Chương 8

Trước đây, những đứa du thủ du thực trong thị trấn thường vẫn lôi kéo Mã Đán đi tìm những thanh niên các vùng lân cận sinh sự để mua vui, đồng thời để luyện gan, thậm chí có khi còn dẫn cậu ta đến tận thị trấn Liên Hoa để tìm hoa cho biết mùi đời lại tìm đến cậu ta để rủ rê. Lần này, Mã Đán lựa lời từ chối ý định của chúng, nói rằng mình đã có vợ, đã thành gia thất, cần phải lập nghiệp, không thể sống để qua ngày đoạn tháng tầm tầm thường thường giống như ngày xưa nữa.

Mã Đán hạ quyết tâm tìm công việc trong thị trấn, không những để kiếm miếng ăn mà còn muốn theo đuổi cơ nghiệp của bố, nếu có điều kiện thì sẽ khôi phục lại thời kỳ vinh quang của ba cửa hàng gạo. Cậu ta cảm thấy sức lực tràn trề trong cơ thể mình, bất kỳ công việc gì cậu ta cũng có thể làm. Cậu ta đi theo con đường dọc bờ sông đi thẳng về hướng đông, gõ cửa tất cả các cửa hàng cửa hiệu trên con phố này đề nghị các ông bà chủ ở đó cho mình một việc làm.

Đầu tiên là cửa hàng đồ sắt của Phạm Đại.

Tổ tiên của Phạm Đại là người Hà Bắc, nghề nghiệp truyền đời là thợ rèn. Mười năm trước, khi Phạm Đại chuyển đến sinh sống ở thị trấn Thượng Tân, lần đầu tiên đến cửa hàng nhà Mã Đán để mua gạo, trong tay chẳng có mấy đồng bạc. Mã Đán vẫn còn nhớ lúc ấy Phạm Đại nói với bố là có thể thêm cho lão ta một ít gạo được không. Sau lưng Phạm Đại lúc ấy là bốn đứa nhỏ không kém hơn nhau là mấy đứng lố nhố, trần truồng, mặt mũi xanh mướt, chân tay khẳng khiu. Lúc ấy, Mã Cạo Đầu nhìn Phạm Đại dò xét, ban đầu lão vẫn tưởng Phạm Đại là người ăn xin.

- Tôi là thợ rèn, đang ở tạm tại nhà Đinh Tứ ở phía tây thị trấn. Từ nay về sau tôi sẽ sinh cơ lập nghiệp ở Thượng Tân này.

Nói xong, Phạm Đại khom lưng vái Mã Cạo Đầu một cái. Mã Cạo Đầu tần ngần không biết phải nói thế nào. Lúc ấy nhà họ Mã chỉ có một cửa hàng gạo, chỉ là buôn bán nhỏ, cũng chẳng dư dả gì. Phạm Đại có chút do dự rồi liếc xéo nhìn đứa bé lớn nhất đang đứng phía sau. Thằng bé này quày quả chạy ra ngoài, lát sau dắt theo mẹ nó đi vào cửa hàng.

- Cả gia đình tôi đều ở đây. - Phạm Đại nói - Ông chủ Mã có thể tin tưởng ở tôi chưa?

Người đàn bà này thoạt nhìn đã nhận ra ngay là người phương Bắc, thân hình dong dỏng cao, nước da trắng bóc, điệu bộ lại muôn phần lả lơi. Bà ta yểu điệu đến trước mặt Mã Cạo Đầu cúi người chào. Ngay lập tức, Mã Cạo Đầu mở miệng bảo Mã Đán xúc cả một bao gạo đưa cho Phạm Đại. Lão ta tỏ ý cảm tạ rồi vác bao gạo lên vai ra về. Sau đó có tin đồn rằng, Mã Cạo Đầu và vợ Phạm Đại có ong qua bướm lại, mắt liếc mày nheo làm cho mẹ Mã Đán buồn phiền. Phạm Đại tỏ ý có lỗi với bà, sửa lỗi bằng cách lắp cho cửa hàng gạo của Mã Cạo Đầu một bộ cửa bằng sắt và đương nhiên lúc ấy, cửa hàng gạo Mã Nhất trở thành cửa hàng đảm bảo an toàn nhất trong thị trấn. Sau đó thì vợ Phạm Đại quay về Hà Bắc, nói là về thăm bà con ở quê nhưng rồi không bao giờ quay trở lại nữa. Có người nói bà ta đã gặp thổ phỉ trên đường về quê và đã bị hại, cũng có người nói là bà ta đã lấy người khác làm chồng ở Hà Bắc. Riêng Phạm Đại thì nói là vợ mình mắc bệnh hiểm nghèo và chết ở quê. Phạm Đại dẫn dắt bốn đứa con ngày đêm quai búa, suốt mười mấy năm qua trong thị trấn Thượng Tân không lúc nào ngừng tiếng búa nện vào sắt chan chát, lâu rồi thì cũng thành quen.

Xét về tuổi tác thì Phạm Đại không thua Mã Cạo Đầu mấy tuổi, cũng đã già, nhưng động tác nện quai búa của lão tỏ ra vẫn còn sung sức lắm. Mã Đán đứng tần ngần bên cạnh xem Phạm Đại làm việc. Lão ta nhìn Mã Đán, nheo mắt cười:

- Có chuyện gì à?

- Cháu muốn được làm công cho chú.

Hình như Phạm Đại không nghe thấy, vẫn cắm cúi vào công việc.

- Cháu thích làm thợ rèn. - Mã Đán cao giọng nói - Cháu muốn học nghề thợ rèn để kiếm cơm.

Lâu lắm Phạm Đại mới mở miệng nói:

- Chú vẫn còn nợ gạo nhà chú mày à?

- Không nợ nần gì nữa.

- Chú đã làm chuyện gì đắc tội với chú mày sao?

- Không…

- Chú mày xem mấy đứa con của chú…

Bốn đứa con trai nhà Phạm Đại cực kỳ to khỏe, vạm vỡ, đều cởi trần trùng trục, chỉ mặc mỗi chiếc quần bé xíu, khoe những bắp thịt nổi lên cuồn cuộn. Mỗi đứa mỗi vị trí trong xưởng, cắm cúi làm việc, không đứa nào nói chuyện với đứa nào.

- Chú và bốn đứa này đã đủ rồi, thị trấn Thượng Tân chỉ cần năm thợ rèn, thêm một người nữa thì tất cả đều ăn không no. Cả nhà chú hiện nay cũng ăn chưa đủ no. - Phạm Đại nói - Chẳng qua, chờ cho đến khi chú chết thì chú mày có thể đến đây để kế tục…

Cả thị trấn đều biết, trong suốt nhiều năm qua nhà Phạm Đại không chỉ đứng trụ được nhờ vào nghề thợ sắt mà còn có của dư của để, mua được đất mặt tiền chuẩn bị xây dựng xưởng mới, cuộc sống phải nói là sung túc hạng nhất nhì ở Thượng Tân này. Bốn đứa con của lão ta cũng đang rục rịch cưới vợ. Nói một cách công bằng, công việc của thợ rèn nặng nề vô cùng, nhưng chăm chú đốt lò nện quai búa thì không thể nào đói được. Trước khi đến đây Mã Đán đã nghĩ rằng, Phạm Đại sẽ còn niệm tình Mã Cạo Đầu đã cho không lão ta một bao gạo mà thu nhận mình, có điều hình như lão ta cố tình quên cái ân tình mà nhà họ Mã đã ban bố cho cả nhà lão ta.

- Nếu biết sớm thế này thì chúng tôi đem gạo nấu cơm cho chó ăn so ra còn có ý nghĩa hơn cho bố con ông. - Trước khi rời khỏi lò rèn, Mã Đán nghiến răng nói. Sau lưng cậu ta, tiếng nện búa chan chát ầm ầm chẳng khác nào những nhát búa nện vào tâm can cậu ta, trong lòng nhói đau.

Mã Đán vốn không định đến nhà may họ Mao nhưng nghĩ lại, cậu ta nhận ra là bỏ qua biết đâu sau này sẽ hối hận, không chừng lão Mao có thể đã quên đi hiềm khích xưa mà thu nhận mình. Nghĩ thế, Mã Đán tần ngần do dự rất lâu trước hiệu may, cuối cùng quyết định bước vào.

Tiếng tăm của nhà may họ Mao không chỉ vang dội ở thị trấn Thượng Tân mà còn lan rộng đến những vùng lân cận. Chất lượng vải ở đây tuyệt hảo, kiểu dáng cũng rất hợp thời trang, có điều giá cả thì hơi đắt. Ông chủ Mao là người đo đếm từng vuông vải, một tấc một ly cũng không bỏ qua, nói chung là những người bình thường không ai dám nghĩ đến việc may quần áo ở chỗ này. Ngày thứ hai sau khi đến nhà Mã Đán, Khang Khu đã được cậu ta đưa đến đây may một chiếc xường xám. Để lấy lòng gã thợ may tên Tín, cậu ta đã lót tay cho gã mấy đồng bạc lẻ. Nhờ đó, Mã Đán đã có thể tặng cho Khang Khu một chiếc xường xám hợp thời nhất, vừa vặn nhất, lại tiết kiệm được vải, không lãng phí một phân một tấc nào, nếu sau này chiếc xường xám ấy không còn hợp thời nữa, hoặc có thể bị sứt chỉ… đều có thể đến nhờ gã thợ may tên Tín này sửa cho mà không tốn tiền. Ông chủ nhà may họ Mao là kiểu người bủn xỉn keo kiệt. Không thể xem lão Mao là hạng giàu có bậc nhất ở thị trấn Thượng Tân nhưng so với người bình thường, gia tài của lão không hề nhỏ tí nào, có điều từ trước đến nay, lão ta chưa hề đóng góp đồng nào cho những việc công ích trong thị trấn. Người làm của lão Mao đều thầm chửi lão là “Mao tặc”. Riêng Mã Đán với lão ta cũng đáng gọi là có thâm tình. Trước đây, gạo trong nhà lão đều do chính tay Mã Đán mang đến tận cửa, lần nào cũng thế, cậu ta đều cho thêm một ít vào bao nên lão rất bằng lòng với cậu ta, luôn nói: Mã Đán là người hiểu biết phải trái, là người khẳng khái, là người tốt nhất ở thị trấn Thượng Tân này… Lão ta có đứa con gái tên là Mao Tuyết Hoa, da trắng như tuyết, đôi mắt lấp lánh, mặt mũi cân đối, xinh đẹp, chỉ có điều mắc phải chứng bệnh quái ác là hai chân mềm nhũn, đi lại cà nhắc rất khó khăn. Ba năm trước, lão Mao cho người đến gặp Mã Cạo Đầu thưa chuyện rằng, lão ta thích Mã Đán, muốn nhận cậu ta làm rể. Mã Cạo Đầu sướng như mở cờ trong bụng vì đó là điều lão không dám mơ tới, nói với Mã Đán:

- Sau khi mày trở thành con rể của nhà họ Mao, hai nhà Mã Mao có thể ghép cửa hàng lại để trở thành cửa hàng thương mại tổng hợp buôn bán vải vóc, may quần áo và lương thực thực phẩm, công việc làm ăn mỗi ngày một thịnh vượng, cả cái ăn và cái mặc của thị trấn Thượng Tân này đều thuộc vào hai nhà Mã Mao… Đi! Bố với mày ngay lập tức phải đến dạm ngõ nhà người ta thôi.

Mã Cạo Đầu nói xong thì chân phải đã bước ra khỏi cửa, Mã Đán vội vàng ôm lấy chân trái của bố, nói:

- Bố! Con không thể cưới Mao Tuyết Hoa! Cô ta tuy không thể nói là mười phần xinh đẹp nhưng cũng có thể được xem là con nhà đại gia khuê các, con cái quan lại nha phủ ở Thượng Tân này đã có bao nhiêu người đến để dạm hỏi nhưng ông chủ Mao đều từ chối.

Mã Cạo Đầu không thèm để ý đến những lời Mã Đán, chân trái cũng đã vượt qua ngạch cửa, bị Mã Đán ôm chặt cứng.

- Tại sao? Có phải là mày chê nó bị vẹo chân? - Mã Cạo Đầu quát lớn.

Thực ra thì Mã Đán không chê chân Mao Tuyết Hoa bị dị tật, bởi cậu ta cho rằng, đôi chân ấy không hề bị bệnh tật gì cả, việc cô ta đi đứng xiêu vẹo là vì cô ta quá gầy. Đúng là Mao Tuyết Hoa quá gầy, gầy như một sợi dây leo. Gầy thì không đáng lo lắm, chỉ cần ăn nhiều vào là sẽ béo lên, chỉ cần người ấy muốn ăn. Vấn đề chính là ở chỗ, Mao Tuyết Hoa không chịu ăn. Cô ta có đủ sơn hào hải vị, cô ta muốn ăn bao nhiêu cơm, Mã Đán đều có thể tự mình mang gạo đến tận nhà, có điều cô ta không chịu ăn. Chuyện này là do lão Mao tự nói ra cho Mã Đán biết, bởi vì lão ta mua gạo ở của hàng Mã Nhất, mỗi lần mang gạo đến Mã Đán đều nhẩm tính với số gạo này thì nhà lão Mao có thể ăn được bao lâu. Có điều số ngày thực tế thì lại vượt quá xa so với dự đoán của Mã Đán. Có lần, Mã Đán không thể nhịn được nữa mới hỏi:

- Nhà ông sao ăn ít gạo thế? Có phải là nhà ông ăn ít để tiết kiệm không?

- Làm gì có chuyện nhà tao tiết kiệm gạo. Nếu không có thiên tai địch họa, số tiền mà nhà tao kiếm được cho đến bây giờ có thể ăn đến ba đời cũng chưa hết.

Lúc này Mã Đán mới nói những điều mình thắc mắc với lão Mao. Lão ta nói:

- Mao Tuyết Hoa ăn rất ít, còn ít hơn cả so với một con mèo. Nhưng con gái mà ăn ít thì dễ nuôi.

Có một lần, Mã Đán vác gạo đến nhà lão Mao, vừa lúc cả nhà lão đang ăn cơm. Lão Mao bảo Mã Đán ngồi xuống cùng ăn cơm. Cậu ta đã chứng kiến rõ ràng, Mao Tuyết Hoa chỉ ăn khoảng một muỗng cơm là bỏ đũa đứng dậy bảo đã no. Mã Đán nghĩ thầm, con mèo nhỏ của mình cũng không ăn ít như cô ta, như thế thì gia sản của nhà họ Mao đủ cho cô ta ăn đến mười đời cũng không hết. Ban đầu, Mã Đán nghĩ, nếu cưới Mao Tuyết Hoa thì có thể tiết kiệm được không ít tiền mua gạo, đúng là đứa con gái này dễ nuôi. Sau đó thì suy nghĩ của cậu ta lại thay đổi: Ôm đứa con gái như một sợi dây leo như thế này mà ngủ thì liệu có gặp phải ác mộng không? Trên người cô ta có chút thịt nào không? Xem ra thì ngay cả xương cốt trên người của Mao Tuyết Hoa cũng chỉ có mấy đốt mà thôi. Cô ta là đứa không muốn ăn cơm, vậy ba cửa hàng gạo của nhà mình trở nên vô dụng à?

- Mao Tuyết Hoa gầy như một con mèo rách!

- Gầy không đáng lo, nhà ta khỏi phải cày sâu cuốc bẫm…

- Cô ta ăn quá ít. Người ăn ít… rõ ràng là bị bệnh…

- Không đáng ngại… - Ba tiếng này được Mã Cạo Đầu lặp đi lặp lại đến bốn năm lần.

- Cô ta không thể sinh con! - Trong thế bí, tự nhiên Mã Đán thông minh hẳn.

- Làm sao mày biết? - Mã Cạo Đầu trừng mắt quát lớn. Quát xong thì hất mạnh chân trái để bước ra khỏi ngạch cửa. Mã Đán ú ớ:

- Người trong thị trấn nói… vợ của Hồ Đức Vinh vì quá gầy nên cái bụng không chứa nổi bào thai, cả đời không sinh con…

- Đúng là vợ Hồ Đức Vinh gầy thật, cũng chưa bao giờ sinh con thật. Nhưng mụ ấy không sinh con không phải là do gầy, mà do chồng mụ ấy không phải đàn ông. Hồ Đức Vinh đánh nhau với người ta ở Liễu Châu, hòn dái của lão ta bị người ta đá cho dập nát!

- Một người đàn bà ngay cả việc ăn cơm cũng làm không xong bước chân vào nhà chúng ta thấy gạo trắng ngần chất đống mà chẳng có một chút động lòng, thấy gạo cũng chẳng khác nào thấy cát thì…

Mã Cạo Đầu cắt ngang:

- Mày thì biết gì chứ! Gạo trong cửa hàng là thứ để buôn bán, mua đi bán lại, không phải là thứ để nhét vào bụng. Nếu ăn hết gạo ấy thì không nên gọi đây là cửa hàng gạo mà chỉ nên gọi là thùng gạo thôi, lúc ấy thì sao gọi là buôn bán được? Họ Mã muốn phát tài, phát lộc thì phải kết thông gia với họ Mao. Chúng ta không được bằng lòng với ba cửa hàng gạo này mà sắp tới chúng ta phải có đến mười cửa hàng gạo, mười hiệu cắt may. Có cơ nghiệp lớn như vậy thì lá gan của chúng ta mới to lên, lúc ấy thì quan huyện quan tỉnh cũng phải trở thành những kẻ câm trước chúng ta…

Mã Đán cảm thấy lời bố cũng có lý nên cúi đầu chấp nhận. Cuối cùng thì Mã Cạo Đầu cũng đã qua thăm nhà họ Mao, nói rõ ý định kết thông gia. Ông chủ Mao cũng rất vui vẻ chấp nhận, chờ Mao Tuyết Hoa đủ mười tám tuổi sẽ tiến hành các thủ tục cưới xin. Có điều, Mã Cạo Đầu vừa mất cửa hàng Mã Nhất thì chuyện hôn nhân cũng biến thành bong bóng. Sau khi hủy hôn với Mã Đán, lão Mao đem Mao Tuyết Hoa gả cho Lục Què, chủ tiệm trang sức trong thị trấn. Chồng què vợ thọt, quả đúng là một đôi phối ngẫu trời sinh!

Sau khi lão Mao hủy hôn ước của con gái với Mã Đán, quan hệ giữa hai nhà Mã Mao tất nhiên cũng không còn thân thiết như trước nữa, nhưng có điều chuyện này cũng chẳng ảnh hưởng gì đến việc giao lưu buôn bán giữa hai nhà. Nhà họ Mã nếu thiếu quần áo vẫn cứ đến nhà họ Mao; Lão Mao muốn cạo đầu vẫn cứ đến tìm Mã Cạo Đầu, hình như giữa họ chưa có bất kỳ một sự kiện nào phát sinh.

Mã Đán đã trông thấy Mao Tuyết Hoa. Cô ta đang ngúng nguẩy cái mông đít lép kẹp đi bộ trên phố. Hình như dáng đi của cô ta không xiêu vẹo nữa, chân cô ta không mềm nữa, lại còn mập lên một tí, nước da còn trắng hơn cả so với trước. Sau khi Khang Khu bước chân vào nhà họ Mã, Mã Đán đã có ít nhất một lần gặp mặt Mao Tuyết Hoa trên phố. Cô ta hỏi:

- Anh có hối hận không?

- Hối hận việc gì?

- Hối hận vì đã lấy Khang Khu.

- Không!

- Anh không còn gạo để bỏ vào nồi rồi mà vẫn không hối hận à?

Trong giọng nói của Mao Tuyết Hoa ẩn tàng một niềm vui thích trước nỗi đau của kẻ khác không hề che giấu.

- Có gì mà hối hận chứ? Tôi yêu Khang Khu. Nếu có một ngày nào đó không có gì cho cô ấy ăn, tôi vẫn có thể để cho cô ấy cắt từng miếng thịt của tôi cho vào nồi.

Mao Tuyết Hoa nhổ một bãi nước bọt:

- Tôi vẫn không tin Mã Đán anh lại có thể làm được như thế.

Lúc này thì Mao Tuyết Hoa đang dùng một ánh mắt rất kỳ lạ nhìn Mã Đán:

- Anh lại đến để mua vải may quần áo cho Khang Khu à?

- Không. Tôi đến để xin ông chủ Mao nhận tôi làm công.

Ông chủ Mao đang cùng với chủ hiệu xoong nồi La Ký bàn luận chuyện gì đó. Lão La là người trông thấy Mã Đán trước:

- Mã Đán à, cậu lại đến mua vải à?

- Không, tôi đến tìm ông chủ Mao. - Mã Đán nói.

Lâu lắm ông chủ Mao mới lên tiếng:

- Nhà tôi bây giờ vẫn chưa thiếu gạo… Đúng rồi, cậu vẫn mang gạo đến phải không?

- Không phải tôi mang gạo đến - Mã Đán nói - Tôi cũng không đến để may quần áo. Tôi… tôi đến để tìm xin làm việc, đến để xin ông chủ Mao cho tôi làm công.

Cả lão Mao lẫn lão La đều có vẻ ngạc nhiên, kèm với vẻ ngạc nhiên là một nét cười nhạt. Vẻ ngạc nhiên và nét cười nhạt của hai lão giống nhau đến độ lạ lùng, chứng tỏ rất tâm đầu ý hợp. Lão Mao nói:

- Cậu xem chung quanh đây đi, liệu cậu có thể làm được gì?

- Ông bảo tôi làm cái gì thì tôi làm cái nấy, chỉ cần ông có thể giúp được ba miệng ăn nhà tôi là được.

- Làm sao mà tôi lại nuôi nổi ba miệng ăn nhà cậu được chứ? - Lão Mao nói - Một mình cậu cần phải làm bao nhiêu việc để nuôi cả ba miệng ăn nào?

- Ngày xưa chúng tôi có thể nuôi sống được… - Mã Đán ấp úng - Ông biết rồi đấy, trước tiên là tôi phải nuôi được Khang Khu…

- Trước tiên là cậu cần phải nuôi được bố mình. - Lão Mao nói - Cơ nghiệp một đời của ông ấy là do một tay cậu phá tan. Đã thất bại thì phải chấp nhận thất bại đi. Tại sao cậu phải nuôi một đứa con gái mà về căn bản là cậu không đủ sức để nuôi! Nếu tôi là bố cậu, tôi sẽ… tôi sẽ… - Lão thở hắt ra - May mà tôi chưa đem Mao Tuyết Hoa gả cho cậu.

- Ông cho chúng tôi ăn cơm, tôi sẽ làm trâu làm ngựa cho ông. - Mã Đán nói.

- Chúng tôi đã có thằng Tín ở đây rồi - Giọng lão Mao rất lạnh - Tôi không thuê cậu, nói đúng hơn là tôi thuê không nổi cậu.

Mã Đán còn muốn biện bạch gì đó nhưng lão Mao đã phẩy tay, lạnh lùng nói:

- Cậu không cần nói gì nữa, nói nhiều e là tổn thương đến hòa khí hai nhà. Cậu vốn đã có thể trở thành rể của tôi, nhưng bây giờ cậu không đủ tư cách để làm công trong gia đình tôi nữa.

Ngược lại với bố, Mao Tuyết Hoa có vẻ thông cảm cho Mã Đán, nói:

- Ông trời không tuyệt đường sống của ai. Anh đến cửa hàng khác hỏi thử xem.

Mã Đán rất chán nản. Tiếp theo sẽ là cửa hàng xoong nồi La Ký.

Mã Đán và ông chủ La lâu nay chẳng có quan hệ gì, hơn nữa, cậu ta đã từng đắc tội với lão. Số là trước đây, Mã Đán đã thì thầm sau lưng với mọi người rằng, vợ của lão La đã thậm thò thậm thụt qua lại với ông chủ Mao. Cậu ta không hề bịa đặt, bởi vì có một lần mang gạo đến cửa hàng họ Mao, cậu ta đã chứng kiến tận mắt lão Mao với vợ lão La đang ôm nhau vật lộn trong đống vải bùng nhùng khiến cậu ta sợ hãi vứt bao gạo xuống đất rồi chạy biến. Sau đó, Mã Đán nghĩ rằng lão Mao muốn đem Mao Tuyết Hoa gả cho mình chẳng qua là muốn cậu ta giữ kín cái bí mật này. Có điều, cái mồm của Mã Đán quá to, điều bí mật ấy bị chôn sâu trong bụng mỗi lúc mỗi thêm khó chịu nên cậu ta đã lôi nó ra. Lão La không tin là vợ mình có quan hệ vụng trộm với lão Mao như lời đồn thổi, một lần nọ lão hỏi Mã Đán là chuyện ấy có thật không. Mã Đán không trả lời, lão ta tặng cho cậu ta một chiếc nồi đẹp nhất trong cửa hàng. Mã Đán không hiểu vì sao lão La lại tặng chiếc nồi ấy cho mình, có điều cậu ta cũng nhận ra rằng, rõ ràng là lão La tặng cho mình mà không hề tự nguyện, không hề vui vẻ gì, làm như không tặng không được vậy. Từ đó về sau, Mã Đán gặp ai cũng kiên quyết phủ nhận việc đã từng trông thấy lão Mao và vợ lão La ôm nhau lăn lộn trong đống vải. Chiếc nồi ấy đến bây giờ vẫn còn dùng tốt, cơm được nấu trong đó hình như thơm hơn so với những chiếc nồi bình thường khác, bị rơi xuống đất mấy lần nhưng không hề méo mó sứt mẻ gì. Đúng là chất lượng của cái nồi xứng đáng với danh tiếng của tiệm La Ký.

Sau khi Mã Đán bị lão Mao tống ra khỏi cửa, lão La đi theo cậu ta, nói:

- Cửa hàng xoong nồi của tao đang thiếu người, tao có thể giúp chú mày kiếm sống.

Ngày hôm sau, Mã Đán trở thành người làm công trong cửa hàng La Ký.

Cửa hàng La ký chỉ có hai người làm công là Mã Đán và A Phú. Gã này vốn là con trai của địa chủ Đinh Khắc. Ba năm trước, A Phú đánh bạc ở Quảng Châu thua sạch ba trăm mẫu đất cộng với mấy nghìn đồng bạc vay nóng nữa. Tài sản tổ tiên lao khổ tích cóp để lại chỉ trong nháy mắt đội nón ra đi, Đinh Khắc hận là mình không chém chết được thằng phá gia chi tử, uất khí xông lên khiến lão đột quỵ, ba năm nay nằm bất động trên giường tại một gian nhà cũ ở phía bắc thị trấn. Mỗi ngày A Phú đều đến cửa hàng làm việc, trên đường đi ai thấy gã cũng chỉ hỏi một câu:

- A Phú à, bố mày đã chết chưa?

Và lần nào cũng thế, A Phú chỉ trả lời độc nhất câu này:

- Vẫn chưa chết. Ông ấy chết tôi sẽ báo cho mọi người biết ngay.

Cuối cùng thì Đinh Khắc chết hay chưa? Điều này không ai biết cả.

Trước đây nhà họ Mã không thể so đọ sự giàu có với nhà họ Đinh, do vậy mà mức độ nổi tiếng của đứa phá gia chi tử A Phú hơn hẳn nếu so với Mã Đán. Lúc này thì gã cũng tỏ ra khinh miệt Mã Đán, làm như cậu ta không xứng đáng làm công cùng với cậu ta trong nhà họ La.

- Mã Đán à, mày đã đem ba cửa hàng gạo dâng cho Hồng Xung, mày vẫn cứ là một thằng nhu nhược, bởi vì căn bản là mày vẫn chưa có bất kỳ kiến thức nào về cái gọi là to gan.

Cách ăn mặc của A Phú căn bản không giống như một người làm công, vẫn còn giống với một thiếu gia địa chủ lắm. Mọi người đều biết, A Phú không dám rời khỏi thị trấn Thượng Tân, bởi những chủ nợ vẫn đợi gã ở bên ngoài, gặp mặt gã chắc chắn là sẽ múa dao phanh thây gã ra thành năm bảy phần.

- Năm ấy tao ở Quảng Châu, ông trùm xã hội đen khét tiếng lợi hại khắp vùng Hồng Kông - Macao là Lý Ác Long đang ngồi ở chiếu bạc đối diện, thuộc hạ của hắn còn nhiều hơn cả tất cả người ở Thượng Tân gộp lại, súng đạn của hắn nhiều đến độ có thể dùng để trang bị cho cả một sư đoàn, nhưng tao không sợ hắn. Tao đánh cược tính mạng với hắn. Hắn bị uy thế của tao làm cho kinh sợ. - A Phú đã từng kể câu chuyện ngụy tạo này với Mã Đán không biết bao nhiêu lần - Với loại người này, mày cần phải dọa cho nó sợ. Nếu Lý Ác Long không giở thủ đoạn hèn mạt ra để đối phó với tao, e rằng tao đã chiếm cứ địa bàn của hắn, thay thế hắn để làm ông trùm băng đảng giang hồ vùng Hồng Kông - Macao rồi.

Mã Đán không muốn tranh luận với gã về chuyện mình có phải là một thằng nhu nhược hay không. Lúc này cậu ta chỉ muốn chăm chỉ làm việc, sau đó thì nhận tiền công rồi chạy như bay về cửa hàng gạo, mua gạo mang về nhà. Khang Khu đang chờ cậu ta ở nhà, cái vẻ đau khổ vì đói của cô ta đã làm trái tim Mã Đán đau nhói. Công việc cạo đầu của Mã Cạo Đầu có vẻ ảm đạm hơn so với những gì mà lão đã tưởng tượng, hình như thời gian này cả thị trấn Thượng Tân không ai có nhu cầu ấy cả. A Phú không hề biết tình cảnh khốn cùng của Mã Đán nên vẫn thường cười nhạo cậu ta:

- Mày muốn luyện gan à? Hãy bắt chước tao, ra bên ngoài ngao du một chuyến đi, phải dám đem cái mạng của mình ra mà đặt cược mới được. Trong cái thị trấn Thượng Tân nhỏ xíu này, mày luyện được cái gan gì cơ chứ? Mày luyện gan trước Hồng Xung cũng giống như một con tép riu đang thể hiện bản lĩnh trong một khe suối nhỏ mà thôi. Cho dù lá gan của mày có thể luyện to bằng của Hồng Xung thì cuối cùng mày cũng giống như lão thôi, không thể thoát ra khỏi cái thị trấn Thượng Tân này!

- Tôi không luyện gan nữa. - Mã Đán nói - Lúc này tôi chỉ căn cứ vào những lời ông chủ La để làm thôi, như hôm nay tôi phải lau chùi thật sạch tất cả những đồ đạc trong cửa hàng này. Phải lau cho thật sáng, sáng còn hơn cả cái đầu vừa mới cạo mới thôi.

- Mày đúng là thằng chẳng có chút bản lĩnh đàn ông nào cả. - A Phú nói.

Mã Đán lau chùi xoong nồi rất nhanh, chỉ một lát mà gần như đã xong một nửa. A Phú ngồi bên cạnh nhìn Mã Đán làm việc, nói với giọng chẳng lấy gì làm hào hứng:

- Mã Đán à, một mình mày làm công việc của hai người, rõ ràng mày muốn biến tao thành một kẻ thừa thãi. Mày đã cướp bát cơm của tao…

- Không phải thế. - Mã Đán nói - Chẳng qua là tôi muốn làm nhiều một tí; làm nhiều một tí ông chủ La có thể tăng thêm cho tôi một chút tiền công; có thêm chút tiền công tôi có thể mua thêm được một chút gạo; có thêm chút gạo thì Khang Khu có thể giảm được một chút đói.

- Mày chỉ nghĩ về Khang Khu, còn tao thì lại nghĩ về ba trăm mẫu đất của nhà tao. - A Phú nói - Thằng nhu nhược này thì ra là vì chuyện nhét đầy bụng cho một con quỷ đói mà cướp mất miếng ăn của tao. Mày không sợ tao đánh cho một trận à?

- Không sợ.

A Phú cao gầy nhưng sức khỏe kinh người. Gã chụp lấy cánh tay Mã Đán, hăm he muốn đánh. Mã Đán vẫn không sợ, lại còn chụp lấy cổ tay gã. A Phú nổi điên vung chân đá mạnh, Mã Đán lựa thế kéo mạnh gã về phía mình. A Phú ngã úp xuống sàn nhà.

Lồm cồm bò dậy, A Phú mới nhận ra mũi mình đang chảy máu, chụp một chiếc nồi vung tay đánh mạnh về phía Mã Đán. Cậu ta hoảng sợ co giò phóng ra khỏi cửa hàng. Thực ra thì Mã Đán không sợ A Phú mà chỉ sợ chiếc nồi của ông chủ La sẽ bị hỏng, lấy đâu ra tiền mà bồi thường. Trong lúc cắm đầu cắm cổ chạy, Mã Đán đâm sầm vào lão La đang từ ngoài bước vào.

Quả nhiên, A Phú bị lão La tống cổ ngay lập tức khỏi cửa hàng.

- Cửa hàng nhỏ xíu này của tao chứa không nổi hai thằng phá gia chi tử. - Nét mặt vẫn còn rất tức giận, lão La nhìn theo bóng dáng của A Phú nói.

Thực ra thì lão La cũng đã thấy được rằng, cửa hàng của lão chỉ cần một mình Mã Đán là đủ, vì cậu ta có thể làm được công việc của cả hai người, như thế A Phú đương nhiên trở thành thừa thãi. Lão nói:

- Từ nay về sau, chú mày cứ to lá gan lên mà làm việc ở cửa hàng của tao. Mày có thể tự xem mày là ông chủ nhé.

Sáng sớm ngày thứ tám kể từ khi đến cửa hàng của lão La làm việc, khi rảo bước trên phố Đá Xanh, Mã Đán thấy mọi người trong các ngôi nhà hai bên đường đều ló đầu qua cửa sổ ngó nghiêng gì đó. Đáng ra phải đi đến cửa hàng để làm việc nhưng Mã Đán cũng không dằn được sự hiếu kỳ, bèn dừng lại xem. Thì ra là A Phú đang vác một tấm chiếu dài ngoằng được cuộn lại trên vai đi về phía tây thị trấn, khi gã đi ngang qua trước mặt Mã Đán, cậu ta nhận ra một đầu cuộn chiếu để lộ ra một đôi bàn chân gầy như que củi và đen đúa. Trái tim Mã Đán như bị một nhát dao chọc trúng, kêu lên hai tiếng: “A Phú!”. Sắc mặt A Phú không có sắc thái tình cảm nào, lặng lẽ lướt qua người cậu ta. Những cái đầu đang lấp ló bên các khung cửa lẫn những người đứng ở dưới phố cũng không hỏi A Phú những câu mà ngày nào họ cũng hỏi nữa. Đi về phía tây cuối thị trấn tức là sườn núi Mai Tử, cách chỗ này vẫn còn rất xa.

Trước khi rời khỏi thị trấn Thượng Tân, A Phú đã bán nốt gian nhà rách nát của tổ tiên truyền lại cho lão La, sau đó thì đi về phía đông, không hề ngoái đầu nhìn lại. Lão La mua được gian nhà của A Phú, thấy mình mua với giá quá hời, nói với Mã Đán:

- Tao dùng căn nhà này vào việc gì nhỉ? Thực ra tao mua nó cũng chỉ để cảnh báo với con cháu tao rằng, nhà Đinh Khắc khuynh gia bại sản như thế nào. Chú mày không được học theo A Phú, căn nhà của bố con chú mày đang ở lúc này vẫn không thể so được với gian nhà rách của A Phú...

Cửa hiệu may họ Mao và cửa hàng xoong nồi họ La chỉ cách nhau một bức vách. Ông chủ La là người rất thích ngồi tán gẫu những chuyện trên trời dưới đất, vợ hai của lão Mao cũng là người thích nói chuyện dưới đất trên trời. Cô ta cỡ tuổi với Khang Khu, mọi người trong thị trấn đều gọi cô ta là Mao Nhị, tức là vợ hai của lão Mao. Mao Nhị không hề đẹp tí nào, lại mập ú, có điều rất hay nói chuyện, có khi có thể ngồi thao thao bất tuyệt ở cửa hàng xoong nồi suốt cả buổi chiều. Nếu ông chủ La không có ở nhà thì cô ta quay sang bắt chuyện với Mã Đán. Mã Đán vừa lau chùi xoong nồi, vừa nghe cô ta nói. Chất giọng của cô ta rất giống với Khang Khu, hỏi ra mới biết hai người cùng huyện với nhau.

- Tôi có nghe nói đến Khang Khu. Nhà cô ta bán quan tài. À, mà không phải, đúng hơn thì bố cô ta là thợ đóng quan tài, cũng giống như cậu, chỉ là người làm công. - Mao Nhị nói - Khang Khu sao lại có thể ăn nhiều đến thế nhỉ? Cậu phải nuôi cô ta cả đời sao?

Hễ mở miệng ra là Mao Nhị nói đến Khang Khu, làm như Khang Khu là kẻ thù của cô ta không bằng. Thi thoảng lắm Mã Đán mới chen vào trong lời độc thoại cứ tuôn ra như nước chảy của Mao Nhị một vài câu nhát gừng chiếu lệ, còn tuyệt đại bộ phận thời gian, cậu ta im như thóc, không muốn nghe và cũng chẳng muốn nói, thậm chí là cậu ta thấy mình bị làm phiền nên cứ trông chờ ông chủ La về để giải vây, ứng đối với cô ta. Khi ông chủ La về đến là hai người có thể nói qua nói lại đến tối mịt, chờ cho đến kho ông chủ Mao chạy sang gọi, Mao Nhị mới trở về nhà họ Mao, lúc ấy Mã Đán cũng đã có thể ra về. Có một đêm, đột nhiên Mã Đán nhớ lại là mình vẫn còn một công việc chưa làm xong ở tiệm xoong nồi, sợ để đến sáng hôm sau sẽ bị ông chủ La phát hiện nên vội vàng chạy đến cửa tiệm. Nhưng khi mở cửa bước vào trong kho, Mã Đán thấy lão La cùng với Mao Nhị đang trần truồng ôm nhau. Mã Đán hoảng sợ quay người bỏ chạy, đụng phải xoong nối đang treo la liệt trong tiệm rơi xuống đất loảng xoảng khiến lão La một phen kinh hồn táng mật.

Sáng hôm sau, ông chủ La đưa tiền công mười ngày cho Mã Đán, nói:

- Quy định ở đây là mười ngày phát tiền công một lần.

Nói vậy nhưng lão lại phát cho Mã Đán đến hai mươi ngày tiền công, lại nói:

- Một mình chú mày làm làm công việc của hai người, chiếu theo lý mà nói thì chú mày xứng đáng nhận được gấp đôi tiền công.

Mã Đán nói không dám lấy nhiều nhưng lão La cầm tiền nhét vào túi áo cậu ta. Mã Đán quay người chạy như bay đến cửa hàng gạo Hồng Nhất, sau đó cũng chạy như bay về nhà, vừa thở hồng hộc vừa đưa bao gạo đến tận tay Khang Khu. Không kịp nói với Mã Đán câu nào, Khang Khu đã xách gạo chạy ngay xuống bếp nấu cơm.

Mã Đán cảm thấy cuộc sống của mình cũng chỉ cần được như thế này thôi.