- 5 - -Đêm rừng sâu thăm thẳm.

Phàm ai đã ở rừng dẫu chỉ một đêm thôi là, như một ám ảnh, sẽ suốt đời còn nhớ. Tất cả đều đen với một vẻ đen mê mụ. Đen mặt đất, đen rừng cây, đen bàu trời, đen những cánh võng, đen cả cái khát vọng bình yên mỏng manh mà con người đang cồn cào hướng tới. Tiếng rừng than thở trong các vòm cao trên đầu, tiếng chuột chạy rưng rức dưới đất, tiếng con suối cạn chảy vấp váp đâu đây và tiếng những chiếc máy bay trinh thám của kẻ thù cứ khoan xoáy vào ruột gan như có ai gắp lửa bỏ vào.

Giữa màu đen mêng mang đó, có một căn lán lợp lá trung quân là vẫn còn đang leo lét ánh đèn bão vặn nhỏ. Thỉnh thoảng một làn gió rừng thổi qua, giọt đèn lại ánh lên, nhảy nhót như đốm sáng ma trơi. It ai có thể ngờ rằng đó lại là căn lán của một chỉ huy sở, của một sự hội tụ những những bộ óc sẽ làm thay đổi căn bản cục diện chiến trường này chỉ trong ngày một ngày hai, căn lán bộ tư lệnh mặt trận Tây Nguyên. Hiện diện trong lán lúc ấy có chừng gần chục con người, tất cả đều còn trẻ, có lẽ chưa một ai đã vượt qua cái cái tuổi bốn mươi nhưng nét mặt, cái nhìn, điệu cười đã sớm có chiều phong sương, già dặn. Đó là khuôn mặt của các sư trưởng, chỉ huy trưởng các đơn vị trực thuộc, phối thuộc đến từ khắp các trận đánh, các chiến trường vang dội trở về. Là sư trưởng sư 316, một con người thấp đậm, tóc húi cua; là sư trưởng 968 một con người cao gầy, vẻ nhà giáo; là sư trưởng sư 320 có cái đầu hói sớm, là lữ trưởng công binh với cặp kính trắng lấp lánh trên mắt, là lữ trưởng pháo binh râu quai nón xanh rì, là lữ trưởng tăng thiết giáp có màu da ánh thép, mặt vuông chữ điền nhìn mạnh mẽ như một trái đạn; là đoàn trưởng đoàn đặc công người nhỏ thó nhưng lại có đôi mắt nhìn dễ sợ và là các trưởng ban tác chiến, trưởng ban thông tin, chủ nhiệm hậu cần mặt trận... Nước da họ hầu hết đều xanh xao màu sốt rét, mái tóc thiếu chất cứ xác xơ, queo cứng trên đầu, quân phục màu xanh lá rừng giản dị, vai đeo xà cột, họ đang chú mục nhìn lên tấm bản đồ Tây Nguyên treo trên vách với cái nhìn trầm tư, xuyên thấu, dạn dày, thoáng một chút căng thẳng. Trong đó nổi bật lên khuôn mặt của Hoàng Lâm, sư trưởng sư chủ lực, chàng trai vệ quốc đoàn năm xưa đã gọi vang tiếng Mẹ trên đường đê ngược gió năm nào. Lúc này chàng trai non tơ đó đã trở thành một người đàn ông trầm tĩnh và xanh rì những chân râu ở cằm ở mặt. Ông đang ngồi cạnh một người đàn ông người Thượng to lớn, da nâu, cân quắc, đóng khố, tóc trắng buông dài như thác. Đó là già làng Y’ BLim, người thủ lĩnh dân tộc của hầu hết các cánh rừng Tây Nguyên. Khói thuốc khét lẹt từ cái tẩu ngậm trên miệng ông không ngừng bập vào nhả ra tạo một màn sương mờ ảo quẩn quanh trong lán.

Từ ngoài rừng, Nguyễn Thước, tham mưu trưởng mặt trận, một người vui nhộn, có cái nhìn lanh lợi, gò má nhọn hoắt, da đen cháy bước vào, giọng ông rổn rảng:

- Xin các đồng chí chỉ huy chờ thêm ít phút nữa. Tư lệnh và chính uỷ của chúng mình đang nhận những mệnh lệnh cuối cùng của Bộ chỉ huy tiền phương mới ở ngoài kia vào.

Vừa mới nói thế, lập tức mọi người đã xúm đến ông, chầm vập:

- Nhiệm vụ có gì thay đổi không, tham mưu trưởng?- Sư trưởng sư 316 hỏi.

- Nói đùa chứ bây giờ mà thay đổi nữa thì vỡ mặt! Ba tháng ba lần chuyển hướng mục tiêu, mỗi lần chuyển là mỗi lần trần ai khoai củ coi như làm lại từ đầu - Sư trưởng sư 968 tỏ ra lo lắng.

- Đúng là chưa có một mục tiêu nào lại thay đổi khủng khiếp mặt như mục tiêu này - Lữ trưởng pháo binh nói tiếp.

- Thay đổi, mấy bác còn đỡ - Vị chỉ huy đặc công cười nhẹ - Dù sao cánh pháo binh các bác cũng còn ở tầm ngoài, chỉ cánh đặc công chúng tôi mới cực, hàng rào nào cũng phải bò nát.

- Có vậy thì trên mới đưa vào đây cả một bộ tư lệnh tiền phương đại diện cho Bộ tổng, cho Quân uỷ trung ương và đưa cả một vị trung tướng nổi tiếng là thông thái vào làm tư lệnh mặt trận của tụi mình. Này, mình có linh cảm phen này làm ăn chắc to lắm, to hơn cả kỳ Mậu Thân. Vậy mới khoái, mới hả những năm tháng tím ruột tím gan chờ đợi. Có đúng không tham mưu trưởng? - Lữ trưởng công binh hỏi.

- Tây Nguyên lúc này gồm có 5 tỉnh - Sư trưởng sư 320 hơi hất cái trán hói lên - Hai thằng cha Quảng Đức, Phú Bổn coi như không bàn đến, chuyện vặt, vậy còn ba thằng Gia Lai, Kontum, Đalak theo các ông thì trên sẽ quyết thằng nào? Phía Bắc hay phía nam?

- Xem chừng mấy cụ trên sẽ ngả về hướng nam, tức Buôn Mê Thuột - Lữ trưởng thiết giáp cất tiếng trầm trầm, thận trọng - Nhưng cũng có thể là chính Pleicu, ngay giữa bộ chỉ huy tối cao của chúng nó.

- Mình không tin - Sư trưởng 316 dướn cái vóc dáng thấp đậm của mình lên, bác lại vẻ gay gắt - Đánh nam Tây Nguyên là phiêu lưu, là hết sức mạo hiểm, trong khi bắc Tây Nguyên ta đã có lực lượng gài sẵn, đã thạo đường đất, thung thổ, lại gần hậu phương, rất thuận lợi cho việc điều quân điều lương, cớ sao lại phải mò xuống tận Buôn Mê xa tít làm gì cho lòi đuôi, lòi cổ?

- Thế cho nên ông mới chỉ làm được cấp sư, cấp chiến dịch - Người chỉ huy pháo binh xoa xoa hàng râu quai nón - Còn đây là chiến lược, sách lược ở cấp vĩ mô, mình biết đâu mà mò.

- Cấp nào thì cấp cũng phải dựa vào hoàn cảnh thực tiễn - Người này quật lại - Không có thực tiễn là không có gì hết. Tôi nói thật đó.

- Thì có ai bảo ông nói dối đâu - Người râu quai nón tỏ ra cũng không kém - Có phải không tham mưu trưởng?

Tham mưu trưởng Nguyễn Thước mặt tỉnh bơ làm như không nghe không nhìn thấy gì, hồi lâu mới thả một câu hỏi chả ăn nhập vào đâu:

- Cậu nào còn thuốc cho điếu, vay cũng được, vay một trả mười, trả một trăm, thắng trận này thiếu cha gì thuốc.

Hoàng Lâm từ đầu ngồi im như mải đuổi theo một dòng suy nghĩ gì chảy thầm bên trong lúc này mới móc túi đưa cho tham mưu trưởng một điếu thuốc rê đã quăn queo. Ông vội vồ lấy, bật quẹt Zippo móp má rít một hơi ngon lành. Nén chờ cho ông nuốt xong vài khói, mọi người lại kéo ghế nhích gần thêm ông chút nữa, vẻ sát xạt hơn:

- Này, liệu kỳ này có giống như các kỳ trước chúi đầu chúi cổ đánh vào rồi lại ôm đầu máu nhảy ra không, anh? - Sư trưởng sư 968, người có thẹo môi hỏi - Tôi là tôi còn hận cái thằng Kontum đợt chồm lên năm 73 lắm! Giá lúc ấy mà trong tay tôi có chừng một sư mạnh, thêm một trung đoàn pháo nữa thì nhất định tôi đã ăn gỏi chúng rồi. Phải rút ra mà ức trào máu mắt.

- Giống là giống thế nào - Người thấp đậm trợn mắt - Ông muốn lịch sử lặp lại à? Theo mình cứ đề nghị trên tập trung tất cả đánh dốc một trận, đánh đến cùng, đánh bằng cả ba thứ quân, chết bỏ cũng đánh, đánh dập dạp đánh nửa chừng như mấy lần trước, khó làm công tác tư tưởng bộ đội lắm.

- Tôi nhất trí!- Vị chỉ huy đặc công đấm mạnh nắm tay to tướng vào đùi mình kêu cái bụp!

- ấy, đừng làm thế, lụi giò, đến khi vào việc lại không bò được - Người đầu hói sớm, vị sư trưởng sư 320 nức tiếng tài hoa và trầm tính tủm tỉm cười - Biết vậy nhưng vấn đề là đánh ở đâu? Trận mở màn là ở chỗ nào? Bao giờ đánh? - Rồi quay qua phía Hoàng Lâm đang mải rì rầm cái gì đó với già làng Y’Blim - Để hỏi con người được mệnh danh là nhà tư duy chiến lược của mặt trận này thử coi. Sao, ông sư trưởng sư đoàn chủ công, sư đoàn thép?

Vẫn chìm trong dòng suy tưởng riêng tư, Hoàng Lâm giật mình nhìn lên, ngơ ngác hỏi lại:

- Cái gì kia?... Ai lụi? Ai bò?

- Là chúng tôi đang muốn hỏi theo ông thì kỳ này ta sẽ nện vào đâu trước?

- à, câu trả lời đã nằm sẵn trong mắt ông tham mưu trưởng mặt trận kia kìa - Hoàng Lâm đánh mắt nhìn về phía ông Thước, cười hóm.

- Tham mưu trưởng ơi, bật mí chút coi! - Người hói sớm vội quay lại vị tham mưu - Sao hôm nay ông anh lại có vẻ im lìm, bí hiểm dữ vậy, nhìn không giống ai, kỳ lắm! Nào, bật chút đi, anh em nóng lòng sốt ruột quá rồi! Chắc các cụ ở trên không nỡ bắt lính tráng phải chuẩn bị lại chiến trường một lần nữa chứ? - Móc ra một đầu mẩu thuốc đưa ra, làm bộ cười cầu tài - Cotab thứ thiệt đó thủ trưởng. Vẫn có ý để giành cho thủ trưởng mà chưa có dịp đưa - Chủ động châm thuốc cắm vào miệng ông - Yên tâm đi anh em, xong hơi này chắc là thủ trưởng nói thôi, nhỉ?

Cuối cùng, vẫn cái nhìn ranh mãnh, tham mưu trưởng phì cười đến khục một cái rồi mới dấm dẳng:

- Việc gì mà vội. Cơm không ăn còn đó, mọi người cứ chuẩn bị bụng dạ cho ngon đi! Chỉ sợ cơm canh ê hề dọn ra rồi lại bị ngợp. Giờ thế này, trong khi chờ đợi, tiện có già làng Y’ Blim vốn là một nghệ sĩ, một nghệ nhân hát rong nổi tiếng đây, xin già cho nghe một điệu Khan để cái đầu của các vị chỉ huy đây nó nguội đi một chút kẻo căn lán này nó lại cháy đùng đùng lên bây giờ.

Vài tiếng vỗ tay tán thưởng nổi lên lẹt đẹt và có cả những đôi lông mày chau lại trong khi cái con người đầu hói sớm đưa mẩu thuốc vừa rồi lắc đầu ngán ngẩm:

- Thế là đi tong mất hai điếu thuốc! Lão này cáo thật.Thôi, không sao, hát đi già làng Y'Blim!

Già Y’ Blim đứng dậy bước lên trước mọi người rồi ngồi xuống, khoanh chân bằng tròn, dáng ngồi vững chắc tạo thành một bức tượng Tây Nguyên đẽo bằng gỗ. Một đốm lửa vừa được ai đó chụm lên hắt ánh hồng vào khuôn ngực đồng hun vẫn còn săn rắn của già. Đốm lửa ấy cháy lên tóc, cháy vào mắt, toả vào khuôn mặt tất cả mọi người, trong đó có một người trẻ tuổi, mái tóc để hơi dài từ nãy chỉ ngồi im lặng ở võng vãnh góc tối phía sau lúi húi viết vẽ cái gì đó lúc này mới nhẹ len lên trước, mắt cũng lấp lánh dán chặt vào thân hình, bộ râu, khuôn mặt người già làng. Đó là hoạ sĩ Văn Hướng. Vẻ như có một cảm hứng sáng tạo nào đó bùng lên từ trong tâm thức dò tìm, anh vội lia bút vào tờ giấy đặt trên đùi như không còn biết có ai bên cạnh nữa. Hoàng Lâm ghé nhìn xuống bức tranh đang hiện hình dần vóc dáng, thần thái của người thủ lĩnh Tây Nguyên nổi tiếng ấy, nói nhỏ:

- Con mắt được rồi đấy. Thêm tý âm u, cương nghị nữa vào. Lúc nào cậu xuống chỗ mình chơi, có nhiều cái để hoạ sĩ xúc cảm lắm.

Hoạ sĩ chỉ khẽ gật đầu rồi lại tập trung như nhập đồng vào ngọn bút sắt của mình. Trước mắt anh, già làng Y’Blim không giáo đầu, không ngượng ngập cũng không cần hắng giọng đưa đà, như thể cái chuyện này đã biến thành máu, thành hơi thở hàng ngày, già cất tiếng hát luôn. Giọng hát khàn khàn, trầm sâu như vang lên từ lòng đất lòng hồ kể về một thiên tình sử, về một nét quật khởi mãnh liệt chống áp bức, bạo tàn của chàng trai anh hùng người Ê Đê trong bản trường ca Xing Nhã bất hủ. Lời kể của ông như có tiếng kồng tiếng chiêng vang vọng bên trong...

“... Ơ chim kơ tia giục mày đi ăn quả kơ chin / Ơ chim hơ rin mày đi ăn quả kơ tơ la trên đồi...

...Ngày xưa có một đôi vợ chồng tên là Gia rơ Kốt và Hơ bia Đá chịu khó làm ăn trở nên giàu có và sinh được một người con là chàng Xing Nhã. Ngày lễ Thổi tai cho con, vợ chồng Gia rơ Kốt mời vợ chồng người bạn thân là Gia rơ Bú tới dự. Nhưng Gia rơ Bú chối từ chỉ cho một mình vợ là Hơ bia Guê đi. Vợ chồng hắn vốn đã ganh ghét với cảnh giàu sang của bạn. Dự lễ về, Hơ bia Guê xúc xiểm chồng. Gia rơ Bú kéo nô lệ tới đánh phá buôn làng của bạn, giết Gia rơ Kốt và bắt vợ bạn về làm nô lệ....Xinh Nhã được ông Gỗn cứu thoát và đưa cho vợ chồng Xing Uê nuôi. Lớn lên chàng được nàng Bơ ra Tang yêu và chỉ cho biết kẻ đã phá hoại gia đình chàng. Chàng tìm tới buôn làng của Gia rơ Bú. Được Hơ bia bơ Lao giúp sức, Xing Nhã đã đánh phá buôn làng của kẻ thù tan tành, trả được thù cha, cứu được mẹ thoát khỏi vòng nô lệ.... Cảm kích lòng tốt của Hơ bia bơ Lao, Xing Nhã lấy nàng làm vợ còn Bơ ra Tang, người đã chỉ cho chàng biết mặt kẻ thù, Xing Nhã nhường lại cho em nuôi là chàng Xing Mưn dũng cảm...

...Hỡi chim nghiếc chim kơ tin, chim cú, chim mơ ling! Hỡi dân chúng đồi thấp, hỡi nô lệ rừng cao! Hãy mài mác ngoài làng mài dáo trong nhà, cầm khiên theo ta đánh giặc... “

Giọng Khan mỗi lúc một lắng sâu như chứa cả lửa rừng, cả hình bóng chàng trai Xinh Nhã ở trần vận khố toàn thân nhếnh nhoáng mồ hôi cầm mác lao lên xung trận trong tiếng hú dũng mãnh vang trời khiến người nghe lặng đi, những đôi mắt từng trải trận mạc nhìn lên như những mắt trẻ thơ lần đầu tiên được ngất ngây tiếp xúc với một vùng cổ tích hoang sơ, sâu thẳm. Lửa vẫn bùng lên. Lửa soi rọi vào từng cung bậc lời kể, soi rọi vào từng nhân vật. Lửa đánh nhoà đi tất cả nhưng lửa cũng hiện hình tất cả. Bản trường ca bay lên trong lửa. Cháy bừng trong lửa. Cháy lom dom trong nét vẽ tài hoa của người hoạ sĩ....

Giữa lúc đó ngoài cửa lán có một tốp người lặng lẽ đi tới. Nghe tiếng Khan, họ bất giác nhẹ chân dừng lại, cũng lắng nghe, nhìn nhau, nét mặt tỏ ra xúc cảm khó tả. Chợt nhận ra người đi đầu, người đứng gần cửa nhất chính là người đàn ông trung tuổi có đôi lông mày lưỡi mác một mình tha thẩn đi dọc Hồ Tây sáng tinh mơ hôm nào và hai người đứng sau thì một là dong dỏng cao, một tầm thước, có khuôn mặt khá đẹp. Đó là bộ ba: tư lệnh, chính uỷ và phó tư lệnh của bộ tư lệnh mặt trận Tây Nguyên vừa đi nhận lệnh ở Bộ chỉ huy tiền phương ở cánh rừng bên kia núi trở về.

Chờ cho tiếng Khan tạm dứt, tư lệnh mới bước vào, vỗ nhẹ hai bàn tay vào nhau, cái nhìn rất ấm và một giọng nói cũng ấm nhẹ:

- Hay quá!

Tất cả nhìn ra, vội vã đứng dậy theo tư thế nghiêm trước người chỉ huy cao nhất, các ánh mặt đều lộ rõ vẻ vui mừng. Tư lệnh ra hiệu cho mọi người cứ tự nhiên rồi ông cũng tự tìm cho mình một chỗ gần lửa, ngồi xuống, hướng cái nhìn lên Y’ BLim:

- Chào già làng Y’ Blim! Chào đồng chí phó bí thư kiêm tỉnh đội trưởng Y'Blim! Xin lỗi vì đã cắt ngang bài Khan của già.

- Ngang dọc gì đâu - Già làng cười, cũng đứng dậy - Nếu để tui đọc hết thì phải mất ba ngày ba đêm.

- Chào các đồng chí - Tư lệnh quay sang nhìn hết lượt các khuôn mặt - Chà! Vậy là đã đầy đủ cả bốn vị sư trưởng và các đơn vị phối thuộc. Chưa bao giờ chúng ta lại có một thành phần họp mạnh như thế này. Xin lỗi đã để các đồng chí phải chờ - Ông tiến đến bắt chặt tay hai người đàn ông một thấp đậm, một có vết thẹo ở trên môi - Vào rồi đấy à? Nhanh quá! Nhanh quá! Cứ nghĩ rằng hai sư đoàn của các đồng chí ít nhất cũng phải già một tuần nữa mới tới.

- Thần tốc mà tư lệnh - Người cao gầy cười, nói - Mỗi sư hốt gọn lên 500 xe làm cái rẹt là đến nơi.

- Chào anh Lâm - Ông bắt chặt tay Hoàng Lâm vẻ như hai người đã có mối quan hệ quen biết - Trước lúc vào, tôi có ghé thăm nhà. Bà cụ vẫn khoẻ. Nghe đâu cháu Oánh cũng đã vào trong này. Biết đâu hai cha con lại chẳng gặp nhau - Ông bước đến bắt tay Duy Hướng - Chào nghệ sĩ! Tranh của anh gửi ra ngoài kia được dư luận khen lắm. Tôi cũng có xem. Thật vui khi chúng ta lại gặp nhau ở đây. Kỳ này chắc anh sẽ có một mảng đề tài phong phú mặc sức mà vẽ.

- Dạ, tôi cũng hy vọng như vậy. Xin phép thủ trưởng!

Văn Hướng trả lời rồi ý nhị xếp giấy bút, lặng lẽ bước ra. Người tư lệnh tiến đến ngồi vào cái bàn ken bằng tre kê chính giữa, một lần nữa đưa mắt nhìn hết lượt với cái nhìn thật tin cậy rồi nói:

- Có lẽ ta bắt đầu vào việc nhé! Thời gian gấp gáp lắm rồi. Xin trả lời cái câu hỏi mà các đồng chí đang nóng lòng muốn biết: Quyết định cuối cùng của Bộ chính trị và Quân uỷ trung ương về mục tiêu mở màn trong cuộc tổng tiến công tổng nổi dậy chiến lược này là...Buôn Mê Thuột.

Ba tiếng đó nổ toác trong phòng họp, vỡ tan trong đầu mọi người, tạo nên những tiếng xì xào, những cái nhìn trái chiều và đồng chiều, tạo nên những cái lắc đầu không hiểu và cả những cái gật đầu thấu hiểu. Đôi mắt thiếu ngủ trũng sâu của tham mưu trưởng lúc này mới nhìn vào mọi người với cái nhìn ranh mãnh ra ý bảo, đã thấy chưa, cơm không ăn còn đó mà. Đôi mắt ấy nhìn sang Hoàng Lâm. Hai người lặng lẽ mỉm cười như đã đoán trước được ý nhau, đoán trước được ý định chiến dịch. Trước không khí cuộc họp khá xôn xao và có một chút hẫng hụt ấy, vị tư lệnh chỉ mỉm cười, tiếng nói vẫn đằm dịu:

- Tôi biết có một số các đồng chí ngồi đây không tránh khỏi bị bất ngờ. Và chính tôi cũng bị bất ngờ. Đó là một dấu hiệu tốt về binh thư. Từ sự bất ngờ này ta sẽ chuyển sang sự bất ngờ khác có tính chiến lược lớn hơn về phía đối phương. Hôm nay tôi sẽ truyền đạt tới các đồng chí tinh thần cơ bản của Trung ương và những mệnh lệnh cụ thể của đồng chí tổng tư lệnh, coi như không thay đổi gì nữa...

Tiếng nói trầm tĩnh của người tư lệnh mặt trận thoát ra khỏi căn lán, bay lên đỉnh rừng, lan vào không gian và cuối cùng đọng lại, lướt qua ở những khuôn mặt, trong những đôi mắt mở to, quả cảm của những cán bộ chỉ huy có mặt như chỉ còn là một tiếng vọng vừa cụ thể vừa mơ hồ:

“...Lịch sử chiến tranh giải phóng dân tộc đã chứng minh, ai chiếm được cao nguyên thì người đó sẽ giành được thế thượng phong chiến lược. Trong đó Buôn Mê Thuột lại là thủ phủ, là trái tim của cao nguyên. Đây là mục tiêu địch chưa có phòng ngự dự phòng nhưng nếu cần ta sẵn sàng đánh cả trường hợp địch đã có dự phòng, địa hình lại bằng phẳng dễ tiếp cận, dễ dàn quân. Phá vỡ được Buôn Mê thuột là sẽ mở thông được hành lang xuống vùng đất đông nam bộ rộng lớn và có đà dốc thẳng ra các tỉnh duyên hải. Đây là ý đồ chiến lược đã được trên cân nhắc rất kỹ, đã buộc lòng phải thay đổi đi thay đổi lại nhiều lần để đưa đến quyết định cuối cùng này. Đócốt lõi của binh pháp tôn Tử, là tư tưởng Nguyễn Trãi, dễ người dễ ta, khó người khó ta, chọn chỗ khó của địch để sửa cái khó của ta, tương kế tựu kế tạo thế bất ngờ và, thưa các đồng chí - Ông mỉm cười - đó cũng là lý do tại sao ta chọn Nam chứ không phải bắc Tây Nguyên. Tất nhiên các đồng chí ngồi đây không phải ai cũng thống nhất với mục tiêu này, vậy ta để cả ngày mai trao đổi, tranh luận hết lý hết nhẽ, ngày mai không xong sẽ tiếp ngày kia, ngày kia nữa, cho đến khi nào đồng tâm nhát trí mới thôi..."

Nét mặt mọi người trong lán thoáng trở nên nhẹ hơn nhưng không phải vẫn không có những đôi mày chau lại. Tiếng nói của người tư lệnh vẫn không cao lên, vẫn khe khẽ như câu chuyện trao đổi tâm tình riêng tư giữa những người bạn bè, đồng đội thân thiết, ruột thịt lâu ngày gặp nhau và lại sắp cùng nhau lên đường đi dự một ngày hội cắt lúa, một ngày vui chống lụt, chỉ có đôi lông mày lưỡi mác nhíu lại làm cháy sáng đôi mắt trũng sâu...

... " Mà một trong những nét chính yếu để tạo ra cái thế đó là chiến thuật nghi binh. Phải căng địch ra ở hai đầu, nhử địch về hai điểm Kontum và Pleicu, nơi địch nhất định sẽ ra sức phòng ngự vì đã nếm đòn chí tử trào Mậu Thân, đồng thời các quân khu, các đơn vị bạn theo mệnh lệnh của bộ tổng sẽ kìm chân lực lượng tổng dự bị chiến lược của địch ở những thành phố lớn không cho chúng rảnh tay cơ động lên trên này. Tóm lại phải làm cho địch không thể ngờ ta sẽ tiến công vào Buôn Mê Thuột để có thể tiến hành trót lọt một trận đánh điểm huyệt đích đáng nhằm gây tê liệt trên toàn cơ thể đối phương. Chính vì thế mà ta đã được huy động tới bốn sư đoàn mạnh và tăng cường thêm các lữ đoàn pháo binh, thiết giáp, công binh, đặc công cho quyết chiến điểm này trong khi địch chỉ có một sư đoàn đủ, bảy liên đoàn biệt động, 36 tiểu đoàn Bảo An, 4 thiết đoàn xe tăng, xe bọc thép, một sư đoàn không quân, 8 tiểu đoàn pháo binh 250 khẩu.

Các đồng chí!- Đến đây giọng ông mới hơi cao lên, nhả ra từng âm tiết mạnh mẽ, rành rọt - Thời cơ và vận hội ngàn năm đang đến gần. Thời kỳ phòng ngự tiến công đã chấm dứt, từ bây giờ chỉ có tiến công và tiến công. Giải phóng Buôn Mê Thuột tiến đến giải phóng toàn bộ Tây Nguyên là một trách nhiệm nặng nề nhưng cũng là một vinh dự lớn lao mà chúng ta đã được đảng và nhân dân tin cậy giao phó. Tôi hạ lệnh từ giờ phút này, tất cả các đơn vị khẩn trương bắt tay ngay vào công tác chuẩn bị...”

Tiếng nói dứt. Không khí ắng đi một chút như có một áp lực nào đó đè xuống, nặng oằn. Không còn một lời xì xào nào nữa, thay vào đó chỉ có những mắt hướng lên căng chằng và sáng rỡ một ngọn lửa âm ỉ từ trong hắt ra. Chính ngọn ấy đã giúp cho ông hiểu rằng rốt cuộc các đồng đội của ông cũng đã nhất trí với ý đồ của trên. Ông mỉm cười nhìn về phía người đàn ông tầm thước lúc nãy cùng vào với mình và tham mưu trưởng Nguyễn Phước nói câu cuối cùng trước khi dừng lời:

- Nói thì dễ làm thì khó. Mọi phương án chuẩn bị đồng chí Vũ Lân, phó tư lệnh và đồng chí Phước tham mưu trưởng đây sẽ làm việc hết sức cụ thể với các đơn vị trưởng. Đặc biệt là sư anh Lâm, lần này vẫn giữ vị trí là chủ công của toàn mặt trận - Rồi cái nhìn của ông lại phủ nhẹ lên tất cả - Trước khi vào đây, đồng chí tổng tư lệnh có nhắc đi nhắc lại với tôi: “ Ngoài động tác nghi binh ra, bí quyết thắng lợi của mọi ý đồ tác chiến là công tác làm đường. Bằng những kinh nghiệm của lịch sử chiến tranh thế giới và lịch sử chiến tranh của ta, ví như trận Điện Biên Phủ, con đường chính là những động mạch huyết tử dẫn thẳng vào tim óc kẻ địch. Không có đường là không có thế bất ngờ, không có thế hợp đồng binh chủng, không có gì hết.”- Ông chuyển mắt sang người già làng - Trong đó có một thế hiệp đồng khác hết sức quan trọng. Đó là hiệp đồng nổi dậy với phong trào địa phương mà anh Điệp chính uỷ mặt trận sẽ bàn bạc cụ thể với đồng chí Y’Blim ngay sau đây. Cuối cùng, tôi đề nghị tất cả các đơn vị, từ cán bộ đến chiến sĩ phải tuyệt mật về mục tiêu này.

Ông nhìn sang chính uỷ Điệp. Chính uỷ gật đầu và vẫn ngồi, giọng nói không giấu được vẻ hài hước vốn có:

- Tôi nói ngắn thôi. Và nói chung từ giờ phút này mọi sự đều phải hết sức ngắn, ăn ngắn, ngủ ngắn, nói ngắn và suy nghĩ cũng phải hết sức ngắn gọn. Tức là, trong suy nghĩ, chúng ta phải nhanh chóng gạt bỏ đi cái ám ảnh nặng nề về đợt chồm lên vào Kontum không thành trước đây. Kontum là Kontum, Buôn Mê Thuột là Buôn Mê Thuột. Hai mục tiêu khác nhau, hai thời điểm khác nhau và hai thế và lực cũng khác nhau, chẳng việc gì mà phải lôi nó dính vào nhau cả. Hai, chưa bao giờ trên cho ta một lực lượng mạnh đến nằm mơ cũng không có này, nhưng không phải lực lượng nào cũng được phân công ở vị trí chính yếu cả, có cái chính có cái phụ, phụ đấy mà chính đấy, chính đấy mà lại phụ đấy, yêu cầu các cán bộ chủ chốt thông suốt, không so kè. Điều này không loại trừ cả các đơn vị đóng vai trò chủ công. Và cuối cùng - Ông mỉm cười - cho tôi nói giọng chính uỷ một chút nhé, đây là trận đánh mà sức chiến đấu của nó hoàn toàn nằm trong sức mạnh của các cấp uỷ, các chi bộ đảng cơ sở, mong các đồng chí nhận thức cho hết tinh thần này. Hết! Cũng ngắn đấy chứ hả? Hà... Hà...

Tất cả vui vẻ cười theo ông. Căn lán chỉ huy bỗng nhẹ nhõm trở lại.

Khuya. Mọi người đã lục tục về hết. Trong lán lúc đó chỉ còn lại tư lệnh và phó tư lệnh Vũ Lân. Tư lệnh rút thuốc mời ông một điếu Thăng Long bao bạc. Hai người đàn ông đứng tuổi lặng lẽ châm thuốc hút. Khói thuốc lá hậu phương chợt đánh thức trong họ những suy nghĩ vẩn vơ, xa vắng mà dù không muốn họ cũng không thể không nghĩ tới. Ngoài kia gió rừng đã có chiều lạnh hơn. Người công vụ lặng lẽ bước vào hạ các cánh liếp xuống rồi lại lặng lẽ đi ra. Giây lâu tư lệnh nói khẽ, tiếng nói thật ý nhị, chân thành:

- Anh Lân này! Anh đã có những ngày tháng lăn lộn ở chiến trường này với tư cách là chỉ huy trưởng, còn tôi, đã xa mặt trận một thời gian không ngắn, lần này trở lại tôi coi như là lính mới, lính tình thế, cho nên mọi việc vẫn trông cậy cả vào sự chuẩn bị chiến trường của anh, vào các anh.

- Tôi hiểu - Vũ Lân mỉm cười - Không có vấn đề gì đâu anh ạ. Mục tiêu chiến lược đòi hỏi phải có những con người chiến lược. Được anh vào đây, không phải chỉ tôi mà mấy anh em trong bộ tư lệnh đều mừng lắm! Tôi nghĩ đó cũng là một trong những cái sáng suốt của trên. Được làm phó cho một người như anh là tôi thấy hạnh phúc lắm rồi.

- Cám ơn anh - Tư lệnh húng hắng ho để che đi sự xúc động không giấu được của mình - Lời nói vừa rồi của anh làm tôi chợt nhớ đến lịch sử chống Nguyên Mông đời nhà Trần. Khi Thoát Hoan đem 50 vạn hùng binh rầm rộ tiến sang, thượng tướng quân Trần Quang Khải lúc đó đang nắm quân đội đã cảm khái nhất định thuyết phục Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, một người anh em trong hoàng tộc thuộc chi dưới phải xuống núi nắm quyền tiết chế thay mình.

- Chỉ khuyên anh một điều - Tiếng nói của phó tư lệnh cũng thoảng đi - Mới vào đây chưa quen nước, anh hết sức giữ gìn để tránh sốt rét. Nước Tây Nguyên như anh đã biết rồi đấy, độc lắm!

Hai người chỉ huy cao nhất mặt trận nhìn thẳng vào mắt nhau ấm áp, chân tình và thấu hiểu...Lúc đó chiếc đồng hồ trên tay họ đã chỉ vào con số ba.

Buổi sớm. Rừng vắng. Những hoa nắng nhảy nhót trên mặt đất, trên thảm cỏ còn ướt sương. Không khí tĩnh mịch bao trùm. Tĩnh mịch đến nỗi dường như nghe được cả tiếng lá khô rơi, cả tiếng chân con chồn nhỏ nào giẫm khẽ lên cỏ lá ngoài bìa trảng. Vẳng một tiếng vượn hót chiu chít nghe như vuốt xoáy vào không gian. Trong một cánh rừng như thế, chính uỷ Điệp và người già làng đang đi song song bên nhau trên con đường mòn rải đầy lá khộp. Cả hai đều to cao, chỉ khác người này tóc còn đen, người kia tóc đã bạc trắng, người này nước da mai mái người kia lại mang màu da như tượng.

- Lực lượng của già hiện lúc này có bao nhiêu? - Chính uỷ hỏi.

- Tất cả bà con các dân tộc ở Buôn Mê, ở trên khắp các núi rừng Tây Nguyên.

- Tôi hiểu - Chính uỷ cười - Nếu không có bà con thì mấy chục năm qua làm sao bộ đội có thể bám trụ nổi ở vùng đất dữ dằn này. Bộ đội Giải Phóng biết ơn người Tây Nguyên nhiều nhiều lắm!

- Chính uỷ lại nói khách sáo rồi. Bà con Tây Nguyên biết ơn bộ đội Giải Phóng nhiều nhiều mới trúng.

- Già Y’Blim này, nếu tình hình mở ra...

- Mở ra? Chính uỷ nói không trúng nữa rồi. Mở ra thì sẽ có lúc đóng vào, người Tây Nguyên không muốn lần này phải đóng vào nữa đâu. Phải mở hoài, mở luôn thôi.

- Rồi, chắc chắn sẽ mở luôn không đóng nữa - Chính uỷ lại cười, một cái cười thật hiền, dễ lây - Sẽ mở thẳng và làm chủ Buôn Mê thuột. Đến lúc ấy nếu cách mạng giao cái chức trưởng ban quân quản thị xã, giao luôn cả quân hàm đại tá cho già, già có chịu không?

- Ui cha! Trưởng ban quân quản thì được rồi vì tui đã làm trưởng ban hoài mà, trưởng ban dân vận, trưởng ban dân tộc, trưởng ban tiếp vận, trưởng ban kinh tài...dễ thôi nhưng còn đại tá thì tui không dám nhận đâu. Đại tá to lắm, nhiều quân nhiều súng lắm mà trong tay tui chỉ có loe ngue vài người, tướng tá chi, mắc cỡ thấy mồ.

- Già hiểu không đúng về quân quản rồi. Trưởng ban quân quản là người chỉ huy cao nhất thị xã, đứng đầu tỉnh, giống như tỉnh trưởng, tiểu khu trưởng bên phía địch ấy, phải có quân hàm tương ứng chứ.

- Ây dà! Vậy thì tui không làm nổi nữa rồi. Tui hiện giờ chỉ có một tiểu đoàn bộ binh, một tiểu đoàn đặc công, một đội võ trang tuyên truyền, ba đội đội du kích, một đội cối, vài trăm cơ sở mật, gần tám chục chi bộ nằm rải rác búa sua...cứ để cho tui chỉ huy cánh này ào lên làm lực lượng hỗ trợ cho bộ đội chủ lực là khoẻ re à, khỏi phải làm thêm cái chi khác.

- Thôi được rồi - Chính uỷ bất giác đưa tay khoác nhẹ lên vai ông như khoác vai một người bạn thân thiết - Cái đó để sau. Việc nó đến, già có từ chối cách nào cũng không được đâu. Yêu cầu của cách mạng, yêu cầu của bộ đội Bok Hồ đấy.

- ầy, chính ủy nhắc đến Bok Hồ là ruột gan tui lại đau cuộn lên đây này - Giọng già nghẹn lại - Phải chi Bok Hồ sống được cho đến ngày hôm nay để nhìn con cháu sắp vào trận đánh lớn.

- Bok Hồ vẫn nhìn thấy, vẫn ở bên già, ở bên bộ đội, Bok Hồ không mất đi đâu.

- ừa! Như cái đài nó hay hát Bác đang cùng chúng cháu hành quân ấy hả?

- Đúng đó, già. Trước mắt, mấy đơn vị võ trang, du kích của già sẽ đưa sang kết hợp với sư đoàn của anh Lâm, còn các lực lượng khác, nhất là lực lượng quần chúng đông đảo, già cứ cho sẵn sàng, một mặt kết hợp với bộ đội làm động tác nghi binh nhân dân, mặt khác, nếu giờ “G” đến sẽ nhất tề nổi dậy tạo thành một quả đấm chính trị đấm ngay vào sào huyệt của chúng nó, đấm trên diện rộng cả thị xã, cả tỉnh.

- Rõ rồi. Nhưng không phải là một quả đâu mà mấy trăm ngàn quả đều đấm cùng một lúc kia đấy.

- Nhất trí! Phải đấm cùng một lúc, đấm bồi đấm nhồi, đấm không thương tiếc, đúng không già?

- Đúng chớ. Nếu sai, tui sẽ tự đấm vào ngực tui trước, đấm đến thủng ngực mà chết à.

Ông làm động tác đấm bùm bụp vào khuôn ngực còn khá nở nang của mình. Chính uỷ Điệp cũng bắt chước đấm nhè nhẹ theo như một sự gõ nhịp cho lời thề sinh tử. Cả hai cùng cười vang rừng. Chính uỷ chợt ngừng, nói tiếp:

- Vẫn còn một quả đấm nữa mà nếu xử dụng tốt sẽ mạnh không kém các quả đấm khác, thậm chí còn mạnh hơn, già.

- Quả đấm gì mà dữ vậy?

- Đó là qủa đấm thuộc mặt trận văn hoá văn nghệ. Mặt trận này già phải thổi bùng lên trong trận chiến nghi binh và càng phải thổi bùng lên khi tiếp quản thị xã.

- Được mà. Nhưng chả phải thổi đâu, người dân Tây Nguyên biết múa biết hát từ trong bụng mẹ rồi, không thổi nó cũng bùng à.

Họ lại cười. Tiếng cười thật sảng khoái, trong lành giữa một sáng yên bình trước cơn giông tố.