Chương 7
Gốm có nhà cửa đàng hoàng, có chồng và lại có cả con nữa. Chồng Gốm bị tật chân phải, dáng đi “chấm phẩy” nhưng vẫn đạp xe tốt. Con Gốm thì có ba đứa, hai dứa gái lớn và một trai nhỏ. Bố chồng, mẹ chồng Gốm đã già nên trông cậy vào mảnh vườn hương hỏa tổ tiên để lại. Chồng Gốm có tật, không phải đi nghĩa vụ quân sự, đi thanh niên xung phong. Anh chàng ở nhà chữa xe đạp, bơm thuê ở ngã ba đường cái quan cách bến xe buýt chừng hai, ba cây số. Nghề chữa xe đạp này anh ta có từ lúc chưa biết Gốm. Từ ngày có Gốm, lại sòn sòn một năm một đứa, anh ta nai lưng ra chữa xe kiếm gạo nuôi con cho Gốm đi làm việc biên chế ở mãi trong thành phố. Với bà con xung quanh, Gốm là cô thợ dệt bậc 3/7, rất ít khi phải làm ca vì có con nhỏ. Hàng tháng, Gốm vẫn thường mang các tiêu chuẩn được cung cấp về gia đình. Hàng xóm ai cũng khen ông cụ, bà cụ có người con tàn tật kiếm được dâu hiền vừa chu đáo việc nhà lại chuyên cần việc nước. Thường thường cứ 5 giờ sáng là Gốm dậy. Cô nấu cơm cho cả nhà ăn. Độ tròn sáu giờ là Gốm cho chiếc cặp lồng cơm vào cái túi nhỏ, ghếch đít ngồi lên cái đèo hàng cho chồng đưa ra bến ô tô buýt, đi làm. Chiều nào cũng vậy, cứ khoảng năm giờ, năm rưỡi khi Gốm vừa từ ô tô buýt bước xuống đã thấy đức lang quân dắt xe đứng chờ sẵn ở cổng bến. Ngày chủ nhật thường là Gốm nghỉ. Cũng có chủ nhật Gốm đi làm. Những hôm ấy là Gốm làm thay ca một cô bạn cùng tổ có con ốm hoặc nhận việc làm thêm để kiếm tiền nuôi con.
Với vẻ ngoài như thế không ai nghĩ đấy lại là Gốm Sư Tử có tiếng ở Ga. Gốm khỏe mạnh, lì lợm. Lây đồ như mèo trộm cá và chạy nhanh như sóc. Gốm thường làm mảnh, ăn mảnh. Mỗi ngày Gốm chỉ cần một hai lần “khép ngón tay” hoặc một lần “ôm bom” trót lọt là có thể vào hàng ăn quà đến chán miệng và sau đó là tìm đường ra bến ô tô buýt lên xe, về nhà...
Một lần Gốm lân la làm quen với một ông thợ mộc đi làm ở Phú Thọ về. Gốm biết ông ta có tiền. Nhưng mấy lần đụng túi đụng tay rồi áp cả cái bộ ngực đồ sộ vào lưng ông ta nữa mà “bố già” cứ trơ như đá. Gốm biết ông thợ mộc có gói tiền to cồm cộm ở túi nách nhưng không tài nào lừa được cánh tay của ông hở ra. Boong-ke quá! Mồi thì cực ngon nhưng ngồi như mọc rễ thế này thì mình chỉ có hớp không khí. Lại còn cái ba lô cóc to kềnh kia nữa, Gốm cũng đã động tay vào đấy mấy lần. Đích thị là chè móc câu. Cũng có thể ôm quả bom này mà chạy nhưng bố già lại cẩn thận đến mức ngoắc cả chân vào quai ba lô. Khó thì cực khó nhưng Gốm vẫn không buông mục tiêu. Gốm vẫn lân la hỏi chuyện nọ, chuyện kia. Có lúc Gốm còn kéo cả cái ống quần đen lên gần sát bẹn ra vẻ tìm cái gì, như con bọ mạt, con kiến chẳng hạn nó đang đốt mình. Thực ra là Gốm muốn khoe cái đùi trắng mập của mình với ông già. Ông già có hé mắt nhìn nhưng chỉ tý tẹo rồi lại quay sang phía cái ba lô đang ngoắc vào chân để trước mặt. Lúc này cũng có một ả, tóc hơi quăn quăn vẻ người thành phố cũng lượn lờ qua lại trước mặt ông già và Gốm. Ả ta cũng có vẻ dòm ngó nhưng chưa dám sán lại gần vì biết có Gốm đang ngôi cạnh.
Bỏ thì tiếc mà nán lại chưa chắc đã được xơ múi gì. Trơ đến mức kéo cả ống quần lên đến bẹn mà vẫn không lay chuyển được.
- Bố ơi... Bố đi làm xa thế có lúc nào bố nhớ u ở nhà không?
-...
Gốm mân mê cái quai dép của ông thợ mộc:
- Bố có đôi dép kháng chiến hết ý.
- Này, có bỏ ra không?
- Con thích!
- Trẻ con...
- Tối nay mà bố về được đến nhà thì bà già biết tay...
- Vớ vẩn...
Ông thợ mộc bực mình đứng đậy. Ông ôm cái ba lô trước bụng, mặt hằm hằm đi ra chỗ khác.
Gốm vẫn trơ trẽn đi theo.
- Bố ơi, bố này...
Ông thợ mộc đi nhanh hơn. Gốm thất vọng định quay đi tìm mồi khác thì bỗng nghe “ối”, một tiếng con gái la to từ phía ấy vọng lại.
Ông thợ mộc ngã chỏng vó ra nền ga. Cái ba lô văng ra tận góc tường. Toàn thân ông thợ mộc bị một cái khối đồ sộ của ai đó đè dí xuống. Cơ hội ngàn năm có một. Gốm lao lên. Cái ba lô nằm gọn trong tay và đôi chân Gốm đã cắt chéo ra phía cửa, lủi sau nhà bán vé, luồn cửa sau nhà vệ sinh, vòng lên rồi chui tọt vào một phòng chưa có người ngồi, đóng vội cửa, cài móc sắt...
Ngoài Ga, phải đến hai phút sau, cái người vô ý xô vào ông thợ mộc làm ông ngã chổng kềnh trên nền đất mới lồm cồm bò dậy. Ông thợ mộc chớp mắt nhìn ra, đó là một phụ nữ đầu tóc rối bời, mặt mũi thâm tím, cúc áo bị đứt mấy cái. Thật vô hĩnh hết sức. Mắt mũi để đâu mà lại đâm sầm vào ông già.
- Bác ơi, cháu xin lỗi bác. Cái thằng chồng của cháu nó... ối...
Người đàn bà bỏ chạy. Hình như chồng cô ta đang đi tới. Ông thợ mộc đập cánh tay vào nách, túi tiền vẫn còn. Ông ngồi dậy phủi quần áo. Bấy giờ ông mới nhớ ra chiếc ba lô. Ông nhìn quanh và tái mặt. Chiếc ba lô không cánh mà bay. Biết mình đã bị lừa, ông đứng bật lên định đuổi theo cái con đàn bà lúc nãy. Ôi thôi, cái quần ta ông mặc đã bị nó giật đứt dải rút lúc nào. Ông không chạy được vì lúng túng bởi cái quần dài đang bị tuột...
Khoảng nửa tiếng sau Gốm vẫn ngồi trong nhà vệ sinh. Ngột ngạt vì hôi thối mà vẫn phải ra vẻ người kiết lỵ “ì ạch, phì phò” để nhỡ có ai ở ngoài dễ thông cảm và không để ý. Gốm định nán lại đợi ngoài yên yên mới tìm cách lẻn ra cho chắc ăn. Tự nhốt mình vào nơi này là hoàn toàn không có lợi vì rất dễ bị công an tóm tóc nhưng vì đang giữa ban ngày nhà ga lại vắng người nếu không nhanh chân chui vào đây mà chạy nhông ngoài đường thì càng dễ bị bắt hơn.
Có tiếng đập cửa phía ngoài. Gốm đằng hắng như có ý nói “chưa xong”.
Một tiếng nói nhỏ vọng vào:
- Ra đi, cô em! Măm một mình không ngon đâu.
Thế là lộ, Gốm run bắn người. Cánh cửa bật mở.
Trước mặt Gốm là cái ả đàn bà lúc trước hay lượn lờ qua mặt ông thợ mộc. Gốm nhìn mụ ta định hỏi thì đã bị mụ giằng lấy cái ba lô rồi nhanh như cắt đút tọt vào cái túi gai.
- Yên chí. Tớ không trấn đâu mà sợ. Hiệp đồng tác chiến. Ăn chia sòng phẳng. Mình là Đoãn Bụi.
Gốm được Đoãn cho vác “bao tải hàng”. Đoãn thoăn thoắt đi trước. Gốm cũng thoăn thoắt đi sau. Trông họ như hai chị em đi tàu phải bước vội vì cửa ra vào sắp đóng. Họ lần theo đường ray rồi lách vào một ngõ nhỏ và nhanh chóng ra khỏi vòng nguy hiểm...
Khi ăn chia “quả bom” vừa ôm dược, Đoãn chỉ nhận một phần ba, mặc dù công “chuyền bóng cho Gốm làm bàn” không nhỏ. Tuy bằng tuổi nhau nhưng Đoãn cư xử với Gốm ra vẻ đàn chị. Đoãn bảo Gốm:
“Ăn một mình đau tức Gốm ạ! Định làm ăn lâu dài ở đất này là phải có hội, có bè. Vừa rồi, tớ không nghĩ cách cho cậu làm bàn thì có đến tối mịt cũng chỉ một cái cặp lồng không mang về cho con.
Gốm nể và phục Đoãn vô cùng. Cũng từ hôm ấy, Đoãn với Gốm thường “hiệp đông tác chiến” trong các “phi vụ”. Tối nay, theo Đoãn đi làm vợ chốc lát của mấy tay xế tải, Gốm có thêm được một cái thú nữa của sự đi hoang khi có hội, có bè. Cái thú này là cái thú bản năng của một người đàn bà sức vóc phải cam chịu nhiều năm trước một anh chồng gầy nhom và tàn tật. Gốm đã bị bố mẹ ép gả. Bố mẹ tham mấy sào vườn, cái nhà ngói ba gian, cảnh nhà con một. Bố mẹ nói đấy là chĩnh gạo, Gốm sẽ sướng cả đời. Hai cụ có biết đâu cái sức vóc vật trâu, vật bò của Gốm, cái hây hây của tuổi con gái có cần chi vài ba sào vườn, có hám gì ba gian nhà ngói. Gốm thèm một chàng trai sức vóc làm chồng thì số phận lại đưa đến cho cô một hình nhân ẽo ợt. Gốm cần có một dòng sông để xuôi chảy, bố mẹ lại đặt cô vào góc ao tù. Gốm đã bị dồn vào thế phải bằng lòng, chấp nhận. Rồi những ngày về sống ở nhà chồng. Gốm sướng thật. Bố mẹ chiều, chồng chiều. Gốm không thiếu cái gì. Rồi Gốm đẻ đứa con đầu tiên. Đứa bé giống bố cái mũi, cái mắt, cái cằm; Giống Gốm cái tay, cái chân. Ông bà nội có cháu đầu càng thương càng quý dâu hơn. Chồng Gốm ngày càng ốm o hơn nhưng lại tự hào ngầm vì mình có thể làm chồng và đã có con. Gốm là loại ít học, đâu mới qua lớp một nên trai làng gọi cô là “văn hóa lùn”, “văn hóa cọc” cho nên mọi cái ở đời đối với cô không gì khác ngoài chuyện gia đình. Có con Gốm yêu con. Có chồng mà Gốm chẳng yêu hết được chồng. Với xã hội, chuyện có vẻ như dung tục tầm thường. Với Gốm lại là cái gì quan trọng, quý giá. Gốm cần có bát cơm ăn chắc bụng, những đứa con và một đức ông chồng xứng với nguyện vọng đàn bà của Gốm. Gốm không toại nguyện. Tuy rất thương chồng, thương con mà cô vẫn mắt la mày lét tìm cách “cải thiện”. Biết mình là kẻ phạm pháp mà Gốm không chừa được tật lang chạ. Đứa con thứ hai, thứ ba ra đời. Bố mẹ chồng biết đấy không phải là cháu mình nhưng vẫn chịu yêu thương, ẵm bế. Chồng Gốm như người đi buôn hết vốn, không dám hé nửa lời ca thán vợ. Tính tình Gốm trở thành lang thang. Nay đây mai đó. Người ôm ẵm đã nhiều, người nuôi ăn cũng lắm. Hư đấy nhưng Gốm vẫn là một người mẹ. Gốm không thể dứt con mà bỏ đi qua ngày qua đêm. Chồng Gốm hành nghề chữa xe vặt ở xó đường vắng nên bữa đực bữa cái. Bố mẹ chồng đã già. Đẻ con là phải nuôi. Gốm không thể thoái thác nhiệm vụ của mình. Cô đã lân la tìm cách kiếm ăn ra tới tận Ga. Từ nhà ra Ga xa hơn mười cây số. Gốm phải bịa ra với bố mẹ chồng và chồng rằng mình đã xin được đi làm công nhân nhà máy dệt. Gia đình chồng có vẻ hãnh diện. Nhất là anh chồng tàn tật của Gốm. Tuy gầy còm, ốm đau nhưng ngày nào cũng như ngày nào, trên cái xe cà tàng anh ta nhoai người đèo vợ từ nhà ra bến xe rồi lại đón vợ từ bến xe về nhà. Gốm đi hoang theo giờ hành chính, có cặp lồng cơm và tem phiếu hẳn hoi bởi cái vỏ bọc “cô công nhân dệt” đã tạo ra cho gia đình Gốm một sự đầm ầm như bao gia đình bình thường khác.
Tối nay... trong thùng xe của hai tay xế tải Tây Bắc, Đoãn và Gốm như hai cái đệm nhồi cỏ cứ trơ lỳ ra trước sự dày vò của kẻ có tiền. Hai cái đệm cỏ ấy đã ăn chơi sòng phẳng. Có cái Mĩm đứng gác bên ngoài nên họ không còn cái tâm trạng nơm nớm của kẻ bị săn lùng.
Đoãn lại kéo Mĩm và Gốm vào ăn phở. Có tiền họ ăn phở trứng. Tan hội phở, họ lại nhào vào hội hạt dẻ. Ba người ăn đến mỏi miệng mới rủ nhau về Ga.
Ba cô gái, một đang còn trẻ con và hai đã nhàu nhã như bãi cỏ sau cuộc chợ, bây giờ quăng mình vào lòng cái sân Ga khổng lồ ồn ào, hỗn tạp.
Mĩm nằm giữa. Hai bên là Gốm và Đoãn, Đoãn bảo Gốm:
- Sư Tử này. Mai mày về cho tớ gửi con Giò Lụa. Cho nó vào bến xe, tiếp tục công việc. Gốm nhớ kèm nó giúp mình.
- Sẵn sàng!
Gốm hào hứng nhận lời. Đoãn vỗ tay vào lưng Mĩm:
- Mai Giò Lụa đi cùng Sư Tử. Nhưng... cấm... ăn xin, nhớ không.
Mĩm đã thiu thiu ngủ nhưng vẫn kịp “Vâng!” trả lời Đoãn rồi hai chị em ôm nhau ngủ.
Riêng Gốm là không tài nào nhắm mắt. Cô nằm nghiêng, tay khép lại đặt giữa hai gối. Chân tay Gốm có lúc như con lợn bị trói. Giờ Gốm mới thấy nhớ con.
Mọi đêm vào lúc này bốn mẹ con Gốm đã vùi người vào nhau mà ngủ say như chết. Mọi đêm vào lúc này, có khi đứa thứ ba, tuy đã cai sữa nhưng vẫn quờ tay tìm “tí” rồi rúc rúc cái mồm vào ngực mẹ mà nhai “chọp chẹp”. Nhớ con quá. Nhớ đến nôn nao cả gan ruột. Gốm không dám nằm thẳng sợ người vô tình đi qua biết mình còn mở mắt. Nhớ đến cồn cào. Cô lật phải, lật trái. Bóng điện đêm soi ở giữa nhà mà sao hắt sáng cả tới cái góc tối này. Ôi, ước gì bây giờ còn ô tô buýt.
Mấy lần Gốm ngồi lên rồi lại nằm vội xuổng vì nhác trông phía ngoài sân ga có đôi bóng áo vàng của cảnh sát trật tự. Lại nằm. Nằm mà không ngủ được chỉ tội bị muỗi đốt và rệp cắn. Gốm nhắm nghiền mắt rồi buột một câu chửi tục tĩu.
Mĩm theo chị Gốm vào lại bến xe của thị xã nhỏ ven thành phố.
Tới bến Xe, Gốm bảo Mĩm:
- Giò Lụa cứ đi tăm trước đi! Chị nháo về với tụi nhóc lát nữa chị ra. Hôm nay hai đứa mình phải kiếm được cái gì ra trò “báo cáo” Đoãn Bụi.
Nói rồi Gốm tất tả đi ra phía cổng bến. Nơi ấy đã có người chờ sẵn. Một anh người gầy gò, già nua đang đứng tựa xe đợi. “Chắc là chồng chị ấy!” Mĩm đoán thế và quay vào bến xe chỗ xếp hàng mua vé.
Bến xe hôm nay sao đông thế. Người đứng, người ngồi chật ních cả ba gian nhà chờ. Các cửa bán vé đi các luồng đầy ắp người xếp hàng. Hành lý ngổn ngang những ba lô, túi xách, tay nải, bao tải với những người ngồi cạnh, khư khư như thần giữ của. Mĩm láng qua láng lại. Có cả những đứa con trai lem luốc cũng láng qua, láng lại. Hình như chúng cũng đang đi “tăm” mồi. Nhiều đứa nhàng nhàng như Mĩm. Có đứa lớn hơn. Đứa nào trông tóc tai, mặt mũi cũng bờm sờm, dữ dằn.Có đứa còn nhìn Mĩm soi mói như nhìn một vật lạ. Có lẽ đây là “Hội chíp” của bến xe. Mĩm cũng là loại “chíp” nhưng mới lạc vào đây nên chúng để ý.
Một thằng cao hơn Mĩm sán lại. Mĩm định lảng đi nhưng nó đã chặn ngang, hất hàm hòi:
- Chíp lạc đàn hả?
Mĩm lặng im không trả lời. Thằng con trai sấn lên bẹo má, bẹo tai nó:
- Vào lãnh địa của bọn anh mà không làm lễ nhập môn hả?
Biết không thể lì, bướng được với bọn này, Mĩm mếu máo:
- Các anh tha cho em. Bố mẹ em mất cả. Bà em thì già. Em phải đi ăn xin nuôi bà.
- Mày nói phét!
Thằng con trai nhổ một bãi nước bọt vào ngực áo Mĩm. Mĩm ức lắm nhưng phải chịu. Một mình nó làm sao chọi lại được mấy tiểu yêu mà chân tay, mặt mũi lúc nào cũng chỉ chực gây sự.
- Em nói thật đấy. Không tin các anh khám túi em mà xem.
Mĩm lộn trái túi ra cho chúng xem. Trong túi Mĩm có mấy cái vỏ hạt dẻ và một ít bụi đất.
Thằng con trai đã có nét mặt lành trở lại. Nó cười cợt với mấy đứa cùng bọn rồi lấy tay vuốt vuốt cái đuôi tóc đỏ hoe, cứng quèo của Mĩm:
- Bọn anh dọa em thế thôi. Giờ đi với bọn anh, bọn anh cho ăn.
Mĩm lừng khừng vì không dám nói lý do chờ chị Gốm. Nó định đứng lì nhưng không xong. Thằng con trai lớn đã nắm chặt lấy cổ tay nó kéo đi. Theo sau, còn hai thằng nữa cũng nhàng nhàng như Mĩm.
Bọn chúng đi qua một xóm nhỏ, tát một quãng đồng, một gò hoang, mấy vườn rậm... giống như một lũ trẻ đi chơi rông ngoài đường. Mĩm miễn cưỡng phải đi theo vì sợ chúng đánh. Đi mà không biết đi đâu!
Khoảng hai mươi phút sau chúng đưa Mĩm đến một cái lô cốt bỏ hoang. Lô cốt nằm ngay bờ một con sông nhỏ. Lối vào lô cốt là một cái cửa vuông như mặt bàn. Trước cửa cây cứt lợn, cỏ may, bụi sòng sọng mọc chen chúc. Cứt bò, cứt chó vương vãi khắp nơi. Đây là đại bản doanh của “Hội Chíp”.
Cả bọn lom khom chui qua cửa. Một mùi ẩm mốc hôi hám đến rợn người. Mĩm chưa kịp định thần thì thằng con trai lớn đã xòe diêm châm đèn. Đèn của “Hội chíp” là lọ mực, bấc được luồn qua lỗ đồng xu. Ngọn lửa đỏ nhòe vì thắp bằng dầu ma-dút. Người Mĩm run lên vì rét và sợ. Cái lô cốt hoang ngột ngạt và nhọ nhem như động quỷ. Bọn chíp ngồi quanh Mĩm giống như lũ sói đang chuẩn bị ăn mồi.
Thằng con trai lớn lấy ra một chiếc chai 65 trong đựng một thứ nước ngầu đen. Hắn cầm chiếc nắp phích méo đặt trước mặt Mĩm. Nước trong chai được rót ra nắp phích cho tới lúc đầy tới miệng. Cả bọn xúm vào đứa giữ tay, giữ chân, đứa cạy miệng bắt Mĩm uống. Mĩm gào thét không được, quẫy cựa không được. Mồm miệng Mĩm đầy ứ rồi tung tóe cái thứ nước ngầu đen và lợm giọng. Tới lúc Mĩm ực được một cái ở cổ họng cả bọn mới buông cô bé ra.
Thằng con trai lớn khoái trá vuốt tóc Mĩm:
- Khá lắm!
Nói rồi cả bọn lần lượt dốc ngược cổ chai đựng cái nước ngầu đen ấy vào cổ họng mình cho tới hết. Mĩm vừa kinh hãi nhìn chúng vừa kéo vạt áo lên lau mặt.
Thì ra, thứ nước mà Mĩm vừa phải uống, thứ nước mà bọn Chíp vừa dốc hết vào cuống họng mình là thứ nước cống chúng múc ở cái “ga” đầu bến ô tô tối qua sau khi hiệp đồng với nhau xẻo được cái túi đựng tiền của mấy bà buôn thịt bò. Thắng lợi làm lũ trẻ mới tập hợp lại thành nhóm ấy hứng chí mở hội ăn thề. Đêm qua chúng đã làm với nhau mỗi đứa một tợp nước cống để ăn thề “no đói có nhau” và sáng nay tình cờ gặp Mĩm, bọn Chíp thấy thinh thích con bé cũng cảnh ngộ lang bạt nên đã bắt cô bé về đây để tiếp tục cuộc uống nước cống.
Thằng con trai lớn lên giọng:
- Đã sa vào kiếp giang hồ phải biết uống nước cống như uống nước cam, nước chanh thì mới đáng mặt anh chị “chíp gái” ạ! Từ nay em là Hoàng hậu của các anh.
Nói rồi cả bọn quỳ mọp dưới chân Mĩm. Chúng bắt chước giọng cải lương:
- Chúng thần cung chúc Hoàng hậu vạn tuế!
- Vạn vạn tuế!
Cũng may cho Mĩm. Cái lúc mà nó có cảm giác bọn “chíp trai” hung tợn kia đang định chồm vào cấu véo, ăn tươi nuốt sống mình thì có một bóng người từ ngoài chui vào.
Bọn chíp chưa kịp nhận ra ai thì “bốp... bốp...”, ba thằng thay nhau ăn những cái tát như trời giáng. Người đánh chúng là Gốm.
Gốm đã từng ngang dọc ở bến xe này. Khi bị công an thị xã để ý đến Gốm mới dạt ra làm ăn ở ngoài thành phố. Ngày Gốm ở đây, bọn nhóc đều nể sợ bởi sức vóc của Sư Tử. Gốm đã ra tay thế nào cũng có nhóc biêu đầu hoặc tím mặt. Tuy vậy Gốm lại rất thương bọn chúng. Tăm được món nào hời hời, cô đều có quà cho lũ chíp - nhất là khi chúng có công “chỉ điểm” hoặc “che mắt được đối phương” cho Sư Tử “hành nghề” thì thế nào chúng cũng được ăn chia. Với những nhóc láu cá, chơi không đẹp hoặc hư là bao giờ cũng được ăn tát của Gốm.
Hôm nay, số chúng không may. Thấy Mĩm bơ vơ định đưa về nghịch chơi, ai ngờ cô bé lại là người nhà của Gốm Sư Tử.
Cả bọn bò lết dưới chân Gốm xin tha tội. Mĩm thấy thương bọn này vì đã phải ăn những cái tát nảy lửa của chị Gốm. Trong bụng Mĩm lại thấy phục chúng nữa. Mĩm phục nhất là chuyện chúng dám ngửa cổ lên để uống nước cống.
- Chúng nó làm gì mày?
Gốm gầm lên hỏi Mĩm, Mĩm lắc đầu. Qua thái độ của Mĩm, Gốm biết là bọn “chíp hôi” chưa kịp giở trò ác gì đối với Giò Lụa. Cô chỉ mặt từng “chíp”, nói dằn từng tiếng:
- Nhìn cho kỹ mặt hai “mẹ” mày. Lần sau trông thấy thì lánh xa, nghe chưa?
Cả bọn khoanh tay đứng “dạ”! Thằng chíp lớn run nhiều hơn cả vì nó bị Gốm Sư Tử nhìn nhiều nhất.
- Thưa chị - Nó nhìn Mĩm rồi lại nhìn Gốm - Bọn em vừa mới về tới đây.
Nó như thanh minh. Gốm nhổ một bãi nước miếng vào trước mặt nó rồi kéo Mĩm đi.
Ra đến đường cái lớn, Gốm mắng Mĩm:
- Sao mày ngố thế. Biết chúng nó thế nào mà đi theo.
Chúng nó bảo đi sẽ cho ăn. Em lưỡng lự không dám nói là đang đợi chị. Bọn chúng dọa rồi nắm cổ tay lôi đi.
- Chửi toáng lên chứ!
- Em sợ chúng đánh.
Quả có thế thật. Lúc ấy chỉ cần Mĩm hé ra một lời cãi lại là nó có thể bị bọn kia cho nhừ đòn. Còn bây giờ, Mĩm đã hết sợ. Đi bên Mĩm là một chị Gốm đầy uy quyền trước bọn chíp. Chị đã cứu Mĩm thoát khỏi tay bọn uống nước cống ghê tởm ấy. Chị đã cho Mĩm thêm sự gan lì và táo tợn.
Tối ấy, Mĩm đa mang về cho Đoãn một “chiến tích” bất ngờ. Không cần sự hỗ trợ của Gốm Sư Tử. Mĩm đã móc ngon lành chiếc ví đầm đựng đầy tiền của một cô gái dáng chừng vừa đi Tây về khi cô ta khệ nệ xách cái va-li ngoại đứng xếp hàng mua vé. Cái túi đeo vai của cô buông lòng thòng lại để hở nửa khóa. Bằng động tác lúi húi, chen chúc, Mĩm đã dùng hai ngón tay kẹp chặt và rút nhẹ chiếc ví mề gà ra khỏi túi. Mĩm được rất nhiều tiền định chia cho Gốm. Gốm Sư Tử chỉ nhận mấy đồng về mua quà cho con, còn bao nhiêu cho Mĩm mang về “báo cáo thành tích” với Đoãn Bụi.
Đoãn ôm chặt lấy vai Mĩm lắc lắc:
- Giò Lụa khá lắm!
Chị Đoãn vui thực sự. Còn Mĩm sau lúc hồi hộp khi nhét cái ví mề gà vào cạp quần, sau lúc len lỏi qua đám người chen chúc mua vé ra được đến ngoài bến xe là nó cảm thấy bình thường. Thì ra nếu có gan, lại nhanh tay nhanh mắt là có thể kiếm tiền được một cách ngon lành. Cũng như khi bị vật ngửa ra uống nước cống nó thấy tởm lợm hết cả mình, nhưng khi trông thấy bọn chíp trai ngửa cổ ra tu cái thứ nước ngầu đen ấy một cách ngon lành, nó cảm thấy chuyện uống nước cống cũng chẳng còn là chuyện ghê gớm.
- Mĩm này...
Đoãn áp má mình vào má Mĩm hỏi:
- Em có thấy thương cái con bé bị mất ví ấy không?
Mĩm hồn nhiên đáp:
- Mình biết nó là ai mà thương!
- Khá lắm!
Đoãn cốc một cái thật đau vào đầu Mĩm. Mĩm không kêu, không nhăn mặt, không lấy tay xoa đầu. Nó chỉ khẽ mủm mỉm cười. Mĩm muốn tỏ ra là người lớn trước chị Đoãn.
- Hôm nay em sẽ là người chiêu đãi chị.
- Xong ngay.
Đoãn thích thú nói như reo!
Hai chị em dắt nhau đi ăn mực nướng. Mùi mực nướng thơm phức, khi nhai vừa ngọt vừa bùi như vị tôm đang phơi khô ở nhà khiến Mĩm thích thú. Lần đầu tiên được ăn món lạ này lại chấm với một thứ nước chấm lạ nữa khiến Mĩm nhai mãi, chỉ thấy mỏi răng mà không thấy chán. Cũng lần đầu tiên Mĩm tợp một ngụm rượu trắng do chị Đoãn ép. Nó cay cay, nồng nồng nuốt đến đâu nóng phừng phừng đến đó, xộc lên mũi, dâng lên mặt làm người ta ngây ngất.
- Khá lăm!
Đoãn khen khi Mĩm tợp ngụm rượu thứ hai. Và hình như cái vị cay nồng của rượu làm cho miếng mực nướng chấm tương ớt trở nên ngon tuyệt. Hồi còn ở với bà, Mĩm có cái thú nướng cua, nướng tôm ăn. Đây là hai thứ nó thích nhất. Ngon đến mức mà mới vùi con cua, con tôm vào lửa, nước miếng nó đã ứ ra. Hôm nay, ăn món ăn lạ này nó mới thấy cái ngon của tôm nướng, cua nướng thua xa món mực nướng chấm tương ớt nhất là khi có tợp rượu đưa cay. Chả trách, bữa nào bố Ngạnh cũng uống rượu là phải...
- Giò Lụa ạ... chua, cay, mặn, ngọt, đắng, chát rồi thì đau đớn ê chề nữa là cái kiếp của chị em mình. Em bây giờ chưa biết thì mai kia em sẽ biết. Biết hết!
Cứ như vậy mỗi ngày một ít mỗi ngày một táo tợn hơn, khi thì Đoãn Bụi, khi thì Gốm Sư Tử bày đặt cho cứ ngấm dần vào tâm hồn và thể xác Mĩm, biến một bé gái trong sáng ngây thơ thành một bụi đời thực thụ.
Đây là những ngày đầu cơ nhỡ của Mĩm. Những ngày mà sau này Mĩm gọi là thuở “a bờ cờ” của cuộc đời lang thang của mình. Tất cả bắt đầu đối với Mĩm là hoàn toàn xa lạ. Nó như con chim chích nhỏ lạc rừng. Lo lắng, sợ hãi. Rồi ngơ ngác, đói khát. Cuộc sống với những gương mặt người cụ thể như những con ngoáo ộp luôn đe dọa. Nó như chiếc lá non trôi nổi giữa dòng cần sự cứu vớt, cưu mang. Đau thay... người cứu vớt, cưu mang nó lại là những người cũng có những thân phận, hoàn cảnh ban đầu như nó. Họ là những cô hồn sinh ra từ nhiều cảnh ngộ khác nhau, coi mặt đất như địa ngục và lang thang theo số phận gió bụi của mình!
Sau Đoãn là Mĩm. Còn Gốm Sư Tử?
Gốm Sư Tử mới đầu chỉ là cô gái hư hành nghề lưu manh lấy tiền nuôi sống chồng con mình. Công an gọi Gốm là loại ăn cắp vặt theo giờ hành chính. Đây là loại “đói ăn vụng túng làm càn”. Nhưng sau ngày quen biết Đoãn, sau vài lần “làm ăn” với loại “Bụi” đàn chị này, Gốm như kẻ bén mùi. Người chồng tàn tật và những đứa con không thành nỗi thổn thức trong những đêm đi hoang vắng nhà của Gốm nữa. Chồng Gốm đã có lời ra tiếng vào nghi ngờ vợ. Gốm chỉ im lặng không thanh minh.
Một lần Gốm đi làm qua đêm mới về. Thấy vợ quần áo rách nát, đầu tóc bù xù từ trong nhà bán vé bước ra chứ không phải từ trên xe buýt bước xuống. Đây là chuyện lạ. Những lần khác ra đón vợ, cô ta không thế này. Về tới nhà, quẳng xe vào góc sân, anh chồng tấp tểnh đi xuống bếp. Lát sau con dao phay từ tay anh chàng được quăng ra giữa nhà. Gốm ngồi phệt xuống hè, lưng mệt mỏi dựa cột, mắt trừng trừng nhìn con dao lưỡi sáng quắc trên nền đất:
- Đằng ấy định làm gì thế này?
Anh chồng ngồi phịch xuống cái chõng tre thở hồng hộc. Gốm vẫn nhơn nhơn:
- Định làm thịt nhau rồi bán móc hàm chác?
Đến lúc này anh chồng mới nắm hai tay đấm vào mặt mình nói như khóc:
- Nhục lắm!
Gốm đanh đá:
- Ai lột quần anh mà anh kêu nhục.
- Còn già mồm nữa.
- Thì sao?
Mặt anh chồng run lên bần bật:
- Cô đi đâu về?
Gốm cười khẩy:
- Ơ hay... đi làm ăn chứ đi đâu!
Mặt anh chồng tái lại:
- Cô... cô nhìn lại quần áo, đầu tóc mình xem!
Gốm gân mặt:
- Quần áo, đầu tóc làm sao?
Anh chồng đấm mạnh hai tay xuống đầu gối. Anh muốn chồm lên lao vào vợ nhưng không nổi:
- Mày có biết nhục là gì không?
Gốm thủng thẳng vừa đáp vừa nhìn chồng:
- Biết chứ. Tham giàu lấy phải chồng hèn. Ăn chưa xong nói chi đến làm. Khổ đủ đường...
- Không đi làm nữa! - Anh chồng rền rĩ - Chết đói thì chết cũng không làm ăn kiểu ấy.
- Kiều gì - Gốm sừng sộ - Anh bảo tôi làm ăn kiểu gì?
Anh chồng uất ức nhìn vợ. Bất ngờ từ miệng anh, một câu nói nặng chình chịch bật ra:
- Kiểu gì à! Kiểu bán trôn nuôi miệng chứ còn kiểu gì nữa!
Gốm lỳ lợm, dở giọng cùn:
- Thế đấy! Còn hơn là vừa nhìn vừa khóc!
Anh chồng bi sỉ nhục, uất quá quăng cái điếu vào đầu vợ. Gốm hơi lạng người, cái điếu bay qua mặt...
- Chết cha mày đi. Đĩ chứ không phải vợ.
Gốm chồm lên dí ngón tay trỏ vào trán chồng:
- Nhớ nhé. Tôi đi cho các người nuôi nhau.
Gốm quẳng lại giữa nền nhà một nắm tiền rồi đùng đùng bỏ đi...
Hôm qua Gốm ra đi gặp gái. Lang thang gần trọn ngày với Đoãn và Mĩm mà không “vớ” được gì. Con Mĩm Giò Lụa cũng len lách mãi ở chỗ xếp hàng mua vé mà cái “công ty hai ngón” đã thạo nghề của nó vẫn chịu chết. Mãi gần hết chiều cả bọn mới bắt gặp được “mồi”. “Mồi” khoác ba lô to bự, mặt say bia đỏ nhừ. Mồi dựa lưng vào cột thiu thiu ngủ. Cái ba lô để cạnh. Mĩm lảng vảng ngoài cạnh phòng công an. Đoãn đứng sẵn phía đầu nhà đợi “bom” được ôm ra là tẩu thoát. Trận này Gốm được phân công là lính quyết tử. Gốm vòng qua vòng lại tới ba lần. Mồi có vẻ đã lả đi vì men bia. Có một lần Gốm đi qua cố ý đá chân vào ba lô mà mồi vẫn không hề động đậy. Có vẻ chắc ăn. Gốm nhìn trước nhìn sau, nhìn ra phía Đoãn và Mĩm. Tất cả cứ như không. Thấy có vẻ an toàn, Gốm nhào xuống ôm ba lô và chạy. Chỉ chốc lát, Gốm bị hẫng. Ai đó ngáng qua chân Gốm. Gốm ngã sấp, bụng đè lên ba lô. Chưa kịp hoàn hồn, toàn thân Gốm như bị lật qua lật lại bằng những cú đấm đá của nhiều người. Mấy lần Gốm lồm cồm bò dậy nhưng lại bị ngã dúi xuống...
- Gì thế ạ? Gì thế ạ?
Gốm nghé có tiếng Đoãn rồi sau đó những cú đá có vẻ lặng đi. Người Gốm bị ai đẩy xô về phía trước.
- Đi báo công an các chú ạ!
Vẫn tiếng Đoãn. Gốm mở to mắt nhìn. Phía trước có một khoảng rỗng. Gốm bật người lao vút lên. Gốm chạy theo lối an toàn và nhanh chóng thoát ra khỏi vòng nguy hiểm. Đoãn đã tìm cách mở đường cứu Gốm.
Tối mịt Gốm mới mò về đến bến xe thị xã. Gốm không đủ tiền mua vé ô tô buýt phải hỏi xin. Xuống xe Gốm thất thểu đi ra đường. Một dãy xe bò kéo đang đỗ gần vệ cỏ. Lùi vào phía trong đường, cái quán bún măng có độ dăm sáu người đàn ông đang ngồi nhắm rượu với cổ cánh vịt. Hình như họ là những ông chủ của những chiếc xe bò kéo này. Gốm đã chầm chậm qua quán. Lúc này Gốm không muốn về nhà.
Ai đó, từ trong quán nói vọng ra giả giọng miền Nam:
- “Zô” nhậu với tụi anh “cưng” ơi!
Gốm khẽ liếc mắt. Tiếng một ai đó nữa lại vọng ra:
- Chiều bọn anh chút xíu em!
Gốm vuốt lại tóc và quần áo. Trong quán toàn đàn ông lực lưỡng kể cả lão chủ quán. Tất cả những con mắt ngà ngà ấy đều hau háu nhìn Gốm giống như những con mắt lợn đói nhìn người cho ăn. Gốm khẽ cười rồi lẳng lặng đi vào. Bọn đàn ông hơi ngỡ ngàng rồi hô hố cười. Gốm nhìn từng khuôn mặt một như điểm danh rồi khẽ hỏi:
- Các anh định chiêu đãi em hả?
Một giọng đàn ông nào đó bật lên:
- Còn em?
Gốm cười mũi nói giọng phớt đời:
- Cũng tùy!
Cả bọn phá ra cười.
- Khá! Khá!
- Tay chơi...
- Ngồi đây em. Ngồi đây.
- Ông chủ cho thêm cái chén, uống được chứ?
- Mời cưng. Cưng ngồi với anh.
Gốm được cả bọn đàn ông níu kéo ngồi xuống cạnh mình. Gốm không ngồi với ai. Cô kéo một cái ghế ngồi đối điện với tất cả.
Gã chủ quán vỗ tay đen đét vào đùi:
- Sáng suốt!
Nói rồi, gã chủ quán rót một chén rượu đầy đặt trước mặt Gốm với đôi mắt lim dim và cái miệng liến láu, hắn nói:
- Tôi rất thích em.
- Thế thì làm sao bán được hàng?
Gốm hỏi lại. Gã chủ quán cười một chuỗi dài những âm thanh “a ha!” rồi thì “há há”. Lâu sau, tiếng cười dừng gã mới chìa tay quét qua quét lại mặt các gã đàn ông khác:
- Các đại ca thấy thế nào? Bỏ tất cả nếu cô em chiều.
Gốm đưa chén rượu lên dốc cạn. Bọn đàn ông đua nhau gắp thức ăn vào bát cho cô. Gốm nhận tất. Dân đánh xe lang bạt đây đó, sẵn tiền trong túi lại có “mồi cái” ngồi cạnh nên hào hứng ra mặt. Tay nào cũng trổ tài ghẹo gái. Mới đầu là xa xôi, bóng gió. Sau đó chúng lân la. Gã nào cũng muốn được đụng chạm vào chân vào tay Gốm một cái. Gốm không phản đối ai. Cô chấp nhận tất cả.
Gốm nói:
- Các anh có năm tay?
Gã chủ quán cướp lời:
- Anh nữa là sáu.
Gốm lừ mắt:
- Đề sư tử nhà anh nó xé xác tôi à?
Gã chủ quán xua xua tay:
- Sư tử ở quê nuôi lợn. Anh trốn chúa đi ở chùa.
- Từ bi nhỉ?
Cả bọn cười ồ lên trước câu nói của Gốm. Gốm có vẻ thích thú trước bầy đàn ông này. Thằng nào cũng sương gió, lực lưỡng. Thằng nào cũng chém to, kho mặn. Mặt mũi chân tay thằng nào cũng phừng phừng như lửa cháy. Bầy đàn ông ra đàn ông. Đực ra đực.
- Tôi nói trước - Gốm lạnh lùng - Yêu đương qué gì các anh. Khát thì uống. Thèm thì ăn. Tôi cũng như đĩa cổ cánh vịt, bát bún măng đây. Có cả ớt, tỏi và mùi tàu nữa. Các anh muốn ăn phải mua. Muốn mua phải xì tiền. Hàng phân phối chứ không phải cung cấp. Ai muốn xài, ghi tên nộp tiền trước.
Gốm nói thao thao như một người bán hàng. Ai ngang qua chắc nghĩ đây là cuộc phân phối hàng hiếm. Còn bầy đàn ông lập tức hềnh hệch cười. Họ đã có thói quen ngã giá như thế trước món hàng này.
Gần rạng sáng thì cả năm con bò mộng đều vái lạy “bà chị” rồi ngáp dài, ngáp ngắn lên xe đi đón hàng.
Còn lại gã chủ quán và Gốm. Không đợi tay chủ vì hám tiền phải nhường khách, Gốm nói luôn:
- Giờ đến lượt em trả hoa hồng cho anh. Nhờ có quán của anh mà sớm mai con em có tiền mua gạo.
Gã chủ ngoạn ngoãn nhìn Gốm trong đôi mắt thiếu ngủ. Gã động chân, động tay. Gốm gạt hắn ra. Cô đi lại phía đằng sau. Gã chủ quán nghe có tiếng nước rửa ráy. Lát sau, giữ đúng lời hứa, Gốm đã trả hoa hồng cho hắn bằng cái thân xác sạch sẽ nhưng đã cạn kiệt hết hào hứng của mình.
Mờ đất, Gốm lồm cồm bò dậy ra về. Gã chủ quán bún măng cố giữ cô lại nhưng không được. Gã cầm chặt đôi tay Gốm nài nỉ:
- Em ở lại với anh.
- Tôi phải về với con tôi.
Gã chủ quán hơi ngớ người. Gốm ngáp ngủ, nói tiếp:
- Anh không tin à? Hai gái, một trai, ba đứa. Chính thức của chồng một, của những người tôi thích hai.
Gã chủ quán chớp chớp mắt:
- Anh muốn em ở lại đây với anh.
- Vì sao?
Gã chủ quán lúng túng:
- Anh chỉ có một mình. Với lại, anh yêu em.
- Thật không?
- Em thấy đấy!
Gã chủ quán xòe hai tay ra như thể là mọi tâm can, ruột tượng của mình Gốm đã biết hết.
Gốm gỡ tay gã chủ quán lẳng lặng đứng đậy:
- Biết thế. Giờ phải về với con đã.
Gốm ra nhà chờ của bến xe ngồi đợi sáng. Không may cho cô khi tơi tả từ nhà chờ bước ra thì ông chồng khập khiễng đã trố mắt đứng đợi sẵn ở cổng...
Và bây giờ, Gốm lại ra bến xe. Quanh quẩn thế nào Gốm lại vào quán bún măng. Thấy Gốm, gã chủ quán mắt sáng ra. Gã vồ vập Gốm suốt từ lúc ấy cho đến chập tối. Gốm nghĩ, gã trông cũng được, có tiền lại khỏe mạnh. Một đàn ông như thế, phụ nữ có thể thích và nương nhờ.
Khoảng chín giờ tối, gã chủ quán đi đâu chốc lát rồi quay về. Theo sau chân gã có hai đàn ông khác. Hình như hai người này làm nghề bốc vác thuê ở bến xe. Hai tay đàn ông hau háu nhìn Gốm. Lúc này thì Gốm lại có thái độ khác. Cô khinh khỉnh nhìn hai đàn ông kia và luôn luôn dành cho chủ quán cái nhìn tình cảm. Cô nghĩ chuyện tối qua là chuyện mua bán. Còn chuyện hôm nay, gã chủ quán đã nài nỉ chân thành đến mức ấy nên cô bằng lòng ở lại bằng thứ tình cảm chắp vá này. Tuy chả hay ho đẹp đẽ gì, nhưng dù sao nó cũng là một thứ thốt ra tự đáy lòng gã. Gốm chấp nhận gã như một thứ tình yêu hái lượm.
Gã chủ quán sau khi trò chuyện, mời thuốc, mời nước hai đàn ông kia rồi khẽ nháy mắt với họ. Gã xin phép lùi vào phía trong rồi từ phía trong gọi với ra. Gã gọi Gốm vào để có chuyện riêng muốn nói.
Gã bảo Gốm:
- Anh nói với em chuyện này...
Gã dừng lời. Gốm sốt ruột giục:
- Nói đi. Làm gì mà như ngậm hột thị?
- Em biết hai cha kia chứ?
- Nhưng... sao?
Gốm chõ miệng sát mặt gã chủ quán hỏi với cái giọng sừng sộ. Gã chủ quán cười cợt nói với giọng chớt nhả:
- Hai cha rất thích em.
Gốm mặt lạnh như tiền hỏi lại:
- Anh muốn gì ở tôi?
Ga chủ quán vỗ vỗ vào vai Gốm:
- Em chiều họ một ít, hai chúng mình kiếm ít hào cải thiện.
Gốm khạc trong miệng rồi nhổ thẳng vào mặt gã chủ quán bún măng. Với sức vóc của mình, Gốm có thể xô hán ngã nhưng cô chỉ nhổ bãi nước bọt. Gã chủ quán muốn lợi dụng cô. Gốm lại khác. Gốm cần hắn chứ không cần một kẻ bao thầu...
Tối ấy Gốm ra ga nhập hội với Đoãn và Mĩm. Trong góc nhà chờ lạnh và muỗi như sung, Gốm đã ngủ một cách ngon lành.
Sáng sớm hôm sau, cả ba cùng dậy sớm. Gốm xin tiền Đoãn rồi rủ Mĩm ra mấy quán bán hoa. Gốm chọn mua mười bông huệ, một gói hoa, ba nắm hương, một chục oản đường đủ màu giấy bóng bọc ngoài: xanh, đỏ, vàng, trắng.
Khi Gốm mua xong hương hoa đã thấy Đoãn đứng đợi đằng sau. Đoãn hỏi Gốm:
- Mình định đi đâu lễ?
Gốm lưỡng lự một lát rồi nói:
- Chúng mình cùng đi Đền Cô, được không?
Đoãn cầm lấy chiếc làn mây từ tay Gốm như cỏ ý kiểm tra xem “con nỡm Sư Tử có thành tâm lễ Phật không?” rồi ngước lên bảo bạn:
- Hôm nay chúng mình xuất hành xa.
Mĩm hỏi:
- Đi tận đâu hả chị?
Đoãn thản nhiên trả lời ngay:
- Chúng mình sang am bà Mỵ Châu!
Gốm hơi lưỡng lự. Mĩm thì thế nào cũng xong. Nghe chị Đoãn nói tới bà Mỵ Châu, nó mang máng tới câu chuyện bà kể có cả chàng Trọng Thủy và vua An Dương Vương...
Đoãn nói với Gốm, với Mĩm mà như nói với mình:
- Ba đứa chúng ta là loại nứt địa ngục chồi lên. Không đứa nào cùng quê nhưng cùng cảnh ngộ. Loại vứt ra rìa cỏ cả. Sung sướng chưa được mấy nhưng oan khuất nhiều. Bà Mỵ Châu ngày xưa cũng vậy. Đều là đàn bà với nhau lại cùng loại oan khuất cả. Ba đứa sang đấy tạ lễ bà may ra bà phù hộ cho sớm chấm dứt kiếp cô hồn này.
Lý lẽ của Đoãn có vẻ thì hay. Gốm càng thêm phục hơn. Đoãn vừa có vẻ bụi lại vừa có vẻ trí thức. Cái gì Đoãn cũng biết. Ngay chuyện bà Mỵ Châu bị người yêu lừa cuối cùng bị bố giết, chết từ ngày xửa ngày xưa mà Đoãn kể nghe như là vụ án mạng mới xảy ra ở Cổ Loa hôm qua, hôm kia gì đó!
Ba chị em dắt nhau lên chiếc xe ca tồi tàn đi sang bên kia cầu Long Biên. Một quãng đường xe chạy nữa, họ lếch thếch kéo bộ nhau vào am bà Mỵ Châu...
Am thờ là một khoang nhà nhỏ. Tương truyền nàng Mỵ Châu bị vua chém cụt đầu. Xác nàng rơi xuống biển rồi được nước dâng lên đưa về đây. Một sớm dân làng thức dậy thấy xác một người con gái bị chặt đầu hóa đá nằm cạnh gốc đa làng. Nước lênh láng xung quanh pho tượng có màu đỏ như máu chảy. Nhiều khách thập phương qua lại định khênh pho tượng đi nhưng không được. Người con gái vì nhẹ dạ, cả tin mà phản lại nước, phản lại cha, khi chết vẫn tìm được về đất quê mà trụ lại. Dân làng đã xây am thờ ngay trên pho tượng cụt đầu ấy...
Ba chị em Đoãn đốt hết cả ba nắm hương thơm rồi cắm hết vào bát hương thờ. Trong màn hương khói ngào ngạt họ rợn hết cả người khi thấy một tấm áo choàng màu vàng đã cũ phủ lên gần kín phiến đá hình người bị cụt đầu. Họ dân dấn nước mắt chắp chặt tay rồi đưa lên đầu môi, khấn vái:
Gần trưa, ba chị em đưa nhau ra ngồi dưới gốc đa trước cửa am thờ. Đoãn ôm chầm lấy Mĩm, lầy Gốm khóc sụt sùi:
- Thương quá. Thương bà Mỵ Châu quá chúng mày ạ. Chết rồi mà vẫn không thoát nợ. Chết rồi mà vẫn bị chặt đầu.
Nước mắt Đoãn thấm qua vai áo Mĩm, vai áo Gốm. Trong êm ắng của buổi trưa, Mĩm và Gốm nghe tiếng Đoãn nức nở:
- Tao khấn bà rồi đấy. Chúng mình đã sang đến đây với Bà là phải sống chết có nhau, thương lấy nhau. Đứa nào bỏ nhau là đứa ấy nát tan như cái cốc này này...
Đoãn lấy trong làn ra cái cốc thủy tinh nhỏ rồi giơ lên đập mạnh vào hòn gạch. Từng vụn thủy tinh tóe ra trên đất. Đoãn nhặt lên đút vào túi mỗi đứa vài mảnh làm kỷ niệm. Xong việc đập cốc, Đoãn lấy ra trước mặt ba quả ớt đỏ sẫm, to như ba ngón tay người lớn:
- Mỗi đứa một quả - Đoãn nói - Ăn thề!
Nói rồi, Đoãn cho quả ớt vào mồm nhai trước. Đoãn nhai một cách đều đều không hề xuýt xoa. Gốm và Mĩm đều làm theo Đoãn. Ớt chín đỏ, cay đến rách miệng, ba đứa nhai và nuốt hết. Lát sau nước mắt, nước mũi chảy ra nhưng lại cảm thấy thú vị với lời ăn thề kỳ quái này. Lần này thì cả ba đều ôm chầm lấy nhau, cấu véo nhau và thốt lên:
- Đứa nào bỏ nhau, đứa ấy chết, đứa ấy chết...
Mĩm bị chị Đoãn véo đau nhất. Chị đã véo vào đùi non của nó đau như xé da, xé óc. Không chịu được, con bé thét lên “ái... ái...” làm Gốm và Đoãn bật cười.
- Thôi chết...
Đoãn bỗng chồm lên như người vừa bị mất cắp. Gốm và Mĩm cùng chồm lên theo.
Gốm hỏi Đoãn:
- Mày làm gì mà như cháy nhà?
- Cứ đi theo tao rồi sẽ rõ.
Đoãn kéo Gốm và Mĩm đứng bật lên. Cả ba ầm ầm bước vào am bà Mỵ Châu. Họ mất gì hay quên gì mà giờ phải quay lại tìm...?
- May quá - Đoãn nói như reo - Hương còn cháy.
Lần này Đoãn quỳ rạp xuống rồi úp hẳn mặt xuống nền am. Gốm và Mĩm làm theo Đoãn như cái máy vì không hiểu được cái sự vào lại am bà là do nguyên nhân gì. Lát sau, dưới bóng đa trước am bà Mỵ Châu, Đoãn bảo Gốm và Mĩm:
- Tao khấn bà, xin bà cho hội mình cái tên. Tao xin rồi mà bà cũng cho rồi.
Gốm và Mĩm châu vào hỏi:
- Tên gì? Bà cho tên gì?
- Hội Cô Hồn, hiểu chưa!
Nói rồi, Đoãn lại ôm chầm lấy Gốm và Mĩm. Rồi cứ thế ba người đun đẩy, cấu véo nhau như ba đứa trẻ con vừa được bố mẹ cho “sổng chuồng”.
Dạo này nông nhàn. Lúa đã xanh đồng. Con lợn trong chuồng đã cân bán nghĩa vụ cho hợp tác xã. Trong túi có đồng tiền, bà Tầm liền nghĩ đến chuyện bỏ nhà đi tìm cháu. Phải nói, từ ngày Mịn bỏ nhà ra đi không đêm nào bà Tầm ngủ trọn giấc, không bữa nào bà Tầm ăn ngon miệng. Đêm như nằm trên gai trên sỏi. Bữa ăn nhai miếng cơm trắng mà như nhai gừng, nhai hoàng liên. Cái cay, cái đắng cứ ngấm vào đầu óc gan ruột của người bà mất cháu.
Làng xóm nghe tin bà Tầm đi tìm cháu, ai cũng thương. Có người gàn bà không nên đi. Bà tuổi cao, chân yếu tay mềm. Việc ra đi bây giờ là việc chân trời góc bể, việc tuần việc tháng. Thiên hạ thì mông mênh liệu đôi bàn chân còm của bà có đủ sức mà đi hết. Đây là chuyện xô xát của bố con nhà Ngạnh. Bố gây ra tai họa cho con sao lại bắt bà phải chịu tội. Nghe những chuyện này bà Tầm chỉ biết thở dài:
- Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Chờ chi cái quân trời đánh thánh vật ấy. Đẻ ra con mà coi nó như quân thù quân hằn. Nhân nghĩa gì cái quân trắng mắt ấy hở các ông các bà.
“Quân trắng mắt” là ý bà Tầm muốn chỉ Ngạnh. Làng xóm định dùng sức ép bắt Ngạnh đi tìm con nhưng không được. Hễ ai bàn đến chuyện này. Ngạnh thường văng ra một câu rất cục cằn:
- Kệ mẹ nó! Tôi không cố hơi sức đâu mà đi tìm cái quân mất dạy ấy.
Làng xóm ai cũng lắc đầu trước câu nói vô lương của Ngạnh.
Bà Tầm quyết tâm đi. Làng xóm ái ngại cho sức khỏe của bà nhưng không dám gần. Đây là chuyện máu mủ, ruột thịt!
Ông chủ tịch ủy ban nhân dân xã đích thân viết một lá thư tay rất dài gửi cơ quan, chính quyền các địa phương trong cả nước. Trong thư ông kể lại hoàn cảnh của gia đình bà Tầm... rồi cuối cùng là tha thiết mong các nơi giúp đỡ bà tìm thấy cháu. Ông chủ nhiệm hợp tác xã họp toàn ban quản trị quyết định cứu tế bà Tầm số tiền bằng giá hai tạ thóc để bà có cái độ nhật. Trước hôm bà Tầm đi, làng xóm người nhiều người ít quyên góp lại thành một gói tiền mang đến biếu bà lấy tiền nước nôi dọc đường. Những lúc này Ngạnh thường bỏ đi hoặc lánh mặt vào buồng ngồi.
Hành lý mang theo cho chuyến đi của bà Tầm chẳng có gì nhiều. Một cái bị cói trong đựng một bộ quàn áo tàng tàng của bà và một bộ quần áo còn mới của cháu. Bà mang bộ quần áo của Mịn đi là để cho cháu lấy cái thay nếu Trời Đất cho bà được gặp. Tiền bán lợn cộng với tiền của làng xóm cho, bà gói vào cái khăn trầu đút vào túi trong của áo lót. Cẩn thận hơn, bà còn lấy kim băng cài chặt nơi miệng túi. Quần áo tiền nong chỉ có thế. Ngoài ra, bà còn có chiếc nón lá già đã sờn vành, cái gậy tre để chống nhỡ đường trơn mưa gió, cái khăn mặt bông buộc ở quai bị để lau mồ hôi và mấy chục đồng tiền lẻ đút ở túi ngoài để mua vé xe. Tất cả bành lý chỉ có thế. Tối đâu là nhà, ngã đâu là giường. Chỉ mong cho mạnh chân, dẻo tay. Chả ai nỡ hành hạ, bắt nạt một bà già. Cứ đi thì may ra mới có cơ gặp cháu.
Bà Tầm thắp một tuần hương trước bàn thờ ông bà, ông vải. Bà lẳng lặng vào ra. Đôi mắt bà nhìn ngắm mọi cái như muốn lưu lại trong lòng mình một cái gì đó trước lúc ra đi.
Ngạnh ngồi đầu hè giương to đôi mắt nhìn mẹ. Đôi mắt trắng như hai cục vôi khô, bất động.
Bà Tầm đội nón, khoác bị, cầm gậy. Trông bà giống như một người hành khất. Bà bước đi mấy bước ra phía cổng rồi dừng lại. Không quay chân, chỉ ngoái đầu, bà Tầm lạnh lùng nhìn con giai:
- Nhớ lấy cái ngày này tôi đi mà làm giỗ!
Ngạnh đứng bật lên, tay chỉ thẳng xuống đất:
- Bà chết ngay bây giờ để tôi làm ma.
Lời nói của quỷ sứ chứ không phải của một đứa con. Đau thay cho những bà mẹ đã sinh nhầm cho trái đất những loại người này.
Bà Tầm đi ra ngõ. Dáng bà lẩy bẩy như gặp lạnh. Cái đầu gậy cứ lún mãi xuống mặt đất cát.
Có tiếng xe đạp “rè rè” đuổi theo sau. Bà Tầm chưa kịp ngó lại xem ai thì chiếc xe đạp đã “rè rè” bên cạnh.
- Bà ơi, con đợi bà mãi. Bà để con đèo bà lên bến xe cho đỡ vất vả!
Đấy là tiếng nói của người bạn cùng xóm của Ngạnh.
- Sao không vào nhà hở Công?
- Bà thông cảm! Con không muốn trông thấy mặt cái thằng chó ấy.
Không biết Ngạnh có nghe được câu này của người bạn cùng lứa với mình?
Công là bộ đội phục viên mới về làng được ngót năm nay. Cuộc sông chiến trường nay đây, mai đó không một chút ngơi nghỉ để anh có thời gian lấy vợ sớm. Thôi áo lính về nhà cầm cày, ngoài bốn mươi Công mới xây dựng gia đình. Vợ Công người xóm bên cũng vào loại nhỡ thì. Họ đến với nhau vẫn nguyên vẹn và hồi hộp như bao lứa tình yêu trẻ trung khác. Cưới nhau tháng nào vợ có nghén tháng ấy. Đứa con của Công bây giờ vẫn đang nằm trong bụng mạ mới tháng tuổi thứ tư.
Khi biết chuyện đau lòng của nhà bà Tầm, Công đã chỉ thẳng mặt Ngạnh mà mắng:
- Đàn ông gì mà chấp nhặt như đàn bà.
Ngạnh vặn lại Công:
- Thôi ông ạ! Cầm súng gần hết đời biết gì mà nói.
- Mày bảo sao? Cứ điên khùng, cố chấp như mày mới đáng mặt hả? Đồ tồi!
- Thôi thôi... Tôi không nói chuyện với ông nữa.
Ngạnh đùng đùng bỏ đi trong lúc Công muốn gây sự. Hắn dở bài “cùn” nên Công đành chịu. Công nói với bà Tầm:
- Nó mất trí rồi bà ạ. Chuyện bé xé ra to. Chuyện bằng con ruồi nó thổi lên thành con bò. Chỉ tội cho cháu Mịn. Người lớn đổ rác rưởi, đất đá đầy đường bắt nó phải gánh, phải hót.
Khi bà Tầm có ý bỏ nhà đi tìm cháu. Công đã nài nỉ xin được đi cùng. Lần nào Công nói ra chuyện này cũng đều bị bà Tầm gạt đi. Bà không muốn cái đau, cái đớn, cái nhơ nhuốc của nhà mình lại để hàng xóm, bạn bè chịu thay. Lấy cớ vợ Công đang có mang, bà dứt khoát không, chấp nhận ý tốt muốn được đi cùng của anh.
Còn bây giờ, tình thế bắt bà phải ngồi sau xe cho Công đèo đi. Nó có lòng với gia đình mình như thế mà mình cứ giãy lên là không phải lẽ. Nhưng, cũng chỉ đến bến xe thôi. Đến bến xe là bà “đuổi thằng cò” nó về.
Công xăm xăm vào bến lấy vé. Lát sau, Công lại xăm xăm chạy ra nhấc bổng cái xe đạp cho anh phụ lái đỡ lên nóc xe.
Bà Tầm phát hiện ra ý định của Công:
- Ấy ấy... Chú ơi - Bà Tầm gọi với lên phía người phụ lái - Cái xe đạp này có đi đâu mà chú buộc.
- Ơ hay - Người phụ lái càu nhàu!
Công định thanh minh nhưng bà Tầm đã níu chiếc xe lại:
- Tao đã nói rồi mà mày không nghe tao hả Công?
- Bà ơi... Chim trời cá nước, bà biết đâu mà tìm. Để con đi cùng con còn biết cách đỡ đần bà.
- Đã nói không là không. Tao có chân có tay, có mắt chứ có phải đui què gì đâu mà mày lo!
- Nhưng...
Bà Tầm nói gắt, nói cứng cho Công không còn cách kỳ kèo. Thực lòng mà nghĩ nó gấp trăm gấp nghìn Ngạnh. Con người ta quý hóa như thế chứ, sao con mình...?
- Bà ơi... lúc xuống xe bà nhớ vào ngay đồn công an...
Công dặn đi dặn lại bà Tầm cách hỏi thăm, cách tìm, cách đi ngang phố, cách vào nhà trọ, cách giữ tiền tránh kẻ cắp... Rồi thì, bà chỉ nên ở ngoài thành phố một, hai tuần thôi nếu không thấy lại lên xe về quê nghỉ lấy sức rồi sau đó sẽ đi tìm tiếp chứ đừng đi liên miên nhỡ ốm đau ở đâu con cháu không biết mà chăm sóc.
Bà Tầm nghe Công dặn mới đầu chỉ ậm ừ cho chóng xong chuyện để nó còn về kẻo đường xa, trời nắng. Sau nghe Công cứ nói đi nói lại nhiều lần về chuyện hỏi thăm, về cách lân la dò tìm tung tích cháu bà mới thấy là nó cẩn thận, nó chi tiết. Những lời Công nói, bà Tầm không thấy thừa tý nào. Bà cố gắng nhập tâm từng lời dặn của Công. Ôi, giá nó là thằng Ngạnh, giá nó là con mình... Nếu được thế thì đâu bà phải đến nông nỗi này. Bà Tầm càng ngấm sâu điều cay đắng ấy trong lòng.
Có tiếng còi. Công đỡ bà Tầm trèo lên xe...
- Bà ơi, bà đi cẩn thận nhá!
- Thôi, con về đi kẻo nắng...
Công vẫn đứng nhìn bà cho đến lúc bánh xe ô tô lăn ra tới tận đầu bến anh mới lên xe đạp lóc cóc về nhà...
Công dựng xe trước cổng nhà Ngạnh. Chiếc xe dựng vội chấp chới rồi đổ kềnh ra đất. Công mặc kệ. Anh sồng sộc đẩy cánh cổng gỗ bước vào sân. Mặt Công đỏ tía lên như mặt gà chọi.
Ngạnh vẫn ngồi ở đầu hè. Thấy Công vào, mặt anh ta vẫn tỉnh bơ như không có chuyện gì xảy ra. Bực quá, Công xông vào túm lấy ngực áo Ngạnh. Tiếng Công gầm lên, dữ dội:
- Mày có còn là người nữa không hả Ngạnh?
Ngạnh giằng bật tay Công ra, cười khẩy:
- Có điên không đấy? Tại sao chuyện nhà người ta mà mày cứ chen ngang vào?
- Chen ngang thôi à! Tao còn muốn đấm vỡ mặt mày ra đấy. Thử hỏi xem trên thế giới này có thằng con, thằng bố nào khốn nạn như mày không, hả Ngạnh?
Mặt Ngạnh tím lại. Anh ta nhìn Công rất lâu rồi nhếch miệng cười một cách cay đắng:
- Cứ chửi nữa đi. Chửi cho chán miệng tao cũng đếch cần. Mày có rơi vào cảnh ngộ tao mày mới biết tao là thế nào?
Nói rồi Ngạnh ngồi phịch xuống góc hè, thở hồng hộc như con trâu bị chọc tiết.
Công chưa nguôi giận, vẫn gầm lên:
- Tội là do mày cả! Tại sao mày bắt bà già với con bé phải gánh chịu?
Ngạnh lại đứng bật lên, tay lăm lăm chiếc điếu cày chỉ về phía bạn, mắt tóe lên:
- Cút!
Công cay đắng quay ra. Chiếc xe ngã chổng kềnh trên đất được anh dựng dậy rồi cứ nhảy choi choi theo đôi tay dắt đi của người đang giận. Ngạnh đang là thằng cố cùng. Nói thế hoặc nói nữa nó cũng chỉ trơ ra thôi. Con người nó đã hóa đá giờ động vào chỉ tổ làm cho nó lì lợm thêm. Cuộc đời một thằng đàn ông với một lần vợ chính thức một lần vợ hờ mà vẫn không tìm ra được chỗ yên thân riêng cho mình. Rồi con mình đấy, mẹ mình đấy mà nó cũng coi như người dưng nước lã. Liệu loại người như nó còn có ai trên đời để nó có thể yêu thương, thân thích cho được. Nó là gì mà ai nó cũng nghi ngờ, thù ghét. Ai nó cũng xa lánh, ghẻ lạnh. Nó chỉ biết riêng nó, yêu riêng nó. Đời một con người mà chỉ biết riêng mình, yêu riêng mình thì sẽ sống ra sao. Đến man rợ, hoang dã như loài cầm thú cũng còn biết sống có bầy có đàn, cũng còn biết liếm láp vết thương cho nhau. Còn nó, nó là loài gì?
Công đã nghĩ thế về Ngạnh - cái thằng bạn đã từng đào giun, bắt ếch với anh từ thuở bé - Cái thằng dám nhá sống con tép mại tanh ngòm và ăn khoai nước mà không biết ngứa trước con mắt trợn tròn khâm phục của lũ bạn cùng xóm. Rồi những ngày lớn lên mỗi đứa mỗi nơi. Ở bộ đội nghe tin Ngạnh lấy được hoa khôi của bệnh xá huyện sau chiến công ăn hết bát canh có ruồi chết, Công không ngạc nhiên nhưng thêm phần khâm phục. Thằng cha tính nào vẫn nết ấy. Lấy được vợ đẹp thế là mừng cho nó, cho bà Tầm...
Nhưng...
Đầu Công rối lên về những chuyện đời bê bối sau đó của Ngạnh: Nó như kẻ đi trên đầm lầy càng bước càng lún sâu mãi vào đáy vực của sự thù oán, nghi kỵ. Nhiều người đã giơ tay ra định kéo nó lên, nó đều từ chối. Đến nối khố như Công nó còn giơ thẳng cái điếu cày vào mặt đuổi bạn cút đi. Ngạnh ơi, mày không còn là cái thằng bẻ đôi củ kh