MÃNH LỰC
Mùa xuân đến và Thiên Nhiên nói bằng miệng lưỡi của những khe suối và làm trái tim hân hoan. Và nàng mỉm cười trên đôi môi của loài hoa và làm tâm hồn hoan hỉ.
Rồi nàng nổi giận và tàn phá những thành phố đẹp đẽ và khiến loài người quên đi cái ngọt ngào của những lời lẽ nàng và cái dịu dàng của nụ cười nàng.
Một nguồn lực mù quáng và khủng khiếp phá hủy trong một giây phút những gì mà bao thời đại đã xây dựng. Một tử thần tàn nhẫn xiết chặt những cổ họng bằng những móng vuốt sắc bén và bóp chặt không hề trắc ẩn. Một ngọn lửa thiêu đốt nuốt chửng dưỡng chất và sự sống. Một đêm đen che giấu cái đẹp của cuộc sống dưới một màn che mù mịt.
Những nguồn lực khủng khiếp của thiên nhiên thổi từ những chốn an nghỉ của chúng để đánh nhau với con người yếu đuối và phá hủy những trú xứ của hắn, làm tan tác trong một giây những gì hắn đã thu lượm trong một giờ. Một cuộc động đất vĩ đại, mà trái đất thụ thai, và trong cơn đau đẻ chẳng sinh ra gì ngoại trừ phá hủy và tuyệt vọng.
Và sự việc như vậy đấy, trong khi cái tâm hồn sầu não nhìn tận nơi xa, khổ đau và nghĩ ngợi. Nó suy tưởng về cái đêm hạn hẹp của loài người trước những nguồn lực vô hình, và đau khổ với những nạn nhân đang tẩu thoát của lửa đỏ và điêu tàn. Nó suy tư về lòng thù hiềm của con người ẩn nấp dưới những tầng đất và ngay trong những hạt bụi trên không.
Nó đau khổ với tiếng thở than của những bà mẹ và những đứa con đói khát, và nghĩ về sự tàn bạo của thiên nhiên và sự miệt thị đời sống của nó. Nó cũng chia sẻ cả nỗi đau khổ của những kẻ mà chiều qua vừa yên ngủ trong nhà mình, mà hôm nay đã đứng ở xa, thương tiếc cái thành phố đẹp đẽ bằng những tiếng nức nở sụt sùi và nước mắt chua cay.
Nó thấy hy vọng đã trở thành tuyệt vọng, và niềm vui thành nỗi buồn, và yên ổn thành bồn chồn. Và nó u sầu với những trái tim run rẩy trong móng vuốt của buồn bã, tuyệt vọng và dày vò.
Tâm hồn đã đứng như vậy giữa đau khổ và suy tư. Giờ đây đâm ra hoài nghi sự công chính của những luật lệ linh thiêng kia trói buộc các nguồn lực lại với nhau; bây giờ đang biến thành đen và thì thầm vào đôi tai của tịch nhiên:
“Thật ra bên kia sự sáng tạo và minh triết vĩnh cửu nảy sinh từ những họa hoạn và tai ương có những cái mà ta thấy, nhưng những thành phố quá tốt đẹp của chúng ta thì không thấy. Và những ngọn lửa và những trận động đất và những cơn bão đối với thân thể của trái đất cũng y như thù hận, tị hiềm và tà ác trong tim người. Chúng cuồng nộ và hoành hành rồi thì im lặng. Và từ sự cuồng nộ sự hoành hành và im lặng của chúng tạo ra cho những thần linh một trí thức đẹp đẽ, mà con người mua bằng nước mắt, máu và tiền tài của hắn.
“Tôi đứng trong ký ức. Bi kịch của dân tộc này chất đầy tai với tiếng thở dài và than van. Và trước mắt tôi xuất hiện những nước mắt và bất hạnh đã đi qua sân khấu của cuộc đời.
“Tôi đã thấy con người trong tất cả các thời đại của hắn dựng lên trên lòng trái đất những tháp cao, cung điện và đền đài, và trái đất đã thu lại chúng vào lòng nó.
“Tôi cũng đã thấy những tòa nhà được xây vững vàng, và những thợ đục sáng tạo từ đá tảng những hình ảnh và ngẫu tượng. Và những họa sĩ trang hoàng các tường và cổng với những tranh họa. Và tôi đã thấy trái đất này há miệng to ra và nuốt trọn sự sáng tạo của những bàn tay khéo léo và những tâm trí sâu sắc. Trong cơn khốc liệt nó đã xóa mờ những hình ảnh; trong cơn giận dữ nó đã phá hủy những trang họa; trong cơn thịnh nộ đã chôn vùi những bức tường và cột trụ cao ngất; khiến những tòa nhà huy hoàng trơ trụi không còn những trang hoàng mà thiên hạ đã tô điểm cho chúng; đặt thay vào đó; mặc thay cho lớp áo xanh của đồng cỏ thêu dệt với vàng của cát và ngọc của đá tảng và sỏi”.
Thế nhưng tôi đã thấy giữa những lầm lẫn và bất hạnh cái thiên tính của con người đứng thẳng như một tên khổng lồ bỡn cợt sự điên dại của trái đất và cơn giận dữ của các thể nhiên. Và tựa như một cột ánh sáng vươn lên từ những phế tích của Babylon và Nineveh và Palmyra, và Bombay và San Francisco, nó hát một thánh thi của bất tử rằng: “Hãy để trái đất lấy những gì của nó; vì tôi vốn vô tận”.