Chương II

Bốn năm về trước, Hậu còn là một đào hát ở tỉnh Thanh. Tôi được biết nàng cũng chỉ do một tối đi chơi để giết cái buồn của người lữ thứ nơi tỉnh xép.

Dạo hè năm ấy, anh Thuyết và tôi ra Sầm Sơn tắm biển. Thuyết là một thanh niên đàng điếm lấy sự ăn hàng ngủ quán làm lạc thú của đời sống.

Trước khi ra Sầm Sơn, chúng tôi ở lại Thanh Hóa hai ngày, để đi thăm các bạn hữu. Thết khách Hanoi còn gì hơn mời đi hát?

Thế là, đêm ấy, chúng tôi và hai anh bạn nữa nghiễm nhiên làm khách hàng của nhà bà Phủ Hiếu. Đây là dinh cơ nguy nga của một người đàn bà giang hồ trở về già. Bà Phủ, gặp may lúc tàn xuân lại nương tựa được vào nơi quyền quý. Rồi được hưởng cái gia tài phong kiến của chồng yểu mệnh. Nhớ đến nghề xưa và cũng muốn kiếm chút lời, bà liền mở nhà hát ngay ở dinh thự của mình. Bà khéo chiêu nạp được dưới quyền là một số ca nữ có tài, có sắc, có duyên và lịch thiệp. Nên nhà bà Phủ từ lâu đã nổi tiếng là nơi hành lạc cao sang nhất tỉnh Thanh.

Chúng tôi vào hát, bà và các con em niềm nở đón tiếp vui như hội.

Đùa, cười, pha trò chán, chúng tôi quây cả vào bàn đèn thuốc phiện. Chỉ còn mình anh Thuyết ngồi đập trống. Đào hát là một thiếu nữ xinh đẹp. Mặt trái xoan; da trắng mịn màng. Mắt một mí và lóng lánh. Cặp môi son tươi thắm thỉnh thoảng hé nụ để lộ một hàm răng đen nhánh. Nàng ngồi hát trên sập, hình vóc yểu điệu và lả lướt như một tầu liễu. Toàn thân nàng toát ra một sầu cảm âm thầm nó đánh dấu một dĩ vãng đầy đau khổ.

Nàng hát hay lắm. Giọng trong như lọc, khi trầm khi bổng, giót vào tâm hồn khách đa tình những mộng ước vẩn vơ về yêu đương lãng mạn. Lại nhờ được cung đàn dịp phách phụ họa vào, giọng nàng càng thấm thía, gợi khêu một cách thình lình những cảm giác sôi nổi của người phiêu đãng.

Người phiêu đãng mê mẩn ở đây là Thuyết. Trông nét mặt thẫn thờ và đôi mắt bâng khuâng của anh, tôi đã đoán ngay được anh đang suy tính, ao ước cái gì. Anh ngồi đập trống liền ngay cạnh đào hát mà hình như xa vắng, không dự gì vào cuộc vui chung của nhà bà Phủ. Tâm thần anh đang đắm đuối vào một tình cảm bồi hồi.

Thuyết yêu người đào hát. Giữa hai chầu trống, anh đã thủ thỉ cùng tôi cái tình đột ngột của anh đối với nàng. Và anh kết luận:

- Hình như nàng cũng cảm moa lắm.

Tôi không nói câu nào chỉ mỉm cười biểu đồng tình với Thuyết. Tôi hiểu Thuyết lắm. Tôi đã bầu bạn với anh ngót mười năm. Thuyết là một người liều lĩnh và bướng bỉnh. Anh đã có một ý định thì anh đem thực hiện nó liền. Và không một sức cản trở nào có thể ngăn anh được. Sau việc có hỏng, anh chỉ tặc lưỡi, không bao giờ phàn nàn, ân hận. Anh chỉ biết sống có phút hiện tại. Rồi muốn ra sao thì ra.

Đêm đã hơi khuya. Mỗi người chúng tôi đã có một bạn tri kỷ để tình tự. Tiếng cười đã thấy kín đáo. Giọng nói cũng ra chiều uể oải.

Tôi ngồi ngoài vườn hoa ngắm trăng, nói chuyện gẫu với một ca nữ.

Trên sập vẫn chỉ còn Thuyết ngồi đập trống, bên cạnh người đào hát.

Bỗng tiếng trống và tiếng hát im bặt. Tịch mịch chiếm dần dinh thự bà Phủ Hiếu.

Một giọng ngầm ồ ồ và buồn thảm từ trong nhà vẳng đưa ra:

Gặp nhau đêm ấy rồi ly biệt

Hoa lại bay theo trận gió ngàn

Tôi nhận ngay ra giọng ngâm của Thuyết. Tôi cảm thấm thía thấy tất cả cái não nùng của câu thơ anh vừa ngâm bên cạnh người đàn bà một đêm . Tôi đang bâng khuâng buồn hộ cho người bạn đa tình thì một tiếng ngâm khẽ và thanh đáp lời hai câu thơ:

Biết đâu trọn đá thử vàng?

Biết đâu mà gửi can tràng vào đâu?

Cái éo le của tình yêu cắc cớ này tăng thêm một bực. Bằng hai câu thơ mượn ở truyện Kiều, người đào hát đã tỏ tình gắn bó. Thuyết sẽ xử trí ra sao? Tôi lo thay cho bạn! Anh vẫn là người của các việc điên cuồng chốc lát.

Trong nhà bà Phủ, ngọn đèn dầu đã thế chân ánh đèn điện. Chúng tôi đã sửa soạn đi nghỉ.

Trên sập gụ, vẫn chỉ còn có Thuyết ngồi bên người đào hát.

Đồng hồ gõ hai tiếng.

Giữa cái im lặng âm u của gian phòng lại nổi lên giọng ngâm khàn khàn của bạn tôi:

Uổng cho sắc nghiêng nước

Sinh phải con nhà nghèo

Một sáng bụng thấy đói

Trăm năm thân phải liều

…

Lăn lóc trong bụi trần

Mòn mỏi bông hoa xuân

Một cánh lại một cánh

Đời hoa tan tác dần

Có tiếng thở dài của người đào hát. Rồi câu chuyện tâm sự của hai người nhỏ dần trong đêm khuya…

Sớm mai, tôi thấy Thuyết mặt mũi bơ phờ như người phiền muộn. Tôi biết chắc anh đã hứa một điều gì với người đào hát. Mà điều hứa ấy đang bắt anh suy tính.

* * *

Cũng mùa thu năm ấy, một buổi tối kia,Thuyết lại chơi tôi. Mặt anh hớn hở. Uống xong chén nước trà, anh châm thuốc hút rồi bảo tôi, giữa những hơi khói thơm phức:

- Tôi báo cho anh biết một tin mừng. Tôi vừa lấy vợ.

- Thật hay đùa?

- Ai lại đùa. Chiều mai mời anh lại ăn cơm với chúng tôi.

- Lấy người ở đâu?

Thuyết cười:

- Sao anh ngây thơ thế?

Rồi không kịp để tôi hỏi tiếp chuyện cưới vợ của anh, Thuyết bắt tay tôi, từ dã và dặn với:

- Nhớ chiều mai nhé.

Tôi ngây thơ thật.

Người vợ mới cưới của bạn tôi phải đâu xa lạ! Đó là người đào hát ở tỉnh Thanh.

Tên nàng là Hậu.