Chương 11 Tản Mạn Về Rượu Vang.
1. Rượu vang và các minh tinh màn bạc
Hơn lúc nào hết, tài tử điện ảnh Gérard Depardieu (Pháp) chú tâm đầu tư
vào rượu vang. Hình ảnh minh tinh màn bạc kiêm nhà trồng nho, làm rượu
của anh được nói đến lần đầu tiên năm 1989, khi anh bỏ tiền ra mua Lâu đài
Tigné ở vùng Loire Valley. Thiên hạ đàm tiếu rằng Gérard Depardieu đã bỏ
ra hơn 2 triệu euros để mua lại 80ha đất trồng nho của lâu đài này, với sản
lượng hàng năm 450.000 chai, bán trong các siêu thị với giá từ 5 - 8 euros
một chai.
Depardieu chối bay biến rằng anh không được lợi, dù chỉ một xu nhỏ
trong công chuyện làm ăn này. Bạn anh, ông Jean Bardet, chủ một tiệm ăn
nổi tiếng ở thành phố Tours, trầm trồ thán phục: “Gérard không làm chuyện
đó vì tiền. Anh chẳng việc gì phải đầu tư vào bất động sản. Bạn cứ thử tặng
anh một chai vang và một đĩa đồ nhậu xem, anh sẽ ngất ngưởng say sưa,
rạng ngời tỏa sáng”.
Không chỉ đam mê rượu ngon, gái đẹp và các vùng trồng nho nổi tiếng,
Depardieu còn có tài buôn bán. Thần tài thực sự đã mỉm cười với anh khi
anh gặp ông Bernard Magrez, vốn xuất thân là chủ một tiệm cưa nhỏ, tầm
thường, nhưng nay đã đứng đầu một cơ nghiệp với vốn làm ăn 190 triệu
euros. Hôm đó là ngày 05/10/2001, ông chủ hãng rượu William Pitters đang
tìm kiếm một tên tuổi lừng danh để ban phước cho mẻ rượu vang đầu tiên
của ông tại lâu đài Pape Clément (Bordeaux). Depardieu và cô bạn gái của
anh, nữ minh tinh màn bạc Carole Bouquet, đã không chút ngần ngại đứng ra
làm người đỡ đầu. Thiên hạ nói rằng họ đã “phải lòng” nhau ngay từ cái liếc
mắt đầu tiên. Magrez khẳng định: “Tình bạn của chúng tôi vô cùng bền chặt.
Cứ cách hai ngày chúng tôi lại gọi điện cho nhau một lần”. Đối với ông
Magrez, Depardieu là hiện thân của người bạn thân cùng chung lưng vốn đã
chết năm 1987. Đó là ông Jean - Baptiste Doumeng, một nhà kinh doanh có
cảm tình với Đảng cộng sản Pháp, và vì thế từng được mệnh danh là “nhà tỷ
phú đỏ”.
Trong một lúc tâm tình, Magrez thổ lộ “Anh Depardieu cũng có tính
cách như anh Doumeng, đã quyết là làm bằng được”. Mới vừa quen nhau
được ít lâu, ông Magrez đã đề nghị giúp Depardieu xuất khẩu rượu sang
Nga, nơi công ty William Pitters có nhiều mối quan hệ làm ăn lớn. Không
chậm một giây, Depardieu đã bay sang Mạc Tư Khoa để quảng bá cho rượu
của anh. Cuối năm 2001, hai người quyết định lập công ty chung, lấy tên là
“Chìa khóa thổ nhưỡng” và ném vào đó mỗi người 380.000 euros. Mục tiêu:
sản xuất các mẻ rượu cao cấp với số lượng nhỏ giọt (Vins de Garage). Nho
dùng cho lô rượu đặc biệt này được trồng ở vài khoảnh nhỏ, sản lượng thu
hoạch thấp và được nuôi rất kỳ công trong thùng gỗ sồi. Kết quả: 4.000 chai,
với giá gần 80 euros một chai.
Và rồi, cứ như trong chuyện thần tiên, tiền bỏ ra lại đẻ ra tiền! Với cái
giá tương đối cắt cổ như vậy, Depardieu vẫn mếch lòng khi người tiêu dùng
gọi rượu của anh là “rượu đắt như vàng”. Anh khiêm nhường gọi đó là “rượu
vang nổi tiếng”. Tuy nhiên, những bước chập chững vào đời của Depardieu
trong làng rượu danh bất hư truyền không tránh khỏi các chướng ngại vật.
Cuối năm 2002, Depardieu và Magrez bị từ chối không cho gia nhập câu lạc
bộ các nhà sản xuất rượu danh tiếng bờ phải Bordeaux. Câu lạc bộ này có
khoảng 100 thành viên chủ các lâu đài danh nổi như cồn. Lý do là vì các
thành viên của Câu lạc bộ này ngại “tiếng dữ” của hai vị Depardieu -
Magrez. Sự vụ này không hề làm nhụt chí hai nhà đại phú, họ lại tiếp tục
cùng Carole Bouquet đầu tư vào một lâu đài ở Lussac - Saint - Emilion cũng
ở Bordeaux. Ở nước ngoài, họ chung tiền mua đất ở Tây Ban Nha,
Argentina, Ma-rốc và Algeria, nơi họ làm ăn chung với tỷ phú địa phương
Rafik Khalifa (hiện đang bị truy nã vì biển thủ công quỹ).
Giữa Magrez và Depardieu, trách nhiệm được phân định rõ ràng: ông
chủ hãng William Pitters lo đàm phán và làm rượu, còn Gérard Depardieu,
minh tinh màn bạc, sẽ lo mặt quảng cáo. Ví dụ như ở Ma-rốc, rượu vang họ
làm chung, nhưng trên nhãn chai chỉ có tên của Gérard Depardieu, “nhà
trồng nho, làm rượu ở Meknès”. Của đáng tội, nhiều khi Gérard Depardieu
cũng biết khoa môi múa mép để có thể mua được vàiha ruộng nho. Ông
Manuel Diaz, Thị trưởng cộng sản xã Aniane, tỉnh Hérault, vùng Languedoc
- Roussillon, nhớ lại. Một tối mùa thu 2002, khi từ nơi làm việc trở về, máy
điện thoại nhà của ông đã ghi lại một tin nhắn: “Xin chào, tôi là Gérard
Depardieu”. Minh tinh màn bạc ghé qua Aniane trước khi đi dự một buổi hát
kịch ở thành phố Montpellier gần đó.
Ai đó hẳn đã kể lại với Depardieu rằng cái xã tí hon với vài nhà trồng
nho làm rượu nhãi ranh này đã dám từ chối không bán cho anh chàng khổng
lồ Mondavi, nhà trồng nho, làm rượu vùng California (Mỹ) 80ha ruộng nho.
Mấy hôm sau, Depardieu mời ông Diaz đến dùng cơm ở nhà hàng Lorèze,
một trong những tiệm ăn nổi tiếng ở Montpellier. Minh tinh màn bạc bộc
bạch nỗi lòng. Ông Diaz kể lại rằng Depardieu đã thao thao bất tuyệt về “nỗi
đam mê của anh với rượu vang, về lịch sử xã Aniane và tỉnh Hérault, lòng
khâm phục của anh trước sức đề kháng của Aniane đối mặt với chàng khổng
lồ Mondavi”. Trong một lúc cao hứng, minh tinh màn bạc còn vỗ vai ông xã
trưởng và nói “ông là Astérix, còn tôi là Obélix” (hai anh hùng dân tộc
Gaullois chống ngoại xâm, Obélix cũng do chính Depardieu thủ vai trên màn
ảnh). Ngụ ý của bài viết này: vị minh tinh màn bạc của chúng ta hiện đang là
chủ của 7ha đất trồng nho trong xã.
2. Bộ trưởng ngoại giao Tây Ban Nha và rượu
Bordeaux.
Tháng 1 năm nay, Liên đoàn các nhà sản xuất rượu vang Tây Ban Nha
đã ra thông cáo trách Bộ trưởng Ngoại Giao Tây Ban Nha Michel Angel
Moratinos quá đề cao rượu vang Bordeaux Pháp và ngỏ ý sẵn sàng cung cấp
cho vị Bộ trưởng lỡ miệng lỡ miệng trên tất cả những loại rượu vang Tây
Ban Nha có trong hầm rượu của liên đoàn để giúp ông nắm rõ hơn văn hóa
rượu vang Tây Ban Nha.
“Nhận rằng mình ít hiểu biết về rượu vang Tây Ban Nha đã là một điều
đáng hổ thẹn đối với một đại sứ Tây Ban Nha ở nước ngoài, nhưng một vị
Bộ trưởng Ngoại Giao đi quá đà đến nỗi nhận rằng mình hiểu biết về rượu
Bordeaux nhiều hơn thì quả là điều không thể chấp nhận được đối với ngành
sản xuất rượu vang Tây Ban Nha”.
Tổng Thư ký Liên đoàn, ông Pau Roca, trong một bài trả lời phỏng vấn
trên thời báo kinh tế “Expansion” nhấn mạnh rằng “ông Bộ trưởng
Moratinos phải nhanh chóng tìm hiểu về các loại rượu vang Tây Ban Nha có
tên tuổi và chúng tôi sẵn sàng cung cấp tất cả các loại rượu vang chúng tôi
có, cũng như mời ông Bộ trưởng tham dự tất cả các buổi thử nếm rượu do
liên đoàn tổ chức”.
Ông Moratinos, người rất có cảm tình với văn minh Pháp cũng như có
mối quan hệ huyết thống với vùng trồng nho, làm rượu Bordeaux của Pháp,
đã tuyên bố trong một bài phỏng vấn trước đó vài ngày của báo Tây Ban
Nha “El Pais” rằng “rượu Gin - Tonic giúp ông thư giãn, nhưng ông thực sự
đam mê rượu vang đỏ” và “trong lĩnh vực này, ông biết về rượu Bordeaux
kỹ nhất”.
3. Giới thiệu về các giải Ruinart chuyên gia rượu giỏi
nhất Châu Âu và chuyên gia rượu trẻ giỏi nhất nước
Pháp
Theo bà Michèle Chantôme - Astrome, Giám đốc quan hệ quốc tế của
nhà sản xuất rượu champagne danh tiếng Ruinart, các giải thưởng này bắt
nguồn từ sự mong muốn, nói đúng hơn là nhu cầu làm sao cho nghề chuyên
gia thử nếm rượu vang trở nên hấp dẫn hơn, làm trẻ hóa và năng động hóa
đội ngũ chuyên gia thử nếm rượu vang quốc gia và quốc tế. Nhà sản xuất
rượu champagne Ruinart luôn gần gũi đội ngũ chuyên gia thử nếm và phục
vụ rượu vang, quan điểm nhất quán của nhà sản xuất Ruinart là không bao
giờ đưa champagne Ruinart vào bán trong các siêu thị; trái lại, champagne
Ruinart luôn được ưu tiên bán trong các hầm rượu và các tiệm ăn nổi tiếng là
những nơi dứt khoát phải có chuyên gia thử nếm và phục vụ rượu. Giải
Ruinart dành cho các chuyên gia trẻ dưới 26 tuổi được tổ chức lần đầu tiên
năm 1979 ở Pháp, đúng vào dịp kỷ niệm 250 năm ngày sáng lập hãng
champagne Ruinart.
Giải Ruinart Châu Âu được tổ chức lần đầu tiên năm 1988 ở Thụy Sĩ,
với sự tham gia của các chuyên gia rượu vang đến từ 13 nước Châu Âu.
Giải Ruinart Châu Âu khác với các giải thưởng về rượu khác ở chỗ nó
thực sự gắn với nghề thử nếm và phục vụ rượu, ở chỗ nó thúc đẩy các
chuyên gia về rượu ở 30 nước Châu Âu (tất nhiên là có sự phối hợp chặt chẽ
của các Hội Chuyên gia thử nếm rượu quốc gia). Trong những nước chưa có
Hội Chuyên gia thử nếm rượu, hãng Ruinart đã tạo ra những điều kiện cần
thiết giúp các Hôị này chào đời. Theo quan điểm của ông Giuseppe
Vaccarini, cựu Chủ tịch Hội Chuyên gia thử nếm rượu vang quốc tế (ASI),
các thí sinh tham gia các giải Ruinart phải có quốc tịch những nước mà họ
đại diện, bởi ông cho rằng đó là cách tốt nhất để khuyến khích phát triển
ngành thử nếm rượu vang ở từng quốc gia, nhưng không vì thế mà phủ nhận
tài năng và sự đóng góp tích cực của các chuyên gia nước ngoài trong việc
giảng dạy, đào tạo đội ngũ chuyên gia nước sở tại.
Trong hơn 20 năm tồn tại, các giải Ruinart ở Pháp và Châu Âu đã thu
hút được hơn 10.000 chuyên gia thử nếm rượu đến từ nhiều nước trên thế
giới. Đó thực sự là bức tranh toàn cảnh về nghề chuyên gia thử nếm và phục
vụ rượu vang. Điều đó cũng chứng minh rằng nghề chuyên gia thử nếm rượu
đang ngày càng phát triển và được đa dạng hóa, trẻ hóa, năng động hóa,
chuyên môn hóa. Chúng ta đang sống trong một thời đại mà trong mọi lĩnh
vực xã hội đều đòi hỏi sự chuyên môn hóa cao. Nghề chuyên gia thử nếm
rượu là một nghề phục vụ, vì thế càng đòi hỏi các phẩm chất cao đẹp và
trách nhiệm nặng nề. Hơn ai hết, chuyên gia thử nếm rượu phải có cá tính rõ
rệt, yêu nghề, yêu đời, đam mê rượu vang, ham học hỏi, dễ tiếp xúc, nhân ái,
hóm hỉnh... để có thể làm vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi.
Những năm gần đây, có nhiều chuyên gia đoạt giải Ruinart Châu Âu là
công dân các nước Bắc Âu là những nước không có truyền thống rượu vang
mà có truyền thống về bia và rượu mạnh như Thụy Điển, Hà Lan, Bỉ, Đan
Mạch... Hơn thế, đó là những nước mà hệ thống truyền thông, quảng bá về
rượu vang rất hạn chế. Vì thế, việc chuyên gia thử nếm rượu Thụy Điển
Mikael Soderstrom đoạt giải nhất Ruinart Châu Âu năm 1990 đã tạo ra một
cú sốc điện trong những nước không có truyền thống rượu vang. Từ đó trở
về sau, chính ngay trong các nước Bắc Âu đã có những tiến bộ đáng kể về
Văn hóa rượu vang và nghề chuyên gia thử nếm rượu tại các nước này đã có
những bước phát triển vượt bậc. Năm 2004, một chuyên gia Thụy Điển khác,
ông Andreas Larsson cũng lại đoạt giải nhất. Điều đó chứng minh rằng
chuyên gia một nước mà thị trường tiêu thụ có nhiều chủng loại rượu trên
thế giới sẽ có một lợi thế rất căn bản: động lực phụ và kỹ năng thử nếm dễ
dàng, thông thoáng hơn.
Năm 2001, một phụ nữ trẻ, chị Giovana Rappali đoạt giải Ruinart
chuyên gia rượu trẻ giỏi nhất nước Pháp. Trước đó, vào năm 1980 và năm
1993 cũng có hai phụ nữ khác đoạt giải này. Đó là những dấu hiệu đáng
mừng. Nhưng cũng không nên quên rằng nghề chuyên gia thử nếm và phục
vụ rượu có những mặt hạn chế đối với phụ nữ, cho dù thời nay người ta
không còn chuyển trực tiếp rượu từ thùng tô nô vào chai trước khi đem ra
phục vụ khách ở các tiệm ăn, nghề này vẫn đòi hỏi nhiều về sức khỏe:
chuyển các thùng rượu từ hầm rượu lên tiệm ăn, chuyển rượu từ bên ngoài
xuống hầm rượu, xếp chai lên giá để rượu... Nhất là giờ giấc làm việc của
nghề tiệm ăn - khách sạn thường ít thích hợp với chức năng làm vợ, làm mẹ
của phụ nữ. Tất cả những yếu tố đó khiến các bạn gái thấy ngần ngại khi
chọn nghề này. Tuy nhiên, phải thấy rằng có rất nhiều phụ nữ thành công
trong nghề, họ trở thành những chuyên gia thử nếm rượu giỏi và khách ăn
cũng rất khoái được họ phục vụ. Khoa học đã chứng minh rằng phụ nữ nhạy
cảm hơn so với nam giới trong việc xác định và ghi nhớ các loại hương vị
khác nhau và có những năng khiếu bẩm sinh về thử nếm rượu vang. Trong
nhiều cuộc thi chuyên gia rượu trẻ giỏi nhất nước Pháp, phụ nữ chiếm đến
1/3 số thí sinh. Phụ nữ chiếm đa số trong Hội Chuyên gia thử nếm rượu
Thụy Điển và cũng lại một phụ nữ đoạt giải chuyên gia thử nếm rượu giỏi
nhất nước Nga năm 2002.