Chương 8

Chứ còn sao nữa! Cô em họ tôi sắp lên đến thiên đàng. Đầu cô ấy ngật về đằng sau, khuôn miệng xinh xắn của cô ấy hé mở, đôi mắt mênh mang của cô ấy nuốt lấy cái vô tận, nếu không phải là ngược lại, gương mặt của cô ấy là một nụ cười rạng rỡ, và thế là, cô ấy chết, tôi buông tay, tôi thả cho xác cô ấy trượt xuống lòng hồ, nó nổi ngửa – đôi mắt cô ấy ngây ngất nhìn trời, sau đó Léopoldine trôi đi và biến mất.

- Ngài sẽ vớt cô ấy lên chứ?

- Không phải ngay lập tức. Thoạt tiên, tôi suy ngẫm về việc mình đã làm.

- Ngài hài lòng về mình chứ?

- Đúng vậy. Tôi cười phá lên.

- Ngài cười ấy à?

- Đúng vậy. Tôi nghĩ thông thường những kẻ sát nhân vẫn khiến người khác phải đổ máu, trong khi tôi đây không làm nạn nhân của mình đổ đến một giọt máu, tôi đã giết cô ấy để ngăn chặn cố ấy xuất huyết, để trả cô ấy về với sự bất tử nguyên thủy và không vấy máu. Một nghịch lý như vậy đã khiến tôi phì cười.

- Ngài có một khiếu hài hước lạc lõng đến lạ lùng.

- Sau đó, tôi nhìn mặt hồ, gió đã xóa sạch những xoáy nước cuối cùng gợn lên khi xác Léopoldine chìm xuống. Và tôi nghĩ rằng lớp vải liệm này rất xứng với cô em họ của mình. Tôi bỗng nhớ đến vụ chết đuối của Villequier và nhớ đến câu khẩu hiệu: “Hãy chú ý, Prétextat, không lặp lại, không rập khuôn kẻ khác.” Thế nên tôi lặn xuống, tôi lặn xuống tận đáy hồ màu lục nhạt nơi cô em họ đang đợi tôi, vẫn thật gần gũi với tôi và trở nên bí hiểm giống như một di tích chìm dưới đáy nước. Những lọn tóc dài của cô ấy phấp phới phía trên khuôn mặt, và cô ấy nở một nụ cười bí hiểm thường thấy trên các cột tượng.

Im lặng dài dặc.

- Rồi sau đó?

- Ồ, sau đó... Tôi đưa cô ấy lên mặt nước và ôm thân thể cô ấy nhẹ bẫng, mềm oặt như một cọng tảo trong tay. Tôi mang cô ấy về lâu đài, nơi tất cả mọi người đều ngạc nhiên vì sự xuất hiện của hai cơ thể trần trụi. Họ nhanh chóng nhận ra rằng Léopoldine còn trần trụi hơn tôi nhiều. Còn gì có thể trần trụi hơn một cái xác cơ chứ? Thế là bắt đầu những biểu lộ tình cảm đến là nực cười, những tiếng kêu la, những giọt nước mắt, những tiếng rên rỉ than vãn, những lời nguyền rủa chống lại số phận và chống lại thái độ dửng dưng của tôi, nỗi tuyệt vọng – một cảnh tượng vô vị và chướng mắt chỉ xứng với một văn sĩ quèn hạng bét: ngay khi tôi không còn là người xếp đặt, mọi chuyện bắt đầu chuyển sang hướng dở nhất.

- Ngài có thể hiểu nỗi tuyệt vọng của những người này, và nhất là của cha mẹ nạn nhân.

- Nỗi tuyệt vọng, nỗi tuyệt vọng... Tôi cho rằng nói vậy là hơi quá lời mất rồi. Đối với họ, Léopoldine chỉ là một ý niệm đẹp và hoa mỹ. Họ hầu như không nhìn thấy cô ấy bao giờ. Từ trước đó ba năm, chúng tôi hầu như toàn sống trong rừng, họ đã không lo lắng đến thế kia mà. Cô biết đấy, những người chủ lâu đài này sống trong một thế giới hình ảnh hết sức ước lệ; trong trường hợp đang nói tới, họ đã hiểu được rằng chủ đề của cảnh này là “xác của đứa trẻ chết đuối được trả về cho cha mẹ nó”. Cô có thể hình dung ra các trích đoạn ngây ngô của Shakespeare và của Hugo vẫn khiến những con người tử tế này xúc động. Cô gái mà họ khóc thương không còn là Léopoldine de Planèze de Saint-Sulpice nữa, mà là Léopoldine Hugo, mà là Ophélie, mà là tất cả những kẻ ngây thơ vô tội đã chết đuối trên thế giới này. Đối với họ, đứa trẻ linh thiêng là một cái xác trừu tượng, thậm chí người ta có thể nói rằng cô ấy là một hiện tượng văn hóa thuần túy, và bằng cách khóc lóc than vãn, họ chỉ chứng tỏ rằng năng lực cảm giác trong họ đã được xóa mù triệt để. Không, kẻ duy nhất biết Léopoldine thật sự, kẻ duy nhất có được những lý do cụ thể để khóc thương cho cái chết của cô ấy, chính là tôi.

- Nhưng ngài đã không làm thế.

- Với tư cách là một kẻ sát nhân mà nói, thì khóc thương cho nạn nhân của mình sẽ là thiếu kiên trì. Vả lại, tôi ở vào vị trí thích hợp để biết rằng cô em họ của mình đã được hạnh phúc, hạnh phúc mãi mãi. Thế nên tôi tươi cười và thanh thản giữa đám đông than vãn náo loạn ấy.

- Về sau, ngài đã bị chê trách vì thái độ ấy, tôi cho là vậy.

- Cô nói đúng.

- Tôi buộc phải tự bằng lòng với giả thiết nói trên, bởi lẽ cuốn tiểu thuyết của ngài đã không nhắc thêm về chuyện này.

- Quả vậy. Cô đã nhận thấy rằng Hồi ức của kẻ sát nhân là một tác phẩm trong đó chi tiết nước được lặp đi lặp lại. Kết thúc cuốn sách bằng vụ hỏa hoạn của lâu đài đã làm tổn hại đến mối liên kết về nước hết sức hoàn hảo. Tôi bức bối bởi những nghệ sĩ này không bao giờ bỏ lỡ dịp ghép đôi nước với lửa: một chế độ lưỡng hợp tầm thường đến thế giống như một dạng bệnh lý vậy.

- Đừng cố gắng thuyết phục tôi. Những nguyên nhân trừu tượng này không phải lý do đưa ngài tới chỗ quyết định bỏ dở câu chuyện của mình một cách đường đột như vậy. Ban nãy ngài đã nói với tôi rồi, một nguyên nhân bí ẩn đã xuất hiện và phong tỏa ngòi bút của ngài. Tôi xin tóm lược lại những trang viết cuối cùng của ngài như sau: ngài bỏ lại cái xác của Léopoldine trong vòng tay của cha mẹ cô ấy, những người đang khóc lóc sụt sùi, sau khi đã giải thích với họ qua quýt đến độ vô liêm sỉ. Câu cuối cùng của cuốn tiểu thuyết là thế này: “Rồi tôi lên phòng mình.”

- Kết thúc như thế không tồi chút nào.

- Cứ cho là vậy đi, nhưng hãy hiểu rằng độc giả vẫn còn thèm thuồng.

- Phản ứng như vậy đâu có tồi.

- Đối với một lối đọc ẩn dụ thì đúng là không tồi. Nhưng đối với lối đọc bạo liệt như lời ngài khuyến cáo thì chưa đủ.

- Quý cô thân mến, cô vừa có lý lại vừa không. Cô có lý ở chỗ, một nguyên nhân bí ẩn đã buộc tôi bỏ dở cuốn tiểu thuyết này. Tuy nhiên, cô đã lầm bởi lẽ, với tư cách là một phóng viên, cô lại muốn tôi tiếp tục câu chuyện của mình theo trật tự tuyến tính. Tin tôi đi, làm vậy bần tiện lắm, bởi những gì diễn ra tiếp sau cái ngày 13 tháng Tám ấy, cho đến tận hôm nay, chỉ là một sự suy sút nhơ nhớp và lố bịch. Ngay ngày 14 tháng Tám, đứa trẻ gầy gò và ăn uống điều độ là tôi lúc bấy giờ đã trở thành một kẻ phàm ăn kinh khủng. Đó phải chăng là sự trống rỗng mà cái chết của Léopoldine để lại? Tôi vẫn tiếp tục thèm khát những thứ đồ ăn bị lên án – khẩu vị này vẫn ở lại với tôi. Trong vòng sáu tháng, trọng lượng cơ thể tôi đã tăng gấp ba, tôi trở nên dậy thì và thật kinh khủng, tóc tôi rụng sạch, tôi đã mất tất cả. Tôi đã nói với cô về thế giới hình ảnh ước lệ của gia đình tôi rồi đấy: thế giới ấy muốn rằng, sau cái chết của một người thân, họ hàng thân thuộc phải nhịn ăn và gầy rộc đi. Thế nên tất cả mọi người trong lâu đài đều nhịn ăn và gầy rộc đi, trong khi chỉ duy có cái loại quá thể như tôi là ních cho căng bụng và tăng cân nhanh trông thấy. Tôi vẫn còn nhớ, không khỏi cảm thấy tức cười, những bữa ăn đối chọi này: ông bà tôi, cậu mợ tôi, những người hầu như chỉ gắp chút ít thức ăn vào đĩa của mình, đã rụng rời khi thấy tôi vét sạch bách thức ăn trong đĩa và nhai ngốn ngấu như một tên đểu cáng. Cộng thêm những vết máu bầm ám muội quan sát được trên cổ Léopoldine, chứng cuồng ăn vô độ này đã thổi bùng lên những suy diễn. Người ta không trò chuyện cùng tôi nữa, tôi cảm thấy mình bị vây hãm bởi những mối ngờ vực đầy hằn học.

- Và có cơ sở đấy chứ.

- Xin hiểu cho rằng tôi đã muốn bứt mình khỏi cái bầu không khí càng lúc càng khiến tôi không còn được vui thú nữa. Và hãy hiểu cho rằng tôi đã chán ghét với việc gạt bỏ tính chất huyền hoặc ra khỏi cuốn tiểu thuyêt huy hoàng của mình bằng phần kết thảm thế này. Vậy thì cô đã lầm khi mong muốn một đoạn tiếp theo đúng thủ tục, thế nhưng, cô có lý, bởi lẽ câu chuyện này đòi hỏi một cái kết thực sự - nhưng cái kết này, tôi không thể biết đến nó trước ngày hôm nay, bởi chính cô là người mang nó đến cho tôi.

- Tôi đã mang đến cho ngài một cái kết, tôi ấy à?

- Đó là cái cô đang làm ngay lúc này đây.

- Nếu ngài muốn làm tôi phải lúng túng thì ngài đã thành công rồi đấy, nhưng tôi muốn nghe một lời giải thích.

- Cô đã mang đến cho tôi dữ liệu cuối cùng, dữ liệu thuộc hàng lý thú nhất, với lời nhận xét về những đốt sụn.

- Tôi hy vọng ngài không định làm hỏng cuốn tiểu thuyết đẹp đẽ này bằng cách lồng vào trong đó những lời mê sảng liến quan đến các đốt sụn mà ngài vừa dùng để làm phiền tôi nãy giờ.

- Tại sao lại không nhỉ? Đó là một khám phá thiêng liêng.

- Tôi tự giận mình, vì đã gợi ra cho ngài một cái kết tồi đến mức ấy. Chẳng thà cứ để cuốn tiểu thuyết của ngài dở dang còn hơn.

- Tốt hay không tốt thì chuyện đó cũng do tôi đánh giá. Nhưng cô sẽ mang tới cho tôi một thứ khác.

- Thứ gì vậy?

- Chính cô sẽ là người cho tôi biết điều đó, cô bé thân mến. Hãy nói sang chuyện đoạn kết đi, cô muốn thế không? Chúng ta đã chờ đợi đủ lâu rồi.

- Đoạn kết nào cơ?

- Đừng ra vẻ ngây thơ. Rốt cuộc cô sẽ nói tôi biết cô là ai chứ? Cô có thể có mối liên hệ bí ẩn nào với tôi nhỉ?

- Chẳng có mối liên hệ nào cả.

- Cô không phải người cuối cùng sót lại của dòng dõi Planèze de Saint-Sulpice?

- Ngài biết rõ ràng gia đình này đã lần lượt tạ thế mà không có người nối dõi – vả lại ngài cũng đóng vai trò nào đó trong chuyện này, phải không nào?

- Cô không có một người họ hàng xa nào mang họ Tach chứ?

- Ngài biết rõ ngài là hậu duệ cuối cùng của dòng họ Tach rồi còn gì.

- Cô là cháu gái của thầy gia sư sao?

- Ôi không! Ngài sẽ còn tưởng tượng ra cái gì nữa đây?

- Vậy thì tổ tiên của cô là ai? Người quản gia hay bếp trưởng của lâu đài? Người làm vườn chăng? Một cô hầu phòng chăng? Chị cấp dưỡng?

- Đừng có mê sảng nữa đi, ngài Tach; tôi không có mối liên hệ dưới bất kỳ hình thức nào với gia đình ngài, với tòa lâu đài của ngài, với ngôi làng của ngài hay quá khứ của ngài.

- Thật không thể chấp nhận được.

- Tại sao vậy?

- Cô sẽ không đời nào cất công tìm hiểu về tôi nếu giữa hai ta không có lấy một mối liên hệ mờ ám nào đó.

- Tôi bắt quả tang ngài đang méo mó nghề nghiệp nhé, quý ngài thân mến. Giống như một nhà văn bị ám ảnh, ngài không thể chịu nổi ý nghĩ rằng không tồn tại mối quan hệ qua lại nào giữa các nhân vật của mình. Những tiểu thuyết gia đích thực là những nhà phả hệ học mà không hề hay biết. Rất tiếc phải khiến ngài thất vọng: đối với ngài mà nói, tôi là một kẻ hoàn toàn xa lạ.

- Hẳn là cô đã lầm. Cò lẽ chính cô cũng không biết mối liên hệ về mặt gia đình, về mặt lịch sử, về mặt địa lý hay về mặt di truyền đã gắn kết hai chúng ta với nhau, nhưng chắc chắn mối liên hệ ấy vẫn tồn tại. Coi nào... Không phải một trong những tổ tiên của cô đã chết đuối hay sao? Trong số những người thân thích của cô không có ai bị siết cổ hay sao?

- Thôi ngay trò mê sảng ấy đi, ngài Tach. Ngài sẽ mất công vô ích nếu cố tìm cho ra những điểm tương đồng giữa hai trường hợp của chúng ta – để cho rằng những điểm tương đồng này mang một ý nghĩa nào đó. Trái lại, điều có ý nghĩa đối với tôi, đó là nhu cầu thiết lập một sự tương đồng nơi ngài.

- Có ý nghĩa về mặt nào?

- Đấy mới chính là câu hỏi thực sự, và câu hỏi ấy phải được đặt ra cho ngài.

- Tôi hiểu, vẫn là tôi sẽ phải đảm đương mọi việc. Thực ra, những nhà lý luận về Tân Tiểu thuyết là những kẻ pha trò quá đáng: sự thật, đó là không có gì bị thay đổi trong sáng tạo cả. Đối diện với một vũ trụ dị hình và điên rồ, nhà văn buộc phải sắm vai đấng sáng tạo. Không có sự xếp đặt tuyệt vời bằng ngòi bút của nhà văn, thế giới sẽ không đời nào có khả năng đem lại những đường biên cho vạn vật, và những câu chuyện về những con người sẽ luôn mở toang, như những chốn ghê rợn nhất. Và, đúng theo truyền thống đã có từ hàng nghìn năm nay, bỗng nhiên cô khẩn nài tôi chơi trò nhạc vở, khẩn nài tôi soạn ra bản văn của riêng cô, khẩn nài tôi chấm câu những lời đối đáp của cô.

- Thế hả, vậy thì hãy nhắc vở đi nào.

- Tôi chỉ làm có việc đó thôi, cô bé của tôi ạ. Cô không thấy rằng tôi cũng đang khẩn nài cô hay sao? Hãy giúp tôi đưa lại cho câu chuyện này một ý nghĩa, và đừng có nảy sinh dã tâm mà nói với tôi rằng chúng ta không cần đến ý nghĩa: chúng ta cần nó hơn bất cứ thứ gì khác. Xin nhớ cho điều đó! Từ sáu mươi sáu năm nay, tôi đã mong gặp được một người như cô – vậy nên, đừng cố gắng thuyết phục tôi tin rằng cô là bất cứ ai. Đừng chối rằng một yếu tố chung kỳ lạ đã sắp đặt cuộc gặp gỡ tương tự. Lần cuối cùng tôi đặt câu hỏi này cho cô – tôi nói rõ là lần cuối cùng, bởi vì kiên nhẫn không phải thế mạnh của tôi – và tôi van cô, hãy nói tôi biết sự thật: cô là ai?

- Chao ôi, ngài Tach.

- Sao lại chao ôi? Cô không có gì khác để trả lời tôi sao?

- Có chứ, nhưng liệu ngài có nghe câu trả lời này được không?

- Câu trả lời tệ hại nhất cũng khiến tôi thỏa nguyện hơn là không nhận được câu trả lời.

- Chính xác. Câu trả lời của tôi là không có câu trả lời.

- Xin cô nói rõ hơn cho.

- Ngài hỏi tôi rằng tôi là ai. Trong khi ngài biết điều đó rồi đấy thôi, không phải vì tôi nói cho ngài biết, mà vì chính ngài đã nhắc đến chuyện đó. Ngài quền rồi sao? Ban nãy, giữa dễ đến hàng trăm câu chửi rủa, ngài đã nói trúng phóc.

- Nói nghe nào, tôi đang thắc mắc muốn biết đây.

- Ngài Tach ạ, tôi là một con nhỏ bẩn thỉu chuyên bới móc chuyện người khác. Chẳng có gì khác để nói về tôi cả, ngài có thể tin như thế. Tôi rất lấy làm tiếc. Hãy tin rằng tôi đã muốn đưa ra một câu trả lời khác, nhưng ngài yêu cầu được nghe sự thật, và đó là sự thật duy nhất mà tôi có.

- Tôi không đời nào tin lời cô.

- Ngài lầm rồi. về cuộc đời và cây phả hệ của mình, tôi không có gì để nói với ngài ngoài những điều tầm thường. Nếu không phải là một phóng viên, tôi sẽ không bao giờ tìm cách tiếp cận ngài. Ngài đã tốn công tìm kiếm vô ích, ngài sẽ quay về với cùng một kết luận: tôi là một con nhỏ bẩn thỉu chuyên bới móc chuyện người khác.

- Tôi không rõ liệu cô có nhận thấy rằng một câu trả lời tương tự gợi lên những cảm giác ghê rợn như thế nào không?

- Ôi chao, tôi biết chứ.

- Không, cô không thể biết được đâu, hoặc giả có biết, nhưng không tường tận. Hãy để tôi miêu tả bản chất xấu xa của cô; hãy hình dung một lão già chẳng bao lâu nữa sẽ hết đời, hoàn toàn đơn độc và tuyệt vọng. Hãy hình dung một cô nàng trẻ tuổi đột nhiên xuất hiện, sau quãng thời gian chờ đợi kéo dài sáu mươi sáu năm, và đem lại cho lão già này niềm hy vọng khi làm sống lại một quá khứ bấy lâu đã chìm vào quên lãng. Có hai phương án để lựa chọn: hoặc nhân vật này là một thiên thần thân thuộc một cách bí ẩn với lão già, và đó là một sự hiển thánh; hoặc nhân vật này là một kẻ hoàn toàn xa lạ bị thôi thúc bởi thói thóc mách độc địa nhất, và trong trường hợp ấy, xin được mạn phép nói rằng hành động đó thật bẩn thỉu: đó là tội xâm phạm mộ phần đi kèm với tội lạm dụng lòng tin, đó là tội tước đoạt từ tay một lão già đang hấp hối kho báu quý giá nhất bằng cách khiến lão lóa mắt trước một phần thưởng tinh thần kỳ diệu nào đó, rồi thay vì thế, mang đến cho lão một đống phân to. Khi tới đây, cô thấy một lão già đang hấp hối trong những ký ức đẹp nhất của lão, và đã cam chịu không còn hiện tại nữa. Khi rời khỏi đây, cô sẽ để lại một lão già hấp hối trong sự thối rữa của ký ức, và tuyệt vọng vì không còn hiện tại nữa. Nếu còn sót lại chút tình thương hay tế nhị, cô sẽ nói dối tôi, cô sẽ bịa ra mối liên hệ nào đó giữa hai ta. Giờ thì quá muộn rồi, vậy nên nếu cô còn chút tình thương hay tế nhị, hãy kết liễu đời tôi, hãy đặt một dấu chấm hết cho nỗi chán ghét của tôi, bởi đó là một nỗi đau không tài nào chịu nổi.

- Ngài quá lời rồi. Tôi không thấy dựa vào cái gì mình lại có thể hủy hoại những ký ức của ngài đến mức ấy.

- Cuốn tiểu thuyết của tôi cần một cái kết. Bằng những thủ đoạn của mình, cô đã khiến tôi tin rằng cô mang đến cho tôi cái kết đó. Tôi không dám hy vọng gì hơn, tôi đã quay trở về với cuộc sống sau một kỳ ngủ đông dài vô tận – thế rồi, không biết hổ thẹn, cô xòe ra trước mặt tôi đôi bàn tay trống trơn, cô không mang đến cho tôi thứ gì ngoài sự hồi phục hão huyền. Ở tuổi của tôi, người ta không thể chịu đựng những chuyện như thế nữa. Tại cô mà chính cái chết của tôi sẽ không thể kết thúc trọn vẹn.

- Đừng dùng đến những lối tu từ ấy nữa, ngài có bằng lòng không?

- Tu từ quá đi ấy chứ! Cô quên là cô đã truất quyền sở hữu của tôi đối với bản thể rồi sao? Tôi sẽ cho cô biết điều này, thưa quý cô: sát nhân không phải là tôi, mà chính là cô!

- Gì kia?

- Cô đã nghe rất rõ rồi đấy. Sát nhân chính là cô, và cô đã giết hai người. Léopoldine đã sống trong ký ức của tôi ngần ấy thời gian, cái chết của cô ấy là một sự việc trừu tượng. Nhưng cô đã giết chết ký ức về cô ấy bằng sự xâm nhập moi móc, và một khi đã tiêu diệt ký ức này, cô đã giết chết những gì còn lại trong tôi.

- Ngụy biện.

- Cô sẽ biết đó không phải lời ngụy biện, nêu cô từng có chút ít nhận thức, dù là mơ hồ, về tình yêu. Nhưng làm sao một con nhóc bẩn thỉu chuyên bới chuyện người khác lại có thể hiểu được bản chất tình yêu là gì kia chứ? Cô là kẻ xa lạ nhất với tình yêu mà tôi từng gặp.

- Nếu tình yêu quả là thứ như lời ngài nói, tôi thấy nhẹ cả người vì đã không hiểu gì về nó.

- Rõ là thế, tôi đã không dạy cô biết điều gì hết.

- Tôi vẫn đang tự hỏi liệu ngài có thể dạy cho tôi những gì đây, ngoài việc siết cổ mọi người.

- Tôi đã muốn nói để cô hiểu rằng, bằng cách siết cổ Léopoldine, tôi đã tránh cho cô ấy cái chết thực sự duy nhất, đó là sự lãng quên. Cô coi tôi như một tên sát nhân, trong khi tôi là một trong số rất ít những người chưa từng giết một ai. Hãy nhìn ra xung quanh cô và hãy nhìn chính cô mà xem: thế giới này lúc nhúc những kẻ sát nhân, chính là những kẻ tự cho mình cái quyền được quên những người chúng tự nhận là đã yêu thương. Quên một ai đó: cô đã nghĩ đến ý nghĩa của chuyện này chưa? Sự lãng quên là một đại dương mênh mông trên đó chỉ có duy nhất một con tàu qua lại, con tàu đó là ký ức. Đối với tuyệt đại đa số loài người, con tàu này chỉ là một chiếc thuyền buồm bé xíu tồi tàn sẽ chìm nghỉm trước bất cứ con sóng nào, dù là nhỏ nhất, và vị thuyền trưởng điều khiển con tàu, nhân vật không chút chu đáo, chỉ nghĩ đến chuyện làm sao tiết kiệm chi phí. Cô có biết cái cụm từ đáng ghê tởm này căn cứ vào đâu không? Vào việc ngày nào cũng hy sinh những người bị xem là thừa thãi trong số các thành viên thủy thủ đoàn. Và cô có biết những ai bị xem là người thừa không? Những tên đểu, những kẻ gây phiền toái hay những kẻ đần độn ư? Không hề: những kẻ bị ném qua mạn tàu, đó là những kẻ không còn ích lợi gì nữa – những kẻ người ta đã dùng xong. Những kẻ này đã cống hiến hết mình vì chúng ta, thế nên, chúng còn có thể mang lại gì cho chúng ta nữa nào? Vậy thì, không xót thương, khử chúng đi thôi, và hấp! Người ta quẳng chúng qua mạn tàu, và đại dương lập tức nuốt chửng lấy, không ngần ngại. Và thế đấy, thưa quý cô thân mến, vụ tầm thường nhất trong những vụ giết người đã diễn ra mà không hề chịu một hình phạt nào như thế đấy. Tôi chưa bao giờ tán thành cuộc thảm sát ghê rợn đó, và vin vào sự vô tội này mà hôm nay, cô lên án tôi, thuận theo những gì con người thường gọi là công lý nhưng thực chất chỉ là một dạng đổ vấy.

- Ai nói với ngài về chuyện đổ vấy thế? Tôi không có ý tố cáo ngài.

- Thật sao? Nhưng nếu đúng là vậy thì cô còn tệ hơn những gì tôi hình dung. Nói chung, những kẻ chuyên bới móc chuyện người khác luôn khéo bịa ra cho bản thân một cái cớ. Chính cô, cô không có cớ gì để chõ mũi vào chuyện của người khác, không một thú vui nào khác ngoài thú vui khiến cho bầu không khí xông mùi hôi thối. Khi nào rời khỏi đây, cô sẽ xoa xoa tay và nghĩ rằng ngày của cô đã không trôi qua lãng phí bởi vì cô đã làm ô uế thế giới của kẻ khác. Cô đang làm một cái nghề mới hay hớm làm sao, thưa quý cô.

- Nếu tôi hiểu không nhầm, ngài thích tôi lôi ngài ra tòa hơn?

- Nhất định là thế rồi. Cô đã nghĩ đến phút lâm chung của tôi sẽ như thế nào chưa, nếu cô không tố giác tôi, nếu để tôi lại một thân một mình và hoàn toàn trống rỗng trong căn hộ này, sau những gì đã làm với tôi? Trong khi nếu lôi tôi ra trước tòa, cô sẽ khiến tôi được khuây khỏa.

- Tôi lấy làm tiếc, ngài Tach ạ, ngài chỉ việc tự tố giác mình thôi, tôi không làm nổi việc này.

- Cô coi khinh những việc như thế này, phải không nào? Cô thuộc loại người tệ hại nhất, loại người thích dây bẩn ra mọi thứ hơn là phá hủy. Cô có thể giải thích cho tôi biết trong đầu cô nghĩ gì không, vào cái ngày mà cô quyết định tới đây tra tấn tôi ấy? Cô đã vô cớ nghe theo bản năng ghê tởm nào vậy?

- Ngài thân mến, ngài đã biết ngay từ đầu rồi còn gì: ngài quên cái phần thưởng được nêu rõ trong vụ cá cược giữa hai ta rồi sao? Tôi muốn nhìn thấy ngài quỳ rạp dưới chân tôi. Sau những điều ngài đã nói với tôi, tôi càng mong chuyện đó xảy ra. Vậy nên hãy quỳ xuống đi, bởi ngài đã thua rồi.

- Quả là tôi đã thua, nhưng tôi ưng số phận của tôi hơn là số phận của cô.

- Càng tốt cho ngài thôi. Quỳ xuống đi.

- Tính kiêu căng đàn bà của cô muốn tôi quỳ xuống chăng?

- Là mong muốn được trả thù của tôi. Quỳ xuống.

- Vậy thì cô chẳng hiểu gì cả.

- Những tiêu chuẩn của tôi không bao giờ là những tiêu chuẩn của ngài, và tôi hiểu rất rõ điều đó. Tôi coi cuộc sống như ân huệ quý giá nhất, không một lời nào thốt ra từ miệng ngài có thể thay đổi được gì. Không vì ngài, Léopoldine lẽ ra đã sống, với cuộc sống bao hàm những điều xấu xa cũng như đẹp đẽ. Không cần nói thêm lời nào nữa. Quỳ xuống.

- Dù sao, tôi cũng không giận cô đâu.

- Chỉ còn thiếu có chuyện đó nữa thôi. Quỳ xuống.

- Cô đang sống trong một thế giới hoàn toàn xa lạ với thế giới của tôi. Cô không thể hiểu được nó âu cũng là chuyện thường.

- Thái độ ban ơn của ngài không làm tôi động lòng đâu. Quỳ xuống đi.

- Quả là tôi khoan dung hơn cô: tôi có thể chấp nhận việc cô sống với những tiêu chuẩn khác. Cô thì không thế. Đối với cô, chỉ tồn tại duy nhất một cách nhìn nhận sự việc. Đầu óc cô thật hẹp hòi.

- Ngài Tach, hãy tin rằng những suy ngẫm mang tính hiện sinh của ngài không khiến tôi quan tâm. Tôi ra lệnh cho ngài quỳ xuống, chấm hết.

- Được thôi. Nhưng cô muốn tôi quỳ xuống thế nào đây? Cô quên là tôi bị liệt sao?

- Phải rồi. Tôi sẽ giúp ngài.

Nữ phóng viên đứng dậy, xốc nách đỡ lão già mắc chứng béo phì đứng lên bằng một nỗ lực lớn, quăng lão quay đơ trên thảm, mặt úp xuống sàn.

- Cứu với! Giúp tôi với!

Nhưng trong tư thế ấy, chất giọng trong trẻo của tiểu thuyết gia đã bị bóp nghẹt và không ai có thể nghe thấy giọng nói ấy, trừ người phụ nữ trẻ.

- Quỳ xuống.

- Tôi không thể chịu nổi phải nằm sấp bụng thế này đâu. Bác sĩ cấm không cho tôi làm thế.

- Quỳ xuống.

- Cứt thật! Tôi nghẹt thở mất thôi.

- Vậy ra ngài đã biết thế nào là nghẹt thở rồi đấy, việc mà ngài từng bắt một cô bé con phải chịu đựng. Quỳ đi.

- Làm thế là để giải thoát cho cô ấy.

- Vậy thì tôi đây, cũng chính là để giải thoát cho ngài mà tôi làm ngài có nguy cơ bị nghẹt thở đấy chứ. Ngài là một lão già đáng ghét mà tôi muốn cứu thoát khỏi sự suy sút. Vậy nên động cơ cũng thế cả thôi. Quỳ đi.

- Nhưng tôi đã bị giáng truất rồi kia mà! Từ sáu mươi lăm năm rưỡi nay tôi chỉ có suy sút mà thôi.

- Nếu là vậy, tôi muốn thấy ngài suy sút hơn nữa. Nào, cứ suy sút đi.

- Cô không thể nói như vậy, đó là một động từ khuyết.

- Giá như ngài biết tôi cóc cần chuyện đó như thế nào. Nhưng nếu cái động từ khuyết này khiến ngài phiền lòng, tôi biết một động từ khác sẽ không khiến ngài phiền lòng đâu: quỳ đi.

- Thật kinh khủng, tôi ngạt thở, tôi chết mất!

- Chà, tôi tưởng ngài coi cái chết như một đặc ân cơ mà.

- Cái chết là một đặc ân, nhưng tôi không muốn chết ngay.

- Không phải thế chứ? Tại sao lại trì hoãn một sự kiện tốt lành như vậy?

- Bởi vì tôi vừa hiểu ra một điều, và tôi muốn chia sẻ với cô trước khi chết.

- Được thôi. Tôi chấp nhận giúp ngài nằm ngửa ra, nhưng với điều kiện duy nhất: trước tiên ngài phải quỳ dưới chân tôi đã.

- Tôi hứa với cô sẽ thử xem sao.

- Tôi không yêu cầu ngài thử, tôi ra lệnh cho ngài quỳ xuống. Nếu ngài không thể làm chuyện đó, tôi cứ để mặc cho ngài chết.

- Được rồi, tôi sẽ quỳ.

Rồi khối thịt khổng lồ đầm đìa mồ hôi bò lết trên hai mét thảm, thở hồng hộc như một đầu máy xe lửa.

- Chuyện này làm cô hài lòng chứ?

- Đúng vậy, chuyện này làm tôi vui thích. Nhưng tôi còn vui thích hơn vì đã nhận thức được việc trả thù một ai đó. Qua cái thân thể phình tướng ra của ngài đây, tôi cảm thấy nổi bật lên một đường nét mảnh mai sinh ra từ thái độ cam chịu của ngài.

- Diễn kịch nực cười.

- Ngài không hài lòng sao? Ngài còn muốn quỳ thêm nữa hả?

- Tôi bảo đảm với cô giờ là lúc lật ngửa tôi lên rồi đấy. Nếu có một linh hồn thì tôi cũng đang hồn lìa khỏi xác đây.

- Ngài làm tôi ngạc nhiên quá. Chết để mà chết, một vụ ám sát đẹp đẽ không đáng giá hơn một quãng thời gian hấp hơi chậm chạp vì bệnh ung thư hay sao?

- Cô gọi thế này là một vụ ám sát đẹp đẽ ấy à?

- Trong mắt kẻ sát nhân thì vụ ám sát lúc nào tự phỉnh phờ hòng bảo vệ cái cảm giác làm đúng lương tâm của ngài.

- Tôi cóc cần biết đến lương tâm của mình. Câu hỏi mà tôi đặt ra nằm ở mức cao hơn.

- Chúa ơi.

- Cô đã nói ra đấy thôi: đúng vậy, có lẽ Chúa cũng sẽ ưng thuận cho một số những người đặc biệt, một bước chuyển không đau đớn và sợ hãi, một cái chết nhập định. Tôi nghĩ là Léopoldine đã được hưởng phép màu này.

- Nghe này, câu chuyện của ngài đã đủ đáng ghét như thế; thế mà ngài còn muốn làm cho nó thêm phần lố bịch bằng cách viện dẫn đến nào là Chúa trời, nào là nhập định, nào là phép màu ư? Có lẽ ngài tưởng mình đã phạm vào một vụ giết người thần bí nào đó sao?

- Nhất định rồi.

- Ngài thật điên rồ quá mức. Ngài có muốn biết sự thật về vụ án mạng thần bí không, hả đồ bệnh hoạn? Ngài có biết việc đầu tiên một cái xác sẽ làm, sau khi đã chết không? Nó đi tè, thưa ngài, rồi nó tống ra tất cả những gì còn lại trong ruột.

- Cô thật ghê tởm. Dừng ngay trò hề này lại, cô khiến tôi thấy khó chịu.

- Tôi khiến ngài thấy khó chịu sao? Giết người thì không làm ngài thấy phiền, ấy vậy mà cái ý nghĩ là các nạn nhân của ngài tiểu tiện và đại tiện lại khiến ngài thấy không thể chịu nổi hả? Nước trong cái hồ của ngài hẳn phải đục lắm nên trong lúc vớt cái xác của cô em họ ngài mới không nhìn thấy những thứ chứa trong ruột cô ấy nổi lên mặt nước.

- Cô im miệng đi, xin rủ lòng thương!

- Thương cái gì? Thương một kẻ sát nhân thậm chí không có khả năng nhận trách nhiệm về những hậu quả hữu cơ bắt nguồn từ tội ác của mình ư?

- Tôi thề với cô, tôi thề với cô rằng chuyện đã không xảy ra như lời cô nói.

- Không phải thế sao? Léopoldine không có một cái bóng đái hay một bộ ruột ư?

- Có chứ, nhưng... chuyện đã không xảy ra như lời cô nói.

- Chẳng thà cứ nói rằng đối với ngài, ý nghĩ này là không thể chấp nhận được còn hơn.

- Ý nghĩ này đối với tôi là không thể chấp nhận được, quả vậy, nhưng chuyện đã không xảy ra như lời cô nói.

- Ngài định lặp đi lặp lại câu này đến lúc chết à? Tốt hơn là ngài nên giải thích đi.

- Chao ôi, tôi không thể giải thích niềm tin này được, ấy vậy mà tôi vẫn biết chuyện đã không xảy ra như lời cô nói.

- Ngài có biết người ta gọi loại niềm tin này là gì không? Người ta gọi chúng là chứng tự ám.

- Thưa quý cô, bởi vì tôi không thể khiến người khác hiểu mình được, cô cho phép tôi đề cập vấn đề từ một góc độ khác không?

- Ngài thực sự tin rằng còn tồn tại một góc độ khác ư?

- Tôi muốn tin như thế.

- Vậy thì cứ việc – dù sao cũng đến nước này rồi.

- Thưa quý cô, cô đã từng yêu chưa?

- Quá lắm rồi nhé! Chúng ta đang tham gia mục “Thư tâm tình” hay sao.

- Không, thưa quý cô. Nếu đã từng yêu, cô sẽ biết rằng chuyện đó chẳng liên quan gì hết. Nina tội nghiệp, cô chưa bao giờ yêu rồi.

- Đừng có giở giọng đó ra với tôi, đồng ý chứ? Vả lại, đừng có gọi tôi là Nina, ngài làm tôi bứt rứt.

- Tại sao?

- Tôi không rõ. Nghe thấy tên mình được xướng lên bởi một kẻ vừa phạm tội sát nhân vừa phì nộn, chuyện này có cái gì đó khiến người ta ghê tởm.

- Tiếc quá. Thế mà tôi rất muốn gọi cô là Nina. Cô sợ gì nào, Nina?

- Tôi chẳng sợ gì hết. Ngài khiến tôi ghê tởm, chỉ vậy thôi. Mà đừng có gọi tôi là Nina nữa.

- Tiếc thật. Tôi cần phải gọi tên cô.

- Tại sao?

- Cô nhóc tội nghiệp của tôi ơi, cô từng trải đến thế, chín chắn đến thế, vậy mà xét về một vài phương diện, cô vẫn như một chú cừu non mới lọt lòng vậy. Cô không biết nhu cầu gọi tên một vài người có nghĩa là gì ư? Cô tưởng đại đa số loài người đều gợi lên trong tôi cái nhu cầu đó sao? Không đời nào, cô bé ạ. Nếu tự đáy lòng mình, ta cảm thấy cái mong muốn được gọi đích danh một người, đó là vì ta đã yêu người đó.

- …?

- Đúng vậy, Nina. Tôi yêu cô, Nina.

- Ngài có thôi nói những lời ngu xuẩn ấy không?

- Đó là sự thật, Nina ạ. Ban nãy tôi đã có linh cảm về chuyện đó, thế rồi tôi cứ ngỡ mình nhầm, nhưng tôi không nhầm. Đó là điều quan trọng nhất tôi muốn nói với cô, khi đang chờ chết. Tôi tin là mình không thể sống tiếp mà không có cô, Nina. Tôi yêu cô.

- Tỉnh lại đi, đồ đần.

- Tôi chưa bao giờ minh mẫn hơn lúc này.

- Sự minh mẫn không hợp với ngài chút nào.

- Không quan trọng. Tôi không còn đáng kể nữa, tôi tùy cô định đoạt.

- Ngừng ngay cơn hoang tưởng này lại, ngài Tach. Tôi biết rất rõ rằng ngài không yêu tôi. Tôi chẳng có điểm gì để làm ngài thích thú cả.

- Tôi cũng đã nghĩ thế đấy, Nina ạ, nhưng tình yêu này vượt lên trên tất cả những thứ đó.

- Xin rủ lòng thương, chớ có nói với tôi rằng ngài yêu tôi vì tâm hồn tôi, bằng không tôi đến cười ra nước mắt mất thôi.

- Không, tình yêu này còn mạnh hơn thế.

- Bỗng nhiên tôi thấy ngài thanh khiết thế cơ chứ.

- Cô không hiểu là ta có thể yêu một người mà không kể đến mọi sự quy chiếu thông thường hay sao?

- Không.

- Tiếc thật, Nina, ấy vậy mà tôi vẫn yêu cô, với tất cả những bí ẩn mà động từ này gợi nên.

- Thôi đi! Tôi hiểu rồi: ngài đang tìm kiếm một đoạn kết phù hợp cho cuốn tiểu thuyết của ngài, phải thế không nào?

- Giá như cô biết được cuốn tiểu thuyết này đã không hề làm bận lòng tôi từ vài phút nay!

- Tôi không tin lời nào đâu. Sự dở dang này ám ảnh ngài. Ngài đã nản lòng khi biết rằng tôi không hề có mối liên hệ cá nhân nào với ngài, do đó lúc này ngài đang không ngừng cố thử tạo ra mối liên hệ ấy, bằng cách bịa ra một chuyện tình vào phút cuối. Ngài hận thù sự vô nghĩa đến nỗi ngài có khả năng nói dối trắng trợn để đem lại ý nghĩa cho những điều không bao giờ có nghĩa.

- Quá lắm, Nina ạ! Tình yêu không có ý nghĩa nào cả, và chính bởi lý do đó nó mới trở nên thiêng liêng.

- Đừng cố thuyết phục tôi với thuật hùng biện của ngài. Ngài chẳng yêu ai hết, ngoại trừ cái xác của Léopoldine. Vả chăng, lẽ ra ngài nên hổ thẹn, vì đã làm uế tạp tình yêu duy nhất trong đời mình bằng cách nói với tôi những lời thiếu tin cậy đến thế.

- Tôi không làm uế tạp tình yêu ấy, ngược lại thì có. Bằng cách yêu cô, tôi đã chứng tỏ rằng Léopoldine đã dạy cho tôi biết yêu.

- Ngụy biện.

- Đó sẽ là một lời ngụy biện, nếu tình yêu không tuân theo những quy tắc xa lạ với quy tắc của logic.

- Nghe này, ngài Tach, đi mà viết những điều ngu ngốc ấy vào cuốn tiểu thuyết của ngài, nếu điều đó khiến ngài thích thú, nhưng hãy ngừng sử dụng tôi như chuột lang thí nghiệm đi.

- Nina, chuyện đó không khiến tôi vui thích. Tình yêu không dùng để mua vui. Tình yêu không phục vụ cho điều gì khác ngoài việc yêu.

- Nghe thật kích động.

- Nhưng đúng là thế mà. Nếu hiểu được ý nghĩa của động từ này, cô sẽ hứng khởi như tôi đang hứng khởi vào giây phút này, Nina ạ.

- Xin miễn cho tôi sự hứng khởi này, ngài có muốn thế không? Và hãy thôi gọi tôi là Nina, nếu không tôi sẽ không chịu trách nhiệm về hành động của mình đâu.

- Đừng chịu trách nhiệm về hành động của mình, Nina. Và hãy để cho mình được yêu, bởi cô không có khả năng đáp lại tình yêu của tôi đâu.

- Yêu ngài ấy à? Chỉ còn thiếu có chuyện đó nữa thôi. Cần phải thực sự đồi bại mới có thể yêu được ngài.

- Vậy thì cứ đồi bại đi, Nina, tôi sẽ vô cùng hạnh phúc.

- Làm cho ngài hạnh phúc, việc ấy khiến tôi ghê tởm. Không ai có thể bất xứng với hạnh phúc bằng ngài.

- Tôi không đồng ý với cô.

- Dĩ nhiên.

- Tôi đê tiện, xấu xí, độc ác, tôi có thể là kẻ hèn hạ nhất đời, tuy nhiên tôi sở hữu một phẩm chất rất hiếm có, đẹp đến nỗi tôi thấy mình xứng đáng được yêu.

- Để tôi đoán xem nào: tính khiêm tốn à?

- Không. Phẩm chất của tôi, đó là tôi có khả năng yêu.

- Và nhân danh cái phẩm chất cao quý này, ngài muốn tôi phải tắm đẫm chân ngài bằng nước mắt của tôi mà rằng: “Prétextat, tôi yêu ngài” sao?

- Hãy nói tên tôi thêm lần nữa đi, nghe dễ chịu quá.

- Ngài im đi, ngài làm tôi muốn lộn mửa.

- Cô thật tuyệt, Nina. Cô có một cá tính thật đặc biệt, một khí chất vừa hừng hực như lửa vừa nghiệt ngã lạnh lùng. Cô kiêu ngạo và liều lĩnh. Cô có tất cả để trở thành một người tình tuyệt vời, chỉ cần cô có khả năng yêu.

- Cho phép tôi cảnh báo với ngài ràng, nếu xem tôi là hóa kiếp của Léopoldine thì ngài lầm rồi đấy. Tôi không có điểm gì chung với cô bé nhập định đó.

- Tôi biết điều đó. Cô đã từng biết đến cảm giác nhập định chưa, Nina?

- Đối với tôi, câu hỏi này dường như không đúng chỗ chút nào.

- Phải rồi. Trong câu chuyện này, tất cả đều không đúng chỗ, bắt đầu bằng tình yêu cô gợi lên trong tôi. Vậy nên, khi đã đến nước này rồi, Nina ạ, đừng ngần ngại trả lời câu hỏi của tôi, câu hỏi ấy trong sáng hơn là cô nghĩ đấy: cô đã từng biết đến cảm giác nhập định chưa hả Nina?

- Tôi không biết. Có điều chắc chắn là trong lúc này, tôi không có cảm giác nhập định.

- Cô không biết đến tình yêu, cô không biết thế nào là cảm giác nhập định: cô chẳng biết gì hết. Nina yêu quý của tôi, làm thế nào cô có thể thiết tha với cuộc sống đến vậy, trong khi cô thậm chí không biết đến nó?

- Tại sao ngài lại nói với tôi những chuyện này? Để tôi ngoan ngoãn cho người khác giết mình sao?

- Tôi sẽ không giết cô đâu, Nina. Ban nãy tôi đã nghĩ đến chuyện đó, nhưng từ lúc tôi quỳ mọp dưới đất, mong muốn ấy đã tan biến rồi.

- Đến chết cười mất thôi. Vậy là ngài tưởng rằng ngài có thể giết tôi được sao, già cả và bại liệt như ngài đây? Tôi nghĩ ngài thật ghê tởm, nhưng thực chất, ngài đơn giản là ngốc nghếch.

- Tình yêu khiến cho con người ta trở nên ngốc nghếch, điều đó ai cũng biết, Nina ạ.

- Làm ơn đừng nói thêm với tôi về tình yêu của ngài, tôi cảm thấy trong tôi đang trỗi dậy những mong muốn giết người.

- Có thể như thế được sao? Nhưng, Nina ạ, nó sẽ bắt đầu như thế đấy.

- Gì kia?

- Tình yêu. Tôi đã gợi được cho cô cảm giác nhập định ấy sao? Thật không sao nói hết niềm tự hào của tôi, Nina. Mong muốn giết người vừa chết đi trong tôi, và đây, nó lại tái sinh trong cô. Cô bắt đầu sống từ giây phút này: cô có nhận ra điều ấy không?

- Tôi chỉ nhận ra chiều sâu của cơn phẫn nộ trong mình thôi.

- Tôi đang được dự vào một cảnh tượng đặc sắc: tôi tin, như đại đa số loài người, rằng sự hóa kiếp là hiện tượng diễn ra sau cái chết. Và đây, bằng con mắt trần tục của mình, tôi đang thấy cô trở thành tôi!

- Tôi chưa bao giờ phải nhận một sự xúc phạm nhục nhã đến thế.

- Bề sâu của nỗi cáu giận trong cô cho thấy cuộc sống của cô đang bắt đầu, Nina. Từ giờ trở đi, cô sẽ luôn cáu giận như tôi đã từng luôn cáu giận, cô sẽ dị ứng với dã tâm, cô sẽ bùng nổ vì những lời nguyền rủa và cảm giác nhập định, cô sẽ tài tình như cơn giận dữ, cô sẽ không sợ gì nữa.

- Ngài đã thôi được chưa vậy, đồ bụng cóc?

- Cô thấy rõ là tôi nói đúng còn gì.

- Chuyện ấy không đúng! Tôi không phải là ngài.

- Chưa hoàn toàn trọn vẹn thôi, nhưng chẳng bao lâu nữa đâu.

- Ý ngài là gì?

- Cô sẽ biết ngay thôi mà. Thật tuyệt. Tôi nói những điều đang thành sự thật trước mắt tôi theo đúng những gì tôi đã dự liệu. Tôi đây đã trở thành thầy bói của thời hiện tại, chứ không phải của tương lai, của hiện tại, cô hiểu chứ?

- Tôi hiểu rằng ngài mất trí rồi.

- Chính cô đã tước đoạt lý trí của tôi, cũng như đã tước đoạt những gì còn lại. Nina, tôi chưa từng biết đến cảm giác nhập định tương tự!

- Thuốc an thần của ngài để ở đâu?

- Nina, tôi sẽ có vô số thời gian để tĩnh trí cơ mà, ngay khi cô giết tôi.

- Ngài nói gì vậy?

- Cứ để cho tôi nói. Chuyện tôi sắp nói với cô đây hết sức quan trọng. Dù muốn hay không thì cô cũng đang trở thành hóa thân của tôi. Ở mỗi hóa thân của tôi lại có một người xứng đáng với tình yêu cần đến tôi: lần đầu tiên, người đó là Léopoldine và chính tôi đã giết cô ấy; lần thứ hai, người đó là cô, và chính cô sẽ giết tôi. Vừa vặn đổi vai, phải không nào? Tôi vô cùng hạnh phúc vì người đó là cô: nhờ có tôi, cô sắp sửa khám phá ra thế nào là tình yêu.

- Nhờ có ngài, tôi đang biết được thế nào là cảm giác rụng rời.

- Cô thấy thế sao? Chính cô nói đấy nhé. Tình yêu bắt đầu bằng cảm giác rụng rời.

- Ban nãy ngài đã nói là tình yêu bắt đầu từ mong muốn giết người.

- Cũng thế cả thôi. Hãy lắng nghe những gì đang trỗi dậy trong cô, Nina: hãy cảm nhận trạng thái tê mê vô hạn này. Cô đã nghe thấy bản giao hưởng được phối khí hoàn hảo chưa? Đó là một sự lồng ghép quá tuyệt diệu và quá tinh tế để những kẻ khác có thể nhận biết. Cô có nhận ra sự phong phú đến kinh ngạc của những loại nhạc cụ không? Khi kết hợp với nhau, chúng chỉ có thể sinh ra nghịch âm - ấy vậy mà, Nina, cô đã nghe thấy gì hay hơn thế chưa? Hàng chục cách phối bè chồng chất lên nhau qua cô, biến hộp sọ của cô thành một tòa giáo đường, biến cơ thể cô thành một hộp cộng hưởng rộng và vô hạn, biến thân xác cằn cỗi của cô thành một nỗi dằn vặt, biến các khớp sụn của cô thành một sự lỏng lẻo – thế là cái không thể gọi tên đã xâm chiếm cô.

Im lặng. Nữ phóng viên ngật đầu ra sau.

- Hộp sọ của cô trĩu nặng chứ gì? Tôi biết như thế là thế nào mà. Cô sẽ thấy là bản thân cô không bao giờ quen được với cái đó mà.

- Quen với cái gì?

- Với cái không thể gọi tên. Hãy thử ngẩng đầu lên, Nina, đầu cô nặng như thế cơ mà, và hãy nhìn tôi đây này.

Cô gái gắng hết sức để làm theo.

- Hãy công nhận rằng, mặc dù có những bất tiện, trạng thái này dễ chịu một cách tuyệt diệu. Tôi sung sướng vô cùng vì rốt cuộc cô đã hiểu. Từ đó hãy tưởng tượng ra cái chết của Léopoldine. Ban nãy, thời điểm chết có vẻ khó lòng chịu nổi, bởi lúc đó tôi đang quỳ, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Nhưng chuyển từ sống sang chết với cảm giác nhập định ngập tràn, đó lại là một thủ tục đơn giản. Tại sao ấy à? Bởi vì trong những lúc như vậy, người ta thậm chí không biết mình còn sống hay đã chết. Nói cô em họ tôi đã chết mà không phải chịu đau đớn hay không nhận thức được mình đang chết giống như những người chết trong lúc ngủ thì không chính xác: sự thật là cô ấy đã chết mà không chết, bởi lẽ lúc bấy giờ, cô ấy đâu còn sống nữa.

- Chú ý này, những lời ngài vừa nói nghe sặc mùi hùng biện kiểu Tach.

- Và điều mà cô cảm nhận được, đó là thuật hùng biện kiểu Tach hả Nina? Hãy nhìn tôi đây, hóa thân duyên dáng đáng yêu. Từ giờ trở đi, cô phải tập xem thường logic của kẻ khác. Do vậy, cô phải quen với cuộc sống cô độc – chớ hối tiếc điều đó.

- Tôi sẽ nhổ ngài đấy.

- Cô thật tử tế khi nói vậy.

- Ngài thừa hiểu rằng sự tử tế hoàn toàn xa lạ với chuyện này mà.

- Cô đừng lo, cô sẽ tìm thấy tôi trong mỗi cảm giác nhập định.

- Cảm giác đó sẽ thường xuyên đến với tôi sao?

- Thật lòng mà nói, tôi đã không biết đến cảm giác nhập định từ sáu mươi lăm năm rưỡi nay, nhưng cái cảm giác nhập định mà tôi có được lúc này đã xóa đi quãng thời gian mất mát ấy như thể nó chưa bao giờ tồn tại. Cô cần phải quen với việc lờ đi lịch đại.

- Nghe hay đấy.

- Đừng buồn phiền, hóa thân thân mến. Đừng quên là tôi yêu cô. Và tình yêu là bất tử, cô quá hiểu điều đó mà.

- Ngài có biết rằng những điều sáo rỗng đến thế nghe lại thú vị đến khó cưỡng khi phát ra từ miệng của một nhà văn đoạt giải Nobel?

- Cô hoàn toàn có lý khi nói vậy. Khi đã đạt đến độ giả tạo như tôi, người ta sẽ không thể nói ra một sự tầm thường mà không xuyên tạc nó, mà không đem lại cho nó những nét nhấn của nghịch lý kỳ lạ nhất. Biết bao văn sĩ đã ôm lấy cái nghiệp này với mục đích duy nhất là một ngày nào đó đạt tới phía bên kia của bài diễn thuyết, kiểu vùng đất không người giữa hai chiến tuyến, nơi mà lời nói luôn luôn trinh nguyên. Có lẽ Quan niệm Trong trắng chính là đây: nói những lời gần gũi nhất với cái vô vị mà vẫn giữ được mình trong một trạng thái say sưa thần diệu, mãi mãi vượt lên trên sự tranh giành hỗn loạn, vượt lên trên những eo sèo vô nghĩa lý. Tôi là người cuối cùng trên thế giới này có thể nói “Tôi yêu em” mà không biến mình thành tục tĩu. Cô mới may mắn làm sao.

- May mắn ấy à? Đó không phải là tai họa đấy chứ?

- Là may mắn đấy, Nina ạ. Cô nên nhớ: không có tôi, cuộc sống của cô chỉ là một nỗi buồn chán!

- Ngài thì biết gì về chuyện ấy?

- Chuyện rõ như ban ngày vậy. Không phải chính cô đã nói rằng cô là một con nhỏ bẩn thỉu chuyên móc máy chuyện người khác hay sao? Xét về lâu về dài, rồi cô cũng sẽ chán chuyện đó thôi. Sớm hay muộn cũng nên ngừng quan tâm đến những chuyện thối tha của người khác, cần phải tạo ra chuyện thối tha cho riêng mình. Không có tôi, cô sẽ không bao giờ làm được điều đó. Từ giờ trở đi, hóa thân ơi, cô sẽ được tiếp xúc với những sáng kiến tuyệt vời của những đấng sáng tạo.

- Đúng là tôi đang cảm thấy trong cơ thể mình nảy sinh một sáng kiến khiến tôi bối rối.

- Lẽ thường thôi. Sự hoài nghi và sợ hãi thường bổ trợ cho những sáng kiến vĩ đại. Dần dần, cô sẽ hiểu được rằng nỗi lo âu này là một phần của khoái cảm. Và cô cần đến khoái cảm, Nina ạ, phải thế không nào? Nhất định tôi sẽ dạy cho cô mọi điều và mang đến cho cô mọi thứ. Bắt đầu bằng tình yêu: hóa thân thương mến, tôi run lên khi nghĩ rằng không có tôi, cô sẽ không bao giờ biết đến tình yêu. Cách đây vài phút, chúng ta có nhắc đến những động từ khuyết: cô có biết rằng yêu là động từ khuyết nhất trong số các động từ hay không?

- Chuyện vớ vẩn này là gì vậy?

- Nó chỉ được chia ở số ít. Những dạng số nhiều của nó mãi mãi chỉ là những dạng số ít được ngụy trang.

- Ảo tưởng.

- Không hề: không phải tôi đã chứng minh rằng, khi hai người yêu nhau, một trong hai người họ phải biến mất để lập lại số ít hay sao?

- Ngài không định thanh minh với tôi rằng ngài giết Léopoldine để tuân theo lý tưởng ngữ pháp của ngài đấy chứ?

- Lý do này đối với cô có vẻ như hết sức phù phiếm chứ gì? Cô có biết sự cần thiết nào cấp thiết hơn phép chia động từ không? Nên học lấy điều này, hóa thân yêu quý ạ, rằng nếu phép chia động từ không tồn tại, chúng ta thậm chí sẽ không nhận thức được mình là những cá thể riêng biệt, và cuộc nói chuyện tuyệt vời này sẽ không thể diễn ra.

- Chao ôi, lạy trời phù hộ.

- Thôi nào, đừng có hờn dỗi với khoái cảm của mình như thế.

- Khoái cảm của tôi ấy à? Chẳng có chút dấu vết nào của khoái cảm trong tôi cả, và tôi cũng chẳng cảm thấy gì hết, có chăng là một mong muốn ghê gớm được siết cổ ngài.

- Sao kia, cô chẳng được nhanh nhạy cho lắm nhỉ, hóa thân của lòng tôi. Tôi ra sức thuyết phục cô làm chuyện đó ít nhất đã mười phút nay, với một thái độ lộ liễu chưa từng có. Tôi đã chọc giận cô, đã khiến cô phát cáu để lấy đi của cô những đắn đo cuối cùng, vậy mà cô vẫn chưa chuyển được từ lời nói sang hành động. Cô còn chờ đợi gì nữa, tình yêu dịu dàng của tôi?

- Khó mà tin được rằng ngài thực sự mong muốn chuyện đó.

- Xin cam đoan với cô là tôi muốn thế.

- Với lại tôi không quen.

- Làm rồi sẽ quen ấy mà.

- Tôi sợ.

- Thế càng hay.

- Mà nhỡ tôi không làm được thì sao?

- Không khí sẽ trở nên ngột ngạt không thể chịu nổi. Tin tôi đi, đã đến nước này rồi, cô không còn lựa chọn nào khác đâu. Vả lại, cô sẽ tặng cho tôi cơ may duy nhất để được chết theo cùng một cách với Léopoldine: rốt cuộc tôi cũng sẽ được biết những cảm giác cô ấy đã từng biết. Làm đi, hóa thân, tôi sẵn sàng rồi đây.

Nữ phóng viên thực hiện mọi việc không chê vào đâu được. Chóng vánh và gọn ghẽ. Tác giả cổ điển không bao giờ phạm phải lỗi tác phong.

Khi xong xuôi đâu đấy, Nina bấm nút tắt máy ghi âm và ngồi xuống giữa tràng kỷ. Cô rất bình tĩnh. Cô bắt đầu nói một mình, nhưng đó không phải là do tinh thần bấn loạn. Cô nói như thể người ta trò chuyện với một người bạn chí cốt, bằng tình cảm âu yếm có phần hoan hỉ:

- Lão già điên thân mến, ngài đã suýt thắng được tôi. Những lời ngài nói đã làm thần kinh tôi căng thẳng không sao tả hết; tôi tưởng như đã phát điên đến nơi. Giờ thì tôi đã cảm thấy dễ chịu hơn nhiều. Tôi phải thừa nhận ngài có lý: siết cổ là một nhiệm vụ hết sức thú vị.

Và hóa thân ngắm nghía đôi tay mình với vẻ ngưỡng mộ.

Những con đường dẫn đến với Chúa rất bí hiểm, không dò thấu được. Còn bí hiểm hơn nữa là những con đường dẫn đến thành công. Sau biến cố này, người ta thật sự đổ xô đi tìm đọc những tác phẩm của Prétextat Tach. Mười năm sau, nhà văn trở thành một tác giả kinh điển.

HET