CHƯƠNG 4 ÂM MƯU CỦA KẺ CHIẾN THẮNG
Bị cảm - trước ngày đến Cônsôvô - cách nhìn nhận của Khơrútsốp - Những chứng cớ của con gái Stalin - Bộ mặt vui mừng của Bêria - Ai đã "giúp" Stalin ra đi - lời kể của Bônômarencô và Erenbua.
Trong hồi ký của viện sĩ Anđrê Đimitriêvichs Sakharốp có viết về Stalin mất công bố ngày 5 tháng 3. Tuy viện sĩ có nói trước rằng bản thân ông ta chưa có ý kiến gì về việc Stalin tại sao chết, nhưng ông cũng cho rằng Stalin rõ ràng chết từ trước! Hơn nữa, tin tức về cái chết của Stalin đã bị giấu kín trong mấy ngày.
Đã có rất nhiều suy đoán không chính xác về cái chết của Stalin. Cho đến tận ngày nay vẫn còn tồn tại cách nói rằng Stalin đã bị hại chết, và nói rằng Stalin hình như bị Bêria hạ độc. Sau khi bản án đối với Bêria lần đầu tiên được công khai vào năm 1990 thì kiểu đồn đại Stalin bị hạ độc ngày càng được phổ biến. Ví dụ, trong lời khởi tố có nói, để nghiên cứu cách dùng của nhiều loại độc dược trong khi tiến hành ám sát, Bêria đã cho thành lập một phòng thực nghiệm bí mật, công việc nghiên cứu tính chất thuốc độc được tiến hành trên thân thể các tử tù.
Vẫn còn một chứng cứ nữa và cũng là chứng cứ quan trọng nhất trong hệ thống của Bộ Dân ủy Nội vụ và Bộ An ninh quốc gia đích thực có tồn tại một phòng thực nghiệm để tiến hành thực nghiệm đối với các loại thuốc độc. Truyền thống của Yagơta đã được thừa kế xuất sắc.
Các nhà sử học đương thời chỉ nắm được lời khai của hai nhân chứng thời đó. Hai người đó là những người ở bên cạnh Stalin trong những ngày cuối cùng. Đó là Khơrútsốp và con gái của Stalin. Thật đáng tiếc là, khi Đại nguyên soái mất, những người khác chẳng ai có hồi ký.Với tình hình rất phức tạp ở đây đã làm cho vấn đề trở nên khó giải quyết, do vậy cần phân tích kỹ những lời khai của nhân chứng, đồng thời phải kiểm chứng lại bệnh án của Stalin mới có thể xác định được nguyên nhân thực sự của cái chết, đáp ứng lòng mong mỏi của hàng triệu đồng bào muốn biết rõ về nguyên nhân cái chết của Stalin.
Khơrútsốp đã đưa ra hàng loạt các sự việc, nói Stalin là người đa nghi trong những năm cuối đời, tính đa nghi này được biểu hiện bằng những hành động thật buồn cười.
Stalin rất lo sợ khi phải nhắc đến cái chết. Trong khi ăn cơm, nếu như có ai đó trong những người cùng ăn với ông không động đũa đến một món nào đó, thì ông sẽ không ăn món đó.
Ông luôn đi đến chỗ cực đoan, ông không tin bất kỳ ai, kể cả những người trung thành tuyệt đối và phục vụ ông trong nhiều năm.
Khơrútsốp cũng nói đến một con đường ô tô từ Điện Kremli đến biệt thự Cônsôvô ở ngoại ô, con đường đó không xa, nhưng ô tô lại phải đi vòng vào một ngõ nhỏ của Mátxcơva. Stalin còn có một bản đồ riêng về thành phố Mátxcơva. Sau khi ngồi lên xe và cho xe chạy, ông ra lệnh cho lái xe quẹo nghiêng, đi như thế, nào, đi đến đâu, con đường đó là con đường gì, ngay người cảnh vệ của Stalin cũng không biết. Và trong hành trình của ông, mỗi lần đều có sự thay đổi.
Đi càng gần đến khu biệt thự, mạng lưới cảnh vệ càng phức tạp. Cửa ngoài được khoá lại bằng loại khoá rất tinh vi, có hai lớp tường vây xung quanh khu biệt thự, giữa hai lớp tường vây có nuôi chó dữ, ngoài ra còn được lắp hệ thống hàng rào điện tử, Stalin dùng hệ thống này để phòng chống những kẻ ám sát. Có lẽ ông đã nghĩ tới cái lô cốt của Trôtxki ở Mêhicô? Muốn làm được, Bêria đã báo cáo rất kỹ với ông ta về tình hình trừ khử kẻ thù của mình.
Tóm lại, sức khoẻ của Stalin đã suy giảm rõ ràng. Năm 1951, khi Stalin mời Khơrútsốp đến nghỉ ngơi ở Xôchi, ông ta đã nói với Khơrútsốp rằng: "Tôi không thể cứu được nữa rồi, giờ chẳng còn ai tin tôi cả, đến bản thân tôi cũng chẳng tin tôi nữa".
Đằng sau việc Stalin nói rằng ông ta không thể cứu vãn được, nó còn có gì nữa không? Nay chúng tôi xin tiếp tục chuyển đến các bạn những miêu tả của Khơrútsốp về những ngày cuối cùng của Đại nguyên soái Stalin. Hồi ký của Khơrútsốp ghi lại một ngày trước khi Stalin bị trúng gió ở Cônsôvô, đây tạm thời được coi là tư liệu duy nhất.
Ngày 28 tháng 2 năm 1953 - thứ 7, điện thoại từ phòng Stalin gọi tới, cho mời Khơrútsốp, Malencốp, Bêria và Bunganin đến Điện Kremli. Trong điện thoại có thông báo là Stalin mời họ tới. Bốn người cùng đồng thời đến Điện Kremli. Họ cùng nhau xem phim. Sau đó, Stalin đề nghị mọi người cùng đến biệt thự ngoại ô để ăn tối.
Họ cùng nhau ăn tối, bữa ăn kéo ra rất dài. Stalin gọi đó là: bữa ăn trưa. Vào khoảng 5 hoặc 6 giờ sáng thì bữa ăn kết thúc. Điều đó chẳng có gì là lạ cả, đối với họ điều này đã trở nên quen thuộc. Bữa trưa đều kết thúc vào thời gian này. Sau bữa ăn, Stalin có vẻ hơi say trong lòng rất vui, không nói điều gì chứng tỏ là không bình thường. Khi mọi người ra về, như mọi khi, Stalin tiễn họ ra cửa, ông ta cười rất nhiều tinh thần rất thoải mái. Ông ta còn gõ gõ lên bụng Khơrútsốp, gọi đó là ngọn tháp Miđi. Stalin trong lúc tinh thần vui vẻ thì mới đùa Khơrútsốp như vậy.
Một ngày chủ nhật, ngày nghỉ. Khơrútsốp chờ Stalin lại một lần nữa mời đến nhà chơi. Trong khi đợi điện thoại, ông ăn vội vài miếng cơm. Phải chăng Stalin quyết định cho họ được nghỉ ngơi trong ngày nghỉ? Điều này là không thể. Điện thoại chẳng hề rung chuông lên lần nào. Trời đã tối, có việc gì không bình thường chăng? Khơrútsốp nghi hoặc rồi cởi áo quần và lên giường.
Đột nhiên có chuông điện thoại vang lên, Khơrútsốp vồ lấy điện thoại, thì ra là điện thoại của Malencôp. Ông thông báo rằng, nhân viên cảnh vệ của Stalin đã gọi điện tới, chúng ta cần đến biệt thự ngay, không biết là đã xảy ra việc gì đối với Stalin. Malencốp tiếp tục gọi điện cho Bêria và Bunganin. Họ đã bàn nhau không trực tiếp đến chỗ Stalin, mà đến thăm phòng trực ban. Được thôi, vậy thì gặp nhau ở phòng trực ban. Nhưng có lẽ điều làm cho mọi người cảm thấy kỳ lạ đó là, bốn thành viên của Đoàn Chủ tịch Trung ương Đảng cộng sản Liên Xô, những chiến hữu thân cận nhất của lãnh tụ lại không lập tức vào ngay phòng để xem đã xảy ra việc gì đối với Stalin, mà lại đi tìm người trực ban, họ cho rằng người trực ban là người biết rõ hơn hết trong những tình huống như vậy thì nên làm gì: Theo chế độ trong biệt thự thì trực ban là người nắm chắc nhất mọi việc.
Khi đến phòng trực ban, họ hỏi nhân viên trực ban Chêka tỷ mỉ: Đã xảy ra việc gì? Rút cục đã xảy ra việc gì? Vì sao các anh lại cho rằng đã xảy ra sự cố đối với Stalin?
Người trực ban trả lời: Thông thường cứ đến 11 giờ đêm là Stalin lại gọi điện thoại cho người mang trà vào, hoặc có lúc muốn ăn chút gì đó. Nhưng hôm nay thì không thấy có chuông điện thoại.
Thế là người trực ban liền phái Pitơrốpna một nhân viên vào xem xét tình hình như thế nào. Người này là một nữ nhân viên, đã công tác lâu năm bên cạnh Stalin, là một người đầu bếp trung thực, rất trung thành với Stalin. Sau đó người trực ban vội vàng nói với 4 thành viên của Đoàn Chủ tịch Ban chấp hành Trung ương rằng, họ cử Pitơrốpna đi xem. Bà này trở về nói rằng đồng chí Stalin đang nằm trên nền nhà, đang ngủ, có thể nhìn thấy dưới thân thể đồng chí ướt đẫm, có thể đồng chí đái ra quần. Nhân viên Chêka đã khênh Stalin lên và đặt lên ghế sôpha trong phòng ăn. Ở đây có hai phòng ăn, một phòng to, một phòng nhỏ, Stalin vốn dĩ nằm ngủ ở phòng ăn lớn, thấy Người dậy đi sang phòng ăn nhỏ, Người đã bị ngã, rồi đái ra quần, ướt hết cả. Cả 4 thành viên Đoàn chủ tịch Khơrútsốp, Malencốp, Bêria và Bunganin đều cho rằng, lúc này Stalin rơi vào một tình huống khó xử, họ không tiện xuất đầu lộ diện, và cả 4 người quyết định trở về nhà.
Khơrútsôp vừa nằm xuống thì chuông điện thoại lại reo lên đó là điện thoại của Malencốp. Vừa nãy, nhân viên cảnh vệ của Stalin đã gọi đến cho ông ta nói rằng, họ cảm thấy kinh hoàng vì Stalin đang ở trong trạng thái không bình thường. Tuy bà đầu bếp nói là người ngủ rất ngon, nhưng giấc ngủ của Stalin không bình thường. Có gì đó đã quá lâu, cần phải đến một lần nữa.
Khơrútsốp và Malencốp bàn với nhau là gọi điện cho Đoàn chủ tịch và những vị thường trực khác là Vôrôsilốp và Kaganôvích, hai người này đã không tham dự bữa rượu hôm qua và lần trước đã không đến khu biệt thự, rồi Khơrútsốp và Malencốp còn bàn với nhau là sẽ gọi cả bác sỹ đến nữa.
Rồi trong đêm hôm đó, lần thứ hai, hai người lại đến phòng trực ban. Các bác sỹ cũng đã đến. Trong số các bác sỹ, có Lucômxki, một người quen của Khơrútsốp. Còn những người khác thì ông ta không nhớ rõ.
Họ đi đến căn phòng của Stalin. Stalin nằm trên ghế sôpha, đang ngủ.
Giáo sư Lucômxki kinh hoàng đi tới trước mặt Stalin. Hai tay của Giáo sư sờ vào tay của Stalin, nó nóng như lửa vậy, có vẻ ngại ngùng Bêria lúc đó hơi thô bạo một chút gắt lên. "Ông là bác sỹ, nên làm thế nào thì cứ làm chứ”.
Giáo sư nói, cánh tay phải của Stalin không thể cử động được nữa, chân trái cũng đã bị tê liệt và Người cũng không thể nói được nữa. Tình hình đã rất nghiêm trọng, mọi người lập tức cởi hết quần áo của Stalin ra, thay bộ quần áo khác cho Người, đặt người vào phòng ăn lớn, để cho Người nghỉ trên ghế sôpha, ở đây không khí thoáng hơn. Lúc đó quyết định việc các bác sỹ phải luân lưu trực ban ngay.
Thường vụ Đoàn chủ tịch cũng cắt cử nhau trực ban ngày đêm. Họ đã phân công: Bêria và Malencốp một tổ, Khơrútsốp và Bunganin một tổ, còn Kaganôvhích và Vôlôsilốp một tổ. Bêria và Malencốp trực ban ban ngày, hôm đó, còn Khơrútsơp và Bunganin trực ban đêm.
Chính vào lúc đó, ai cũng biết bệnh tình của Stalin đã rất trầm trọng. Bác sỹ nói rằng: Những người bị mắc bệnh này không mấy ai có thể trở lại làm việc được. Stalin may ra có thể sống được, nhưng việc khôi phục khả năng làm việc của Người là rất khó. Vì loại bệnh này rất ít có khả năng điều trị. Loại bệnh này phần nhiều kéo dài chẳng được bao lâu, và sẽ kết thúc bằng tai biến.
Mọi người ở hiện trường đã nỗ lực hết sức để cứu Stalin. Người vẫn nằm ở đó, đã mất hết tri giác. Mọi người đã dùng thìa để bón cho ông ăn, cho ông uống nước quả ngọt, rồi các bác sỹ phải làm động tác thông tiểu cho ông. Ông nằm đó không một chút động đậy.
Khơrútsốp còn phát hiện ra một tình tiết, khi các bác sĩ cho Stalin bài tiết nước tiểu, ông đã tự mình cố che đậy lại. Điều này hiển nhiên cho thấy ông còn cảm thấy ngượng, nhưng chính điều đó đã làm cho mọi người cảm thấy có hy vọng: Nói như vậy, có nghĩa là Stalin còn có chút cảm giác.
Có một hôm, không biết là vào ngày thứ mấy sau khi Stalin bị ốm, thật tiếc là Khơrútsốp đã không nhớ. Hôm đó Stalin dường như tỉnh lại. Nhưng ông không thể nói được, ông nhấc cánh tay trái và chỉ lên trần hay lên tường cũng không rõ. Khóe miệng ông dường như nở một nụ cười. Sau đó, ông dùng tay trái ấn vào tay phải, tay phải không hề cử động.
Khơrútsốp viết, ông đoán biết được bệnh nhân Stalin đang dơ tay muốn chỉ điều gì. Trên tường có treo một bức họa, bức họa đó được cắt ra từ tờ họa báo “Đốm lửa" do một nhà hoạ sỹ đã phục chế lại. Trên bức họa vẽ hình một bé gái còn rất nhỏ tuổi, đang đưa bình sữa cho chú cừu nhỏ ăn. Mà lúc đó Stalin lại đang được các bác sỹ cho ăn bằng thìa, thì việc ông chỉ vào bức họa như muốn nói: "Đấy các anh em, hoàn cảnh của tôi bây giờ giống như chú cừu nhỏ, cô bé đùng bình sữa cho cừu ăn, còn bác sỹ thì dùng thìa cho tôi ăn".
Khi Stalin vừa mắc bệnh, Bêria đã đến chỉ trích, làm nhục người. Nhưng khi trên khuôn mặt của bệnh nhân như vừa lộ ra dấu hiệu của sự thức tỉnh, thì Bêria đã quỳ hai hai đầu gối xuống trước ghế sôpha, nâng hai tay của người bệnh lên và hôn lấy hôn để. Khi Stalin lại rơi vào tình trạng hôn mê và sau khi nhắm mắt lại, thì Bêria đứng dậy và giận dữ nhổ một bãi nước miếng.
Khơrútsốp viết: “Đến lượt tôi và Bunganin trực đêm, chúng tôi đã ở đây cả ngày rồi. Sau khi hết ca trực, tôi lên xe trở về nhà. Tôi rất muốn ngủ một giấc, vì trong khi trực tôi chưa được ngủ tý nào, tôi uống thuốc an thần, rồi nằm xuống giường, vừa ngủ được một tý, chuông điện thoại lại réo lên".
Đáng tiếc là trong hồi ký của Khơrútsốp không chỉ rõ sự việc phát sinh vào ngày giờ hôm nào. Nhưng căn cứ vào sự miêu tả phán đoán, về những sự việc trọng đại của ông ta, thì có thể khẳng định, sự việc diễn ra trong cùng một ngày. Khơrútsốp không hề nhắc tới là không ngủ tý nào trong những ngày trực ban. Việc ông ta dùng danh từ "trực ban" là dùng từ số đơn. Hơn nữa, phần đầu của câu cũng giống y hệt nhau. “Đến lượt tôi và Bunganin trực ban. Chúng tôi đã ở đây cả ngày rồi". Ngày đó có thể là ngày 2 tháng 3.
Tôi sẽ ghi nhớ tình tiết quan trọng này trước vì nó còn có ích nhiều cho chúng tôi. Chúng ta hãy tiếp tục tham khảo thêm những chi tiết trong ghi chép của Khơrútsốp. Như vậy, vừa mới hết ca trực đêm thứ nhất, Khơrútsốp đã bị gọi dậy. Malencốp đã gọi điện thoại tới nói rằng bệnh tình của Stalin đã rất hiểm nghèo và đề nghị Khơrútsốp đến ngay lập tức.
Khơrútsốp gọi lái xe tới và đi đến Cônsôvô nhanh. Đúng vậy, bệnh tình của Stalin quả là rất bi đát. Mọi người trong thường vụ đã đến đủ cả, và mọi người đều cảm thấy là Stalin đã sắp chết. Bác sỹ nói: Người đã rơi vào trạng thái nguy kịch rồi. Một lát sau, Stalin ngừng thở, các bác sỹ tiến hành hô hấp nhân tạo, nhưng cũng chỉ phí công vô ích.
Bây giờ chúng ta hãy cùng xem phần thứ hai của tài liệu ghi chép của Svétlanna Aliluêva, con gái Stalin cuối cùng đã được xuất bản ở nước ta. Ngày 2 tháng 3, con gái Stalin đang học tiếng Pháp tại viện khoa học xã hội thì có người đến tìm và nói với cô rằng, Malencốp mời cô đến biệt thự của Stalin. Điều này thật khó tin, vì không phải là cha cô mà lại là người khác gọi cô về khu biệt thự của cha cô. Lúc đó tâm thần cô hoang mang, vội vàng về biệt thự.
Xe của cô tiến thẳng vào cổng lớn, khi đang ở trên con đường nhỏ thì Khơrútsốp và Bunganin ra chặn xe lại, cô đoán rằng, mọi việc thế là đã hết... Cô xuống xe, hai người liền nắm lấy tay cô, cả hai nước mắt lưng tròng nói "Vào nhà đi", hai người còn nói: "Bêria và Malencốp sẽ cho cô biết tất cả".
Khi mọi người bước vào nhà, cả căn phòng đều toát lên vẻ khác lạ, nó không tĩnh mịch như mọi ngày mà là một sự im lìm đến cao độ. Có người chạy đi chạy lại vẻ rất bận rộn. Mọi người nói với cô rằng, cha cô đêm qua đột nhiên trúng gió, bây giờ hiện đang hôn mê, không tỉnh nữa. Cô nhè nhẹ thở phào, bởi vì vừa mới đây cô còn nghĩ chắc cha mình không còn nữa. Mọi người nói với cô rằng, việc trúng gió diễn ra đêm hôm qua, lúc đó khoảng 3 giờ đêm, và mọi người đã phát hiện ra cha cô đang nằm trên nền nhà, trên tấm thảm cạnh ghế sôpha. Thế là mọi người đã khiêng ông sang phòng khác và đặt ông nằm trên ghế sôpha ông vẫn thường ngủ. Đến bây giờ ông vẫn nằm ở đó, có các bác sỹ đang ở bên cạnh ông, cô có thể vào thăm cha mình.
Cô ngây người ra nghe, đầu cô như ù đặc đi. Mọi chi tiết lúc này đã chẳng còn có ý nghĩa gì nữa. Cô chỉ còn có một cảm giác - cha cô sắp chết rồi. Về điều này cô không hề hoài nghi chút nào hết cho dù cô vẫn chưa nghe thấy bác sỹ nói như thế nào. Cô ý thức được rằng, toàn bộ những người xung quanh căn phòng này đều đã biến mất trong mắt của cô. Cứ như vậy, liên tiếp qua 3 ngày trời, cô đều có ý nghĩ này, cô biết rất rõ ràng là không còn có lối thoát nào khác nữa.
Dừng lại, để cho chúng tôi dừng lại một chút đã. Chúng tôi đã phát giác ra một tình huống rất quan trọng: Chi tiết này hoàn toàn được con gái của Stalin chứng thực, cô đã ở bên người cha hấp hối trong căn phòng này 3 ngày liền, điều này có nghĩa là vào đúng ngày 5 tháng 3!
Nào, bây giờ chúng ta lại tiếp tục đọc "Người cha nằm đó, trong căn phòng lớn và vây quanh ông có rất nhiều người. Các bác sĩ lần đầu tiên chữa bệnh cho ông (Viện sĩ Vinôgratốp bác sĩ riêng của Stalin hiện đang ở tù) luôn bận rộn và rất lo lắng. Các bác sĩ đặt máy nghe bệnh lên cổ và sau gáy Stalin, cho chạy điện tâm đồ, máy hô hấp, chụp X quang. Y sĩ tiêm...có một bác sĩ theo dõi ghi bệnh án. Tất cả đều được tiến hành rất quy củ. Để cứu lấy một tính mạng mà đã biết là không thể cứu được, tất cả mọi người đều rất bận rộn".
"Viện khoa học y học đã có cuộc họp chuyên môn để quyết định chọn cách chữa trị. Ngay tại một căn phòng nhỏ cạnh đó lại có tiếp một ủy ban về y học tiếp tục họp, thảo luận xem cần phải làm thế nào, từ phòng nghiên cứu khoa học sẽ chuyển tới một thiết bị hô hấp nhân tạo, cùng đi với thiết bị, còn có nhiều chuyên gia trẻ được điều đến. Tất nhiên là trừ họ ra, không ai có thể sử dụng được các thiết bị này. Các thiết bị cồng kềnh này rất khó bố trí trong phòng, khiến cho các chuyên gia trẻ này cứ ngây người ra, lúng túng. Đột nhiên, con gái Stalin phát hiện ra một người trong số các bác sĩ trẻ mình đã quen biết, vậy cô đã gặp bác sĩ này ở đâu vậy? Cô và vị nữ bác sĩ nhìn nhau gật gật đầu mà chẳng nói câu gì. Mọi người đều im lặng, không khí giống như là ở trong giáo đường vậy. Ở đó, trong căn phòng lớn đã xảy ra một sự kiện trọng đại, dường như đó là một sự việc vĩ đại đây là cảm nhận của tất cả mọi người có mặt ở đó. Do vậy, ai cũng đều có những biểu hiện rất nghiêm trang".
"Chỉ có một người có biểu hiện không ra thể thống gì người đó chính là Bêria. Ông ta hưng phấn đến cực độ. Bình thường thì ông ta luôn mang bộ mặt dễ ghét, mỗi khi có dục vọng gì, bộ mặt đó lại càng trở nên dễ ghét. Mà dục vọng của ông ta, đó là cái gì vậy, đó là công danh, sự tàn nhẫn, xảo trá, lộng quyền - trong những lúc quan trọng, ông ta luôn là người động não, xử lý rất khôn ngoan. Điều này được biểu hiện rất rõ. Bêria đến trước giường bệnh, nhìn rất lâu lên khuôn mặt của bệnh nhân. Cha tôi nhiều lúc cũng trợn mắt lên nhìn, nhưng rõ ràng ánh mắt đó là vô thức, hoặc giả có thì đó là ý thức mơ hồ. Những lúc đó, Bêria nhìn chằm chằm vào ánh mắt mơ hồ của cha tôi, ông ta muốn làm ra vẻ là một đầy tớ trung thành nhất, đáng tin cậy nhất, ông ta muôn cố tình ra sức tạo ra một ấn tượng với cha tôi. Điều đáng tiếc là người ta đã để Bêria lộng quyền trong một thời gian quá dài...".
Cuối cùng, khi mọi việc sắp kết thúc, đột nhiên Bêria phát hiện ra con gái của Stalin, ông ta liền yêu cầu: "Đưa cô ấy đi!". Tất cả mọi người đều nhìn Bêria, nhưng không ai nghĩ gì. Tất cả đều đã kết thúc. Bêria là người đầu tiên bước ra khỏi căn phòng lớn. Trong căn phòng, không khí lặng như tờ. Mọi người im lặng vây quanh người bệnh. Còn Bêria vô cùng đắc ý đi ngoài hành lang rồi kêu to, gọi xe ô tô tới: "Khơrúttalép!" "Chuẩn bị xe!. "Đây là một tên gian thần hiện đại giỏi giang nhất" con gái Stalin viết. Y là hiện thân của một kẻ quỷ kế nịnh hót lừa đảo, độc ác kiểu phương Đông. Ông ta thậm chí còn lừa cả cha tôi mặc dù cha tôi bình thường không phải là người dễ mắc lừa. Con rắn độc này đã làm rất nhiều việc xấu và bây giờ nó đã phủ bóng đen lên người cha tôi. Về nhiều phương diện, cả hai người này đều có tội.
Nhưng nhiều khi Bêria đã xảo quyệt lừa được cha tôi và cười thầm trong bụng. Đối với điều này thì chẳng còn phải nghi ngờ gì nữa. "Mọi người đều đã rõ cả "thượng tầng" của họ..."
Bây giờ Bêria đã bộc lộ bản chất xấu xa của ông ta, ông ta đã không giấu nổi nữa. Không chỉ mình cô, mà tất cả mọi người ai cũng rõ điều này. Nhưng tất cả mọi người đều sợ ông ta. Mọi người cũng đã biết, khi Stalin chết ở nước Nga cho dù là bất kỳ một ai nắm được quyền hành trong tay thì cũng không thể bì được với quyền hành của Bêria.
Ở đây tôi muốn nói lên cảm khái rằng: Lịch sử đang lặp lại! 29 năm trước, bản thân Stalin cũng rơi vào tình huống như thế. Trong buổi tang lễ Lênin, Stalin cảm thấy mình là người chủ có đầy đủ mọi quyền lực, thực tế là như thế đấy. Đối thủ cạnh tranh chính của Stalin - Trôtxki lúc đó đang chữa bệnh ở Xôkumi. Trôtxki đã từ chỗ chữa bệnh đánh điện báo về cho Stalin hỏi: Khi nào tang lễ được cử hành? Stalin đã trả lời bằng điện báo rằng; ông cứ nên ở đó điều trị, tang lễ của Lênin dù sao cũng chẳng còn kịp nữa đâu. Trên thực tế, tang lễ được cử hành trước một ngày Stalin điện báo cho Trôtxki. Trôtxki không được dự tang lễ của Lênin, điều này có nghĩa là quyền lực của ông đã bị mất đi, còn địa vị của Stalin lại càng được đề cao.
Ngày 25 tháng 1 năm 1924, Stalin đã cho thông qua quyết định trước toàn thể Đoàn Chủ tịch Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô việc bảo quản thi hài của Lênin. Người giữ chức Tổng chính ủy cơ quan an ninh quốc gia, Bêria đã lợi dụng cương vị này, nên Bêria đã nắm được tin tức này từ nước ngoài, trước khi Lênin mất, ngay từ mùa thu năm 1923, một số ủy viên Bộ chính trị Trung ương cũng đã thảo luận về vấn đề tế nhị là sẽ an táng Lênin như thế nào mỗi một đoạn dài so với bản chính... Camênhép phản đối việc bảo quản thi hài của người. Ngược lại Stalin, Calinin và các nhà lãnh đạo khác lại tán thành việc bảo quản thi hài Lênin.
Cho dù là vợ của Lênin, Crúpxkaya cũng phản đối việc bảo quản thi hài Lênin, nhưng cuối cùng Stalin vẫn thắng. Giới văn hóa tôn giáo phương Tây đã lên tiếng phản ứng gay gắt việc ướp xác này. Đây là một quyết định chưa từng có từ trước đến nay. Giả dụ tôn giáo ở Nga chưa bị lật đổ mà uy tín của Giáo hội vẫn còn như trước, thì cách làm của Stalin sẽ không được ủng hộ và cũng không được người ta thông cảm. Cho dù người khác có nghĩ thế nào, thì ý nghĩ của Bêria vẫn hoàn toàn rõ ràng là: Đồng thời với việc xây dựng lăng Lênin, cũng là một bước đẩy việc sùng bái cá nhân Stalin lên thêm một bước. Để hợp thức hóa việc sùng bái cá nhân, để mọi người coi việc làm như vậy đối với Lênin là đương nhiên, Stalin đã gọi Lênin là người thầy, đem gắn quan hệ thày trò thành mối quan hệ của mình với Lênin, và tự nhận mình là người kế tục sự nghiệp của Lênin. Nếu như chúng ta cùng xem xét những sự việc này, chúng ta sẽ phát hiện ra rằng, chính Bêria cũng dẫm lên vết xe đổ đó. Phó chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô Bêria cũng làm như Stalin đã làm trước đây, thông qua Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương là Hội đồng Bộ trưởng đề xuất việc xây dựng lăng mộ, tức quyết nghị xây dựng lăng mộ kỷ niệm vĩnh cửu những lãnh tụ vĩ đại của Nhà nước Xô Viết. Việc xây dựng lăng mộ này là để kỷ niệm hai vị lãnh tụ vĩ đại Lênin và Stalin, và chôn dưới chân tường quảng trường Đỏ và chân tường Điện Kremli là những nhân vật kiệt xuất của nhà nước Xô Viết và của Đảng Cộng sản. Sau khi kế hoạch hoàn thành, quan tài của Lênin và Stalin được đưa vào lăng để quảng đại quần chúng lao động và chiêm ngưỡng.
Còn bây giờ chúng ta hãy tiếp tục nghe con gái của Stalin miêu tả về thời khắc cuối cùng của cha cô: "Như vậy là khi cha bị mất tri giác, chúng tôi đã đi rồi. Cha bị trúng gió nặng và đã không thể nói được. Một nửa thân người bên phải của cha đã không nhúc nhích được (Khơrútsốp cũng miêu tả như vậy). Mắt của cha cô mở ra mấy lần, nhưng ánh mắt của cha rất mơ hồ, không biết là cha cô phân biệt được những người xung quanh không". Lúc đó, mọi người xúm đến xung quanh cha, rồi họ cố gắng lắng tai nghe Người nói điều gì đó, hoặc dù nhìn trong thần thái đôi mắt của Người có thể thấy biểu hiện nguyện vọng của Người. Đứa con gái ngồi bên cạnh người cha, nắm chặt lấy tay cha. Người nhìn con gái mình, nhưng chưa chắc người ta đã nhìn thấy con gái mình. Rồi cô ôm hôn cha, hôn lên tay của cha, trừ những việc đó ra, cô không có gì đáng để làm nữa.
Trong hồi ký của cô chan chứa tình cảm, điều này không phải là khó lý giải cô tự trách mình. Bởi vì bản thân cô từ trước đến nay không phải là một cô gái ngoan, cô không hề có một sự giúp đỡ nào cho trái tim cô đơn của người cha. Trong những năm tuổi già, cơ thể suy nhược, bệnh tật dầy vò, bản thân bị xã hội quẳng ra ngoài, cha cô là một lão già cô độc. Ông có cả thảy 8 cháu nội ngoại, trong đó có năm đứa ông chưa hề thấy mặt. Còn bọn trẻ cũng chưa hề biết ông. Đây thật là một bi kịch đáng sợ, đáng thương của một gia đình.
Stalin khi chết rất đáng sợ và rất khổ. Máu não phát tán ra toàn bộ vùng giữa não, dưới tác động của một trái tim khỏe mạnh thì máu não dần tràn vào khu hô hấp, hệ hô hấp bị tắc nghẹt nên càng nguy cấp. Trong 12 giờ cuối cùng, tình hình đã rất xấu, thiếu ôxy trầm trọng, mặt của bệnh nhân đã chuyển sang sắc tím, biến hình đi, rồi dần dần chẳng còn nhận ra được, mồm miệng ông méo xệch. Trong một đến hai tiếng cuối cùng, bệnh nhân từ từ ra đi, những gì còn đọng lại thật đáng sợ. Mọi người mở mắt trừng trừng nhìn bệnh nhân ra đi trong trạng thái đau khổ.
Hình như là trong bất cứ lúc nào, cũng như đến phút cuối cùng, Stalin đều mở to mắt, nhìn toàn bộ mọi người ở xung quanh. Đó là ánh mắt rất sợ hãi, có lẽ đó là ánh mắt của trạng thái thần kinh đang hỗn loạn. Ông dùng ánh mắt căm hờn, sợ hãi đối với cái chết và đối với các bác sỹ lạ mặt bận rộn ở xung quanh ông. Rồi đột nhiên, Stalin nhấc cánh tay trái (tay này hơi cử động), không biết là ông định chỉ phương hướng nào, hoặc giả là để ra hiệu cho mọi người trong phòng. Lúc đó, điều này làm cho mọi người không hiểu nổi và rất lo sợ. Cách chỉ tay của ông rất kỳ lạ, nhưng nó lại có tính chất như dọa nạt, không biết là ông định nhằm vào ai, cái gì... Trong những thời khắc cuối cùng, bệnh nhân dãy giụa lần cuối một cái, rồi buông tay từ giã mọi người.
Cô con gái nắm chặt lấy một bác sỹ trẻ tuổi mà cô quen biết, và vị bác sỹ này cũng vô cùng xúc động.
Sau đó, các thành viên của Chính phủ đều vội vàng đi ra ngoài, họ cần đến Mátxcơva, nơi đó là Ban chấp hành Trung ương, mọi người đang ở đó ngóng đợi tin tức...
Người phục vụ cũng đã đến, nhân viên cảnh vệ cũng đã đến, họ đến để chia buồn cùng tạm biệt cô, nữ quản gia của căn nhà cũng đến để chia buồn, mọi người đều gọi bà là Varêchika, như vậy trong 18 năm bà đã làm việc ở khu biệt thự của Stalin. Bà quỳ xuống trước ghế sôpha, đầu bà gục lên ngực của người chết, khóc to lên, giống như một người ở nông thôn vậy, bà khóc thảm thiết rất lâu và cũng chẳng có ai an ủi bà.
Đêm khuya, nói một cách chính xác là đã sắp sáng rồi, lại có thêm một số người nữa đến, họ muốn đem thi hài của Stalin đi phẫu thuật. Một chiếc xe trắng đỗ trước cửa khu biệt thự, tất cả mọi người đều bước tới. Cả những người đứng ở ngoài cũng bỏ mũ để mặc niệm. Đúng 6 giờ sáng, Lêvintan đã thông qua tuyên bố trên đài phát thanh công bố tin buồn trước nhân dân.
Sau khi Stalin mất hai ngày, lúc này vẫn chưa an táng. Theo chỉ thị của Bêria, những người phục vụ, các nhân viên cảnh vệ và toàn bộ nhân viên phục vụ ở khu biệt thự đều bị triệu tập hết cả lại. Họ được nghe chỉ thị, tất cả mọi đồ vật ở đây đều được chuyển đi hết (không biết là mang đi đâu), tất cả mọi người đều phải rời khỏi chỗ này.
Không ai có thể tranh cãi gì với Bêria, mọi người ở đó đều rất hoang mang, họ chẳng rõ điều gì cả. Họ thu dọn đồ đạc, sách báo, đồ ăn, dụng cụ gia dụng chất hết lên xe ca. Toàn bộ số đồ vật đó được đưa đến chỗ nào, nó được chất vào kho vậy... Lúc đó ủy ban An ninh quốc gia, thiếu một đoạn dài so với bản thảo KGB họ đều phải chấp hành đầy đủ mọi chỉ thị của cấp trên, (đây vẫn là những quy định do Stalin phê chuẩn).
Ngày 2 tháng 3, con trai của Stalin, Vaxili được triệu đến khu biệt thự, anh ta ngồi giữa căn phòng lớn mấy tiếng đồng hồ liền trước mắt bao nhiêu người, thời gian gần đây anh ta thường sống như vậy, vẫn cứ uống say khướt, rồi rất nhanh anh ta lại bỏ đi. Trong phòng làm việc, anh ta lại tiếp tục uống, nói năng lung tung, chửi bới bác sỹ, lại còn lớn tiếng gào lên là cha mình bị giết chết, rằng ông bị chết là do bị người khác giết. Anh ta gào một mạch cho đến lúc trở về chỗ ở của mình.
Cái chết của người cha đã làm anh ta kinh hoàng. Anh ta luôn sợ hãi không yên. Anh ta luôn tin chắc rằng cha mình bị hạ độc chết, "bị giết chết". Anh ta cho rằng thế giới đã sụp đổ, không còn thế giới này nữa, cuộc sống của anh ta thế là hết rồi.
Trong thời gian diễn ra các hoạt động tang lễ anh ta luôn ở vào trạng thái cực kỳ bi đát, lúc nào cũng giận dữ gặp ai chửi nấy, chỉ trích cả những bác sỹ, những người của chính phủ, anh ta đều mắng tuốt. Anh cho rằng họ điều trị không đúng và an táng cũng chẳng ra gì. Trong hồi ký của con gái Stalin có viết, kể rất nhiều điều về người anh trai bất hạnh của mình. Vaxili bị tước bỏ hết mọi chức vụ, sống một cuộc sống phóng đãng. Sau một thời gian ngồi tù, năm 1962 anh ta sống cô đơn ở một căn hộ cô quạnh và chết lúc 41 tuổi.
Năm 1963, Aliluêva (con gái Stalin) viết một cuốn sách với tựa đề: "Hai mươi bức thư gửi những người bạn thân". Trong cuốn sách, cô đã tả lại cảnh lúc Stalin chết. Chúng ta hãy cùng xem nội dung của cuốn sách này. Và cũng phải đến một phần tư thế kỷ sau, các độc giả Liên Xô mới được nhìn thấy cuốn sách này. Trong thời gian từ năm 1968 đến năm 1988, Aliluêva đã cho ra đời thêm một tác phẩm khác với tựa đề "Cuốn sách viết cho cháu ngoại nữ”. Cô không thể đăng được cuốn sách này trên các tạp chí Liên Xô. Mãi đến năm 1991, tạp chí "Tháng Mười" mới đăng tác phẩm này. Cô đã lại một lần nữa nhắc trong tác phẩm về căn bệnh đột ngột của cha mình và vấn đề cái chết của anh trai Vaxili cô cho rằng cần phải bổ sung toàn bộ mọi sự thực vào trong cuốn sách của mình.
Cô cùng cha nói chuyện với nhau lần cuối vào khoảng tháng một hoặc tháng 2 năm 1953. Cha cô đột nhiên gọi điện thoại tới và cũng như mọi lần, ông hỏi ngay: "Có phải con chuyển thư của Nađiratsvêli đến cho bố không?". Cô đã trả lời là không, bởi vì khi đó có một quy tắc rất chặt chẽ là: Thư của cha không được ai khác mang tới, không thể coi là "thùng thư” được.
Khi Stalin chết được mấy ngày, chuông gọi cửa nhà cô ở phố ven bờ sông lại reo lên. Đứng trước cửa là một người lạ, ông ta xưng tên là Nadiratsvêli. Ông ta hỏi, Giucốp và Vôrôsilốp ở đâu và nhờ nói với họ là ông đã sưu tập được một số tài liệu về Bêria. Cô trả lời "Giucốp ở phố Granốpxki, còn Vôrôsilốp ở trong Điện Kremli không có giấy thông hành thì không thể vào đó được”. Sau cuộc nói chuyện 2 ngày, rất có thể là vào hôm đó, Bêria đã gọi điện tới cho cô, lúc đầu Bêria vòng vo tam quốc, nói gần nói xa. Nói một lúc lâu sau, ông ta đột ngột chuyển hướng, hỏi như truy xét cô: "Cái người có tên là Nadiratsvêli có đến nhà cô bây giờ đang ở đâu?”
Sau câu hỏi của Bêria, cô cảm thấy thật lo sợ. Sau đó cô đã bị gọi đến để xét hỏi và phải giải thích: Cô đã biết người đó như thế nào, vì sao hắn lại đến tìm cô. Cô đã phối hợp hành động với hắn như thế nào. Càng thậm tệ hơn là, vì cô đã giúp hắn, một tên phao tin đồn nhảm thối tha, nên cô đã bị cảnh cáo nghiêm khắc. Nhưng sau này sau khi Bêria bị bắt, thì kỷ luật này được xóa.
"Cũng đúng như điều tôi nhận định, con người Bêria cho Stalin". Rồi tiếp theo sau đó, rất nhiều người thân cận với Stalin đã lập tức bị bắt: Họ là tướng cảnh vệ Vlaxika, và Bôskhơrêbêshep, thư ký riêng của Stalin việc này xảy ra vào khoảng tháng 1, tháng 2 năm 1953. Viện sỹ Vênôgratôp lúc đó đang bị giam trong ngục, ông là bác sỹ riêng của Stalin. Ngoài ông ra, không ai có thể đến gần Stalin được. Buổi chiều ngày 1 tháng 3 năm 1953 khi người phục vụ nữ thấy cha tôi nằm bất tỉnh nhân sự bên cạnh cái bàn điện thoại, đã yêu cầu gọi ngay bác sỹ, nhưng cũng chẳng ai làm việc này cả.
Chẳng còn nghi ngờ gì nữa, đúng như lời của 2 vị quân nhân lão thành Vlaxika và Bôskhơrêbêshep nếu có mặt tại hiện trường, họ khẳng định có thể sắp xếp công việc một cách suôn sẻ thì chẳng cần phải thông báo cho các quan chức của Chính phủ mà bác sỹ cũng tới sớm hơn. Nhưng ngược lại, sự việc lại diễn ra không như vậy. Lúc đó, trong tình trạng cực kỳ khẩn cấp, bà phục vụ đã "yêu cầu” cho gọi bác sỹ (bác sỹ ở ngay nhà bên cạnh phòng cảnh vệ), nhưng viên chỉ huy trưởng cảnh vệ ở đó lại quyết định “theo quan hệ trực thuộc", thì cần phải gọi điện thoại báo cho thủ trưởng của mình trước, để hỏi xem nên làm như thế nào. Việc này đã làm mất rất nhiều thời gian. Thế mà lúc đó, cha nằm trên nền nhà, không được sự cứu giúp nào. Và cuối cùng, tất cả các quan chức Chính phủ đã đến đủ cả, họ muốn nhìn tận mắt xem, có phải đúng như lời bà phục vụ đã khẳng định Stalin đã bị trúng gió không. Như vậy là trong vòng 12 đến 14 giờ sau đó đã không có bác sỹ nào được gọi tới. Trong khoảng thời gian này đã xảy ra một bi kịch tại khu biệt thự Cônsôvô. Bà phục vụ và viên cảnh vệ bực tức, muốn cho gọi bác sỹ tới ngay, nhưng các quan chức Chính phủ nói với họ rằng "đừng có cuống lên như vậy". Bêria còn khẳng định rằng: "Chẳng có việc gì xảy ra đâu, Stalin đang ngủ đó mà". Rồi các quan chức Chính phủ đi ra xe. Nhưng chỉ sau đó vài tiếng, họ lại trở lại, bởi vì bà phục vụ và các nhân viên cảnh vệ đã bực tức không thể kiên nhẫn chịu được nữa. Cuối cùng, các quan chức chính phủ yêu cầu phải đưa người bệnh sang một phòng bên cạnh, cởi bỏ quần áo cho ông và đặt ông lên giường. Lúc đó, các bác sĩ vẫn chưa tới. Nhìn từ góc độ y học thì có thể nói là, việc đưa người bệnh dời khởi chỗ ngã là không có lợi. Khi người bệnh bị trúng gió (bị xung huyết ở não) thì không nên di chuyển. Cần phải nói thêm là, những bác sĩ ở ngay gần đó mà không được gọi đến khám cho Stalin. Cuối cùng, trong buổi sáng sớm thứ hai nhiều bác sỹ thuộc viện khoa học y khoa đã tới làm ra vẻ như việc chuẩn đoán bệnh của Stalin, phải cần tới cả một Viện y khoa vậy! Sau 10 giờ sáng, tất cả mọi bác sỹ đã có mặt. Nhưng họ không tìm thấy bệnh án, Viện sỹ Vinôgratốp đã từng ghi chép rất nhiều vấn đề chuẩn đoán và ý kiến xử lý về sức khỏe của Stalin trong bệnh án,... Bệnh án quan trọng như thế mà lại để ở chỗ bí mật nào đó ở Điện Kremli, mà đến bây giờ vẫn không tìm thấy.
Buổi chiều ngày ngày 5 tháng 3 thì cha chết. Thi hài ông được đưa đi để phẫu thuật. Mọi người ở biệt thự Cônsôvô đều tuân lệnh của Bêria là rời khỏi đây. Bà phục vụ, viên cảnh vệ, những người đã từng đòi có được bác sỹ ngay lập tức để khám cho Stalin đã bị buộc thôi việc. Và tất cả mọi người ở đây đều được lệnh là phải giữ mồm giữ miệng. Ngôi biệt thự bị đóng cửa, cửa lớn bị niêm phong, giống như là chưa từng có sự tồn tại của toà biệt thự. Chính phủ đã công bố sai sự thật với toàn dân rằng Stalin đã chết trong căn nhà ở Điện Kremli. Mục đích của chính phủ làm như vậy là, làm cho bất kỳ một người nào kể cả những người đã làm trong biệt thự dù muốn nói thế nào đi chăng nữa, thì cũng luôn "không tồn tại" một khu biệt thự của Stalin...
Những người đã từng bảo vệ, phục vụ tại khu biệt thự đã phải im hơi lặng tiếng suốt một thời gian dài. Phải đến 13 năm sau, vào năm 1966, người đầu bếp nữ đã từng phục vụ ở đó gần 20 năm đến nhà tôi và kể lại toàn bộ câu chuyện mà tôi đã kể cho các bạn nghe ở trên. Trong đoạn này tôi không viết ở trong cuốn "Hai mươi bức thư gửi bạn thân". Bởi vì, trước khi tôi viết về đoạn gọi bác sỹ thì cuốn sách đã viết xong rồi. Tôi không muốn thay đổi bất kỳ điều gì trong bản thảo đó. Vì có nhiều người trong giới văn hóa Mátxcơva đã đọc nó. Tôi cũng không muốn năm 1967, lúc đó tôi chưa về nước để một số người phương Tây nào đó cho rằng tôi "khuấy lên" chỉ là ân oán cá nhân hoặc là trả thù, giả sử lúc đó tôi đem những chuyện của anh trai Vaxili viết thành sách thì chắc rằng hậu quả sẽ thật khó lường.
Trừ cô ta ra thì còn ai có thể biết được câu chuyện của Vaxili? Tại nơi đi đày, anh ấy được người ta "giúp cho chết đi", khi đó, KGB đã phái một nữ tình báo viên với danh nghĩa là y tá ở bên cạnh Vaxili... Sau khi Vaxili uống rượu, cô y tá này đã tiêm thuốc ngủ và thuốc an thần cho Vaxili, mà những loại thuốc này thì cực kỳ có hại cho khí quản. Lúc đó cũng chẳng có ghi chép gì của bác sĩ cả, vì cô y tá này tức là “nhân viên y tế”, Vaxili chỉ giữ lại duy nhất một cái ảnh cuối cùng, trong đó trông anh ta thật thảm hại. Cho dù là ở trong ngục, sắc mặt của anh ấy đã khá lên rất nhiều! Ngày 19 tháng 3 năm 1962, trong một hoàn cảnh hết sức đáng nghi, Vaxili đã chết. Chẳng có kết luận giám định của bác sỹ, và cũng chẳng có ai kiểm nghiệm phẫu thuật, chúng tôi ngồi ngây ra ở trong nhà mình mà chẳng biết anh ấy chết như thế nào. Vậy là hàng loạt các loại tin đồn ly kỳ cứ thế tuôn ra...
Về cái chết của cha tôi, đương nhiên là Vaxili rõ hơn tôi rất nhiều. Bởi vì, tháng 3 năm 1953, trong những ngày tháng này anh tôi đã nói chuyện với các phóng viên nước ngoài ở khách sạn nhưng anh đã bị theo dõi và cuối cùng đã bị bắt. Các quan chức Chính phủ đã không cho phép anh được đi lại tự do. Sau đó, KGB đã dứt khoát "giúp anh được chết".
Những người trực tiếp chứng kiến bi kịch trong ngôi biệt thự cũng chỉ tạm thời biết như vậy. Một điều rất dễ nhận thấy là, trong tập hồi ký của con gái Stalin, đặc biệt là trong cuốn "sách viết cho cháu gái ngoại", các hành động của các quan chức chính phủ, nói một cách nhẹ nhàng khiến mọi người cũng khó hiểu. Vì sao mà sau khi nhận được điện báo của người cảnh vệ, Khơrútsốp, Bêria, Malencốp, Bunganin đã đến khu biệt thự mà họ không cho gọi ngay bác sỹ? Khi họ nghe Bêria nói rằng Stalin đang ngủ, đừng làm cho ông ta mất ngủ, thế là tất cả họ lại trở về nhà điều này làm cho người ta cảm thấy thật kỳ quặc. Sự việc càng làm tăng thêm nghi vấn đó là, sau khi viên cảnh vệ phát hiện Stalin đang mặc quần áo ngủ nằm dưới nền nhà, vì sao anh ta lại không gọi ngay y tá đến giúp sức. Cần biết rằng, thời gian quý báu đã bị bỏ lỡ. Vấn đề cuối cùng này đã được trả lời ngay sau khi Stalin mất không lâu. Lãnh tụ Stalin đã xây dựng cho mình một đội con tin có một chế độ quản lý riêng, theo quy tắc làm việc tỉ mỉ đã được Bêria phê chuẩn, nếu không được ông phê chuẩn thì bác sỹ không được đến chỗ Stalin. Biện pháp phòng ngừa này được áp dụng sau khi Viện sỹ Vênôgratôp bị bắt. Nói thực ra "vụ án y tế” đã từng sôi động một thời, tức là bắt đầu từ Vênôgratôp, bác sỹ riêng của Stalin phát hiện thấy tình hình sức khỏe của ông đã xấu đi rất nhiều, viện sỹ đề nghị cần giảm bớt nhiều công việc quá căng thẳng, Stalin tỏ ra tức giận với việc chuẩn đoán này. Từ đó, không cho phép viện sỹ này vào căn phòng đó của Stalin nữa, và ít lâu sau, ông bị tống vào tù.
Likia Kimashukhơ như đổ thêm dầu vào lửa. Việc cần phải làm sáng tỏ là: Likia Kimashukhơ viết thư mật báo là theo bản năng hay cô ta đã bị ai sai khiến. Giả sử A.D.Shaharốp cho cô là một nhân viên mật thám. Cô ta công tác tại phòng thực nghiệm ở bệnh viện của Điện Kremli, cô là một bác sỹ, khi Girưđanốp chết, ở Lantai, cô đã đến đó. Trong bức thư cô viết, là do điều trị không đúng cách, các bác sỹ đã dùng cách điều trị sai nên dẫn đến cái chết của Giưđanốp. Mọi việc này đều có âm mưu từ trước.
Bức thư của Likia giống như một hạt giống rơi từ mảng đất mầu mỡ: Stalin truyền bá cho người ta một hệ tư tưởng, dù họ bị kẻ thù bao vây, cứ coi là chưa có một người nào bị địch phát hiện "vụ án bác sỹ giết người" đã gây phản ứng rộng rãi không lường. Một số lớn bác sỹ bệnh viện Điện Kremli phải ngồi tù. Họ bị tra tấn mà khai rằng từ lâu họ đã lặng lẽ ngấm ngầm rút ngắn tính mạng của nhà lãnh đạo cao nhất. Họ "công nhận" rằng Giưđanốp, Đimitrốp, Sécbacốp đã bị giết hại. Rằng họ đã lấp liếm việc Giưđanốp bị bệnh tắc nghẽn mạch máu, cứ để cho Giưđanốp hoạt động làm việc, rồi dày vò Giưđanốp đi tới cõi chết.
Chính vào lúc này, để bảo vệ tính mạng của lãnh tụ kính yêu, Bêria đã ký bản quy tắc làm việc chi tiết, đặt ra những quy định nghiêm ngặt như sau: Nếu như không có Bêria ở đó, không có sự phê chuẩn của ông ta, thì không ai được phép gọi bác sỹ đến cho Stalin. Do vậy cho dù là cảnh vệ hay nhân viên phục vụ, cũng đều không dám đi gọi bác sỹ.
Còn vấn đề thứ nhất, thì tình hình phức tạp hơn, nên vẫn chưa tìm được phương án chính xác để giải quyết, ít nhất cũng có hai loại ý kiến để có thể so sánh.
Loại thứ nhất là: Kể cả thường vụ Đoàn Chủ tịch cũng phải tuân thủ các nguyên tắc làm việc bí mật mà Bêria đã ký. Đúng vậy, loại ý kiến này không được chấp nhận: Vì sao Bêria lúc đó lại không dùng đến quyền lực của mình? Vì sao lại không cho gọi bác sỹ tới? Cần biết rằng trong số những người đầu tiên vào thăm Stalin khi bị hôn mê nằm ở dưới đất, có cả Bêria.
Vôncôgơnốp cũng đưa ra một số chính kiến. Ông đã cùng nói chuyện với viên cảnh vệ A.T. Rêbin. Viên cảnh vệ cho rằng, khi bị trúng gió, Stalin vẫn nằm trên sàn nhà trong khoảng từ 6 đến 8 tiếng đồng hồ, chẳng hề có sự cứu hộ nào về y tế, chẳng có ai có ý định cứu hộ ông bằng y tế. Viên cảnh vệ khẳng định rằng điều này giống như tất cả mọi việc đã được làm theo kịch bản đã định sẵn của Bêria. Các bạn chiến đấu ấy của Stalin đã đuổi các cảnh vệ và thành viên phục vụ của Stalin ra khỏi phòng của Stalin, rồi cấm họ không được gọi điện thoại đi đâu cả. Sau đó, tất cả họ nhất loạt cùng ra về, chỉ tới khoảng 9 giờ sáng ngày 2 tháng 3, Bêria, Malencốp, Khơrútsốp mới tới. Sau đó thì các ủy viên thường vụ khác cũng tới, và còn dẫn theo cả bác sỹ.
Có một điều rất có nghĩa là, khi Stalin hồi tỉnh trong chốc lát, ông có nhớ tới việc Lênin không thể nói được trong vòng 11 tháng trời hay không? Nếu đúng như lời của Trôtxki nói, Stalin có liên quan tới cái chết của Lênin, trừ khi Stalin ý thức được thái độ của người khác đối với mình đúng như thái độ của mình đối với người khác 30 năm trước đây. Vậy ông có cảm tưởng gì? Ái dà, ai mà biết được? Trong đại não ông, những mạch máu căng chèn ép khiến ông rơi vào tình cảnh đáng sợ là trong mấy năm cuối đời bệnh não đã làm cho ông có nhiều thay đổi trong tâm tư, tính cách độc đoán chuyên quyền đã dần dần hình thành.
Có lẽ, khi lần thứ nhất đến thăm Stalin, Bêria thực sự không biết Stalin đã rơi vào tình trạng rất nguy hiểm chăng? Có thể ông ta thật sự cho rằng, Stalin đang ngủ chăng? Tiện đây xin bổ sung thêm một câu. Lúc đó chẳng tìm thấy Bêria ở đâu cả. Sau này, khi đã tốn rất nhiều công sức mới biết được là Bêria đang ở và đang làm trò “quỷ" ở căn nhà riêng.
Nghĩ đến tình cảnh Stalin nằm trên sàn nhà mà Bêria lại nói là Stalin chẳng hề làm sao cả, điều này thật khó làm cho mọi người có thể tin được. Lại thêm nữa là việc Bêria còn chặn họng không cho viên cảnh vệ và bà phục vụ nói, ông ta nói: "Các người còn hoảng loạn nỗi gì? Đi ngay ra khỏi đây, cấm không được phá rối giấc ngủ của lãnh tụ”. Bêria còn dọa là sẽ tìm họ để tính sổ với họ.
Trong buổi sáng, khi lần thứ hai đến đây, Bêria không giấu được vẻ dương dương tự đắc. Về điểm này, bất kể là con gái Stalin hay Khơrútsốp đều có những miêu tả lại. Trong hai tập sách của Vôncôgơnốp miêu tả Stalin có viết, Bêria đã dựng lên một kịch bản chính trị cực lớn, vở kịch này đã được ông ta nghĩ đến từ rất sớm. Bêria đã để các ủy viên thường vụ khác ở bên cạnh linh cữu Stalin, còn mình thì lại rời bỏ Cônsôvô một thời gian về nằm khểnh ở Điện Kremli. Chỉ có một mình ông ta làm như vậy thôi.
Di chúc! Bêria đã cố gắng để rút ra bài học trong các sai lầm của người khác. Quanh sự việc của Stalin có thể để lại Di chúc bỗng đã bị nhắc nhở ông ta. Nhớ lại năm đó, Stalin đã từng mất đi một cơ may, mặc dù dường như Stalin đã khống chế được mọi động tĩnh của Lênin trong mỗi lần gặp, trong mỗi lá thư. Hơn nữa, Stalin còn cài cắm người của mình vào ở bên cạnh Lênin, và Stalin vẫn không nắm được bản Di chúc của Lênin, Bêria không nên lại một lần nữa rơi vào sai lầm này, cho dù thế nào đi chăng nữa thì cũng không thể một lần nữa mắc sai lầm!
Giả sử trong két bảo hiểm của Stalin có một văn kiện về việc cách chức Bêria?
Sự lo lắng của Paplôvích không phải là không có căn cứ. Ngày 16 tháng 12 năm 1952, Cục trưởng Cục cảnh vệ, thuộc Bộ An ninh Nicôlai Sitôvích Vơlaxich đã bị bắt. Ngay từ năm 1919, Vơlaxich vẫn chỉ là một chiến sỹ Hồng quân bình thường, Nicôlai được điều đến cạnh Stalin để đảm nhiệm công tác bảo vệ Stalin. Tội danh của ông là đã dung túng cho bác sỹ hạ độc, có liên quan đến gián điệp, và lạm dụng chức quyền. Việc thẩm vấn Nicôlai do chính Bêria tiến hành.
Trong tủ hồ sơ của Nhà nước cách mạng tháng Mười, vẫn còn giữ được một bức thư viết vào tháng 5 năm 1955 của Nicôlai gửi cho Vôrôsilôp, Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Xô. Thư này được gửi từ biên cương, lúc đó vị Trung tướng cảnh vệ của Stalin bị cách chức và đi đày. Trong thư, ông coi Stalin là người đứng đầu chính phủ. Ông viết: "Sau khi chiến tranh kết thúc, vị đứng đầu Chính phủ đã đi xuống nam khi phái về cơ quan an ninh quốc gia đã không làm tốt công tác bảo vệ của mình, Stalin đứng trước mặt tôi, tỏ thái độ cực kỳ phẫn nộ đối với Bêria... Stalin nói, đã ra lệnh cách chức lãnh đạo Bộ An ninh quốc gia của Bêria. Vị đứng đầu Chính phủ này hỏi tôi rằng, Metcurôp, Côbucôp làm việc như thế nào, sau này còn hỏi đến Grơlichơ và Sanap. Tôi đã đem những điều mình biết báo cáo với ông... Sau đó, tôi tin rằng những điều tôi nói chuyện với vị đứng đầu Chính phủ, thì Bêria đều đã biết được cả sự đen đủi của tôi cũng từ việc này mà ra...”
Còn về nội dung của cuộc nói chuyện này, Bêria làm thế nào mà biết được, mọi người cũng chỉ đoán già đoán non. Có thể nói đi nói lại rằng, điều này chỉ có thể xảy ra bằng 2 kiểu: Hoặc là Stalin tự mình nói cho Bêria biết, hoặc là Bêria đã nghe trộm "chủ nhân" của mình.
Tiếp theo trong bức thư gửi cho Vôrôsilốp, Nicôlai còn viết: "Sau khi bị Bêria thẩm vấn xong, tôi đã rõ, ngoài cái chết ra, tôi chẳng còn hy vọng nào khác, do vậy tôi đã xác nhận lại một lần nữa là họ đã lừa dối vị đứng đầu Chính phủ... Họ cần tôi nói ra những điều về Bôskhơrêbêshép, nhưng tôi đã cự tuyệt yêu cầu của họ, tôi nói rằng tôi chẳng có một chút tài liệu nào làm hại đến thanh danh của Bôskhơrêbêshép. Tôi chỉ nói với họ rằng, người đứng đầu Chính phủ đã nhất thời rất không hài lòng với Bêria, người lãnh đạo Bộ An ninh chúng ta. Tôi xin nêu một số sự thực mà người đứng đầu Chính phủ đã nói với tôi đó là: sai lầm trong công tác, sai lầm của Bêria... là không có lời cung khai về Bôskhơrêbêshép, nên họ nói với tôi rằng anh sẽ bị chết ở trong ngục".
Vơlaxich đã không thể kiên trì mãi được, bởi vì "thần kinh thất thường, bị chấn động, mất khả năng tư duy và năng lực tự kiềm chế... Tôi thậm chí còn không đủ sức để đọc những lời khẩu cung mà họ đã viết sẵn cho tôi. Họ đã dùng mọi cực hình làm tôi đau khổ, chửi bới, uy hiếp, bắt ép tôi ký vào bản cáo trạng đáng sợ đó trong khi tôi còn đang bị cùm... Sau đó, chúng mới mở cùm cho tôi được đi ngủ, đây là sự đãi ngộ chưa từng có đối với tôi vì họ đã có những thí nghiệm của mình trong nhà tù..."
Đoạn viết cuối cùng là, Stalin đã đối xử với những người xung quanh mình thế nào. Dựa vào nhiều sự phán đoán, Bêria cảm thấy Stalin càng ngày càng lạnh nhạt đối với mình.
Điều này không phải chỉ có một mình Bêria cảm nhận được. Trong mấy tháng cuối của chính quyền Stalin thật vô cùng ghê gớm. Đã có nhiều vị lão thành quân cận vệ: Vôrôsilốp, Micôiăng, Môlôtốp không được tín nhiệm. Tháng 11 năm 1952, tại hội nghị toàn thể về công tác tổ chức Trung ương họp sau khi Đại hội 19 Đảng Cộng sản Liên Xô kết thúc, Stalin đã làm một điều mà không ai ngờ tới là loại bỏ hoàn toàn Môlôtốp và Micôiăng. Người đã nghi ngờ hai vị lão thành này. Trong lời phát biểu của mình, Stalin tỏ ra không còn một chút tín nhiệm về chính trị đối với hai người này, Stalin nghi ngờ họ không thành thực trong chính trị. Họ không có danh sách trong Ban thường vụ Đoàn chủ tịch Xô Viết tối cao. Danh sách này phải được Stalin đồng ý. Triệu chứng không tốt lành này làm cho từ đó 2 người không còn được Stalin mời đến ăn nữa. Mọi việc đều đã rõ, chỉ còn con đường chết dành cho 2 người.
Nhiều sử gia cho rằng, lúc đó, một vụ đàn áp mới với quy mô lớn như năm 1937 đối với những người không được hoan nghênh đã được chuẩn bị sẵn. Đợt đàn áp lớn này sẽ động đến những nhà lãnh đạo chính trị ở tầng lớp cao và đến cả những người ủng hộ họ ở các địa phương. Khắp nơi trên toàn quốc đã mít tinh lên án "các bác sỹ giết người". Và những tên đồng bọn. Trên báo chí nhiều lần xuất hiện những thông tin về bọn tội phạm đầu độc có liên quan nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật ở các thành phố và nông thôn. Bầu không khí căng thẳng diễn ra ngày càng tăng. Bêria không hiểu rõ rằng, để xoa dịu lòng dân, "chủ nhân" có thể sẽ coi ông ta là vật hy sinh số 1. Bất kỳ một bạn chiến đấu nào của lãnh tụ cũng đều có thể thành người thừa. Cudơnétsốp, Vôdơnhiexianski, Vơlaxích, Bôskhơrêbêshép. Tiếp đến là ai đây?
Rồi Stalin đột nhiên bi trúng gió, việc ngoài dự tính này đã hóa giải được những nỗi hoảng sợ và những dự cảm nặng nề. Bêria, người trước tiên nhìn rõ tình thế mới mẻ này. Cần phải có hành động. Đầu tiên là phải làm rõ Stalin có để lại Di chúc hay không? Nếu có thì nội dung của bản Di chúc là gì. Trong Di chúc có nói đến ai là người thừa kế hay không.
Vậy là khi các bạn chiến đấu khác của lãnh tụ chưa biết đến, thì Bêria đã tranh thủ không để lỡ thời cơ chạy đến Điện Kremli. Sau khi Vơlaxích và Bôskhơrêbêshép bị trừ khử, thì Bêria người còn lại duy nhất được tự do ra vào phòng làm việc của Stalin. Con người đáng sợ này lúc đó vào phòng làm việc của Stalin làm gì vậy? Thật đáng tiếc là không có chứng cứ trực tiếp nào, có chăng chỉ là các phỏng đoán gián tiếp. Theo suy đoán của Voncôgơnốp thì trong đó có một điều rất có ý nghĩa là: Đại tướng A.A. Ephixép người từng là Thứ trưởng Bộ an ninh quốc gia nói rằng. Stalin có một cuốn sổ tay dày, bìa bọc vải đen. Thỉnh thoảng Stalin ghi chép một số điều trong đó. Rất không phải là ông ta sợ quên, mà khả năng nhớ của Stalin rất tốt, đã từng nổi tiếng là "máy tính". Những năm cuối đời, khả năng nhớ đó đã giảm. Ví dụ, Khơrútsốp đã kể lại một việc