Chương 4

Ông bà có biết Henri Batz?

Cả hai vợ chồng Dammard đều gật đầu.

- Cái hãng “Địa ốc Lorraine” đó có vẻ khá lớn?

Dammard nói ngay:

- Vâng, lớn nhất vùng này.

- Chắc không phải chỉ có một mình ông ta là chủ? Ông có biết những người hùn hạp với ông ta?

Viên chủ khách sạn có vẻ mơ hồ:

- Có thể xem đó là một nhóm tài phiệt ở Nancy. Cái tên Batz vốn đã lừng danh ở khắp vùng này. Ông cha ngày xưa làm ngành bảo hiểm. Còn ông con, tức Henri, thì đã hành nghề kiến trúc xây cất nhà cửa từ mười lăm năm nay.

- Ông ta có đến Foncourt chứ?

- Lẽ tất nhiên là có.

Nói đoạn, Françoise Dammard giải thích thêm:

- Ông ta thường đi săn với gia đình Valonne. Hai bên thân nhau lắm.

Ông chồng của nàng lại nói tiếp:

- Nghe nói Pierre Valonne và Henri Batz là hai người hạn học ở Paris.

Batz là bạn của Valonne từ thời thơ ấu, rồi Valonne lại là bạn của Montbertaut, và ông này lại là bạn đồng môn với má tôi ở trường Quốc Gia Âm Nhạc. Sự tương quan thật quá sức rõ ràng. Sự can thiệp của Batz cũng không sáng tỏ hơn được. Cả ba người đàn ông này đều ở chung trong một đám, nhưng tôi vẫn không hiểu nổi tại sao người này thì mời tôi đến đây còn người kia thì lại mời tôi bỏ đi.

Tôi liền lái những câu hỏi về mấy người thuộc công ty thủy tinh hiện ở trong khuôn viên của nhà máy hoặc đang sống an nhàn trong những ngôi biệt thự có tường cao bao bọc chung quanh, những nhân vật mà tôi nóng lòng muốn tìm hiểu. Tôi cũng nhắc lại người đàn bà lái chiếc xe hơi màu trắng mà tôi đã gặp mấy lần ngoài đường phố.

- Ông cụ của ông cho tôi biết đó là bà Ternant.

Dammard trả lời:

- Vâng, và chồng bà ta là anh vợ của Pierre Valonne.

Françoise Dammard tiếp lời chồng giải thích cặn kẽ hơn:

- Tất cả nhà máy thủy tinh đó đều thuộc công ty “Valonne và Ternant”. Về phía gia đình Valonne có ông cụ tên Antoine và người con trai tên Pierre. Còn về phía gia đình Ternant thì chỉ còn người con trai tên Paul và cô em gái của ông này nguyên là bà vợ của Pierre Valonne. Ông theo kịp tôi chứ?

Tôi cười nhẹ:

- Rõ ràng quá mà. Hai gia đình đã phối hợp hôn nhân với kinh doanh để cho tiền của khỏi bị phân tán. Nhưng tại sao bà lại nói... “nguyên là vợ”? Họ đã bỏ nhau rồi hay sao?

Françoise Dammard vội vàng nghiêm giọng chữa lời:

- Bà Valonne vừa từ trần năm ngoái.

Dammard hỏi:

- Ông đã gặp cụ Antoine trong lúc ông... đi dạo phố?

- Tôi cũng không rõ. Hình dáng ông cụ ra sao?

Người thiếu phụ trẻ đẹp xen lời:

- Ồ! Nếu đã gặp chắc chắn ông phải để ý ngay, ông cụ người cao lớn, rắn rỏi, thường cỡi ngựa đi dạo vào mỗi buổi sáng và những lúc đi săn, luôn luôn ngon lành như một người hãy còn trẻ. Năm nay ông cụ đã bảy mươi bốn tuổi đấy!

Tôi liền hỏi tới:

- Có phải ông cụ là người đã thiết lập nên nhà máy?

Viên chủ khách sạn lắc đầu với vẻ đáng tiếc:

- Không, người thiết lập là ông tằng tổ của ông cụ. Thì ra ông không biết rằng nhà máy thủy tinh ở Foncourt xưa cũ không kém cái đô thị này?

Tôi chỉ muốn tìm hiểu về Pierre Valonne, nhưng để cho đừng quá lộ liễu tôi đành phải lắng tai nghe kể cái lịch sử dài dòng của nhà máy thủy tinh, về phần này, ông chủ khách sạn của tôi quả thật vô cùng uyên thâm và lợi khẩu xứng đáng làm một nhân viên quảng cáo đại tài cho công ty “Valonne và Ternant”.

Khi mới quan sát qua những người dân trong thị xã, tôi đã có cảm tưởng Foncourt sống nhờ nhà máy thủy tinh, và bây giờ thì tôi biết chắc mình đã nghĩ không lầm. Khắp mọi nơi đều nhan nhản những dấu vết của dòng họ Valonne. Họ gần như là chủ của tất cả những ngôi nhà xinh đẹp trong vùng, tất cả đất đai và rừng cây ở chung quanh. Cụ Antoine, ông già đã trên bảy mươi tuổi mà vẫn có tài bắn súng trăm phát trăm trúng, một mình sống trong một ngôi nhà vĩ đại như một tòa lâu đài và người con của ông cụ, tức Pierre Valonne, kể từ khi góa vợ cũng ở cô độc trong một biệt thự rộng mênh mông đã được xây cất để dùng từ lúc thành hôn, xa hơn công viên của thị xã chừng một trăm thước.

Tôi khôn khéo bày tỏ ý kiến, đoán biết mình sẽ tới đâu:

- Đáng lẽ họ nên sống chung để nhường lại ngôi nhà cho những người khác. Chỉ cần một ngôi nhà đó cũng đủ cho cả trăm gia đình hiện đang chui rúc trong những cư xá rũ rích.

Viên chủ khách sạn có vẻ mất tự nhiên vì những lời ám chỉ của tôi tỏ ý thắc mắc về thứ bậc của người dân Foncourt. Ông ta xác nhận ngay rằng đề xướng của hai cha con Valonne không bao giờ gây ra những lời chỉ trích, bởi vì tất cả các đề xướng đó đều hướng về lợi ích chung...

Tôi liền bẻ lại:

- Không ai dám phê bình thẳng thắn ra miệng nhưng chắc chắn sau lưng vẫn có nhiều người âm thầm bất mãn?

Bà chủ quán trẻ đẹp vội vàng bảo:

- Xin ông chớ có ý nghĩ lệch lạc như vậy.

Tôi đáp:

- Tôi vẫn khó lòng tin tưởng các vị chủ nhân ông ở Foncourt được toàn thể dân chúng có thiện cảm như vậy. Chắc chắn họ cũng có một số người thù ghét.

Về điểm này tôi không thâu hoạch được gì hết. Tựa hồ tôi đã cố tình muốn họ thú nhận tính nết xấu xa hoặc tì vết tồi tệ nào của gia đình chính họ. Tôi chỉ còn nước đi thăm hỏi ở một chỗ khác, chẳng hạn những người dân sinh sống tại khu cư xá cũ mèm kia. Với một vài chai lade, tôi có thể tìm cách cho những người không đến nỗi thuộc vào hạng gia nô ở chỗ đó chịu hé môi.

Tôi xoay qua hướng khác:

- Sao không hề nghe ông bà nhắc nhở tới thành phần thứ hai, tức gia đình Ternant? Thiên hạ cũng tôn sùng những người này không kém họ Valonne?

Françoise Dammard trả lời:

- Hai ông bà Ternant thì lại khác. Người ta ít khi gặp họ vì họ sinh sống tận Paris.

- Nhưng họ có nhà cửa ở đây chứ?

- Chỉ có một ngôi nhà nghỉ mát. Họ thường đến đây trong mùa săn mà thôi. Một đôi khi Suzanne Ternant ở lại chừng một tuần, nhưng ông chồng bà ấy thì chỉ có mặt vào ngày chủ nhật.

- Thế ông ấy không phụ trách việc nhà máy hay sao?

Dammard giải thích:

- Không, ông Ternant điều khiển, sở thương mãi ở Paris và thường đi khắp các quốc gia trên thế giới để tìm kiếm thêm thị trường, vấn đề sản xuất là lãnh vực chuyên môn của nhà họ Valonne, tức là ông Pierre, từ khi cụ Antoine hưu trí.

- Batz cũng lui tới nhà Ternant.

- Lẽ tất nhiên. Hai vợ chồng rất thân nhau.

- Còn Montbertaut, ông ta xoay xở như thế nào giữa những người đó?

Viên chủ khách sạn bĩu môi.

- Ồ! ông ta đâu có được gặp họ. Pierre đã giúp cho ông ta một chỗ làm, nhưng không bao giờ thèm tiếp ông ta tại nhà.

Tôi nghĩ đến chi tiết này, trong buổi còn lại, lúc đang đi dạo ở Foncourt. Có lẽ tôi đã hấp tấp đặt cho Montbertaut một chân ở trong cái đảng mà ông ta thật tình không có lối vào. Phải chăng sở dĩ Valonne đã tìm cách tránh xa ông ta vì lo ngại con người hèn hạ này có thể sắp đặt một âm mưu làm hại cho chính kẻ đã bảo bọc ông ta? Có lẽ tôi sẽ biết được điều đó nếu tìm cách nói chuyện được với Montbertaut. Tuy nhiên tôi do dự chưa muốn khiêu khích ông ta ngay lúc này, bởi vì Batz đã cho tôi hay rất có thể sẽ có một cuộc tiếp xúc mới. Không chừng ông ta khôn khéo đợi chờ một vài hôm để điều tra xem tôi đã biết được những gì?

Mặc dầu vậy, khi màn đêm buông xuống tôi vẫn rảo một vòng quanh ngôi nhà Montbertaut đang lưu ngụ. Tôi hy vọng nghe được tiếng nói của ông ta nhưng tôi chỉ nghe những tiếng la hét om sòm của bọn trẻ con.

Ngày hôm sau, trước khi ra đi, tôi cho hai vợ chồng Dammard hay rất có thể tôi sẽ có một cú điện thoại quan trọng. Tôi yêu cầu họ nhắn lại người nào điện thoại cho tôi hãy gọi lại vào khoảng một giờ sau. Vì lý do đó tôi sẽ đều đặn ghé về khách sạn.

Ông cụ Dammard tinh khôn hỏi:

- Như thế, ông cứ ở đây chờ đợi không phải khỏe khoắn hơn hay sao?

Tôi đáp:

- Không thể được, vì cháu phải vận động.

Điều cốt yếu là tôi cố không thay đổi thái độ.

Bây giờ tôi biết rõ cả hai phe chống đối nhau đều đang chú ý quan sát tôi. Ngoài người đã đem tiền mướn tôi làm công việc hiện tại, lại còn thêm những kẻ đang tìm cách buộc tôi phải bỏ rơi tất cả. Tôi phải hết sức giữ kín ý định của mình đối với cả hai phe.

Tôi chợt trông thấy bà vợ của ông bác sĩ trong một nhà sách, liền vội vàng bước tới gần. Tôi bắt chuyện với nàng về cuốn sách mà nàng đang lật ra xem và chúng tôi trao đổi nhau một vài câu bình thường.

Rồi tôi hạ thấp giọng hỏi nàng:

- Hôm nào có dịp tôi xin được mời bà uống với tôi một ly?

Nàng không hề cau mày, điềm nhiên trả lời:

- Chiều hôm nay... nhưng phải tới Nancy.

- Cám ơn bà. Tôi sẽ gặp bà vào giờ nào?

- Ba giờ Công viên Léopold.

Sau bữa cơm trưa, không nghe tin tức gì về Batz, tôi liền đi Nancy và tôi trông thấy bà vợ của ông bác sĩ lái chiếc Austin màu đỏ của nàng đến đậu bên cạnh xe của tôi.

Mấy phút sau, chúng tôi bước vào trong một quán rượu khá vắng vẻ và kín đáo.

Tôi cúi mình chào nàng trước khi ngồi xuống,

- Tôi xin tự giới thiệu: Pierre Charmoy, kịch sĩ.

Nàng cười nói:

- Chắc ông đã biết tôi là ai?

- Nhưng tôi chưa được biết tên riêng của bà.

- Anne-Marie; Dấu hiệu đặc biệt: Hiếu kỳ.

- Xin bà miễn tìm lời biện hộ về sự việc bà đã sốt sắng nhận lời mời của tôi.

Nàng đáp ngay:

- Còn ông, ông chớ nên nghĩ rằng sự sốt sắng của tôi phát xuất từ một nguyên do lãng mạn. Thật tình giữa lúc tôi muốn được nói chuyện với ông ở một nơi không có ai để ý thì ông lại đáp ứng đúng nguyện vọng của tôi. Sự hiện diện của ông ở Foncourt khiến cho tôi thắc mắc, cũng như tất cả mọi người ở nơi đây. Tôi có cảm tưởng tôi sẽ có thể biết được lý do về hành động của ông, một cách dễ dàng hơn những người khác. Không hiểu cảm tưởng của tôi đúng hay sai?

- Căn cứ vào sắc đẹp của bà? Mình hãy thử xem sao.

Nói đoạn, tôi tỏ lời tán tỉnh nàng một hồi, kể cả những lời hơi khinh bạc.

Nàng phản đối:

- Ông Charmoy, xin ông nên nhớ tới thực tại thì hơn. Trước hết, tôi là một người đàn bà đã có chồng. Hơn nữa, tôi đã bốn mươi tuổi, còn ông thì... bao nhiêu rồi nhỉ?

- Hai mươi sáu.

- Như vậy ông phải xem tôi như một bậc đàn chị.

Tôi vờ kêu lên:

- Bà nói không đúng!

Nàng nhìn tôi một cách nghiêm nghị hơn và hỏi tôi:

- Thế nghĩa là ông đã nghe người ta nói xấu tôi nhiều lắm?

- Không đâu. Chỉ có một vài lời bóng gió.

- Lời gì?

- Tôi không muốn nhắc lại lúc này. Tuy nhiên, tôi xin bày tỏ nhận xét của tôi về bà. Bà là một người đàn bà mà cả Foncourt đều muốn công kích. Bà cần sống theo thời trang, và hưởng mọi lạc thú của chốn trần gian. Bà vừa chán cuộc đời tỉnh nhỏ vừa mãn nguyện vì được làm vợ một ông bác sĩ nổi danh và có nhiều thân chủ. Nói tóm lại: bà đang cố bơi lội trong cuộc sống tầm thường gần như vô vị.

Nàng vừa mỉm cười vừa nhìn thẳng vào mặt tôi một vẻ đặc biệt lưu ý.

- Lối suy diễn của ông kể ra cũng khá hay. Tôi nhìn nhận ông nhìn gần đúng sự thật. Và bởi vì tôi đã chán ngấy cái đô thị này, tôi lại càng ước mong được biết ông đang định tìm gì ở nơi đây.

- Có lẽ trước sau gì tôi cũng nói hết cho bà nghe. Nhưng trước hết xin bà hãy giúp tôi tìm hiểu về xứ sở của bà, khác hơn cái bộ mặt bên ngoài của nó. Bà có vui lòng?

- Nghĩa là ông đề nghị một cuộc trao đổi với tôi chứ gì? Tôi đồng ý.

Thế là tôi đã đạt được mục tiêu. Lại còn nhanh chóng hơn cả lòng mong ước của tôi. Chúng tôi cùng duyệt qua những nhân vật đáng lưu ý nhất của Foncourt và tôi đã hiểu ngay rằng Foncourt cũng không ra ngoài lệ thường. Như bất cứ một thị xã nào khác. Ở nơi này cũng có đủ những cuộc phân tranh, những mánh khóe, những mối hận thù và những màn thanh toán nhau. Tuy nhiên tất cả đều ngấm ngầm vì uy quyền của ông cụ Antoine Valonne, cựu giám đốc nhà máy thủy tinh.

Về Batz, nàng mô tả cho tôi nghe một cách khe khắt hơn: thiên hạ thì thầm bàn tán với nhau rằng trong một số lãnh vực làm ăn ông ta rất có thể gặp phải nhiều khó khăn trầm trọng, nếu ông ta không chịu hạn chế lòng tham.

Tôi lại hỏi thêm:

- Còn Montbertaut? Chắc bà biết rõ về ông này?

- Chỉ bề ngoài thôi. Người ta nói ông chơi vĩ cầm hay lắm.

- Sự thật ông ta với Pierre Valonne đối xử với nhau ra sao?

Nàng xác nhận với tôi rằng cuộc sống của ông ta ở ngoài vòng họ Valonne cũng như họ Ternant.

Tôi tiếp tục dò hỏi:

- Xin bà cho tôi biết rõ hơn về các vị chủ nhân. Tôi chỉ thấy qua bà Ternant. Hình như bà ta có lối sống khá bình dị.

- Bà ấy chỉ biết chiều theo ý chồng, ông chồng là một con người vô cùng nghiêm khắc. Chẳng hạn ông ấy không bao giờ để cho bà vợ tham dự vào công việc sở. Dầu vậy, bà vợ có năng khiếu về kinh doanh. Nhưng trong dòng họ Ternant, người đàn bà không có quyền hành gì trong mọi công việc làm ăn. Vì thế, bà vợ chỉ còn biết dồn mọi hoạt động vào việc chơi thể thao và đi săn bắn. Tôi không tin bà ấy sống hạnh phúc. Kể ra điều đó cũng an ủi tôi một vài phần!

Cuối cùng tôi hỏi:

- Chắc có người thù ghét họ?

Lần đầu tiên nàng tỏ vẻ ngần ngại.

- Các ông lớn đều có kẻ thù. Tại sao ông hỏi tôi câu này?

- Để thử đập vỡ cái bề ngoài vững chắc của họ.

- Ông hy vọng tìm thấy gì phía sau cái bề ngoài đó?

Tôi bảo:

- Lúc này còn quá sớm tôi chưa tiện nói ra.

- Thế thì đây chỉ là một giao ước bịp bợm hay sao? Ông đã yêu cầu tôi kể hết cho ông nghe, nhưng ông lại không chịu trả lời tôi như ông đã hứa.

Tôi liền đáp:

- Tôi chỉ xin dời lại cái lúc tôi kể để còn mong được gặp lại bà.

Tôi chợt trông thấy sắc mặt nàng biến đổi trong một giây lát. Rồi nàng nói:

- Ông Charmoy, tôi không phải là người dễ bị lừa phỉnh như ông tưởng đâu. Ngay từ lần đầu tiên tôi gặp ông ở ga-ra, ông đã gây thắc mắc cho tôi. Hình như trông ông hơi giống một người nào, từ nét mặt cho tới cử chỉ hay giọng nói. Kể từ khi tôi theo ông vào trong cái quán này, quan sát ông kỹ hơn, tôi đã trông thấy rõ tất cả sự thật.

- Tôi giống một người mà bà quen biết?

Nàng trả lời bằng một giọng gay cấn:

- Phải. Và ngay khi khám phá ra người đó là ai, tôi đã biết ông định làm gì ở Foncourt.

Tôi vội vàng hỏi, cố che giấu nỗi hiếu kỳ cực độ:

- Xin bà cứ nói tiếp!

- Ông đã đến đây để khiêu khích ông thân của ông.

Tôi đã từng tập quyền Anh và tôi biết cái cảm giác gây ra do một cú đấm thật mạnh và hoàn toàn trúng đích. Câu trả lời của bà bác sĩ Fontan đối với tôi không khác một quả đấm trực tiếp khiến tôi bị tắt thở và làm tê liệt mọi cơ năng trong người tôi. Tất cả chắc hẳn đã bộc lộ trên mặt tôi bởi vì bà vợ của ông bác sĩ kêu lên một cách đắc thắng:

- Tôi đã đoán đúng! Pierre Charmoy, ông bị lột mặt nạ mất rồi.

Nàng nói tiếp, trong lúc tôi vẫn im lặng:

- Nhưng tôi sẽ giữ bí mật cho ông, nếu ông muốn.

Tôi liền gọi chiêu đãi viên đến trả tiền nước vừa cố điều hòa hơi thở vừa bảo:

- Xin bà giữ kín điều này.