MỘT GÃ LỪA TÌNH

“Cái này là sự thực,” ông thám tử Holub nói và khiêm tốn đằng hắng. “Bên cảnh sát chúng tôi không thích các vụ đặc biệt, khác thường; chúng tôi không thích những người mới. Với kẻ tội phạm cũ mà đã quen biết thì công việc nó khác; trước hết là ta biết ngay rằng hắn ta làm vụ này vì đó là nghề của hắn; thứ hai là ta biết tìm hắn ở đâu và thứ ba là hắn không dài dòng chối tội, vì hắn biết rằng chả đi đến đâu. Các ông ạ, với người có kinh nghiệm như vậy thì điều tra là một việc sướng. Tôi nói với các ông nhé: trong tù bọn tội phạm chuyên nghiệp cũng được quý mến và được tin tưởng; những tên tội phạm mới và ngẫu nhiên là những kẻ hay đòi hỏi, hay tranh cãi và việc quản lý chúng rất vất vả; còn những tên tội phạm cũ thì đã biết rằng việc bị bỏ tù là tai nạn nghề nghiệp và y không làm khổ mình và người khác một cách vô ích. Nhưng vụ này không như vậy.

“Cách đây năm năm chúng tôi nhận được báo cáo từ khắp mọi miền là ở vùng quê Czech có một kẻ lừa tình hoành hành. Theo mô tả thì đây là một người đàn ông có tuổi, béo tốt, đầu hói và có năm cái răng vàng; tay này xưng họ là Muller, Procházka, Šimek, Šebek, Šinderka, Bílek, Hromádka, Pivoda, Bergr, Bejček, Stočes và hãy còn nhiều họ khác. Chết thật, mô tả này không giống bất cứ tên lừa tình nào của chúng tôi, hẳn phải là người mới nào đó. Thế là ông hội đồng gọi tôi vào và nói: Holub ạ, anh làm thêm vụ này nhé, nếu có đi đâu anh hãy chú ý xem có gặp tên nào có năm cái răng vàng không. Vâng, được thôi, tôi bắt đầu nhìn răng mọi người trên tàu hỏa và trong vòng mười bốn ngày tôi đã tóm được ba ông có năm răng vàng. Chúng tôi phải kiểm tra giấy tờ tùy thân của họ, nhưng trời ạ, một trong số họ là thanh tra giáo dục, một vị còn là nghị sĩ và xin các ông đừng hỏi thêm nhé, tôi đã bị họ và cả bên mình mắng cho. Thế là tôi điên lên và tôi khắc vào tim là tôi sẽ tóm được tên hạ đẳng này. Đây không phải là vụ của tôi, nhưng tôi thề với mình là tôi sẽ trả thù.

“Thế là tôi đến thăm tất cả những đứa con rơi và các bà góa mà tên trộm răng vàng đã moi tiền và hứa sẽ cưới. Các ông không tin chứ tất cả bọn họ khai giống nhau ở một điểm: ông này là người trí thức, đàng hoàng, có răng vàng và khu xử rất lịch thiệp trong cuộc sống gia đình; nhưng không bà nào lấy dấu vân tay của ông ta, thật khủng khiếp là các mụ đàn bà này quá nhẹ dạ. Nạn nhân thứ mười một - người ở Kamenice - nói với tôi trong nước mắt, là ông này đến ở với cô ta ba lần; bao giờ cũng đến bằng tàu hỏa vào mười giờ ba mươi sáng và lần ra đi cuối cùng thì mang theo hết tiền của cô ta, hắn nhìn vào số nhà của cô và nói một câu rất lạ: Em Mařenka ạ, có phải lòng trời không mà chúng ta lấy nhau; em có nhà số 618 còn anh bao giờ cũng xuất phát vào 6 giờ 18 phút, có phải đây là điềm tốt không? Khi nghe thấy cái này tôi nói: Cô ạ, tôi thề rằng đây là điềm tốt đấy. Và ngay lập tức tôi lấy quyển lịch trình tàu hỏa và tôi tìm xem từ bến nào tàu xuất phát vào 6 giờ 18 phút và nối chuyến với tàu đến Kamenice vào 10 giờ 35 phút. Khi đã so sánh và chỉnh sửa, tôi thấy rằng khả năng cao nhất là tàu từ bến Bystřice - Novoves. Các ông biết đấy, thám tử tàu hỏa phải có hiểu biết về các chuyến tàu.

“Tất nhiên, khi có ngày nghỉ đầu tiên tôi liền đi tàu đến bến Bystřice - Novoves và tôi hỏi xem có ông nào đó to béo và có răng vàng hay đi từ bến này không. Có, trưởng ga nói, đấy là ông Lacina, một hành khách thương gia, cư trú ở phố dưới kia kìa; ông ấy vừa mới về từ đâu đó. Thế là tôi đến tìm ông Lacina; ở hành lang tôi gặp một bà nhỏ nhắn rất sạch sẽ và tôi hỏi: Có ông Lacina ở đây không? Chồng tôi đấy, bà ta nói, lúc này ông ấy vừa ăn xong và đang ngủ. Không sao, tôi nói và đi vào nhà. Một người đàn ông không mặc áo choàng đang ngủ trên ghế dài và kêu lên: Ái chà, đây là ông Holub; mẹ nó ơi mang ghế cho ông ấy đi.

“Lúc ấy tất cả mọi sự thù ghét trong tôi biến mất; rõ ràng là tên lừa đảo già Plichta rồi. Để các ông biết, đây là tay hay lừa đảo xổ số. Tay Plicha này đã ngồi tù ít nhất chục lần. Chào cậu, Vincek, tôi nói, cậu không chơi xổ số nữa à? Thôi rồi, Plichta nói và ngồi xuống ghế dài. Ông Holub ạ, nghề ấy phải chạy nhiều mà tôi đâu còn trẻ nữa. Năm mươi hai tuổi rồi, tuổi mà người ta thích ngồi. Đi từ nhà này đến nhà khác không hợp với chúng tôi nữa.

“Vì thế mày chuyển sang lừa tình, phải không, đồ lừa đảo, tôi nói với hắn.

“Plichta chỉ thở dài. Ông Holub ạ, hắn nói, người ta phải làm gì chứ. Ông biết không, lần tù trước tôi bị hỏng răng, tôi nghĩ là do ăn món hạt đậu. Thế là tôi phải làm răng, đúng không; và ông có tin không, ông Holub ạ, những cái răng vàng đã nâng đẳng cấp của con người. Nó tạo nên sự tin cậy và người ta cũng tiêu hóa tốt hơn và béo ra. Còn gì nữa, người ta phải hành nghề với những cái mà người ta có.

“Thế còn tiền mày để đâu? tôi nói với hắn. Trong sổ này tao có mười một vụ lừa tình của mày, tổng cộng là hai trăm mười sáu nghìn koruna. Tiền mày để đâu?

“Nhưng ông Holub ơi, Plichta nói, ông biết đấy, ở đây tất cả mọi thứ gộp lại là sáu mươi nhăm koruna, đồng hồ vàng và răng vàng. Mẹ nó ơi, anh đi với ông Holub lên Praha đây. Ông Holub ạ, tôi vẫn còn phải trả góp mấy cái răng vàng đấy, tổng cộng ba trăm koruna, cái này tôi phải giữ.

“Và một trăm năm mươi đồng mình phải trả thợ may đấy, người vợ nhắc. Em nói đúng đấy, Plichta nói. Ông Holub ạ, tôi rất tôn trọng sự chính xác. Nó phải thế, luôn luôn có trình tự trong mọi việc, đúng không? Sau đó ta thấy rõ trình tự mạch lạc trong công việc. Khi mình không nợ, mình có thể nhìn thẳng vào mắt mọi người. Cái này thuộc về nghề nghiệp, ông Holub ạ. Mẹ nó ạ, em chải cho anh cái áo khoác, để anh không phải xấu hổ ở Praha nhé. Thế nhé, ta đi thôi ông Holub ơi.

“Lần này Plichta bị tù năm tháng; những người đàn bà đứng trước hội đồng đều tuyên thệ rằng họ tự nguyện cho hắn tiền và tha lỗi cho hắn. Chỉ có một mụ không bỏ qua bất cứ cái gì và đó là một mụ góa giàu có và chỉ bơm cho hắn có năm nghìn.

“Nửa năm sau tôi lại nghe nói có hai vụ lừa tình. Chắc lại Plichta rồi, tôi tự nhủ, nhưng tôi không quan tâm nữa. Thời gian ấy tôi có việc ở ga tàu hỏa Pardubice vì ở đó có một tên trộm vali hoạt động; các ông biết chứ, tên này lấy trộm vali trên sân ga. Và vì gia đình tôi đang đi nghỉ hè ở một làng cách Pardubice một giờ đường, tôi mang cho gia đình một vali nhỏ xúc xích và thịt hun khói mà các ông biết đấy, ở miền quê thì cái này là hàng quý hiếm. Khi đi tàu, theo thói quen tôi đi dọc suốt cả đoàn tàu và ở trong một phòng thì tôi thấy Plichta đang ngồi với một bà lớn tuổi và đang kêu ca là thế giới ngày nay đang bị hư hỏng làm sao ấy.

“Này Vincek, tôi nói, mày lại hứa cưới ai đó à?

“Plichta đỏ mặt và vội xin lỗi quý bà kia, rằng có cuộc đàm phán thương mại với ông này; và khi ra đến hành lang với tôi hắn trách tôi: Ông Holub ơi, ông không phải nói như vậy với tôi trước người lạ; chỉ cần nháy mắt là tôi đến. Ông tìm tôi à? Chúng tao có hai vụ ở đây, Plichta ạ, tôi nói. Nhưng hôm nay tao bận việc khác, tao sẽ trao mày cho cảnh sát ở Pardubice.

“Nhưng ông Holub ạ, ông đừng làm thế tôi đã quen ông rồi, ông cũng đã biết tôi, tôi sẽ đi với ông thì hơn. Nào, ông Holub, chúng mình là chỗ quen biết từ trước mà.

“Không được, tôi nói, trước hết tao phải đến thăm gia đình tao, khoảng một giờ đi đường. Tao sẽ làm gì với mày cơ chứ.

“Tôi sẽ theo ông, ông Holub ạ, Plichta đề nghị. Ít ra đường đi cũng bớt diệu vợi.

“Được, thế là Plichta đi theo tôi; và khi chúng tôi đã qua thành phố hắn nói: Ông Holub ạ, ông để tôi xách cái vali cho. Ông xem này, tôi đã có tuổi mà ông cứ mày tao với tôi trước người ngoài thì không hay.

“Thế nên tôi giới thiệu với vợ tôi và em vợ đây là ông Plichta - bạn cũ của tôi. Em vợ tôi rất xinh, cô ấy hai mươi nhăm tuổi còn tay Plichta thì nói chuyện hay lại nhã nhặn và chia kẹo cho bọn trẻ con. Tóm lại khi chúng tôi uống cà phê xong thì hắn đề nghị là hắn sẽ cùng cô em và lũ trẻ con đi dạo rồi hắn nháy mắt cho tôi, cứ như là bọn đàn ông chúng mình hiểu nhau và tôi nên chuyện trò với vợ. Sau một giờ họ quay về thì lũ trẻ đã nắm tay chú Plichta, em vợ tôi thì sáng láng như một bông hồng và lúc chia tay cô ấy bắt tay hắn rất lâu. Nghe này, Plichta, tôi nói với hắn sau đó, mày còn muốn làm điên đầu Manička nhà tao hả?

“Nó là thói quen ấy mà, Plichta nói với giọng hơi buồn. Ông Holub ạ, tôi chẳng có lỗi gì đâu, tại mấy cái răng ấy. Tôi luôn luôn khổ vì cái này, đúng không? Với bọn đàn bà tôi không bao giờ nói chuyện tình yêu, nó không hợp với tuổi của tôi; và ông biết chứ, thế họ lại càng thích. Thế đấy, đôi khi tôi tự nhủ, rằng họ không yêu tôi vì tôi đâu, mà do sự ích kỷ của họ, vì tôi trông giống như người có địa vị vững vàng.

“Khi chúng tôi đến ga Pardubice tôi nói với hắn, Plichta ạ, tao phải giao mày cho cảnh sát, vì tao phải điều tra vụ ăn trộm ở đây.

“Ông Holub ạ, Plichta cầu khẩn, thế ông cứ để tôi ngồi trong cái nhà hàng này; tôi sẽ uống trà và đọc báo, tiền tôi đưa cho ông đây, tất cả mười bốn nghìn và tiền lẻ nữa; không có tiền thì tôi không trốn được, vì tôi không có tiền để trả nhà hàng.

“Tôi bảo hắn ngồi vào nhà hàng ở ga và đi làm việc của mình. Sau một giờ tôi nhìn qua cửa sổ; hắn vẫn ngồi ở chỗ của mình, trên mũi là cái kính gọng vàng và đọc báo. Sau nửa giờ tôi xong việc và đi đến chỗ hắn. Giờ thì hắn ngồi cạnh bàn bên với một quý cô đáng chú ý, tóc vàng và béo tốt và hắn đang chê trách anh bồi bàn một cách trang nghiêm về việc anh này mang cho cô này cà phê có cặn. Khi thấy tôi hắn chia tay với cái cô ấy và đến với tôi. Ông Holub ơi, hắn nói, ông có thể bắt tôi sau một tuần được không? Tôi đang bận một việc mà.

“Cô này có giàu không? tôi hỏi hắn.

“Plichta phẩy tay. Ông Holub ạ, hắn nói khẽ, cô ấy có nhà máy và đang cần người có kinh nghiệm để đôi khi tư vấn cho cô ấy. Bây giờ cô ấy phải trả tiền mua máy móc mới gì đó.

“À vậy, thế thì lại đây, tao sẽ giới thiệu cho. Và tôi đi về phía cô gái. Chào Lojzička, tôi nói, mày vẫn luôn luôn đi săn mấy ông lớn tuổi à?

“Cô tóc vàng ấy đỏ mặt đến tận gáy và nói: Trời ơi, ông Holub ạ, tôi đâu biết ông này là bạn ông!

“Thế thì xéo cho mau, tôi nói với cô ta. Ông cảnh sát trưởng Dudr đang muốn nói chuyện với mày đấy; mày biết chứ, cái này gọi là lừa đảo.

“Plichta như tan nát. Ông Holub ạ, tôi không thể tin được là cái cô ấy lại là kẻ lừa đảo!

“Nó đấy, tôi nói, thêm vào đó nó là gái lừa tình; mày có biết nó moi tiền của các ông lớn tuổi bằng cách hứa sẽ lấy họ không.

“Plichta xám ngoét. Tởm lợm, hắn nhổ bọt, thế thì làm sao tin được bọn đàn bà cơ chứ! Ông Holub ạ, cái này sẽ kết thúc tất cả!

“Đợi đây một lát nhé, tôi nói, tao sẽ mua vé đi Praha cho mày. Hạng hai hay hạng ba?

“Ông Holub ạ, Plichta cự lại, đừng phí tiền. Tôi bị bắt nên có quyền đi tàu miễn phí, đúng không. Ông hãy đưa tôi đi bằng tiền nhà nước. Mình phải tính từng cắc chứ.

“Trên suốt chặng đường về Praha, Plichta luôn chửi cái con đàn bà; đây là vụ cay đắng sâu sắc nhất về đạo đức mà tôi thấy. Khi chúng tôi xuống tàu ở Praha, Plichta nói, ông Holub ạ, tôi biết, lần này tôi sẽ ngồi bảy tháng mà các món ăn trong tù thì không tốt cho tôi. Vậy ông hãy cho tôi ăn một bữa đàng hoàng nhé. Cái mười bốn nghìn mà ông cầm của tôi ấy là tất cả những gì vụ cuối cùng đem lại cho tôi, thế thì tôi cũng phải được ăn một bữa chứ; bù lại tôi sẽ trả tiền cà phê cho ông. Thế là chúng tôi đi vào quán bia hạng sang; Plichta ăn món thịt bò chần và uống hết năm cốc bia và tôi trả tiền từ túi của hắn, trước đó hắn kiểm tra hóa đơn những ba lần để bồi bàn khỏi gian lận.

“Nào, giờ thì về phòng cảnh sát, tôi nói.

“Khoan nào, ông Holub ơi, Plichta nói. Vụ cuối cùng tôi chi hơi nhiều đấy. Bốn lần đi về với giá bốn mươi tám koruna, tổng cộng là ba trăm tám mươi tư koruna. Lúc ấy hắn đeo kính và tính trên giấy. Sau đó phải kể đến phụ cấp mỗi ngày ba mươi koruna, tôi phải sống đàng hoàng chứ, ông Holub ạ, cái này thuộc về thương mại. Tổng là một trăm hai mươi koruna. Sau đó tôi tặng cô ấy bó hoa giá ba mươi nhăm koruna, ông biết đấy, đó là vì lịch thiệp. Nhẫn hứa hôn giá hai trăm bốn mươi koruna, - nhẫn mạ vàng, ông Holub ạ; nếu tôi không là người thành thật thì tôi đã nói là nhẫn vàng và đã tính sáu trăm, đúng không nào. Sau đó tôi đã mua bánh kem cho cô ấy giá ba mươi koruna; sau đó là năm bức thư mỗi tuần, giá một koruna mỗi lần gửi và tiền đăng quảng cáo làm quen cô ấy mất mười tám koruna. Tổng cộng là tám trăm ba mươi hai koruna, ông Holub ạ. Tôi đề nghị ông trừ khoản này cho tôi, và tôi xin cất ở chỗ ông. Tôi thích quy củ, ông Holub ạ, ít ra là đối với các khoản chi phí tôi đã phải chi. Giờ thì đi được rồi.

“Khi chúng tôi đến hành lang của phòng cảnh sát thì Plichta bỗng nhiên nhớ thêm: Ông Holub ạ, tôi còn tặng cô ấy một lọ nước hoa; thế là tôi còn có thêm hai mươi koruna nữa đấy.

“Sau đó hắn hỉ mũi và yên tâm để người ta dẫn đi.”