PHẦN XXI

Thái tuế vốn là tên gọi của sao mộc, trong truyền thuyết dân gian, Thái Tuế lại là tên thần - thần Thái Tuế ở dưới đất. Đào đất xây nhà phải tránh phương vị thần Thái Tuế, nếu không sẽ bị tai họa. Thầy thuốc nói:- Trong sách “Bản thảo Cương mục” gọi vật này là nhục chi. Ngày xưa, Tần Thủy Hoàng cử Từ Phúc Đông đi tìm thuốc tiên, đã tìm được nhục linh chi này. Thầy thuốc đã cho anh chàng nhũn xương uống nước ngâm cục thịt này. Chàng nhũn xương uống vào, dĩ nhiên chưa thể đứng lên ngay, nhưng tự thấy tinh thần sảng khoái, toàn thân như tăng thêm sức lực, có thể ngồi trên đất giơ thuổng lên đào được một lúc.

Chuyện này đã làm chấn động thôn Sa Hà Tử, có người báo lên ủy ban hành chính Châu Thành. Ông chủ tịch được tin đến xem, vừa may có đoàn thầy giáo và sinh viên khoa sinh vật của một trường đại học của tỉnh đến Thương Châu thực tập, đã cùng đi theo ông chủ tịch. Họ lập tức đem tiêu bản vật thể sống về Thương Châu nghiên cứu, và đã nhận định cái gọi là thái tuế chính là thể phức hợp niêm khuẩn (colistin), đồng thời kết luận: Quan hệ họ hàng giữa chân khuẩn (Eumycota, nấm mốc, đơn bào) với thực vật còn gần gũi hơn nhiều mối quan hệ với động vật. Khi phân tích thứ tự sắp xếp của một chuỗi RNA (Ribonucleic Acide) và protein nào đó, đã phát hiện tổ tiên chung của loài người và chân khuẩn là một động vật đơn bào loại trùng roi của thời đại cổ xưa. Động thực vật đã có tổ tiên chung, thì thái tuế là do sinh vật đơn bào trùng roi nguyên thủy phân hóa mà nên. Sự tăng cường công năng tự nuôi và sự thoái hóa chức năng vận động của nó sẽ tiến hóa thành tảo xanh đơn bào, từ đó phát triển thành giới thực vật; ngược lại, sự thoái hóa chức năng tự nuôi dưỡng và sự tăng cường chức năng vận động và chức năng dị hóa sẽ tiến hóa thành sinh vật nguyên sinh đơn bào, từ đó phát triển thành giới động vật. Tóm lại, thái tuế giống như gấu mèo lớn, là hoạt hóa thạch sinh vật cổ còn sót lại của tự nhiên, niên đại sinh ra nó là kỷ đá vôi, tức là kỷ thứ ba đại trung sinh. Nó là tổ tiên của loài người và mọi động thực vật. Mà đã là tổ tiên của loài người và mọi động thực vật thì ông chủ tịch phải có trách nhiệm bảo vệ thái tuế. Nhân viên bảo vộ đầu tiên ông nghĩ tới là Thi Đức đang chờ việc ở nhà. Ông điều Thi Đức đi phụ trách tính toán xây dựng một “nhà thái tuế".

- Nó không phải động vật, cũng không phải thực vật, càng không phải văn vật. - Ông chủ tịch nói với Thi Đức - Chúng ta phải bảo vệ nó như người xưa đã bảo tồn “Ngọc bích Hòa Thị”.

Ông chủ tịch bố trí công việc cho Thi Đức, đương nhiên đã nhớ đến tôi và cậu đang làm công tác bảo vệ sói. Khi ông chỉ thị thư ký riêng của mình phải hỏi thăm tung tích của chúng tôi, thì tôi đã gọi điện báo cáo với thư ký riêng của ông sự việc xảy ra ở thị trấn Sinh Long. Thư ký riêng đã nói lại với chúng tôi chuyện ở Châu Thành và dặn chúng tôi cứ ở thị trấn Sinh Long đã, bởi vì ông chủ tịch tỏ ra quan tâm, đã mua hẳn ba đôi giày cao su du lịch tặng chúng tôi, anh ấy sẽ gửi theo xe đến thị trấn rất nhanh.

Giày cao su du lịch đã được gửi theo chuyến xe đến thị trấn vào trưa hôm sau, nhưng cậu tôi không chịu mang, cậu bảo mấy chục năm nay cậu toàn đi giày đay, bàn chân vừa to vừa dầy, đi giày đay vẫn dễ chịu hơn.

- Anh chê đi giày cao su du lịch không giống người thợ săn chứ gì? - Mục Lôi nói - Anh không đi thì tôi đi.

Mục Lôi quăng luôn đôi giày cũ, đi giày mới, còn một đôi nữa thì khoác ở vai. Giữa buổi trưa, khi chúng tôi đang thay giày mới, nói một cách chính xác hơn là mặt trời vừa từ trên hiên nhà ngã xuống dưới thềm, thì Quách Tài đập đập chân, cổ họng phát ra một tiếng ho đờm rồi lăn ra chết. Theo dân bản kể lại, sau khi cậu tôi kéo khóa nòng lên đạn và tôi đã lôi cậu đi, thì Quách Tài bỏ chạy, bỏ chạy mà vẫn đem theo tấm da sói. Về đến nhà, hắn nói với vợ:

- Tại sao lão Phó Sơn không bắn vào mình nhỉ? Lão không dám đâu, lão đá mình một cái coi như lão đã bố láo với mình, nhưng mình lại được không một tấm da sói!

Tối đến, hắn đắp da sói lên người, nhưng da sói đã cuốn chặt hắn. Da sói gặp hơi nóng người thì co lại, càng co càng chặt, như sắp bó hắn ngạt thở, vợ hắn phải lấy dao rạch ra từng mảnh mới giải thoát được. Nhưng từ đó, trên người hắn bị phồng rộp thành những bọng máu, hắn không dậy được.

Sang ngày thứ ba, từ giường lò hắn bò xuống, đầu đâm xuống đất chết luôn.

Tin tức lan truyền đi, Mục Lôi có phần căng thẳng: -Chuyện này có liên quan đến chúng tôi không? Tôi nói, xem xét từ tình huống chết thì có thể là chết bởi nhồi máu cơ tim hoặc chảy máu não. Còn cậu thì lạnh lùng cười ba tiếng, rồi kéo chúng tôi ra quán uống rượu.

Giết chết con sói số hai, dường như tính tình cậu có chuyển biến tốt. Không còn cái dây lưng rộng dài, cậu đã thắt một chiếc dây da bò sống bản rộng mới mua. Dân ở thị trấn Sinh Long ai ai cũng biết cậu là Phó Sơn, đội trưởng đội săn bắt sói, hết nhà nọ đến nhà kia thay phiên nhau mời cậu ăn cơm, cảnh tình này có phần nào giống Võ Tòng đánh bại hổ ở núi Cảnh Dương về đến huyện Dương Cốc. Cậu tôi chìm đắm trong sự sùng bái này, suốt ngày rượu say túy lúy. Ở lại đã ba ngày, mà cậu chẳng hề nhắc đến việc rời thị trấn. Tôi đi đôi giày cao su du lịch của ông chủ tịch gửi cho, trong lòng sốt ruột như lửa đốt, càng không thể chịu nổi điều kiện sinh hoạt ở thị trấn. Trên phố rất ít cửa hàng, ngoài hai cửa hiệu quần áo loại xoàng chở từ Châu Thành về bán, thì hầu như mọi gia đình đều sống chủ yếu bằng nghề làm hương từ quả bách phơi đập ở sân sau. Còn các quán ăn nhỏ trên phố, thì thực đơn không ngoài mấy món như bánh nướng, bánh chẻo, mì hấp, rồi đậu phụ nướng trong chảo đáy bằng, rưới dấm ớt. Tôi ăn lần đầu thấy rất ngon, nhưng ăn ba bữa liền thì ớn tận cổ, cứ nhìn thấy người bán đậu phụ tay đen nhẻm cầm đũa kẹp ở nách chùi chùi qua loa rồi đưa cho, thì cả ruột già lẫn ruột non tôi cứ co thắt liên hồi. Gia đình chúng tôi ở trọ còn tương đối sạch sẽ, nhưng một lần ăn bánh bao hấp, bỗng thấy trong bánh có con rận khô lép, tôi bảo:- Ông chủ ơi, ông chủ, sao thế này, trong bánh bao mà lại có rận? Ông già cầm lên xem, cấu bỏ con rận đi, ông bảo: -Có gì đâu, véo bỏ nó đi thì làm gì còn! Bột chua ủ bằng chăn trên giường thì làm gì chẳng có một hai con bò vào! Cậu tôi cười vui vẻ: -Ăn đi, ăn đi, cứ coi như ăn thịt không xương thì đã sao! Tôi lẩm bẩm, bao giờ thì đi, không thể cứ ở lì mãi tại đây dâm bữa nửa tháng đâu!

- Đây là cơm, không ăn tử tế còn càu nhàu cái gì! - Cậu nói - Tôi cứ linh cảm sói ở chỗ khác sẽ chạy về đây.

- Có thật thế không?

- Thật hay không thì phải hỏi cậu của sói!

Trong quan niệm của dân gian, thì chó là cậu của sói. Mục Lôi liền ôm con Phú Quí vào lòng, hỏi:- Sói có đến không? Phú Quí sủa:- Gâu! Lại hỏi câu nữa, lại:- Gâu! Đến hay không, Mục Lôi đâu có hiểu. Một hơi thuốc đặc phả vào mặt con Phú Quí, Phú Quí chạy ra cửa ho sặc sụa lâu lắm.

Hôm nay, thị trấn có hội đền. Đền ở đây là ngôi đền Lý Nghĩa bỏ hoang ở dưới chân núi. Lý Nghĩa chẳng phải là người đã giết mấy trăm tên địch ở đèo Anh Hùng vì sự sinh nở của phu nhân vị vua xông xáo Lý Tự Thành đó sao! Người ta còn xây đền thờ ông ta nữa ư! Đi hội đền là thế nào? Thật ra, hội đền đã trở thành một phiên chợ, chỉ có điều mời thêm một ban kịch đến hát diễn. Dân bản cúng tế trước đền thờ ra sao, tôi cũng ngại đi xem. Khi sân khấu dựng xong, trống phách nổi lên, màn đã mở, chúng tôi được mời đến xem. Cậu tôi không cho con Phú Quí đi cùng, bởi vì Phú Quí không có đuôi, chỗ đó đông người, sợ bọn trẻ con đùa nghịch trêu Phú Quí sẽ rước vạ vào thân. Nhưng Mục Lôi bảo anh ta cũng không đi. Cậu tôi trợn mắt:

- Anh không đi, ở nhà làm gì?

Thế là Mục Lôi đành đi theo. Ra đến nơi mới biết ngôi đền nhỏ đến đáng thương, anh hùng Lý Nghĩa kia không phải tượng đất, cũng không phải tượng đá, mà là tượng gỗ. Lúc này, trên bàn thờ trước tượng gỗ hương khói nghi ngút, có cả nến, mỡ nến chảy thành một vệt. Điều khó hiểu là hai bên tượng gỗ lại có giá gỗ, trên giá đặt bốn cái roi gỗ táo. Tôi đã đi khắp các đền miếu ở khắp chín châu mười tám huyện, chưa bao giờ nhìn thấy có để roi như ở đây; hỏi người bên cạnh, họ bảo để dùng lúc khấn mưa. Khấn mưa phải dâng lên bệ thần thủ lợn, đầu dê, rượu thơm, dưa quả, ca tụng đi ca tụng lại, cầu khẩn hàng trăm lần, chứ đâu có dùng roi vọt bắt ép? Người bên cạnh cười hì hì bảo, trước khi trở thành anh hùng, Lý Nghĩa đã đi theo đoàn quân đóng ở thị trấn, ông ta phải lòng con gái nhà họ Ngụy ở phía Tây thị trấn, thường đến nhà họ Ngụy làm việc hoặc biếu quà. Nhưng mặt mày Lý Nghĩa xấu xí, nhà họ Ngụy không muốn gả con gái cho Lý Nghĩa, nhưng Lý Nghĩa vẫn cứ đến, liền bị đánh. Sau khi Lý Nghĩa trở thành anh hùng, Lý Tự Thành đứng ra dàn xếp, Lý Nghĩa mới được chấp nhận làm con rể nhà họ Ngụy... Nghe kể vậy, tôi cảm thấy anh chàng Lý Nghĩa này còn có chút đáng yêu, liền châm một nén hương cắm lên bàn thờ. Ra khỏi ngôi đền nhỏ, tôi phát hiện trên cánh cửa đền có một bức tranh sói rất to, hay đấy, ai vẽ nhỉ? Vẽ sau khi cậu tôi đánh chết sói, hay là vẽ từ trước khi chúng tôi đến? Vẽ ở đây là để khấn vái cho sói, hay không biết làm thế nào trước sự tàn ác của sói, mà đã coi sói cung kính như thần? Tôi không tìm được câu trả lời, chỉ cảm thấy bức tranh này vẽ hết sức khoa trương và sinh động, lấy tay xóa không được, dường như nó mọc ra từ thân gỗ cánh cửa. Bỗng nhiên tôi nảy ra suy nghĩ lạ lùng: Đây là một con sói đã từng dựa vào cánh cửa, có lẽ nó bị đè bẹp dính vào đó chăng? Vậy thì bánh bao cũng là một hư ảnh, bởi ép bẹt bánh bao sẽ thành bánh bích qui, con người là vật sống, ép bẹt con người ra thì thành ảnh chụp ư? Nghĩ thế, tôi vội vàng lấy máy ảnh ra chụp, nhưng máy ảnh lại bị trục trặc, kỳ cạch một lúc lâu mới sửa được. Tách một cái, tôi đã chứa hình vẽ sói và bức tượng gỗ Lý Nghĩa vào trong máy ảnh.

Trên bãi trước cửa đền là sân khấu mới dựng. Trước sân khấu kê một hàng bàn ghế, khi tôi đi vào đã thấy trưởng thôn và các bậc già lão râu bạc râu đen ngồi trước bàn từ bao giờ, trên bàn bày các hũ rượu, đào hạt, lạc và táo. Ở các quầy ăn uống cạnh bãi, người ta đang múc từng bát rượu gạo bưng lên. Xem diễn kịch còn bày tiệc rượu, đây là lần đầu tôi trông thấy; đang thắc mắc thì trưởng thôn khẽ hỏi tôi:- Đội trưởng Phó Sơn ngoài chức vụ đội trưởng đội săn bắt sói ra còn chức vụ nào khác không? Tôi đáp, bây giờ đội săn bắt sói đã giải tán, Phó Sơn không là đội trưởng, nhưng là ủy viên ủy ban bảo vệ môi trường sinh thái Thương Châu. Trưởng thôn hỏi, cấp phòng hay cấp ban? Tôi đáp, coi như cấp phó phòng. Trưởng thôn còn hỏi, ông ấy là danh nhân, sao không sắp xếp một chân trong mặt trận Tổ quốc? Tôi đáp, còn xem sau này đã, mà bác hỏi những thứ ấy làm gì? Trưởng thôn cười, tỏ vẻ bí mật, không nói.