MÙA CƯỚI! MÙA CƯỚI!

Cái vui đã đến và cái lo bò theo. Thiên hạ bấy lâu nay đua đòi tợn quá! Lo mà vẫn phải lao vào. Cũng như người ta có tiền rửng mỡ hồi này thích sắm máy giặt. Tôi thì cứ trông thấy cái máy giặt mà thương quần áo, cái máy vô tình cứ vặn, cứ vò, cứ xát, chỉ một nhát cái lưng áo mồ hôi dầu của tôi đã bạc ra ngoãng một miếng và đứt cả khuy. Mình có ở bên Tây đâu mà lắm quần áo, nhưng mà nhà nó ôm ẵm chó Nhật sắm máy giặt Ý, nhẽ nào nhà mình đang được tiếng máu mặt nhất phố mà lại chịu kém ai? Ấy gà tức nhau tiếng gáy thế ấy.

Còn chuyện cưới xin thì sao? Chuyện gả bán hoặc cả ngấm ngầm những cây những chỉ thế nào thì không biết, chỉ mắt thấy tai nghe cũng nhiều cái sướng đời lắm! Xin nêu ra bằng cách so sánh nền nếp đám cưới xưa với kiểu cách cưới xin bây giờ. Hay là hơn kém có điều thì bình, có điều để bạn đọc nghĩ hộ xem.

Cái sự cưới xin là việc vui mừng thì dẫu cho có khó khăn ai cũng phải lo rồi. Đưa dâu đón dâu, sắm sửa quần áo mới và họ hàng bạn bè ăn mừng vài ba mâm. Còn như hai bên nhà trai, nhà gái cùng thông cảm châm chước cho nhau đỡ tốn kém thì cùng thông cảm thật quý. Chẳng có gì thì cũng đâu ra đấy, nếu không, cả trong xã hội cũ và bây giờ miệng thiên hạ độc lắm: Chửa sẵn, đi theo không, ông bà ông vải chẳng được nén hương.

Cái đáng nói bây giờ lại là sự đua đòi lố lăng. Ngày trước cưới cô dâu ăn mặc đẹp, từ vòng xuyến tới tấm áo dài. Nhưng đấy là cái thường ngày, hôm ấy được mặc đẹp hơn, sang hơn như mọi khi cô mặc áo the. Hôm ấy cô dâu áo trắng voan bay, cổ cao kiểu vai bồng, khăn nhiễu và thường ngày vẫn chăm thoảng một chút phấn son thì ngày vui ấy, phấn sáp rực rỡ hơn đôi chút. Bây giờ thì cô dâu ngày cưới hiện ra cô diễn viên đoàn kịch chèo ra sân khấu. Váy voan ba bốn tầng lướt thướt và khăn voan trắng đi thuê choàng cổ, lại thuê người kẻ lông mày, bôi môi son, trát má phấn khác hẳn mọi khi, chẳng còn như thời các cụ là vẫn lượt là chỉ khác mốt và sang trọng hơn. Ở đâu phát sinh ra cái trò nhố nhăng này, xin thưa ấy là bắt chước cô dâu ở phim ảnh trong đám cưới bên châu Âu. Quê ta thì chưa lan tới được nhưng vùng ven nội ngoại thành đã lác đác. Cô dâu chú rể ở cùng xóm thì nhà trai đi bộ vài bước đón dâu, ở làng khác thì đi xe đạp, đèo xe đạp. Nhưng thối nhất là ở ngoài phố hai bên cách nhau mấy số nhà, thuê một loạt xe ô tô cô dâu chú rể lên xe xịn chăng hoa trắng xung quanh trên mui để con búp bê (cũng lại bắt chước Tây). Đoàn xe diễn cả tiếng đồng hồ qua các phố khác rồi trở về đỗ ngay cạnh đường chỗ lúc ra đi. Cái lối vòng vèo ô tô đi ấy bây giờ khá phổ biến, ngày trước cũng có đám cưới làm thế báo chí chửi rầm rĩ. Tức là những cái rởm này từ nửa thế kỉ lạ vậy mà vẫn không chừa.

Thế nào cũng rước một đám nhạc hát toàn tên tuổi sừng sỏ, trống kèn inh ỏi, nhạc hát gào lên đinh tai, nếu không thì cũng cái loa ầm ĩ, người người ngồi đám cưới nói chuyện phải hét vào tai nhau. Đám cưới xưa nhà giàu có cũng mời cô đầu về hát nhưng đào kép ngồi chiếu gian giữa, trống phách, lời ca tiếng hát trong nhà êm đềm.

Bây giờ chăng đèn tổ tôm xóc đĩa thịt nhau, lạ thay đánh bạc ở đám cưới đám ma thì lại không phải là vi phạm tội đánh bạc, rồi ngả lợn bò chè chén mấy ngày ròng rã là chuyện thường. Ở thành phố còn tốn kém gấp mấy lần. Tiệc mặn đặt ở nhà hàng 100, 200 mâm cỗ, lại còn bánh kẹo, trà thuốc đại trà. Người nào đi dự cũng có phong bì tiền mừng (khối người méo mặt đấy). Có đám rồi sau tính ra thì vừa, có đám lỗ ít nhiều, có đám lãi to cho nên cứ bỏ tiền ra hay đi vay cay cú bạt mạng vì đám cưới.

Đằng sau đám cưới thời nay biết bao lo toan và nhố nhăng nhưng mà chẳng ai bảo được ai, bởi vì bệnh tham, bệnh sĩ vốn là tật hư của con người. Vả lại người ta giàu, người ta có thế lực. Với lắm người (quan to) cũng là một dịp hốt bạc, vả lại người ta có quyền tự do ăn chơi, chẳng luật pháp nào cấm ăn cỗ, mừng rỡ biếu xén cả.

Nói thế ra là cảnh cưới xin trên là kém văn minh và mất tính cách dân tộc. Thiết nghĩ công tác nếp sống văn minh gia đình văn hóa của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và cơ quan văn hóa ở các cấp phải ngó đến. Đã nhiều thất bại, lắm tan vỡ những quy định máy móc trong cưới xin và nếp sống văn hóa nhưng không vì thế mà buông trách nhiệm vận động thực hiện những quy định về cưới xin hợp tình hợp lý, vui và đẹp ai cũng chấp nhận được là việc làm cần thiết.