Chương 31

Eugénie vui vẻ vì được rời đi, con bé nhảy chân sáo thích thú và cười nói ríu rít đằng trước khách sạn. Còn Sharko, anh kéo va li về phía chiếc taxi đang chờ dưới chân tòa nhà. Lần này thì không có xe Mercedes của đại sứ quán tiễn anh nữa. Như đã thống nhất trước, anh trả lại những bức ảnh cho Lebrun tại Sở Cảnh sát, vào đúng 14 giờ chiều. Viên tùy viên cảnh sát của đại sứ quán đến một mình, và cuộc trò chuyện ngắn ngủi của họ diễn ra không được tốt đẹp cho lắm, nhất là khi Lebrun nhìn thấy vết bầm máu gần mũi Sharko. Anh kể rằng đã bị trượt trong bồn tắm. Không ai bình luận thêm câu nào…

Một mình trên vỉa hè, viên cảnh sát nhìn xung quanh, với hy vọng vô ích được gặp lại Nahed, để nói lời tạm biệt cô và chúc cô may mắn. Cô đã không trả lời bất cứ cuộc gọi nào của anh. Chắc hẳn là theo chỉ thị của đại sứ quán. Cổ họng se lại, Sharko lên xe taxi và bảo tài xế đưa anh đến sân bay.

Eugénie chiếm chỗ bên cạnh anh và tan biến trên đường đi. Cuối cùng, Sharko cũng có thể ngắm nghía quang cảnh xung quanh mà không nghe thấy tiếng gào hét nào trong đầu. Thời điểm ngơi nghỉ duy nhất, từ khi anh đến Ai Cập.

Trước đó, trong ngày, Taha Abou Zeid, giám đốc người Nubian của bệnh viện trung tâm Salam, đã gọi lại cho anh và khẳng định những giả thuyết anh đưa ra: hai nạn nhân còn lại cũng mắc hội chứng điên loạn tập thể, theo lối hung hãn nhất. Và, theo những gì các bác sĩ khác còn nhớ, những điều đương nhiên không được lưu trữ trong bất cứ hồ sơ nào, các triệu chứng hung hãn đó vẫn giữ nguyên ở hai cô gái đến tận lúc họ bị giết chết một cách dã man.

Đó chính là điểm chung.

Chứng điên loạn tập thể.

Có lẽ, cũng chính sợi dây này kết nối năm cái xác vô danh ở Gravenchon.

Chiếc taxi rời khỏi trung tâm thành phố và tiến vào đường cao tốc Salah Salem. Hơi thở của Cairo biến mất dần trong làn hơi các khí thải.

Áp trán vào cửa kính, đơn độc với những ý nghĩ u ám, Sharko nhìn thấy một đoàn tàu ở đằng xa. Bên ngoài đoàn tàu, ở ngang tầm các ống gió, bốn người đàn ông đang đứng, ra sức bám vào các đường ống hoặc những chỗ để chân. Cho dù thuộc tôn giáo nào, tín ngưỡng nào, họ vẫn ôm chặt lấy nhau để không bị ngã. Và họ lướt đi trong gió, dưới ánh mặt trời, về phía màn bụi nóng bỏng của Cairo. Những người đàn ông này mạo hiểm mạng sống của mình để khỏi phải trả một chiếc vé tàu ba bảng, nhưng họ tươi cười và có vẻ hạnh phúc, bởi vì cảnh nghèo khổ nhắc nhở họ rõ ràng hơn với bất cứ ai rằng cuộc sống này thật đáng sống biết bao.

Rồi ở sân bay, Sharko nhìn thấy những người đàn ông túm tụm trước các quầy low-cost * để đi Libya, với hành lý duy nhất là một chiếc túi vải to tướng. Những người này thì ngược lại, họ đang trốn chạy khỏi Ai Cập, những mong dứt mình ra khỏi cái nghèo. Họ đang đi đến một đất nước nơi dầu mỏ sẽ quyết định cuộc sống của mỗi người. Một ngày nào đó, người ta sẽ trục xuất họ về nước, hoặc, có lẽ, rốt cuộc, ngồi trên một con thuyền tạm bợ, họ sẽ giạt được vào bờ biển nước Ý.

Giá rẻ - tiếng Anh trong nguyên bản.

Sharko đã không nhìn thấy vẻ đẹp của những kim tự tháp vĩ đại, mà chỉ nhìn thấy vẻ đẹp của một dân tộc mà nói cho cùng, thứ xa xỉ duy nhất còn sót lại chính là phẩm cách. Trong lúc máy bay của anh cất cánh, anh nhớ đến câu chuyện trào phúng của anh chàng tài xế taxi người Copts đã đưa anh đến trước cửa nhà thờ thánh nữ Barbara, khi anh hẹn gặp Nahed trong đêm:

Người ta hỏi ba người, một người Đức, một người Pháp và một người Ai Cập, xem Adam và Eva có thể có quốc tịch nào. Người Đức trả lời: “Adam và Eva cùng thể hiện mình là người có sức khỏe tốt và biết giữ gìn vệ sinh; họ phải là người Đức!” Người Pháp khẳng định: “Adam và Eva có thân hình tuyệt đẹp và gợi cảm: họ chỉ có thể là người Pháp!” Nhưng chính người Ai Cập mới lên tiếng quyết định: “Adam và Eva cùng trần như nhộng, thậm chí họ còn không có cả tiền để mua giày, thế mà họ lại tin chắc mình đang sống trên thiên đường: họ chỉ có thể là người Ai Cập mà thôi.”

Sau chừng mười lăm phút bay, Sharko đắm chìm vào việc đọc lướt cuốn sách nói về chứng điên loạn tập thể. Đúng như bác sĩ Taha Abou Zeid đã giải thích ngắn gọn, hiện tượng này từng trải qua nhiều thời kỳ, nhiều dân tộc, nhiều tôn giáo. Tác giả dựa vào những bức ảnh, những lời chứng, những cuộc phỏng vấn các chuyên gia. Chẳng hạn như tại Pháp, làn sóng săn lùng các nữ phù thủy thời Trung cổ đã gây ra một nỗi sợ hãi vô bờ bến đối với ác quỷ và các hành động rồ dại trên diện rộng. Những đám đông gào hét, khao khát trả thù, những người mẹ, những đứa trẻ vừa vỗ tay vừa hét lên vui sướng trước các phù thủy bị thiêu cháy trên giàn lửa.

Những trường hợp được nêu trong cuốn sách khiến Sharko nghẹt thở. Ấn Độ, năm 2001: hàng trăm người thuộc các khu phố khác nhau ở New Delhi thề rằng họ bị tấn công bởi một sinh vật hư cấu nửa người nửa khỉ “có móng vuốt bằng kim loại và đôi mắt đỏ rực”. Một số “nạn nhân” thậm chí còn nhảy qua cửa sổ để trốn khỏi sinh vật hoàn toàn do trí tưởng tượng tập thể dựng nên này. Bỉ: năm 1990, cơ quan nghiên cứu các hiện tượng không gian của Bỉ đột nhiên thu thập được hàng ngàn lời chứng về việc đã nhìn thấy các vật thể bay không xác định. Nguyên nhân khả dĩ nhất được cho là có nguồn gốc tâm lý - xã hội. Một cơn phấn khích đột ngột của đám đông nhằm tìm thấy các vật thể bay, được thổi phồng bởi giới truyền thông: khi ta nuôi hy vọng nhìn thấy thứ gì đó, rốt cuộc ta sẽ thực sự nhìn thấy nó. Dakar: chín mươi học sinh tại một trường trung học mất khả năng kiểm soát bản thân và được đưa đến một bệnh viện. Một số người nói đến lời nguyền, đặt vấn đề tiến hành các nghi lễ thanh tẩy, hiến sinh, nhằm ngăn chặn hiện tượng này.

Sharko lật giở các trang sách, mọi chuyện kéo dài thêm mãi. Tự sát tập thể trong các giáo phái, những đám đông hoảng loạn, hội chứng ngôi nhà ma ám - kiểu Amityville -, ngất xỉu hàng loạt tại các buổi hòa nhạc… Thậm chí còn có một chương về các cuộc thảm sát, một “chứng điên loạn tập thể dạng giết người”, theo thuật ngữ của một số nhà tâm thần học: những kẻ tổ chức các cuộc thảm sát này đã lên kế hoạch một cách lạnh lùng, tỉ mỉ, trong khi những kẻ thực thi thì nhất loạt chìm đắm trong cơn điên cuồng phá phách và giết chóc.

Rốt cuộc, không có lời giải thích thực sự nào cho hiện tượng này, một hiện tượng được nhắc đến bằng nhiều tên gọi: hội chứng hoặc hiện tượng tâm lý hàng loạt, điên rồ tập thể, dịch điên, hội chứng tập thể có nguồn gốc tâm lý… Nó không xuất hiện trong Kinh Thánh của ngành tâm lý - DSM IV* -, tuy nhiên sự tồn tại của nó là không thể phủ nhận. Các chuyên gia, các nhà khoa học chủ yếu nói về một nguyên nhân có nguồn gốc tâm lý, nhưng lại không thể giải thích lý do nảy sinh hiện tượng này - tâm chấn của trận động đất - cũng như các dấu hiệu thể chất rất thật: nôn mửa, đau xương khớp hoặc đau cơ…

Cẩm nang chẩn đoán và thống kê rối loạn tâm thần, do Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ xuất bản, nhằm cung cấp một ngôn ngữ chung và tiêu chí tiêu chuẩn cho việc phân loại các rối loạn tâm thần.

Trước khi hạ cánh một lát, Sharko gấp cuốn sách lại và nhìn qua cửa sổ máy bay, ánh mắt mông lung. Một sinh vật khát máu, tàn bạo, có thể đang tìm kiếm thứ gì đó trong các hiện tượng điên loạn, bằng cách rạch xẻ, giết người, lấy cắp mắt và não của nạn nhân. Để làm gì? Những mục đích nào có thể biện minh cho những hành động dã man đến thế? Phải chăng chỉ có một mục đích duy nhất?

Cuối cùng, ánh đèn Paris cũng hiện ra, hàng nghìn mét bên dưới máy bay. Hàng triệu con người, quây quần trước máy vi tính, màn hình ti vi, hoặc dán mắt vào điện thoại di động. Theo một cách nào đó, đây chính là hình thức hiện đại và nguy hiểm nhất của hội chứng điên loạn tập thể: một bầy người khổng lồ bị thế giới hình ảnh kết nối vào tâm trí. Một chứng điên loạn hiện đại mà không một ai có thể thoát khỏi.

Kể cả Sharko.