Chương 27

Những kẻ sát hại Claude Poignet đã không thoát khỏi nguyên tắc của Locard, theo đó: “Ta không thể ra đi rồi trở về từ một địa điểm, vào một căn phòng rồi ra khỏi đó mà không mang đến và để lại thứ gì đó của bản thân, không mang theo và lấy đi thứ gì đó vốn vẫn ở địa điểm hoặc căn phòng đó.” Không có ai là không thể sai lầm hoặc vô hình, kể cả những tên khốn hoàn hảo nhất. Trong căn phòng tối, các kỹ thuật viên thuộc đội cảnh sát khoa học đã tìm thấy một sợi lông mi nhỏ xíu màu vàng, cũng như những vết mồ hôi xung quanh lỗ ngắm của một trong những chiếc máy quay 16mm, được chúng sử dụng để quay phim trong buổi tối xảy ra vụ án. Mặc dù đã bay hơi, nhưng mồ hôi vẫn để lại những tế bào da bị bong tróc, bị thiết bị CrimeScope phát hiện, cho phép cảnh sát tiến hành phân tích ADN. Ít có khả năng FNAEG* phát hiện ra tên của kẻ sát nhân, nhưng ít nhất, họ cũng có được một mẫu gen di truyền, có thể cho phép so sánh với những kẻ bị chất vấn trong tương lai.

Tên viết tắt của Fichier national automatisé des empreintes génétiques - Cơ sở tự động hóa trong lưu trữ dấu vết sinh trắc học của Pháp.

Lúc này, tất cả phụ thuộc vào việc chất vấn.

Sở Cảnh sát Hình sự thành phố Lille. Hai mí mắt nặng trĩu, Lucie uống cạn cốc cà phê thứ ba trong buổi sáng, cà phê đen không đường, cô đang ngồi bên chiếc bàn nơi quây quần các điều tra viên chủ chốt có liên quan đến vụ án được đặt cái tên nội bộ khôn ngoan là “Cuộn phim chết người”. Bộ phim vừa được chiếu theo cả hai phiên bản. Đầu tiên là phiên bản “chính thức”, rồi đến phiên bản “lũ trẻ và lũ thỏ”. Sau đó là màn trình chiếu những bức ảnh thể hiện các hình ảnh tiềm thức rõ ràng nhất: người phụ nữ khỏa thân, rồi bị rạch xẻ, với con mắt lớn màu đen trên bụng.

Bầu không khí vui nhộn vốn khuấy động các nhóm làm việc, nhất là trong các tháng nghỉ hè này, nhanh chóng chìm đi. Những tiếng thở dài, những tiếng thì thầm, những khuôn mặt đanh lại. Mỗi người thầm đánh giá mức độ phức tạp của vụ án, sự ác độc đồi bại của những kẻ giết người, và đưa ra ý kiến bình luận của riêng mình. Thiếu tá Kashmareck chủ động nắm quyền chỉ đạo các nhóm:

- Chúng ta có bản sao kỹ thuật số của cuộn phim, và những kẻ sát nhân không biết điều đó. Do vậy, tôi yêu cầu mọi người không để thông tin lọt ra ngoài. Những kẻ này đã giết người để lấy lại cuộn phim, điều đó có nghĩa là chắc chắn nội dung bị che giấu của nó phải dẫn chúng ta đến đâu đó. Có ai có ý tưởng về những gì vừa xem không?

Tiếng ồn ào nổi lên. Giữa tất cả trao đổi, từ những câu rất có tính xây dựng “Thật kinh khủng!” đến “Lũ trẻ này hoàn toàn điên rồi”, chẳng có nhận xét nào thực sụ xứng đáng với kết cục của một tập trong xê ri phim truyền hình về thanh tra Columbo. Kashmareck liền chấm dứt những lời ba hoa đang lan ra khắp phía.

- Có hai điều quan trọng. Thứ nhất, chúng ta đang giữ liên lạc với một chuyên gia nghiên cứu lịch sử điện ảnh những năm 1950, người mà nạn nhân Claude Poignet đã liên hệ. Người này đã bỏ qua yêu cầu của ông già chuyên phục hồi phim, nhưng khi biết Claude chết, ông ta lập tức bắt tay vào việc nhằm cố gắng tìm ra danh tính nữ diễn viên. Mong rằng ông ta thành công. Về phía mình, chúng ta sẽ sao ảnh chụp nữ diễn viên này, tôi vẫn muốn gọi người đó là “nữ diễn viên”, thành nhiều bản và gửi đến tất cả các trung tâm điện ảnh, biết đâu đấy. Thứ hai, một phút nữa tôi sẽ cho mời vào đây một người là cựu chuyên gia về hình thái tâm lý học, hiện chuyên về ngôn ngữ khẩu hình. Cô ấy biết cách khiến những bộ phim câm trở nên nhiều chuyện, và sẽ ghi lại giúp chúng ta bất cứ lời nào phát ra từ môi đứa bé gái. Madelin, cậu đã tìm hiểu qua Kodak và xưởng sản xuất tại Canada xem nơi nào sản xuất ra bộ phim chưa?

Chàng trai trẻ vừa mở sổ vừa thở dài.

- Xưởng sản xuất đó không còn nữa, bây giờ chỗ đó là một quán Mac Do. Nhưng tôi đã tìm lại được các chủ nhà cũ. Họ chết rồi.

- Thôi được. Morel, cậu sẽ đến gặp con trai nhà Szpilman để yêu cầu anh ta đến trụ sở của chúng ta và tìm cách lập chân dung kẻ đi giày cao cổ đã đến nhà anh ta. Còn cậu, Crombez, cậu ốp sát đội khoa học để thúc đẩy họ, liên quan đến ADN và những chuyện khác. Ngoài ra… Chúng ta đã có Lệnh ủy quyền tố tụng của thẩm phán quốc tế, cùng cảnh sát Bỉ lục soát nhà Szpilman vào lúc 14 giờ. Phải có một người đến đó. Henebelle, cô theo việc này được chứ?

- OK, tôi nhận đi Bỉ. Họ đã hỏi trung tâm lưu trữ phim để biết cuộn phim chết người này do nhà tài trợ nào cung cấp chưa?

- Đang làm rồi.

Lucie hất cằm về phía Madelin.

- Ta thu được gì từ các số điện thoại của kẻ giấu tên người Canada?

- Một lần nữa, tôi đã tiếp cận bên an ninh để lấy thông tin. Trong hai số điện thoại mà chị cung cấp, số đầu tiên gọi đi từ một ca bin nằm ở trung tâm thành phố, số còn lại, số điện thoại di động, dẫn chúng ta đến với một cái tên và một địa chỉ không tồn tại.

Lucie gật đầu. Kẻ giấu tên kia đã chứng tỏ khả năng đề phòng xuất sắc. Đang căng thẳng vần vò một điếu thuốc lá, viên thiếu tá tiếp tục lên tiếng:

- Tôi có một cuộc họp tại Paris với các nhân vật quan trọng trong giới cảnh sát, sáng mai. Péresse từ Rouen, Leclerc từ Cục Cảnh sát Phòng chống và Trấn áp bạo lực Paris, và Sharko, một chuyên gia phân tích hành vi.

Sharko… Lucie mím môi. Anh ta còn không thèm gọi lại cho cô.

- Có thông tin gì mới từ Ai Cập không? cô hỏi.

- Lúc này thì chưa, anh chàng Sharko đó hẳn là không tìm ra được điều gì mới mẻ sau chuyến đi vừa rồi. Thôi, ngày mai, tôi hy vọng chúng ta có nhiều chuyện để kể. Sau phần làm việc của chuyên gia ngôn ngữ khẩu hình, chị Caroline Caffey, tất cả chúng ta sẽ bắt tay vào việc.

Kashmareck đi ra rồi vài giây sau quay trở lại cùng một người phụ nữ khiến đám đàn ông sáng mắt lên. Tuổi trạc bốn mươi, cô có đôi chân dài và khuôn mặt của một con búp bê Nga. Mái tóc vàng. Cô nhanh chóng thăm dò cử tọa, ngồi vào một chiếc ghế tựa như đang chìa tay ra với cô rồi mở một cuốn sổ. Những cử chỉ kiên quyết, dứt khoát, chắc hẳn cô đã quen với việc chế ngự các đám đông. Cô giải thích ngắn gọn, bằng giọng diễn thuyết, rằng cô làm việc cho quân đội, hải quan và cảnh sát, đặc biệt trong cuộc chiến chống khủng bố và trong thương thuyết. Một người có tầm cỡ trong lĩnh vực này. Lucie chưa bao giờ cảm thấy một sự tập trung đến thế xung quanh cô. Testosterone dâng lên. Ít nhất, cô nàng quyến rũ này cũng có năng lực thu hút sự chú ý.

Caroline Caffey giành chiếc máy tính xách tay, các nội dung xuất hiện trên đó được hiển thị trên một màn hình lớn, thông qua một máy chiếu quặt hậu.

- Việc phân tích khẩu hình của bộ phim này không dễ dàng. Ở Canada cũng như ở Pháp, có nhiều phương ngữ khác nhau, bao gồm từ tiếng lóng đến ngôn ngữ trang trọng. Bé gái này hẳn thuộc cộng đồng nói tiếng Pháp ở Canada, bởi vì nó nói tiếng Pháp vùng Québec, hay chính xác hơn là tiếng Pháp joual, tôi nghĩ thế, thứ ngôn ngữ xuất phát từ văn hóa bình dân đô thị vùng Montréal. Đó là thứ tiếng nói vô cùng gần với thứ tiếng mà ngày nay ta thường thấy ở phía Bắc Bordeaux. Chẳng hạn, cô bé phát âm bên duối thay cho “bên dưới”, và sử dụng nhiều nguyên âm dài.

Dùng con chuột, cô cho dừng bộ phim tại đoạn nữ diễn viên trưởng thành lúc mở đầu, cô này đứng thẳng đuột như một chữ I trong bộ váy áo hiệu Chanel. Đó là thời điểm ngay trước khi nữ diễn viên bị khoét mắt bằng dao mổ. Đôi môi nữ diễn viên bắt đầu mấp máy. Caroline Caffey để phim chạy đồng thời dịch lại:

- Cô ta nói với người quay phim, cô ta nói: “Hãy mở giúp em cánh cửa những điều bí mật.”

- Đó là tiếng Pháp-Pháp hay tiếng Pháp-Québec? Lucie hỏi.

Caffey tặng cho cô ánh nhìn đầy hờ hững.

- Thưa cô?

- Henebelle. Lucie Henebelle.

Cô ta gọi Lucie là cô. Quả là người có khiếu quan sát.

- Khó nói lắm, thưa cô Henebelle. Bởi vì đó là những lời nói duy nhất của cô ta. Nhưng tôi nghĩ đó là tiếng Pháp-Pháp. Đặc biệt là vì từ “bí mật”, có lẽ cô ta sẽ phát âm với khuôn miệng mở rộng hơn nếu là tiếng Pháp của người Canada.

Lucie ghi vào cuốn sổ Moleskine: “Nữ diễn viên trưởng thành: người Pháp”, và “bé gái trên xích đu: Montréal”. Caffey tua nhanh một đoạn phim ngắn và dừng lại ở đoạn đứa bé gái đang chơi xích đu. Niềm vui rạng ngời trên khuôn mặt đứa trẻ. Khung hình được gióng khung đủ để không thể nhìn rõ khung cảnh xung quanh. Nhà làm phim không muốn người ta nhận ra địa điểm này. Ngay khi đứa bé gái lên tiếng, Caroline bắt chước theo:

- Ngày mai chúng ta có chơi xích đu nữa không?… Chú sẽ sớm quay lại thăm cháu chứ?… Lydia cũng rất muốn chơi xích đu… Tại sao bạn ấy lại không được ra ngoài?

Đứa bé gái tung mình về phía bầu trời, đầy vui vẻ. Máy quay dừng lại trên khuôn mặt, trên đôi mắt cô bé, tung hứng với các khung hình, gây ấn tượng về một cô bé lanh lợi. Có sự gần gũi rõ mồn một giữa người quay phim và đứa bé gái, hai người biết nhau rất rõ. Càng nhìn những hình ảnh này, Lucie lại càng thấy ruột gan quặn đau vì thương đứa bé gái ngây thơ đó. Một mối liên hệ không thể hiểu nổi, một thứ tình cảm của người mẹ. Cô cố hết sức xua đuổi thứ tình cảm nguy hiểm đó.

Cảnh phim có thể khai thác tiếp theo. Cận cảnh đôi môi thơ trẻ đang ăn khoai tây và jambon, trên một chiếc bàn dài bằng gỗ. Caffey bắt đầu giải mã:

-… cháu đã nghe thấy họ. Cả đống người nói những điều tồi tệ về chú và chú bác sĩ… Cháu biết là họ nói dối, họ kể ra những chuyện đó để khiến chúng cháu đau khổ. Cháu không yêu họ, cháu sẽ không bao giờ yêu họ.

Những câu nói của Caffey vang lên trong im lặng. Những lời lẽ và giọng điệu mà cô sử dụng càng làm tăng thêm khía cạnh tàn ác của cảnh phim. Mọi người cảm thấy nỗi khó chịu dâng trào, bão tố sắp nổ ra. Lucie ghi lại và khoanh tròn chữ “bác sĩ”.

Cảnh phim quay đứa bé gái và những con mèo con trên cỏ. Cô bé cười ngoác miệng, trìu mến vuốt ve hai con vật. Lucie nghĩ đến bộ phim kia, bộ phim bị che giấu, đúng vào thời điểm này, nó đang ẩn náu sau những hình ảnh và đi vào trú ngụ trong các bộ não.

-… Cháu muốn có thể giữ chúng lại với cháu… Tiếc quá… Chú sẽ đưa chúng đến nữa nhé?… Xơ Marie-du-Calvaire, xơ ấy ghét mèo… Còn cháu thì rất thích chúng… Vâng, cả thỏ nữa, cháu cũng rất thích thỏ… Làm đau chúng ư? Tại sao chú lại nói thế?… Không bao giờ, không bao giờ.

Lucie vừa ghi chép vừa lưu ý đến tính chất mỉa mai của lời nói. Không bao giờ làm đau lũ thỏ, trong khi đúng lúc này, ngay giữa những hình ảnh kia, con bé đang cùng với mười một bé gái khác tàn sát chúng. Sự kiện nào có thể khiến con bé thay đổi đến mức ấy? Cô gạch chân “Xơ Marie-du-Calvaire” bằng ba gạch đỏ. Đứa trẻ đó đang sống trong một tu viện ở Montréal chăng? Một học viện Công giáo? Một địa điểm nơi y học và tôn giáo có thể cùng chung sống?

Cảnh phim tiếp theo, rất lạ lùng: máy quay lại gần rồi rời xa đứa bé gái, để chế nhạo nó. Đứa bé gái nổi giận. Đôi mắt nó đã thay đổi.

-… Để mặc cháu, cháu không muốn… Cháu buồn vì Lydia, mọi người đều buồn còn chú thì lại cười đùa. (Con bé đẩy máy quay ra.) Chú đi đi!

“Đã xảy ra chuyện gì với Lydia?” Lucie ghi chú. Cô đóng khung cái tên riêng, trong khi máy quay quay xung quanh đứa bé gái để tạo hiệu ứng chóng mặt. Cut *. Cảnh phim tiếp theo. Bãi chăn thả.

Cắt - tiếng Anh trong nguyên bản.

Caroline Caffey dừng chiếu phim. Cô nuốt nước bọt, trước khi tiếp tục:

- Sau đó chẳng còn gì, ngoại trừ những tiếng hét trong cảnh phim khủng khiếp với lũ thỏ. Có một điều có thể khiến các vị quan tâm: khi xem kỹ một số cảnh quay, có những chi tiết mà tôi để ý thấy trên mặt đứa trẻ: mặt nó đã thay đổi. Nó mất một cái răng cửa trong một số hình ảnh. Và, mặc dù hình ảnh không được rõ nét cho lắm, con bé có thêm những nốt tàn nhang mới. Còn mái tóc thì vẫn giữ nguyên độ dài. Chắc hẳn người ta phải thường xuyên cắt tóc cho con bé.

- Vậy là con bé đã lớn lên giữa đoạn đầu và đoạn cuối phim, Kashmareck suy luận.

- Quả đúng thế. Bộ phim này không được thực hiện trong một tuần, mà chắc chắn là trong nhiều tháng. Dần dần, ta cảm nhận được sự căng thẳng trên miệng đứa bé gái, sự căng thẳng dường như có mối liên hệ tương quan với lời nói của con bé. Đoạn phim rất ngắn và chắc hẳn là quá vắn tắt để ta có thể rút ra các suy luận có giá trị, nhưng tôi có cảm giác tình trạng thể chất của con bé bị xuống cấp. Không còn nụ cười, khuôn mặt u ám, giận dữ. Trong một số cảnh quay, mặc dù xuất hiện giữa vùng ánh sáng, đồng tử con bé vẫn nở rộng.

Lucie quay chiếc bút giữa các ngón tay. Cô nhớ đến cơn thịnh nộ khủng khiếp của những đứa trẻ trong căn phòng với lũ thỏ.

- Ma túy… Hoặc các loại thuốc…

Caroline gật đầu.

- Rất có khả năng, quả đúng thế.

Cô gấp cuốn sổ rồi đứng dậy.

- Vừa rồi là tất cả những gì tôi có thể mang đến cho các vị. Tôi sẽ gửi cho các vị một tài liệu kèm theo phân tích, sau khi đánh máy xong. Chào các anh, chào cô…

Trao đổi ánh mắt với Kashmareck, tỏ ý rằng cô chờ anh bên ngoài phòng. Không một câu hỏi về vụ án đang được điều tra, không có bất cứ cảm xúc nào đối với những gì cô vừa nhìn thấy. Một nhân vật chuyên nghiệp. Sau khi Caffey ra ngoài, viên thiếu tá vỗ hai bàn tay vào nhau.

- Hãy khuấy cho kỹ những gì cô ấy vừa nói với chúng ta. Và tôi tin rằng tất cả chúng ta có thể cảm ơn Henebelle về vụ án tuyệt vời này, ngay giữa mùa hè.

Tất cả những cái đầu trong phòng quay về phía cô, những câu nói xỏ được phun ra. Lucie vừa chịu đựng cảnh đó vừa mỉm cười, phải thế thôi. Kashmareck nhắc nhở lần cuối:

- Được rồi, mọi người đều biết mình phải làm gì rồi chứ?

Ai nấy lặng lẽ gật đầu.

- Vậy thì, bắt tay vào việc thôi.

Lucie ở lại một mình thêm một lát, trước máy tính, đối diện với hình ảnh đứa bé gái ngồi trên xích đu đang ở chế độ dừng. Cô đưa tay lướt qua khuôn miệng dừng sững. Như thể cô bé đang mỉm cười với cô, từ nó toát lên vẻ ngây thơ.

Chìm trong những băn khoăn, Lucie lại nghĩ đến Sharko. Thậm chí cô còn hơi lo lắng. Tại sao anh lại im lặng? Cô ngắm nghía điện thoại… Thực sự thì anh là ai, vị chuyên gia phân tích hành vi mà cô không ngừng nghĩ đến đó? Quá khứ của anh thế nào, quá trình làm việc của anh ra sao? Khi còn trẻ, anh từng đối đầu với những vụ án khủng khiếp nào? Cô gọi một cuộc điện thoại đến DAPN, Cục Quản lý Cảnh sát Quốc gia. Cơ quan này cho phép có được thông tin về bất cứ sĩ quan nào tại Pháp. Những vụ án đã xử lý, đang xử lý, các nhận xét của cấp trên nếu có… Một lý lịch trích ngang đích thực. Sau khi đã khai báo thông tin cá nhân, cô yêu cầu tiếp cận các chi tiết trong sự nghiệp của “Franck Sharko”. Động cơ ư? Cô phải tiếp nhận một trong các hồ sơ của anh. Yêu cầu của cô sẽ được ghi lại, cũng không sao.

Vài giây sau, người ta lịch sự cho cô biết rằng yêu cầu của cô không thể thực hiện được, mà không đưa ra lý do. Trước khi gác máy, cô hỏi xem có người nào tiếp cận hồ sơ của cô không, đúng, hồ sơ của chính cô. Người ta đưa ra câu trả lời khẳng định. Ngày hôm kia, chính xác là yêu cầu từ người đứng đầu Cục Cảnh sát Phòng chống và Trấn áp bạo lực Paris: Martin Leclerc.

Cô vừa gác máy vừa bĩu môi ngán ngẩm.

Vậy là, Sharko và cấp trên của anh đã lặng lẽ lục lọi hồ sơ của cô. Họ biết quá khứ của cô. Và tên khốn ấy còn không thèm cho cô biết điều đó.

Chẳng nên khó chịu làm gì.

Vừa thở dài, cô vừa ngước mắt nhìn về phía đứa bé gái trên màn hình. Montréal… Canada… Ngày nay, con người xa lạ này hẳn phải gấp đôi tuổi cô rồi. Và có thể bà ấy vẫn còn sống, tại một ngóc ngách nào đó của đất nước xa xôi ấy, mang theo tất cả bí mật về câu chuyện khủng khiếp này.