- 6 - ĐỐC BINH « THÒI LÒI »

Vào một buổi sáng mùa thu ảm đạm, dân Cao Lãnh vui vẻ buôn bán ; chợ bắt đầu nhóm, người qua kẻ lại tấp nập.

Bỗng nhiên có những tiếng la như thất thanh, kêu cứu inh ỏi ; dân chúng hùa nhau chạy tán loạn như ong vỡ tổ. Các tiệm chạp phô vội vàng đóng cửa vì ai cũng vừa hay tin rằng quân lính của Quản Khanh từ đâu kéo tới sắp xáp chiến với Đốc binh « Thòi lòi ».

Quản Khanh tên thật là Phạm Công Khanh, nhờ Tôn thọ Tường lúc ấy làm tri huyện giới thiệu với Pháp nên được lãnh chức Quản đạo và được Pháp giao cho sử dụng hai khẩu súng « cò máy đá ». Chỉ hai cây súng này thôi cũng đủ làm mưa làm gió vì là thứ võ khí có thể giết người từ một nơi xa, trong khi dân V.N. chỉ có giáo mác làm võ khí.

Súng « cò máy đá » là thứ súng thô sơ cách đây một thế kỷ, hồi Pháp mới chiếm xứ Nam kỳ ; mỗi khi muốn bắn súng ấy phải bấm cò cho nó mổ xuống một viên đá lửa ; lửa sẽ nháng ra bắn qua bì đạn làm cho đạn nổ. Hồi ấy bắn một phát súng là một sự khó khăn mất thì giờ. Tuy nhiên hai khẩu súng « cò máy đá » cũng làm cho nông dân sợ Quản Khanh như thần linh, ôn dịch.

Quản Khanh hôm nay từ phương xa đem lính tới Cao Lãnh quyết bắt sống Đốc binh Thòi Lòi, không thì cũng lấy thủ cấp, đem về nộp cho Tây lãnh thưởng. Phong trào Cần Vương chống Pháp đã thất bại nặng nề ; hàng sĩ phu trong nước chỉ còn lác đác các nơi, ngấm ngầm lo tính việc quốc gia.

Cụ Thủ khoa Huân được triều đình Huế phong Đề đốc ; cụ Thiên Hộ Dương tức Võ di Dương được làm Lãnh binh, cụ Trương công Định lãnh chức Bình Tây Đại nguyên soái. Triều đình Huế muốn duy trì một phong trào chống Pháp ở trong Nam.

Đốc binh Thòi Lòi là bộ hạ của cụ Thiên hộ Dương, hùng chiếm một vùng Cao Lãnh, lấy sức trứng chọi với đá, nhưng vẫn tin tưởng ở hậu thuẫn nhân dân, để chống cự lại quân Pháp.

Chẳng biết tên họ ông là gì, dân chúng thấy ông có hai con mắt rất lớn nên gọi ông là « Đốc binh Thòi Lòi ». Hai mắt như ốc nhồi hay hai con mắt của đầu lân, ông lại có sức khỏe địch được trăm người, võ nghệ cao cường xuất chúng. Ông thường một tay ôm một cối đá liệng ra cánh đồng như bay, ai thấy cũng phải lắc đầu le lưỡi. Khi ông cầm cây kích đứng xa một bụi chuối mấy trăm thước, muốn phóng vào cây nào thì kích đâm trúng vào cây ấy, trăm lần không sai một. Quân Pháp nghe đồn về tài phóng kích của ông nên cũng có ý sợ nể, dè dặt không dám kéo binh đến Cao Lãnh

Pháp phải dùng đến Quản Khanh vì y là người Cao Lãnh, am hiểu địa hình, địa lợi.

Quản Khanh tuy không giỏi võ như Đốc binh « Thòi Lòi », nhưng cũng đủ sức ăn thua đủ với ông khi phải xáp chiến. Y lại cho người đi phao truyền rằng y được người Pháp phát súng cho vô số kể ; đòn tâm lý này làm cho dân tâm xao xuyến không ít.

Đốc binh Thòi Lòi muốn trấn tĩnh nhân tâm, phải đích thân xuất trận quyết bắt sống Quản Khanh, lấy máu tế cờ. Ông cưỡi một con tuấn mã tinh khôn và can đảm không thua gì chủ, đã từng xông pha trận mạc, vào tử ra sinh.

Tay cầm kích, nhung phục nai nịch đàng hoàng, ông đi đầu toán quân sĩ, chạy kiếm Quản Khanh quyết một trận thư hùng. Dân chúng thấy ông xuất trận thì vững bụng được phần nào.

Ông dùng sức hơn dùng mưu, giàn binh bố trận chờ Quản Khanh. Khi binh hai bên đối diện nhau rồi, Đốc binh Thòi Lòi thét lớn lên:

- Bớ nầy Quản Khanh, nếu mi đầu hàng ta sẽ tha chết. Nếu không thì tội phản quốc của mi phải xử xé thịt phanh thây mới xứng.

Quản Khanh nóng mặt quất ngựa xông tới, rút thanh kiếm sáng quắc toan chém ông Đốc binh

Đốc binh Thòi Lòi giơ cây kích lên hất đúng vào lưỡi kiếm rơi xuống đất. Quản Khanh lảo đảo, sau cũng lấy lại được thăng bằng. Lúc nầy nếu Đốc Binh Thòi Lòi đâm cho y một kích thì rồi đời y. Nhưng ông lại muốn bắt sống nên sấn lại kéo y ngã xuống ngựa. Lẹ như chớp, ông xốc y lên kẹ vào nách ông. Quản Khanh thất đởm kinh hồn, giảm hết nhuệ khí không còn sức kháng cự nữa ; y vùng vẫy muốn thoát thân song lại càng bị cánh tay ông Đốc binh kẹp chặt lại như gọng kềm. Ông nói:

- Nếu mày còn cựa quậy ta sẽ kẹp gẫy hết xương sườn.

Phút thắng trận khải hoàn đã điểm và phía quân sĩ của ông Đốc binh Thòi Lòi đã reo mừng sung sướng. Nhưng bỗng nhiên một phát nổ « đoành » vang lên, một viên đạn bay tới ghim vào bả vai bên trái của ông. Ông thét lên mấy tiếng:

- Ta bị thương rồi! Trời hại ta.

Tay mặt của ông bỏ rơi Quản Khanh xuống trong khi tướng tá của ông mau lẹ chạy đến bên ngựa nâng dìu ông xuống. Tay ông bóp chặt lấy vết thương để chận máu bớt chảy. Rủi thay viên đạn đã trúng mạch máu nên máu ra lai láng, không cầm được. Quản Khanh đã tẩu thoát trong đám quân của y, còn Đốc binh Thòi Lòi trợn mắt đưa qua lại như muốn tìm kiếm kẻ thù. Ông dùng hết tinh lực của người tướng mà thét lên:

- Quân ta đâu? Tiến!

Phát súng vừa rồi do bộ hạ Quản Khanh bắn bằng cây súng « cò máy đá » đã chuyển bại thành thắng cho phe làm nô lệ cho Tây.

Quân sĩ của Đốc binh Thòi Lòi tuy mất chủ tướng nhưng chưa nhụt mất nhuệ khí, hăng máu xông lên đâm chém quân của Quản Khanh tơi bời.

Tiếng chuông trống trong ngôi chùa ở bờ sông bỗng nổi lên cùng tiếng mõ, vang động cả một góc trời. Dân chúng xôn xao gọi nhau ơi ới:

- Tàu lân tới! Tàu lân tới!

Chuông trống mõ đã báo động cho dân chúng hay khi có tàu của Pháp đến như thông lệ từ trước tới giờ. Tàu lân là tàu binh của Pháp đã tới ngoài sông ; đầu tàu có treo một đầu lân, điềm lành cho dân chúng. Bọn người Pháp đã nghe lời đám Việt gian mách chỉ cho nên biết rằng người Việt Nam coi đầu lân là điềm lành. Chúng treo đầu lân ở đầu tàu của chúng mỗi khi chúng muốn đi đến làng mạc, nông thôn.

Ai đã gây ra cuộc báo động trong chùa. Thì chính bộ hạ của Quản Khanh muốn làm náo động nhân tâm. Quản Khanh nhờ đòn tâm lý ấy mà thắng trận này, còn quân sĩ của Đốc binh Thòi Lòi cam phận chiến bại.

Quản Khanh đắc chí, tìm đến chỗ ông Đốc binh nằm thoi thóp trên vũng máu, mà hỏi xỏ một câu:

- Ngài mạnh khỏe chớ? Ngài còn bắt tôi đầu hàng nữa thôi?

Tuy ông Đốc binh mê sảng vì ra máu quá nhiều, nhưng cánh tay ông như có một sức mạnh huyền bí gì kích động trong lúc cuối cùng bỗng giơ lên hất mạnh một cái trúng người Quản Khanh, làm y xính vính.

Cây đèn trước khi tắt thường phừng lên một tia sáng huyền diệu ; bộ mặt Đốc binh Thòi Lòi đang tái nhợt cũng hồng hào trở lại, đôi mắt tròn xoe nhìn vào Quản Khanh, như muốn ăn gan uống máu tên phản quốc ; hai hàm răng nghiến lại, miệng ông thốt ra mấy tiếng như tiếng sét ngang tai:« Quản Khanh! Quản Khanh!»

Liền sau đó, Đốc binh Thòi Lòi trút hơi thở cuối cùng. Ông đã chết mà hai con mắt còn mở trừng trừng, thấy mà ghê sợ.

Sau cuộc chiến thắng ấy, Quản Khanh được Đô đốc Lagrandière

Quản Khanh đắc chí, tìm đến chỗ ông Đốc binh nằm thoi thóp trên vũng máu, mà hỏi xỏ một câu:

- Ngài mạnh khỏe chớ? Ngài còn bắt tôi đầu hàng nữa thôi?

Liền sau đó, Đốc binh Thòi Lòi trút hơi thở cuối cùng. Ông đã chết mà hai con mắt còn mở trừng trừng, thấy mà ghê sợ.

Sau cuộc chiến thắng ấy, Quản Khanh được Đô đốc Lagrandière mời lên Sàigòn đãi tiệc. Y khoe với quan khách rằng y phải vật lộn với Đốc binh Thòi Lòi cả ba tiếng đồng hồ mới phân thắng phụ. Muốn khoe thêm võ nghệ của y, Quản Khanh còn đưa ra một câu: « Ấy hôm trước, Đốc binh Thòi Lòi vừa đánh chết một con cọp ».

Sau nầy không hiểu sao Quản Khanh lại lập bàn thờ Đốc binh Thòi Lòi ở ngay nhà y. Không phải y muốn tỏ lòng khâm phục một nhà ái quốc, người ta dọ hỏi mới biết lý do: mỗi đêm y thường mất ngủ vì cứ thấy hình bóng Đốc binh Thòi Lòi hiện về, thét lớn: « Quản Khanh! Quản Khanh! ».

Một năm sau, đúng ngày ông Đốc binh bị giết, Quản Khanh làm một mâm cỗ thịnh soạn đệ lên bàn thờ, tự tay rót rượu, cúng vái. Vừa nhìn lên bàn thờ, y bị ám ảnh bởi một thần quyền gì đó mà làm rớt ly rượu, miệng thốt ra mấy câu: « Xin ngài tha chết cho con! »

Vợ y hỏi tại sao thì y đáp rằng « Quan đốc binh trở về, giơ tay muốn bóp cổ tôi! » Đêm hôm ấy trong cảnh dông tố, mưa gào, gió thét, Quản Khanh hộc máu ra chết.

Miệng đời nói: « Đốc binh Thòi Lòi rất linh thiêng! » Nhưng thật ra, đây là một trạng thái tự kỷ ám thị do sự sợ hãi kinh hoàng của Quản Khanh gây ra. Hình ảnh Đốc binh Thòi Lòi khi chết in mãi trong óc Quản Khanh một ấn tượng để kết tinh một năm sau thành những ảo ảnh hãi hùng khiến Quản Khanh sợ quá đến hộc máu ra chết.