⚝ 5 ⚝

Lúc này tại đại học Pendley State ở Pendley, Iowa, Nathan Bryce ghé qua văn phòng của người đứng đầu khoa mà gã giảng dạy. Đó là giáo sư Canutti với chức danh Cố vấn Điều phối Khoa, giống với chức danh của hầu hết các vị đứng đầu khoa thời nay, thời đại của sự chuyển đổi danh hiệu tuyệt luân đã biến các nhân viên bán hàng thành đại diện kinh doanh, các bảo vệ, gác cổng thành nhân viên quản lí. Cái lối đặt tên ấy mất lâu hơn đôi chút để tiếp cận các trường đại học. Nhưng nó đã tiếp cận thành công, và thời buổi này không còn các thư kí khoa nữa, chỉ còn các nhân viên giáo vụ và các phụ tá hành chính, không còn các thủ trưởng, chỉ còn các điều phối viên.

Giáo sư Canutti, có nước da căng bóng và đầu cắt húi cua, miệng ngậm tẩu thuốc, chào đón gã bằng nụ cười như trên tờ tiền hai chục đô. Ông ta vẫy tay với gã từ bên kia tấm thảm màu xanh trứng sáo, ra dấu mời gã ngồi vào chiếc ghế nhựa màu tím oải hương và nói, “Mừng được gặp cậu, Nate.”

Bryce co rúm lại rõ rệt trước tiếng “Nate” và nhìn xuống đồng hồ đeo tay như thể đang vội vã, “Có vài chuyện tôi lấy làm hiếu kì, thưa giáo sư Canutti.” Thực chất gã không hề vội vã... chỉ mong cuộc trò chuyện này chóng qua, giờ thì các kì thi đã kết thúc, gã chẳng có việc gì trong một tuần.

Canutti mỉm cười thân ái và Bryce thoạt tiên, trong một thoáng, nguyền rủa chính mình vì đã ghé qua gặp thằng ngốc mê chơi golf này. Nhưng có lẽ Canutti biết gì đó hữu ích cho gã, với tư cách một nhà hóa học ông ta ít ra cũng không hề đần độn.

Bryce lôi từ túi áo ra một cái hộp, đặt lên bàn Canutti. “Anh có thấy loại phim mới này chưa?”

Canutti cầm thứ ấy lên bằng bàn tay láng mịn, không vết chai, và ngắm nghía trong một chốc, vẻ mặt mịt mờ. “Wordcolor? Có, tôi đã dùng qua, Nate ạ.” Ông ta đặt thứ ấy xuống, vẻ dứt khoát. “Một loại phim tốt khiếp. Tự tráng.”

“Anh có biết nguyên tắc hoạt động của nó không?”

Canutti làm bộ hít một hơi từ tẩu thuốc, tẩu còn chưa đốt. “Không, Nate ạ. Tôi không thể nói là biết được. Như bất kì loại phim nào khác thôi, tôi đoán thế. Chỉ có đôi chút... công phu hơn.” Ông ta cười mỉm trước lối pha trò của mình.

“Không hề.” Bryce vươn tay ra nhấc chiếc hộp lên, gã lấy tay ước lượng cân nặng của hộp, nhìn vào bộ mặt nhạt nhẽo của Canutti. “Tôi đã cho vài thuốc thử lên và phải giật mình. Anh cũng biết rồi, những loại phim màu tốt nhất phủ ba lớp nhũ tương riêng biệt, mỗi lớp cho một màu cơ bản. Chậc, thứ này không hề phủ một lớp nhũ tương nào.”

Canutti nhướn cặp lông mày. Mi nên ngạc nhiên đi, thằng ngu , Bryce nghĩ thầm. Lấy chiếc tẩu khỏi miệng, Canutti lên tiếng, “Nghe như chuyện vô lí. Vậy thì chất nhạy sáng ở đâu?”

“Có vẻ trên lớp nền. Và dường như sử dụng muối bari... Chỉ có Chúa mới biết làm cách nào. Các tinh thể muối bari được phân tán ngẫu nhiên. Và,” gã hít vào một hơi, “thuốc tráng ảnh là chất khí... trong một ngăn nhỏ bên dưới nắp hộp đựng. Tôi đã thử tìm xem có gì bên trong đó và chỉ chắc chắn được là có kali nitrat, một peroxide nào đó, và một chất gì, quỉ thần ạ, có tác dụng như coban. Tất cả đều có tính phóng xạ nhẹ, điều ấy có lẽ giải thích được gì đó, dù tôi không chắc đó là gì.”

Canutti trầm ngâm một lúc trước bài diễn thuyết ngắn của gã, như phép lịch sự đòi hỏi. Rồi ông ta nói, “Nghe khiếp đấy, Nate. Họ sản xuất ra thứ ấy ở đâu?”

“Có một nhà máy ở Kentucky. Nhưng họ thành lập công ty ở New York, tôi chỉ tra được đến thế. Không thấy cổ phần được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.”

Canutti lắng nghe, bày ra một vẻ mặt nghiêm nghị. Ắt rồi, Bryce nghĩ, cái vẻ mặt mà ông ta dùng trong những dịp trọng thể, như khi gia nhập một câu lạc bộ golf mới. “Tôi hiểu. Chà, có mùi ngoắt ngoéo nhỉ?”

Ngoắt ngoéo? Cái từ quỉ tha ma bắt ấy nghĩa là sao? Dĩ nhiên là ngoắt ngoéo. Là vô lí. “Phải, ngoắt ngoéo. Tôi định hỏi anh việc ấy.” Gã phân vân một lúc, miễn cưỡng khi phải nhờ vả cái kẻ phô trương vênh váo này. “Tôi muốn tìm hiểu sâu hơn vụ này, xem thử thứ ấy hoạt động theo nguyên tắc quỉ quái nào. Liệu tôi có thể sử dụng một trong các phòng thí nghiệm lớn dưới tầng hầm... ít nhất là trong lúc nghỉ giữa kì. Và tôi có thể xin một sinh viên phụ tá, nếu có người nào xếp lịch được.”

Canutti đã đưa mình ra xa, ngả lưng vào chiếc ghế đệm bọc nhựa của ông ta ngay giữa cuộc trò chuyện, như thể Bryce dùng lực hữu hình đẩy ông ta lún xuống thứ đệm mút dợn sóng và mềm mại. “Các phòng thí nghiệm đều đang có người dùng, Nate ạ. Anh biết là lúc này chúng ta đang quá tải các đề án công nghiệp và quân sự. Sao anh không viết thư cho công ty làm ra thứ phim ấy và thử nêu thắc mắc.”

Gã cố gắng giữ giọng nói đúng mực: “Tôi đã viết cho họ rồi. Họ không trả lời thư. Không ai biết gì về công ty ấy. Không thấy gì trong các tạp chí... thậm chí ngay cả trên tờ Quang hóa Hoa Kì cũng không.” Gã ngưng lại một lúc. “Xem nào, tất cả những gì tôi cần là một phòng thí nghiệm, giáo sư Canutti... Tôi có thể tiến hành mà không cần phụ tá.”

“Gọi tôi là Walt. Walt Canutti. Nhưng các phòng thí nghiệm hết chỗ rồi, Nate ạ. Điều phối viên Johnson sẽ càm ràm không thôi nếu tôi...”

“Xem nào... Walt... Đây là nghiên cứu nền tảng. Johnson lúc nào cũng giảng ra rả về nghiên cứu nền tảng đấy thôi. Trụ cột của khoa học. Ở đây chúng ta dường như chỉ biết phát triển các qui trình sản xuất thuốc trừ sâu ít tốn kém hơn, và hoàn thiện các thứ bom hóa học.”

Canutti nhướn hàng lông mày, cơ thể múp míp của ông ta vẫn chìm trong lớp đệm mút. “Không nên quen thói nói về các đề án quân sự của chúng ta kiểu đó, Nate ạ. Nghiên cứu ứng dụng chiến thuật của chúng ta là...”

“Thôi được. Được rồi.” Gã gắng đè giọng xuống, ra sức làm cho giọng điệu mình nghe bình thường. “Hủy diệt nhân loại cũng là một vấn đề nền tảng, có lẽ thế. Cũng là một phần của mệnh hệ quốc gia. Nhưng thứ phim này...”

Canutti đỏ bừng mặt mũi vì lời mai mỉa ấy. “Xem nào, Nate. Thứ mà anh muốn là táy máy với một qui trình sản xuất thương mại. Mà, hơn nữa, thứ gì hoạt động ổn chứng minh là nó ổn. Sao phải tức tối với nó? Thì thứ phim ấy có đôi chút khác thường. Cũng có gì lạ đâu.”

“Chúa ơi,” gã kêu lên, “thứ phim này còn hơn cả khác thường. Anh thấy đấy chứ. Anh là một nhà hóa học... một nhà hóa học giỏi hơn tôi. Anh không thấy là những phương pháp kĩ thuật dùng cho thứ này chỉ ra điều gì ư? Lạy Chúa, muối bari và thuốc tráng ảnh bằng chất khí!” Gã đột nhiên nhớ tới cuộn phim vẫn còn nắm trong tay, và siết chặt tay lại như đang nắm một con rắn, hoặc một thứ thánh tích. “Cứ như thể chúng ta... như thể chúng ta là những người tiền sử trong hang động, nách đầy bọ chét, gãi lấy gãi để, rồi một người trong cả bọn tìm thấy một... một cuộn pháo súng...” Thế rồi, trong chốc lát, gã thấy choáng váng như bị giáng một đòn ngay ngực và ngưng bặt bài diễn văn trong một giây, gã nghĩ, ôi Chúa thánh linh... cuộn pháo súng ấy! “...Và ném thứ ấy vào lửa. Hãy nghĩ về truyền thống, truyền thống kĩ thuật, đã được áp dụng để tạo ra một cuộn giấy với những ô thuốc súng tí hon xếp thành hàng ngay ngắn, để ta nghe được những tiếng pốp pốp pốp be bé! Hoặc nếu anh đưa cho một người La Mã cổ đại một chiếc đồng hồ đeo tay, và y đã biết một chiếc đồng hồ mặt trời ra sao...” Gã không hoàn tất phép so sánh này, vì mải nghĩ về cuộn pháo súng, làm thế nào nó lại nổ lên giòn giã đến vậy mà không hề phát ra chút mùi thuốc súng nào.

Canutti cười nhạt. “Chao ôi, Nate, anh rất có tài hùng biện. Nhưng tôi sẽ không tức tối đến thế chỉ vì một đội nghiên cứu mới nổi nào đó đã chế tạo ra thứ ấy.” Ông ta cố gắng nói giọng bông đùa, muốn xua đi mối mâu thuẫn. “Có khi là người ở tương lai đến thăm viếng chúng ta. À không, chí ít thì họ đến bán cho ta phim máy ảnh đấy chứ.”

Bryce đứng dậy, siết chặt hộp phim trong tay. Gã nói khẽ. “Một đội nghiên cứu mới nổi, quỉ tha ma bắt! Theo tất cả những gì tôi biết, thứ phim này hoạt động mà không sử dụng bất kì kĩ thuật hóa học nào từ hơn một trăm năm lịch sử phát triển của nhiếp ảnh. Kĩ thuật của nó có khi đến từ ngoài hành tinh cũng nên. Hoặc có một thiên tài đang ẩn náu ở một xó nào đó của Kentucky, có khi kẻ đó dự định bán cho chúng ta những chiếc máy chuyển động vĩnh cửu vào tuần tới không chừng.” Bất thình lình, gã xoay người, chán ngấy vì cuộc trò chuyện và bắt đầu bước ra phía cửa.

Như người mẹ gọi với theo đứa con bỏ đi trong cơn dằn dỗi, Canutti nói: “Tôi sẽ không bàn nhiều về chuyện ngoài hành tinh, Nate ạ. Dĩ nhiên, tôi hiểu ý anh...”

“Dĩ nhiên là anh hiểu.” Bryce vừa đáp vừa rời đi. Gã đi thẳng về nhà trên chuyến xe điện chiều, và bắt đầu tìm kiếm - hoặc, đúng hơn là, nghe ngóng và chờ đợi - lũ con trai với những khẩu súng pháo.