Chương 4 (4) Chàng trai si tình, hãy mượn đôi cánh của thần Tình yêu-Và cùng vút bay vượt qua giới hạn thông thường--
Siena, 1340 Công nguyên
Hôm đó là ngày Palio, dân chúng Siena vui vẻ lênh đênh trên biển cả của những bài ca. Mỗi đường phố trở thành một dòng sông, mỗi quảng trường thành một vòng xoáy sùng đạo đê mê, cuốn thành dòng những lá cờ phần phật và những biểu ngữ họ có thể giương cao ở những chỗ nước nông và đứng giạng chân ở những chỗ đất cao, trơn trượt, vươn tới Đức Mẹ trên Thiên đường để cảm nhận sự tiếp xúc dịu dàng của Người.
Dòng người mộ đạo ào qua các cổng thành từ lâu, tuôn ra vùng nông thôn theo các ngả tới Fontebecci, cách cửa Camollia vài dặm về phía Bắc. Tại đây, một đại dương những cái đầu nhấp nhô, chăm chú theo dõi mười lăm kỵ sĩ của Palio xuất hiện từ các lều, vận chiến bào, sẵn sàng tôn vinh nàng Trinh nữ mới giành vương miện bằng cuộc trình diễn hăng hái của mình.
Danh họa Ambrogio chọn thời điểm thuận lợi trong buổi sáng để rời thành phố, huých khuỷu tay tìm đường len qua đám đông và ông thấy không mấy tội lỗi trong việc này vì nếu không, ông sẽ phải nhường và rẽ đến một ngàn lần trước khi đi được nửa đường đến Fontebecci. Nhưng ông không thể. Sáng nay, vị họa sĩ già cảm thấy khổ sở biết chừng nào! Sự can thiệp của ông vào những cuộc tình của đám thanh niên này mới sai lầm khủng khiếp làm sao! Nếu ông không hăm hở chắp nối người đẹp với người đẹp vì lợi ích của vẻ đẹp, Romeo sẽ không bao giờ biết rằng Giulietta còn sống, và nàng sẽ không bao giờ nhiễm phải sự nồng nàn của chàng.
Ý nghĩ rằng tình yêu cái đẹp của người nghệ sĩ có thể dễ dàng biến ông thành kẻ phạm tội mới kỳ quặc làm sao. Số phận tàn ác làm sao, khi dạy một ông già bài học về cái giá hạnh phúc của một cặp trẻ tuổi? Hoặc ông đã lầm khi cố giải thích tội lỗi của mình thông qua những ý niệm cao quý? Tóm lại, chỉ xuất phát từ lòng nhân đạo của ông, mà cặp tình nhân trẻ bị đầy đọa ngay từ lúc ban đầu ư? Có lẽ nào ông đã chuyển sự khao khát yếu đuối của mình vào tấm thân đáng ngưỡng mộ của Romeo, và mọi mong mỏi kết hợp hạnh phúc cho đôi trẻ chỉ là một cách gián tiếp để được phép lọt vào phòng tân hôn của Giulietta Tolomei?
Nhà danh họa không phải là người có hứng thú với những điều khó hiểu của tôn giáo, trừ phi chúng là một phần của bức tranh sắp được trả công, nhưng đột nhiên, ông thấy hơi buồn nôn khi thấy mình như một lão già giật dây dâm đãng, chắc có phần gần với thứ Chúa cảm thấy trong từng phút, từng ngày. Nếu Người thực sự cảm thấy mọi thứ. Sau hết, Người là đấng thiêng liêng trên cao, và tất cả có thể hiểu rằng tính thần thánh không thích hợp với sự xúc động. Nếu không, khi đó nhà danh họa thành tâm tiếc thương Chúa vì lịch sử nhân loại chẳng hơn gì một câu chuyện dài lê thê đẫm nước mắt.
Với Đức Mẹ Đồng Trinh thì khác, bà từng là con người, và bà thấu hiểu những gì con người phải chịu đựng. Bà là người luôn lắng nghe những nỗi thống khổ của bạn và chắc chắn Chúa gửi tiếng sét ái tình đúng hướng. Giống người vợ đáng yêu của một người đàn ông phi thường, bà là người để làm bạn và cầu xin, là người biết cách với tới trái tim thần thánh của Người. Nhờ có bà, Siena được ban những chiếc chìa khóa để mở cánh cửa thành phố, là người đặc biệt yêu quý dân Siena, che chở họ chống lại kẻ thù, theo cách một người mẹ bảo vệ cậu con trai nhỏ khi đứa con tìm kiếm vòng ôm của bà lúc bị các anh bắt nạt.
Dáng điệu khải huyền của nhà danh họa không phản chiếu trên mặt những người mà ông gạt sang bên, lúc ông cố tới Fonterbecci trước khi cuộc đua bắt đầu, Mọi người đã chè chén no nê và không ai vội vàng tiến lên, mà chỉ cần có chỗ dọc đường, họ thực sự chẳng có nhu cầu cuốc bộ đến tận Fontebecci.
Chắc chắn có nhiều cảnh để xem ở khu vực khởi hành với các lều bạt, những cái giật mình giả tạo, các gia đình quyền quý có con trai tham gia, nhưng rốt cuộc, cảnh ngoạn mục nào đáng xem hơn mười lăm con chiến mã phi nước đại đến gần?
Cuối cùng, khi tới nơi, danh họa Ambrogio tiến thẳng tới chỗ có màu sắc của con đại bàng Marescotti. Romeo đã sẵn sàng xuất phát từ cái lều màu vàng, những người đàn ông trong gia đình vây quanh chàng, và khó có thể tìm thấy một nụ cười trong số họ. Ngay sĩ quan Marescotti dù nổi tiếng là luôn có lời khích lệ mọi người trong những hoàn cảnh tuyệt vọng nhất vậy mà lúc này trông ông giống như một người lính biết trước rằng mình sẽ rơi vào ổ phục kích. Ông đích thân giữ ngựa đứng yên trong lúc Romeo cưỡi và là người duy nhất trực tiếp dặn dò con trai.
- Đừng sợ, - nhà danh họa nghe thấy ông vừa nói, vừa chỉnh lại tấm giáp che mặt con vật, - nó đứng như một thiên thần, nhưng sẽ chạy như một quỷ dữ.
Romeo chỉ gật đầu, chàng phấn khích đến nỗi không thể nói gì mà chỉ thúc ngựa vào làn đường, tay cầm lá cờ chim đại bàng đã được trao. Chàng sẽ cưỡi ngựa cùng lá cờ đó suốt cả chặng đường, và nếu được Đức Mẹ Đồng Trinh Maria chở che, chính lá cờ này sẽ được dùng để đổi lấy mảnh lụa thưởng ở cuối cuộc thi. Mặt khác, nếu Mẹ Maria trong tâm trạng đố kỵ, chàng sẽ là người cuối cùng cắm cờ của mình trước giáo đường, và trên đường về chàng phải nhặt một con lợn, tượng trưng cho nỗi nhục nhã.
Lúc mũ sắt được đưa ra, Romeo bắt gặp cái nhìn của danh họa Ambrogio, và chàng vô cùng ngạc nhiên đến mức làm cho con ngựa chàng đang cưỡi trở nên bồn chồn.
- Thưa danh họa! - Chàng kêu lên, giọng nghe thật chua xót, - ông đến để vẽ bức tranh về sự suy sút của tôi sao? Tôi bảo đảm với ông, đó đúng là một cảnh tượng cho con mắt của họa sĩ đấy.
- Cậu nói đúng, - danh họa Ambrogio đáp lại, - cứ mắng nhiếc tôi đi. Tôi đã cho cậu một bản đồ dẫn thẳng tới tai họa, và bây giờ tôi thiết tha muốn sửa chữa sai lầm đó.
- Tránh ra, ông già! – Romeo nói. – Song, ông nhanh lên thì hơn, vì tôi thấy dây đã sẵn sàng.
- Tôi thực lòng muốn, - nhà danh họa đáp lại, - nếu cậu cho phép nói tôi nói thẳng.
-Chúng ta lúc nào cũng có thì giờ để nói thẳng, - sĩ quan Marescotti nói. – Chúng ta nghe đây!
Danh họa Ambrogio hắng giọng. Cuộc độc thoại cẩn thận suốt buổi sáng nay của ông giờ biến đâu mất, và ông chỉ nhớ được câu đầu tiên. Nhưng sự cấp bách sớm thắng tài hùng biện, và ông buột nói ra những tin tức ông biết được.
- Cậu đang bị nạn rất lớn! – Ông bắt đầu. – Và nếu cậu không tin tôi….
- Chúng tôi tin ông! – Đại úy Marescotti quát. – Hãy cho chúng tôi biết chi tiết!
- Một học trò của tôi, Hassan - nhà danh họa nói tiếp, - đã nghe lỏm được chuyện ở lâu đài Salimbeni tối qua. Lúc ấy cậu ta đang vẽ một thiên thần trên trần, một tiểu thiên sứ, nên tôi tin rằng…
- Mặc xác tiểu thiên sứ! – Sĩ quan Marescotti gầm lên. – Hãy cho chúng tôi biết Salimbeni định làm gì con trai tôi!
Danh họa Ambrogio hít một hơi.
- Tôi tin rằng kế hoạch của họ như sau: sẽ không có cuộc tấn công nào ở Fontebecci này, vì có nhiều con mắt đang theo dõi. Nhưng giữa đường đến cửa Camollia, nơi con đường mở rộng, con trai của Tolomei và một người khác sẽ chặn đường cậu hoặc đẩy cậu xuống mương. Nếu con trai Salimbeni vượt xa cậu thì họ tạm bằng lòng với việc chỉ làm cậu chậm lại. Nhưng đấy mới chỉ là bắt đầu. Khi cậu vào thành phố, hãy cẩn thận khi qua lãnh địa mà Salimbeni kiểm soát. Khi cậu băng qua các tòa nhà ở khu vực Magione và Santo Stefano, sẽ có nhiều người trong tháp ném đồ vật vào cậu, nếu cậu ở trong số ba kỵ sĩ dẫn đầu, Khi cậu vào San Donato và Sant Egidio, bọn chúng không dám cả gan làm gì,nhưng nếu cậu tiến vào cánh đồng phía trước và có khả năng thắng cuộc, bọn chúng nhất định sẽ làm liều.
Romeo nhìn cha.
- Cha sẽ giải quyết chuyện này ra sao?
- Con nhưng sẽ phải làm như thế, - sĩ quan Marescotti nói. – Cha cho rằng chuyện này chẳng có gì là lạ. Nhưng nhờ danh họa, bây giờ chúng ta biết chắc rồi. Romeo, con phải phi trước vào bãi và đứng hàng đầu. Đừng thương ngựa, cứ chạy. Khi đến cửa Camollia, con phải nhường họ chạy trước, từng người một, cho đến khi con ở vị trí thứ tư.
- Nhưng…
- Đừng ngắt lời cha! Cha muốn con giữ vị trí thứ tư cho đến khi con qua Santo Stefano. Sau đó, con phải vượt lên đứng thứ ba hoặc thứ hai. Nhưng không được dẫn đầu. Cho đến khi qua lâu đài Salimbeni, con hiểu không?
- Như thế thì quá gần đích! Con không thể vượt qua!
- Nhưng con nhất định phải qua.
- Nhưng gần quá! Trước kia chưa có ai làm được thế!
- Còn bây giờ, - sĩ quan Marescotti nói, mềm mỏng hơn, - có gì ngăn cản con trai của ta đâu?
Một tiếng kèn hiệu lanh lảnh vang lên từ hàng xuất phát, chấm dứt mọi cuộc trò chuyện. Cái mũ sắt có hình đại bàng đặt lên đầu Romeo, tấm ch mặt khép lại. Thầy tu của gia đình vội vã ban phúc cho chàng thanh niên – rất có thể đây là lần cuối cùng – và nhà danh họa gửi lời chúc cho con ngựa đầy khí lực. Sau đó, chỉ mình Đức Mẹ Đồng Trinh có khả năng che chở cho quán quân của bà.
Lúc mười lăm con ngựa đã xếp hàng ở sợi dây, đám đông bắt đầu hò reo tên người họ yêu quý cũng như tên kẻ thù. Gia đình quý tộc nào cũng có người ủng hộ và người đối đầu; không gia đình nào được yêu quý hoặc bị khinh miệt hoàn toàn. Ngay nhà Salimbeni cũng có một đám đông cổ súy tận tụy, và trong dịp này số đó rất lớn, những người đàn ông đầy tham vọng mong được rủng rỉnh quanh năm khi sự ủng hộ công khai, mạnh mẽ của họ được đền đáp.
Trong đám kỵ sĩ, ít người có suy nghĩ gì khác ngoài con đường phía trước. Những đôi mắt tìm kiếm hoặc tránh né nhau, các vị thánh bảo trợ được huy động như đàn châu chấu tiến về Ai Cập qua những lời cầu khẩn, và vào giây phút cuối những lời lăng mạ phóng ào ào như tên bắn vào cổng thành đóng chặt. Thời gian cầu nguyện đã hết, không còn nghe thấy lời khuyên, không còn những việc chưa xong. Dù là kẻ hung ác, xấu xa hay người tử tế, đều được tinh thần chung của dân chúng Siena mong mỏi, họ đã hiến cả tính mạng, và chỉ có trận chiến, cuộc đua mới có thể thi hành công lý. Không có luật pháp ngoài số phận, không quyền lợi ngoài thiện ý của cơ hội; thắng lợi là lẽ phải duy nhất được biết đến,
Thế đấy, - danh họa Ambrogio ngẫm nghĩ, - hôm nay ngày Mẹ Đồng Trinh lên Trời bằng lòng khoan dung với chúng con, những kẻ có tội khốn khổ, già cũng như trẻ, Con xin Người rủ lòng thương Romeo Marescotti và che chở chàng khỏi các thế lực xấu xa sắp nuốt chửng cả thành phố này. Con hứa với Người, nếu Người để cho chàng được sống, con xin dâng hiến hết phần đời còn lại cho vẻ đẹp của Người. Nhưng nếu hôm nay chàng chết, chàng bỏ mạng vì tay con, bàn tay này sẽ không bao giờ cầm bút vẽ nữa vì đau buồn và xấu hổ.
Lúc Romeo phi ngựa tới khu vực xuất phát cùng lá cờ đại bàng, chàng cảm thấy lớp mạng âm mưu nhớp nháp khép lại quanh mình. Mọi người đã nghe tin về cuộc thách thức hỗn xược của chàng với Salimbeni, và đều hiểu một cuộc chiến gia tộc ắt phải xảy ra. Biết những người tranh giải, câu hỏi trong hầu hết tâm trí mọi người không phải là ai sẽ thắng, mà là ai còn sống ở cuối cuộc đua
Romeo nhìn khắp các kỵ sĩ khác, ước lượng sự đơn độc của mình. Trăng lưỡi liềm là Tebaldo – con trai của Tolomei, - rõ ràng là đồng minh với Hình thoi, Ino – con trai của Salimbeni, còn Gà trống và Bò đực đều nhìn chàng bằng cái nhìn đầy phản trắc. Chỉ có Cú gật đầu với vẻ cảm thông cứng rắn của một người bạn, nhưng vào thời điểm đó, Cú cũng còn nhiều bạn khác.
Khi sợi dây rơi xuống, Romeo còn chưa hoàn toàn ở trong khu vực xuất phát chính thức. Chàng quá mải nhìn các kỵ sĩ khác nên không để ý đến vị quan chức chịu trách nhiệm. Vả lại, Palio hay bắt đầu bằng nhiều xuất phát giả, người ra lệnh chẳng buồn gọi mọi người trở lại và phải báo hiệu xuất phát tới hơn mười lần, thực ra đây là các phần của cuộc thi.
Nhưng hôm nay không như vậy. Lần đầu tiên trong lịch sử Palio, không có tiếng kèn hủy bỏ ngân lên sau lần xuất phát thứ nhất. Bất chấp sự bối rối và một con ngựa bị rớt lại đằng sau, mười bốn kỵ sĩ kia được phép tiếp tục và cuộc đua vẫn tiến hành. Quá sửng sốt nên chỉ kịp thoáng phẫn nộ vì lối chơi trái luật, Romeo nghiêng cây thương cho đến lúc có thể kẹp chặt nó dưới cánh tay, thúc gót vào hông ngựa và bắt đầu đuổi theo.
Cánh đồng ở xa phía trước nên không thể nói ai đang dẫn đầu; chàng chỉ nhìn thấy qua khe mũ là bụi bặm và nhiều bộ mặt đầy vẻ hoài nghi hướng về phía chàng, khuôn mặt của những người đứng xem mong đợi chàng người tình trẻ tuổi vượt xa các đối thủ. Phớt lờ những tiếng la hét và cử chỉ của họ - một số khích lệ, những người khác thì không – Romeo phi qua, hoàn toàn thả lỏng dây cương và cầu xin chú ngựa sẽ đền đáp thiện chí của chàng.
Sĩ quan Marescotti đã liều lĩnh có tính toán khi cho con trai cưỡi con ngựa đực chưa thiến. Với một con ngựa cái hoặc ngựa thiến, Romeo có thể chơi đẹp, nhưng chơi đẹp sẽ không đủ khi tính mạng đang lâm nguy. Ít ra, một con ngựa giống sẽ là tất cả hoặc không là gì. Phải, có khả năng con Cesare sẽ lao vào cuộc chiến, đuổi theo một con cái, thậm chí quăng ngã kỵ sĩ, nhưng mặt khác, nó có thừa sức mạnh cần thiết để biến khỏi một tình thế ngu hiểm, và quan trọng hơn hết, nó tràn đầy tinh thần chiến thắng.
Con Cesare còn có một phẩm chất nữa, là trong những hoàn cảnh bình thường, nó hoàn toàn không thích hợp với Palio, nhưng hiện giờ, Romeo chỉ có một con đường duy nhất là đuổi kịp các đối thủ, và con ngựa có những cú nhảy dài, mạnh mẽ khác thường.
Luật thi của Palio không nói gì đến việc xoay xở dọc đường. Chỉ có một điều kiện: kỵ sĩ xuất phát ở Fonterbeci và cán đích ở giáo đường Siena là có khả năng đoạt giải. Nó chưa bao giờ quy định con đường chính xác, vì không người nào ngu ngốc đến mức chạy theo đường chính. Các cánh đồng ở bên đường thường gập ghềnh, đầy những gia sức hoặc các đồng cỏ khô, cũng như bị cắt bởi vô số hàng rào và cổng. Nói cách khác, chạy tắt qua các cánh đồng có nghĩa là phải đối mặt với rất nhiều trở ngại, những trở ngại có thể không là gì với một kỵ sĩ mặc tunic (áo choàng không tay, trùm đến đầu gối, thắt ngang lưng, đàn ông La Mã và Hy Lạp cổ thường mặc, nhưng sẽ giết chết con ngựa chở một hiệp sĩ mặc giáo sắt và cầm cây thương.
Romeo không lưỡng lự lâu. Mười bốn kỵ sĩ khác đã phi về hướng Tây Nam theo đường vòng dài hai dặm trên đường dẫn tới cửa Camollia, Đây là cơ hội của chàng.
Phát hiện ra một chỗ hở trong đám đông đang la hét, chàng lái con Cesare rời khỏi đường cái, lao vào cánh đồng vừa gặt và phi theo đường chim bay tới cổng thành.
Con ngựa cảm thấy mùi thách thức nên lao vút qua cánh đồng, dồi dào sinh lực hơn cả lúc trên đường cái, và khi thấy hàng rào gỗ đầu tiên ở đằng trước, Romeo gật phắt cái mũ sắt đại bàng ra rồi ném vào đống cỏ khô. Không có luật quy định trang phục của kỵ sĩ, ngoài cây thương và màu sắc của gia tộc. các kỵ sĩ mặc chiến bào và đội mũ sắt chỉ để tự vệ. Quẳng mũ sắt đi, Romeo biết chàng sẽ rất dễ bị thương nếu các kỵ sĩ khác thúc bằng gậy cũng như khi các đồ vật cố tình rơi xuống từ các nhà tháp trong thành phố, nhưng chàng cũng biết nếu không làm nhẹ trọng lượng, con ngựa – vốn khỏe khoắn – sẽ không bao giờ vào kịp thành phố.
Bay vút qua hàng rào đầu tiên, con Cesare nặng nề tiếp đất, và Romeo không bỏ phí thời gian, giật phắt tấm che ngực khỏi vai, ném vào giữa chuồng lợn. Hai hàng rào tiếp theo thấp hơn cái đầu tiên, con ngựa nhảy qua dễ dàng hơn và Romeo giơ cao cây thương lên trên đầu để tránh đập vào hàng rào. Mất cây thương mang màu sắc của gia tộc Marescotti có nghĩa là sẽ thua trong cuộc đua dẫu chàng có về thứ nhất.
Ai nhìn thấy chàng ngày hôm ấy đều phải trịnh trọng tuyên bố rằng Romeo đã cố làm những điều không thể. Tiết kiệm được một khoảng cách đáng kể vì đi tắt, song dễ trở nên vô hiệu vì nhiều cú nhảy, và lúc trở lại đường cái, chàng vẫn tụt lại sau các kỵ sĩ khác y như lúc trước. Chưa kể đến những thiệt hại với con ngựa vì phi nước đại qua những đồng cỏ, chỗ trũng, và nhảy như một con chó dại dưới mặt trời tháng Tám.
May mắn thay, Romeo không biết những điều kỳ cục của chàng. Chàng cũng không biết mình đã xuất hiện trên đường trước cánh đồng trong những hoàn cảnh rất khác thường. Ở đâu đó dọc đường, có người đã thả một hòm đựng ngỗng ngay trước khi các kỵ sĩ Palio đến, và trong lúc lộn xộn, những quả trứng ngỗng thối đã được ném rất chính xác vào một kỵ sĩ nhất định – thuộc một nhà tháp nhất định – để trả miếng cho hành động tương tự đã xảy ra vào năm trước. Những trò chơi khăm như thế là một phần của Palio, nhưng hiếm khi có ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đua.
Ai cũng cho là có bàn tay của Đức Mẹ Đồng Trinh Maria trong mọi việc: hòm ngỗng, sự chậm trễ và chuyến bay kỳ diệu của Romeo qua bảy hàng rào. Nhưng với mười bốn kỵ sĩ đang nghiêm túc phi trên đường cái, thấy Romeo bất ngờ xuất hiện phía trước họ là một việc quái gở. Thế là họ đuổi theo chàng, căm ghét dữ dội lúc con đường hẹp dần như cái phễu để tất cả xuyên qua mái vòm của cổng Camollia.
Chỉ những chàng trai leo lên cổng thành bằng gạch mới có thể tận mắt nhìn thấy đoạn phi ngựa liều lĩnh cuối cùng của Romeo. Dù trước đó họ trung thành với ai, những người họ hàng của họ đang đổ xô vào xem ở bên dưới yêu ghét ra sao, họ không thể làm gì hơn là reo hò cổ vũ người thách thức táo bạo lúc chàng lao vụt qua phía dưới họ. Rõ ràng là chàng rất dễ gặp nguy hiểm vì không một mảnh giáp che thân, không mũ sắt, và một đoàn kỵ sĩ điên rồ phi sát theo sau.
Nhiều Palio đã được quyết định ngay tại cổng Camollia; người kỵ sĩ may mắn dẫn đầu qua cổng thành có cơ hội tiếp tục dẫn đầu qua các con phố hẹp và kết thúc tại Quảng trường Duomo. Từ lúc này trở đi, thách thức lớn nhất của các kỵ sĩ là các nhà tháp dọc hai bên đường; bất chấp luật quy định rằng những đồ vật cố ý ném từ bất kỳ tòa tháo nào thì tòa tháp ấy nhất định bị giật đổ, vậy nhưng các chậu hoa, gạch đá vẫn rơi xuống các đối thủ đang phi dưới phố - một cách kỳ lạ hoặc ác ý – tùy thuộc lòng trung thành của bạn. Bất chấp luật pháp, những hành động như thế hiếm khi bị trừng phạt, vì những sự việc dẫn đến tai nạn trên đường đua Palio là thứ rất ít được quan chức thành phố quan tâm.
Lúc phi qua cổng thành định mệnh vào Siena ở vị trí dẫn đầu, Romeo thừa hiểu chàng đã không tuân lời cha. Sĩ quan Marescotti đã dặn chàng tránh dẫn đầu, chính vì cơ nguy bị đồ vật từ các tòa tháp ném xuống. Dù có đội mũ sắt, chàng vẫn dễ bị ngã ngựa nếu một cái bình sành ném trúng đầu, và thiếu mũ sắt, chắc chắn chàng sẽ chết trước khi tiếp đất.
Nhưng Romeo không thể để những người khác vượt chàng. Chàng đã phải vật lộn rất vất vả và băng qua cánh đồng mới đuổi kịp, ý nghĩ lùi lại vị trí thứ tư – dù chỉ là chiến lược và bản năng tự bảo toàn – thật đáng khinh và hoàn toàn không thể để những kẻ khác kết thúc cuộc đua mà không có chàng.
Thế là chàng thúc ngựa và ầm ầm lao vào thành phố với niềm tin rằng Đức Mẹ Đồng Trinh sẽ mở đường cho chàng bằng quyền uy thần thánh của Người, và từ trên cao, Người sẽ bảo vệ chàng khỏi mọi điều xấu xa.
Chàng không nhìn thấy mặt mũi, chân tay, dáng người nào; con đường của Romeo là những bức tường xếp hàng, đầy những khuôn miệng đang la hét những cặp mắt mở to. Miệng không thốt nên lời, mắt chẳng thấy gì ngoài màu đen và trắng, đối thủ và đồng minh. Chàng nhẩn nha trong đám đông điên rồ chẳng có người nào, chẳng bao giờ có thể thuật lại trung thực diễn biến của cuộc đua. Tất cả đều xúc động, tất cả đều hy vọng và mọi mong muốn của đám đông luôn là quân át chủ bài của cuộc đua.
Vật đầu tiên rơi trúng Romeo khi chàng đang vào khu Magione. Chàng không bao giờ biết nó là thứ gì, chỉ cảm thấy vai bất chợt đau rát lúc vật đó sượt qua và rơi xuống đất, ở đâu đó ngay sau chàng.
Vật tiếp theo – một cái bình sành –trúng đùi chàng đánh thịch, và ngay lập tức chàng tưởng cú va chạm này có thể nghiền nát xương mình. Nhưng sờ lên chân, chàng cảm thấy không sao, thậm chí không đau. Xương gẫy hay không cũng chẳng hề gì, miễn là chàng vẫn trên yên và chân chàng vẫn vững trong bàn đạp.
Vật thứ ba nhỏ hơn đập vào chàng, và thật có phúc vì nó rơi đúng trán nên chàng chỉ suýt ngã. Romeo thở hổn hển, tối tăm mặt mũi song vẫn điều khiển được ngựa, trong lúc đó ở xung quanh là bức tường của những cái miệng đang la hét cười ha hả trước sự bối rối của chàng. Chỉ đến lúc này chàng mới hiểu cha mình đã trù liệu đúng mọi thứ: nếu cứ khăng khăng dẫn đầu qua các vùng của Salimbeni, chàng sẽ không bao giờ đi hết được cuộc đua.
Khi đã quyết đinh, chẳng chút khó khăn để chàng lùi khỏi vị trí thứ nhất, điều khó nhất là không để qua ba người vượt qua. Tất cả đều trừng trừng nhìn chàng lúc họ vượt lên, - con trai của Tolomei, con trai của Salimbeni và một người nữa, - còn Romeo trừng trừng nhìn lại với ánh mắt căm ghét vì nghĩ họ tưởng chàng bỏ cuộc, và tự ghét mình vì phải viện đến mánh lới.
Tiếp tục đuổi theo, chàng bám sát ba người kia hết mức, chúi đầu xuống và tin rằng không một tòa tháp nào ủng hộ Salimbeni dám liều làm đau con trai của người bảo trợ họ. Đúng như tính toán của chàng, lá cờ có ba hình thoi của Salimbeni làm tất cả do dự một lúc lâu đến mức không ai dám ném gạch đá, bình lọ, và khi cả bốn phi nước đại qua khu San Donato, Romeo không bị trúng thêm vật gì nữa.
Cuối cùng, lúc phi qua lâu đài Salimbeni, chàng biết đã đến lúc chàng làm điều không thể: vượt ba đối thủ, từng người một, trước khi đường đua đến đoạn dốc ngược lên phố Capitano và vào quảng trường Duomo. Đây thực sự là thời điểm cho thần thánh can thiệp, chàng thành công và thắng cuộc từ vị trí hiện tại, chỉ có thể nhờ một ân huệ siêu phàm.
Thúc ngựa, chàng cố đuổi kịp con trai Tolomei và con trai Salimbeni – họ sát cánh bên nhau như thể là đồng minh mãi mãi, - nhưng lúc Romeo sắp vượt qua, Nino Salimbeni liền khuỳnh cánh tay như con bọ cạp chổng đuôi lên, đâm ngập con dao găm sáng loáng vào Tebaldo Tolomei, ngay phía trên áo giáp, nơi cái cổ mềm lộ rõ giữa giáo che thân và mũ sắt.
Sự việc xảy ra nhanh đến nỗi không ai có thể nhìn thấy chính các kẻ tấn công và cách thức tấn công. Chỉ một ánh vàng lóe lên, một cuộc vật lộn chớp nhoáng. Chàng trai Tebaldo Tolomei mười bảy tuổi đổ nhào khỏi ngựa, nằm sóng sượt giữa quảng trường Tolomei, rồi được kéo giật sang một bên vì các cổ động viên của cha chàng gào thét. Trong lúc đó, kẻ sát nhân, tiếp tục phi hết tốc lực, không hề ngoảnh nhìn lại. Người duy nhất có phản ứng với hành động tàn bạo đó là kỵ sĩ thứ ba – lo sợ cho tính mạng của mình vì hình như chàng là địch thủ duy nhất còn lại, - nên chàng ngoặt lá cờ vào tên sát nhân, cố làm hắn rời khỏi bàn đạp.
Xiết chặt hết mức dây cương con Cesare, Romeo cố vượt qua hai kỵ sĩ đang vật lộn, nhưng bị cản trở khi Nino Salimbeni tấn công chàng dồn dập trong lúc ra sức tránh ngọn cờ của người thứ ba.
Thõng người chỉ cao hơn bàn đạp ngựa một chút, Romeo nhìn thấy lâu đài Marescotti vút qua và hiểu rằng, chỗ ngoặt chí tử của Palio ở ngay trước mặt. Nếu chàng không ở trên yên khi đến đường rẽ, cuộc thi Palio của chàng – và có thể cả đời chàng – sẽ đối mặt với một kết cục rất nhục nhã.
Trong quảng trường Duomo, tu sĩ Lorenzo – dễ đến lần thứ hai mươi trong buổi sáng hôm ấy – ân hận vì đã không nán lại trong căn phòng hiu quạnh của mình với cuốn sách kinh. Thầy đã để sự điên rồ của Palio cuốn mình ra ngoài và đi xa. Thầy đang ở đây, mắc kẹt giữa đám đông và chỉ có thể nhìn thấy đoạn đường cuối, chưa bao giờ bận tâm đến mảnh lụa quỷ ám đang bay phấp phới trên cây cột cao, là dải thòng lọng bằng lụa quanh cổ người vô tội.
Cạnh thầy là bậc đài vọng đầy những người đứng đầu các gia đình quyền quý, không nhầm với đài vọng của chính quyền dành cho những người ít xa hoa, ít dòng dõi hơn, nhưng – theo lối nói khoa trương một cách khiêm tốn – thì họ có cùng hoài bão. Cả Tolomei và Salimbeni đều ở trên đài vọng của các gia đình quý tộc, họ chọn cách theo dõi thắng lợi của con mình trên các ghế lót nệm thoải mái thay vì chịu bụi bặm ở chỗ xuất phát tại Fontebecci, chỉ để ban phát những lời khuyên nhủ của cha với bọn trẻ bạc bẽo, chẳng bao giờ biết lưu ý.
Họ ngồi đó, vẫy chào những người phấn khởi cổ vũ và cúi chào có chừng mực, họ không làm ngơ trước thực tế rằng năm nay, giọng điệu của dân chúng đã thay đổi. Palio lúc nào cũng là điệu nhạc chối tai với những ai hát các bài ca của riêng từng lãnh địa và các anh hùng của họ - gồm cả gia đình Tolomei và Salimbeni, nếu họ có một kỵ sĩ trong cuộc đua, - nhưng năm nay hình như có thêm nhiều người tham gia hát các bài ca Aquila, con đại bàng Marescotti.
Ngồi đó, lắng nghe mọi thứ, trông Tolomei có chiều lo lắng. Chỉ đến lúc này, tu sĩ Lorenzo mới đánh bạo phỏng đoán người đàn ông giỏi giang kia đang băn khoăn liệu đưa cô cháu gái Giulietta – phần thưởng thực sự của Palio – đi cùng có phải là một ý tưởng hay ho không.
Giulietta không hay biết nàng ngồi đó giữa người bác và người chồng tương lai, đồ trang sức vương giả trông thật lạc lõng trên đôi má nhợt nhạt của nàng. Có lần nàng quay đầu nhìn thẳng vào tu sĩ Lorenzo, dường như nàng biết thầy đang đứng đó quan sát nàng. Vẻ mệt mỏi trên mặt nàng khiến lòng thầy đau nhói, và ngay sau đó thầy thấy bực bội vì không thể cứu nàng.
Tại sao Chúa Trời lại giải thoát nàng khỏi cuộc tàn sát xảy ra với gia đình nàng, rồi lại ném nàng vào tay chính kẻ hung ác đã giết chết họ? Số phận thật tàn bạo, nghiệt ngã, và tu sĩ Lorenzo đột nhiên ao ước giá như cả nàng lẫn thầy không sống sót qua cái ngày thảm họa đó.
Nếu Giulietta biết những ý nghĩ của người bạn lúc nàng ngồi trên đài vọng khiến mọi người thương xót, nàng sẽ tán thành rằng kết hôn với Salimbeni là một vận số tệ hại hơn cả cái chết. Nhưng còn quá sớm để nàng thất vọng, Palio chưa kết thúc, Romeo – theo nàng biết – vẫn còn sống, và Thượng đế có khi vẫn đứng về phía họ.
Nếu Đức Mẹ Đồng Trinh Maria thực sự mếch lòng vì cách hành xử của Romeo trong giáo đường đêm trước, Người đã giáng cho chàng chết ngay tại chỗ; nhưng thực tế là chàng vẫn được phép sống và trở về nhà nguyên vẹn, ắt hẳn Thượng đế muốn nàng thi đấu ở Palio. Còn bây giờ…ý muốn của Thượng đế là một việc, còn ý thích của Salimbeni, kẻ đang ngồi cạnh nàng là việc hoàn toàn khác.
Tiếng rầm rập của đoàn ngựa đang phi tới khiến đám đông quanh đài vọng nhao nhao mong đợi và ồ lên hò reo điên cuồng, gào tên người họ yêu quý và tên đối thủ, dường như với họ tiếng la hét có thể điều khiển được số phận. Khắp nơi quanh nàng, dân chúng vươn người để được thấy ai trong mười lăm kỵ sĩ là người vào quảng trường đầu tiên, nhưng Giulietta không dám nhìn. Nhắm mắt lại trước sự hỗn loạn, nàng ép đôi tay chắp lại lên môi và liều lĩnh nói lên một từ khiến mọi sự tốt đẹp: “Aquila” (Đại bàng)
Sau giây lát nín thở, hàng ngàn tiếng nhắc lại ở khắp nơi quanh nàng:
- Aquila! Aquila! Aquila!
Tiếng khóc, tiếng cười, tiếng nhạo báng…và Giulietta mở mắt, xúc động vì nhìn thấy Romeo lao vút qua quảng trường – ngựa của chàng trượt trên đường đau gập ghềnh và sùi bọt mép vì kiệt sức, - nhằm thẳng tới cỗ xe thiên thần cắm mảnh lụa thưởng. Mặt chàng méo mó vì thịnh nộ và nàng sửng sốt thấy người chàng vấy máu, nhưng chàng vẫn cầm lá cờ đại bàng trong tay, và về nhất. Về nhất.
Tiếng hoan hô không ngừng, Romeo phi thẳng tới cỗ xe thiên thần, gạt các lễ sinh mũm mĩm, đeo cánh và cầm sợi dây sang một bên, chàng vồ lấy mảnh lụa thưởng và cắm lá cờ của chàng vào đó. Giơ cao phần thưởng trong sự đắc thắng không thể kiềm chế, chàng quay lại đối diện với địch thủ gần nhất – Nino Salimbeni – và khoái chí vì cơn thịnh nộ của gã.
Không ai quan tâm đến các kỵ sĩ về thứ ba, thứ tư và thứ năm; gần như đồng loạt, cả đám đông quay đầu xem Salimbeni sẽ làm gì Romeo, và đây là diễn biến bất ngờ của các sự kiện. Lúc này, không một người đàn ông hoặc đàn bà nào ở Siena không biết Romeo thách thức Salimbeni và lời chàng cầu nguyện – nếu chàng thắng ở Palio, chàng sẽ không biến mảnh lụa thưởng thành quần áo, mà sẽ trải trên giường cưới của chàng – và không ít trái tim cảm thông với chàng trai trẻ đang yêu này.
Thấy Romeo đã nắm chặt mảnh lụa thưởng, R, đứng phắt dậy, dao động trong luồng gió tạt ngang của số phận. Xung quanh ông, dân chúng Siena rên rỉ và cầu xin, năn nỉ ông thay đổi quyết định. Người đàn ông ngồi cạnh chắc sẽ vỡ tim nếu ông làm thế.
- Ngài Tolomei! – Romeo gầm vang, giơ cao mảnh lụa thưởng lúc con ngựa nhấc hai chân trước lên, - Thượng đế đã thương tôi! Ngài có dám phót lờ mong muốn của Đức Mẹ Đồng Trinh Maria không? Ngày có dám hy sinh thành phố này vì sự phẫn nộ của Người k? Ý thích của người đàn ông kia, - chàng táo bạo chỉ thẳng vào Salimbeni, - có ý nghĩa với ngài hơn sự an toàn của tất cả chúng ta không?
Đám đông gầm lên giận dữ vì ý kiến ấy, và tốp linh canh gác quanh đài vọng lùi lại, đề phòng. Trong số thị dân, có nhiều người coi thường lính gác và vươn tay tới Giulietta, giục nàng nhảy khỏi đài vọng để họ đưa nàng tới chỗ Romeo. Nhưng Salimbeni chặn ý định của họ bằng cách đứng dậy và đặt bàn tay quả quyết lên vai nàng.
- Giỏi lắm, chàng trai! – Ông ta quát Romeo, cậy có nhiều bạn bè và người ủng hộ cổ vũ, nên muốn xoay chuyển tình thế. – Cậu đã thắng cuộc! Giờ hãy về nhà và lấy mảnh lụa thưởng may cho mình chiếc áo đẹp, và có khi tôi sẽ để anh làm phù rể cho tôi khi…
Nhưng đám đông nghe đã đủ và không để ông ta nói hết.
- Bọn Salimbeni ô nhục vì đã vô lễ với ý muốn của Thượng đế! – Ai đó hét lên. Những người khác hưởng ứng ngay tức khắc, la hết phản đối bọn quý tộc và sẵn sàng biến cơn thịnh nộ thành cuộc nổi loạn. Những kình địch cũ ở Palio giờ quên hẳn nhau, và vài người khờ dại vẫn đang ca hát nhanh chóng bị những người xung quanh bắt im miệng.
Dân chúng Siena hiểu rằng, nếu tất cả bọn họ đoàn kết chống lại một số ít người, họ rất có khả năng xông lên đài vọng, mang người phụ nữ rõ ràng thuộc về người khác đi. Đây không phải là lần đầu tiên họ nổi loạn chống lại Salimbeni, và họ biết rằng nếu họ dấn tới, họ se buộc bọn người kiêu ngạo kia phải trốn vào các tòa tháp cao của chúng, rút hết các bậc và thang lên khỏi tầm với.
Giulietta ngồi trên đài vọng như một thủy thủ thiếu kinh nghiệm giữa đại dương đầy bão tố, vừa sợ hãi vừa say sưa cảm nhận sức mạnh của bao con người cuồng nhiệt quanh nàng. Họ kia, hàng ngàn người xa lạ mà nàng không hề biết tên, nhưng họ sẵn sàng coi thường những cây kích của bọn lính gác để mang lại công lý cho nàng. Giá họ dấn tới, bậc đài vọng chẳng mấy nỗi sẽ bị đổ nhào, và tất cả những người đàn ông quý tộc cùng những chiếc áo choàng lộng lẫy của họ sẽ vội vã thoát thân khỏi đám quần chúng lộn xộn.
Trong lúc huyên náo om sòm như thế, Giulietta hình dung nàng và Romeo có thẻ trốn biến, Đức Mẹ Đồng Trinh Maria chắc chắn sẽ kéo dài sự hỗn loạn để họ cùng nhau thoát khỏi thành phố.
Nhưng sự đời không diễn ra như thế. Khi chúng chưa tập hợp đủ, một nhóm người mới đột nhiên xông vào quảng trường, gào to tin tức khủng khiếp về công tử Tolomei.
-Cậu Tebaldo! – Họ vừa khóc lóc, vừa vò đầu bứt tai tuyệt vọng, - Cậu Tebaldo ơi! Chao ôi, tôi nghiệp cậu ấy!
Rốt cuộc, khi họ đến đài vọng và tìm thấy Tolomei đang quỵ gối năn nỉ họ cho biết có chuyện gì đã xảy ra với con trai ông, họ đầm đìa nước măt, hươ con dao găm đẫm máu lên không trung và đáp:
- Cậu ấy đã chết! Bị giết. Bị đâm chết trong cuộc đua Palio!
Vừa hiểu chuyện, Tolomei ngã vật ra, co giật và toàn thể lễ đài bùng lên sợ hãi. Sửng sốt trước cảnh tượng ông bác như bị quỷ ám, lúc đầu Giulietta lùi lại, nhưng vẫn cố quỳ xuống và chăm sóc ông hết mức có thể, che chắn ông khỏi những bàn chân và cẳng chân chen lấn, cho đến lúc phu nhân Antonia và những người hầu len được tới nơi.
- Bác Tolomei, - nàng giục ông, không biết nói gì thêm, - bác bình tĩnh lại đi!
Người duy nhất không phản ứng gì khi nghe chuyện đó là Salimbeni, đòi xem vũ khí giết người và ngay lập tức giơ cao lên cho mọi người nhìn thấy.
- Nhìn đây! – ông ta gầm lên. – Các người có một anh hùng rồi đấy! Đây là con dao găm đã giết chết Tebaldo Tolomei trong cuộc đua thiêng liêng của chúng ta! Nhìn thấy chưa? – Ông ta chỉ vào cán dao. – Dao khắc hình đại bàng nhà Marescotti! Các người có hiểu gì không, hả?
Giulietta kinh hoàng thấy đám đông nhìn trừng trừng đầy nghi hoặc vào Salimbeni và con dao. Đây là con người họ vừa muốn trừng phạt, nhưng sững sờ vì tin tức về hành động xấu xa và hình dáng thương tâm của ngài Tolomei đã làm họ nhãng đi. Lúc này họ không biết nghĩ gì, và cứ đứng đó, há hốc miệng chờ đợi.
Nhìn thấy tình cảm thay đổi trên mặt họ, Giulietta hiểu ngay rằng Salimbeni đã trù tính khoảnh khắc này từ trước, lợi dụng đám quần chúng hỗn độn này để chống lại Romeo nếu chàng thắng ở Palio. Lúc này họ quên hẳn lý do tấn công lễ đài lúc nãy, nỗi xúc động của họ vẫn ào ạt dữ dội, hung hăng đòi xé nát một ai đó.
Họ không phải đợi lâu. Salimbeni có đủ cổ động viên trung thành trong đám đông, ngay lúc hắn hươ con dao găm lên, một người đã hét to:
- Romeo là kẻ giết người!
Trong giây lát, dân chúng Siena lại tập hợp, lần này sự căm thù, phẫn nộ dồn hết vào chàng thanh niên mà họ vừa reo hò, tung hô là anh hùng của họ.
Lơ lửng trên biển người đang trong cơn chấn động, lúc này Salimbeni trơ tráo ra lệnh bắt giữ Romeo ngay lập tức, và gọi những người bất đồng là kẻ phản bội. Nhưng Giulietta nhẹ hẳn người khi mười lăm phút sau, tốp lính gác trở lại lễ đài, và chỉ dẫn theo con ngựa sùi bọt mép, lá cờ in hình chim đại bàng và mảnh lụa thưởng. Không thấy tăm hơi Romeo Marescotti. Không người nào nhìn thấy Romeo rời quảng trường.
Đến khuya đêm ấy, khi triệu tập các gia đình, một người đàn ông vì muốn cứu vợ và các con gái khỏi tay bọn tội phạm dốt nát, đã thú nhận rằng có nghe tin đồn Romeo đã trốn thoát qua đường cống ngầm Bottini, đi cùng với một thầy tu trẻ dòng Franxit.
Cuối buổi chiều hôm đó, khi Giulietta nghe thấy đám người hầu thì thầm tin này, nàng đã cầu nguyện, tạ ơn Đức Mẹ Đồng Trinh Maria. Trong tâm trí nàng, người thầy tu trẻ dòng Franxit kia chắc chắn là tu sĩ Lorenzo, nàng đủ hiểu thầy để biết chắc rằng thầy sẽ làm mọi việc trong khả năng để cứu người đàn ông mà nàng thương yêu.