CHƯƠNG V - (5) Trong vòng phong tỏa

Trên tàu “Đạm lộ hoàn” (Awaji Maru), Trịnh Hiếu Tế nói suốt ngày về chí hướng trị quốc bình thiên hạ. Sáng sớm ngày 13, chúng tôi đến cảng “Mãn Thiết” của thành phố Doanh Khẩu, tỉnh Liêu Ninh.

Tại sao đi Thẩm Dương phải cập bến từ Doanh Khẩu. Về vấn đề này tôi chưa từng cân nhắc đến. Tôi chỉ nghĩ nhân dân Đông Bắc sẽ đến đón tôi tại Doanh Khẩu như thế nào. Trong trí tưởng tượng của tôi ở đó nhất định có cảnh một đám dân chúng hoan hô gần như quang cảnh tôi đã thấy ở trường tiểu học kiều dân Nhật trong tô giới ở Thiên Tân: mọi người vẫy những lá cờ nhỏ hướng về tôi hô to muôn năm. Tuy nhiên thân tàu càng áp dần vào bến cảng càng không thấy có chuyện đó. Ở đó không có quần chúng, càng không có cờ quạt gì. Đợi đến khi lên bờ mới biết rõ: không những số người đón tiếp rất ít mà toàn là người Nhật Bản.

Qua giới thiệu của Kaeisumi tôi mới biết những người đó đều do Itagaki phái đến do Amakasu Masahiko đứng đầu. Người này, ở Trung Quốc ít người biết, sống ở Nhật Bản lại rất nổi tiếng. Hắn vốn là một đại úy hiến binh, khi Nhật Bản bị động đất lớn, lợi dụng sự hỗn loạn do động đất gây ra, Bộ Tư lệnh quân đội Nhật Bản ra sức bức hại những nhân sĩ tiến bộ. Vợ chồng Osugi Sakae và đứa con bảy tuổi đã chết trong tay hắn. Sau vụ thiên tai, thảm án này bị người ta tố cáo, trước sức ép của dư luận xã hội, Bộ tư lệnh quân đội Nhật Bản buộc phải đưa hắn ra làm vật hy sinh, giao cho tòa án quân sự xét xử xử tội tù chung thân. Sau đó không lâu, hắn được thả ra, được gửi sang Pháp học tập. Ở Pháp hắn học mỹ thuật và âm nhạc. Sau mấy năm, nhà nghệ thuật này trở về Nhật Bản, lập tức được cử đến cơ quan đặc vụ quân Quan Đông. Theo một cuốn sách do Nhật Bản xuất bản sau đại chiến thế giới thứ hai, vụ nổ bom đường sắt Liễu Điều Câu, tín hiệu của sự biến “18 tháng 9” chính là một “kiệt tác” của hắn. Ở cảng Doanh Khẩu, tôi không thể nghĩ rằng con người đeo kính cận rất lễ phép này sao lại có một lịch sử không bình thường như vậy. Nếu như không có “kiệt tác” của hắn, cũng có thể tôi vẫn chưa đến được Đông Bắc.

Amakasu Masahiko đưa tôi và cha con Trịnh Hiếu Tế lên chiếc xe ngựa đã chuẩn bị sẵn, chở chúng tôi đến ga xe lửa. Ngồi xe lửa khoảng trên một giờ đồng hồ lại chuyển. sang đi xe ngựa. Trên đường đi không nghe thấy bất kỳ lời giải thích nào, gật gà gật gưỡng đến khu an dưỡng nước suối nóng Dương Cương Tử. Tôi bước vào nhà khách suối nước nóng Đối Thúy Các với tư tưởng hoài nghi.

Nhà khách Đối Thúy Các thuộc xí nghiệp “gang thép Mãn Châu” của Nhật Bản. Nhà lầu kiểu châu Âu, phong cách Nhật Bản, thiết bị khá sang trọng, chỉ có các sĩ quan quân đội Nhật Bản, nhân viên cao cấp thép Mãn Châu và các quan chức Trung Quốc được phép vào ở. Tôi được đưa lên một phòng khách rất lịch sự trên gác, trong đó thấy có La Chấn Ngọc, Thương Diễn Doanh và Đông Tế Hy. Sau khi hỏi thăm sức khỏe của tôi, La Chấn Ngọc lập tức nói với tôi: ông ta đang thương lượng với quân Quan Đông về việc phục tích, lại nói: trước khi thương lượng kết thúc, không nên để tin tức về việc tôi đến đây lọt ra ngoài. Hèn nào không có cảnh nhiệt liệt hoan nghênh vì mọi người vẫn chưa biết tôi đã đến. Tôi tin rằng đàm phán với quân Quan Đông là việc dễ dàng, chẳng bao lâu sẽ có thể tuyên bố tin tức về hoàng đế Đại Thanh phục tích tại cố cung ở Thẩm Dương. Khi đó chắc sẽ không thể yên yên lặng như hiện nay, càng nghĩ tôi càng vui mừng, hoàn toàn không chú ý đến thần sắc khác thường của cha con Trịnh Hiếu Tế. Tôi sảng khoái ăn một bữa cơm phong vị Nhật Bản, qua cửa sổ ngắm một lúc cảnh sắc ban đêm của khu này và đi ngủ một cách thoải mái.

Qua một đêm, tôi mới biết rõ lần vui này hơi quá sớm.

Tắm rửa xong, tôi gọi người hầu Kỳ Kế Trung nói, tôi muốn đi dạo một chút xem phong cảnh xung quanh.

- Không được ạ, không được phép ra ngoài.

Kỳ Kế Trung nói với vẻ mặt đau khổ.

- Sao lại không được? - tôi ngạc nhiên hỏi: - Ai nói? Xuống nhà hỏi xem?

- Ngay xuống nhà cũng không được ạ!

Lúc đó tôi mới biết, nhà khách Đối Thúy Các đã bị phong tỏa. Không những không cho phép người bên ngoài vào phạm vi nhà khách, ngay những người ở dưới nhà cũng đừng hòng lên gác (trên gác chỉ có mấy người chúng tôi). Đặc biệt, người ta không hiểu được là tại sao ngay người trên gác cũng không được phép xuống nhà. Tìm La Chấn Ngọc cũng không biết ông ta đi đâu. Cha con Trịnh Hiếu Tế đều rất tức giận, đề nghị tôi tìm người Nhật hỏi tại sao có chuyện như vậy. Những người Nhật cùng ở với chúng tôi ở đây, đứng đầu là Kaeisumi và Amakasu Masahiko. Kỳ Kế Trung tìm được Kaeisumi tới, hắn cười hì hì nói tiếng Trung Quốc giọng Nhật Bản:

- Đó là vì sự an toàn, sự an toàn của Hoàng đế Tuyên Thống.

- Chúng tôi ở đây đến bao giờ? - Trịnh Hiếu Tế hỏi.

- Điều đó phải hỏi đại tá Itagaki.

- Còn La Chấn Ngọc?

- Đến Thẩm Dương tìm đại tá Itagaki. Hiện nay vẫn còn bàn vấn đề nhà nước mới, bàn được ý kiến nhất trí sẽ đến mời hoàng đế Tuyên Thống đi.

- Hừ! - Trịnh Thùy khoát tay hầm hầm bước sang một bên.

Hành động “thất lễ trước vua” đó khiến tôi rất khó chịu. Song khi đó càng khiến tôi chú ý là việc Kaeisumi: vấn đề “nhà nước mới” còn đang thảo luận. Điều đó quá lạ lùng. Chẳng phải là Doihara và Hy Hiệp đều nói: tất cả đều không có vấn đề, chỉ còn mời tôi đến chủ trì kế lớn đó sao? Kaeisumi nói: “Vẫn đang thảo luận”, điều đó có ý gì? Tôi nêu vấn đề này, Kaeisumi trả lời một cách hàm hồ:

- Việc lớn như thế, làm sao nói thực hiện là thực hiện ngay được. Xin hoàng đế Tuyên Thống không nên nóng vội, đến lúc, tự nhiên sẽ mời hoàng đế Tuyên Thống đi.

- Đi đến đâu? - Trịnh Thùy vội vã quay lại chen vào hỏi: - Đến Phụng Thiên ư?

- Điều đó phải đợi đại tá Itagaki.

Tôi rất bực bội tránh bọn họ, đến một gian phòng khác gọi Đông Tế Hy đến hỏi việc hắn đánh điện từ Thẩm Dương nói, “mọi việc đã sắp xếp xong” là ý thế nào? Đông Tế Hy nói: đó là Viên Kim Đăng nói, không rõ tại sao lại rắc rối như vậy. Tôi lại hỏi Thương Diễn Doanh xem ông ta nhận xét điều này như thế nào? Ông ta cũng không nói ra được lý lẽ vì sao, chỉ oán hận ở đây không có “đàn bói”, nếu không nhất định có thể được thần tiên giải đáp.

Khi đó tôi vẫn chưa biết người Nhật cũng đang bấn lên. Trên quốc tế, Nhật Bản ở thế cô lập, trong nội bộ, đối với việc dùng hình thức nào thống trị mảnh thực dân địa này ý kiến vẫn chưa thống nhất. Quân Quan Đông tất nhiên cũng chưa tiện để tôi lộ mặt. Tôi chỉ cảm thấy rằng, đối với tôi người Nhật không kính trọng như ở Thiên Tân. Kaeisumi cũng không phải là Kaeisumi ở Bộ tư lệnh quân đang đóng ở Thiên Tân nữa. Trong dự cảm lo lắng, tôi chờ đợi một tuần lễ bỗng nhận được điện thoại của Itagaki mời tôi chuyển đến Lữ Thuận.

Tại sao không đi Thẩm Dương? Kaeisumi cười hì hì giải thích: việc đó vẫn còn phải đợi đại tá Itagaki thương lượng xong xuôi mới quyết định được. Tại sao đến đợi ở Lữ Thuận? Theo Kaeisumi nói: vì ở gần vùng Thang Cương Tử này có “thổ phỉ”, rất không an toàn, không bằng ở Lữ Thuận tốt hơn. Lữ Thuận là địa phương lớn, mọi mặt đều thuận tiện. Do đó, tối hôm đó lên xe lửa, sáng sớm hôm sau đến Lữ Thuận.

Nơi ở Lữ Thuận là khách sạn Đại Hòa, cũng lại như cung cách ở Đối Thúy Các. Toàn bộ tầng trên dành cho mấy người chúng tôi sử dụng, bảo chúng tôi không được xuống lầu, người dưới lầu cũng không được phép lên. Kaeisumi và Amakasu nói với chúng tôi vẫn là mấy câu: Vấn đề nhà nước mới còn đang thảo luận. Không nên nóng ruột, đến lúc sẽ có người đến mời chúng tôi đi Thẩm Dương. Ở nơi này không lâu, cha con Trịnh Hiếu Tế được đãi ngộ như La Chấn Ngọc. Không những đi ra ngoài không bị ngăn cản mà còn có thể đến Đại Liên. Khi đó nét mặt trầm trầm không vui của Trịnh Hiếu Tế không còn nữa. Giọng điệu cũng giống như La Chấn Ngọc, nói nào là “Hoàng thượng thiên uy không tiện xuất đầu lộ diện, mọi việc nên do “tôi con” đi làm; đợi “bề tôi” sắp xếp xong khi đó Hoàng thượng tự nhiên có thể đàng hoàng ngoảnh mặt về phía Nam nhận lễ chúc mừng”. Lại nói: trước khi công việc hoàn thành, không nên nói ra, vì vậy cũng không cần tiếp kiến mọi nhân viên; quân Quan Đông hiện nay là người chủ nơi này, trước khi tôi “lên ngôi” tạm thời tôi là người khách, khách nghe theo, thuận tiện cho chủ cũng là lẽ đương nhiên. Nghe họ nói, tuy trong lòng rất nôn nóng, tôi cũng phải nhẫn nại đợi chờ.

Sự thực là, những lời ngoài miệng gọi tôi là Hoàng thượng ấy, những người đổ mồ hôi trán, không nề gian khổ chạy chọt cho tôi ấy, trong tư tưởng họ, tôi chỉ là lá bài hoàng đế. Tác dụng của loại hoàng đế này chẳng qua chỉ là có thể diệt con bài của người khác để giành phần thắng trong một canh bạc mà thôi. Để đối phó với sức ép của dư luận trong nước và sự chỉ trích của phương Tây, người Nhật mới chuẩn bị ván bài này. Trước khi đánh quân bài ra, tự nhiên họ cần giữ kín một cách nghiêm mật. Để ứng phó trong cuộc sống giành giật này độc quyền được người Nhật ban thưởng, bọn Trịnh Hiếu Tế, La Chấn Ngọc cũng đều muốn độc chiếm con bài tôi, đều dốc hết tâm cơ nắm lấy tôi. Do đó đã hình thành sự phong tỏa đối với tôi, khiến tôi lâm vào cảnh bị cách ly. Ở Thang Cương Tử, La Chấn Ngọc muốn lợi dụng sự quy định hạn chế của người Nhật Bản để cắt đứt sự qua lại của những người khác với tôi, đã từng ngăn cản tôi và Trịnh Hiếu Tế tiếp xúc với quân Quan Đông của Nhật Bản, để đảm bảo cho ông ta bao tất cả. Đến Lữ Thuận, Trịnh Hiếu Tế và phía người Nhật lại có quan hệ, cùng La Chấn Ngọc đối đáp trong màn kịch, vì vậy ông ta chỉ còn cách mất bò lo sửa chuồng, tìm cách không cho người thứ ba dính vào. Về mặt canh giữ tôi, La và Trịnh phối hợp với nhau, do đó xuất hiện tình trạng một mặt Trịnh, La phối hợp với nhau lũng đoạn tôi, mặt khác lại giành giật quyết liệt với phía người Nhật.

Nhưng sự thật bên trong của màn kịch này tất nhiên khi đó tôi không biết. Tôi chỉ cảm thấy La Chấn Ngọc và cha con Trịnh Hiếu Tế câu kết với người Nhật muốn cách ly tôi với những người khác. Đối với Đông Tế Hy và Thương Diễn Doanh chỉ biết bói toán cầu thần họ không chú ý lắm đối với những người đi từ Thiên Tân tới muốn gặp tôi thì họ canh giữ rất chặt, thậm chí ngay với Uyển Dung cũng không nể nang gì.

Trước khi tôi rời Tĩnh Viên đã để lại một đạo dụ viết tay, trao cho một người hầu chuyển cho Hồ Từ Viện, lệnh cho ông ta sau đó tìm đến tôi, lệnh cho Trần Tăng Thọ đưa Uyển Dung đến. Nghe nói tôi ở Lữ Thuận, ba người liền đến Đại Liên. La Chấn Ngọc cử người tìm nơi ở cho họ, nói rằng quân Quan Đông ra lệnh không cho phép họ đến Lữ Thuận. Uyển Dung sinh nghi về mệnh lệnh này, cho rằng tôi xẩy chuyện gì liền kêu gào khóc lóc, không đến không được, như vậy mới được phép đến Lữ Thuận thăm tôi một lần. Sau đó khoảng 1 tháng quân Quan Đông đưa tôi đến ở nhà con trai Thiện Kỳ (khi đó đã chết) mới cho phép Uyển Dung và sau đó là em gái thứ hai, thứ ba của tôi chuyển đến ở cùng tôi.

Tôi vốn muốn để Hồ Từ Viện, Trần Tăng Thọ cùng chuyển đến ở cạnh tôi song Trịnh Hiếu Tế nói: quân Quan Đông quy định, ngoài mấy người là cha con ông ta, La Chấn Ngọc, Vạn Thăng Thức ra, không cho phép bất cứ ai đến gặp tôi. Tôi yêu cầu ông ta đi thương lượng với Kaeisumi và Amakasu kết quả cho phép Hồ Từ Viện gặp một lần với điều kiện là ngay ngày hôm đó phải quay về Đại Liên. Trong tình hình đó Hồ Từ Viện vừa trông thấy tôi đã khóc rống lên, nói rằng ông ta không nghĩ rằng ở cạnh tôi bao nhiêu năm nay rơi vào cảnh chỉ một lần gặp cũng bị hạn chế, nói đến mức lòng tôi rất bối rối. Một nỗi sợ hãi cô lập không nơi bấu víu đè nặng lên tôi, tôi chỉ có thể an ủi Hồ Từ Viện mấy câu, bảo ông ta hãy đợi đến khi tôi nói chuyện được nhất định sẽ “truyền dụ” gọi ông ta và Trần Tăng Thọ đến với tôi. Nghe tôi nói Hồ Từ Viện nín khóc, thừa lúc trong nhà không có ai kể với tôi mọi tội lỗi của hai người Trịnh - La, công kích họ là những kẻ “dối trên lừa dưới, loại bỏ trung lương”.

Sau hai tháng tôi đến Lữ Thuận, Trần Bảo Thám cũng tới. Khi đó, Trịnh Hiếu Tế đã trở thành người tin cậy của quân Quan Đông, La Chấn Ngọc nhìn thấy sẽ thất bại trong tay ông ta, chính vào lúc ông ta sắp giành thắng lợi hoàn toàn. Sự giao dịch tiếp cận giữa ông ta và quân Quan Đông đã rất thành thục, thấy “ông thầy vua”, uy vọng vượt ông ta xuất hiện ở Đại Liên, lập tức khiến ông ta cảnh giác. Ông ta sợ người đồng hương của mình có thể khiến người Nhật càng ưng hơn, vội vã muốn đẩy Trần Bảo Thám quay trở về. Do đó, Trần Bảo Thám ở Lữ Thuận chỉ có hai tối, chỉ gặp tôi hai lần liền bị Trịnh Hiếu Tế vin cớ người Nhật sẽ họp ở nhà khách mà đẩy Trần Bảo Thám đi.

Đồng thời một số di lão ở Bắc Kinh và Thiên Tân muốn làm quan, vin cớ phục vụ tôi chạy tới Lữ Thuận cũng bị Trịnh Hiếu Tế và Amakasu ngăn cản. Ngay đến Cung Thân Vương Phổ Vỹ muốn gặp tôi cũng bị ngăn chặn. Đến ngày sinh nhật của tôi, họ không tìm được cớ gì mới bất đắc dĩ để một số người gặp tôi, chúc mừng tôi, trong đó có Bảo Hy, Thương Diễn Doanh, Thẩm Kế Hiền, Kim Trác, Vương Quy Liệt, Trần Tăng Thọ, Dục Thiện..., những người sau này khi thành lập ngụy Mãn đều trở thành quan lớn nhỏ.

Khi đó giành giật lẫn nhau, anh tranh tôi không những chỉ có di lão, giữa những người Nhật lưu vong và đặc vụ cũng không loại trừ. Được thế đương nhiên là bọn Kaeisumi và Itagaki tay chân của Yoshida. Lúc đó Ezan Takeo đã từng là giáo sư trong gia đình cha tôi muốn đến bên tôi dựa dẫm, do không phải người thuộc hệ thống bộ tổng tư lệnh quân đội, cuối cùng đều bị Kaeisumi và Amakasu đuổi đi.

Cuộc đấu tranh giữa Trịnh Hiếu Tế và La Chấn Ngọc nổ ra là quyết liệt nhất. Đây là cuộc chiến một mất một còn giữa hai tên oan gia vì vậy họ đều sử dụng sức mạnh toàn thân. La Chấn Ngọc lợi dụng thế lực của Kaeisumi và Amakasu phong tỏa Trịnh Hiếu Tế ngay cả khi ông ta vừa tới Đông Bắc, đó là hiệp đầu tiên của ông ta. Ông ta dựa vào công “nghinh lập” đầu tiên, tin rằng chỉ cần lũng đoạn được tôi trong tay, dùng tôi làm con bài đi đàm phán với Nhật Bản, nhất định có thể đạt tới mục đích đứng hàng đầu. Tuy nhiên trong đàm phán, mới mở đầu ông ta đã đòi phục tích đại Thanh. Phía Nhật Bản cảm thấy không thích ý kiến đó của ông ta. Cũng như tôi, ông ta không biết rằng cách làm của phục tích là không khớp với cách nói của người Nhật tuyên truyền “quần chúng nhân dân yêu cầu độc lập tự trị”. Khi đó trên quốc tế người Nhật hết sức bị cô lập, vẫn chưa thể đưa màn kịch bù nhìn lên ngay sân khấu. Vì vậy quân Quan Đông chưa vội vã quyết định phương án, tạm thời vẫn sử dụng cái gọi là “Bộ chỉ đạo tự trị”, “Hội duy trì”... để nắm giữ. La Chấn Ngọc cho rằng, Trịnh Hiếu Tế đã bị ông ta phong tỏa chặt, những người khác càng không có cách nào dựa gần cạnh tôi. Không thể thay tôi để nói chuyện với người Nhật, ông ta có thể sử dụng hoàn toàn địa vị một mình kinh doanh, đàng hoàng giao thiệp với người Nhật. Phục tích đại Thanh và cuộc giành giật lập nhà nước riêng bị gác lại chưa quyết định, tôi và Trịnh Hiếu Tế đến Lữ Thuận là việc bất ngờ đối với La Chấn Ngọc. Sự phong tỏa của ông ta đối với Trịnh Hiếu Tế không có hiệu quả. Phía quân Quan Đông mời Trịnh Hiếu Tế đi hội đàm. La Chấn Ngọc đã không biết quan hệ của Trịnh Hiếu Tế với Bộ tư lệnh quân đội Nhật ở Tokyo, cũng không ngờ rằng trước khi rời Thiên Tân, Trịnh Hiếu Tế đã làm quen với Kaeisumi. Cũng giống như năm tôi ra khỏi cung, quan hệ giữa La Chấn Ngọc và đại tá Nhật Bản Takemoto biến thành quan hệ của Trịnh Hiếu Tế, lần này Kaeisumi do La Chấn Ngọc mang tới cũng nhanh chóng biến thành bạn bè của Trịnh Hiếu Tế, thành cái cầu giữa Trịnh Hiếu Tế và quân Quan Đông. Cha con họ Trịnh đến Doanh Khẩu, Lữ Thuận, đã mấy lần tâm sự với Amakasu, quân Quan Đông do đó đã hiểu rõ cha cọn họ Trịnh “linh hoạt” hơn La Chấn Ngọc rất nhiều, không phải như La Chấn Ngọc: Không mũ mãng, triều phục, ba lần quỳ, chín lần lạy thì không đã cơn nghiện, vì vậy dùng cha con họ Trịnh làm đối thủ giao dịch. Sau khi Trịnh Hiếu Tế được lựa chọn, lần đầu tiên gặp Itagaki (ngày 28/1/1932 tại Lữ Thuận) nghe Itagaki muốn bảo tôi làm “Đại tổng thống nước cộng hòa Mãn - Mông”, lúc đầu rất ngạc nhiên, sau đó biết phía quân đội Nhật Bản quyết không cho tôi cái mũ hoàng đế, liền lập tức thay đổi ý định, do con trai là Trịnh Thùy ra mặt tìm phía quân đội bày tỏ: Nhật Bản nếu như cho rằng tôi gọi “đế quốc” không thích hợp với nhà nước mới này, chỉ cần đồng ý ông ta đứng đầu nội các tương lai này thì tất cả đều không thành vấn đề, ông ta có thể đảm nhiệm thuyết phục “hoàng đế Tuyên Thống” nhận cái xưng hiệu nguyên thủ khác. Nhân tiện nói thêm giành giật cái ghế hàng đầu này còn có nhiều người khác, không những chỉ có La Chấn Ngọc, còn có Trương Cảnh Huệ, Tang Thức Nghị, Hy Hiệp... Hy Hiệp mấy lần cử người đến đưa tiền cho tôi tổng cộng tới mười mấy vạn đồng, yêu cầu tôi trao cho ông ta chức “thủ tướng”. Trịnh Hiếu Tế tất nhiên rất lo lắng do đó đã vội vã cho con là Trịnh Thùy đi trình trước “giá cả” với Honjo Shigeru và Itagaki, vì vậy Trịnh Hiếu Tế liền trở thành người khách của quan tư lệnh quân Quan Đông. Như vậy đối thủ thứ nhất của quân Quan Đông từ La Chấn Ngọc, biến thành Trịnh Hiếu Tế.

Tất nhiên, trong khi bị phong tỏa tôi không thể nhận rõ những bộ mặt thật đó. Tôi có thể thấy được là ở chỗ khác.