- V -

Không có gió bão nhưng tinh thần bà Jeanne rất căng thẳng. Suốt cả buổi sáng, bà như là một con mèo bối rối xoay quanh đàn con.

Bà rất khiêm tốn, trả lời mọi câu hỏi người ta đặt ra. Từ khi còn ít tuổi người ta đã dạy dỗ bà biết vâng lời, và những người đến đây đều là những người có quyền lực. Cũng như người mẹ sinh ra bà, bà vâng lời ông mục sư, ông đốc công, ông chủ và cả những người ít quyền lực hơn, kể cả những người vận đồng phục đến ghi số điện.

Một người nào đó lên thang gác và bà nghe người ta bảo nhau:

- Ông biện lý.

Không phải vì bà mà mọi người tới đây. Bà không có việc gì làm ngoài việc trả lời những câu hỏi mà người ta lần lượt đưa ra làm bà phải cố gắng nhớ lại.

- Bà hãy cố gắng một chút! Bà cố nhớ lại.

Đúng là họ không ngờ vực là bà giấu giếm một cái gì đó.

- Ai cũng có giấy tờ, dù là ít.

Cái đó rất hợp lý. Bà cũng có. Chúng được đặt trong liễn súp và không được dùng đến. Trong đó có một giấy giá thú, một thẻ quân nhân của người chồng và những văn bản khác đã ố vàng.

- Xin thề rằng tôi không trông thấy giấy tờ gì của ông ấy cả.

Người ta đã làm cho ông Ferdinand say khướt, chắc chắn đây là cánh nhà báo thường chạy sang quán rượu bên cạnh để gọi nhờ điện thoại. Và cái lão mất dạy ấy, mặt đỏ gay, mắt lấc láo, đã ra vẻ ta đây là nhân vật quan trọng.

- Khi tới đây thuê nhà, ông ta có nói tại sao mình lại không thuê ở chỗ khác không?

- Ông ấy không nói gì cả.

Bà còn nhớ ngày đầu gặp ông Bouvet thì ông ấy tỏ ra lạnh nhạt và xa cách. Nhưng người ta thường nhầm lẫn về con người.

Câu hỏi nào cũng làm bà bối rối.

Những người khác như vợ chồng nhà Sardot, nhà Buteau hoặc người nhạc công thì người ta chỉ hỏi một cách ngẫu nhiên hoặc chỉ khi rất cần thiết. Một số người sinh trưởng trong khu phố này và họ không muốn rời đi nơi khác. Một số người khác tới đây làm ăn. Họ ít nhiều đều là hàng xóm của nhau cả. Một số người tới chỉ vì có căn hộ chưa ai thuê và giá cả phù hợp với túi tiền của mình. Cuộc sống đã đưa đẩy họ, họ không lựa chọn, cũng như bà Jeanne không chọn nghề gác cổng cho mình.

Những cái đó thoạt đầu chưa rõ ràng trong tâm trí bà, mà chúng là do kết quả của một sự khám phá, một sự khám phá cảm động.

Càng nghĩ thì càng thấy rõ ông Bouvet đã có sự lựa chọn. Với những đồng tiền vàng ấy, học vấn ấy, ông ấy có thể sống ở bất cứ đâu, trong một biệt thự ở Côte d'Azur, một lâu đài ở nông thôn hoặc một khách sạn sang trọng ở Champs Elysée. Ông ấy có thể sống trong một ngôi nhà mới, hiện đại, với một phòng tắm có những dụng cụ mạ kền sáng loáng, với một lò sưởi trung tâm. Ông ấy có thể có nhiều kẻ hầu người hạ. Nhưng ông ấy đã tới đây, trên bến cảng này, trong ngôi nhà cổ sơn trắng này mà bà cố gắng giữ gìn sạch sẽ, cố gắng làm cho mọi người, kẻ giàu, người nghèo sống hoà thuận với nhau, không quá căm ghét nhau.

Bà suy nghĩ theo ý thích, nhưng liệu họ có cho bà suy nghĩ không? Từ sáng sớm đến giữa trưa, mọi người xúm lại hỏi bà, khi có một vài phút không phải trả lời thì bà lại phải chạy lên chạy xuống, và rồi lại phải nghe những câu hỏi khác nữa.

Cuộc đời đầy rẫy ngẫu nhiên! Sự ngẫu nhiên muốn anh thanh niên người Mỹ ra bến cảng đúng cái ngày hôm ấy, và sự ngẫu nhiên muốn anh ta đi với chiếc máy ảnh trên tay. Nếu những tấm ảnh Epinal không rơi lả tả xung quanh ông Bouvet thì chưa chắc anh sinh viên ấy đã chụp ảnh ông. Nếu có tiền trong túi thì chưa chắc anh ta đã đi bán cuộn phim cho một tờ báo buổi chiều.

Anh ta vô tội. Anh ta đi thêm Rome hai ngày sau đó thì sang bên kia bờ Đại Tây Dương mà không hề nghĩ đến ông già mặc chiếc veston màu sáng ngã xuống vỉa hè mà phía trước là nhà thờ Notre Dame.

Nếu không có tấm ảnh ấy thì mọi người, kể cả ông Bouvet, không thể thấy trước được mọi việc sẽ diễn ra theo cách này, và bây giờ mọi việc như sắp sửa kết thúc.

Hôm nay phải đưa tang, đúng thế. Ông Sardot đã xin phép nhà in nghỉ buổi sáng. Bà Jeanne đã bố trí một bà thay mình gác cổng trong một vài tiếng đồng hồ.

Mọi người, những người hàng xóm thuê nhà, những người láng giềng, những người bán hàng trong khu phố, những người bán sách cũ, đã sẵn sàng dù cho hôm nay là một ngày tháng tám nóng bức.

Phòng tang lễ được sắp đặt gọn ghẽ, bà Jeanne đã mượn được hai cây nến bằng bạc có nhiều nhánh cắm nến và đi mua thêm những cây nến mới. Vòng hoa đã được đặt trước. Có thể khi trở về, bà Jeanne, theo phong tục, còn đãi mỗi người một cốc rượu nhỏ nữa chăng?

Không chỉ không có gió bão mà mặt trời rất rạng rỡ, không mây, không một làn gió và rất nóng nực. Các bà tuy đã mặc áo mỏng nhưng lưng áo đã đẫm mồ hôi.

Người ta không thể nào biết trước được mọi việc. Vào khoảng một giờ trưa, trong lúc một số người đi ăn, một số người đang dọn dẹp nhà cửa thì bà Jeanne sững người khi nhìn qua tấm rèm thấy một chiếc ôtô khủng khiếp: đó là một chiếc xe hòm sơn màu xanh sậm, rất dễ dàng biết nó sẽ dừng lại ở đâu.

Hai kẻ vũ phu xuống xe khiêng một chiếc cáng đến hỏi người cảnh sát đang đứng gác:

- Ở đâu?

- Trên lầu ba.

Bà muốn hỏi ông Bouvet hiện giờ được ăn mặc như thế nào, người ta sẽ thu xếp việc này ra sao nhưng chân đã quỵ xuống, bà phải ngồi lại. Một người hỏi chuyện thằng bé con nhà Sardot đang đứng trong phòng xép mờ tối.

- Nói xem, anh bạn...

- Tôi không phải là bạn của ông.

Người bạn của nó là ông già qua đời đã bị người ta làm tình làm tội và bây giờ họ lại mang ông ấy đi.

Người ta nghe thấy những bước chân đi xuống, những tiếng va chạm của chiếc cáng đụng vào các đồ đạc hoặc tường nhà. Xác người được phủ bằng một chiếc chăn dạ màu đen bẩn thỉu như đã nhặt được ở góc phố nào đó của Paris.

Bà Jeanne hỏi Lucas đang đứng trước cửa.

- Các anh mang ông ấy đi đâu?

- Đến phòng Căn cước của Sở Cảnh sát. Có những xét nghiệm không thể làm ở đây được.

- Rồi các anh trả ông ấy về đây chứ?

Anh ta nhìn đi nơi khác.

- Các anh không trả về ư?

- Tôi không phải là người quyết định.

- Thế còn tang lễ? Chúng tôi phải làm gì bây giờ?

Người ta đóng cửa xe rầm rầm và máy đã nổ.

- Người ta chưa thể chôn ông ấy ngay được. Còn phải đợi kết luận của Viện Pháp y.

Đọc báo, bà biết đây là cái tên mới của nhà xác. Có lần bà đã tới để thăm một bà thuê nhà chết đuối. Chỉ có sàn nhà lát gạch tráng men với những cái xác trần truồng và những vòi nước chảy suốt ngày đêm để làm mát bầu không khí ở đây.

Có lẽ bây giờ đỡ tồi tệ hơn. Người ta đã đặt xác người vào trong những chiếc ngăn kéo bằng sắt đánh số trong phòng làm lạnh.

Thằng bé con nhà Sardot không khóc, và bà cũng vậy.

- Chúng tôi không muốn như vậy. Chúng tôi làm theo bổn phận của mình. - Người cảnh sát nói. - Không phải như vậy. - Anh ta có vẻ khó chịu.

- Tôi muốn lên để thu xếp lại căn hộ.

- Cửa đã bị niêm phong rồi.

- Thế cứ để lộn xộn như vậy ư?

- Cái đó không quan trọng, bà hãy tin tôi. Có thể tôi còn quay trở lại. Bà có thấy đây là một vụ án phức tạp không, có thể có những chuyện đột xuất.

Ông Bouvet đi một mình trong chiếc xe hòm ấy, không có áo quan. Ngôi nhà vơi hẳn người đi. Chỉ còn vài nhà báo ở lại, hỏi một vài câu với hy vọng mình không quên gì cả.

Ông Ferdinand đi lảo đảo trên vỉa hè, và bà buộc ông phải về đi ngủ. Ông ta chống cự lại. Đây là lần đầu tiên người ta đối xử cứng rắn với ông. Ông đã nói với các nhà báo, như nói với những người bạn thân, về ông Bouvet làm như mình biết rõ ông này lắm. Có trời mới biết ông đã nói những gì! Những cái đó có thể được đăng lên các báo không?

- Đừng giãy giụa nữa! Để tôi cởi giày cho ông...

Người chồng rất sợ vợ vì bà có thể đánh ông nhưng ông đã quyết định trốn đi để uống rượu và để kể những câu chuyện kỳ lạ trong quán rượu ở khu phố. Ông tin chắc ảnh của mình sẽ được đăng lên báo.

- Đẹp mặt nhỉ. Ông lại muốn đau ốm đấy ư?

Bà xếp giày vào tủ và khoá lại để ông không thể trốn được khi bà vắng mặt. Từ trong cửa sổ nhìn ra, bà lại thấy ông già nhỏ bé đang đi chậm chạp, cổ chai một lít đựng rượu thò ra ngoài túi áo.

Cần phải viết tất cả những chuyện này cho chủ nhà đang đi nghỉ ở Biarritz, nhưng bây giờ thì phải ăn đã. Bà dùng một miếng bánh, một mẩu phó mát và một tách cà phê. Bà chưa ăn hết nửa số thức ăn trên thì ông Ferdinand đã ngáy.

Bà Marsh, người để hầu hết thời gian ở trong các tiệm nhảy với những người trẻ tuổi, đã nói với luật sư Rigal:

- Congo đã làm ông ấy phát điên, ông biết không? Tôi tin chắc rằng ông ấy không hiểu những điều mình nói và cũng không biết mình là ai nữa.

Ông Rigal không cãi lại, vì thật là thừa khi gây chuyện với một nữ thân chủ sau này có thể trở nên thú vị, nhưng ông cũng có một ý kiến nhỏ về việc này. Tuy nhiên đây không phải là một ý kiến rõ ràng lắm. Ông ta đã có vợ con, một văn phòng luật sư quan trọng; từ lâu ông cũng có một tình nhân gây ra cho ông nhiều phiền muộn và, nhiều đêm nằm trên giường ông đã có ý nghĩ bỏ tất cả và ra đi.

Cái đó thật là mơ hồ. Có thể xảy ra ở một người nào khác chứ không thể là ông. Nhưng biết đâu những giấc mơ ấy lại thành hiện thực thì sao?

Ông Costerman không đi xa hơn. Trước hết phải chứng minh được bà Marsh không có chút quyền nào để hưởng thừa kế, phải khẳng định là Comelius đã bảo đảm cho Công ty khai thác khoáng sản Ouagi không gặp điều gì phiền phức.

Còn thanh tra Lucas thì đang gặp khó khăn trong một vụ ăm trộm đêm ở đây, không giống như những vụ trộm thông thường, thực hiện với những phương pháp kỳ cục.

Có phải hắn đã chuẩn bị, có thể giả danh thành khách tới thăm thì hắn lại đóng vai người nhạc công. Bà Jeanne thì không tin chắc hắn có xưng tên khi đi qua cửa không. Kết quả cũng như vậy thôi. Hắn đã chuẩn bị kỹ về giờ giấc, tin chắc rằng bà gác cổng không có sự đề phòng. Hắn đã mở cửa mà không để lại một dấu vết nào cả! Hắn không lấy những đồng tiền vàng. Vậy hắn đã lấy gì?

Một vấn đề thú vị được đặt ra: có phải người có tên là René Bouvet, sinh ở Wimille, đã làm việc ấy không? Hay là Samuel Marsh, đã sống ở Santa Cruz và mỏ Ouagi đã tới đây không?

- Lucas khốn khổ, tôi sợ rằng chúng ta không thể kết thúc được vụ này.

Ông Giám đốc Sở Cảnh sát đã bảo anh như vậy.

Đây là một công việc quá sức nhưng lại có những trách nhiệm nặng nề, hơn nữa thời kỳ này mọi người đang đi nghỉ cả. Đã có hai luật sư can thiệp vào công việc, luật sư của bà Marsh và người luật sư nói tiếng flamingant đi theo Costerman.

Lucas giải thích:

- Báo chí đã bắt đầu làm rùm beng vụ này lên với những tấm ảnh chụp được sáng hôm nay. Bà gác cổng không biết gì cả. Trong nhà không có lấy một dấu vết, không có một vật gì có thể nghi vấn để tìm ra dấu vết cả. Quần áo, giày dép đều mua ở Paris cả. Những tấm ảnh Epinal đều mua của các cửa hiệu sách cũ.

- Ông Beaupere đã hỏi ông già lang thang nhưng cũng không biết gì hơn.

Họ đi ăn. Lucas về nhà còn ông Giám đốc tới một quán ăn ở Quảng trường Dauphine gần cơ quan.

Trong khi chờ đợi người ta giao cho mình việc khác, thì ông Beaupere làm việc theo cách của mình. Đây là một con người bận rộn, muốn thấy rõ toàn bộ vấn đề trước khi đi sâu vào từng vấn đề cụ thể. Ông đã học tập và rút kinh nghiệm để nâng cao trình độ nghiệp vụ của mình. Ông đã vã mồ hôi trán, và cả mồ hôi chân nữa, để gia đình và khu phố biết ông là con người như thế nào.

Từ câu chuyện của ông già sáng hôm nay, ông chỉ lưu ý một chi tiết: ông Bouvet đã tới Quảng trường Vosges để nhìn ngôi nhà ở góc phố Francs Bourgeois.

Bà gác cổng ở đây không giống như bà gác cổng ở phố Toumelle. Đây là một bà già mang kính mắt, mặc bộ đồ lụa màu đen, vẻ mặt cau có.

Ông đưa tấm thẻ cảnh sát ra.

- Tôi không hiểu ông quan tâm đến cái gì trong ngôi nhà này?

- Bà có biết ông Bouvet không?

- Tôi chưa từng nghe nói đến ông ta.

- Còn ông Marsh thì sao?

- Ở chỗ chúng tôi chỉ có ông Marchal, trên lầu bốn, đã sống hai mươi nhăm năm ở đây và có cô con gái lấy chồng tuần lễ trước.

Ông Beaupere sử dụng bức ảnh của anh sinh viên người Mỹ in trên báo.

- Bà đã nhìn thấy người này bao giờ chưa?

Bà gác cổng nhìn chăm chú, thay cả kính mắt nữa, rồi lắc đầu.

- Trong nhà có nhiều người thuê nhà không?

- Ba mươi hai hộ. Nhưng hầu hết đã đi nghỉ rồi.

- Trong nhà có bà già nào vận đồ đen không?

- Ông muốn hỏi bà Lair ư?

- Bà ta vẫn ở Paris ư?

- Đã ba năm nay bà ấy không rời khỏi nhà.

- Bà Lair là người thế nào?

- Một bà già hiền lành, người ở phương bắc. Bà ấy đã sống mười lăm năm ở đây.

- Mặt bà ta có xanh xao không?

- Mặt bà ấy xanh xao mỗi khi đau đớn.

- Chân bà ta có bị đau không?

- Như mọi bà già. Nhưng không phải chỉ có phụ nữ bị đau chân đâu.

Bà gác cổng nhìn vào đôi giày quá cỡ của ông Beaupere.

- Lúc này bà ta đang ở trên lầu ư?

- Bà ấy ít khi rời khỏi nhà.

- Bà có thấy chiều hôm kia bà ta đã đi ra ngoài phố không?

- Tôi không canh gác những người thuê nhà.

- Bà ta có người giúp việc không?

- Bà ấy có một bà nấu bếp, một bà hầu phòng. Bà ấy rất giàu. Các con gái đã lấy chồng. Trước chiến tranh bà ấy còn có cả người lái xe nữa.

Ông Beaupere ngập ngừng nhưng vẫn lên thang gác sau khi bỏ một thỏi kẹo cao su vào miệng như bỏ tiền vào ống tiền.

Thang gác rất rộng, có hai cánh cửa và tay vịn bằng gỗ chạm như nhà của cơ quan Nhà nước, nhưng rất tối. Ông giật chuông và đợi. Ông không có thói quen chờ đợi những bước chân từ rất xa đi tới.

Có hai phòng khách rất rộng, một tủ sách. Ông hỏi người phụ nữ trạc bốn chục tuổi, đầu đội một chiếc mũ trắng viền đăng ten, ra mở cửa:

- Bà Lair có nhà không?

- Ông có cuộc hẹn ư?

- Có nghĩa là...

- Bà Lair không tiếp nếu không có hẹn.

Ông đưa tấm thẻ ra.

- Tôi là cảnh sát.

- Ông muốn nói chuyện trực tiếp với bà ấy ư?

Người ta để ông đứng chờ ngoài hành lang để vào báo cho chủ nhà và một lúc rất lâu sau đó cánh cửa lại được mở ra.

- Bà chủ đang nghỉ trưa. Bà ấy yêu cầu ông đợi cho một lát.

Người ta không mời ông ngồi và ông cũng không dám ngồi xuống một trong những chiếc ghế bành bọc nhung kia. Ông đứng như đang đứng trong kho đồ thờ nhìn những đồ gỗ, đồ pha lê choáng lộn. Cho đến bây giờ ông mới nhìn thấy sự giàu có như thế này. Trong phòng còn có gác lửng nữa. Tường không dán giấy mà được ốp bằng gỗ chạm trổ, lắp khít, những tấm đồng đen có những cây đèn gắn vào.

Người ta nghe thấy hai tiếng tích tắc của hai chiếc đồng hồ một lúc, một trong phòng khách, một ở phòng ngủ của bà Lair tuy ở khá xa. Ngoài ra không có tiếng động nào khác..

Đây là một thế giới riêng khép kín, cả ánh nắng mặt trời cũng có một màu sắc riêng, nghiêm trang và oai vệ.

Ông giật mình khi cánh cửa bên trái mà ông không hề chú ý đến bật mở và một bà già tóc bạc trắng đang đứng trước mặt.

Ông hiểu ngay mình đã nhầm. Đây không phải là bà già, chân đi giày vải, đã đến phố Toumelle, đặt một bó hoa tím vào tay bà gác cổng.

- Người ta nói ông muốn gặp tôi ư?

Bà già không chỉ tay vào một trong những chiếc ghế bành mà vào một chiếc ghế tựa mời ông ngồi.

- Ông là cảnh sát ư?

Ông Beaupere khó chịu khi bị người khác coi mình như là một kẻ quấy rầy định đưa tấm thẻ ra nhưng bà già ra hiệu làm như vậy là vô ích vì bà ta đã tin ông.

- Tôi xin lỗi vì đã làm phiền bà. Tôi đang tiến hành một cuộc điều tra khá tế nhị là tìm căn cước của một người vừa qua đời ở bến cảng Toumelle.

Ông không dám nhìn mặt bà già vì chắc chắn bà vẫn tỏ vẻ dửng dưng như khi mới gặp nhưng ông cũng nhận ra hai bàn tay đi găng thưa mắt của bà ta đang nắm chặt lấy nhau.

- Có thể là bà đã thấy ảnh của ông ta trên báo chứ?

Đưa mắt nhìn lên, ông thấy chủ nhà tỏ ra ngập ngừng:

- Xin lỗi bà một lần nữa, tôi phải làm tròn bổn phận của mình, đúng không? Cho phép tôi đưa bà xem bức ảnh đó.

Ông đứng lên, đưa tấm ảnh trên tờ báo ra.

- Ông ta sống trong một căn hộ của một ngôi nhà ở phố Toumelle, dưới cái tên là René Bouvet.

Tay bà già không run khi cầm tờ báo. Có thể nói rằng giây phút cảm động của bà ta đã qua.

- Ông là thanh tra ư?

- Vâng, thưa bà, tôi phụ trách “điều tra quyền lợi các gia đình”.

- Là trường hợp này ư?

- Đúng thế. Khi công bố bức ảnh này, một phụ nữ nhận ông ta là chồng mình tên là Samuel Marsh đã mất tích trong nhiều năm nay.

- Như vậy...

- Chỉ có điều chúng tôi biết Marsh cũng không phải là tên thật của ông ta.

- Tôi cho rằng ông ta có một gia tài kếch xù phải không?

- Người ta chưa xác định cái đó là bao nhiêu. Ông ấy có một gia tài, đúng thế.

- Mời ông ngồi xuống, được không? Tôi không muốn nói chuyện với người đang đứng.

- Xin lỗi bà.

- Ông có thể cho tôi biết ai đã gợi ý cho ông tới gặp tôi không? Tôi cho rằng ông không đến đây một cách ngẫu nhiên, rằng cảnh sát Pháp chưa báo động cho các đồn cảnh sát của Paris chứ?

Ông Beaupere không đỏ mặt vì máu trong người ông không chảy mạnh nhưng ông đã đứng lên vì biết rằng bây giờ đã đến lúc. Không thể để bà già điều khiển được ông. Ông không đứng trước một bà gác cổng mà trước một phụ nữ thông minh mà quyền lực của ông chỉ có giới hạn. Nếu nói thật thì có thể ông không thu được gì, ngược lại, bà sẽ biết ông là người nói dối.

Và ông hơi mỉm cười như đồng sự của ông thường làm và lắc đầu.

- Xin lỗi, thưa bà, nhưng tôi không thể tiết lộ những chi tiết của cuộc điều tra. Đây là bổn phận của tôi, thưa bà.

Đáng lẽ phải bực mình thì bà ta lại tỏ vẻ kính trọng và yên lặng.

- Tóm lại, ông không thể cho tôi biết những điều ông nắm được, thưa ông?

- Không, thưa bà.

- Vậy ông muốn gì ở tôi?

Mặc kệ! Đây là sự may rủi. Trong nghề, ông chưa bao giờ gặp tình huống này.

- Bà có biết ông Bouvet không? Có nghĩa là bà có biết người có ảnh đăng trên báo không?

- Ông có lý do cho rằng tôi biết ư?

- Nói xem, thưa bà, bà đã đọc tờ báo mà bà đang cầm trên tay chứ?

- Có thể.

- Đặc điểm là phía dưới đầu gối bên chân phải của ông Bouvet có một vết sẹo nhỏ hình ngôi sao.

- Tôi muốn nhìn vết sẹo ấy có được không?

- Tôi không biết.

- Bà có tên là bà Marsh mà ông vừa nói là người thế nào?

- Tôi chưa nhìn thấy bà ta. Đó là một người cao tuổi nhưng rất xinh đẹp và hãy còn đỏm dáng lắm.

- Một phụ nữ đứng đắn chứ?

- Tôi không biết.

- Ông cũng không thấy con gái của bà ấy chứ?

- Tôi chỉ điều tra một phần của vụ này thôi.

- Ai đã cho ông địa chỉ của tôi?

Có thể ông phải nói mình không biết gì cả và đã gõ nhầm cửa chăng?

- Chồng tôi tên là Lair, đúng thế, và đã qua đời mười lăm năm nay rồi.

- Vâng, thưa bà.

- Ông ấy là người đứng đầu Công ty Đường sắt phía bắc nước Pháp.

- Vâng, thưa bà.

- Cha tôi tên là Lamblot. Desire Lamblot, ông có nghe nói đến cái tên đó không?

- Không, thưa bà.

- Vợ ông có đan len không?

Ông không nghĩ là bà ta gợi ý: len Lamblot.

- Tôi là người thừa kế nhà máy len và nhà máy dệt của cha tôi ở Roubais.

- Vâng thưa bà.

- Bây giờ thì con rể tôi đang điều khiển các nhà máy đó. Tôi cho rằng ông không biết gì về tôi trước khi ông tới đây.

- Có nghĩa là...

- Tôi nghe ông đây...

- Không có gì, thưa bà. Tôi xin lỗi bà nếu tôi đã nhầm lẫn. Tôi muốn tin chắc rằng bà không biết ông Bouvet.

- Mấy giờ rồi, thưa ông...

Bà ta đợi ông xưng tên mình.

- Beaupere.

- Mấy giờ rồi, thưa ông Beaupere?

Đáng lẽ nhìn chiếc đồng hồ treo tường thì người cảnh sát lại lấy chiếc đồng hồ quả quýt trong túi ra trước hết xem nó có chạy không.

- Hai giờ hai mươi nhăm phút.

- Năm phút nữa thì người đại diện pháp luật của tôi, ông Guichard, sẽ có mặt ở đây.

Đã có hai luật sư trong vụ này, bây giờ lại thêm một ông đại diện pháp luật nữa.

- Ông có biết tại sao ông ta tới đây không?

Ông Beaupere yên lặng.

- Ông Giám đốc Sở Cảnh sát tên là gì, thưa ông?

- Ông Guillaume.

- Tôi và người đại diện pháp luật của mình phải tới gặp ông Guillaume. Lúc này chắc chắn ông Guichard đã gọi điện xin một cuộc hẹn với ông ta rồi.

Ông hỏi một câu khiến bà ta không thể không mỉm cười.

- Bà quen ông ấy, đúng không?

- Ai kia?

- Ông Bouvet.

- Nhìn trong ảnh, và nhất là việc ông mô tả vết sẹo thì đấy là anh trai tôi.

Ông không động đậy. Một chút rùng mình vì vui mừng, vì tự kiêu chạy dọc sống lưng ông. Cuối cùng thì ông Beaupere đã một mình tới đây do sáng kiến của chính mình.

- Ông biết ông ấy chứ?

- Không, thưa bà.

- Bây giờ, chúng ta nói riêng với nhau thôi, ông cho tôi biết những điều mà ông nắm được xem nào.

Ông không thể nói mình không biết gì cả, mà nói:

- Có một người đã thấy ông Bouvet nhìn ngôi nhà này rất lâu.

- A! Ông tin chắc chứ? Chuyện ấy xảy ra cách đây lâu chưa?

- Tôi sẽ kiểm tra lại. Chắc rằng đã nhiều tuần lễ rồi.

- Đó là tất cả ư?

- Tôi cũng được tin hầu như ngay sau khi báo đăng tin này bà đã đến bến cảng Toumelle.

- Và ai là người nhìn thấy tôi?

- Bà gác cổng đã nói chuyện với bà.

- Không, nhưng...

Ông cảm thấy ngượng ngùng. Nhưng cái đó chẳng có gì là quan trọng. Chuông gọi cửa sắp sửa réo lên. Ông chưa biết căn cước thực sự của René Bouvet trước kia tên là Lamblot.

- Ông có thấy, thưa ông... Tên ông là gì nhỉ?

- Beaupere.

- Ông có thấy, thưa ông Beaupere, tất cả những chuyện này thật là kỳ cục vì tôi chưa bao giờ đến Toumelle và tôi chỉ đọc báo vào buổi tối khi đã đi nằm. Thoạt tiên tôi chỉ thấy hao hao giống vì chúng tôi đã xa nhau nhiều năm, hai mươi ba năm. Chỉ đến hôm qua khi báo đăng về vết sẹo thì tôi biết ngay đây là anh tôi và tôi đã gọi điện cho người đại diện pháp luật của mình. Sáng hôm nay ông ta đã tới đây và chúng tôi đã quyết định...

- Bà không mang bó hoa tím ư?

Ông bậm môi. Làm như đấy là bà già đi men theo tường, mang một bó hoa tím trên tay tới bến cảng Toumelle và đưa cho bà Jeanne!

Có tiếng chuông gọi cửa. Người đại diện pháp luật đến rất đúng giờ.

Còn một bà già khác đau chân đã...