CHƯƠNG III
MỘT vài đồng chí trong Tỉnh bộ Cách-Mạng Đảng ở Q. N., nghi ngờ Lệ-Chi, từ khi cô Liên B, nữ đảng viên của"Quốc-Dân-Đảng" ở đây bị ông Phó Mật-thám bắt. Đành rằng Quốc-Dân-Đảng và Cách-Mạng Đảng là hai đảng khác nhau, tuy cùng nhau đeo đuổi một tôn chỉ là phụng sự Quốc-gia, phục hồi Độc-lập, và đành rằng Lệ-Chi không phải là người của Quốc-Dân-Đảng, nhưng một nữ cán bộ của Q.D.Đ. bị ông Phó Mật-thám bắt trong một trường hợp rất bí mật, khiến cho một vài đồng chí bên Cách-Mạng Đảng nghi ngờ rằng Lệ-Chi, trong lúc hoạt động ở Hà-Nội, đã dọ biết rõ những tổ chức"Hội-kín" ở tỉnh nhà, và mật báo cho ông Phó Mật-thám biết chăng? Ông Phó Mật-thám Q. N. chính là thân sinh của Lệ-Chi, nên biết đâu chừng Lệ-Chi cũng đã tố cáo cho cha biết rõ những hành động của Đảng mình? Vài đảng viên thanh niên của tỉnh bộ Cách mạng đảng phập phồng lo sợ đảng sẽ có thể bị phát giác, bị bắt bỏ tù tội và tan rã, vì cô Lệ-Chi.
Lệ-Chi hoàn toàn không biết tí gì về dư luận hoài nghi của vài đảng viên tỉnh nhà đối với mình. Sau khi rải truyền đơn ở Hà-Nội, và nói dối với Sĩ rằng nàng đi Sơn-Tây chơi với mấy cô bạn học, Lệ-Chi ra ga xe lửa mua vé về Q. N. Trưa hôm sau đến tỉnh nhà, thì chiều tối Lệ-Chi đến nhà viên Bí thư Tỉnh bộ. Sau khi nàng đi xe kéo qua lại trước nhà mấy lần, và ngó vào nhà không thấy gì khả nghi, nàng đổ xe đằng xa, thong thả đi bộ đến, rồi gõ cửa bước vào. Thầy Giáo Nam đang nằm coi sách trên chiếc ghế xích đu, bỗng ngạc nhiên đứng dậy:
- Ủa, Chị? Chị ở Hà-Nội về hồi nào?
- Tôi mới về chuyến xe lửa trưa nay.
- Chị và gia quyến đều mạnh, chứ anh?
(Tiếng lóng trong Đảng, nghĩa là: Các bạn đồng chí đều vô sự chứ?)
- Vâng, còn Chị? Chà! Chị ra Hà-Nội lại đẹp thêm lên nữa chứ! Chị thi lên lớp chưa?
- Thi rồi, cảm ơn anh và kết quả rất tốt.
(Tiếng lóng: Công việc đang tiến hành rất khả quan.)
Vợ thầy Giáo Nam dưới bếp bước ra. Hai người chào nhau với những tiếng cười, đùa vui vẻ rồi ngồi chung quanh bàn khách dùng trà. Bà Giáo Nam cho Lệ-Chi biết là bà có nuôi ba nông tằm ở phòng sau. Lệ-Chi bảo:
- Anh chị cho tôi ra xem được chứ?
- Vâng, mời chị ra xem. Tôi vừa cho tằm ăn dâu đấy, chị ạ. Chị ra xem, đẹp lắm cơ!
Bà Giáo Nam gọi đứa con lớn ra chào khách, rồi bảo:
- Con ngồi chơi coi nhà, để cậu mợ đưa cô Tú ra xem tằm nhe.
Bà lại dặn thầm con:
- Con ngồi ngoài hè chơi. Đừng đi đâu. Có ai đến, con chạy vào bảo ngay nhé!
- Dạ.
Vào phòng nuôi tằm, thầy Giáo Nam hỏi nhỏ:
- Chị có hay tin cô Liên B bị bắt không?
Lệ-Chi ngạc nhiên:
- Liên B nào?
- Bí thư của Tỉnh bộ Quốc-Dân-Đảng.
- Tôi không biết chị ấy. Nhưng tôi biết có một Hội-kín vừa bị khám phá. Chính vì thế mà tôi lật đật về đây. Ở Hà-Nội được tin ấy, tôi cứ lo sợ là Đảng ta. Gặp anh chị vô sự, tôi thật vui mừng. Bây giờ tôi mới yên tâm.
- Ở Hà-Nội, làm sao chị biết tin ấy được?
- Thầy tôi viết thư cho tôi hay, nói vừa khám phá được một Hội-kín, và bắt được nhiều đảng viên cách mạng. Nhưng thầy tôi không cho tôi rõ là Hội nào, và những ai. Vì thế, tôi lo sợ cho anh chị và các đồng chí trong Đảng ta.
Giáo Nam lặng thinh một phút, hỏi tiếp:
- Chị có thể cho tôi xem cái thư ấy không? Để coi có tài liệu gì cần thiết...
Lệ-Chi lấy bức thư trong túi ra đưa Giáo Nam coi. Xong nàng bảo:
- Như tôi vừa cho anh biết, trong thư Thầy tôi không nói rõ gì cả. Bây giờ tôi muốn biết vụ Quốc-Dân-Đảng bị khám phá như thế nào?
- Tôi cũng không được rõ. Chỉ nghe ban tình báo cho hay tin qua loa thế thôi. Tôi tưởng chị có thể điều tra rất dễ dàng, và rất nên điều tra cho biết, để chúng ta rút kinh nghiệm.
- Thế nào tôi cũng sẽ làm việc ấy. Tôi hẹn anh 3 hôm. Anh sẽ nhóm Hội nghị bất thường để tôi báo cáo về vụ ấy và những hoạt động của Đảng ta ở Bắc kỳ luôn thể. Sẵn dịp, anh sẽ cho tôi biết công việc của Đảng ở tỉnh bộ chúng ta tiến hành như thế nào? 3 hôm nữa nhé!
- 24, Cây-Quéo.
(Cây-Quéo là tiếng lóng riêng của Tỉnh bộ, chỉ một ngôi chùa mà vị Hòa-Thượng có chân trong đảng, 249 là ngày 24, đúng 9 giờ sáng.)
- Được rồi. Thôi anh chị cho phép tôi về.
- Mời chị ra phòng khách ngồi chơi một tý nữa đã.
Đêm ấy, Lệ-Chi về nhà, tìm cách nói chuyện với Thầy nàng. (Nàng gọi ông Thân sinh bằng Thầy.)
Từ chuyện học hành đến chuyện các hội-kín rải truyền đơn ở Hà-Nội, nàng hỏi đến bức thư nàng nhận được hôm trước:
- Ở tỉnh mình cũng có hội-kín sao, Thầy?
Ông Phó Mật-thám kể đầu đuôi cho nàng nghe. Chỉ vì một chuyện tình mà đổ bể chuyện Cách mạng. Liên B là một thiếu nữ bán hàng tạp hóa. Nàng học khá, tuy chỉ mới đổ bằng Tiểu-học, nhưng nàng có học tư với thầy giáo cũ của nàng là giáo Thái. Thanh-niên có óc cách mạng, và chính là một đảng viên của Quốc-Dân-Đảng ở Q. N. Thái vừa dạy Liên B học thêm Pháp-văn, Việt-văn, vừa huấn luyện cho nàng trở nên một đảng viên rất đắc lực. Sau, hai người yêu nhau. Được lịnh của Tổng bộ ở Bắc-kỳ gửi về bảo phải cố tuyên truyền trong đồn Lính-Tập(cũng gọi là Lính khố xanh) để kéo binh lính vào đảng, gây quân lực cho đảng chờ ngày khởi nghĩa. Thái tìm cách chơi thân với các viên cai đội trong đồn, nhưng trên ba tháng mà không có kết quả.
Thái suy nghĩ không biết làm sao. Trong tỉnh bộ mới thành lập được 6 tháng, đảng viên chưa quá 60 người. Ngoài Thái và Liên B còn Liên A, con gái một nhà giàu, coi về ban tài chánh. Liên A lớn tuổi quá, vừa xấu xí và chột mắt, không được lanh lợi, không có mưu mẹo, hăng hái nhưng quá thật thà, không thể tin cậy được. Còn các đảng viên khác đều là tư chức, nhà buôn, các ông Tú, ông Cử của phái nho học, rải rác ở các phủ, các huyện. Thái đo đắn mãi, chỉ còn một kế là ủy Liên B nhiệm vụ tuyên truyền trong đồn lính Tập. Viên Đội có uy thế nhứt trong đồn lại là một chàng đa tình. Liên B vừa đẹp, vừa khôn khéo, nhanh nhẹn, cương quyết. Chính Thai chưa có vợ. Lúc yêu Liên B, chàng định cưới nàng... Nhưng, trước nhiệm vụ cần thiết đối với Đảng, đối với Tổ-Quốc, chàng quyết hy sinh tình yêu, để làm tròn sứ mạng. Chàng bảo người yêu:
- Từ nay, chúng ta gác bỏ tình cảm vị kỹ ra ngoài. Phải nhìn lên Tổ-Quốc.
Liên mỉm cười, nhưng cũng cương quyết:
- Em xin lĩnh sứ mạng của anh ban cho em. Nhưng em cũng thưa trước với anh rằng em đã nguyện hy sinh tính mạng của em để dâng Tổ-Quốc; còn tình yêu em đã nguyện dâng anh. Sứ mạng mà, nhân danh Đảng, anh trao phó cho em hôm nay, em coi là một vinh dự, và một bằng chứng của Ái tình bất diệt. Em sẽ gắng sức để xứng đáng lòng tin cậy của anh.
Cả đoạn văn trên có chép trong quyển nhật ký riêng của Liên B mà ông Phó Mật-thám đã tịch thu được trong các giấy tờ ở nhà nàng.
Liên B là một thiếu nữ được giáo dục theo nề nếp nho phong. Nàng rất đứng đắn, tính tình đoan nhã và giản dị. Từ khi thôi học, nàng ở nhà coi việc bán hàng thay cho Mẹ, săn sóc ba em nhỏ, dạy các em học thêm ở nhà buổi trưa và buổi tối. Trừ những lúc đi chợ, hoặc đi mua sắm hàng hóa, nàng ở nhà luôn, ít khi đi chơi đâu. Người thon thon, không cao không thấp, nét mặt trái xoan, đều đặn, xinh xắn với hai hàm răng trắng nõn. Nàng cười rất có duyên, nhưng ít cười. Liên B thuộc về hạng con gái đẹp và đứng đắn nhất trong thành phố.
Từ khi lĩnh sứ mạng rất khó khăn và nguy hiểm của Thái trao cho, nàng thường đi ngang qua trước cửa đồn Lính Tập. Nàng để ý thấy viên Đội nhứt Bùi-Quang-Đạt cứ đến 2 giờ cắt việc làm cho binh sĩ xong, có lệ quen ra quán thím Năm ăn bánh xèo. Ăn xong chàng uống một ly rượu trắng. Một buổi chiều, vào khoảng 2 giờ kém 5, Liên B từ nhà đi thẳng đến quán ấy, gọi thím Năm bán cho một đĩa bánh xèo nóng. Bà chủ quán còn đang đúc bánh, thì Bùi-Quang-Đạt từ ngoài bước vào. Trong quán, chỉ có một bàn. Thầy Đội ngồi ngay trước mặt Liên B. Nhìn thiếu nữ, thầy Đội tủm tỉm cười, hỏi:
- Cô này... tôi nhớ mặt quen quen...
- Dạ, hôm nọ thầy gặp tôi ở nhà giây thép.
Thầy Đội lân la tiếp chuyện. Hôm ấy thầy uống thêm đến ba ly rượu đế. Hôm sau, hôm sau nữa, và hôm sau nữa thầy cũng được gặp cô Liên và trò chuyện với cô tại quán bán bánh xèo. Cô Liên rất vui vẻ, dịu dàng đối với thầy Đội, khiến thầy càng mê cô. Nhưng một tháng sau, thầy đội xin cưới, cô không bằng lòng.
Cô viện những lý lẽ để từ chối, nhưng vẫn an ủi, ngọt dịu, không để kẻ si tình hoàn toàn thất vọng. Hơn nữa, cô sẵn sàng tiếp thầy tại nhà cô, nơi cửa hàng tạp hóa ở gần cầu Bà-Kiệu. Cô xem thầy Đội như người bạn rất thân, dần dần trở nên người tri kỷ. Từ đó, thầy Đội Bùi-Quang-Đạt tối nào cũng đến thăm cô Liên. Cứ xong bữa cơm chiều 6 giờ, thầy đến nhà cô ngồi nói chuyện cho đến 8 giờ. Trong đồn thổi kèn tựu binh, thầy đứng dậy từ giã cô, lòng còn đoái tiếc, trí óc khoan khoái đầy tin tưởng nơi một mối tình siêu việt. Tinh thần của thầy đã chịu một ảnh hưởng huyền bí, do sức mạnh của một ái tình trong sạch thanh cao. Bùi-Quang-Đạt càng yêu cô Liên, càng phục chí khí và tư tưởng của cô. Thầy sẵn sàng hy sinh để theo cô, trong vinh quang hay là trong khổ ải.
Ba tháng qua. Một hôm Bùi-Quang-Đạt nói với Liên:
- Anh muốn cưới em, để công việc của chúng ta được đề dàng hơn và kín đáo hơn.
Liên mỉm cười đáp:
- Thong thả, anh à. Khi nào cách mạng thành công, chúng ta sẽ nói đến chuyện ấy.
- Ít nhất, anh cũng muốn được một lời hứa của em.
- Em không muốn hứa gì cả một khi em còn nặng tình với Tổ-Quốc. Em không muốn vì yêu em mà anh dâng cả tâm hồn anh và tính mệnh anh cho Quốc-gia Dân-tộc. Anh phải vì Quốc-gia Dân-tộc mà yêu em, thế mới đáng là kẻ trượng phu! Đáng lẽ anh phải hứa với em rằng, dù em sống hay em chết, dù em mất hay còn, dù em sẽ không là em nữa, anh cũng vẫn một lòng một dạ quyết chí phụng sự Non-Sông. Tình yêu của chúng ta ngày nay, của anh cũng như của em, là nước Việt-Nam, là Tổ-Quốc thiêng liêng, Tổ-Quốc đang đau khổ rỉ rên trong Huyết lệ! Em không vì anh, anh đừng vì em, mà đóng góp một phần đời, một mảnh đời phù hư cam khổ, vào cuộc giải phóng Sơn-Hà. Hận non sông là hận chung của 25 triệu Đồng bào...
Bùi-Quang-Đạt im lặng nghe:
Liên cười nói tiếp:
- Em quên cho anh biết rằng hiện giờ anh chưa phải là đồng chí của em đấy nhé!
- Em còn chưa tin anh sao?
- Tin lắm chứ! Tin anh em mới nhắc anh câu ấy.
- Anh không hiểu em muốn nói gì?
- Một đồng chí bao giờ cũng tuyên thệ, mới thật là đảng viên chính thức của đảng. Anh phải trung thành với Quốc-Dân-Đảng, và phải có lời tuyên thệ đảm bảo lòng trung thành bất diệt.
- Anh sẽ tuyên thệ.
- Em muốn anh sẽ tuyên thệ tại nhà anh. Sáng mai, anh kiếm cách cho cậu em của anh và đứa ở về quê hết. Chỉ một mình anh ở nhà. Chiều mai, anh lau dọn bàn thờ Phật trang hoàng sạch sẽ, anh cắm bình hoa sen và trầm hương để sẵn. Tượng Phật, anh kê cao lên một bực, bực dưới anh treo lá cờ của Đảng, tượng trưng cho Tổ-Quốc. Lư trầm để dưới ghế, ngay trước bàn thờ. Và anh đừng quên chén huyết gà mà em đã nói với anh... Đúng 9 giờ đêm mai, anh Chủ tịch Tỉnh bộ, Đại diện Đảng, sẽ đến với hai đồng chí nữa, và em. Các đồng chí đến gõ cửa theo như ám hiệu mà em đã cho anh biết.
Thầy Đội Bùi-Quang-Đạt cảm động, vui sướng:
- Chiều mai, anh cáo bịnh xin phép ông Giám bịnh ở nhà. Anh sẽ tắm rửa sạch sẽ, và mặc bộ binh phục mới của ngày lễ, để tuyên thệ trước bàn thờ Tố-Quốc. Xong rồi anh sẽ mời anh Chủ tịch Tỉnh bộ và các đồng chí cùng với hai chứng minh dự tiệc trà thân mặt để kỷ niệm.
Liên phản đối:
- Không nên. Theo điều lệ của Quốc-Dân-Đảng, buổi lễ tuyên thệ rất nghiêm, không được phép ăn uống, rượu trà. Nếu anh muốn tỏ tình thân ái với các đồng chí, nên đợi một hôm khác.
- Chủ tịch là ai, em nhỉ? Và Bí thư là ai? Các đồng chí khác là những ai?
- Đêm mai anh sẽ biết. Em sẽ giới thiệu anh với Ủy ban Chấp hành Tỉnh bộ.
Thầy Đội Bùi-Quang-Đạt mê khoái, nhìn cô Liên B như một Nữ anh hùng trong tâm tưởng của thầy:
- Thật anh không ngờ được vinh hạnh cao quý như thế! Liên ơi...! Anh thề sống chết với em!
Liên cau mày:
- Anh phải nói: Anh thề chết sống với Quốc-Dân-Đảng, với Tổ-Quốc Việt-Nam, với Dân-tộc Việt-Nam!
Rồi nàng cười, với giọng âu yếm:
- Anh Đạt à, anh thật là một người can đảm, em quý anh và phục anh lắm.
Nàng đưa tay bắt tay thầy Đội, nắm chặt một phút, cảm động nhìn vào mặt thầy:
- Tôi thành thật khen ngợi đồng chí! Chào đồng chí! Sẽ gặp nhau tối mai.
Tối mai, thầy Đội Bùi-Quang-Đạt mặc lễ phục toàn trắng, đeo lon Đội nhứt màu ngân tuyến mới tinh, ống quần quấn nỉ xanh cũng mới.
Thầy đi ra đi vào nhà trong, nơi có bàn thờ Phật bài trí đúng như cô Liên đã dặn. Thầy hồi hộp chốc chốc lại ngó đồng hồ. Liên đã định 9 giờ đúng anh Chủ tịch sẽ đến với Ủy ban chấp hành.
Nhưng 9 giờ kém 15, có tiếng gõ cửa, theo ám hiệu của Liên: ba tiếng thật mau, rồi hai tiếng chậm. Thầy Đội lo sợ chưa dám mở cửa. Tiếp theo ám hiệu thứ hai: hai tiếng chậm rồi ba tiếng thật mau. Cửa mở. Liên vào, khép cửa chứ không đóng. Thầy Đội nửa mừng, nửa lo, hỏi thăm Liên:
- Anh Chủ tịch đâu?
Liên đáp thầm:
- Chưa đúng 9 giờ. Anh đứng đây coi chừng cửa.
Nói xong, Liên đi thẳng vào nhà trong, xem cách bài trí trên bàn thờ, ngó quanh quẩn trong nhà, rồi xuống bếp, mở cửa bếp ra sân sau, nhìn kỹ các bóng tối. Xem xét cẩn thận và chắc chắn đâu đấy, nàng trở lên, bảo thầy Đội:
- Anh vào đốt trầm hương lên. Để em đứng gác cửa.
Đúng 9 giờ ba người đàn ông mặc y phục lính tập, bằng vải kaki vàng giống hệt như lính khố xanh trong đồn, cười nói rất tự nhiên, đến trước nhà Bùi-Quang-Đạt. Họ bước lên hè, đi vào nhà. Đóng cửa lại. Hàng xóm tưởng là lính đến thăm ông Đội.
Liên đưa ba người vào nhà trong. Thầy Đội hơi ngạc nhiên đứng trước ba người lính tập không quen biết, trong đó có một người cũng đeo lon đội nhứt như thầy.
Thầy rất cảm động, đứng thẳng người chào theo lối nhà binh, bàn tay đưa lên màng tang, mạnh bạo. Ba người kia cũng chào lại như thế.
Trước bàn thờ Tố-Quốc, có đức Phật-Tổ ngồi trên tòa sen chứng minh, có kê chiếc bàn vừa đủ 5 người ngồi. Chủ tịch, người đeo lon đội nhất là Giáo Thái, ngồi ghế giữa đối diện với bàn thờ. Bốn người ngồi hai bên, mỗi bên hai người. Cao-Hữu-Thái, chỉ chỗ Liên ngồi cạnh Bùi-Quang-Đạt và để Đạt ngồi phía ngoài, gần Thái.
Cao-Hữu-Thái đứng dậy. Tất cả 4 người kia đứng dậy một lượt trước bàn thờ trầm hương nghi ngút. Tượng Phật ngồi từ bi tĩnh tọa, rực rỡ dưới ánh đèn măng sông sáng tỏ. Lá Đảng kỳ màu vàng trên có thêu hai chữ"TỔ-QUỐC" bằng tơ đỏ, từ từ buông xuống sau làn khói của lư trầm.
Cao-Hữu-Thái nói:
- Nhân danh Chủ tịch Ủy ban Chấp hành Tỉnh bộ Q. N. của Quốc-Dân-Đảng, tôi tuyên bố khai mạc buổi lễ Tuyên thệ của một đồng chí mới.
Xong, Thái ngồi. Cả bọn người kia cũng ngồi.
Liên đứng dậy:
- Thưa các đồng chí, tôi xin giới thiệu đồng chí Bùi-Quang-Đạt, Đội trưởng ở Đồn Lính khố xanh Q. N.
Giới thiệu xong, Liên ngồi. Bùi-Quang-Đạt đứng dậy:
Chủ tịch nhìn y, nghiêm nghị hỏi:
- Vì sao đồng chí xin vào Q.D.Đ.?
- Thưa chủ tịch, tôi xin vào Q.D.Đ. vì tôi tán thành mục đích và tôn chỉ của Đảng.
- Mục đích và tôn chỉ của Đảng là thế nào?
- Là chống Đô-hộ Pháp, thu hồi Độc-Lập Tự-Do cho Tổ-Quốc Việt-Nam.
- Thực hiện tôn chỉ ấy bằng phương pháp nào?
- Bằng cách mạng.
- Đồng chí có tin cách mạng thành công không?
- Tin triệt để.
- Xin đồng chí tuyên thệ.
Bùi-Quang-Đạt quay mình nhìn vào bàn thờ Tố-Quốc, dõng dạc nói:
- Tôi là Bùi-Quang-Đạt, công dân Việt-Nam, hiện làm Đội nhứt đồn trú tại Đồn lính tập Q. N., đứng trước Đức Phật-tổ chí cao minh, và bàn thờ Tố-Quốc Việt-Nam Thiêng-liêng yêu dấu, tôi xin thề: Tôi giữ bí mật công việc của Đảng. Tôi trung thành triệt để với Đảng. Tôi hết lòng hết sức hy sinh cho Đảng. Tôi tuyệt đối phục tùng mệnh lệnh của Đảng. Tôi không bao giờ ly Đảng. Nếu tôi không giữ lời thề, tôi xin cam chịu Đảng trừng phạt tôi. Việt-Nam vạn tuế! Q.D.Đ. vạn tuế!
Đồng chí Nguyễn-Thị Liên đứng dậy, đưa tay lên bàn thờ Tổ-Quốc, bưng một chén huyết gà đã để sẵn đấy. Nàng trao chén huyết cho Bùi-Quang-Đạt.
Đạt bưng chén huyết đưa lên ngang miệng nói:
- Tôi xin uống chén huyết này để bảo đảm cho lời tuyên thệ của tôi.
Đạt bưng chén vào miệng, uống một hơi.
Xong, chàng trao trả chén không cho Liên. Liên cầm chén, cung kính để lại trên bàn thờ.
Cao-Hữu-Thái đứng dậy:
- Nhân danh Chủ-tịch Ủy-ban Chấp-hành Tỉnh-bộ Q. N. của Q.D.Đ., tôi tuyên bố nhận đồng chí Bùi-Quang-Đạt, Công-dân Việt-Nam, hiện làm Đội-nhất đồn trú tại Đồn Lính-Tập Q. N., từ nay là đảng viên chính thức của Quốc-Dân-Đảng.
Hai người ngồi bên kia bàn, đều đứng dậy một lượt. Cả 5 người đều nhìn vào lá Đảng kỳ lóng lánh màu vàng có 2 chữ"TỔ-QUỐC" rực rỡ màu đỏ.
Thái khẽ giọng hùng dũng hô lên:
- Việt-Nam!
Bốn người kia cũng hô theo!
- Vạn tuế!
- Quốc-Dân-Đảng!
- Vạn tuế!
Thái quay lại bắt tay đồng chí mới:
- Từ nay, bí danh của anh là"Trần-Thảo".
Bùi-Quang-Đạt cảm động, cung kính chấp hai tay, nhìn lên Bàn Thờ Tổ Quốc, rồi quay ngó anh chủ tịch:
- Thưa chủ tịch, thưa các đồng chí, tôi rất vui sướng và vô cùng cảm động được vinh dự từ nay làm đảng viên của Đảng ta để phụng sự Giang Sơn Việt-Nam yêu dấu của chúng ta. Tôi đã tuyên thệ, tôi xin trung thành trọn đời tôi, với Quốc-Dân-Đảng, với các đồng chí, để thực hiện lời thề trước bàn thờ Thiêng-Liêng của Tổ-Quốc. Tôi xin cám ơn đồng chí Nguyễn-Thị-Liên đã dắt dẫn tôi đến nhiệm vụ cao cả. Suốt đời tôi, tôi không quên ơn ấy.
Chủ tịch mỉm cười bắt tay Bùi-Quang-Đạt một lần nữa. Rồi lần lượt, các đồng chí khác đều vui vẻ bắt tay khen ngợi chàng.
Duy có Liên, nàng trầm ngâm yên lặng nghiêng đầu chào. Tất cả đều từ giã ra về. Bùi-Quang-Đạt tiễn ra đến cửa.
Bùi-Quang-Đạt đóng cửa, trở vào gỡ lá cờ, xếp nhỏ lại giấu kín một nơi mà người ngoài khó tìm ra được. Chàng dọn lại bàn thờ, kê lại chiếc bàn để xê ra giữa như trước. Xong, chàng vào buồng trong, thay áo quần để đi nằm.
Nhưng chàng không nghe thấy gì lạ cả. Chàng không để ý một điều gì bất thường, vì nếu chàng nghe thấy chàng sẻ kinh khủng, lạnh người, nằm nghỉ không yên: một tiếng động ở trên mái nhà chàng.
Rồi một tiếng động ở bức tường sau bếp. Cái gì thoáng qua như một bóng người, rồi biến mất...
Muốn hiểu rõ tiếng động gì, và bóng ai, tôi xin kể một chuyện riêng của cô Liên, bí danh là Liên B, Bí thư của Tỉnh bộ Quốc-Dân-Đảng ở Q. N.
Liên đâu phải là một thiếu nữ đa tình. Như các bạn đã biết, nàng là một cô gái đứng đắn nhứt ở trong tỉnh. Nhưng vì nàng đẹp quá, và 22 tuổi mà chưa có chồng nên nhiều người trai trẻ cứ lăm le thèm muốn. Trong số người si mê Liên, có cậu Ba Mẹo là đeo đuổi nàng siêng năng hơn cả. Ba Mẹo là con trai của ông thầu khoán giàu có nhất ở tỉnh. Hoc hành chẳng có mấy, sẵn tiền bạc của cha, chỉ ăn chơi đàng điếm, cậu lại nổi tiếng trong giới cờ bạc là một tay đánh me anh chị.
Ba Mẹo đã tán tỉnh Liên nhiều lần không được. Hắn cho người mối lái đến nói với mẹ nàng rằng hắn sẽ đi lễ cưới những là kiềng vàng, xuyến vàng hoa tai kim cương, và lụa, gấm, v.v... toàn là đồ châu báu. Liên thẳng tay từ chối. Ba Mẹo ức lắm. Hắn cho người đi rình để quấy rối Liên, và tìm cách làm nhục người nào được Liên yêu chuộng. Người thân cận hắn, là Sơn, một cu li làm công cho cha hắn, được hắn cho tiền để làm việc lưu manh ấy. Hắn hứa cho Sơn một căn nhà ngói nếu Sơn dụ dỗ được Liên bằng lòng lấy hắn. Sơn dò xét trong một tháng, biết Liên quen thân với Đội Đạt, mà người ta thường gọi là Đội Mười. Tối nào Sơn cũng đi lãng vãng trước nhà cô Liên, và cũng thấy Đội Mười thầm thì nhỏ to với thiếu nữ. Hắn tức lắm, quyết để tâm phá cuộc tình duyên này.
Tối hôm ấy, Sơn lãng vãng như mọi khi trước nhà Liên, nhưng hắn rất ngạc nhiên: thầy Đội Mười không đến. Tối nay, Liên lại không bán hàng, mà để cho mấy đứa em ngồi bán. 9 giờ kém 20, Liên ra đi. Sơn làm bộ dạo chơi phía bên kia đường, lén theo bóng cây, rình xem Liên đi đâu. Hắn đoán chắc Liên đến nhà Thầy Đội Mười. Hắn lẽo đẽo theo sau không cho Liên biết. Khi Liên rẽ qua đường hẻm vào nhà thầy Đội, Sơn đi vòng ngã sau xuống vườn bắp, lên một bờ ao: hắn đi dọc theo bờ, đến một bức tường thấp phía sau nhà Đội Đạt. Ngay góc tường có một cây sung. Sơn trèo lên cây sung, ngồi im một lúc, rồi vượt qua tường, tuột xuống sân sau. Chính lúc cô Liên ra sân bếp, để xem xét kỹ càng, thì Sơn ngồi ép mình vào mot cành sung, nấp trong bóng tối. Liên không trông thấy. Chung quanh nhà thầy Đội, cửa đóng kín mít. Sơn dò ra phía bếp nơi mái nhà triền xuống thấp hơn cả, hắn trèo lên chum nước, đạp trên miệng chum, leo lên mái nhà.
Hắn là thợ nề, cho nên công việc này hắn làm rất lẹ và rất êm. Hắn bò lên giữa mái, khẽ kéo một miếng ngói ra bên, để hở một lỗ trống vừa đủ cho hắn dòm vào. Hắn nằm sát xuống ngói, dán hai mắt vào lỗ hở, ngó ngay vào nhà giữa, nơi mà Đội Đạt đang lăm le tuyên thệ.
Sơn nhìn thấy rõ hết các cử chỉ hành động của"Ủy-ban Hành-chánh Tỉnh-bộ Q.D.Đ." và hắn nghe hết những câu nói của từng người.
Ủy-ban giải tán, y còn nằm im trên mái nhà. Một lát sau, thừa dịp Đội Mười vào nhà, hắn ngồi dậy bò xuống lẹ làng và rất êm, rồi nhanh như chớp, trèo tường ra ngoài.
Sơn về thẳng nhà Ba Mẹo. Y nói hết cho Ba Mẹo nghe. Hai người thầm thì, bàn tán với nhau hồi lâu rồi khuya đi mật báo với ông Phó Mật-thám.
5 giờ sáng hôm sau, Thầy Đội đang ngủ bỗng có tiếng đập cửa. Thầy giựt mình tỉnh dậy, lắng tai nghe. Tiếng đập cửa rầm rầm ghê rợn. Thầy hoảng hốt biết không phải lối gõ cửa theo ám hiệu riêng của Đảng. Thầy đang lo sợ không dám ra, bỗng một tiếng súng bắn chỉ thiên nổ chát, xé tan màn không khí thanh tịnh của buổi sớm. Trời vừa rạng đông. Thầy biết ngay là có chuyện nguy biến liền chạy xuống bếp định lấy con dao để phòng thủ, thì cánh cửa bếp bị xô mạnh và đập tan vỡ: bốn viên thám tử nhảy vào, chĩa súng lục. Thầy Đội chạy trở ra ngoài nhà, mở cửa để tẩu thoát, nhưng hai thám tử khác đã đứng chận đấy. Thầy té xỉu xuống ngửng cửa, bị bắt liền. Theo bóng thám tử, Sơn bước vào. Hắn nhe rằng cười, ngó Bùi-Quang-Đạt:
- Lá cờ Hội-kín thầy cắt đâu, thầy vào đây tôi chỉ cho thầy coi!
Nói xong, Sơn cầm đèn pin đi thẳng đến Bàn thờ Phật, rọi đèn vào ngay dưới bệ Tòa-sen, quay ngó một viên Mật-thám và cười:
- Ở dưới đó!
Thám tử bưng tượng Phật lên, một người khác thò tay rút ra một tấm lụa vàng. Y mở tấm lụa, dăng ra một lá cờ vàng của Quốc-Dân-Đảng. Thầy Đội, mặc dầu bị hai Thám tử kèm hai bên cũng đứng thẳng người, nhìn ngay vào lá cờ, và đưa tay lên chào.
Rồi thầy gục đầu xuống khóc.
Một viên Mật-thám bảo:
- Thôi, việc thầy làm đã vỡ lở ra rồi, mời thầy qua sở, sẽ hay.
Bùi-Quang-Đạt lặng lẽ đi theo.
7 giờ sáng, Sơn đến nhà Liên B. Vừa bước vào cửa thấy Liên, hắn cười:
- Lúc 5 giờ, cô có nghe tiếng súng không, cô Liên?
Thiếu nữ thản nhiên đáp:
- Tôi không nghe. Tiếng súng gì hở anh?
Sơn bảo nhỏ:
- Cô vào nhà trong, tôi có chuyện rất quan trọng muốn nói cho cô hay.
Sự thật, lúc 5 giờ, Liên có nghe tiếng súng. Liên nghe ở phía nhà thầy Đội Đạt, chưa hiểu chuyện gì. Nhưng nàng hơi lo ngại. Bây giờ nghe Sơn hỏi, nàng rất ngạc nhiên. Sơn đến làm gì sớm thế? Tại sao Sơn hỏi nàng về tiếng súng lúc 5 giờ? Có lẽ nào Sơn biết chuyện bí mật của Đảng? Nhưng nàng giữ vẻ bình tĩnh, hỏi anh thợ nề:
- Việc chi mà quan trọng dữ vậy anh?
- Việc này dính líu tới cô. Nguy lắm.
- Tôi là đàn bà con gái, biết chuyện gì mà anh nói lạ!
- Có, tôi mới nói chứ!
- Được, mời anh vô đây.
Liên đưa anh thợ nề vào nhà trong, chỉ ghế mời ngồi. Sơn ngó trước ngó sau, không thấy ai, rồi nói thầm cho Liên nghe:
- Tôi nói chuyện này, cô phải giữ bí mật nhé. Thầy Đội Mười bị Mật-thám bắt lúc nãy, vì thầy ấy làm Hội-kín. Tôi biết vụ này là nhờ có người bà con tin cẩn làm việc trong sở Mật-thám. Người ấy có cho tôi biết rằng cô cũng có ở trong Hội-kín. Đáng lẽ họ đến khám nhà cô và bắt cô. Nhưng tôi thương cô, vì thấy cô là đàn bà con gái. Ở tỉnh này, ai cũng biết cô là người hiền lành, phúc hậu, cho nên, tôi nói với người bà con của tôi đừng bắt cô. Nhưng chuyện này giấu kín không được lâu vì tôi sợ thầy Đội Mười sẽ khai với Mật-thám là cô cũng có đồng lõa với thầy. Bây giờ tôi bàn cô việc này. Cậu Ba-Mẹo chơi thân với mấy thầy Mật-thám. Tôi sẽ nhờ cậu Ba nói giùm với mấy thầy để cô khỏi bị bắt. Tôi biết cậu Ba thương cô ghê lắm, cho nên tôi mới bàn với cô như thế. Tôi chắc cậu ấy sẽ nói được, miễn là cô chịu. Hay là bây giờ cô đi với tôi, đến nhà cậu Ba? Nếu có chuyện gì, cậu Ba sẽ che chở cho cô được. Tôi chắc chắn như thế. Cô bằng lòng không?
Liên lắc đầu:
- Không!
Sơn ngạc nhiên, nhưng nói tiếp:
- Sao lại không? Nội trong tỉnh này, chỉ có cậu Ba là che chở được cho cô. Nếu cô không nghe tôi, tôi sợ nội nhựt ngày hôm nay cô bị khám nhà và bị bắt bỏ tù. Tôi biết cô là người thông minh trí dõng, nhưng cô phải biết: làm Hội-kín là chuyện tày trời chớ chơi sao! Có thể bị chết chém, cô Liên à! Ở nhà, cô còn bà mẹ già, đàn em dại, cô mà bị bắt đi thì ai nuôi dưỡng gia đình? Tôi nghĩ như ông Đội Mười thật là ác! Ông thấy cô là con gái nhẹ dạ, ông quyến rũ cô, dụ dỗ cô làm việc bá xàm bá láp, chuyện quốc cấm, để bây giờ ông bị vào tù lại còn làm lụy đến cô! Nhưng cũng may là tôi có người bà con cho biết, tôi xin tình nguyện hy sinh để cứu cô. Phần tôi là cu ly, chữ nghĩa không có, nhưng có cậu Ba là thầy tôi, thế nào cậu cũng nễ tình thầy trò. Vả lại câu đã có lòng thương cô thì nhứt định cậu cứu cô khỏi chốn hang hùm ổ cọp. Tôi muốn cô mặc áo ra đi với tôi ngay bây giờ, đến nhà cậu Ba. Mau mau chớ không thì nguy mất, cô ơi!
Liên thản nhiên đáp:
- Tôi không đi đâu hết.
- Cô không sợ tù à?
- Không.
Sơn cười gằng:
- À, cô nói bướng, cô liệu hồn!
Bỗng Ba Mẹo ở ngoài chạy vào. Cậu vào thẳng nhà trong, coi bộ hối hả lắm:
- Cô Liên có ở nhà không?
Trông thấy Sơn, Ba Mẹo làm bộ ngạc nhiên, hỏi:
- Mày đến đây để làm gì, mày?
Sơn cũng làm bộ hốt hoảng, nói nhỏ với Ba Mẹo:
- Cậu ơi, em có nguoi bà con ở sợ Mật-thám cho hay cô Liên có chân trong Hội-kín gì đó, em đến cho cô biết.
- Mày cũng hay chuyện đó sao? Trời ơi! Chuyện này nguy quá!
Xoay lại Liên, Ba Mẹo bảo:
- Mấy thầy trong sở Mật-thám chơi thân với tôi vừa báo tin cho tôi biết. Họ nói nhựt ngày hôm nay, thế nào cô cũng bị bắt. Chuyện này vở lở ra, chắc cô không khỏi bị tù. Nhưng cô đừng lo. Cô cứ vui vẻ làm ăn, không sao đâu. Mấy thầy chơi với tôi cũng như anh em ruột thịt. Tôi có nói mấy thầy rằng cô là đàn bà con gái, chẳng qua cô nhẹ dạ nghe lời lão Đội Mười làm chuyện vu vơ. Tôi xin đảm bảo cho cô.
Sơn tiếp lời:
- Dạ, nhờ cậu Ba có thần thế, thì chắc là cô Liên đây không bị họa lây. Chớ như ai thì tránh sao được lưới trời! Thưa cậu Ba, em cũng vừa nói với cô, cô thật là tốt số! Nhờ phúc đức bà Tư nên khiến cho cậu đem lòng thương cô, mà lo cứu cho cô khỏi bị hoạn nạn!
Ba Mẹo đắc chí, nói thêm:
- Cô Liên ạ, cô đừng lo! Tôi đến đây để báo tin mừng cho cô đấy. Tôi định tối nay tôi làm bữa tiệc đãi mấy thầy để tạ ơn mấy thầy. Sẵn đó tôi sẽ giới thiệu cô là người bạn thân của tôi, để mấy thầy biết. Chà! Mấy thầy mà trông thấy cô đẹp như Tiên thế kia, thì lác mắt, chớ chơi à! Tối nay tôi mời cô đến, cô diện thật bảnh nghe cô?
Liên B ngồi trầm ngâm lặng lẽ.
Sơn thấy Ba Mẹo móc túi lấy ra gói thuốc châm hút, liền ngửa tay ra xin:
- Cậu cho em một điếu.
Hắn vừa đưa hai tay lĩnh điếu thuốc, vừa cười:
- Chà! Cậu Ba ơi, cô... Ba đây mà diện áo gấm quần hàng vào thì có thua gì nàng Tiên! Em cho cô đẹp nhất ở tỉnh này, cậu Ba à.
Ba Mẹo hỏi Liên:
- Tối nay cô đến dự tiệc với tôi chứ?
Liên ngẫm nghĩ một phút, rồi gật đầu:
- Vâng. Tối nay tôi đến.
Ba Mẹo bằng lòng, reo mừng:
- Quý hóa quá! Cái chú Đội Mười thế nào cũng bị tù chung thân! Cái tôi dụ dỗ đàn bà con gái làm chuyện phi pháp, là tội nặng lắm đấy! Nhưng thôi, chuyện đó bỏ đi. Tôi nói tôi cứu cô, là tôi nhất định cứu cô. Tối nay, làm sao cô cũng đến, nghe cô? Tôi muốn cô diện bảnh, để cho mấy thầy Mật thám ghê hồn! Nếu cô không có kiềng vàng, thì tôi có. Cô đến sớm, để tôi đưa kiềng cho cô đeo. Và tôi có sắm nhẫn vàng, xuyến vàng, cho cô đủ cả. 6 giờ tối, tôi cho xe nhà đến rước cô, nghe cô Liên?
Liên gật đầu:
- 6 giờ?... vâng!
- Chắc chứ!
-... Vâng!
Ba Mẹo và Sơn hí hởn ra về.
5 giờ rưởi, Liên còn viết nốt mấy trang nhựt ký của nàng:
"... Tôi không đi trốn, vì trong tình thế này tôi bỏ trốn đi là hèn. Tôi chỉ mong đồng chí Trần-Thảo(1) có can đảm, để làm gương cho các bạn khác.
"Tôi cũng không tự tử, vì tự tử cũng như trốn đi vậy! Vụ đổ bể này không phải lỗi ở Trần-Thảo, không phải lỗi ở tôi, không phải lỗi ở ai cả. Chẳng qua là một biến cố thật bất ngờ, không sao đề phòng được. Vả lại, cũng không có gì di hại đến Đảng hay là nguy hiểm cho tôi. Tôi bị bắt? Bị tù? Ừ, rồi sao nữa? Chẳng sao cả! Đảng vẫn tiến hành công việc cách mạng, thức tỉnh đồng bào, phục thù Tổ-Quốc. Một ý nghĩ đã sinh nở trong đầu, nó sống mãi, nó lớn lên mãi, nó phát triển ra ngoài vô tận, vô biên, trường trường, cữu cữu! Tổ-Quốc Việt-Nam bất-diệt!
"Tôi chờ. Mật-thám cứ đến bắt tôi, tôi không kháng cự...
"Đây, tôi xin ngừng bút, tạm từ giả các bạn đồng chí.
"Q. N., ngày... tháng... 1928
Nguyễn-Thị-Liên"
Liên viết tập nhật ký xong, bỏ vào một hộp thiếc, đậy lại, và sắp sửa đem đi đào lỗ chôn một nơi kín đáo, thì Ba-Mẹo và Sơn chạy ùa vào.
Ba-Mẹo cười:
- Cô chưa sửa soạn đi sao, cô Liên?
Liên trừng mắt ngó:
- Đi đâu?
- Ủa? Cô đã hẹn đến nhà tôi dự tiệc mà!
Liên cười gằng:
- Không, tôi đợi Mật-thám đến, để đi với họ.
- Cô đợi Mật-thám đến bắt cô?
- Vâng!
Ba-Mẹo cau mày chụp nắm tay Liên:
- Cô Liên, cô biết tôi thương cô chứ? Tôi muốn cứu cô...
Liên đẩy mạnh Ba-Mẹo, xô hắn xuống ghế. Ba-Mẹo đứng dậy:
- Cô muốn ở tù hả? Sao cô lại muốn ở tù? Không! Tôi đã vận động cả ngày nay rồi. Tôi đã làm tiệc mời lính Mã-tà. Cô đến với tôi là êm xuôi hết cả. Tôi thương cô lắm, cô!
- Im mồm! Tôi không cần nghe nữa.
Sơn, thấy Liên găng thật, thừa lúc nàng sơ y, vội chụp lấy cái hộp thiếc trong tay nàng. Nàng cố giựt lại, nhưng hắn cười:
- Lá cờ Hội-kín trong này chứ gì mà giấu!
Sơn ôm cái hộp toan chạy đi nộp sở Mật-thám, thì Ba-Mẹo gọi lại:
- Em đứng lại đã, Sơn! Tôi còn muốn hỏi cô Liên một câu cuối cùng, nếu cô bằng lòng thì thôi.
Quay lại thiếu nữ, Ba-Mẹo hỏi:
- Cô có muốn đổi cái hộp thiếc này lấy một hộp vàng không?
Liên bĩu môi:
- Không.
Ba-Mẹo bảo Sơn:
- Bây giờ thì em cứ việc đem hộp đó đi trình Quan và phúc bẩm tường tận hết thảy mọi việc cho Quan phó Mật-thám rõ!
Nửa giờ sau, nhân viên Mật-thám ập vào bắt Liên.
Lệ-Chi nghe cha thuật lại rõ đầu đuôi vụ Liên B bị bắt như thế, và cũng đọc hết quyển nhật ký của cô Nữ Bí-thư tỉnh-bộ Q.D.Đ. Nàng hỏi ông Phó Mật-thám:
- Hiện giờ Thầy giam con nhỏ ấy ở đâu?
- Ở bên Lao.
- Con muốn xem cái mặt nó thế nào. Đàn bà con gái mà làm Hội-kín thì ghê quá! Chắc nó dữ lắm hả Thầy?
- Con bé xinh lắm và coi bộ hiền lành. Nhưng con gái hay nhẹ dạ...! Cho nên Thầy cứ sợ con đi học ngoài Hà-nội bị tụi du thủ du thực chúng nó quyến rủ con làm chuyện quốc cấm!
Lệ-Chị cười:
- Con, mà ai dám rủ ren? Con chỉ thích Thầy cho con học nhảy đầm thôi!
- Con muốn làm gì tùy ý con. Thầy chìu con được hết. Miễn là con đừng dính líu đến những chuyện lộn xộn về quốc sự.
- Nhà mình là nhà danh giá, con biết chứ không ư? Con đâu phải như tụi ít học, làm chuyện ngu dại để bị tù, uổng cả cái đời!
- Sáng mai, Thầy cho đòi con Liên qua đây để lấy khẩu cung. Con muốn xem mặt nó thì con ở trong phòng giấy của Thầy.
- Còn ông đội lính tập?
- Nó chết rồi. Ngay tối sau khi bị bắt, nó xé lưng quần làm giây thắt cổ tự tử chết trong Lao.
- Tội nghiệp chưa! Tại sao mà ông Đội phải thắt cổ tự tử, hả Thầy?
- Chắc là nó rủ lính bên Đồn vào Hội-kín đông lắm. Có lẽ nó sơ khai ra nhiều quá, tụi kia sẽ thù oán nó, nó phải tự vận chứ gì! Vì nó tự tử, chưa thú nhận gì cả, nên Thầy không biết nó rủ bọn lính tập vào Hội-kín với nó được bao nhiêu người và những ai. Khám nhà nó, chỉ có một lá cờ, ngoài ra không có giấy tờ gì nữa cả. Con Liên chắc biết nhiều hơn. Xem tập nhựt ký của nó thì biết nó làm chức gì lớn lắm trong Hội-kín...
- Thầy không sợ con Liên tự tử sao?
- Thầy cho canh phòng gắt lắm, nó không thể làm gì được.
Sáng hôm sau, đúng 9 giờ, Lệ-Chi đứng đợi trong phòng giấy ông Phó Mật-thám. Một người lính dắt Liên B vào. Cô Tổng Bí-thư của Q.D.Đ., mặc áo cánh, quần đen, quấn tóc, chân đi guốc. Vừa bước vào, trông thấy một thiếu nữ lạ đứng cạnh bàn với ông Phó Mật-thám, Liên B cau mày có vẻ bực bội. Đoán chắc đó là con gái của ông Phó Mật-thám, Liên càng thêm ác cảm. Nhưng Lệ-Chi điềm nhiên. Người lính dẫn Liên B vào rồi, đứng thẳng người chào ông Phó Mật-thám, quây ra, khép cửa lại. Ông Phó mở tập hồ sơ để trước mắt, đăm đăm nhìn tù nhân, hỏi:
- Tại sao cô làm Hội-kín?
- Thưa ông, Q.D.Đ. không phải là Hội-kín.
- Thế thì Hội gì? Hội hở à?
- Q.D.Đ. là một Đảng cách mạng.
- Cô là đàn bà con gái, biết gì mà cũng cách mạng cách miếc? Cách mạng? Hừ! Cách mạng như Phan-Bội-Châu đó!
- Thưa ông, ông không có quyền xúc phạm đến thanh danh một bậc Chí-sĩ Việt-Nam.
- Cô đừng dở cái giọng du côn đó với tôi nghe? Cô liệu hồn!
Ông Phó sừng sộ nhìn cô tù nhân. Nàng cũng ngó ông, làm thinh không nói. Ông Phó hỏi gằng lại:
- Cô có nghe không?
- Ông muốn hỏi gì, tôi xin sẵn sàng trả lời.
- Đảng cô có bao nhiêu người?
- Hai người.
- Sao lại hai người?
Ông đập bàn cái"rầm!", la lớn:
- Đảng gì lại có 2 người?
- Vâng, tôi chỉ biết có tôi với một ông Đội lính tập.
- Cô khỏi cần giới thiệu Đội Đạt. Chắc cô cũng biết hắn bị giam bên lao, hả? Nhưng tôi sẽ tha hắn ra nay mai, vì hắn đã thú nhận hết. Chính hắn khai cô là chủ mưu Hội-kín.
- Vâng, thưa ông, tôi là chủ mưu.
- Cô là chủ mưu, cô phải biết trong Hội-kín của cô có mấy người chứ?
- Tôi đã nói là hai người.
- Cô nói láo! Đội Đạt khai là có mấy trăm người.
- Ông ấy khai láo.
- Cô tưởng tôi là con nít như cô sao! Dễ thường tôi không có cả tập hồ sơ đây sao! Hội cô có bao nhiêu tiền?
- Đảng tôi không có tiền.
- Hừ! Đảng không có tiền! Cô có mấy khẩu súng?
- Đảng tôi không có súng.
Ông Phó Mật-thám còn hỏi nhiều câu nữa, nhưng Liên B cứ trả lời một giọng như thế. Đến 10 giờ, ông gọi lính dắt cô trở về nhà lao.
Lệ-Chi từ nãy giờ đứng im nghe. Liên B vừa ra khỏi phòng giấy, cô bước theo khép cửa, rồi trở lại cười nhõng nhẽo với ông Phó:
- Thầy cho con 100 đồng, con bày cho Thầy một cái mưu.
Ông Phó châm điếu thuốc hút, nhìn con, tủm tỉm cười:
- Con cũng mưu mẹo nữa kìa? Trong trường dạy con học mẹo Pháp-văn, chứ cũng dạy cả mẹo Hội-kín nữa sao!
- Vậy mà con vừa nghĩ ra cái mẹo này hay lắm, Thầy à! Hay hơn mẹo Pháp-văn nữa đấy. Nhưng con không nói ra đâu!
Ông Phó âu yếm, ngó con gái cưng của ông nhí-nha nhí-nhảnh đáng yêu tệ.
Lệ-Chi đứng sau lưng cha, dựa vào ghế, tay mân mê mấy sợi tóc bạc lơ thợ của ông Phó trên đỉnh đầu đã sói hơn một nửa. Nàng vừa vuốt từng sợi tóc của cha, vừa nói nhỏ nhẹ dễ thương:
- Con cũng thích làm Mật-thám, Thầy ạ... Ở nhỉ! Tại sao con gái lại không làm được Mật-thám nhỉ? Con mà làm Mật-thám, thì cái vụ Hội-kín này con khám phá ra như chơi! Con sẽ có cách dỗ con Liên thú nhận hết mà không cần dọa nạt nó.
- Thầy giúp việc cho nhà Nước đã trên 30 năm, chưa gặp con nhỏ nào lì lợm như cái con Liên này. Bởi Thầy thấy nó còn nhỏ dại như con, nên chi Thầy không nỡ đánh đập nó. Chớ không thì...
- Cần chi đánh đập! Thầy cứ nghe con bày cái mưu mô này là tự nhiên nó có chuyện gì bí mật nó cũng phun ra hết!
- Mưu sao, con nói Thầy nghe nào?
Lệ-Chi phá ra cười:
- Ơ! Không đời nào con nói! Ít nhất, Thầy cũng phải...
Nàng chạy thoăn-thoắt ra trước mặt ông Phó Mật-thám, đứng dựa vào bàn, quây lưng lại cha, hai chân tréo lại, nói pha trò:
- Lúc nãy con xin Thầy 100 đồng, Thầy không cho. Bây giờ con có cái mưu kế này quí lắm cơ, đắt tiền lắm cơ, mà Thầy lại bảo con cho không Thầy, sao được!
- Thì con cứ nói ra cho Thầy nghe, nếu đáng giá một xu, Thầy sẽ trả cho con một xu!
Lệ-Chi quây lại ngó cha, cười nhí nhảnh:
- Một xu thôi, hả Thầy?... Thôi, con chả lấy một xu của Thầy đâu! Con thấy Thầy hút thuốc Ang-lê thơm, con thích cái mùi ấy quá. Thầy cho phép con hút thử một điếu, rồi con nói Thầy nghe.
Ông Phó chìu con, mở hộp thuốc, rút một điếu đưa Lệ-Chi:
- Này! Nhưng Thầy không muốn con quen mùi, rồi nghiện.
Lệ-Chi lấy bao diêm, quẹt lên châm thuốc hút. Xong, nàng thong thả nói:
- Này nhé, chiều nay chừng 3, hay 4 giờ, Thầy làm cách nào cho con được gặp riêng con Liên. Con dắt nó vào buồng con, con đóng cửa lại, một mình con với nó trong buồng thôi. Con dụ dỗ nó. Chị em bạn gái với nhau, dễ nói chuyện lắm, Thầy ạ. Con cam đoan với Thầy, hễ con nói chuyện với nó độ 2 tiếng đồng hồ, thì tự nhiên chuyện bí mật gì của nó con cũng biết hết. Thầy đừng làm cho nó sợ. Chiều nay, 2, 3 giờ, Thầy gọi nó vào đây, Thầy nói dịu ngọt với nó, rồi kiếm cách khéo léo giao nó cho con...
- Lỡ nó chạy trốn thì sao?
- Trốn làm sao được? Con dẫn nó vào buồng riêng của con, con đóng cửa lại nhốt nó trong buồng với con, kia mà! Buồng của con còn chắc chắn hơn là cái hầm kín ở nhà Lao của Thầy nữa đó!
- Ngộ lỡ nó đâm con, hay nó bóp cổ cho con chết, rồi nó mở cửa trốn thoát thì sao?
Lệ-Chi cười:
- Con cam đoan với Thầy, nếu ở bên lao hay đi ngoài đường, nó trốn thoát được thì con không biết. Chứ nó đã vào buồng con, đừng có hòng! Vả lại, tụi con là con gái với nhau, dễ nói chuyện tâm sự lắm. Con sẽ có cách nói sao cho con Liên bùi tai, rồi tự nhiên con biết hết những chuyện bí mật của nó.
Ông Phó Mật-thám ngồi im nghe. Đôi mắt ông mơ màng nhìn lên làn khói thuốc. Ông suy nghĩ. Một lúc, ông ngó Lệ-Chi:
- Có lẽ đó cũng là một cái kế, tuy là kế trẻ con!
Lệ-Chi cười tươi như hoa nở:
- Con tưởng Thầy khen cái kế của con không thua gì kế Khổng-Minh chứ! Con không dè là Thầy không tin ở tài của con chút nào hết!
- Có lẽ, con cũng có tài!
Lệ-Chi cười:
- Con, thì con nói rằng: Có lẽ con sẽ thành công ở chỗ mà Thầy đã thất bại! Biết đâu đấy!
Từ nãy giờ, Lệ-Chi châm thuốc mà không hút. Bây giờ nàng mới hút một hơi, nhưng nàng không biết hút thuốc, nàng chụm hai môi lại, hít một hơi thuốc rồi phun khói ra, kế tiếp sặc luôn mấy cái, thiếu điều chảy nước mắt. Nàng dụt mạnh điếu thuốc vào dĩa gạt tàn, nhăn mặt:
- Thuốc thơm mà sao đắng thế hả Thầy?
Ông Phó Mật-thám không để ý đến trò nghịch ngợm ngây thơ của con gái. Ông đang chìm đắm trong suy nghĩ. Một lúc sau, ông ngó Lệ-Chi, tủm tỉm cười:
- Ý kiến của con hay lắm! Thế mà Thầy không nghĩ đến. Chiều nay, cái buồng của con sẽ thành ra cái nhà lao. Thầy sẽ giao cô"Tổng bí-thư" cho con canh gác!
Phì một đụn khói thuốc, ông nói tiếp:
- Nếu con cần, Thầy sẽ đưa con một súng sáu để con hộ thân.
Lệ-Chi lắc đầu:
- Chính tại Thầy có con chó lửa đó, mà con Liên nó không sợ. Súng lục của con, là nụ cười của con đây, Thầy ạ!
Lệ-Chi nở môi cười toe toét, rồi nói tiếp:
- Trong khi chờ đợi con làm nghề Mật-thám cho Thầy, bây giờ Thầy trả trước tiền lương cho con. Thầy hãy móc túi lẹ lẹ lấy thưởng con 200 đồng. Con chạy ngay ra phố mua lọ nước hoa để rưới mùi thơm cho cái đầu của con đã nẩy ra mưu cao. Thầy thưởng con 200 đồng đi!
Ông Phó Mật-thám móc túi lấy 200 đồng cho con gái, và cười bảo:
- Nếu chiều nay mưu con không thành, thì con phải trả lại tiền cho Thầy nghe?
- Vâng. Con xin hứa danh dự!
Lệ-Chi cầm 200 đồng, vui vẻ ra đi. Nàng nhí-nha, nhí-nhảnh, vừa đi vừa hát, tiếng hát thanh thanh êm ả:
J'ai deux amours.
Mon pays est Paris!...
Ông Phó Mật-thám tủm tỉm cười, nhìn theo thân hình thướt tha của cô con gái đi xa xa ra ngoài, với tiếng hát thanh thanh còn văng vẳng du dương...
Bạn đọc thân mến, bạn hãy đoán thử xem Lệ-Chi đi đâu? Có phải thật nàng đi ra phố mua lọ nước hoa chăng? Hay là nàng đi đâu mà từ 10 giờ 30 đến mãi 12 giờ 30 mới về nhà?
3 giờ, ông Phó Mật-thám mở cửa phòng giấy. Ông sai lính qua bên Lao dẫn cô Liên sang lấy khẩu cung nữa. Lần này, Lệ-Chi không dự thính.
Theo mưu kế của Lệ-Chi, ông Phó nói chuyện dịu ngọt với cô Tổng Bí-thư của Q.D.Đ., và nửa giờ sau, ông bấm chuông. Người lính vào:
Ông bảo:
- Anh sang nhà mời cô Hai đến tôi nói chuyện.
- Dạ.
Người lính ra khép cửa. Một lúc, Lệ-Chi đẩy cửa vào. Lần này, nàng khẽ nghiêng đầu chào Liên, rồi hỏi cha:
- Thầy gọi con hả?
- Ừ. Đây, cô Liên mà lúc ăn cơm trưa, Thầy đã kể chuyện cho con nghe. Con nói con trông thấy cô Liên con thương, thì Thầy chìu con, cho phép con làm quen với cô ấy.
Lệ-Chi giả bộ ngây thơ, hỏi:
- Có sao không, Thầy?
- Không sao cả.
Quay lại Liên B, ông bảo:
- Con gái tôi thích nói chuyện với cô, thì tôi cho phép cô lại phòng nó chơi một lúc. 6 giờ lính đến dẫn cô về Lao. Nhưng tôi cấm cô không được nói chuyện Hội-kín hoặc là chuyện quốc sự bậy bạ cho nó nghe.
Quay lại Lệ-Chi, ông bảo:
- Thầy chìu con, Thầy mới cho cô ấy được tự do vài giờ để chơi với con như thế, chứ theo luật thì không được đâu đấy. Con muốn nói chuyện học hành, chuyện văn chương chữ nghĩa, chuyện may vá thêu thùa, chuyện làm bánh làm mứt thì được, chớ không được nói chuyện nhảm nhí, nhứt là chuyện chánh trị, nghe con? Nếu con không nghe lời Thầy, ngày mai Thầy không cho con chơi với cô ấy nữa, con nghe? Con nên biết... (ông lại xoay sang chỉ vào mặt Liên B), và cô cũng phải biết... cô thuộc về hạng PRISONNIERS DANGEREUX, hạng TÙ-NHƠN NGUY-HIỂM. Tại tôi chìu ý con tôi, bởi nó thấy cô cũng trẻ tuổi như nó và có học hành chữ nghĩa, nó thương cô, nên tôi mới cho cô cái đặc ân tự do vài giờ qua chơi bên buồng nó. Nhưng nếu tôi biết cô có chuyện gì lôi thôi, thì..., attention!... ngày mai tôi sẽ giam cô trong ca-sô, cô nghe?
Ông bấm chuông. Người lính rón rén xô cửa vào, đứng thẳng người, chờ lịnh:
- Chú đưa cô tù này đi với cô Hai qua phòng cô Hai. Rồi chú đứng gác ở sân trước, nghe?
- Dạ, bẩm quan, con nghe.
- Chú gọi 316 ra đứng gác ở sân sau, baionnette au canon! Cắm lưỡi lê vào đầu súng, và nạp đạn sẵn. Nếu cô ấy có nhảy ra cửa sổ để trốn, hoặc làm điều gì lộn xộn, thì cứ việc bắn, tôi cho phép, nghe?
- Dạ, bẩm quan, con nghe.
Lệ-Chi phàn nàn với cha:
- Tụi con đánh đờn và dỡn chơi cho vui, chớ có việc gì mà Thầy truyền lịnh gắt gao dữ vậy?
- Con chơi với cô ấy thì con cứ chơi, lính gác cứ gác. Họ đứng gác ngoài sân, có quấy rầy gì con đâu?
- Con cấm lính không được vào buồng con đấy!
Lệ-Chi nói xong, nắm tay Liên:
- Chị qua bên phòng học của tôi chơi. Tôi xin phép Thầy tôi rồi. Tụi mình đánh đờn, ăn mứt, nói chuyện bậy bạ cho vui. Tôi ở đây một mình không có bạn buồn quá.
Liên rất ngạc nhiên, và ái ngại. Nhưng nàng điềm nhiên đi theo cô con gái của ông Phó Mật-thám.
Lệ-Chi đóng kín cửa buồng, mời Liên ngồi ghế. Liên không ngồi. Lệ-Chi rất thân mật tự nhiên, cười:
- Ngồi chơi, chị.
Nhưng Liên lãnh đạm trả lời:
- Cảm ơn cô. Cô muốn nói gì với tôi?
Lệ-Chi vẫn tươi cười vui vẻ:
- Chị ngồi xuống đã nào! Sao chị không ngồi? Chị sợ cái ghế của tôi hả? Tôi nói thật với chị nhé, tôi không phải mật-thám đâu! Tôi là một đứa con gái, một nữ sinh. Do sự ngẫu nhiên, sáng nay tôi đang ngồi chơi trong bàn giấy, thì người lính dắt chị vào. Trưa nay tôi hỏi, Thầy tôi có kể hết chuyện chị ở trong Q.D.Đ. như thế nào, và chị bị bắt như thế nào. Nghe thế, tự nhiên tôi thương chị lắm. Tôi có xin Thầy tôi đừng tra khảo chị, đừng đánh đập chị, vị chị là thiếu nữ như tôi. Tôi muốn gặp chị, để làm quen với chị. Tôi muốn cứu chị. Chị hãy tin tôi. Chị ngồi xuống ghế, tôi nói chuyện rõ chị nghe.
Lần này, Liên ngồi:
- Chị là con gái Cụ Phó?
- Vâng. Nhưng chị đừng sợ, đừng nghi ngờ gì hết. Nếu chị nghi ngờ thì hỏng hết chương trình của tôi. Việc này gấp lắm. Cho nên tôi không muốn khách sáo dài giòng, mất thì giờ vô ích. Trước hết tôi cho chị biết rằng tôi đã đọc hết cả hồ sơ của chị, và chị bị bắt không phải là đó ông Đội khai ra như Thầy tôi nói lúc sáng để đánh lừa chị đó. Chị bị bắt vì thằng Ba-Mẹo mưu mô với thằng Sơn là cu-li của nó. Ba-Mẹo muốn lấy chị lắm, đem vàng bạc của cải ra để mua chuộc, nhưng chị một lòng giữ vững chí hướng, đeo đuổi nhiệm vụ đối với Đảng, với người Yêu, với Tổ-Quốc. Chính vì thái độ rất cao thượng của chị mà tôi cảm phục chị vô cùng. Bây giờ, tôi quyết cứu chị ra khỏi vòng lao-lung. Chị nghĩ sao?
Liên B nhìn chòng chọc Lệ-Chi:
- Chị nói nữa đi. Tôi còn muốn nghe chị nói hết.
- Thông thả. Chị đợi tôi một phút.
Lệ-Chi đứng dậy lấy hai cây đờn, đưa Liên một:
- Chị và tôi hòa vài bài đờn chơi, để cho Thầy tôi và lính gác đừng nghi ngờ.
Hai cô đánh đờn một lúc rồi Lệ-Chi lại tủ lấy một hộp bánh đem lại bàn, mở ra lấy bánh để vào một dĩa lớn rồi cười:
- Mời chị. Tôi có pha sẵn một bình trà ngon lắm. Hai chị em mình ăn bánh, uống trà, cười dỡn chơi cho vui.
Lệ-Chi lấy một chiếc bánh trao tận tay mời Liên B. Nàng cũng ăn một cái. Hai cô nói chuyện phiếm và cười đùa một lúc, rồi Lệ-Chi khẽ hỏi:
- Chị Liên, chị biết Đội Đạt hiện giờ ở đâu không?
- Chắc ổng ở trong Lao chớ đâu!
- Không phải. Người thanh niên chí khí ấy đã tự tử và được đem chôn rồi, chị à.
- Trời ơi! Thật hả chị?
- Tối hôm nọ chị ra đi, đến nhà anh ấy dự lễ tuyên thệ, thì thằng Sơn đi theo rình chị. Nó đi vòng phía sau nhà Đội Đạt, lén vào sân, leo lên mái nhà, mở ngói dòm xuống, trông thấy rõ hết. Nó về bàn với Ba-Mẹo. Ba-Mẹo nắm ngay cơ hội trừ được tình địch của nó(vì nó tưởng rằng Đội Đạt là người yêu của chị), nó bảo Sơn vào báo sở Mật-thám. Vì thế mà Đội Đạt bị bắt. Nhưng nó cũng lợi dụng luôn cơ hội để ép chị lấy nó. Nếu chị bằng lòng, nó sẽ làm thinh. Nếu chị cưỡng lại, nó sẽ báo sở Mật-thám bắt chị.
Liên B lo sợ hỏi:
- Còn ai bị bắt nữa không, hả chị?
- Hiện giờ thì không. Đội Đạt chết rồi. Chỉ còn một mình chị đây thôi. Nhưng trong tập nhật ký của chị, có nói đến một đồng chí khác.
- Người ấy tên gì, chị nhớ không?
- Tên Giáo-Thái. Giáo-Thái là ai? Vì ở tỉnh không có ai tên là Giáo-Thái cả. Riêng tôi, tôi đoán chắc đó là bí danh của anh Chủ-tịch Tỉnh-bộ Q.D.Đ. Vụ này đổ bể ra, lôi thôi lắm. Chị là Tổng Bí-thư của Tỉnh-bộ, chị bị bắt là rất nguy. Vì thế, tôi nhất định cứu chị nội nhật chiều nay. Nói đúng hơn là 6 giờ chiều nay.
Liên mỉm cười, tỏ vẻ hoài nghi:
- Chị cứu tôi cách nào?
- Tôi không tiện nói trước. Nhưng tôi đã sắp đặt sẵn chương trình rồi. Tôi lừa dối cả Thầy tôi để rủ chị qua chơi trong buồng tôi bây giờ, tức là thực hiện được bước đầu của chương trình rất bí mật ấy.
Liên B ngơ ngác nhìn con gái của ông Mật-thám:
- Tôi không hiếu chị muốn làm gì?...Tôi hỏi thật chị định muu kế gì để giúp Cụ Phó bắt các bạn đồng chí khác của tôi chăng? Chị muốn khám phá bí mật gì của chúng tôi nữa chăng?
- Chị đừng hỏi bây giờ. Chị sẽ hiểu sau khi chị được thoát ra, chốc nữa đây, khỏi vòng giam hảm. Sau khi thoát được rồi, đêm nay chị phải tức tốc trốn đi nơi khác. Hiện giờ cả xóm nhà chị ở, bị Mật-thám canh phòng tứ phía. Tôi khuyên chị đừng về nhà. Ngay trong thành phố, thiên hạ đang nhôn nhao lo sợ lắm. Nhưng không sao. Tôi tin rằng chị sẽ thoát được. Chớ nếu chị còn bị giam thì lần lần thế nào các đảng viên khác của Q.D.Đ. cũng sẽ bị lọt vòng vây. Cho nên chị sẽ thoát ra được, là một đảm bảo cho sự an toàn của tất cả Ủy-ban Chấp-hành Tỉnh-bộ Q.D.Đ. của chị.
- Nhưng tôi muốn rõ chị sẽ cứu tôi cách nào?
- Tôi không muốn chị biết trước các chi tiết.
- Chị đã nói rằng chị thành thật với tôi, sao chị còn bí mật?
Lệ-Chi cười:
- Tôi cũng có cái bí mật của tôi vậy chứ! Chị tưởng đâu một mình chị là bí mật thôi ư? Hiện giờ đây ở tại nhà này, có 3 người bí mật: Thầy tôi là một, chị là hai, tôi là ba. Mỗi người có mỗi bí mật riêng, không ai nói cho ai biết hết! Riêng về phần chị, tôi chỉ cho chị biết trước những điều cần thiết này. Tôi sẽ giữ chị ở lại đây cho đến 6 giờ, trời gần tối, tôi mới cho chị về.