Chương 3

Chú Tân vừa đi vừa chạy lon ton, thỉnh thoảng vác một hòn đá liệng xuống ruộng. Chú vỗ thay khe khẽ, chú hú miệng lại huýt gió. Chú nhớ lại mấy câu hát con Hằng bày cho chú. Tóc em dài sao em không uống, tốn bao nhiêu anh trả tiền cho. Đây ví da cồm cộm sáu móng… Lên xe tiễn em đi, chưa bao giờ dơ thế! Trời mùa Đông Paris mấy tháng rồi không tắm.

Tắm đi em, tắm đi em, tắm đi em. Cô Hồng, cô Lý, hai cô anh ưng cô nào, cứ lấy nó đi hư hử hư hư. Cô Hồng, cô Lý, hai cô, anh ưng cô nào?

Chú Tân về tới cổng, chú Lý đã nói:

- Điệu lại nhà ông y tá phải không?

Chú Tân liếm môi:

- Tui đi chích thuốc.

Chú Lý hóm hỉnh:

- Tui biết Điệu lại nhà thầy y tá để ăn trứng gà.

Mặt chú Tân đỏ bừng bừng như nhuộm phẩm hoa hiên.

- Tại răng Điệu nói rứa?

- Tui nói rứa không được răng?

- Tui đi chích thuốc.

Chú Lý cười:

- Tôi biết Điệu chích thuốc rồi mà.

- Rứa tại răng Điệu nói tôi đi ăn trứng gà?

Chú Lý vẫn cười:

- Tôi biết người ta chữa bịnh theo cách Tây thì người ta chích thuốc với lại ăn trứng gà, với lại bắt mạch, với lại ăn thịt bò với chuối.

Chú Lý cười:

- Tôi hỏi Điệu thôi, hỏi cho biết vậy thôi, chớ tui có nói mát nói móc chi chú mô. Tui biết thầy y tá chích thuốc cho chú, ép chú hút trứng gà so là để chữa bịnh mà. Thầy chữa bịnh cho chú không lấy tiền. Thầy đem chú lại nhà thương mổ lấy cái hột chà là trong bụng chú ra mà.

Chú Tân đưa mắt nhìn dãy núi ngút ngàn tự chân mây xa. Chú lý nói tiếp:

- Chú Tân ơi, có phải đêm qua chú hát không? Tui nằm tui nghe chú hát cái bản chi chi đó. đi tu mà còn hát còn hò làm chi. Đi tu mà còn chụp hình chụp bóng làm chi? Làm mấy cái đó hắn sái cách đi, ông biết ông quở chết.

- Bắt được tay day được cánh… Chú đừng có hồ đồ, đổ thừa cho tui, chú đừng có thêm thắt bịa đặt cái ni cái tê. Con mắt người ta có hai tròng là tròng trắng với tròng điều… Con mắt không có tròng điều, cái trứng không có tròng đen. Chú đừng có thêm thắt bịa đặt để nói vui tui.

Chú Lý rùn vai:

- Tui nói vu chi chú, bộ chú không có lại nhà thầy y tá để kéo cái lưng quần xuống bày cái đít ra chích, để cầm cái trứng gà so lên soi soi ngắm ngắm, lấy cái tăm chích hai đầu hai lỗ rồi ngửa mặt lên mà hút một cái rột hay răng?

Chú Tân sừng sộ:

- Chú chộ tui ăn hồi mô? Thầy y tá biểu tui ăn mà tui không ăn, tui nói là tui chỉ đến đây xin chích thuốc mà thô, tui xin chích thuốc bổ để cho có sức mà ăn học. Thầy y tá nói thầy cho tui ăn trứng gà không có trống, không nở ra con, nên đó là một món ăn chay.

- Chay vay chay vảy.

Chú Lý vẹn cổ, ngước đầu lên, đôi mắt hướng thiên long trọng nhìn xuống bạn, miệng méo hẳn trong nụ cười mỉa. Rồi chú sửa dáng người đàng hoàng lại nhảy lò cò hai vòng quanh chú Tân. Lêu lêu mắc cỡ, lêu lêu mắc cỡ… trứng gà mà hô là món ăn chay. Lêu lêu mắc cỡ, trứng gà mà hô là món ăn chay. Chú Lý nhảy lò cò một vòng nữa, vỗ tay bốp bốp.

Sư cụ từ trong đi ra nạt lớn:

- Ê, hai cái thằng làm cái chi mà náo động thiên cung lên rứa? Vô xách giỏ đi chợ.

Hai chú nhỏ lẻng xẻng cúi đầu chạy miết. Chú Lý vừa chạy vừa kêu rền. Trứng gà là trứng gà so. Thằng cu ăn trộm trứng gà, mụ già bắt được cạo đầu thằng cu.

Như một cái giật mình vừa dứt ngoảnh lại hai chú tiểu linh như lớn ra rất nhiều.

Hai vạt tóc chó vá đã được cạo bóng, bộ bà ba nâu cụt được thế bằng lớp áo bảy tà. Các chú đàng hoàng ăn chay trường, các chú quần quật làm vườn xương cứng da nâu. Bây giờ các chú không còn bị cấm đến trường đi ngang qua chợ mà các chú cách vài ngày phải vào chợ mua rau cải, mua gạo mua đậu, hai chú phải đi cùng đi, về cùng về.

Sư cụ đưa tiền chợ cho hai chú rồi dặn:

- Hai thằng vừa đi vừa trông coi nhau, không được ăn cháo ăn chè ngoài đường, không được đạp mạng, không được trèo cây nhảy rào hái trái mù u liệng vào người đi đường. Thấy đám ma thì ngó, thấy đám cưới thì không được dòm.

Hai chú tiểu cầm giỏ mây nhảy như châu chấu qua các bụi cỏ bờ rào và mê man với từng trái sim dại, từng cánh hoa mắt mèo trong một chiều ánh sáng tuyệt mỹ. Hai chú đi qua khu vườn đu đủ của ông Cử mọc thẳng những cây cao trồng song song. Cụ Cử mua đu đủ giống bên Tàu bên Nhật, các cây mới cao bằng đứa con nít sáu tuổi đa có trái chín dài bằng cái chai lít và tròn như cái tĩnh nước mắm, mỗi trái ăn mười người không hết. Trái đu đủ bổ đôi ra ruột đỏ như ruột bí ngô ăn giòn tan và ngọt ngọt. Hai chú được bà Cử cho một trái, ăn xong lấy hột trồng mọc được bao nhiêu cây.

Chú Lý nói:

- Cây đu đủ đực lấy cây đu đủ cái đẻ ra cây đu đủ con. Không có cây đu đủ đực thì cây đu đủ cái không có trái được. Con gà mái không có con gà trống thì đẻ trứng không có ấp không nở. Con trùng thì cái đầu con trùng lấy cái đuôi con trùng đẻ ra trứng trùng.

Chú Tân trừng mắt:

- Đi tu mà nói tục.

Chú Lý xách bị lác. Chú Tân cầm cứng tiền trong tay bước vô chợ. Ông dặn mua cái bao tử về ăn với canh khoai mài nì, ông biểu mua mướp ngọt nấu với bún tàu. Ông sai mua đậu phộng nữa, mua muối về rang ni, mua mè ni, mua đậu ni, đong gạo nữa ni. Chú Lý đòi để tui mua cho, tui trả giá rẻ, chú Tân lắc đầu thôi thôi, đưa tiền họ bán là được rồi.

Chú Tân nói:

- Mình vô hàng cá coi người ta mua bán trước rồi trở ra mua đồ đoàng sau.

Chú Tân lắc đầu:

- Không, mình mua đồ trước, coi chợ sau.

- Không mua đồ trước rồi coi lâu, đồ ươn thì răng?

- Đồ chay mà ươn sao được?

Mệ bán mướp đang ăn cháo lòng vội đặt bát cháo xuống, lựa hai trái mướp dài quăng cái xạch vào giỏ cho không. Bà hàng bún gói biếu cho một gói to gấp ba gói thường. Mụ bán rau bán một bó biếu một bó. O hàng xà lách cho mấy cây. Hai chú tìm mua xì dầu. Chú Tân vô chỗ bán gao ngó qua chỗ bán cá thịt đứng một chập rồi bước tới gần rổ cá tràu.

Hai chú xoay mặt vào quày thịt. Hôm nay bà Lệ làm cả một con heo nứa mỡ vàng như mỡ gà, da mỏng như vỏ quít mà thịt dày cả một tấm. Thịt luộc rồi để một bên, thịt sống để một bên. Lòng heo cũng luộc chín một nửa, để sống một nửa. Lá phổi xốp để lên trên, ruột non, phèo huyết chín nằm cạnh nhau. Khúc dồi to căng cứng, nửa cái bao tử mài thật trắng thật nhậy. Lá gan cong lại và đầy cả bột béo. Chú Lý nhìn rớt hai con mắt vô chỗ lòng luộc trong khi chú Tân theo dõi cuộc cãi vã giữa cụ kẽ chài và mệ bán thịt quay. Cái o ni lạ chưa? Miếng thịt tui mua, tui trả tiền rồi cái trự bạc tui trả đỏ lòm ra đó. Mụ thịt quay nhảy lên đông đổng trả mô trả mô, miếng thịt quay mới cắt ra nóng hổi hồi, tiền chưa trả đã bốc lủm vô miệng rồi. Cụ đàn ông thề chết cha chết mẹ trả rồi trả rồi, bà bán thịt chửi tổ cha mi, lần ni ta tha, lần sau mà còn thì ta cắt cái đầu mi nhét vô quần. Cụ đàn ông cười, nhét ông vô quần, ông mở mắt ra ông thấy hết. Chú Tân xoay tròn mắt lia lịa. Bà khách mặc áo nịt dày, đánh móng tay màu xôi gấc cầm rổ rá lên hỏi bao nhiêu tiền mớ cá bóng mú ni? Năm đồng.

Chi dữ rứa? Một đồng bán không? The thía the thảy bảy chục một mớ. Một đồng rưỡi đó bán không? Bảy chục con cá đối ni bán mấy? Một chục đỏ lòm. Mắc quá, mắc quá! Cứa cổ cắt da người ta, hai đồng bán không? The thía the bảy mua cá mương mà ăn…Con cá thu ni bán mấy? The thía the bảy cá thu mà trả như cá mương, người chi mà chẳng biết người, biết của làm dâu họ rồi họ bán cho.

- Mua bứa ăn.

Chú Tân nghếch mắt:

- Tiền mô mà mua?

- Tiền Điệu cầm nơi tay đó.

- Tiền chợ ông chửi, ông đánh chết, ông đuổi đi.

- Lấy hai cắc, tui một cắt, Điệu một cắt, mua hai trái thị, mua hai trái bứa ăn.

Chú Lý kéo chú Tân đi, chú nói:

- Lại chỗ mụ Bảy chơi.

Hai chú đứng cầm tay nhau nhìn những trái thị màu vàng gấp thoảng mùi thơm bay nằng nặng. Những trái bứa cũng màu vàng nhìn mà ứa nước miếng.

Chú Lý thích cùi tay bạn:

Chú Tân lắc đầu:

- Ăn bớt tiền chợ ông chửi cho thì thôi.

Hai chú tiểu dắt tay nhau ra khỏi chợ, bước nhanh trên con đường láng bò theo dòng sông mềm. Hai ba chiếc đò không mui chở đầy những tĩnh nước mắm và trách đất, nồi gạch chèo xuống chợ Đông Ba bán. Chú Tân đứng lại nghếch mắt ngó chiếc bà kết bằng lồ ô trôi chầm chậm do hai người đàn ông chống sào đẩy đi. Mấy chiếc thuyền cát lõm sâu vào mặt nước bà í ách.

Trên con đò lá tre nhỏ, cụ Mo mò tôm đang lui cui nấu một nồi gì. Hai chú tiểu chạy ra giữa vài cầu đứng ngó thẳng xuống khoang đò. Không biết cụ Mo nấu cái nồi gì khói bốc ghê quá. Cụ Mo hầm xương chó? Cụ Mo nấu thịt chuột? Cụ Mo kho thịt chồn xào rắn, xào trăn? Bà Túc nói cụ Mo ăn thịt mèo nên mặt nổi phong lá. Cụ Mo làm nghề ăn trộm nữa. Ban đêm cụ chèo lên đò đến bên ông Tuần rồi mò lên bẻ thơm, hái dừa, bắt gà. Cụ còn gở những cánh cửa sổ kiên kiền nhà ông Giáo đem ra chợ bán rẻ.

Hai vợ chồng cụ Mo cũng bơi lội giỏi như rắn nước. Cụ Mo quấn chiếc khố, mụ Mo mặc cái quần đen, hai vợ chồng cầm hai cái rổ lăn xuống sông múc cát đổ lên đò.

Chú Tân nói:

- Hôm qua cụ Mo với mụ Mo đập lộn đùi đụi gần chìm chiếc đò.

Chú Lý bặm miệng:

- Cụ Mo đập mụ Mo, mụ Mo không biết chạy ngã mô.

Chú Tân nhìn bạn:

- Can chi mà chạy. Tại mụ Mo không chịu điểm huyệt, điểm huyệt mà trúng ngắt vào cái yếu huyệt đó là thằng chồng chết liền.

Hai chú về chùa bước vô cửa bếp, sư cụ đã chửi:

- Hai cái thằng đi chợ từ đầu đời nhà Minh đến cuốn đời Mãn Thanh mới về. Bộ tụi bay đi khai mỏ dầu răng? Bộ tụi bay đi họp hội nghị hay răng? Hay là tụi bay đi buôn lậu? Hay là tụi bay hút á phiện? Hay là tụi bay trai gái mèo chuột chi giữa đường?

Rồi sư cụ nhìn chằm chằm vào mặt hai chú tiểu:

- Tụi bay có ăn hàng không?

Tụi bay có ăn hàng rồi. Nhất định tụi bay có ăn lời tiền chợ mua hàng quà rồi. Sư cụ bắt các chú há họng, le lưỡi ra cho sư cụ hé mũi ngửi mùi mít chín, mùi quít, mùi thị, mùi bánh ram, bánh xào. Xong chú Tân lôi hết trong bị ra tính đi tính lại mấy lần hai bó rau mấy, gói bún tàu mấy, hai trái mướp mấy, vị chi là mấy. Trong khi chú Lý chạy ra ngoài lấy rỗ lên sắp đỗ vào, chú Tân nói:

- Hai trái mướp ngọt người ta cho không.

Sư cụ soát lại tất cả mấy món đậu rau. Sư cụ bắt hai chú đứng dậy rồi lần bàn tay vào lưng quần hai chú nắn nắn tìm kiếm.

Sư cụ đưa tay sửa cái mũ len:

- Tụi bay đi chợ tốt nhất đừng ăn bớt tiền cũng đừng xin xỏ chi của ai ngoài chợ.

Hai chú tiểu dọn dẹp mấy món đồ cất vào tủ rồi một người nhen lửa một người ra giếng vo gạo. Khi nồi cơm đã bắt lên bếp hai chú ngồi xuống đất nhặt rau.

Chú Lý nói:

- Tui có tiền đây nè làm răng đi thuê truyện mà coi. Tui mê coi tiểu thuyết tình với tiểu thuyết kiếm hiệp trinh thám.

Chú Tân nhìn lên nhà trên:

- Tại răng có tiền?

- Bà Sứ cho tui. Lúc Điệu đau nặng nằm mê man đó, bà Sứ tới bắt tui nấu nước rồi bà cho tụi mình đi thuê truyện coi.

Chú Tân cười:

- Ông biết, ông chửi chết.

Chú Lý cũng cười:

- Chú không méc làm răng ông biết được?

Chú Tân nói:

- Ông tài lắm, tụi mình làm chi ông cũng biết. Không ai méc cũng biết. Ông la cái chi là đúng cái đó.

Chú Lý cười:

- Ngày mơi mình đi học, mình ghé chỗ Lê Văn Mạch mình thuê truyện rồi mình giấu mình coi.

Chú Tân thè lưỡi:

- Ông móc con mắt ra.

- Mình giấu thiệt kỹ làm răng ông biết được?

Chú Tân lắc đầu:

- Giấu chỗ mô ông cũng lục tới hết, chôn dưới đất ông cũng moi lên, giấu trên mái ngói ông cũng dỡ ngói ra. Ông đánh hơi tài lắm, ông ngửi cái mặt mình là ông biết mình đang làm gì. Ông xe cái bụng mình là ông biết cái bụng mình có giấu một cục gian.

Chú Lý nhìn lên nhà trên:

- Tui phải đi thuê cuốn Chu Thiên Kiếm về coi lại cái đã. Cuốn Chu Thiên Kiếm hay vô số kể.

- Răng mà kêu là hay?

Chú Lý cười bày răng xiết ra hoa tay:

- Có hai vợ chồng mụ thợ rèn cả ngày thụt bộ, thụt được cây gươm thiệt quý, đem dâng ông vua, ông vua cầm cây gươm đó đâm mụ vợ, ông chồng mới cầm cây gươm đó đâm ông vua.

Chú Tân chà hai bàn chân xuống đất lắc đầu không phải. Chuyện Chu Thiên Kiếm không phải rứa. Tui có đọc cuốn “Dao bay” hay lịm người đi lận. Hay lắm hay lắm. Chú Lý cười, cầm hai chiếc đũa bếp đánh lanh canh, lanh canh vào nhau.

Sư cụ ở trên đi xuống hét:

- Cái thằng thiên tinh dịch vật, không được đánh đũa… người ta kiêng, đũa đánh nhau là người đập lộn. Tụi bay ưng có xích mích hả, tụi bay ưng có chào xáo, ưng có đánh lộn đập bậy à?

Sư cụ mắng xong hừ hừ đi lên còn lẩm bẩm hai cái thằng thiên vương la sát. Chú Tân chú Lý xới cơm dưới nồi cho vào cái vịm đạp lại. Chú lấy cái khay tróc sơn chắt chút tương vô chén mang lên đứng hầu ông thời một lát rồi ông cho xuống bếp ăn với chú Tân.

Sau buổi cơm chiều, ông kêu hai chú tiểu mang sách vở ra ngồi học trước mặt ông. Hai thằng lấy bài cách trí học chung cho mau thuộc rồi sắp vở lại đọc cho tao nghe. Thằng Lý sáng ni viết chánh tả tới ba lỗi. Mẹ cha mi, lúc cô giáo đọc bài mi không lắng mà nghe, bài chính tả ngắn bằng cái mũi mà phạm tới ba lỗi. Thằng Lý dốt toán như ăn mày, giá mạng có hai bài toán mà cũng làm trật một bài. Đồ ăn mót. Thằng Tân giảng bài cho hắn hiểu đi. Đồ ngu, đồ ốc sên, ốc bưu, ốc gạo.

Từ rày sắp sau, thằng Lý có mà nói chuyện trong lớp thì thằng Tân về méc tao, tao đem roi ra trường cho cô giáo đánh. Thôi, hai thằng học bài đi mà ngủ sớm.

Mai lại, thầy y tá đến chơi cho thuốc bổ. Sư cụ kêu hai chú tiểu vô rót nước, hầu chuyện và thay phiên nhau quạt cho khách.

Thầy y tá hỏi:

- Mó thuốc bổ đó ông đã uống hết chưa?

Sư cụ chớp đôi mắt leo lét:

- Tui uống hết một bụm, còn ba bụm để dành.

Thầy y tá uống một hớp nước:

- Ông uống hết đi ông, ông cho cả hai Điệu uống nữa đi ông.

Sư cụ nhìn vô trong:

- Bà Sứ mới xe tới cho gạo với lu tương bột.

Thầy y tá nói lớn:

- Ông cho hai Điệu uống thuốc bổ đi ông.

Sư cụ nhìn hai đệ tử nhỏ:

- Ui, hai cái thằng hồng hai… hai cái bụng như hai cái ghè, ăn sạt sạt hết cả lúa gạo của người ta còn chi nữa mà uống thuốc bổ. Tui để dành, đứa mô đau mới cho uống… Hai cái thằng ni chưa ních thuốc bổ vô mà dã ăn như hai cái thùng rác, hai cái thằng ni mà uống thuốc bổ vô thì bán bàn thờ Phật ni mà ăn.

Thầy y tá ăn miếng chuối:

- Ông cứ cho hai Điệu uống đi, hết rồi con đem kỉnh ông thứ khác. Tu hành, ăn rau ăn tương không có chất bổ phải uống thêm sinh tố vô chứ ông.

Sư cụ chỉ chú Tân:

- Thằng ni bữa cơm mô cũng ních cứng một bao tử. Cái thằng ăn nhiều mà thông minh thiệt là thông minh. Cái trí nhớ của hắn to bằng cái đội ô tô. Cái óc hắn sáng lắm như khi mô cũng có giấu một cái hộp quẹt ở trong.

Sư cụ đưa tay vuốt lên cái bình trà hình trái căm, cầm cái tách nhỏ bằng trái quít lên ngửa một cái rồi rót nước ra mời khách. Thầy y tá vội đón lấy thổi nguội húp từ từ.

Thầy y tá lôi hai cắt bạc dúi vào tay chú Tân. Hai Điệu cầm lấy mua đậu phộng rang mà ăn. Sư cụ nhìn hai đệ tử miệng lầm bầm. Hai cái thằng ni trong bọc khi mô cũng có tiền. Ai đi chùa lễ bái chi cũng cho hai thằng tiền. Cho chừng mô hết chừng đó, bắt mua bùng binh để dành thì hẹn lần, hẹn hồi rồi thì chừng mô lủm chừng nấy.

Thầy y tá cười nói với hai chú nhỏ:

- Hai Điệu đi mần việc thì đi đi, tui có chuyện ni thưa với ông một tí.

Chú Tân chú Lý chạy xòe tay làm cánh tàu bay ra sau vườn lượm hai lẽ củi đấu kiếm. Chu Thiên Kiếm đấu với dao bay, âm thanh kiếm chọi với bạch quang kiếm.

Thầy y tá về rồi, sư cụ kêu chú Tân vô biểu. Mi chơi cái chi mạnh tay mạnh chưn rứa mà cái mặt ướt rượt. Tụi bay mà chạy nhảy rượt đuổi cho lắm rách quần hết tao bắt ở lỗ. Chú Tân đứng yên đưa tay gãi ót.

Thôi thằng Tân mi bắt cái ghế đẩu ngồi đó, mi ngồi yên đừng động đậy cái tay cái chân năm phút coi. Ai mượn mi vòng tay, để tay xuống, lưng thẳng lại, làm chi mà gù rứa? Coi cái tay tề, cái tay tháy máy rờ rịt chi rứa? Mi ngồi yên tao coi mà. Cái thằng mặt voi, đường nét gồ, tướng ngắn đưa ra mặt mày mắt mũi cái chi cũng cong cong như cầu vồng. Đôi mắt thằng ni ngắn ở cái bề rộng, mà dài ở cái bề dài, dài mà không có đuôi, đôi mắt như mắt ông tướng ra trận, cái mũi thằng ni coi mà thô, cái lỗ đầy cả lông cứ hếch hếch ngó trời, thằng ni có cái mũi không kín, tiền hậu bất nhất, không trung thành, không chung thủy. Cái miệng thằng ni, hai môi miếng thằng ni ngậm chặt quá không được, tức cười rồi vồ vập quá, lúc mím thì mím cứng cạy không ra. Tính nết thằng ni có lẽ hãy trở trái đột ngột. Cái mặt thằng ni dày, cái mặt thằng ni đầy minh bạch, lúc cười nói thì ba hoa tứ tán mà lúc nghiêm nghị thì kín bưng như bát úp. Thằng ni trái với thằng tê, thằng tê chu như miệng heo. Đó tay chân mi lại thấy mây động dậy, rờ rịt chỗ này chỗ nọ, cái thằng ba que ba còn, xở lá xỏ lơ, cái thằng tào lao xịch bộp. Lạ thiệt…

Chú Tân bưng miệng cười hi hi, sư cụ chau mặt:

- Con bà mi, mi cười chi? Con bà mi.

Chú Tân ngưng cười:

- Con có cười ông mô mà ông chửi con?

Sư cụ hấp háy mắt:

- Thằng ông mi, tao làm chi mà mi cười tao?

Chú Tân cười:

- Con có cười ông mô.

- Ngậm cái mõm lại.

Chú Tân dợm đứng dậy, sư cụ hét:

- Ngồi đó.

- Ngồi mãi rứa ông?

Sư cụ nạt:

- Ngồi một thì mà đã rên… Không biết thằng ni bị cái vía chi mà lắc lắc như con vụ.

- Có làm chi mô mà ông bắt con ngồi mãi rứa?

- Răng lại không làm chi? Cái thằng ni chừ lai trổ giọng thầy cúng thầy kiện ra nữa. Mi cải tao hả thằng tê?

Chú Tân phụng mặt:

- Con có dám cãi lời mô ông, ông la con chi mà luôn rứa?

Sư cụ mắng:

- Cái mặt mi không la để chi? Ngậm cái miệng lại đi…

Sư cụ lại vẫy tay:

- Thôi, cái thằng mi ngồi xuống đi.

Lạ thật, cái mặt thằng ni răng mà coi lúc làm nghiêm thì nặng như cái búa, cái mặt như cái búa, cái mặt như có dấu ngâm một cái gì sắc sảo, cái mặt như có dấu ngâm một con dao. Cái mặt hắn nửa sáng nửa tối, nửa trong nửa đục, nửa ma nửa quỷ, nửa chó sói nửa sài lang, nửa rồng nửa cá gáy, nửa tướng cướp nửa ông quán… Sư cụ nghẹo đầu ngẩn cổ, nói lầm bầm hoài.

Chú Tân cười hề hè châu mõ hỏi:

- Ông nói chi nữa rứa ông?

Sư cụ nhíu mày:

- Cái miệng mi như cái miệng chèo bẻo. Cái mặt mi như cục cứt voi xoi bảy lỗ. Mi đi tu mà cái mặt mi không có vẻ tương chao chi hết cả.

Chú tiểu nhỏ lại cười hề hề. Sư cụ nghiêm mặt:

- Thôi mi đi chơi đi, kêu thằng Lý vô đây tao biểu. Chú Lý đang nghịch mũ mít nghe ông kêu vội chạy vô buồng xép mở thùng gạo ra chùi rửa tay vào đó rồi te ò đi lên. Sư cụ hục hặc ho. Ư hừ cái thằng, hai bàn tay mi làm chi mà quắc lại như đau bụng kinh niên rứa? Duỗi bàn tay ra… đồ cái thằng tù Côn Đảo, đồ cái thằng hôi như nước mắm Phú Quốc, đồ cái thằng không đáng một đồng tiền bể. Hai cái tay mi coi chừng ăn cắp bánh tráng đi bán, coi chừng bắt giun bắt dế, coi chừng vọc vô ghè tương thẫu chao, coi chừng bóc đậu rang ăn vụng.

Sư cụ nạt:

- Lý… đóng cái mõm lại… cười hi hi luôn vậy? Mẹ cha mi, hai hàm răng không khi mô đánh vàng khè khè… Mụ nội mi, mi có lấy xác cau khô mà chùi răng không? Mi có đâm than vụn ra, trộn với muối mà đánh răng không? Không được cười, cái miệng khi mô cũng meo méo cười, tao vả một cái chết. Áo quần mi đi đánh lộn với ai mà xốc xếch dữ vậy. Cái thằng không ra gì. Xà bông mô co mi giặc áo quần? Nước giếng mô cho mi tắm? Thằng nầy mi xếp hạng mấy trong lớp? Mi viết chính tả nhiều lỗi tao quật cái chết, mi làm toán trật nữa tao quật cái chết. Cái thằng mặt mày trơn trạc chưa. Ngồi xuống đó, tao biểu ngồi thiệt yên, đừng có cười như phao xì nữa. Bặm miệng lại tao coi. La thiệt, cái mặt thằng ni ngó rứa mà hiền ro hiện rui. Cái miệng hắn tưởng không ra gì sao lại hiền lành quá thế này. Nhưng đôi mắt hắn không sáng. Cái nhìn của hắn thẳng quá nhưng không được thông minh. Lạ, cái thằng coi mặt hắn hiền lành lừ đừ.

Sư cụ kêu:

- Ê, cái thằng Lý!

- Dạ.

- Bài kinh “Nhứt thiết đức Quang vô lượng oai lực” mi học đã thuộc chưa?

- Dạ ông, mới nửa nửa.

Sư cụ trợn mắt:

- Mẹ cha mi, mới nửa nửa là cái chi, biểu mi học gấp cho thuộc răng mi không học?

Chú Lý nhe răng:

- Ông ơi, con học cả tuần lễ đó mà chưa thuộc!

Sư cụ làu bàu:

- Đồ bò tót… con bò tót là mi. Tại răng thằng Tân học mau thuộc rứa? Cái đồ ngu, đọc nghe!

- Nam mô tất pha đát tha nga da pha lô chi dế Án nam bạ ra tam bạc ra hồng…

Chú Lý đọc không ra nữa, sư cụ quát:

- Há họng như họng cá mà kinh tụng thì tụng không ra… bài kinh ni trong mấy lần thằng tê?

Chú Lý nhìn xuống đất:

- Dạ mười hai lần phải không ông?

Sư cụ nạt:

- Thằng dốt, im đi! Mi ăn cái vỏ măng cụt răng mi dốt rứa? Bài kinh mi niệm tới hai mươi mốt lần… Mấy lần?

Chú Lý lặp lại:

- Dạ thưa ông, hai mươi mốt lần.

- Cái thằng ni hắn hiền hơn thằng tê. Thằng tê sáng láng hơn thằng ni. Hai đứa, không biết răng mà định.

Sư cụ nhìn đứa học trò:

- Thôi, mi đi ra ngoài đi, kêu cả thằng tê vô đây tao biểu.

Chú Lý nhảy cà tưng xuống bếp bóp cổ chú Tân:

- Ê, ê, ông đòi… lên nhà ông cho cái kèn tây mà thổi.

Hai Điệu cầm tay nhau bước vô, sư cụ hét:

- Bỏ tay ra, hai cái thằng giỡn nhau như chó liếm mặt rồi thì đánh nhau lúc mô không ai biết. Tụi bay còn nhỏ nhưng tụi bay là người tu hành rồi, phải đàng hoàng nghiêm trang, phải ngó lên những bậc thầy mà bắt chước, đừng học mót mấy cái thằng tinh ranh xỏ lá ngoài đường.

Đó… đó, hai đứa bỏ tay nhau ra đi, đứng sát vô nhau cho tao coi. Đứng im phắc không rung đùi, không bẻ ngón chân, mớ mắt ra ngó thẳng đằng trước như chụp hình vậy… Được, được, buông thẳng tay xuống coi nào.

Sư cụ bắt mắt ngó hai đệ tử một lát rồi xua tay:

- Thôi, thôi, tụi bay đi chỗ khác đi.

Hai đệ tử lui ra rồi, sư cụ ôm đầu. Hai thằng không biết lựa thằng mô. Thầy y tá biểu phải thằng thông minh, thằng xuất sắc, mà thằng Tân rõ ràng hơn thằng Lý nhiều. Thằng Lý chỉ được cái hiền lành. Trời ơi! Hai thằng, mình thương đồng đều, mình thương thằng mô cũng như thằng mô, thằng mô mình cũng muốn cho hắn thành tài, cho có bằng cấp mà cầm trong tay. Thầy y tá biểu phải lựa một thằng mà thôi. Mình mà lựa thằng Tân thì tội thằng Lý. Thầy y tá cũng khen thằng Tân ùn ùn.

Sư cụ đứng dậy chống gậy bước ra giàn dưa cấm cái dùi đánh vào chiếc phèn la ba cái. Chú Tân vội phóng mình vào rồi đứng chắp tay.

Sư cụ chùi mặt:

- Mi đó hả Tân? Răng mi biết tao muốn kêu mi mà mi vô?

Chú Tân vòng tay dạ dạ, sư cụ sai chú bắt ghế đẩu ngồi rồi hỏi:

- Mi ưng học tới mô?

Chú Tân ngóc đầu lên:

- Dạ cái chi răng ông?

Sư cụ gắt:

- Tao hỏi mi ưng học thành tới mô?

Chú Tân gãi sột sột:

- Ông nuôi con ăn học tới mô cũng được ông à.

- Thúi như cá trích, ta hỏi mi răng mi không trả lời cho chững chạc?

Cái mặt đi tu mà còn thèm ăn kẹo. Đi tu là phải trở thành người lớn. Đi tu không được thèm ăn kẹo.

Chú Tân cười:

- Con có thèm ăn kẹo mô ông?

Sư cụ nạt:

- Im đi! Cái miệng cứ chách chách. Nói ra cái chi là vồ lấy chách chách…

Đột ngột sư cụ bảo chú Tân ngồi xích lại gần. Cầm hai vai chú mà lắc lắc. Thằng ni vai ngang như đòn gánh, thằng ni ngực tròn như ngực La Hán, thằng ni xương cứng như kim cương. Sư cụ đưa hai bàn tay xoa chiếc đầu như trái dừa của chú tiểu.

- Mi ăn của tao bao nhiêu gạo, tao nuôi mi như chim ấp trứng, như gà mẹ ủ gà con. Mi ở với tao sướng quá nên cái đầu của mi tròn xoay như trái mù u. Mi chạy mau hơn người ta, gân cốt mi cứng hơn người ta, hai bàn chân mi ngón nào cũng dài bằng nhau cả. Tao săn sóc mi từng mụt ghẻ mụt sài. Trời ơi, hai đứa bây giờ ở với tao, tao đổ mồ hôi ra cho tụi bay ào ào, tao hà hơi tao ra cho tụi bay, tao trầy da tróc vẩy, tao lóc xương rút gân cho tụi bay.

Cái miệng tao hay bàu bàu la tụi bây, nhưng thiệt cái lòng tao không nỡ. La mắng tụi bay là một việc làm hết sức trái lòng. Ngày mô tao cũng quở phạt tụi bay, đêm mô tao cũng nằm tao thương xót tụi bay… Sống với tao khó hơn đi tu, ở với tao khó hơn tuân theo giáo điều Phật, bay sống nổi với tao là bay đi tu đến nơi đến chốn được, bay thành thầy, thành hòa thượng cũng được. Tao đi mấy chùa khác, tao thấy đệ tử người ta không dạy không dỗ như tao đối với tụi bay đó, mấy thằng nhỏ nhởn nha nhởn nhơ như nộm đực.

Tao mà đã nhận nuôi học trò là tao lựa giống thật kỹ, tao nặn tao bóp kỹ lắm, tao tẩy tao chùi kỹ lắm. Học trò tao không có cái thứ vác mặt ra đường bắt tắc kè, không có cái thứ ăn hàng như mõ hoét, không có cái thứ mê chơi khoái giỡn… đứa mô hay cười hay nói tao đấm lọi răng, tao truốt lưỡi như truốt con lươn, tao moi bộ lòng ra tao làm dồi. Mình là kẻ tu hành, mình phải khóa mắt lại, bịt miệng lại, thấy vui không cười, thấy đẹp không ngó, mình dừng để người trần ai nhìn vô mình mà nói: Thưa thầy, cho con mượn cái lược.

Chú Tân vẫn ngồi kẹp hai chân vào cây trụ ghế, đầu miệng mường tượng mấy câu hét từ miệng con Hằng: “Không tiền cho nên đói ròng phải nằm co. Không tiền cho nên sống bà con không có. Con người như điên cũng vì thiếu thốn đồng tiền. Tiền luôn trong túi có ai khinh mình. Nhờ lúc phú quý bà con đông hàng ngàn. Dòm mình giàu có biết bao nhiêu bạn bè. Trong khi sa sút cúi mặt đành làm ngơ. Thương nhau có tiền, xa nhau túi không.

Chiến tranh do miếng ăn mà ra. Chiến tranh đến bao giờ mới thôi. Thật chán ngồi thấy đời sống, lừa dối chỉ cốt miếng ăn, dù biết người chết mình sống, lâm nguy bà con xô đuổi”. Cái con Hằng biết nhiều bài hát thật ngộ quá ta. Nghe nói anh con Hằng vừa đi xe đạp vừa đờn violon, vừa ăn chuối vừa thổi kèn tây. Nghe nói anh con Hằng đêm nào cũng đờn địch đến hai giờ sáng. Mà con Hằng giàu lắm, con Hằng không thèm ăn xôi, không thèm ăn trái bứa mà chỉ ăn trái giáng châu, không thèm ăn trái thị, chỉ ăn bom.

Chú Tân bất giác ngúc ngắc cái đầu, sư cụ hét:

- Cái thằng, cái đầu lâu mi làm chi ngúc nga ngúc ngắc như gà cồ vậy?

Chú Tân chíp miệng cúi xuống cười, chú chọt hai chân xuống đất thì sư cụ tiếp:

- Ngồi yên nà! Làm chi mà tay chân quơ như càng cua rứa?

Sư cụ chậm chạp uống hai chén nước trà nói tiếp, đưa tay dụi mắt hồi lâu mới nói:

- Thầy y tá vừa tin cho tao biết là hết cả bạn hàng trong chợ đều đồng tình đóng góp nuôi mi ăn học đến nơi đến chốn.

Chú Điệu chọt chân đứng xuống đất:

- Ông nói chi răng ông?

Sư cụ nhíu mày:

- Cái thằng mi làm chi mà lăng quăng lăng quăng cái bộ vài tới rứa?

Chú Tân gãi đầu:

- Ông nói chi con không hiểu?

Sư cụ gắt:

- Mi làm chi mà luống cuống như con rết nhiều chân rứa?... Tao nói là tất cả anh chị em tiểu thương bán hàng ở bên chợ đều đã quyết định đóng góp cơm gạo bạc tiền nuôi mi ăn học cho tới cùng đích.

- Rứa là răng ông?

- Ai biết răng mà hỏi. Tao nói chi thì mi biết rứa là được rồi. Đừng hỏi nữa thằng móm.

Chú Tân chà chân xuống đất:

- Con không hiểu chi cả.

- Cái chi mi cũng ưng tra hỏi lục vấn om sòm.

Chú Tân nghiêm trang:

- Thầy y tá nói mấy mụ bên chợ nuôi con đi học đến nơi đến chốn. Ông ơi, tại răng rứa, tại răng mấy mụ lại thương con rứa? Tại răng mấy mụ không chọn Điệu Lý mà chọn con? Điệu Lý ông vẫn khen là đạo mạo hiền lành, còn con ông nói là ma lanh ma lảnh mà.

Sư cụ lại gắt:

- Thì thầy y tá nói rứa thì tao hay rứa chớ răng.

- Nhưng mà tại răng người ta lại không nuôi Điệu Lý rứa ông?

- Biết à?

- Tại răng người ta không nuôi cả hai đứa ông hè?

Sư cụ nạt:

- Hè hè cái tổ cha mi.

Chú tiểu cười:

- Tại răng ông hay chửi con rứa ông?

- Cha mi tao cũng chửi nữa chớ mi.

Sư cụ uống hết chén nước trà, giọng khàn khàn:

- Mi được người ta nuôi ăn học. Giới tiểu thương nuôi mi ăn học. Mụ bán trứng thì góp tiền bán trứng nuôi mi, mụ bán khoai lang thì nuôi mi bằng củ khoai lang, mụ bán cá thì nuôi mi bằng tiền bán cá, chị bán ớt thì góp bạc cắc bạc bán ớt nuôi mi, bà bán thịt, bán tôm, bán hàng xén, bán đồ gia vị, bán gạo, bán đậu, bán guốc, bán vải, bán cơm, bán cháo, bán bún bò v.v…

Người ta bán bưng nuôi con, nuôi chồng người ta, bây giờ người ta rút bớt máu huyết, rút bớt tủy sống người ta ra, người ta đổ thêm mồ hôi của người ta ra để nuôi mi ăn học đến nơi đến chốn làm sáng danh nhà chùa, làm sáng danh đạo Phật ra. Mi học để cho đạo Phật, mi phải thắp cho đạo Phật cả trăm ngọn đèn con ơi. Mi sẽ là vị đại đức đỗ đạt rất cao, mi phải đỗ tới tấn sĩ. Như vậy là mi sướng lắm con ơi. Mỗi người tiểu thương một vũng mồ hôi, mỗi người tiểu thương một búng máu, mỗi người tiểu thương một khúc xương ghép lại nuôi mi đó con ơi. Mi nhận ơn to nghĩa nặng lắm con ơi. Mi phải xoay mặt vào vách mà học, mi phải đào hang để xuống đó mà học, mi phải leo lên cây lớn để ôm cây mà học.Mi vừa học chữ mi vừa học kinh nhà Phật.

Mi phải nghiên cứu thật sâu xa cái triết lý của Phật Thích già. Mi phải nhất định trở thành một ông tấn sĩ, và song song với việc trở thành một ông tấn sĩ, mi phải trở thành một đại đức thượng tọa. Mi được đi ra ngoại quốc mà học đó con, nhưng khi trở về mi phải trước tao trụ trì cái chùa ni với thằng Lý. Mi phải cùng với thằng Lý cai quản chùa ni. Mi phải cố tu và cố học con ơi. Từng cọng rau nuôi mi, từng củ khoai nuôi mi, từng cái trứng nuôi mi… Mồ hôi bên chợ Đông Ba nuôi mi, nước mắt ở chợ Bến Ngự nuôi mi, hột gạo lứt gạo rằn ở chợ xếp nuôi mi, mi phải đội ơn từng muỗng nước mắm, từng trái ớt quả cà lon gạo…

- Dạ dạ bẩm ông ạ!

Hai thầy trò giựt mình, sư cụ hom hem nhìn lên, chú Tân kêu:

- Thầy y tá!

Sư cụ nạt:

- Cái thằng vô phép vô tắc. Vòng tay lại mà thưa thầy, ai cho mi kêu cộc lốc là thầy y tá?

Thầy y tá vỗ đầu chú Tân:

- Dạ được mà ông, ông đã kể cho Điệu nghe chưa?

Sư cụ:

- Tui đang kể cho hắn nghe đây.

Người đàn ông nhìn chú tiểu:

- Chú có cảm tưởng răng chứ?

Điệu Tân nhìn thầy y tá:

- Con sợ quá thầy y tá ơi!

Thầy y tá cười hề hề:

- Sợ chi mà sợ Điệu, ăn học bỗng của dân lao động mà đi học thì sợ cái chi mà sợ Điệu?

Người đàn ông quay qua vị sư già:

- Ông có ưng cho Điệu qua nước Anh không ông?

Sư cụ chớp chớp cặp mắt leo lét:

- Bên nước Anh có ai theo đạo Phật đi chùa đi chiền không?

- Răng lại không ông? Bên nước Mỹ còn có người đi tu nữa là…Chùa chiền mọc lên biết mấy mà kể.

- Nhưng người mình qua đó du học có nhiều không thầy?

- Bên nước Úc người ta còn qua nữa là.

Cặp mắt sư cụ hình như nhắm lại:

- Nước Úc là nước ra răng?

- Nước Úc là tù binh của nước Anh. Những tù binh nước Anh bị đày biệt xứ lập nên một nước gọi là nước Úc.

- Nước Úc có thầy tu không?

- Chắc không.

Sư cụ lắc đầu:

- Thôi, tôi không cho thằng Tân qua nước Anh học, cũng không cho thằng Tân qua nước Úc học. Nước Anh bắt con người ta làm tù binh nhiều quá là một nước độc ác, nước Úc toàn là kẻ tôi phạm là một nước xấu. Hai cái nước đó qua không được rồi đa.

Thầy y tá hất mặt tới trước:

- Con có chịu qua nước Mỹ học không?

Sư cụ nói:

- Người nước Anh không có gốc gác chi cả. Người dân ở đó chỉ ăn xài tầm bậy tầm bạ.

Thầy y tá cười:

- Nước Ý được không ông?

- Ui, nước đạo, nước Ý toàn người đạo ở, qua bên răng được.

- Qua nước mô ông cũng không ưng hết, vậy thì nước Pháp chắc ông cũng không ưng?

- Tây đầm họ có cúng kiến lễ bái ăn chay niệm Phật chi mô mà mình cho học trò mình qua bển.

Thầy ý tá cười hề hề:

- Ông ơi, khó đó ông ơi! Thôi, chú qua nước Ấn Độ đi, cả nước Phật. Đức Phật Thích Ca sinh ra ở nước Ấn Độ nên toàn dân nước Ấn đều theo đạo Phật, nhà cửa toàn chùa là chùa, con người ta bên đó ăn tòan rau toàn cỏ thấy heo là vái rồi đi, thấy bò cũng vái một cái rồi đi. Qua bên mà học thì tuyệt.

Sư cụ mở mắt ra:

- Mô có, nước đó giết gà nhiều quá. Cả nước họ ăn cà ri gà mà. Thầy không nghe người ta đồn đó răng? Trước tôi có ý định cho hắn qua nước Tàu, nhưng sau nghĩ lại người Tàu đâu có thông minh bằng nước mình nên tôi thôi.

Thầy y tá cúi xuống uống nước, gương mặt đăm chiêu. Sư cụ tiếp:

- Tui có ý định rồ, tui muốn cho thằng Tân qua du học bên nước Nhật Bản.

Thầy y tá vỗ tay:

- Ông nghĩ ra cái nước Nhật Bản thiệt hay rồi đa. Ông thiệt là cao kiến.

Thầy y tá bẻ hai trái chuối, hai tay cầm đưa ông một, mình ăn một. Sư cụ bóc trái chuối ra, trù trừ đưa lên miệng:

- Ờ mà thầy Lương nè! Đến lúc nào thì thằng Tân đi?

- Dạ, đợi chú được mười hai tuổi thì cho đi.

- Ờ, cũng chẳng bao xa.

Sư cụ quay qua kêu Điệu Tân:

- Thằng chó, mi cám ơn thầy y tá đi mi.

Thầy Lương xua tay:

- Tui có ơn có nghĩa chi mô… Bậy chú…

Sư cụ nói:

- Cũng nhờ thầy tUyển truyền, làm môi giới nên họ mới chịu nuôi thằng Tân. Mi vòng tay lại lạy thầy y tá đi Tân.

Mi sướng hơn ai hết đó Tân ơi, mi đẻ bọc điều… Rõ ràng rằng thằng ni là thằng đẻ bọc điều… Trời Phật ban ơn cho mi nhiều lắm. Mồ hôi bên chợ Đông Ba nuôi mi, nước mắt ở chợ Bến Ngự nuôi mi, mi phải đội ơn từng muỗng nước mắm, từng trái ớt quả cà lon gạo… Lạy bốn phương trời, lạy mời phương Phật đi con. Khóc đi con rồi cố gắng mà học, lạy tạ đi con rồi vùi đầu mà học. Học mà tu, tu mà học, vừa học vừa tu, học bao nhiêu, tu bấy nhiêu.

Tất cả bạn hàng tiểu thương bên phố nhịn ăn bớt tiêu nuôi mi để mi làm vẻ vang cho đạo Phật. Nhất định mi phải học để làm vẻ vang cho đạo Phật. Người ta nuôi mi để mi củng cố đạo pháp. Mi là người của đạo giáo, một cán bộ tu sĩ. Rồi đây mi không còn là học trò riêng của tao nữa, mi có lẽ cũng không còn là con riêng của ngôi chùa này nữa. Mi là của công, mi là của một xã hội nhỏ. Mi là con trời con Phật. Mi là đứa học trò quý nhất của tao, gắng học đi con cho ông sướng, cho ông mát ruột. Ông, ông cũng òa khóc với con đây Tân.

Cái số thằng Tân như rứa là đỏ gắt gay rồi. Tôi nghĩ lại mà tui thương thằng Lý quá! Răng thì răng tui cũng quyết cho hắn học tới tú tài. Huê lợi trong vườn tui bán cho hắn hết. Mấy món tiền lẻ bà Sứ cúng chùa, tui chôn dưới đất tui cũng mi lên cho hắn. Tui hay nhét bạc vào mái tranh, tui hay dít tiền vô kẹt giường. Tui cho thằng Lý hết, còn thằng Tân người ta cho hắn như thế là đủ rồi. Thôi thằng Tân mi ra tìm thằng Lý mà chơi đi.

Thầy y tá ngồi nói chuyện đến chạng vạng cơm dọn ra mới xin về. Sư cụ cầm ở lại ăn cơm nhưng không được.

Sư cụ biểu chú Tân:

- Mi ra kêu thằng Lý vô đây. Hai đứa trải chiếu ra ngồi ăn cơm dưới chân tao, mi gần đi rồi. Từ rày sắp sau tụi bay trải chiếu ngồi ăn cơm dưới chân tao cho tao thấy mặt.

Buổi cơm tối đó, sư cụ phát thêm cho hai chú nải chuối mật với hai cái bánh ú. Hai Điệu ăn bốn chén cơm, tráng miệng hết nải chuối rồi đứng dậy.

Sư cụ hỏi:

- Răng tụi bay không ăn bánh ú?

Chú Lý cười:

- Để dành ông ơi.

Sư cụ cho hai chú chạy chơi một lát rồi bắt vào học tới 9 giờ đêm. Hai chú bưng cây đèn bão vào buồng xép nhảy lên giường buông mùng mà nằm ngủ.

Điệu Lý trùm mền chừa mặt ra hỏi:

- Chú được đi Tây phải không chú?

Điệu Tân trở mình:

- Đi nước Nhật Bản chớ đâu có đi Tây.

- Thầy y tá cho Điệu đi hả?

- Mô, có bạn hàng ngoài chợ cho.

Điệu Lý xoay mạnh người đạp vào chân bạn:

- Điệu có mừng không Điệu?

Chú Tân lắc đầu:

- Tui không chi hết.

- Điệu đi Nhật nhớ học võ thêm nữa nghe.

- Ừ, tui học võ rồi tui truyền lại cho Điệu.

- Tui xin ông với Điệu được không he?

- Ờ, mấy bữa ni mi ông có vẻ hiền lắm, chú xin ông đi, chắc ông không chửi đâu!

Chú Lý rướn người lên nằm im lìm. Ngọn đèn bão xuống tim chỉ còn lờ mờ đủ sáng. Căn buồng xép hai chú tiểu ngủ đêm cũng như ngày không khi nào đóng cửa.

Chú Tân nói tiếp:

- Mà tôi chẳng ngán ông la rồi đa! Không phải vì ghét mà ông la tụi mình, ông la bao nhiêu, ông thương bấy nhiêu.

Chú Lý ngồi dậy:

- Ờ ờ… ông la luôn mà mình không oán, chú được đi Nhật tui cũng không buồn nữa, chú đi Nhật chú không được ở bên ông, tui ở đây tui ở bên ông suốt đời.

Chú Tân vùng ngồi dậy. Đôi mắt chú chợt ướt. Tui đi, tui không được ở với ông, tui xa ông vĩnh viễn rồi. Ông chết chắc tui không thấy mặt rồi, tui sẽ nói lại với thầy Lương là tui không đi gấp đâu, tui chờ ông chết tui mới ra đi.

Chú Tân mò mẫm cầm bàn tay bạn. Tui ở đây thêm với chú vài năm nữa. Lỡ ông “không” rồi, chú một mình trông coi chùa răng được.

Chú Lý thều thào:

- Thôi, chú qua bên nớ mà học văn học võ.

Chú Tân khóc oà:

- Không, không…

Chú Lý nói:

- Chú quên là ông có bao nhiêu đệ tử à. Ông trụ trì chùa Từ Thiện cũng là đệ tử của ông, thầy Minh Dưỡng cũng là học trò của ông. Tụi mình là đệ tử đời sau chót của ông mà… Ông “không” rồi, mấy thầy họ đến đây coi chùa.

Chú Tân nín khóc:

- Nhưng mấy thầy còn có chùa của mấy thầy. Mấy thầy họ cũng đang cần thu đệ tử để dạy dỗ. Ông nói với thầy y tá là ngôi chùa này ông giao toàn quyền cho chú.

Hai chiếc đầu trái dưa cùng chiếu lớn trên tường trong leo lét ánh sáng chiếc đèn nhuốm vẻ yểu mệnh. Giữa vo ve tiếng muỗi, hai chú bé ngồi ôm đầu gối thật giống nhau, nỗi buồn của họ cũng giống nhau và không tiện thở dài. Hai chú bé ngồi ôm đầu gối co ro người lại tròn hai cục.

Chú Tân ngáp:

- Bây giờ thì tui nửa ưng đi nửa không ưng đi.

Chú Lý tự nhiên rướn giọng:

- Thôi chú, chú qua bển mà học võ sướng rồi chú… Ngày xưa mấy vị cao tăng đều võ nghệ cao cường. Ngày xưa, ai đi tu cũng được học võ hết cả. Mỗi ngôi chùa là một trường dạy võ, vị sư già dạy cho vị sư trung niên, vị sư trung niên truyền nghề cho vị sư trẻ, vị sư trẻ dạy cho học trò, bọn đệ tử nhỏ như tụi mình cũng học tập thao luyện cả ngày để vài năm sau biến thành cao thủ.

Chú Tân gật cổ:

- Ừ, ừ, tại sao đời bây giờ nhà sư nào cũng yếu xìu nhì?

Chú Lý cười:

- Ông của tụi mình thì đêm nào cũng hục hặc ho hen. Trong con người ông chẳng có một miếng võ nào cả.

- Vậy mà tụi mình ngó ông oai ghê.

Chú Lý nắm tay bạn:

- Nhiều khi ông có võ mà ông giấu… Đêm khuya ông mới choàng áo đen bịt mắt đi bắt kẻ gian.

Hai chú chợt rít lên cười những tiếng hi hi thật cao. Chú Lý giỡn:

- Chú đi qua bên nớ học rồi về đổi ngôi chùa này thành chùa Thiếu Lâm đi chú!

ChúLý vỗ tay một phát, lắc đầu cụng vào trán bạn một cái và cả hai ngoác miệng cười giọng cao giọng thấp. Chú Tân bỗng nhìn lên nhà trên thè lưỡi rồi đưa tay che miệng lại. Nhưng cụ đã hiện ra ở cửa:

- Hai cái thằng khuya khoắt không ngủ còn phá rúc chi đó?

Hai chú tiểu vội nằm xuống nhắm mắt bậm miệng ngay đơ người như con cá ướp muối đem phơi. Sư cụ bước vô bên giường vạch màn thờ đưa mặt vào mắng:

- Hai cái thằng tại răng khuya rồi mà không ngủ? Tụi bay có muốn tao đánh một cái dập xương sụn ra không?

Hai chú nằm im phăng phắc. Sư cụ với lấy cây đèn bão soi lên hai người. Tụi bay giả đò ngủ phải không? Tụi bay nín thở phải không? Coi tề! Mắt nhắm lại để ngủ thì làm chi mà nhăn dữ rứa? Hai cái thằng chó, tụi bay muốn thức thì tao cho thức cả đêm đó. Hai cái thằng quỷ sứ, ban đêm nằm trong phòng mà cũng rượng. Có hai thằng đực ở với nhau không thôi mà cũng trững. Tụi bay muốn ra cầu tiêu mà ngủ không? Tụi bay muốn bốc dòi ở cầu tiêu mà ăn không? Hai cái thằng nuôi cho béo bự mập mỡ để đêm hôm này làm như giặc vậy. Tụi bay muốn phá cửa chùa xong ra phố ăn trộm tiệm vàng hả?

Tụi bay muốn đánh cướp nhà băng hả? Tụi bay muốn giật mìn chuyến xe lửa, muốn phá sập cầu cống hả? Nì nì! Tụi bay có muốn xin ra khỏi chùa thì tao cho liền. Tụi bay muốn ở đây ăn cơm đi học hay là muốn đi bán báo đánh giày? Tụi bay muốn ngủ trong buồng ấm hay là ôm chiếc chiếu rách mà lang thang đầu hè xó chợ giành cạp xương phở với mấy con chó?

Nãy giờ có tiếng khò khè ướt nước mắt, có tiếng sụt sịt mũi ngột ngạt, rồi cả hai chú tiểu cùng òa khóc một lúc. Sư cụ run run khổ người, lập cập bỏ cây đèn bão xuống đất rồi ngồi xuống giường quờ quạng đặt tay lên ngực hai chú tiểu. Tại răng tụi bay khóc? Mọi hôm tao la mắng ê chề tụi bay, tụi bay vẫn trơ trơ ra không khóc lóc gì hết. Tại răng tụi bay khóc? Các con giận ông hả? Ông mắng chửi các con chớ có bao giờ mắng thiệt các con đâu mà các con tủi? Ông hay có tật nói động mạnh tới các con, các con đừng chấp cái sự đó.

Lúc nào ông cũng thương các con như núm ruột trong bụng ông. Các con mà giận ông lỡ ông rầu ông bịnh ông chết thì ai ở với các con. Các con ở với ông lâu quá rồi, ông săn sóc các con từ mụt ghẻ, mụt sẩy. Ông tắm gội cho các con, ông dữ ở cái miệng nhưng ông hiền ở cái bụng. Bụng ông chỉ biết các con mà thôi, ông muốn sống thật lâu để nuôi các con, ông muốn sống thật lâu để ăn miếng cháo các con nấu.

Tụi bây giận ông mà khóc, tụi bay lẫy ôn mà khóc. Sư cụ lấy tay áo quệt nước mắt cho hai chú tiểu. Thôi tụi bay nín đi, ông thương tụi bay. Ngày mai tụi bay muốn chi ông cũng chiều. Ông sẽ cho tụi bay tiền ăn kẹo kéo Bắc Kỳ, ăn bánh bò, ăn kẹo đậu phộng. Tụi bay đừng có nằm dính cục vào nhau mà khóc như vậy làm ông khổ lắm. Tụi bay có ông, tụi bay không sợ bơ vơ.

Ông muốn rằng đêm khuya tụi bay đừng có thức dậy nói chuyện côi cút với nhau nữa mà thảm lắm. Ngày mai ông sẽ nhờ bà Sáu đi chợ mua nấm về nấu cháo cho tụi bay ăn. Thôi ngủ đi hai con chó con, hai con cún.

Sáng hôm sau khi dứt khóa kinh đầu, hai chú tiểu không hối hả vo gạo nấu cơm. Sư cụ bảo chú Tân lấy những cây củi to nhúm bếp, sai chú Lý rửa cái nồi to bằng chiếc thúng gánh nước rồi ba ông con ngồi xúm lại cắt râu bắp mới hái chiều hôm qua cho vào thùng luộc.

Sư cụ uống xong bình trà thì bắp vừa chín. Hai chú tiểu vớt ra một thúng đầy. Ông biểu sắp hai đĩa bày lên bàn thờ cúng Phật sửa soạn một rổ đem biếu mầy bà bên cạnh. Còn lại bao nhiêu ba ông cháu ngồi cạp với nhau trên tấm ván gỗ. Bắp ngọt ghê ông ơi. Bắp đầu mùa ngọt thiệt ngọt, bẻ vô nấu ăn liền càng ngọt nữa. Ông ơi, ông uống nước luộc bắp không để con múc cho ông một chén. Bộ tụi bay cho đường vô hay răng mà nước ngọt dữ ri? Tụi bay uống mỗi đứa hai chén thôi kẻo học đái ra quần, tụi bay đổ hết cả nước vào ghè để dành uống cả ngày.

Chú Tân, chú Lý nhét mấy quả bắp vào túi vải mang đến trường. Chú Lý nói tui phải cho thằng Phê một trái vì hôm qua hắn cho tui cóp pi bài toán.

Chú Tân trợn mắt:

- Tui mét ông chú ngồi chú nói chuyện với con Hằng.

- Con Hằng nói chuyện với tui chớ tui đâu có nói chuyện với hắn.

Chú Lý cười:

- Chú không nói chuyện tại sao cái miệng chú cứ há hốc ra rồi tía lia tía lia?

Chú Tân lắc đầu:

- Tui không có ưng nói chuyện với hắn rồi đa.

- Chú phải nói chuyện với con Hằng, con Hằng mới nói chuyện với chú.

Chú Tân làm thinh, chú Lý tiếp:

- Chú đem bắp đi cho ai mà đem tới bốn trái?

- Tui đem cho thằng Thiện, thằng Thọ, hôm qua hắn cho tui chấm mực.

Chú Lý vỗ tay:

- Tui méc ong chú đi học mà quên đem bình mực tho.

Hai chú tiểu chúi mũi đi tới đám đông trước mặt khi chú Tân bước vô mái hiên trường, con Hằng cười:

- Kính chào quý vị thượng tọa, đại đức tăng ni…

Hai chú bé vào lớp cất cặp rồi đi moi đất đánh bi. Con Hằng xông tới:

- Cho tui đánh bi với.

Chú Tân nói:

- Con gái mà đánh bi chi. Con trai mới đánh bi.

Hằng bĩu môi:

- Con gái đánh căn cũng được chứ đừng nói đánh bi. Hai Điệu cho tui chơi với.

Chú Lý xua tay:

- O là con gái, o phải tới chơi mấy chỗ con gái.

Hằng phụng phịu:

- Tôi chơi đánh bi thôi.

Chú Lý chỉ ra sân:

- Nội đây nội đó con gái không ai chơi đánh bi hết.

- Mà tui có chơi thì làm răng?

- Hái lá bông mà chơi buôn bán đi.

- Tui chơi đánh bi với hai Điệu cơ.

- Tụi tui không chơi đánh bi nữa.

- Rứa hai Điệu chơi chi?

- Chơi chi mặc tui.

Con Hằng méo miệng mếu máo, nước mắt đong đầy. Chú Lý rỉ tai chú Tân: mắt con Hằng to bằng cái muỗng, Điệu cho con Hằng trái bắp đi. Chú Tân gật đầu:

- Ê ấy… ấy, cho ấy trái bắp đấy. Ấy đi chỗ khác chơi cho tụi tui đánh bi.

Chú Tân moi bị lấy ra trái bắp cho con Hằng. Cô bé bóc lá, lấy hết râu đưa lên miệng cạp. Người răng vác lẽ săn rứa. Hai hàm răng sún hết, cha lựa trái bắp cũng sún hết cha. Trái bắp rứa mà ngọt ghê! Chú ni biết lựa bắp ghê! Chú mua bắp ở mô ri? Hồi sáng dì hai cũng mua bắp cho cả nhà ăn điểm tâm. Tui ngồi lựa bắp với dì hai, tui lựa trái mô cũng ngon hết. Tui còn biết lựa mãng cầu, lựa cam lựa quít. Lựa quít thích lắm, trái quít mô da nổi lèng bèng mới ngon.

Bọn nhóc nhô chưa vào trường, đứng quay lấy nhau ở cổng. Đi hái me ăn. Đi lại nhà thương coi mụ điên. Đi lại nhà xác coi người chết. Thôi không đi coi người chết sợ đêm về nằm chộ. Đi coi mẹ điên thôi. Mụ điên trèo lên mái nhà dỡ ngói liệng xuống chiếc xe điện. Mụ điên cầm cành cây múa hát khóc một hồi rồi cười ré lên.

Cả bọn nhún chân vỗ tay, thằng Lãng chỉ vào mặt con Hằng:

- Ê, con ni có một người chị điên.

Thằng Chắc nheo mắt:

- Chị mi điên phải không Hằng? Chị mi thất tình nên điên. Lêu lêu mắc cở, em mụ điên.

Thằng Túc méo miệng:

- Chị con Hằng ưng ông Tây mà cha con Hằng không cho lấy. Chị con Hằng tự tử rồi điên luôn.

- Lêu lêu em mụ điên, em mụ điên. Má ơi, con má đã lớn má cho con lấy chồng. Lấy ai cũng lấy liền. Hu hu, lấy ai cũng lấy. Lấy Tây con lấy liền.

Con Hằng vứt cặp sách xuống đất chống nạnh. Thằng Lãng, thằng Chắc, thằng Tác, chút nữa vô học tao méc cô. Tụi bay có giỏi nói nữa đi. Ừ, chị tao điên đó. Tao không điên tao có xấu không? Chị tao điên chị tao có xấu không? Người điên không xấu. Đứa mô đi chọc người điên mới là đứa xấu. Cái đồ mất dạy hẻm hóc, cái đồ cù bơ cù bấc mới đi theo chọc người điên. Lát nữa tao méc cô tụi bay đừng trách tao. Cô giáo đi dạy trễ.

Thầy giáo lớp nhất qua bắt cả lớp đứng dậy mười lăm phút, sai thằng liên toán trưởng lên đứng trên bảng biên tên ai nói chuyện để phạt.

Thằng liên toán trưởng cầm cục phấn đứng trên bục gỗ hầm hầm nhìn xuống miệng ngậm cứng ngắc. Cả lớp vòng tay nhìn lên. Thằng Túc che miệng nói vào tai thằng Thiệu ba tao nói ăn trộm với ăn cướp là hai nghề khác nhau. Ăn cướp là giựt đồ giựt của ban đêm. Thằng liên toán trưởng liền viết lên bảng đen thằng Thiệu thằng Túc chồm qua chú Lý nói Hằng cho tao mượn cây viết chì cu lơ tí, tao vẽ trái cà chua chín, tao vẽ dĩa xà lách. Trưởng lớp bại biên vào bảng đen: Thiện.

Thằng Thiện đứng dậy:

- Trò Văn, tui nói chuyện mô mà trò biên tên tui?

Liên toán trưởng nói:

- Trò kêu Điệu Lý để nói chuyện.

- Tui rủ Điệu Lý đánh cờ ca rô, bộ đánh cờ ca rô cũng cấm nữa à? Con Hằng lấy miếng giấy nhỏ cầm cây bút chì viết. Điệu Tân ơi, đố Điệu Tân biết con đường Trần Hưng Đạo có tất cả mấy cây cột điện? Chú Tân vội lấy miếng giấy viết vội: Đường Trần Hưng Đạo có mười sáu cây cột đèn điện. Trật lất.

- Tui đếm rồi, đếm tất cả mười sáu cái cột điện từ đầu cầu Gia Hội lên. Đường Trần Hưng Đạo dài chừng mô chú biết không? Dài tám cây số. Không, đường Trần Hưng Đạo dài chừng mô? Dài từ mô? Từ cầu Gia Hội đến cầu Bạch Hổ. Ui, không phải, từ cầu Gia Hội đến chùa Linh Mụ. Từ cầu Gia Hội đến chùa Linh Mụ có bao nhiêu cột đèn điện? Không biết, tui chỉ đếm từ cầu Gia Hộ lên đến Phú Văn Lâu có mười sáu cột đèn điện. Hôm thầy y tá dẫn đi mua thuốc, tôi với Điệu Lý vừa đi vừa đếm.

Liên toán trưởng biên trên bảng đen:

Hằng.

Hằng đứng dậy:

- Tui làm chi mô? Ai nói chuyện chi mô mà biên tên người ta? Bộ muốn biên tên ai thì biên à?

Thằng liên toán trưởng bỗng đứng thẳng phắc hô nghiêm và hô khẩu hiệu của lớp. Thầy giáo lớp nhất đi vào nói:

- Cô Luyến nghỉ, cho các em về.

Bọn học trò reo giòn vỗ tay rập ranh nhau phóng mình ra khỏi lớp, vài đứa đưa tay lên miệng a a. Vài đứa hát ò kè thằng kè đánh đu, thằng Tây nhảy dù, Zoro bắng súng. Tiến lên Zoro nhào vô, Tarzan nhảy dù, thằn lằn cụt đuôi.

Con Hằng đi theo hai chú tiểu nhỏ rủ:

- Đi tới đường Lê Lợi chơi! Đi tới đếm con đường Lê Lợi có bao nhiêu cột đèn.

Điệu Lý nhìn Điệu Tân:

- Ông la chừ, ông không cho đi lêu lõng giữa đường.

Con Hằng đưa tròn tròng mắt:

- Hay là về nhà tôi hái me ăn?

Điệu Lý lắc đầu:

- Ông tui dặn không được vô vườn tược nhà ai mà leo trèo.

Ba đứa trẻ lúc thúc đi với nhau. Ngang qua con đường rẽ vào nhà mình, con Hằng không quẹo. Hắn đi theo hai chú nhỏ lại nhà sách Ngô Văn Mạch thuê truyện về coi.

Điệu Lý nói:

- Ấy, ấy, ấy đi mô thì đi riêng, đừng đi chung với tụi tui.

Con Hằng bĩu môi:

- Được lục lộ ai chộ nấy đi. Đường của chính phủ chứ bộ đường của chùa hay răng cấm tui đi?

- Thì ấy cứ đi trên trước, hoặc đi ra sau, tại răng ấy cứ kè kè theo tụi tui hoài?

Con Hằng cười:

- Tui lên chùa méc ông hai Điệu đi tới nhà sách Ngô Văn Mạch thuê truyện về đọc.

Chú Lý ré lên:

- Cửa chùa