Chương 7 Động đất ở bang Louisiana

Hôm ấy, vào ngày 11 tháng Mười một, lúc một giờ sáng, nhiều cơn địa chấn cực mạnh làm rung chuyển cả New Orleans; nhiều căn nhà trong những khu tồi tàn của người da đen dễ sụp; dân chúng kinh hoảng chạy ra đường, nhưng không hề có dư chấn xảy ra; chỉ có một cơn lốc thịnh nộ, một trận cuồng phong ngắn ngủi gào rú quật nát các cửa sổ và thổi tốc mái nhà ở những khu dân cư da đen; làm thiệt mạng hàng chục người, và sau đó từ trên trời tuôn xuống xối xả một cơn mưa bùn sình.

Trong lúc lính cứu hỏa New Orleans lên đường cứu giúp những khu phố bị ảnh hưởng nặng nhất, điện tín tới tấp phát đi từ Morgan City, Plaquemine, Baton Rouge và Lafayette: SOS! Gửi cứu viện! Nửa thành phố bị động đất và cuồng phong phá hủy! Nguy cơ vỡ đập sông Mississippi! Gửi ngay lập tức các đội cứu nạn, xe cứu thương, và mọi tình nguyện viên! - Từ Fort Livingston chỉ phát đi một câu hỏi vắn tắt: Hello, ở đó có bị gì không? - Rồi tới bức điện từ Lafayette: Chú ý! chú ý! New Iberia bị nặng nhất. Hình như đã mất liên lạc giữa Iberia và Morgan City. Gửi cứu viện tới đó! - Morgan City điện thoại lại ngay sau đó: Mất liên lạc với New Iberia. Đường bộ và đường sắt có lẽ đã bị phá hủy. Phái tàu thủy và máy bay đến vịnh Vermillion! chúng tôi không cần gì cả. Có khoảng ba mươi người chết và hàng trăm người bị thương. - Rồi tới điện tín từ Baton Rouge: Nghe tin thiệt hại nặng nhất ở New Iberia. Tập trung cứu viện cho New Iberia, ở đây chỉ cần công nhân, khẩn cấp, sắp vỡ đập rồi. Chúng tôi đang làm mọi cách. - và rồi: Hello, hello, Shreveport, Natchitoches, Alexandria gửi thêm tàu hỏa cứu hộ tới New Iberia. Hello, hello, Memphis, Winana, Jackson cho tàu hỏa đi qua ngã Orleans. Mọi xe cộ phải giúp đưa người tới đập Baton Rouge. - Hello, Pascagoula đây. Ở đây nhiều người chết, cần cứu viện không?

Đến lúc này xe cứu hỏa, xe cứu thường và tàu hỏa tăng cường đang trên đường tới Morgan City-Patterson-Franklin. Mãi đến sau bốn giờ sáng mới có những tin tức chính xác đầu tiên: Đường sắt bị cô lập vì lũ lụt giữa Franklin và New Iberia, cách Franklin bảy kilômét về hướng tây; hình như trận động đất đã tạo ra một khe nứt sâu thông với Vịnh Vermillion và nước biển tràn vào. Cho tới lúc này, được biết khe nứt chạy từ Vịnh Vermillion theo hướng đông-đông bắc, tới gần Franklin thì chuyển sang hướng nam, cắt vào Hồ Grand Lake rồi chạy tiếp lên hướng bắc tới tận tuyến đường Plaquemine-Lafayette, và kết thúc ở một hồ nhỏ đã có từ xưa; khe nứt thứ hai nối liền phía tây Hồ Grand Lake với Hồ Napoleonville. Tổng cộng chiều dài khe nứt khoảng 80 kilômét, chiều rộng từ 2 đến 11 kilômét. Có lẽ khu vực này là vùng tâm chấn. Đúng là may mắn không ngờ khi khe nứt này đã né tránh tất cả các đồ thị lớn. Tuy nhiên số người chết quá nhiều, ở Franklin lương mưa bùn đo được 60cm, ở Patterson 45cm. Dân chúng ở Vịnh Atchafalaya thuật lại trong lúc động đất, nước biển rút cạn ra xa khoảng ba kilômét vào thời điểm có động đất, rồi sau đó một cơn sóng thần cao 30 mét đổ ập vào bờ. E rằng rất nhiều người thiệt mạng trên bờ biển, vẫn không liên lạc được với New Iberia.

Trong khi đó, đoàn tàu chở đoàn cứu viện từ Natchitoches đang tiếp cận New Iberia theo hướng tây; tin tức đầu tiên gửi qua ngã Lafayette và Baton Rouge thật kinh hoàng. Đoàn tàu còn cách New Iberia nhiều kilômét nhưng không thể tiến được nữa vì đường sắt đã bị bùn sình cuốn trôi. Những người địa phường sống sót cho biết cách thành phố này chừng hai kilômét về phía đông, một núi lửa đã bùng nổ nhưng phun trào ra không phải là dung nham nóng bỏng mà là một trận mưa bùn loãng lạnh lẽo; họ nói New Iberia đã chìm dưới đống bùn ấy. Mọi công việc đều triển khai khó khăn trong bóng tối và mưa bùn không dứt. Vẫn chưa liên lạc trực tiếp được với New Iberia.

Cùng lúc, tin tức chuyển tới từ Baton Rouge:

HÀNG NGÀN NGƯỜI ĐANG CỨU ĐẬP NƯỚC MISSISSIPPI STOP MONG TRỜI NGỪNG MƯA STOP CẦN CUỐC XẺNG XE KÉO VÀ NGƯỜI STOP ĐANG GỬI CỨU VIỆN TỚI PLAQUEMINE NƯỚC NGẬP QUÁ ỦNG RỒI.

Điện tín từ trường quân sự Fort Jackson:

LÚC 1 GIỜ 30 SÁNG SÓNG BIỂN PHÁ HỦY 30 CĂN NHÀ CHÚNG TÔI KHÔNG RÕ CÓ CHUYỆN GÌ KHOẢNG 70 NGƯỜI BỊ CUỐN TRÔI MÃI TỚI GIỜ MỚI SỬA ĐƯỢC MÁY ĐIỆN TÍN BƯU ĐIỆN CŨNG BỊ NGẬP NƯỚC HELLO NHỜ ĐIỆN NGAY CHO BIẾT CHUYỆN GÌ XẢY RA ĐIỆN BÁO VIÊN FRED DALTON HELLO XIN BÁO MINNIE LACOST TÔI OK CHỈ BỊ GÃY TAY VÀ TRÔI HẾT QUẦN ÁO NHƯNG MÁY ĐIỆN TÍN LẠI OK FRED.

Tin báo từ Port Eads khá ngắn gọn:

Nhiều người chết Burywood bị cuốn sạch ra biển.

Đến lúc đó - khoảng tám giờ sáng - chiếc máy bay đầu tiên đi cứu viện vùng bị ảnh hưởng đã quay lại. Toàn bộ bờ biển từ Port Arthur (bang Texas) đến Mobile (bang Alabama) bị sóng thần ập đến; nhà cửa sụp đổ, khắp nơi tan hoang. Khu vực đông nam bang Louisiana (tuyến đường Lake Charles-Alexandria-Natchez) và phía nam bang Mississippi (đến tận tuyến đường Jackson-Hattiesburg-Pascagoula) ngập trong bùn. Một vịnh mới hình thành từ Vịnh Vermillion ăn sâu vào đất liền, rộng từ 3 đến 10 kilômét như một nhánh biển chạy ngoằn ngoèo đến tận Plaquemine. Rõ ràng New Iberia thiệt hại nặng nề nhưng vẫn thấy nhiều người đang đào vét bùn sình ra khỏi nhà cửa và đường xá. Không thể hạ cánh. Đây có lẽ là nơi thiệt hại nhân mạng nặng nhất trên cả dải bờ biển này. Một tàu thủy vận chuyển, có lẽ là của Mexico, đã bị đắm ngoài khơi Point au Per. Vùng biển quanh Quần đảo Chandeleur đầy mảnh vỡ nát. Mưa đã tạnh trên toàn bộ khu vực. Tầm nhìn tốt.

Bản tin đặc biệt đầu tiên của các nhật báo ở New Orleans được phát hành ngay sau bốn giờ sáng; thêm nhiều bản tin nữa được xuất bản trong ngày với các chi tiết được cập nhật thêm; đến tám giờ sáng các báo đăng tải những ảnh chụp đầu tiên của vùng bị ảnh hưởng cùng bản đồ của nhánh biển mới đâm vào đất liền. Lúc 8 giờ 30 các báo đăng bài phỏng vấn chuyên gia địa chấn học lừng danh của Đại học Memphis, Tiến sĩ Wilbur R. Bownell, về nguyên nhân vụ động đất ở bang Louisiana, “vẫn còn quá sớm để đưa ra bất kỳ kết luận khẳng định nào”, nhà khoa học tên tuổi tuyên bố, “nhưng có lẽ những cơn địa chấn này không liên quan gì đến hoạt động của núi lửa vốn lâu nay vẫn hoạt động trong vành đai núi lửa Trung Mexico nằm ngay đối diện vùng thiệt hại. Trận động đất hôm nay hình như có nguồn gốc kiến tạo, tức là do áp lực của khối lượng các dãy núi gây ra - ở một bên là dãy Rocky và dãy Sierra Madre, và bên kia là dãy Appalachian Hills - trên vùng trũng rộng lớn của Vịnh Mexico kéo dài đến tận châu thổ sông Mississippi. Khe nứt sâu hiện đang chạy dài từ vịnh Vermillion là mới và không đáng kể, chỉ là một giai đoạn trong tiến trình sụt lún địa chất vốn đã tạo ra Vịnh Mexico và biển Caribê, cùng với vành đai các đảo hợp thành hai nhóm đảo Đại và Tiểu Antilles mà xưa kia từng là cả một rặng núi. Chắc chắn là tiến trình sụt lún ở Trung Mỹ vẫn còn tiếp diễn kèm theo những đợt địa chấn mới, nếp đứt gãy mới và những khe nứt mới; thậm chí có thể nói nếp đứt gãy từ vịnh Vermilion này chỉ là khúc dạo đầu cho sự tái kích hoạt tiến trình kiến tạo có trung tâm là Vịnh Mexico; và trong trường hợp này chúng ta có thể chứng kiến những thảm họa địa chất khổng lồ sẽ khiến một phần năm diện tích Hoa Kỳ trở thành đáy biển. Nhưng nếu điều đó xảy ra, vẫn có khả năng là đáy biển ở khu vực Antilles hoặc xa hơn về phía đông sẽ bị đẩy lên cao, ở nơi mà các huyền thoại cổ nói rằng có lục địa Atlantis bị chìm xuống đáy biển”.

“Mặt khác”, nhà khoa học danh tiếng nói tiếp với giọng trấn an, “chúng ta không cần phải quá lo lắng về hoạt động núi lửa ở các vùng bị thiệt hại; những miệng hố bắn tung bùn sình lên trời chỉ là sự phun trào của khí tự nhiên mà rất có khả năng là có liên quan đến nếp đứt gãy ở vịnh Vermilion. Sẽ chẳng có gì lạ nếu chúng ta tìm thấy những túi khí ngầm tích tụ bên dưới vùng châu thổ sông Mississippi và chúng có thể phát nổ khi tiếp xúc với không khí, và trong quá trình đó sẽ có hàng nghìn tấn nước và bùn bị bắn tung lên trời. Nhưng tất nhiên, nếu muốn có bất cứ kết luận khẳng định nào”, Tiến sĩ W.R. Brownell lặp lại, “thì có thể phải chờ trường hợp này xảy ra thêm vài lần nữa”.

Trong lúc những lời tiên đoán về các thảm họa địa chất của Tiến sĩ Brownell đang chạy qua máy in, Thống đốc bang Louisiana nhận được bức điện sau từ Fort Jackson:

RẤT TIẾC THIỆT HẠI NHIỀU NHÂN MẠNG STOP CHÚNG TÔI ĐÃ CỐ TRÁNH CÁC THÀNH PHỐ CỦA CÁC NGƯỜI NHƯNG KHÔNG NGỜ NƯỚC BIỂN RÚT VÀ TẠO SÓNG THẦN SAU VỤ NỔ STOP ĐÃ XÁC ĐỊNH BA TRĂM BỐN MƯƠI SÁU NGƯỜI CHẾT TRÊN TOÀN BỜ BIỂN STOP THÀNH KÍNH PHÂN ƯU STOP LÃNH TỤ SA GIÔNG STOP HELLO HELLO FRED DALTON TỪ BƯU ĐIỆN FORT JACKSON BA TÊN SA GIÔNG VỪA ĐI RA CHÚNG ĐẾN CÁCH ĐÂY MƯỜI PHÚT ĐƯA BỨC ĐIỆN CHĨA SÚNG VÀO TÔI BẮT GỬI NHƯNG GIỜ ĐÃ ĐI RỒI ĐÁM SÚC VẬT XẤU XÍ TRẢ TIỀN VÀ CHẠY XUỐNG NƯỚC VÌ BỊ CON CHÓ CỦA BÁC SĨ ĐUỔI CẮN KHÔNG ĐƯỢC ĐỂ LŨ SÚC VẬT ĐÓ ĐI RÔNG TRONG THÀNH PHỐ NGOÀI RA KHÔNG CÓ TIN GÌ KHÁC GỬI ĐẾN MINNIE LACOSTE TÌNH YÊU VÀ NHỮNG NỤ HÔN ĐIỆN BÁO VIÊN FRED DALTON

Thống đốc bang Louisiana cứ lắc đầu mãi khi đọc bức điện tín. “Đồ cà rởn, cái tên Fred Dalton này”, sau cùng ông thốt lên. “Tốt nhất đừng đưa bức điện này cho báo chí.”