- 10 - -

Tại lán của sư trưởng Lâm. Một căn lán nửa chìm nửa nổi nằm trong lòng đất cũng lợp mái bằng lá trung quân. Màu lá đỏ rực như màu ngói. Cuộc chiến tranh có thể tới đây sẽ chấm dứt nhưng cũng có thể còn kéo dài như nó đã từng kéo dài tới cả ba mươi năm dằng dặc nhưng có lẽ cái màu lá ấm áp và thân thương này sẽ còn ám ảnh mãi trong đầu óc những người lính cho đến suốt đời. Ông đang ngồi với già làng Y’Blim. Người phó bí thư tỉnh uỷ hôm nay vận một bộ đồ bà ba thay vì đóng khố cởi trần như mọi bữa. Với một cây que vừa bẻ trên tay, già đang vạch trên mặt đất những hình vẽ nguệch ngọac nhưng thận trọng, vạch đến đâu già nói đến đó, tiếng nói rành rẽ như của một cán bộ quân sự chuyên nghiệp: - Sau khi nắm chắc lại các đầu mối cơ sở, tình hình bố trí quân của địch nói gọn một cục lại là như thế này. Cái chung tôi không biết nói đâu, dở lắm, chỉ biết nói cái riêng thôi - đầu que chấm mạnh xuống một điểm vòng tròn có hình lưỡi cưa - Đây nè, đây là sư bộ sư đoàn 23 nó nằm ở đây, được phòng thủ rắn nhất... Đây là dinh tỉnh trưởng...Cục này là khu tổng kho Mai Hắc đế... Cục này nữa là trại lính thiết giáp... Còn cục này là sân bay Hoà Bình có trung đoàn 53 án ngữ ở phía tây...Lên một chút, đây, chỗ này là trung đoàn 45. 53 và 45 là hai trung đoàn mạnh của địch, có nhiều kinh nghiệm tác chiến với ta, hiểu ta như bóng với hình. Ngoài ra đóng xen kẽ bên trong và bên ngoài thị xã còn 8 tiểu đoàn Bảo An, một sư đoàn không quân, hai lữ đoàn thiết giáp, bốn tiểu đoàn pháo binh...Nói chung là lực lượng chúng không nhiều nhiều đâu nhưng được rải trên một diện rộng để hỗ trợ cho nhau. - Hay lắm! - Sư trưởng Lâm nhìn lên xoa hai tay vào nhau vẻ khoan khoái - Coi như ta đã nắm được toàn bộ phổi phèo gan ruột bên trong của nó, vấn đề còn lại là các hệ thống chi tiết, cánh trinh sát của chúng tôi sẽ làm nốt. - Ây à, tui còn chưa nói hết mà - Già vạch một đường nguằn ngùeo rồi chấm đánh khự một cái, dừng lại - Bên ngoài sư đoàn bộ 23 cơ sở có phát hiện ra chúng mới đào một đường hào sâu lắm, xe tăng khó qua nổi - Già lại vạch một đường khác bên cạnh - Còn đây là miệng cái cống ngầm ăn thẳng vào bên trong có từ thời thằng Pháp, nay không biết còn dùng được không nhưng nếu hào không qua được thì có thể vào bằng lối này. Sư trưởng nhìn lâu vào cái điểm vô hình ấy, chau mày lại rồi gật đầu: = Đây là một chi tiết rất quan trọng trong phương án hạ quyết tâm.Rất cám ơn già! Như vậy, với đặc điểm phòng thủ chưa có gì mới này, địch vẫn hoàn toàn không hay biết gì về vòng vây tiến công của ta đang từng giờ từng phút xiết chặt dần vào cổ chúng. - Chưa mà, vẫn phải đề phòng nhiều đấy - Già thận trọng - Bọn chỉ huy tiểu đoàn, trung đoàn tuy rất ác ôn nhưng vẫn là ông sấm bà sét chỉ đâu đánh đấy thôi, không ngại lắm. Thằng chỉ huy trưởng sư đoàn 23 là lính cậu mới được điều từ Tổng tham mưu về, cũng không đáng ngại. Tay Cẩn, chuẩn tướng tham mưu trưởng là tay chống Cộng khét tiếng nhưng mọi mưu tính chống phá ta của của nó cứ luôn bị kỳ đà cản mũi. Con kỳ đà đó là tên Tuấn, thiếu tướng tư lệnh. Tên này tinh khôn quá cáo, hơn hẳn bọn kia một đầu nhưng lại rất khó hiểu. Ghét Mỹ, không phục Thiệu nhưng cũng rất hận thù với ta. Nó luôn có những suy nghĩ và hành động độc lập rất khó đoán, khó lừa. Cơ sở bảo lúc thì nó sống cù rủ lặng lẽ như con gấu ngủ đông, lúc đập phá, ăn chơi như một con hổ dữ. - Cám ơn già về những thông tin vừa rồi - Sư trưởng nhìn già làng Y’Blim cười, vẻ thán phục - Không ngờ già nắm địch chắc đến thế, nắm cả tên tuổi, tính tình lẫn thói quen từng thằng, y hệt một sĩ quan tham mưu hay tình báo cấp chiến lược. - Không chiến lược đâu - Già chợt ngượng ngập - Sống miết, đánh nhau miết, ngửi hơi miết với chúng thì biết thôi. - à - Như chợt nhớ ra điều gì, sư trưởng hỏi nhỏ - già vừa bảo thằng thiếu tướng tư lệnh tên là Tuấn à? ...Già có biết họ của nó là gì không? - Họ Phạm, Phạm Ngọc thì phải. Đúng rồi, Phạm Ngọc Tuấn, chừng 43 tuổi, cao gầy. - Nó còn có một cái tên nào khác nữa không, già? - Tên khác à? Không, không nghe. Nhưng có gì không? - Không, già cứ nói tiếp! - cơ sở nội gián bảo bàn tay trái của nó bị thiếu ngón út do ăn đạn của Việt Cộng, bọn lính lại nói do gái cắn. - Thiếu ngón út? Tay trái ?... - Chắc là trái vì không phải là bàn tay cầm súng. - Và... nói giọng Bắc ? - Tiếng ông càng nhỏ hơn. - Giọng Bắc. Nghe bảo là dân di cư theo Diệm vô đây. - Dân di cư... Đến đây, tiếng nói của người sư trưởng như bị chìm xuống khiến cho người già làng không thể không lấy làm lạ, vội nhìn lên: - Sư trưởng Lâm làm sao vậy? Đau cái bao tử à? - Không... không...Có lẽ tại thức đêm nhiều quá. - Vậy đồng chí Lâm nghỉ một chút đi, tui có việc đi tý tý, lát quay lại. Già Y’Blim đi ra. Còn lại một mình, sư trưởng Lâm hạ người ngồi xuống, mắt mở to đăm đăm nhìn về phía trước nhưng rõ ràng là ông không nhìn thấy gì cả... ...Khi đó ông còn rất trẻ, mới chỉ là một học sinh trung học mười mười bảy tuổi, khôi ngô, đẹp trai, lành hiền. Và Tuấn cũng thế, chỉ khác là trong con mắt, trên khuôn mặt của hắn đã sớm có chiều già dặn, rắn đanh. Hắn đang ngồi tại một quán vắng vươn ra mặt Hồ Tây trước một chai rươụ Boocdo đã vơi quá nửa. Con mắt cắm xuống mặt nước như đang nung nấu một điều gì hệ trọng lắm, lát lát lại nhìn đồng hồ vẻ đang cồn cào chờ đợi ai. Trời về chiều. Màu ráng đỏ từ đáy nước hắt lên, đổ vào mắt hắn như màu máu. Lâm từ ngoài đường đi vào, sơ mi trắng, quần xanh, tay vẫn còn cầm cặp. - Cậu hẹn mình ra đây có việc gì đấy? - Lâm hỏi. - Ngồi xuống - Tuấn nói lạnh lùng, rót một ly rượu đảy đến trước mặt Lâm - Uống đi! - Mình không biết uống. Cậu cứ tự nhiên. - Không biết!- Một nét cười nhạt - Chừng mực nhỉ? Cậu bao giờ cũng chừng mực và bao giờ cũng thích nhường nhịn bạn bè. Nhưng có một thứ cần cậu chừng mực và nhường nhịn thì cậu lại không chịu nhường. - Mình không hiểu... - Lâm! - Hắn đột ngột chuyển giọng - Mình có phải là thằng bạn thân thiết nhất của cậu không? - Cái đó cậu đã tự trả lời được rồi. - Và trong mọi trường hợp cậu đều đứng về phía mình, bảo vệ mình, luôn giúp đỡ mình? - Nhưng nhắc cái đó để làm gì?- Nét mặt của Lâm đã có chiều ngờ ngợ. - Để nói rằng - Cặp mắt hắn vằn lên - cậu là một thằng đạo đức giả, một thằng Tactuyp không hơn không kém, một thằng đểu, hiểu chưa? - Nếu cậu mời tôi ra đây để chỉ nói những câu như thế thì tốt nhất là ta chia tay - Định đứng lên. - Khoan đã! - Hắn dằn mạnh vai Lâm xuống - Sau khi cậu đã chơi tay trên, đã ngấm ngầm cướp đi đứa con gái mà tôi yêu hơn cả cuộc đời tôi thì cậu không thể bỏ đi dễ dàng như vậy được. Chợt hiểu ra, Lâm lắc đầu ngồi lại, nhìn hắn với con mắt xót xa và thương hại: - Mình không cướp và mình cũng không có ý định chơi tay trên tay dưới gì ai hết. - Không cướp trong khi cậu thừa biết tôi yêu nó, khốn khổ khốn nạn vì nó mà cậu vẫn ngang nhiên đi chơi, đi xem phim, đi Picnic chỗ này chỗ nọ với nó? - Đấy là quyền của tôi. - Tất nhiên đó là cái quyền của cậu nhưng cậu không nhất thiết cứ ôm ghì lấy cái quyền đó nếu cậu còn là một thằng bạn tử tế. - Vậy cậu muốn gì? - Giọng Lâm dịu lại. - Muốn cậu nhả cô ấy ra. Cậu tài giỏi, cậu đẹp trai, cậu cái gì cũng hơn mình, cậu được nhiều con gái mê, cậu thiếu gì mà cậu cứ nhất thiết phải là nó . Nếu không có cậu ngáng đường thì mọi sự đâu đã vào đấy rồi. Bố mình và bố cô ấy đã có sự đi lại với nhau, chỉ tại cậu! - Xin lỗi! Rốt cuộc một người vẫn tự xưng là đã va chạm với không ít đàn bà con gái như cậu mà vẫn chẳng hiểu gì về họ cả. - Hiểu. Rất hiểu - Giọng chùng xuống như van vỉ - Chính vì hiểu nên mình mới bảo cậu nhả ra. Nhả, cậu muốn gì cũng có, muốn sao cũng được. - Ví dụ? - Một cái nhếch môi. - Bố mình có thể tạo điều kiện cho cậu đi du học một chuyến nước ngoài, nước nào cũng được miễn là cậu không hiện diện ở đây nữa. Nếu không thích, cậu có thể học trong nước, tất nhiên là một trường tốt nhất, học xong cậu sẽ có một chỗ làm cũng tốt nhất mà kẻ khác có nằm mơ cũng không thấy. - Một sự mà cả? - Nghĩ vậy cũng được. Cậu có thể khinh mình, chửi mình, đánh mình nhưng xin cậu một lần nữa hãy vì mình , thương mình như đã từng thương. Mình không thể sống thiếu cô ấy. Không thể thiếu được mà cũng không hiểu vì sao nữa, như có ma có quỷ ám vào. Lâm, nhé! - Nếu mình không chấp nhận? - Thì chỉ còn cách mở cuộc tranh giành. Lúc ấy là không còn bạn còn bè gì nữa. - Kể cả ngay lúc này? - Tất nhiên. Hắn hạ một câu lạnh lẽo rồi búng tay ra hiệu vào phía trong. Lập tức từ một lùm cây gần đấy có hai gã ma cô lực lưỡng xuất hiện, lừ lừ đi lại. Lâm nhận ra tình thế, chỉ một thoáng chau mày chứ không hề lo sợ, một lần nữa lại nhìn hắn lắc đầu thương hại: - Thật tao không ngờ con người mày lại đổ đốn ra đến như vậy. Thôi được rồi - Anh đứng dậy, mắt nhìn xuyên thẳng vào tròng mắt đang bạc đi của hắn - Chiêu, mày nghe đây, tao không nhả không nhường, đây không phải là chuyện nhường chuyện nhả như một món hàng ngoài chợ nhưng tao sẽ đi. Không phải đi theo kiểu của mày mà đi theo kiểu của tao, cái kiểu mà trước sau gì rồi tao cũng sẽ đi. Cái còn lại là việc của mày. Một chút tình bạn còn lại với mày coi như đến đây là xong. Tao thương hại mày! Câu nói ấy khiến hắn chợt tỉnh và liền trở lại cái bản tính kiêu ngạo vốn có, toàn thân hắn chồm lên, giọng rít khản: - Thương hại! Được lắm! Lần đầu cái thằng tao biết thế nào là sự sỉ nhục. Nhưng tao chấp nhận. Vì cô ấy mà tao chấp nhận. Không còn cách nào khác. Chấp nhận một lần duy nhất trong đời. Và để không có lần thứ hai, cũng là để tạ lỗi với mày, một thằng bạn thân thiết còn hơn anh em ruột thịt từ hồi còn để chỏm, tao sẽ tự trừng phạt tao. Nói rồi, hắn rút con dao lá lúa chuyên để dọc giấy trong người ra, đặt bàn tay trái lên mặt bàn, xoè rộng ngón út ra rồi bất ngờ phập xuống, khứa mạnh... Lâm hoảng hồn chưa kịp hiểu gì, chưa kịp ngăn lại thì ngón tay út của hắn đã bị cắt rời, lăn lông lốc trên mặt bàn, đầm đìa máu và gân...Hắn nhìn lên nói câu cuối cùng, mặt tái xanh vì đau đớn: - Có thể chúng ta sẽ còn gặp nhau hoặc cũng có thể không bao giờ gặp lại...Có điều này mày nên biết , từ nay tên tao sẽ không phải là Chiêu nữa, tao ghét cái tên cậu ấm cô chiêu sặc mùi trưởng giả ấy, chính vì nó mà tao phải xử sự khốn nạn như thế này để mong có được cô ấy, còn tên gì may không cần biết và tao cũng không cần biết. Vĩnh biệt... Mãi sau này, khi giải phóng thủ đô trở về Hà Nội, ông mới nghe nói hắn đổi tên là Tuấn, Phạm Ngọc Tuấn, tên thằng em trai hắn đã bị chết ngay từ sau khi lọt ra khỏi bụng mẹ... Có tiếng chân bước nhanh từ cửa hầm. Ông Lâm mở bừng mắt. Một sĩ quan tác chiến có nước da sốt rét tái xám bước vào, đứng nghiêm, đằng sau vẫn là già làng Y’Blim. - Báo cáo! - Người sĩ quan nói - Tiểu đoàn đặc công chiến lược của Bộ tăng cường phối thuộc đã đến, đêm nay họ sẽ đi điều nghiên mục tiêu luôn theo ý của tham mưu trưởng mặt trận, có cần vào báo cáo không ạ? - Thôi - Ông lắc đầu - Để sau. Nói sắp xếp chỗ ăn chỗ ở của họ cho tốt. - Ây à! - Mắt già làng sáng lên - Đặc công chiến lược của Bộ à? Vậy thì kỳ này chắc mần ăn chiến lược thiệt rồi. Sư trưởng Lâm à, có cần người giỏi giang chiến lược, dũng cảm chiến lược dẫn đường đi nghiên cứu không? Sư trưởng mỉm cười, gật đầu. Ông già quay ra hú nhẹ một tiếng. Một đôi trai gái người dân tộc vẻ như đã chờ sẵn ở ngoài cửa lán vội bước vào. Trai khoẻ mạnh, gái đẹp đẽ, tấm váy đen làm nổi bật dáng người trẻ trung và đôi bắp chân rám nắng tròn lẳn. Già làng chỉ chàng trai nói : - Đây là thằng Y’Tac, con trai tui, đứa con độc nhất, nó là đội trưởng đội đặc công biệt động thị xã. Và đây - Chỉ cô gái - Con Hơ’ Krol, cháu tui, đội trưởng đội võ trang tuyên truyền tỉnh. Cả hai đứa này sẽ dẫn bộ đội vào trúng bất cứ chỗ nào trong ruột chúng nó không có trật một ly đâu. Được chưa? - Tốt quá! Tốt quá! - Sư trưởng đứng dậy bắt chặt tay hai người - Các đồng chí... các cháu đến thật đúng lúc. Cám ơn - Quay qua người sĩ quan - Cậu có thể đưa ngay họ xuống gặp đồng chí tiểu đoàn trưởng mới đến phối thuộc và có thể nhận nhiệm vụ cho đêm nay luôn. Chàng trai vẻ khoái chí nhảy tung lên, vỗ tay đến đốp một cái rồi đi lại phía già làng, cầm lấy hai bàn tay ông ấp lên mặt như kiểu tạm biệt giữa hai cha con theo tập quán núi rừng. Ông già chỉ im lặng, vỗ vỗ vào tấm lưng trai tráng của con mấy cái ra ý ráng mà làm tròn phận sự. Trước khi ra, chàng trai lại lặp lại động tác như trên với sư trưởng một lần nữa khiến nét mặt ông khẽ rung lên trong một sự cảm động khác lạ. Đến nỗi khi chàng trai ra rồi mà đôi mắt ông vẫn dõi theo. Ông lầm rầm: - Già có đứa con đẹp quá, mạnh mẽ quá... - Sư trưởng Lâm có nhiều con không? - Già làng hỏi. - Có một đứa, già Y’Blim à. Nó cũng là bộ đội rồi. Và nghe đâu như nó cũng đã vào trong này nhưng không biết ở chiến trường nào, ở binh chủng nào?... - Cầu Giàng cho hai cha con sư trưởng được gặp nhau. Nói rồi ông theo cô gái đi ra. Ra đến cửa, đôi mắt màu nâu thơ ngây như mắt nai của cô còn ngoái lại nhìn vào mặt người chỉ huy quân giải phóng một cái, tò mò. Ông mỉm cười đáp lại... Tuổi già hay hoài niệm. Ông chưa hoàn toàn bước vào tuổi già nhưng đã qua hẳn tuổi trẻ, đủ để trong đầu ông dạo này bỗng dưng sao cứ hay chợt nhớ chợt quên đến thế về những tháng ngày xa xưa, như nhớ về đứa con của mình mà hình ảnh người con trai già làng kiêu dũng như một dũng sĩ kia vừa vô tình gợi lên ... Cậu con ông lúc ấy cũng tráng kiện, trẻ trung như thế một lần ào đến với ông giữa doanh trại bộ đội, cũng cầm lấy hai bàn tay sần sùi của ông áp lên mặt, nói: - Bố... Con trúng tuyển rồi. Ngày mai sẽ lên đường. - Vậy là con đã chính thức khước từ cái giấy gọi đi học nước ngoài? - Giọng ông hơi hẫng hụt. - Học sau cũng được, bố. Đánh giặc chỉ có một lần, học thì còn nhiều dịp, bố để cho con đi nhé! Vả lại, con nói điều này xin bố đừng giận, nếu sau này có đi thì con cũng không muốn đi bằng uy tín của bố và bằng lý lịch của gia đình. - Ai nói với con vậy? - Ông trừng mắt - Không ai có quyền được nói như thế. - Đó là con nghĩ vậy. - Con phải gạt bỏ ngay cái ý nghĩ ấy đi. Đời ông nội, đời bà nội đến đời bố không bao giờ có chuyện ấy. Không bao giờ. - Con xin lỗi bố. Người bố nhìn sâu một lúc vào mắt con rồi khẽ thở dài: - Giá như con đi học thì tốt hơn. Nhà có hai bố con, bố có thể thay con lo chuyện đánh giặc, ở nhà... Nhưng thôi được, cứ đi đi, bố biết có cản cũng không được. Chỉ sợ bà lúc này đã già yếu nhiều, đi hết chẳng có ai trông nom... - Bà gật đầu rồi, bố. Bà bảo đất nước có loạn thì cứ đi cả đi nhưng nhanh nhanh mà về kẻo bà không đợi được. Bà còn bảo con giống y tính bố, muốn làm gì là làm bằng được, ngày xưa sắp thi tú tài thằng cha mày còn đùng đùng bỏ đi. Hì... Sắp thi tú tài mà còn đùng đùng bỏ đi...Câu nói của con làm lòng ông thắt lại. Hình ảnh của cô gái hàng hoa một chiều tiễn ông xuống đò đã tưởng như chôn giấu kỹ được rồi mà sao chỉ cần bất cứ một nguyên do vô cớ nào cũng có thể làm cho nó sống lại, quậy quã đến nhức nhối. Ông quay nhìn ra sườn đồi lúc ấy đã sắp tắt nắng, cả cánh đồi hồng rực lên như tranh lửa, khẽ nói: - Con đi, mọi điều chắc bố không phải dặn nhưng có điều này thì bố không thể không dặn con, đó là tuy con không phải do bố đẻ ra nhưng tự trong lòng bố coi con như con ruột, còn hơn con ruột... - Con hiểu... chính vì thế mà con phải sống xứng đáng với bà và bố. - Bố không nói chuyện ấy - Ông nhăn mặt xua tay - Cái bố muốn nói là, con là một thanh niên duy cảm, duy cảm nhiều khi hơi thái quá mà cuộc sống quân ngũ, nhất là cuộc sống chiến trường lại đòi hỏi con người phải hết sức kỹ càng, tỉnh táo, tỉnh táo đôi khi đến lạnh lùng để tồn tại. Bố chỉ e rằng... - Bố yên tâm đi! Nếu cần lạnh lùng thì con cũng biết cách lạnh lùng hơn ai hết. Con giống bố mà. - Đừng... đừng giống bố. ở bố có nhiều cái dở lắm, con phải vượt lên hơn bố. - Không. Con tự hào vì bố. Bọn bạn con nó cũng bảo vậy. Người cha quay mặt nhìn ra sườn đồi để giấu đi một chút rưng rưng đang nhen lên trong lòng mình...Giây lâu ông quay lại: - Nhân có con đến đây, chiều nay hai bố con mình sẽ tranh thủ đi thăm mồ mẹ con một tý. Bố muốn trước khi đi, con hãy đến chào mẹ con một câu. Cũng để bà ấy biết đứa con của mình đã trưởng thành như thế nào, đã sắp trở thành một người lính. - Dạ! Trước cửa hầm đội đặc công, cô gái Hơ’Krol đang làm động tác đứng nghiêm trước Oánh, mặt phụng phịu: - Báo cáo, yêu cầu đồng chí chỉ huy không được coi thường con gái. - Có coi thường đâu - Oánh gãi đầu nhăn nhó - cái gì mà chưa chi đã vu! Nhưng đường đi vất vả lắm, ít nhất cũng phải cắt rừng cắt rú mấy ngày liền, lại có thể gặp biệt kích biệt cách dọc đường, sợ sức con gái chịu không có nổi. - Nếu chịu nổi thì sao? - Cô gái hơi vênh mặt rồi đưa một ngón tay rám nắng lên - Giao hẹn nè! Nếu chịu nổi thì cán bộ Oánh phải gọi tôi là chị, tôi kêu cán bộ Oánh là em nghen! - Lại thế nữa - Oánh vẫn nhăn nhó - Nhưng còn bò rào. Đàn bà con gái bò thế nào được. - Được chớ. - Không phải, tôi nói là muốn bò phải... phải tháo tất tật đồ, trên người không còn miếng quần miếng váy nào đâu. - Thì tháo. Con trai tháo được thì con gái cũng tháo được. Cái cán bộ định phong kiến à? - Thôi được - Oánh phảy tay - Thì đi nhưng có gì thì chớ trách là không bảo trước nhé! Cô gái nhoẻn cười, khoáng đạt đập vào bàn tay của Oánh đến đốp một cái vẻ như chuyện giao kèo đã xong.