Hellstrom rõ ràng khó chấp nhận kết quả này, ông ta giận đến mức chẳng buồn nói chuyện với cô sau đó. Nhưng Shapkin thì lại khác. Rất biết điều và tử tế. Ông ấy đầu hàng một cách hòa nhã dù bị Beth hạ gục không thương xót.
Sẽ có bảy trận đấu tất cả. Mọi đấu thủ đều đã được cho biết lịch thi vào cái buổi giới thiệu dài đằng đẵng ở ngày đầu tiên. Beth vẫn còn giữ tờ lịch trình ấy trong tủ đầu giường của mình, cùng với lọ thuốc xanh lá. Vào ngày cuối cùng cô sẽ chơi trắng trong trận gặp Borgov. Còn hôm nay với Luchenko, Beth sẽ chơi đen.
Luchenko là đấu thủ lớn tuổi nhất ở đó. Ông đã là Vô địch Thế giới từ khi Beth còn chưa sinh ra, và cũng là người đã đánh bại Alekhine vĩ đại trong một buổi giao đấu khi chỉ mới là một cậu bé, sau đó tiếp tục hòa với Botvinnik và nghiền nát Bronstein ở Havana. Luchenko giờ đây không còn là con mãnh hổ của ngày xưa nữa, nhưng Beth biết ông vẫn có thể là một mối nguy lớn nếu được cho phép tấn công. Cô đã nghiên cứu hàng tá trận cờ của ông trong quyển Thông tin cờ vua từ lúc còn đang ở New York với Benny. Một tay cờ và một con người đáng gờm đấy. Beth sẽ phải hết sức dè chừng.
Họ được xếp vào bàn đầu, vị trí mà Borgov vừa chơi hôm trước. Luchenko khẽ cúi chào Beth, lịch thiệp đứng cạnh ghế của mình cho đến khi cô đã ngồi xuống. Bộ vest ông mặc hôm nay mang màu lụa xám. Khi ông tiến đến bàn đấu Beth đã ngó được đôi giày dưới chân ông, đen óng ánh và trông thật mềm mại, chắc hẳn được nhập khẩu từ Ý.
Hôm nay Beth chọn một chiếc váy cotton màu xanh lá đậm viền trắng ở cổ và ống tay. Tối qua cô đã ngủ ngon lành. Và giờ thì đã sẵn sàng.
Nhưng đến nước thứ hai mươi ông bắt đầu tấn công một cách khá tinh vi với tốt đến xe cánh hậu ba. Chỉ nửa tiếng sau, ông đã dồn một cơn bão quân tốt kéo xuống cánh hậu, Beth phải hoãn lại chiến lược của mình để đối phó với đòn tấn công này. Cô nghiền ngẫm bàn cờ một lúc lâu trước khi quyết định đem mã đến để cứu nguy, dù cô không thích nước đi ấy lắm nhưng đấy là việc phải làm thôi. Cô nhìn sang Luchenko. Ông khẽ lắc đầu một kiểu rất kịch nghệ, một nụ cười tinh vi lóe trên môi. Rồi ông vươn ra tiếp tục tiến tốt mã cứ như thể không hay biết chỗ Beth đang cắm con mã của cô. Ông ấy muốn làm gì đây? Beth nhìn kĩ lại lần nữa, và trời ơi, cô đã thấy. Nếu không nhanh chóng tìm lối thoát, cô sẽ phải ăn con tốt xe với mã, và chỉ trong bốn nước nữa thôi ông ta có thể đem con tượng tưởng chừng như vô hại kia từ hàng phía sau lên ô mã năm, ngay cánh hậu đang nứt vỡ của Beth rồi đổi tượng lấy xe cánh hậu của cô. Chính xác trong bảy nước cờ nữa, vậy mà Beth đã chẳng nhìn ra.
Beth dựa cùi chỏ vào bàn và chống mạnh hai nắm tay lên má. Cô phải gỡ cho bằng được thế trận này. Khóa Luchenko và khán đài đầy người cùng tiếng tích tắc của đồng hồ bên ngoài tâm trí, Beth bắt đầu thận trọng đi sâu vào từng nước tiếp diễn. Nhưng không có lối thoát nào hiện ra. Thứ khả quan nhất cô có thể làm là hi sinh nước tráo quân và lấy con tốt xe của bên ấy như là an ủi. Nhưng ông ấy vẫn sẽ tiếp tục đòn tấn công cánh hậu của mình ngon ơ. Cô không ưa nước đi này chút nào, nhưng đành chịu. Đáng lẽ mình phải nhìn ra. Cô bất đắc dĩ đẩy con xe cánh hậu lên, rồi ngồi bất lực nhìn các nước cờ tự diễn ra như chúng phải thế.
Đúng bảy nước sau, Luchenko đã đổi tượng lấy xe. Dạ dày Beth thắt lại khi nhìn ông ấy nhặt quân cờ lên và nhẹ nhàng đặt xuống bên cạnh bàn cờ. Cô ăn được tốt xe ở hai nước sau đó, nhưng cũng chẳng ích gì. Cô vẫn đang tụt xa, cả cơ thể căng cứng lại.
Riêng việc ngăn ông ấy tiến hàng quân tốt về cánh hậu đã đủ khó khăn. Beth phải trả lại con tốt đã ăn được để kiểm soát tình hình, và với nước đi đó, ông ta lại cử ra gấp đôi xe ở cột vua. Ông ta sẽ không cho qua. Beth vờ đe dọa vua, rồi đổi một quân xe của ông ta với xe còn lại của mình. Thật ra tráo quân lúc đang thiếu hụt như bây giờ không hề là nước đi mang lại lợi thế, nhưng cô chẳng còn cách nào khác. Luchenko từ bỏ quân được tráo một cách nhẹ nhàng, trong lúc đó Beth ngắm nhìn mái tóc bạch kim của ông, lòng cô ghét ông đến phát điên. Ghét vì mái tóc đẹp như tóc giả và ghét vì ông đang thắng thế nhờ nước tráo quân này. Nếu cứ tiếp tục tráo, chẳng mấy chốc cô sẽ trắng tay. Buộc phải có cách nào đó để ngăn ông ấy lại.
Trung cuộc rơi vào kiểu Byzantine. Cả hai người họ đều cố thủ sau mọi quân cờ được bảo vệ ít nhất một lần. Beth vùng vẫy để tránh thêm nước tráo quân và cố gắng tìm ra một kẽ hở để mang mình trở lại thế cân bằng, nhưng Luchenko gỡ đẹp mọi cố gắng của cô, tự tin di chuyển từng quân cờ với bộ móng tay cắt dũa hoàn hảo. Khoảng đợi giữa từng nước cờ cứ dài thêm. Đôi lúc Beth lại thấy một tia hi vọng ở cuối một nhánh cờ cách đó tám hay mười nước, nhưng chưa bao giờ có thể biến nó thành sự thật. Luchenko đã đem xe đến hàng thứ ba, ngay trước mặt quân vua vừa mới nhập thành của ông, khả năng di chuyển của nó giờ đang bị gói gọn trong ba ô. Giá như có cách nào đó để trói chân quân xe ấy lại trước khi ông ấy nhấc quân vua đang cản đường nó lên. Beth tập trung vào quân xe ấy đến nỗi cô cảm thấy năng lượng từ tâm trí mình có thể thiêu trụi nó như một tia laser. Trong đầu mình, Beth tấn công nó bằng mã, tốt, hậu, và ngay cả vua. Trong đầu mình, Beth ép Luchenko phải đưa tốt lên, và nó sẽ cắt ngang hai ô an toàn của xe. Nhưng tuyệt nhiên chẳng có cách nào cả.
Sự tập trung cao độ này bắt đầu khiến Beth chóng mặt. Cô nhấc cùi chỏ khỏi bàn, xếp tay lên đùi, lúc lắc đầu và ngước nhìn đồng hồ. Còn chưa đến mười lăm phút. Đầy lo lắng, Beth nhìn xuống tờ ghi điểm: Phải lập tức đi thêm ba nước nữa hoặc bị tước quyền đấu. Cô đã tính đường mã đến ô mã năm, nó khá ổn dù vẫn chẳng giúp được gì nhiều. Thôi thì cứ đi vậy. Đúng như dự đoán, ông đáp lễ bằng cách ép Beth đem mã về ô vua số bốn, nơi cô đã định trước. Còn bảy phút nữa. Beth nhìn kĩ lại thế trận trước khi đặt tượng vào đường chéo và quân xe bên kia đang nằm chễm chệ. Ông ấy dời xe, cũng như cô dự đoán. Đoạn Beth ra hiệu gọi ngài giám đốc, một tay ghi lại nước kế tiếp vào tờ ghi điểm, tay còn lại khum khum để che mắt Luchenko. Khi ngài giám đốc bước đến nơi, cô cẩn trọng dán phong bì lại và nói “Tạm hoãn.” Beth đã thật sự kiệt sức. Không có tiếng vỗ tay nào vang lên khi cô đứng dậy và bước một cách mệt mỏi ra khỏi sân khấu.
⚝ ✽ ⚝
Đêm ấy oi ả như điên, Beth phải mở toang cửa sổ trong lúc ngồi luyện cờ bên bàn làm việc trang trí hoa hòe hoa sói. Cô chăm chăm vào thế trận đang hoãn, cố tìm ra cách làm xấu mặt con xe đó, hoặc dùng nó làm lá chắn để tấn công Luchenko ở nơi nào khác. Chỉ hai tiếng sau, Beth đã đầu hàng trước sức nóng kinh hoàng của căn phòng và quyết định đi dạo một vòng quanh khu phố, nếu điều đó an toàn và không phá luật. Mọi thứ vẫn xoay mòng mòng vì Beth có quá nhiều cờ vua trong đầu mà lại quá ít thức ăn trong bụng. Giờ mà có một chiếc hamburger phô mai thì tuyệt hảo. Beth tự cười bản thân. Hamburger phô mai là thứ sản phẩm Mĩ mà cô chưa từng nghĩ mình sẽ thèm thuồng khi đi nước ngoài. Chúa ơi, đúng là Beth đang quá mệt! Cô định bụng sẽ chỉ đi một vòng ngắn và quay về giường ngủ. Tối mai trận đấu hoãn mới tiếp tục, vẫn còn thời gian để nghĩ về nó sau trận đấu của cô với Flento.
Thang máy ở tít tận cuối hành lang. Trong tiết trời oi bức này, có rất nhiều phòng không đóng cửa chính và từ một trong số đó, Beth nghe thấy vài giọng nam trầm vọng ra. Tiến lại gần mép cửa, cô tò mò nhìn vào trong. Chiếc sảnh lớn trông giống như một phần của phòng thượng hạng, với đèn chùm pha lê nguy nga thả xuống từ trần nhà điêu khắc tinh tế, hai chiếc ghế bành xanh thẫm được độn phồng quá mức, cùng những bức tranh sơn dầu tối tăm khổng lồ trên tường ở phía xa. Nơi ấy, có ba người đàn ông trong những chiếc sơ mi xắn tay đang tụm lại quanh một chiếc bàn bày sẵn bình rượu, ly pha lê và bàn cờ lớn. Hai trong số ba người họ bàn luận về thế cờ, trong khi người còn lại đi quân theo những nước thảo luận. Hai người đó là Tigran Petrosian và Mikhail Tal, còn người đàn ông đang ngồi kia dĩ nhiên là Vasili Borgov. Ba trong số những Đại Kiện Tướng vĩ đại nhất thế giới, chắc hẳn họ đang cùng nhau thảo luận thế cờ hoãn hôm nay của trận Borgov - Duhamel.
Khi xưa Beth cũng từng nhìn trộm vào văn phòng cô Deardorff khi đang lang thang ở hành lang khu Hành chính. Cánh cửa ấy mà mở là chuyện hơi bị hiếm. Nhón chân nhìn vào trong, Beth sốc nhẹ khi thấy cô Deardorff đang trò chuyện hết sức thân tình cùng một người đàn ông lớn tuổi và một phụ nữ khác, ba mái đầu chụm gần với nhau theo kiểu mà Beth thấy không hề hợp với tính cách của cô Deardorff chút nào. Đó là lần đầu tiên Beth nhìn thấy thế giới người lớn lạ lùng ấy. Cô Deardorff cứ dùng ngón trỏ gõ vào ve áo vest của người đàn ông, mắt chạm mắt trìu mến trong khi trò chuyện. Beth không bao giờ thấy hai người khách ấy tại mái ấm nữa, nhưng cảnh tượng ấy đã khắc sâu vào đầu óc cô. Giờ đây, nhìn thấy Borgov trong căn phòng này cùng với Tal và Petrosian bàn tính nước đi tiếp theo, cảm giác khi xưa chợt ùa về trong Beth: Mình thật không đáng quan trọng, chỉ là một đứa nhóc nhìn trộm vào thế giới người lớn trong kia. Cô là ai mà tự phỏng đoán họ đang làm gì chứ? Cô cần lắm một sự giúp đỡ. Beth vội vã lướt qua cửa phòng, tiến đến thang máy, cảm thấy mình cực kì vụng về và cô độc.
⚝ ✽ ⚝
Khán giả ở cổng vào hôm nay còn đông hơn. Beth bước ra khỏi xe limo trong tiếng đồng thanh ca tụng và những cái vẫy tay cùng nụ cười của họ. “Harmon! Harmon!” Vài người vươn tay ra, cố chạm vào Beth, và cô hồi hộp len mình qua họ, cố gắng mỉm cười đáp lại. Đêm hôm trước Beth ngủ được kha khá, nhưng vẫn thức dậy đôi ba lần, khi thì nghiên cứu thế cờ hoãn, khi thì chỉ đi vòng vòng quanh phòng, đầu nghĩ về Borgov cùng hai đồng nhiệm của ông ta. Nút cổ áo cởi ra, tay áo xắn lên, đàm luận cứ như họ là Roosevelt, Churchill và Stalin đang bài binh bố trận cho chiến dịch cuối cùng của Thế Chiến thứ II. Dù Beth có tự nhủ bao lần rằng tầm cỡ mình cũng ngang hàng với bọn họ, cô vẫn thấy như những người đàn ông trong mấy đôi giày đen nguy hiểm ấy biết điều gì đó mà cô không biết. Và sẽ không bao giờ biết. Beth cố gắng tập trung vào sự nghiệp cờ vua của riêng mình, vào việc cô đã vươn lên đẳng cấp hàng đầu tại Mĩ và thế giới, đã đánh bại Laev mà không cần nghi ngại gì, đã tự tìm ra lỗi sai trong thế cờ của Morphi vĩ đại khi còn bé xíu. Nhưng tất cả những ý nghĩ đó đều vô dụng và nhỏ bé làm sao, khi giờ đây Beth đã được chứng kiến sự vĩ mô của cờ vua nước Nga, chứng kiến bộ ba đại kì thủ với chất giọng trầm đang lên kế hoạch vững chắc như thể họ nắm giữ mọi bí mật thần thánh vượt xa sự trần tục của Beth.
Điều tốt đẹp duy nhất của ngày hôm đó là Beth được thi đấu với Flento, người có thể cho là yếu nhất giải. Ông ta gần như đã lọt bảng, với một trận thua đậm và hai trận hòa. Từ đầu đến giờ, chỉ có Beth, Borgov và Luchenko là chưa thua hay hòa trận nào. Beth kịp hớp một ngụm trà trước trận đấu và nó cũng giúp cô thư giãn đôi chút. Quan trọng hơn, việc được xuất hiện ngang hàng trong khán phòng này cùng với những đấu thủ khác khiến cô quên đi phần nào cảm giác khó chịu đeo bám từ tối hôm qua. Borgov cũng đang thưởng trà khi Beth bước vào phòng, ngó lơ cô như thường lệ. Nhưng giờ thì trông ông ta không đáng sợ lắm với tách trà trên tay và vẻ lãnh đạm trên gương mặt góc cạnh, chí ít thì cũng không đáng sợ như trong mường tượng của Beth đêm qua. Khi ngài giám đốc đến để hộ tống họ lên sân khấu, Borgov liếc nhanh Beth và khẽ nhướn mày như muốn gửi gắm rằng, “Chúng ta lại gặp nhau nữa rồi!” và cô thấy mình đang nhoẻn miệng cười đáp lại. Đặt tách trà xuống, cô ngoan ngoãn theo đuôi.
Cô nắm rõ sự nghiệp lên voi xuống chó của Flento và đã học thuộc cả tá trận cờ của ông ta. Ngay từ trước khi rời Lexington, cô đã quyết định nếu chơi trắng thì sẽ dùng Khai cuộc kiểu Anh lúc chạm trán ông ấy. Và giờ đã đến lúc tung chiêu. Cô đẩy tốt tượng cánh hậu đến hàng ngang số bốn. Thế cờ này tương tự như Sicilian đảo ngược và nó khiến cô thấy khá dễ chịu.
Beth thắng chung cuộc, nhưng phải mất đến bốn tiếng rưỡi. Trận đấu khó nuốt hơn cô nghĩ nhiều. Flento đấu tranh dữ dội dọc theo hai đường chéo chính và chơi biến thể bốn-mã với sự tinh tế vượt xa Beth. Nhưng rồi khi vào trung cuộc, cô nhìn thấy một đường để tráo quân ra khỏi thế khó nên đã chớp ngay cơ hội. Sau cùng, cô làm một thứ mà bản thân hiếm khi làm: Chăm chút một con tốt trên suốt đường băng ngang bàn cờ, cho đến khi nó chạm hàng ngang thứ bảy. Flento sẽ phải mất quân cuối cùng nếu muốn ăn nó. Và ông ta đầu hàng. Tràng pháo tay lần này vang dội hơn tất cả những trận trước đó. Đã hai giờ ba mươi chiều. Beth đã nhịn ăn từ sáng và bây giờ thì thật sự kiệt sức. Cô cần gấp bữa ăn trưa và một giấc ngủ ngắn. Phải lấy lại sức cho buổi tối hôm nay.
Beth lùa vội một chiếc bánh quiche rau chân vịt và khoai tây chiên kiểu Slavic tại nhà hàng. Nhưng khi vội vã trở về phòng vào lúc ba giờ ba mươi, cô nhận ra việc ngủ vào lúc này là không tưởng. Có tiếng đục khoét liên hồi phía trên đầu, có lẽ công nhân đang thay thảm cho tầng trên. Cô nghe rõ mồn một tiếng giày bốt chạm nhau, lâu lâu lại có tiếng ầm ầm như ai đó làm rơi quả bóng bowling đang ôm ngang eo vậy. Beth cố nằm im suốt hai mươi phút, nhưng vô ích thôi.
Lúc ăn xong bữa tối và có mặt ở sảnh thi đấu, Beth mệt như chưa bao giờ được mệt. Đầu cô nhức như búa bổ, toàn thân ê ẩm vì khom người bên bàn cờ quá lâu. Cô ước nguyện một cách nhiệt thành rằng giá như đã có ai đó tiêm cho mình một mũi thuốc mê, thế thì cô đã có thể ngủ được vài tiếng đồng hồ suốt cả buổi chiều, không mộng mị trước khi phải đối mặt với Luchenko. Cô ước giá như mình đã tọng một viên Librium. Thà mờ mịt một chút trong đầu còn tốt hơn là cơn ác mộng này.
Luchenko đã có mặt tại sảnh đấu, trông vô cùng điềm tĩnh và thư thái. Hôm nay, ông ấy mặc bộ vest len vải dệt tối màu, được là phẳng đến mức hoàn hảo và vừa khít ôm lấy đôi vai rộng. Beth trộm nghĩ chắc ông này toàn đặt mua trang phục ở nước ngoài. Ông mỉm cười lịch sự với Beth, cô cũng gượng mình gật đầu đáp lại, “Chào buổi tối.”
Có hai bàn đấu trận hoãn. Ở bàn kia, một tàn cuộc với thế trận xe-tốt cổ điển đã được bày sẵn để đợi Borgov và Duhamel. Thế cờ của cô và Luchenko cũng đã sẵn sàng. Khi cô vừa yên vị thì Borgov và Duhamel cũng có mặt, cùng nhau tiến về phía bên kia căn phòng trong sự im lặng lạnh sống lưng. Như thường lệ, một trọng tài cho một bàn đấu, và đồng hồ đã lên dây. Beth có chín mươi phút đấu thêm, Luchenko thì được cộng thêm ba mươi lăm phút từ hôm qua. Cô đã quên bẵng mất chuyện này. Vậy là tổng cộng có ba thứ đang chống lại Beth: Lợi thế chơi trắng của Luchenko, cơn bão tấn công vẫn đang diễn ra, và số phút hơn cho ông ấy.
Trọng tài mang đến phong thư dán kín từ hôm trước, đưa ra trước mặt cả hai và tự tay đi nước cờ của Beth. Trọng tài chỉ vừa nhấn đồng hồ, Luchenko đã nhanh tay tiến con tốt mà Beth dự đoán. Cô có phần mừng thầm khi thấy ông làm vậy. Trước đó đầu cô bị ép phải vắt ra muôn vàn kiểu đáp khác, nhưng giờ thì đã có thể gạt bỏ bớt một mớ kha khá. Từ phía bên kia phòng, cô nghe rõ tiếng Borgov ho và hỉ mũi một cách thô bạo. Beth cố gắng đẩy ông ta khỏi tâm trí. Ngày mai cô sẽ gặp ông ta, nhưng giờ là lúc để tập trung vào trận này, dồn mọi vốn liếng cô có vào canh bạc trước mặt. Borgov gần như đã chắc suất thắng cuộc hôm nay và bước vào ngày mai với bảng thành tích bất bại. Nếu muốn thắng chung cuộc toàn giải, Beth phải giải cứu cho bằng được bàn cờ trước mặt mình. Luchenko đã dẫn trước quá xa nhờ những màn tráo quân, điều đó tệ vô cùng. Nhưng ông ấy vẫn còn phải nhọc sức vì con xe yếu ớt của mình, và sau nhiều giờ nghiên cứu, Beth đã tìm ra ba cách để biến quân cờ ấy thành đòn tấn công. Nếu thành công, cô sẽ có thể trao đổi nó với một quân tượng, đồng thời lật ngược luôn điểm số.
Beth gần như quên mất mình đang kiệt quệ như thế nào và bắt tay ngay vào công việc. Sẽ khó nhằn và phức tạp đấy. Luchenko còn có cả mớ thời gian cộng thêm. Cô quyết định sử dụng kế hoạch đã nghĩ ra vào lúc nửa đêm và bắt đầu rút mã cánh hậu, đem nó đi một vòng đường để đến được ô vua năm. Ông ấy rõ ràng đã nhìn thấy trước việc đó, có lẽ nhờ phân tích từ sáng hôm qua. Hoặc cũng có thể được người khác tham mưu. Nhưng có một thứ mà dù tài ba đến đâu, Luchenko chắc hẳn đã không phân tích ra và cũng không nhìn thấy được lúc này. Beth kéo tượng ra khỏi đường chéo nơi con xe của Luchenko đang ngồi, hi vọng ông không đọc ra được dự tính của mình. Nhìn bên ngoài, có vẻ như cô đang tấn công nước phong cấp tốt, ép ông ấy phải thực hiện một nước tiến lỏng lẻo. Nhưng thật sự thì cô không quan tâm đến vị trí của con tốt ấy. Thứ mà cô muốn đến phát điên lên là đá văng con xe kia ra khỏi bàn cờ. Và cô sẵn sàng sát phạt để có được điều đó.
Luchenko dửng dưng tiến tốt. Ông ấy đã có thể, và đáng ra phải như vậy, suy nghĩ lâu hơn một chút. Nhưng ông đã không làm vậy mà chỉ đơn thuần di chuyển con tốt. Beth cảm thấy một cơn sung sướng khẽ chạy dọc cơ thể. Cô lấy mã ra khỏi đường chéo và đặt nó xuống, không phải ở ô vua năm mà là ô tượng cánh hậu số năm. Cô sẽ đổi tượng lấy xe. Một mình nước cờ đó không có lợi cho Beth, cô phải trả giá cho con xe với cả mã và tượng của mình, nhưng thứ mà Luchenko không nhìn ra được đó là cô sẽ chiếm được mã của ông ta với nước đi hậu. Ngọt ngào. Thật ngọt ngào làm sao. Cô lưỡng lự nhìn lên Luchenko.
Đã gần một tiếng kể từ đầu trận, và Beth ngạc nhiên khi thấy bộ dạng ông lúc này. Cà vạt đã nới và lệch hẳn sang một bên cổ áo. Đầu tóc thì bù xù. Ông gặm mạnh ngón tay cái, và vẻ mặt thì ôi sao mà não nề.
Luchenko nghiền ngẫm suốt nửa tiếng nhưng chẳng có gì lóe lên. Sau cùng, ông chấp nhận lấy mã. Beth nhặt lấy con xe, muốn hét lên vì sung sướng khi nó rời khỏi bàn cờ, và ông lấy tượng của cô như đã định. Rồi cô chiếu, ông đặt quân cản lại, cô đẩy tốt lên chỗ mã. Cô lại nhìn ông. Thế trận đã hòa. Vẻ kiêu hãnh đã biến mất. Giờ chỉ còn lại một ông lão rúm ró trong bộ vest đắt tiền, và Beth bỗng nhận ra cô không phải là người duy nhất kiệt quệ sau sáu ngày ròng rã vừa qua. Luchenko đã năm mươi bảy tuổi, còn Beth thì mới mười chín. Chưa kể cô đã tập thể thao hùng hục cùng Jolene suốt năm tháng chỉ để chuẩn bị cho tuần lễ này.
Từ giây phút đó, Luchenko cũng ngừng kháng cự. Xét về thế trận thì cũng chẳng có lí do gì để Beth phải gấp gáp ép ông ấy đầu hàng sau khi tước quân mã của bên kia, về lí thuyết thì đây đúng là thế cân bằng. Hàng tốt cánh hậu của ông vẫn còn mạnh. Nhưng Beth có thể từ từ tước sức mạnh của lũ tốt này, cứ ném vào chúng những mối đe dọa ngầm trong lúc tấn công con tượng còn lại một cách lộ liễu. Bằng cách này, cô đang ép Luchenko vào thế phải dùng hậu để bảo vệ con tốt chủ chốt. Và khi ông làm như vậy, đem hậu lên để giữ cho tốt không rã đám, Beth biết mình đã tóm gọn ông. Giờ chỉ cần chú trọng vào vua và tổng tấn công nó.
Chỉ còn hai mươi lăm phút trên đồng hồ của Beth, và gần nửa tiếng cho Luchenko, nhưng cô vẫn dành hẳn hai mươi phút để suy tính thật kĩ nước đi chí mạng này. Và a lê hấp! Cô mang tốt xe cánh vua lên hàng thứ tư. Đó là một thông cáo đĩnh đạc cho mọi ý đồ của Beth, Luchenko phải suy nghĩ lung lắm trước khi nhấc tay lên để đi quân. Cô tranh thủ lúc đồng hồ đối phương chạy để lướt qua toàn bộ kế hoạch trong đầu mình, mọi biến thể trong mọi nước đi khả dĩ của ông ấy. Ở kịch bản nào, cô cũng tìm được câu trả lời. Và khi cuối cùng ông cũng mang hậu đến để bảo vệ, một nước đi mới lãng phí làm sao. Beth mặc kệ cơ hội ăn tốt đang tấn công, thay vào đó tiến con tốt xe cánh vua của mình đến một ô khác. Đó là một nước đi tuyệt diệu, cô biết chắc là như vậy. Tim cô muốn vỡ ra. Cô khẽ nhìn về phía ông.
Trông Luchenko như đang lạc sâu vào trong suy nghĩ của chính mình, như thể ông đang đọc một quyển sách Triết học và phải dừng lại để nghiền ngẫm một mệnh đề phức hợp vậy. Mặt ông xám hẳn lại, với những nếp nhăn mảnh kết chi chít như một tấm lưới trên làn da khô. Ông vẫn gặm ngón cái, và Beth hơi sốc khi thấy bàn tay được cắt dũa đẹp đẽ hôm qua giờ đã bị gặm trơ cả ra. Luchenko liếc nhìn Beth, ánh nhìn liến thoắng nhưng đầy lo lắng, chứa đựng trong nó sức nặng của kinh nghiệm và cả chiều dài sự nghiệp của ông, sau đó nhìn lại lần cuối vào con tốt xe của cô đang chế ngự ở hàng số năm. Ông bật dậy.
“Xuất sắc!” ông nói với tiếng Anh hoàn hảo. “Cuộc hồi sinh mới đẹp làm sao!”
Giọng ông rất đỗi hiền hòa, Beth hơi ngạc nhiên về điều đó. Cô khôn