Chương VI

Chín năm trước.

Một chiều mùa đông ảm đạm, trên con đường rừng heo hút, nơi dẫn vào lâm trường H. có một cô gái trẻ đang lê từng bước khó nhọc. Một ngày chen chúc trên tàu, hai ngày đi bộ, cô tưởng như mình không còn đủ sức để tới cái góc rừng hẻo lánh này. Đói và mệt. Trong túi không còn một đồng xu. Trước khi rời nhà trong óc cô gái chỉ kịp loé lên một cái địa chỉ mơ hồ: Nguyễn Thị Điệp, giáo viên trường phổ thông cơ sở lâm trường H. Tuyên Quang. Thế là cô nhắm mắt lao đi.

Điệp là chị họ của Quê, hơn cô đến hơn chục tuổi. Ngày Quê còn học lớp bốn, Điệp đã trở thành một cô giáo cấp một. Chị xung phong lên miền núi dạy học. Thỉnh thoảng viết thư về cho Quê. Những lá thư mang hương vị một vùng đất lạ, lấp lánh màu xanh của rừng, màu đỏ của hoa chuối rừng và màu chàm của váy áo những cô gái Tày. Hai, ba năm rồi không thấy Điệp viết thư về nữa. Có lẽ chị đã lấy chồng, hoặc giả vì công việc quá bận bịu. Nhưng Quê thì vẫn nhớ. Cứ tưởng tượng ra cái lâm trường của chị với trùng điệp rừng, bạt ngàn những đồi cọ, đồi chè là Quê lại thấy tràn ngập một không khí êm đềm no đủ.

Cô gái mười bảy tuổi mang cái thai ba tháng lên rừng với một niềm hy vọng mong manh, còn nỗi tuyệt vọng thì hầu như lúc nào cũng thường trực trong người. Chỉ biết đi khỏi làng cái đã, có gặp chị Điệp không thì chưa biết. Gặp thì van vỉ chị cưu mang, không gặp thì nhảy xuống sông xuống hồ cho xong một đời. Quê đã tìm đến lâm trường H. với cảnh ngộ của người bị đẩy vào bước đường cùng như vậy.

May mà cho tới khi gần như tuyệt vọng, nghĩa là đã bị đói, bị khát, bị chồn chân vì hỏi thăm đường, thì Quê gặp Điệp. Trời ơi, hoá ra những lá thư chị viết những năm trước đây chỉ là một sự lừa mị, chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng. Nơi Điệp ở là gian đầu hồi của một lớp học đã xiêu vẹo. Đúng ra cả nơi chị ở, cả cái lớp học của bọn trẻ chẳng khác gì một cái chuồng trâu, nghĩa là nó tuềnh toàng, trống trải và nhếch nhác đến thảm hại. Còn Điệp, sau ba năm không về nhà, trông chị tiều tuỵ gày ốm như một bà già. Không thể nhận ra một cô giáo Điệp trẻ trung, đoan trang, tự tin tới mức hơi kiêu kỳ trong những lần về phép trước đây. Mới chưa đầy ba mươi tuổi mà tưởng chừng như chị đã quá tuổi bốn mươi rồi.

- Ba tháng nay chị chưa được lĩnh lương em ạ. Có ít đồ đạc cũng phải bán đi để đong gạo - Câu chuyện đầu tiên hai chị em gặp nhau đã phải nhắc đến miếng ăn thì thật tội nghiệp. Nhưng Điệp biết mình không thể hoa mỹ mãi được. Cứ nói toẹt ra cảnh ngộ của mình để hai chị em đỡ hiểu lầm nhau - Bao nhiêu năm rồi chị tưởng nạn sốt rét đã dập tắt được. Ai ngờ năm ngoái lại tái phát. Đây, cứ nhìn thân hình chị thì biết. Bây giờ thì chị chẳng dám vác mặt về nhà nữa đâu. Mang tiếng là cô giáo, đi thoát ly mà vác cái thân tàn ma dại này về nhà để họ cười cho…

Điệp kể bằng cái giọng rầu rĩ. Đến khi nghe Quê về kể về cảnh ngộ của mình và ngỏ lời muốn trông cậy vào sự cưu mang của Điệp, thì Điệp bỗng ôm lấy Quê mà khóc.

- Chị tưởng chỉ mình chị khổ, hoá ra em còn khổ gấp trăm lần. Bây giờ chị em mình biết sống làm sao? Ôi, sao mà mày dại thế, dính dáng đến cái bọn đàn ông làm gì? Chúng nó chỉ biết sướng thân xác chúng nó, còn bao nhiêu tội nợ đổ lên đầu bọn đàn bà hết. Tao biết thế nên tao thề sẽ quyết không lấy chồng…

Tự nhiên giọng Điệp đay nghiến một cách đầy căm tức, trái hẳn với cái vẻ nhu mì thường ngày của chị. Thì ra lúc ấy chị chỉ muốn nói cho hả nỗi ấm ức bao năm nay. Ấy là sự thiếu vắng đàn ông ở cái xứ sở khỉ ho cò gáy này. Một cô gái hơ hớ mơn mởn đã bị giết chết trong sự chờ đợi, khao khát yêu đuơng. Gần chục năm trời cô bị giam hãm cầm tù trong những cánh rừng bịt bùng. Chẳng có chàng trai nào đến tán tỉnh cô, chẳng có một người đàn ông nào khả dĩ để cho cô một hy vọng lựa chọn. Thảng hoặc có một gã đàn ông nào đó mon men đến thì lại là một con dê già ngứa nọc, hoặc một gã trốn vợ đi tìm của lạ. Điệp không thể chiều nịnh họ được, một phần vì sự nghiệt ngã của nghề nghiệp bắt chị phải đạo đức, mô phạm, nhưng cũng một phần vì chị vô cảm trước những thứ tình cảm đầy tính mưu mô, dung tục ấy. Điệp trở thành một “bà cô” thực sự theo cái nghĩa đen của nó. Chị gày đét đi về thân xác đã đành, ngay cả phần tâm hồn, tình cảm cũng mỗi ngày một teo tóp đi, khô héo dần.

Dẫu vậy, bản tính Điệp vẫn không phải là một người tàn ác, nhẫn tâm. Điệp đã tiếp nhận “người khách không mời”, cộng thêm một đứa trẻ ba tháng trong bụng với một tình cảm của người chị gái. Cũng may Quê là một cô gái vốn quen lao động chân tay và không nề hà trước bất cứ một khó khăn nào. Cô đi chặt nứa thuê cho các các gia đình xung quanh, hái chè, dỡ sắn cho những người có vườn rừng rộng mà thiếu nhân công. Đời sống của hai chị em vì thế cũng đỡ chật vật.

Sáu tháng sau Quê đẻ một bé gái. Đứa trẻ đẻ rơi ở trên nương, khi Quê đang đi làm cỏ chè. Có những đứa trẻ thật kì lạ. Đẻ rơi đẻ rụng mà chẳng hề gì, vẫn cứ lớn như thổi.

Điệp vừa là cô giáo của bọn trẻ ở lâm trường, vừa là người bảo mẫu của cô bé Rớt. Chị yêu con bé như chính chị đã đẻ ra nó. May mà sau khi đẻ Quê lại khoẻ ra. Bé Rớt chưa đầy tháng cô đã phải đi làm. Vẫn công việc làm thuê ở mướn lấy tiền công nhật để sống.

Một buổi chiều, sau một buổi hái chè, mồ hôi ướt đầm vai áo, Quê ra suối tắm. Con suối ở đoạn này bị chặn bởi một dải đồi đá gan gà nên dòng chảy bị bẻ cong như chiếc vai cày. Ở chỗ gấp khúc nó tạo thành một cái vực sâu, nước tĩnh lặng như một cái ao làng. Quê tắm. Hồn nhiên như tuổi mười tám, như thể cô chưa từng làm mẹ. Ban đầu cô còn để cả áo quần, lối tắm cổ điển của các cô gái quê bên bờ sông Đáy. Nước mát quá, trong quá. Nước xanh như mời mọc, quyến rũ Quê. Cô đứng ngập dưới nước, cởi quần giặt. Rồi cô cởi luôn cả áo. Quê hoàn toàn khoả thân trong nước để mặc làn nước trong mát ve vuốt thân hình ngồn ngộn, trắng muốt của cô.

Quê không hay biết rằng có một người đàn ông ngồi câu cá ở một bụi cây gần đó. Ông ta đã phát hiện ra Quê ngay từ lúc cô ở trên đồi đi xuống. Chiếc cần câu trong tay ông suốt từ đó hầu như bất động. Ông ngồi nép sát vào những vòm lá, cố thu nhỏ mình lại, cố nguỵ trang mình thật kỹ để Quê đừng phát hiện ra có một người lạ mặt ở đoạn suối vắng này. Thật là một pha trinh thám hồi hộp. Đôi mắt ông xuyên qua khoảng trống vòm lá, như hai ống kính tê lê cực nhạy, không bỏ sót một cử động nào của nàng tiên tắm suối. Trời ơi, đã đến lúc nàng cởi áo. Thế chứ, nhất định phải có động tác ấy. Ôi chao, sao mà trắng nõn nà. Cái cổ thon dài vuốt xuống đôi vai ngà ngọc. Và đôi bầu vú, núng nính, căng mọng, cương ra, nhô lên hai đầu vú phớt hồng đến khêu gợi.

Ngắm một người đàn bà tắm đã là một niềm khoái cảm, ngắm một người đàn bà trẻ đẹp tắm suối trong một tư thế hoàn toàn tự nhiên, thậm chí nàng vừa tắm vừa tự chiêm ngưỡng, ve vuốt mình, thì đó quả là một niềm hạnh phúc tột bậc. Người đàn ông câu cá kia đang hưởng trọn niềm hạnh phúc đó. Ông ta nuốt nước bọt ừng ực, hai mi mắt giương mãi như bất động. Và tim ông đập thình thịch, cái thình thịch vừa là của một kẻ ăn vụng sợ người ta bắt quả tang, vừa là của một kẻ đầy ham muốn đang hưởng trọn vẹn niềm khoái lạc. Giá như được đến gần một chút nữa, được nhìn suốt từ khoảng ngực kia cho tới chót bàn chân - Ông ta thầm ao ước. Và ông ta gián người xuống đất, cố trườn gần thêm một chút nữa.

Bỗng ùm. Một hòn đất lở. Cái tiếng động bất thình lình đó khiến Quê giật bắn người. Cô ngã té về một bên. Và thật không may, chính lúc đó chân cô đã trượt khỏi chỗ đứng, lộn nhào xuống một chỗ nước sâu hơn. Cô chới với vì không biết bơi. Cố nhoi lên, cố vùng thoát khỏi vực nước thì cô lại càng bị nước nhấn chìm xuống.

Người câu cá không ngờ vận may rơi xuống trúng đầu mình, không ngờ chính cái hòn đất vô tình ông làm rớt xuống lại là cái duyên cớ cho ông hưởng thêm một lần hạnh phúc nữa. Ông ta bàng hoàng một giây rồi cắm đầu lao ùm xuống vực nước. Như một con rái cá. Chỉ tích tắc sau ông ta đã bơi tới chỗ cô gái. Động tác đầu tiên của một người sành sỏi cứu người chết đuối là ông ta túm lấy tóc cô gái. Rồi vừa dùng chân bơi đứng, bàn tay kia ông ta luồn xuống eo lưng Quê. Ơi trời, khắp người ông bỗng run bắn lên khi bàn tay của ông phát hiện ra toàn bộ cơ thể Quê hoàn toàn trần truồng. Ông ghì sát Quê vào người. Toàn thân ông như cương hết lên, như mọc đầy gai ngạnh khi ông cảm thấy một cách hết sức cụ thể từng đường cong mềm mại, từng bộ phận cơ thể chắc nịch, nuột nà của người con gái bắt đầu phát lộ vẻ đẹp trời phú.

Quê được đặt nằm trên bờ, trong cái nắng mơ hồ như hắt từ đâu đó lại. Một pho tượng vệ nữ bằng xương thịt với tất cả vẻ đẹp lồ lộ, đẹp mê hồn và đầy khêu gợi. Trong đời chưa bao giờ anh chàng câu cá kia được chiêm ngưỡng một tác phẩm tuyệt vời đến thế. Ông ta đã có vợ và sáu đứa con gái. Nhưng chưa bao giờ ông nhìn ngắm vợ khoả thân, và cũng chưa bao giờ ông có một chút thèm muốn nào ngắm vợ trong trạng thái này. Chán chết đi được. Cứ tắt đèn đi đêm cho nó xong chuyện. Nhưng lần này thì khác. Hoàn toàn khác. Cổ ông khô cháy vì thèm muốn, người ông hầm hập một khối năng lượng cần được giải toả. Và ông quỳ xuống bên cô gái.

Nhưng chính lúc ấy Quê bỗng vùng ngồi dậy. Cô bị sặc nước và quá hoảng sợ nên chỉ thiếp đi một vài giây.

- Cháu cảm ơn ông, cháu van ông… Quê chắp hai tay vái lia lịa và bò giật lùi về chỗ để quần áo.

- Anh thương… Để anh chữa cho khỏi sặc nước… ông ta vừa nói một cách khó nhọc vừa nuốt nước miếng.

Nhanh như một phản xạ tự vệ Quê đã khoác chiếc áo vào người.

- Cháu đội ơn ông… cháu van ông… đừng, ông… Cháu sợ…

Quê lấy quần che người, tiếp tục đi giật lùi, rồi bất thần cô ù té chạy, để lại người đàn ông trong bộ quần áo ướt sũng chết đứng bên bờ vực. Rồi ông ta khuỵu xuống, hai tay ôm lấy mặt.

☆☆☆

Người đàn ông có cái diễm phúc nhìn và vớt Quê tắm truồng đó chính là Toại, đội trưởng đội lâm nghiệp số ba của lầm trường H. Toại là người miền xuôi, lên khai hoang miền núi từ năm 1962, sau ngày lâm trường H, được thành lập, Toại xin vào làm công nhân lâm trường. Toại lấy một cô vợ người Tày, cùng làm một đội sản xuất, đẻ liền một mạch sáu cô con gái. Người ta thường bảo: “Kinh già hoá Thổ”, ý nói sống lâu ở vùng dân tộc thì người Kinh cũng bị thiểu số hoá đi. Nhưng với Toại không phải như thế. Càng sống với những người dân hiền lành chất phác, Toại lại càng trở nên lọc lõi, thạo đời. Giống như con sói sống giữa bầy thỏ, ban đầu sói có thể đội lốt thỏ để dễ hoà đồng, sau rồi sói sẽ tìm cách mà ăn thịt thỏ dần. Toại cũng vậy. Để có thể kiếm được một tí chức quyền, Toại cùng vợ con xung phong vào một cánh rừng hẻo lánh nhất lâm trường. Nghiễm nhiên anh ta trở thành một đội trưởng. Rồi anh ta trổ mánh lới, nịnh nọt cấp trên, lừa mị cấp dưới để vào Đảng. Có chức, có quyền, anh ta trở thành ông vua con, ông chúa sơn lâm. Nghề rừng nói là vất vả, nhưng mà cũng tuỳ từng loại người, tuỳ nơi. Công bằng mà nói, Toại chỉ thực sự làm nghề sơn tràng có hai năm, còn thì tất cả thời gian còn lại anh làm nghề lãnh đạo sơn tràng. Làm ông chủ của hơn một trăm công nhân, làm ông chủ của tám trăm héc ta rừng, quyền hành bổng lộc còn hơn cả các ông chủ tư bản. Bởi chủ tư bản muốn có rừng phải bỏ tiền vốn ra mua cây giống, phải thuê công nhân trồng rừng, tu bổ, khai thác, phải nộp thuế rừng cho nhà nước, vân vân. Nhưng các ông đội trưởng, giám đốc lâm trường nước ta thì cứ việc toạ hưởng kì thành. Rừng tự nhiên sẵn có, muốn khai thác lúc nào, loại cây gì mặc sức. Lương công nhân do nhà nước cấp. Vốn trồng rừng, tu bổ rừng đã có nhà nước lo. Thế nên nhà nước cứ cấp vốn, rừng chẳng trồng được cây nào vẫn cứ khai khống để ăn tiền. Dăm bữa nửa tháng lại chặt bán cho bọn lái buôn gỗ vài chục khối, dấm dúi chia nhau. Về cái mánh lới gặm dần rừng của nhà nước để ăn, Toại là người có sạn trong đầu. Nhưng mà Toại khôn, Toại ăn vụng nhưng biết chùi mép, thành thử với lâm trường Toại vẫn là một cán bộ trong sạch, rất được tín nhiệm với cấp trên.

Cái buổi chiều Toại đi câu giải buồn và bắt gặp Quê tắm suối ấy đúng vào thời kỳ uy tín của Toại ở lâm trường đang lên. Đội ba đang là đội tiên tiến xuất sắc, được nhận cờ luân lưu ngành lâm nghiệp, bản thân Toại đang là chiến sỹ thi đua. Nhưng tất cả những lợi lộc, danh hiệu cùng là uy tín ấy chưa bao giờ làm cho Toại sung sướng bằng được ngắm trộm Quê tắm, càng chưa bao giờ có ý nghĩa bằng được ôm Quê trong lòng, bằng được ngắm Quê nằm khoả thân bên bờ suối. Toại sẵn sàng đánh đổi hết để được ngủ với Quê, được chiếm đoạt Quê hoàn toàn. ý nghĩ ấy nung nấu trong Toại như than đỏ vùi trong trấu.

Ngay tối hôm ấy Toại đã mò ra lớp học. Toại tảng lờ làm như thay mặt lãnh đạo đội ra xem tình hình cô giáo Điệp và các cháu dạy dỗ, học hành ra sao. Toại tự nhận khuyết điểm là quá quan liêu, không để tâm đến trường sở, để các “mầm non” của lâm trường phải học hành trong một cơ sở rách nát quá. Toại hứa với cô giáo Điệp ngay ngày mai sẽ cho “quân” xẻ gỗ, cắt gianh dựng lại lớp học, ngay ngày mai sẽ xuất quĩ đội trợ cấp cho cô giáo, trả lương trước cho cô giáo rồi sẽ kiến nghị với ngành giáo dục sau. Rồi cũng làm như tình cờ, Toại phát hiện ra Quê, em gái của cô giáo Điệp. Toại bế cháu bé khen nó xinh giống mẹ và hứa sẽ bằng mọi cách tuyển dụng Quê vào làm công nhân lâm trường.

Lời hứa của Toại hoàn toàn không phải là một sự lừa mị như anh ta từng làm với cấp trên và cấp dưới hơn chục năm may. Hơn một tháng sau Quê được vào làm công nhân ở đội sản xuất số ba.

Nhưng, ý đồ của Toại thâm thuý hơn nhiều người tưởng. Lấy cớ là công nhân mới, lại trẻ, cần phải qua thử thách, Toại điều Quê đến một cánh rừng thật xa, cách trung tâm đội đến mười cây số đường rừng. Đó là một tiểu khu toàn người Dao bản địa mới sát nhập vào lâm trường. Quê là người Kinh duy nhất xen vào đó.

Hơn một năm, tiếng là làm công nhân lâm nghiệp nhưng hầu như Quê được giành trọn thời gian để nuôi con. Toại khéo bố trí cho cô chăm sóc một vườn ươm nhỏ ngay cạnh một gian nhà nhỏ xinh bên bờ suối. Cô như một chủ vườn ẩn giật chốn rừng sâu. Nơi ấy thật yên tĩnh, yên tĩnh đến mức cô tịch.

Và rồi chiến thuật mưa đầm thấm lâu của Toại đã thành công. Người chịu ơn bao giờ cuãng cả nể, không bao giờ nỡ làm cho ân nhân của mình phật ý. Người cô đơn thì luôn khao khát bạn bầu, luôn luôn muốn được chia sẻ, được cưu mang cả vật chất lẫn tinh thần. Quê là hai con người ấy cộng lại. Có thể nói Toại hoàn toàn thành công trong chiến thuật săn mồi của mình. Anh ta không sấn xổ, không thô bạo. Giống như một con mèo già, anh vờn con chuột từ khi nó hoảng sợ cho tới lúc nó bình tâm lại, trở nên dạn dĩ, thì đùng một cái, xơi tái đúng cái lúc nó hồn nhiên nhất. Toại đã chiếm đoạt Quế hệt như vậy.

Ấy là một buổi chiều mùa hè gió rừng hây hẩy, Quê đang ngồi tắm ở sau tấm phên nứa đầu nhà thì ông đội trưởng bất thần xuất hiện.

- Kìa chú. Đừng vào… Đợi cháu một tí… Quê vừa nói vừa ngồi thụp xuống để che đi nửa khuôn ngực trần trắng muốt.

- Cho ngắm một chút… như cái buổi chiều nào bên bờ suối…

Toại nói ỡm ờ và tiến lại phía Quê.

- Ứ ừ… Xấu hổ lắm… Kìa đừng…

Nghe giọng nói, nghe cái ngữ diệu, Toại biết rằng mình phải làm gì. Và anh đã không bỏ qua cơ hội. Anh gạt tám phên nứa, cúi xuống bế bổng Quê lên. Tấm thân đàn bà mát lạnh ròng ròng nước được Toại nâng niu đặt lên giường.

- Kìa đừng… Cái bé nó thức dậy bây giờ…

- Nó thức thì mình ngủ. Nào ngoan… Anh yêu mà. Anh sẽ lấy em làm vợ. Em cứ ở trong này… Em sẽ đẻ cho anh một thằng con trai…

Vừa phả vào tai Quê những lời hổn hển, đứt quãng, Toại vừa tới tấp hôn lên khắp người cô. Hôn đến đâu người Quê khô đến đó, nóng rẫy lên đến đó. Thay vì sự hưng phấn nhục dục, tâm hồn Quê bỗng được thổi bùng lên bởi một hưng phấn về một cuộc sống yên ả. Ừ, Quê sẽ ở mãi đây, dù phải chịu phận lẽ mọn. Cuộc đời Quê coi như đã yên hàn. Phận đàn bà chỉ cầu mong có thế. Sống và nuôi con yên ổn, dù là trong một xó rừng khuất nẻo nơi thâm sơn cùng cốc. Quê sẽ lấy cho các con những cái họ người Dao. Quê sẽ mặc quần áo dân tộc, sẽ hoà tan cả quá khứ và tương lai của mình trong những cánh rừng…

Chính những niềm mơ ước giản dị và khiêm nhường ấy đã làm cho Quê hiến trọn một cuộc tình không có tình yêu. Người cô bồng bềnh như trong một cõi mộng du. Cô khóc vì cay đắng và vì cả những toan tính hết sức nhỏ mọn và tầm thường của mình.

Họ sống với nhau trong cảnh già nhân ngãi non vợ chồng như thế được hơn một năm.

Nhưng rồi một buổi trưa…

Đúng là cái lúc mà Toại và Quê đang hành sự trên giường thì một tốp bốn người đàn ông có súng cùng với một người đàn bà lặng lẽ xuất hiện. Người đàn bà chính là vợ Toại. Bốn người đàn ông kia thuộc lực lượng bảo vệ của lâm trường bộ, dẫn đầu là đồng chí chánh thư ký công đoàn. Thì ra chính vợ Toại đã nghi ngờ mối quan hệ bất chính của chồng từ lâu. Chị tuyệt nhiên không hề hé răng hỏi chồng, nhưng chị vẫn ngấm ngầm theo dõi, rình rập. Và hôm nay cơ hội ấy đã đến. Đôi gian phu dâm phụ bị bắt quả tang. Đáng thương thay cho Quê. Cô đã bị người đàn bà gầy nhẳng, mọi ngày vẫn nhu mì nhẫn nhục như một cái bóng, giờ bỗng dữ dằn hung bạo như một con sư tử cái nhảy xổ vào đấm đá, hành hạ một cách hết sức nanh ác.

Những ngày tiếp theo, những trận đòn ghen còn ác độc và dữ dội hơn nữa. Cả ba cô con gái lớn của Toại cùng hợp sức với mẹ xung trận. Quê bị đánh tơi tả phải đi cấp cứu bệnh viện. Bị đánh, bị hạ nhục trong khi Toại cứ điềm nhiên như người ngoài cuộc mới kì lạ. Trong đời chưa bao giờ Quê thấy thằng đàn ông nào hèn mạt đến thế. Hắn cố tình rũ bỏ trách nhiệm. Hắn làm như vô can. Trong khi Quê đi cấp cứu bệnh viện thì hắn còn bận lo chạy chọt để mong xoá bỏ cái vụ bắt quả tang kia. Hắn tung tin rằng Quê quyến rũ hắn, nhưng hắn luôn luôn giữ vững phẩm chất của một đảng viên, một cán bộ lãnh đạo. Hắn vẫn trong sạch. Chuyện ầm ĩ lên chẳng qua vì vợ con hắn quá ghen tuông mà thôi.

Một lần nữa Quê lại đành phải ra đi. Chao ơi, số phận đến là nghiệt ngã. Cái mong ước nhỏ nhoi nhất, tầm thường nhất của kiếp đàn bà là được sống yên ổn ở một xó rừng, được biến thành một người dân bản địa, không quê quán, không gốc tích, chỉ cốt sao lần hồi nuôi được mình và đứa con xấu số mà cũng không được.

Quê gửi lại bé Rớt cho cô giáo Điệp nuôi giúp, một mình lặng lẽ rời khỏi lâm trường.

Quê hoàn toàn không hay biết rằng, giống như cái lần Quê chạy khỏi làng bỏ lên rừng ba năm trước, lần này sự bi thảm lại được lặp lại, lặp lại với một cấp độ còn thảm khốc hơn. Ấy là một cái bào thai mới đã làm tổ trong người Quê hơn một tháng trời. Cái bào thai ấy chính là thằng Tẩm sau này.