Chương 2

Belo-kiu-kiuni, mẹ nó.

Tác phẩm sống đó ở đây, ngay cạnh nó, như ngày xưa. Trừ việc Mẹ được khoảng hai mươi kiến thợ nô lệ trẻ tẩm ướt và xoa bóp, trong khi đó, ngày xưa, chính nó, con đực 327, chăm sóc Mẹ với những bàn chân nhỏ còn vụng về của mình.

Cây ăn thịt khập miệng lại và Mẹ tỏa mùi phàn nàn. Người ta không biết niềm đam mê với loài cây ác này từ đâu tới.

Con đực 327 tiến lại. Nhìn gần, Mẹ không đẹp lắm. Mẹ có cái đầu nhô ra đằng trước, thêm cặp mắt lồi to đùng dường như nhìn được khắp nơi cùng một lúc. Mấy con mắt đơn hồng ngoại của Mẹ tập trung ở giữa trán. Ngược lại, râu Mẹ dựng đứng, cách xa nhau một cách quá đáng. Chúng rất dài, rất nhẹ và rung từng cú giật nhanh mà người ta đoán là hoàn toàn được kiểm soát.

Đã qua nhiều ngày kể từ khi Belo-kiu-kiuni tỉnh lại sau giấc ngủ dài và từ đó, nó không ngừng đẻ trứng. Bụng dưới của nó, lớn gấp mười lần so với bình thường, co thắt liên tục. Cùng một lúc, nó cho ra tám quả trứng mảnh dẻ, màu ghi sáng có ánh xà cừ, thế hệ Bel-o-kan mới nhất. Quả tiếp theo tròn xoe và nhơm nhớp chui ra khỏi ruột nó, lăn lông lốc trong phòng, ngay lập tức được các vú em chăm sóc.

Con đực trẻ nhận ra mùi của những quả trứng này. Đó là những chiến binh vô sinh và kiến đực. Trời vẫn còn lạnh, và học tuyến để sinh sản “kiến cái” còn chưa hoạt động. Ngay khi thời tiết cho phép, Mẹ sẽ đẻ ra từng đẳng cấp theo nhu cầu chính xác của Tổ. Kiến thợ sẽ nói cho Mẹ là “thiếu kiến nghiền ngũ cốc và pháo binh”, và Mẹ sẽ đáp ứng yêu cầu. Cũng có lúc Belo-kiu-kiuni ra khỏi phòng mình và đi đánh hơi tại các hành lang. Nó có râu khá nhạy để phát hiện ra sự thiếu hụt nhỏ nhất trong đẳng cấp này hay đẳng cấp khác. Nó bổ sung quân số ngay tại chỗ.

Mẹ còn đẻ thêm năm quả nhỏ nữa; sau đó quay sang người đến thăm. Mẹ sờ nó và liếm nó. Tiếp xúc với nước dãi hoàng gia luôn là thời khắc đặc biệt. Nước dãi này không chỉ là một chất tẩy trùng vạn năng, mà còn là thuốc trị bách bệnh thật sự chữa khỏi hết các vết thương, tuy nhiên trừ những nội thương ở đầu.

Ngay cả nếu Belo-kiu-kiuni chưa thể tự nhận ra một trong vô số các con mình, qua cách thức này, Mẹ vẫn chứng tỏ mình đã xác định được mùi của nó. Nó là con của Mẹ.

Cuộc nói chuyện bằng râu có thể bắt đầu.

Chào mừng con tới khu sinh sản của Bầy. Con đã rời bỏ ta nhưng con không thể ngăn mình trở lại được.

Câu nghi thức của một người mẹ nói với các con mình. Nói câu đó xong, nó điềm tĩnh ngửi các pheromon của mười một đốt khiến con 327 phải phục tùng… Nó đã hiểu lý do của cuộc viếng thăm… Chuyến thám hiểm đầu tiên đến miền Tây đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Xung quanh thảm họa có mùi bọn kiến lùn. Có thể chúng đã khám phá ra một loại vũ khí bí mật.

Nhà thám hiểm, anh từng là chân

Tại chỗ, anh từng là mắt

Trở về, anh là tác nhân kích thích.

Chắc chắn thế. Nhưng, vấn đề là không tài nào kích động được Bầy. Mùi của nó không thuyết phục được ai. Nó nghĩ rằng chỉ có Mẹ, Belo-kiu-kiuni, sẽ biết làm thế nào để loan tin và báo động.

Mẹ ngửi nó với sự chú ý tăng gấp đôi. Mẹ thu những phân tử hơi nhỏ nhất từ các khớp và chân của nó. Đúng, có dấu vết chết chóc ở đó, và cả điều bí ẩn. Có thể đó là chiến tranh… Và cũng rất có thể là không phải.

Mẹ cho nó biết dù sao thì Mẹ cũng không có quyền hạn chính trị gì. Trong Bầy, các quyết định được đưa ra phải do thống nhất ý kiến thường trực thông qua việc thành lập nhóm làm việc theo các dự án được tự do lựa chọn. Nếu như không thể tạo ra được một trong các nhóm đầu não này, tóm lại là dựng lên một nhóm, kinh nghiệm của mẹ cũng chẳng để làm gì.

Mẹ thậm chí còn không giúp được nó.

Con đực 327 năn nỉ. Được một lần có người có vẻ sẵn sàng nghe nó nói tới cùng, nó gắng hết sức phát ra những phân tử quyến rũ nhất. Theo nó, thảm họa này phải là mối bận tâm hàng đầu. Người ta phải cử ngay gián điệp để tìm hiểu xem vũ khí bí mật đó là gì.

Belo-kiu-kiuni trả lời rằng Bầy sụp đổ dưới các “mối bận tâm hàng đầu”. Không chỉ đợt thức giấc mùa xuân còn chưa hoàn toàn kết thúc, mà vỏ của Tổ vẫn đang trong giai đoạn xây dựng. Và khi mà lớp vỏ cây cuối cùng còn chưa được đặt xong, thì đi chinh chiến là mạo hiểm. Hơn nữa, Bầy đang thiếu protein và đường. Cuối cùng, chúng ta phải nghĩ tới việc chuẩn bị cho lễ Hồi sinh. Mọi việc đều cần năng lượng mạnh mẽ của mỗi người. Ngay cả gián điệp cũng đang phải làm việc quá tải. Điều đó giải thích cho việc thông điệp kinh hoàng của nó không được đón nghe.

Một lúc sau. Người ta chỉ nghe thấy mỗi tiếng miệng của kiến thợ liếm lớp vỏ của Mẹ. Còn Mẹ thì lại tiếp tục mân mê cây ăn thịt của mình. Mẹ vặn vẹo cho tới khi cố định được cái bụng dưới xuống dưới ngực. Hai chân trước lơ lửng. Nó nhẹ nhàng rút chân khi cái hàm thực vật khép lại, rồi cho đó có thể là vũ khí tuyệt vời.

Chúng ta có thể dựng một bức tường gồm các cây ăn thịt để bảo vệ toàn bộ biên giới Tây Bắc. Vấn đề duy nhất là bây giờ bọn quỷ nhỏ này không biết phân biệt giữa người của Tổ và người ngoài…

Con 327 trở lại chủ đề ám ảnh nó. Belo-kiu-kiuni hỏi nó bao nhiêu người chết trong “vụ tai nạn”. Hai mươi tám. Tất cả của tiểu đẳng cấp binh sĩ thám hiểm? Đúng, nó là con đực duy nhất trong chuyến thám hiểm. Thế là mẹ tập trung tư tưởng và đẻ liền tù tì hai mươi tám viên ngọc trai, tương ứng với bấy nhiêu chị em ở thể lỏng.

Hai mươi tám con bị chết, hai mươi tám quả trứng này sẽ thay thế chúng.

MỘT NGÀY KHÔNG TRÁNH ĐƯỢC: Một ngày, không tránh được, những ngón tay sẽ đặt trên các trang này, mắt ngốn ngấu những dòng chữ này, trí óc diễn giải nghĩa của chúng.

Tôi không muốn thời điểm đó đến quá sớm. Hậu quả có thể sẽ kinh khủng. Và vào thời điểm tôi viết những câu này, tôi vẫn đấu tranh để giữ bí mật của mình.

Tuy nhiên, một ngày nào đó, người ta cần phải biết chuyện gì đã xảy ra. Thậm chí những bí mật được chôn sâu nhất cuối cùng cũng nổi lên khỏi mặt hồ. Thời gian là kẻ thù xấu xa nhất của chúng.

Dù bạn là ai, trước tiên tôi cũng xin chào bạn. Lúc mà bạn đọc những dòng này, có thể tôi đã chết từ chục, thậm chí trăm năm rồi. Chí ít, tôi hy vọng thế.

Đôi khi tôi tiếc vì đã đạt tới sự hiểu biết này. Nhưng tôi là một con người, và thậm chí nếu lòng tương ái đồng loại của tôi lúc này đang ở mức dưới cùng, thì tôi vẫn hiểu rõ tất cả những nghĩa vụ mà chỉ mỗi việc một ngày nào đó tôi được sinh ra trong số các bạn, những con người của thế giới này, trao cho.

Tôi phải truyền lại câu chuyện của mình.

Nhìn gần, mọi chuyện đều giống nhau. Lúc đầu, có một chủ đề “để phát triển” đang ngủ yên. Nó bị khủng hoảng. Khủng hoảng đó bắt nó phải phản kháng lại. Theo cách hoạt động của nó, nó sẽ chết hoặc nó sẽ phát triển.

Câu chuyện đầu tiên mà tôi sẽ kể cho bạn là chuyện về thế giới của chúng ta. Vì chúng ta sống ở bên trong. Và vì mọi vật, nhỏ hay lớn, đều tuân theo cùng quy luật và có cùng các mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau.

Ví dụ, bạn, người lật trang sách này, bạn cọ ngón tay trỏ vào hợp chất xenlulô của tờ giấy. Từ tiếp xúc này sinh ra một lượng nhiệt rất nhỏ. Sự nóng lên dĩ nhiên có thực. Được chuyển tới vô cùng nhỏ, sự nóng lên này làm một electron bật ra. Electron này rời khỏi nguyên tử của mình và sau đó tới va chạm với một phân tử khác.

Nhưng thực ra, phân tử này, ngay chính với bản thân nó, cũng “tương đối” lớn. Đến mức mà cú va chạm với electron, với nó, là một sự xáo trộn thật sự. Trước đây, nó trơ ì, rỗng, lạnh. Vì bạn “lật” trang sách, nó bị khủng hoảng. Nhiều tàn lửa khổng lồ vạch nó ngoằn ngoèo. Chỉ bằng mỗi cử động này mà bạn đã gây ra điều gì đó mà có lẽ bạn không biết hết hậu quả. Có thể có nhiều thế giới được sinh ra, với con người ở trên đó, và những người này sẽ khám phá ra cách luyện kim, nấu ăn theo kiểu Provence[4] và du lịch tới các vì sao. Thậm chí họ có thể thông minh hơn chúng ta. Và có lẽ họ sẽ không tồn tại nếu bạn không có quyển sách này trong tay và ngón tay của bạn không gây ra sự nóng lên, chính xác là đúng ở vị trí này của tờ giấy.

Cũng như thế, thế giới của chúng ta chắc chắn có vị trí của nó trong một góc của trang sách này, trong một cái đế giày hay bọt một lon bia của nền văn minh khổng lồ nào đó.

Chắc chắn thế hệ chúng ta sẽ không có các phương tiện để kiểm tra điều này. Những điều chúng ta biết, đó là cách đây khá lâu, thế giới của chúng ta, hay dù thế nào đi chăng nữa, phân tử chứa thế giới của chúng ta, là trống rỗng, lạnh, tối, bất động. Rồi sau đó, ai đó hay cái gì đó đã gây ra khủng hoảng. Họ đã giở một trang sách, họ đã giẫm lên một hòn đá, họ đã hớt bọt lon bia. Luôn luôn có một chấn thương. Phân tử của chúng ta thức dậy. Chúng ta, chúng ta biết điều đó, đó là một vụ nổ rất lớn. Người ta gọi nó là Big Bang.

Mỗi giây, trong bao la rộng lớn, trong bao la nhỏ bé, trong bao la xa thẳm, có một thế giới được sinh ra như thế giới của chúng ta sinh ra cách đây mười lăm tỷ năm. Những thế giới khác, chúng ta không biết. Nhưng đối với thế giới của mình, chúng ta biết rằng nó bắt đầu từ vụ nổ nguyên tử “nhỏ” nhất, “đơn giản” nhất: hyđrô.

Hãy hình dung không gian rộng lớn yên tĩnh này bỗng nhiên thức giấc do một vụ nổ khổng lồ. Tại sao họ lại lật trang ở phía trên? Tại sao họ lại hớt bọt bia? Không quan trọng. Luôn là hyđrô cháy, nổ, thiêu đốt. Một ngọn lửa khổng lồ rạch không gian không chút dấu vết. Khủng hoảng. Những vật bất động chuyển động. Những vật lạnh giá nóng lên. Những vật im lìm rì rầm.

Trong cái lò ban đầu, hyđrô chuyển thành heli, nguyên tử phức tạp hơn nó một chút. Nhưng, từ sự chuyển hóa này, người ta có thể suy ra luật chơi lớn đầu tiên của thế giới chúng ta là: LUÔN PHỨC TẠP HƠN.

Nguyên tắc này dường như là hiển nhiên. Nhưng chẳng có gì chứng minh được ở các thế giới khác, nó không khác đi. Ở chỗ khác, có thể là LUÔN NÓNG HƠN, hoặc LUÔN RẮN HƠN hoặc LUÔN BUỒN CƯỜI HƠN.

Ở chỗ chúng ta cũng thế, mọi vật trở nên nóng hơn, hoặc cứng hơn hoặc buồn cười hơn nhưng đó không phải là quy luật ban đầu. Đó chỉ là những thứ phụ. Quy luật gốc của chúng ta mà xung quanh nó tập hợp những quy luật khác, là: LUÔN PHỨC TẠP HƠN.

Edmond Wells,

Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối.

Con đực 327 lang thang ở các hành lang phía Nam thành phố. Nó không bình tĩnh được. Nó ngẫm nghĩ tới câu hát nổi tiếng:

Nhà thám hiểm, anh từng là chân,

Tại chỗ, anh từng là mắt,

Trở về, anh là tác nhân kích thích.

Tại sao không làm được? Sai lầm ở đâu? Cơ thể nó sôi sục thông tin chưa được xử lý. Với nó, Bầy đã bị thương và họ thậm chí không nhận ra điều đó. Thế mà tác nhân kích thích đau khổ lại là nó. Vậy thì chính nó phải làm Tổ phản ứng lại.

Ôi, khó chịu làm sao khi nắm một tin đau đớn, giữ nó trong mình mà không tìm thấy một cái râu nào muốn tiếp nhận! Nó muốn trút bỏ gánh nặng này, chia sẻ với người khác cái tin kinh khủng này đến chừng nào.

Một con kiến sứ giả truyền nhiệt đi ngang gần nó. Thấy nó ủ ê, con đó tưởng nó chưa tỉnh hẳn và cho nó năng lượng mặt trời của mình. Nó lấy lại sức, và nó ngay lập tức sử dụng chúng để thử thuyết phục con kia.

Báo động, một cuộc thám hiểm đã bị tiêu diệt do bọn kiến lùn phục kích, báo động!

Nhưng thậm chí nó chẳng còn giọng điệu nói thật như lúc ban đầu. Con sứ giả truyền nhiệt bỏ đi như không có gì xảy ra. Con 327 không bỏ cuộc. Nó vừa chạy khắp các hành lang vừa tung tin báo động.

Thỉnh thoảng vài chiến binh dừng lại, nghe nó, thậm chí nói chuyện với nó, nhưng câu chuyện về vũ khí hủy diệt của nó khó tin quá. Không một nhóm nào có khả năng phụ trách nhiệm vụ quân sự được hình thành.

Nó bỏ đi, chán nản.

Đột nhiên, khi nó băng qua một đường hầm vắng ở tầng hầm thứ tư, nó phát hiện có tiếng động sau mình. Ai đó đang đi theo nó.

Con đực 327 quay lại. Nhờ mắt hồng ngoại, nó dò xét hành lang. Các vết đỏ và đen. Không có ai. Kỳ cục. Có thể là nhầm. Nhưng tiếng bước chân lại vang lên phía sau nó. Scritch… tssss, scritch… tssss. Ai đó đi khập khiễng, thiếu hai chân trên sáu cái, và đang tới gần.

Để chắc chắn là đúng, tới mỗi ngã tư nó rẽ, rồi dừng lại. Tiếng động ngừng lại. Ngay khi nó đi tiếp: Scritch… tss, scritch… tss, scritch… tss, tiếng động lại tiếp tục.

Không nghi ngờ gì nữa: người ta theo dõi nó.

Ai đó nấp đi khi nó ngoái lại. Hành động bất thường, hoàn toàn chưa xảy ra bao giờ. Tại sao một tế bào của Bầy lại đi theo một người khác mà không xuất đầu lộ diện? Ở đây, một người với mọi người và không có gì phải che giấu ai cả.

Sự “hiện diện” không bớt dai dẳng đi. Luôn từ xa, luôn thoắt ẩn thoắt hiện. Scritch… tss, scritch… tss. Phản ứng thế nào đây? Khi còn là ấu trùng, vú nuôi đã dạy nó luôn phải đối mặt với nguy hiểm. Nó dừng lại và làm ra vẻ đang lau chùi. Sự hiện diện cách không xa lắm. Nó cảm thấy thế. Vẫn làm ra vẻ lau chùi, nó rung rung râu. Xong, nó đã thu được các phân tử mùi của kẻ theo dõi. Đó là một chiến binh một năm tuổi. Nó tỏa mùi đặc biệt để che những dấu hiệu nhận dạng thông thường của mình. Không dễ gì xác nhận được. Có lẽ là mùi đá.

Con chiến binh nhỏ con không trốn nữa. Scritch… tssss... scritch… tssss… Bây giờ, nó đã nhìn thấy con đó bằng mắt hồng ngoại. Đúng là con đó thiếu mất hai chân. Mùi đá của nó tỏa ra mạnh hơn.

Con đực phát tín hiệu.

Ai đấy?

Không có câu trả lời.

Tại sao lại theo tôi?

Không có câu trả lời.

Muốn quên chuyện rắc rối, nó tiếp tục lên đường, nhưng ngay lập tức, nó nhận ra sự hiện diện thứ hai từ đằng trước tới. Lần này là một chiến binh to con. Hành lang thì hẹp, nó sẽ không qua được.

Quay lại? Sẽ đụng độ với con thọt cũng đang vội đi về phía nó.

Nó bị kẹt.

Bây giờ nó nhận ra được tình thế của mình: đó là hai chiến binh. Và cả hai cùng tỏa mùi đá. Con to hơn bạnh rộng những chiếc răng dài của mình.

Một cái bẫy!

Không thể tưởng tượng được là một con kiến của tổ lại muốn giết một con khác. Liệu có phải là sự rối loạn hệ thống miễn dịch không? Chẳng nhẽ chúng không nhận ra được mùi nhận dạng của nó? Chúng coi nó là một sinh vật lạ? Đúng là điên rồ, cứ như dạ dày nó quyết định loại bỏ ruột nó vậy…

Con đực 327 tăng lực phát:

Tôi cũng là một tế bào của Bầy như các bạn. Chúng ta từ cùng một cơ thể.

Đó là những chiến binh trẻ, chắc họ nhầm. Nhưng những lời nói của nó không xoa dịu được hai kẻ đối diện mình. Con cà nhắc nhảy lên lưng nó và ghìm cánh nó, trong khi đó con to hơn lấy răng kẹp đầu nó. Chúng kéo lê nó, kẹp chặt như thế, hướng về phía chỗ đổ rác.

Con đực 327 giãy giụa. Bằng đốt đối thoại giới tính của mình, nó tỏa các kiểu cảm xúc mà những con vô tính không hề biết. Từ chỗ không hiểu nổi thành hoảng sợ.

Để khỏi bị vấy bẩn bởi những suy nghĩ “trừu tượng” này, con thọt, vẫn đang ép sát phần đầu lưng phía trên của nó, lấy răng cạo râu nó. Làm như thế, con thọt sẽ lấy hết pheromon, và nhất là mùi thông hành của nó. Dù sao thì ở nơi nó tới, chúng cũng chẳng giúp ích gì cho nó.

Bộ ba gây lộn hổn hển tiến trong những hành lang ít người qua lại nhất. Con thọt nhỏ người tiếp tục công việc lau chùi của mình một cách bài bản. Có thể nói nó không muốn để sót một chút thông tin nào trong cái đầu này. Con đực không giãy giụa nữa. Cam chịu, nó chuẩn bị chết bằng cách giảm dần nhịp tim.

“Tại sao lại nhiều bạo lực đến thế, nhiều thù ghét đến thế, hỡi các anh em? Tại sao?

Một, chúng ta chỉ là một, tất cả cùng nhau, chúng ta là con của Trời và Đất.

Chúng ta hãy dừng những cuộc cãi vã vô ích tại đây. Thế kỷ XXII sẽ là thế kỷ của tinh thần hoặc không phải thế. Hãy từ bỏ những cuộc tranh cãi cũ rích do kiêu ngạo và giả dối.

Chủ nghĩa cá nhân, đó mới là kẻ thù thật sự của chúng ta! Một người anh em trong lúc nghèo túng, và các con để anh ta chết đói, các con không xứng đáng đứng trong cộng đồng thế giới rộng lớn nữa. Một người bị lạc đường xin các con giúp đỡ và cứu trợ, và các con không cho người ta vào. Các con không thuộc cộng đồng của chúng ta.

Ta biết các con, những lương tâm tốt bọc trong lụa! Các con chỉ nghĩ tới tiện nghi của riêng mình, các con chỉ mong những vinh quang cá nhân, hạnh phúc cũng có, nhưng chỉ là hạnh phúc của các con và của gia đình mình.

Ta biết các con, ta đã nói với các con. Con, con, con và con! Đừng có cười trước màn hình nữa, ta đang nói với các con những việc nghiêm trọng. Ta đang nói với các con về tương lai của nhân loại. Nó không thể kéo dài hơn được nữa. Cách sống này không có ý nghĩa. Chúng ta lãng phí tất cả, chúng ta phá hoại tất cả. Các cánh rừng đang bị cán dần để làm khăn mùi soa giấy. Mọi thứ đều trở thành đồ có thể vứt đi được: bát đũa, bút, quần áo, máy ảnh, xe hơi, và nếu các con không nhận ra được điều đó thì các con cũng thành thứ có thể vứt đi. Chúng ta hãy từ bỏ cách sống hời hợt này. Các con hãy từ bỏ nó hôm nay, trước khi người ta bắt các con từ bỏ vào ngày mai.

Hãy tới cùng chúng ta, hãy gia nhập đội ngũ tín đồ của chúng ta. Chúng ta là những người lính của Chúa, hỡi những người anh em của ta.”

Hình một nữ phát thanh viên. “Chương trình giảng Phúc âm do cha Mac Donald ở Nhà Thờ mới theo phái tái giáng sinh của ngày thứ 45 và công ty đồ hộp đông lạnh ‘Sweetmilk’ gửi tới các bạn. Chương trình được phát qua vệ tinh trên toàn thế giới. Và bây giờ, trước khi tiếp tục bộ phim truyền hình viễn tưởng ‘Người ngoài Trái đất và tự hào là người ngoài Trái đất’, là mục quảng cáo.”

Lucie không thể nào làm được như Nicolas, ngừng suy nghĩ hoàn toàn khi xem tivi. Jonathan đã ở dưới tám tiếng rồi và vẫn không có tin tức gì!

Tay cô đặt gần điện thoại. Anh nói là không được làm gì hết, nhưng nếu anh ấy chết, hoặc chẳng may anh ấy bị kẹt trong đống sụt lở?

Cô còn chưa có đủ dũng cảm để xuống dưới đó. Tay cô nhấc máy. Cô bấm số cảnh sát cứu hộ.

- Alô, cảnh sát ạ?

- Anh đã bảo em là không được gọi cảnh sát, - một giọng yếu ớt và thì thào từ trong bếp vọng ra.

- Bố! Bố!

Cô gác máy trong khi ống nghe tiếp tục phát ra: “Alô, xin nói đi, cho chúng tôi địa chỉ.” Cạch.

- Đây, đây, anh đây, không được lo lắng. Anh đã nói hai mẹ con bình tĩnh chờ anh rồi mà.

Không lo lắng sao được? Anh ấy đùa chắc!

Jonathan không chỉ cầm trong tay da của những gì trước đó là Ouarzazate và giờ chỉ còn là một đống thịt dính máu, mà chính anh cũng đổi dạng. Anh không có vẻ khiếp sợ hay mất tinh thần, thậm chí anh còn cười cười. Không, không phải thế, nói thế nào nhỉ? Người ta có cảm giác anh già đi và anh bị ốm. Ánh mắt anh bồn chồn, nước da tái mét, anh run rẩy và có vẻ mệt đứt hơi.

Khi nhìn thấy xác bị hành hình của con chó, Nicolas òa khóc nức nở. Con chó bông tội nghiệp cứ như bị hàng trăm cú dao lam cắt tan tành.

Họ đặt nó xuống tờ báo trải rộng.

Nicolas vẫn chưa hết rên rỉ vì mất người bạn thân. Thế là hết. Nó sẽ không bao giờ được nhìn con chó nhảy dựng lên tường khi họ nói từ “mèo” nữa. Sẽ chẳng bao giờ nó được nhìn con chó mở tay nắm cửa bằng một cú nhảy vui mừng. Nó sẽ không bao giờ được cứu con chó thoát khỏi bọn chó béc giê Đức to béo đồng tính nữa.

Ouarzazate không còn nữa.

- Ngày mai chúng ta sẽ mang nó ra nghĩa trang chó ở nghĩa trang Père-Lachaise, - Jonathan nhân nhượng. - Chúng ta sẽ mua cho nó ngôi mộ bốn nghìn năm trăm phrăng, con biết chứ, một ngôi mộ mà chúng ta có thể đặt ảnh nó.

- Đúng rồi! Đúng rồi! - Nicolas nói giữa hai tiếng nấc, ít nhất nó xứng đáng được như thế.

- Và sau đó chúng ta sẽ đến Hội Bảo vệ Động vật, và con sẽ chọn một con khác. Sao lần này con không chọn một con chó bông Malta nhỉ? Nó cũng rất đáng yêu.

Lucie vẫn chưa hoàn hồn. Cô không biết phải bắt đầu bằng câu hỏi nào. Tại sao anh lại đi lâu thế? Điều gì đã xảy ra với con chó? Điều gì đã xảy ra với anh? Anh có muốn ăn không? Anh có nghĩ tới sự bồn chồn của cô không?

- Có gì ở dưới thế? - rốt cuộc cô nói với giọng lạnh lùng.

- Chẳng có gì, chẳng có gì.

- Nhưng anh có thấy anh về trong tình trạng thế nào không? Và con chó nữa… Cứ như thể nó bị rơi vào một cái máy xay điện. Chuyện gì xảy ra với nó thế?

Jonathan quệt cái tay bẩn lên trán.

- Công chứng viên có lý, toàn chuột ở dưới. Ouarzazate bị lũ chuột dữ tợn xé thành từng mảnh.

- Còn anh?

Anh cười khẩy.

- Anh là con thú to nhất, anh làm chúng nó sợ.

- Vô lý! Anh làm gì dưới đó tám tiếng liền? Có gì tận cùng cái kho đáng nguyền rủa này thế? - cô nổi nóng.

- Anh không biết có gì tận cùng. Anh chưa đi tới đó.

- Anh chưa đi hết!

- Chưa, rất rất sâu.

- Tám tiếng anh chưa đi tới tận cùng… kho chứa đồ nhà mình?

- Chưa. Anh dừng lại khi anh nhìn thấy con chó. Máu khắp nơi. Em biết không, con Ouarzazate chống cự quyết liệt. Không thể tin được là một con chó nhỏ lại có thể cầm cự lâu đến thế.

- Nhưng anh dừng ở đâu? Giữa đường à?

- Làm sao mà biết được? Dù sao thì anh cũng không thể tiếp tục được nữa. Anh cũng sợ. Em biết là anh không chịu được bóng tối và bạo lực. Ở vị trí anh, mọi người cũng sẽ dừng lại. Người ta không thể tiếp tục mãi ở chỗ xa lạ. Rồi sau đó, anh nghĩ tới em, tới mẹ con em. Em không thể biết là như thế nào đâu… Tối cực kỳ. Đó là chỗ chết.

Khi nói hết câu này, khóe miệng bên trái của anh giật giật. Chưa bao giờ cô nhìn thấy anh như thế. Cô hiểu rằng không nên dồn ép anh hơn nữa. Cô vòng tay qua eo anh và hôn đôi môi lạnh của anh.

- Bình tĩnh đi anh, xong rồi. Mình sẽ bịt kín cái cửa đó và sẽ không nói đến chuyện này nữa.

Anh lùi lại.

- Không. Chưa xong. Anh để cho mình dừng lại do cái khu vực đầy máu đỏ đó. Mọi người có lẽ cũng sẽ dừng lại. Chúng ta luôn sợ bạo lực, ngay cả khi nó được dùng để chống lại các con vật. Nhưng anh không thể dừng như thế, có thể gần sát đích…

- Anh không nói với em là anh sẽ quay lại đó đấy chứ!

- Có chứ. Edmond đã qua đó, anh sẽ qua được.

- Edmond, bác Edmond của anh á?

- Bác ấy đã làm điều gì đấy dưới đó, và anh muốn biết là điều gì.

Lucie rên khẽ.

- Xin anh, vì tình yêu với em và Nicolas, đừng xuống đó nữa.

- Anh không có lựa chọn.

Anh lại bị máy miệng lần nữa.

- Anh luôn làm mọi việc nửa chừng. Anh luôn dừng lại khi lý trí bảo nguy hiểm đang gần kề. Và hãy nhìn xem anh đã trở thành cái gì. Một người đàn ông chắc chắn chưa biết đến nguy hiểm, nhưng cũng chẳng thành công trong cuộc sống. Vì cứ đi nửa đường, chưa bao giờ anh đi đến tận cùng mọi chuyện. Lẽ ra anh phải ở lại xưởng sửa khóa, đánh trả lại và mặc kệ các vết sưng. Đó có thể là lần đầu, lẽ ra anh phải biết tới bạo lực và học cách điều khiển nó. Thay vì thế, cứ cố tránh rủi ro, anh như một đứa trẻ không chút kinh nghiệm.

- Anh mê sảng rồi.

- Không, anh không mê sảng đâu. Người ta không thể vĩnh viễn sống trong tổ kén. Với cái kho chứa đồ này, anh có cơ hội duy nhất để quyết định làm một việc quan trọng. Nếu anh không làm điều đó, anh sẽ không bao giờ dám nhìn mình trong gương nữa, anh sẽ chỉ thấy một kẻ hèn nhát thôi. Hơn nữa, chính em là người bắt anh xuống, em nhớ chứ.

Anh cởi cái áo sơ mi dính máu.

- Đừng nài nỉ, quyết định của anh không thay đổi được nữa đâu.

- Được, thế thì, em sẽ đi với anh! - Cô tuyên bố và nắm cái đèn pin.

- Không, em ở lại đây!

Anh nắm cổ tay cô lại, kiên quyết.

- Bỏ em ra, anh làm sao thế?

- Anh xin lỗi, nhưng em phải hiểu, cái kho này là cái gì đó chỉ liên quan tới mình anh. Đó là hành trình của anh, là đường đi của anh. Và không ai được xen vào, em nghe anh không đấy?

Đằng sau họ, Nicolas vẫn khóc trước xác Ouarzazate. Jonathan buông cổ tay Lucie ra và lại gần con trai.

- Nào, bình tĩnh lại nào, cậu bé!

- Con chán lắm rồi, Ouarzi chết còn bố mẹ chỉ cãi nhau thôi.

Jonathan muốn xoa dịu. Anh cầm bao diêm, lấy ra sáu que và đặt chúng lên bàn.

- Này, nhìn xem, bố sẽ chỉ cho con một câu đố. Có thể xếp bốn hình vuông bằng nhau với sáu que diêm này. Hãy tìm xem, con có thể tìm ra cách làm đấy.

Ngạc nhiên, cậu bé liền lau nước mắt và hít mạnh nước mũi. Nó bắt đầu đặt các que diêm theo nhiều cách khác nhau.

- Và bố còn một lời khuyên cho con. Để tìm ra lời giải, phải nghĩ khác đi. Nếu chúng ta cứ nghĩ theo thói quen, chúng ta sẽ chẳng được gì cả.

Nicolas xếp được ba hình tam giác. Nhưng không phải bốn. Nó ngước đôi mắt xanh to của mình, chớp mắt.

- Bố tìm được lời giải chưa, bố?

- Chưa, nhưng bố cảm giác là không còn lâu nữa đâu.

Tạm thời thì Jonathan làm cậu con trai bình tĩnh trở lại, nhưng vợ anh thì chưa. Lucie nhìn anh đầy bực tức. Và buổi tối họ cãi nhau khá gay gắt. Nhưng Jonathan không muốn nói gì về cái kho với những bí ẩn của nó.

Hôm sau, anh dậy sớm và mất cả buổi sáng để lắp ở lối vào kho chứa đồ một cái cửa sắt có ổ khóa lớn. Anh đeo vào cổ chiếc chìa khóa duy nhất.

Cứu tinh xuất hiện dưới dạng một cơn động đất bất ngờ.

Đầu tiên là các bức tường chịu cơn chấn động lớn bên cạnh. Cát bắt đầu đổ như thác từ trần xuống. Đợt rung chuyển thứ hai gần như tới ngay lập tức, sau đó đợt thứ ba, đợt thứ tư... Các chấn động ngầm càng ngày càng nối tiếp nhau nhiều hơn, càng ngày càng gần bộ ba kỳ lạ kia hơn. Tiếng ầm ầm không dừng lại và dưới đó, mọi vật đều rung chuyển.

Tỉnh lại do cơn chấn động, con đực tăng lại nhịp tim và dùng răng tung hai đòn khiến hai tên đao phủ sững sờ rồi chuồn vào trong đường hầm trống hoác. Nó đập đôi cánh còn yếu ớt để thoát nhanh hơn và nhảy từng cú dài trên đống gạch vụn.

Mỗi một chấn động mạnh hơn buộc nó phải dừng lại chờ, nằm sát mặt đất, cho tới lúc hết đợt cát lở. Các mảng hành lang còn nguyên cả tảng đổ ập xuống giữa các hành lang khác. Những cây cầu, những nhịp cầu, những hầm mộ sập xuống, kéo theo hàng triệu bóng dáng nhớn nhác.

Mùi báo động ưu tiên tỏa ra và lan rộng. Ở cấp thứ nhất, pheromon kích thích phủ mờ các hành lang phía trên. Những ai hít phải mùi này ngay lập tức bắt đầu run rẩy, chạy tứ tung và tiết ra các pheromon còn gay gắt hơn. Đến mức mà sự hoảng hốt càng ngày càng lớn.

Đám mây báo động lan ra như sương mù, len lỏi vào các tĩnh mạch của khu vực bị tổn thương rồi nhập vào động mạch chính. Vật thể lạ ẩn trong cơ thể của Bầy tỏa ra thứ mà con đực đã thử khởi động một cách vô ích: độc tố gây đau. Đột nhiên, dòng máu đen do đám đông dân Bel-o-kan hình thành bắt đầu chảy nhanh hơn. Đám dân di chuyển trứng gần khu vực bị nạn. Binh lính tập hợp dàn trận.

Trong lúc con đực 327 ở giữa một ngã tư rộng bị tắc một nửa do cát và đám đông, các chấn động ngừng lại. Tiếp sau đó là sự yên lặng đáng sợ. Mọi người bất động, lo ngại diễn biến tiếp theo. Râu dựng thẳng, rung rung. Chờ đợi.

Đột nhiên, tiếng tốc tốc ám ảnh ban nãy bị một dạng tiếng gầm khan thay thế. Mọi người có cảm giác là tấm áo choàng bằng cành cây của Tổ vừa bị đục thủng. Cái gì đó rất lớn xuyên qua mái vòm, phá tan bức tường và xuyên qua các cành cây.

Một cái tua xúc tu mảnh màu hồng lộ ra ngay giữa ngã tư. Nó quất không khí, lướt trên mặt đất với tốc độ khủng khiếp, để tóm được nhiều dân nhất. Vì kiến chiến binh xông lên phía cái tua để cố lấy răng cắn nó, một túm đen chụm lại ở phần đầu. Vừa đủ miếng, cái lưỡi thè lên cao và biến mất, trút cả đám vào họng, rồi lại hiện ra lần nữa, dài hơn, còn háu ăn hơn, nhanh như chớp.

Vì thế báo động cấp hai được phát ra. Kiến thợ gõ gõ đầu bụng dưới của mình xuống đất để ra hiệu cho kiến chiến binh ở những tầng dưới còn chưa biết thảm họa.

Toàn Tổ vang những tiếng trống cấp thứ nhất. Tưởng chừng như “cơ thể Tổ” hổn hển: tac, tac, tac! Tốc… tốc… tốc, con vật lạ đáp lại, và tiếp tục nện nóc vòm để tiến sâu hơn. Mỗi thành viên của Tổ ép sát mình vào thành để cố thoát kẻ nham hiểm màu đỏ hung dữ đang giày xéo các hành lang. Khi một cú tớp áng chừng quá ít, cái lưỡi thè ra dài hơn. Một cái mỏ, tiếp theo là một cái đầu khổng lồ.

Một con chim gõ kiến! Nỗi kinh hoàng của mùa xuân… Loài chim ăn sâu bọ háu ăn này có thể đào lỗ trên nóc tổ kiến sâu tới sáu mươi centimét và ních căng bụng dân cư trong đó.

Đến lúc phải tung ra báo động cấp ba. Một số kiến thợ, gần như phát điên vì quá khích nhưng không thể hiện được bằng hành động, bắt đầu nhảy vũ điệu sợ hãi. Các động tác giật giật từng khúc: nhảy, đập bụng dưới, khạc… Các con khác, hoàn toàn cuồng loạn, chạy khắp các hành lang và cắn tất cả những gì cử động. Hậu quả tai hại của nỗi sợ hãi: Tổ không tài nào tiêu diệt được kẻ tấn công, mà kết cục là tự hủy diệt mình.

Thảm họa được xác định ở tầng thứ 15 bên trên đằng Tây, nhưng báo động đã qua ba cấp, bây giờ cả Tổ bắt đầu vào cuộc chiến tranh. Kiến thợ xuống những tầng hầm sâu nhất để giấu trứng vào chỗ ẩn. Chúng gặp các đoàn kiến chiến binh vội vã, răng dựng đứng.

Trải qua không biết bao nhiêu thế hệ, Tổ đã học được cách phòng thủ chống lại những phiền phức kiểu này. Giữa đám di chuyển hỗn độn, kiến ở đẳng cấp pháo binh lập thành những đội đặc công và phân bổ cho nhau những tác chiến ưu tiên.

Chúng bao vây con chim gõ kiến ở vùng dễ bị thương nhất: cổ nó. Sau đó, chúng quay người, chuyển sang tư thế bắn gần. Bụng dưới của chúng chĩa vào con chim. Bắn! Chúng hết sức đẩy những tia axít fomic siêu đặc từ cơ thắt.

Con chim có cảm giác đột ngột và khó nhọc như người ta siết cổ nó trong một tấm mạng che mặt toàn ghim. Nó chống cự, muốn thoát ra. Nhưng nó đã đi quá xa. Cánh của nó bị vướng trong đất và cành cây nhỏ của mái vòm. Nó thè lưỡi lần nữa để giết được tối đa những đối thủ nhỏ bé của mình.

Một đợt lính mới tới tiếp sức. Bắn! Con chim giật nảy mình. Lần này, không phải là ghim nữa mà là những chiếc gai. Nó nện mạnh cái mỏ. Bắn! Axít bắn ra lần nữa. Con chim run rẩy, bắt đầu thở khó khăn. Bắn! Axít ăn mòn các dây thần kinh nó và nó hoàn toàn bị kẹt.

Ngừng bắn. Các chiến binh có hàm trên rộng từ các nơi đổ xô tới, cắn vào các chỗ bị thương do axít fomic. Mặt khác, một đàn đi ra ngoài, trên phần còn lại của mái vòm, tia được cái đuôi của con vật và bắt đầu khoan phần bốc mùi nhất: hậu môn. Kiến công binh đã sớm mở rộng được lối đi và tràn vào ruột con chim.

Nhóm một đã khoét được da họng. Khi dòng máu đỏ đầu tiên bắt đầu chảy, công việc tỏa hoóc môn báo động dừng lại. Cuộc chiến coi như đã thắng. Cái họng được mở rộng ra, có thể tràn cả đàn vào đó. Vẫn còn nhiều kiến sống sót trong thanh quản của con vật. Họ cứu chúng.

Sau đó các chiến binh thâm nhập vào trong đầu, tìm những lỗ cho phép chúng tới được não. Một con kiến thợ tìm thấy một lối: động mạch cảnh. Còn mỗi việc phải tìm ra được cái đúng: cái đi từ tim tới não, và không phải cái ngược lại. Nó đây rồi! Bốn chiến binh cắt cái ống và gieo mình vào dòng nước đỏ. Được dòng máu cuốn đi, chúng nhanh chóng tới chính giữa các bán cầu não. Chúng đang gần nơi cần đến để truy tìm chất xám.

Con chim gõ kiến, điên lên vì đau đớn, lăn hết sang phải lại sang trái, nhưng nó chẳng có cách nào để chống lại tất cả những kẻ xâm lăng đang cắt chặt nó từ bên trong. Một tốp kiến chui vào phổi và trút axít vào đó. Con chim ho dữ dội.

Những con khác, cả một đội quân, tiến sâu vào thực quản để tiến hành kết nối trong hệ tiêu hóa với đồng nghiệp của mình từ hậu môn vào. Những con này nhanh chóng leo lên ruột kết, xáo tung trên đường đi tất cả những bộ phận cốt tử trong tầm hàm răng trên của mình. Chúng bới thịt sống như chúng có thói quen đào đất, con nọ nối tiếp con kia tấn công mề, gan, tim, lá lách và tụy, cũng như những vị trí quan trọng khác.

Có lúc máu hay bạch huyết phụt ra không đúng lúc, làm nhiều con chết đuối. Điều đó cũng xảy ra với những con hậu đậu không biết cắt ở đâu và cắt chuẩn như thế nào.

Những con khác tiến đúng phương pháp tới giữa những chỗ thịt đỏ và đen. Chúng biết thoát thân trước khi bị đè chết do co thắt. Chúng tránh chạm vào vùng ngập mật hay axít tiêu hóa.

Cuối cùng hai toán quân gặp nhau ở thận. Con chim vẫn chưa chết hẳn. Tim nó, vạch ngoằn ngoèo các nhát cắn, tiếp tục truyền máu tới các mạch bị vỡ.

Không đợi đến hơi thở cuối cùng của nạn nhân, hàng đoàn kiến thợ được hình thành, chuyển từ chân này sang chân khác những miếng thịt còn phập phồng. Không có gì cưỡng lại được những nhà phẫu thuật nhỏ bé. Khi chúng bắt đầu xẻ phần óc, con gõ kiến giật lên, lần cuối.

Cả thành phố ùa lại để xả thịt con quái vật. Các hành lang lúc nhúc kiến, toán thì nắm lông vũ, toán thì nắm lông tơ của nó.

Các nhóm thợ nề đã nhập cuộc. Chúng sửa lại mái vòm và những đường hầm bị thiệt hại.

Nhìn từ xa, có lẽ người ta tưởng là tổ kiến đang ăn con chim. Sau khi đã ngốn nó, chúng tiêu hóa nó, phân chia thịt và mỡ, lông và da của nó về tất cả những điểm mà những thứ này sẽ có lợi nhất cho Tổ.

SỰ HÌNH THÀNH: Nền văn minh kiến được xây dựng như thế nào? Để hiểu được điều đó, cần phải ngược lên hàng trăm triệu năm trước, lúc mà cuộc sống đã bắt đầu phát triển trên Trái đất.

Trong số những vật đến đầu tiên, có côn trùng.

Chúng có vẻ khó thích nghi với thế giới của mình. Nhỏ, yếu đuối, chúng là nạn nhân lý tưởng cho tất cả những kẻ ăn mồi. Để có thể duy trì sự sống, một số loài, ví dụ như châu chấu, chọn con đường sinh sản. Chúng đẻ nhiều đến mức hẳn phải còn những con sống sót.

Những loài khác, như ong vò vẽ hay ong, chọn nọc độc, trải qua nhiều thế hệ, được trang bị ngòi độc khiến chúng trở nên đáng gờm.

Những loài khác, như gián, chọn cách trở thành loài không ăn được. Một tuyến đặc biệt tiết ra cho thịt nó một vị hôi đến nỗi không một ai muốn nếm.

Những loài khác, như bọ ngựa và bươm bướm đêm, chọn sự ngụy trang. Giống như cỏ hay vỏ cây, chúng trở nên vô hình trong thiên nhiên không hiếu khách.

Tuy nhiên, trong cánh rừng rậm những buổi ban đầu này, rất nhiều loài côn trùng không tìm được “mánh” để sống sót và buộc phải biến mất.

Trong số những con “không được ưu đãi” này, đầu tiên là loài mối. Xuất hiện cách đây gần một trăm năm mươi triệu năm trên vỏ Trái đất, loài ăn gỗ này không có chút cơ hội sống lâu dài. Quá nhiều loài ăn côn trùng, không đủ phương tiện tự nhiên để chống lại chúng…

Chuyện gì đã xảy đến với loài mối?

Nhiều con bị chết, và những con sống sót bị dồn vào đường cùng đến mức mà chúng kịp tìm ra một giải pháp độc đáo: “Không chống trả đơn độc nữa, mà tạo thành các nhóm liên kết. Sẽ khó khăn hơn cho những kẻ ăn thịt khi tấn công hai mươi con mối cùng dàn trận, thay vì một con đang cố chạy trốn”. Như thế, loài mối có lẽ đã mở ra một trong những con đường vẻ vang nhất dẫn thẳng đến tính phức tạp: tổ chức xã hội.

Loài côn trùng này bắt đầu sống thành những tế bào nhỏ, đầu tiên là gia đình: tất cả tập trung quanh Mẹ đẻ trứng. Tiếp theo các gia đình trở thành làng, làng mở rộng và trở thành thành phố. Các tổ bằng cát và xi măng của chúng nhanh chóng được dựng lên trên khắp bề mặt địa cầu.

Loài mối là những bậc thầy thông minh đầu tiên của hành tinh chúng ta, và xã hội đầu tiên của hành tinh.

Edmond Wells,

Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối.

Con đực 327 không thấy hai tên sát nhân mùi đá nữa. Nó thực sự đã cắt đuôi khỏi chúng. Với một chút may mắn, chúng có thể đã chết dưới đống đất cát sụt lở…

Đừng mơ hão. Tuy thế, nó còn chưa xong chuyện. Nó không còn một chút mùi thông hành nào. Nếu giờ nó gặp một chiến binh nhỏ bé nhất, số nó thế là hết. Nó sẽ tự động bị các chị của mình coi như một kẻ xa lạ. Họ thậm chí sẽ không để cho nó giải thích. Phóng axít hay cắn không cần lệnh, đó là cách đối xử dành cho những kẻ không thể tỏa ra mùi thông hành của Liên bang.

Thật điên rồ. Làm sao nó đến nông nỗi này? Tất cả là lỗi của hai con chiến binh mùi đá đáng nguyền rủa kia. Chúng bị làm sao thế? Chắc chúng bị điên. Dù là trường hợp hiếm, nhưng cũng có thể xảy ra lỗi lập trình gen dẫn đến những tai nạn tâm lý kiểu này; tương tự như kiểu những con kiến điên loạn đánh tất cả mọi người lúc báo động cấp ba.

Nhưng hai con này không có vẻ bị điên hay chậm phát triển. Chúng thậm chí còn có vẻ biết rất rõ chúng đang làm gì. Có lẽ là… Người ta chỉ thấy một tình huống duy nhất mà các tế bào cố tình hủy diệt các tế bào khác của cùng cơ thể. Vú nuôi gọi là ung thư. Phải chăng… các tế bào bị ung thư.

Như vậy, mùi đá này có thể là mùi bệnh… Thế thì lại phải báo động. Từ bây giờ, con đực 327 có hai bí ẩn cần giải quyết: vũ khí bí mật của bọn lùn và các tế bào ung thư của Bel-o-kan. Và nó lại không thể nói ra được với ai. Phải suy nghĩ. Rất có thể nó có trong mình một khả năng tiềm ẩn nào đó… một giải pháp.

Nó bắt đầu lau râu. Thấm ướt (điều làm nó buồn cười là liếm râu nhưng không nhận ra được vị đặc trưng của pheromon thông hành), chải chuốt, đánh bóng bằng bàn chải chỗ khuỷu, lau khô.

Làm gì bây giờ, khốn kiếp!

Đầu tiên, phải sống đã.

Một người duy nhất có thể nhớ ra hình ảnh hồng ngoại của nó mà không cần xác nhận mùi nhận dạng: Mẹ. Thế nhưng, Cấm Thành đầy ắp lính. Mặc kệ. Sau chót, một câu châm ngôn cổ của Belo-kiu-kiuni không phải đã nói: Thường ở giữa nguy hiểm người ta luôn được an toàn nhất sao?

- Edmond Wells không để lại ấn tượng đẹp ở đây. Và hơn nữa, khi ông ấy đi, không ai giữ ông ấy lại.

Người vừa nói thế là một người đàn ông già có khuôn mặt thiện cảm, một trong số các phó giám đốc của “Sweetmilk Corporation”.

- Thế nhưng hình như bác ấy đã phát minh ra một loại vi khuẩn thực phẩm, loại làm dậy mùi thơm cho sữa chua.

- Đó là về hóa học, phải công nhận là ông ấy có những cú thiên tài đột xuất. Nhưng chúng không đến thường xuyên, thường là từng đợt.

- Ông có xích mích với bác ấy không?

- Thành thật mà nói, không. Đúng hơn là ông ấy không hòa nhập được với nhóm. Ông ấy tách hẳn ra. Và thậm chí nếu như vi khuẩn của ông ấy mang lại bạc triệu, tôi vẫn nghĩ là chưa bao giờ có ai ở đây thực sự đánh giá cao ông ấy.

- Ông có thể nói rõ hơn được không?

- Trong một nhóm có các sếp. Edmond không chịu đựng được các sếp, ngoài ra cũng chẳng chịu được một kiểu cấp trên nào. Ông ấy luôn coi thường những người quản lý, những người chỉ làm “quản lý để quản lý mà chẳng sản xuất ra gì”, như ông ấy nói. Thế nhưng, chúng tôi buộc phải nịnh nọt cấp trên của mình. Chẳng có gì là xấu cả. Đó là chế độ muốn thế. Còn ông ấy, ông ấy lên mặt. Tôi nghĩ là điều đó làm chúng tôi, những người ngang hàng với ông ấy, khó chịu hơn là chính bản thân các sếp.

- Bác ấy đi như thế nào?

- Ông ấy cãi nhau với một trong số các phó giám đốc, vì một chuyện mà, tôi phải nói là… ông ấy hoàn toàn có lý. Vị phó giám đốc này lục lọi bàn làm việc của ông ấy, và Edmond nổi giận. Khi ông ấy thấy mọi người muốn ủng hộ cho người kia, ông ấy buộc phải ra đi.

- Nhưng mà ông vừa nói là bác ấy có lý…

- Đôi khi tốt hơn hết nên cư xử hèn hạ có lợi cho những người có tiếng, dù họ đáng ghét, thay vì tỏ ra dũng cảm vì lợi ích của những người vô danh, dù họ đáng mến. Edmond không có bạn ở đây. Ông ấy không ăn, không uống cùng với chúng tôi, ông ấy luôn có vẻ đang ở trên cung trăng.

- Thế tại sao ông lại thú nhận “sự hèn nhát” của mình với tôi? Ông không cần phải kể cho tôi nghe hết mọi chuyện.

- Hừm, từ khi ông ấy chết, tôi tự nhủ là dù sao chúng tôi cũng đã cư xử không tốt. Anh là cháu của ông ấy, kể cho anh nghe chuyện này tôi cũng nhẹ nhõm được một chút…

Cuối hẻm tối, người ta nhận ra được một pháo đài gỗ. Cấm Thành.

Tòa thành thực ra là một gốc cây thông, xung quanh nó người ta xây mái vòm. Gốc cây được dùng làm tim và cột sống của Bel-o-kan. Tim, vì nó có phòng kiến chúa và các kho lương thực quý. Cột sống, vì nó cho phép Tổ chống đỡ được mưa và gió bão.

Nhìn gần hơn, tường của Cấm Thành được khảm những họa tiết phức tạp. Giống như văn khắc của một kiểu chữ lạ. Đó là các hành lang được những kẻ đầu tiên chiếm đóng gốc cây đào từ ngày xưa: bọn mối.

Khi Belo-kiu-kiuni sáng lập hạ cánh tới vùng này, năm nghìn năm trước, nó chạm trán với chúng ngay lập tức. Chiến tranh kéo rất dài, hơn nghìn năm, nhưng dân Bel-o-kan cuối cùng đã giành thắng lợi. Thế là họ khám phá, đầy thán phục, một thành phố “vững chắc”, với những hành lang bằng gỗ không bao giờ sập. Gốc thông này mở cho họ những triển vọng quy hoạch đô thị và kiến trúc mới.

Ở trên, có mặt phẳng và đất nhô cao; ở dưới, các rễ cây ăn sâu phân tán trong lòng đất. Thật lý-tưởng. Thế rồi cái gốc cây nhanh chóng không đủ để chứa dân cư kiến đỏ hung cứ tăng dần lên. Thế là người ta đào dưới đất theo chiều dài các rễ cây. Và người ta chất các cành cây nhỏ lên cái cây bị cắt ngọn để mở rộng đỉnh.

Lúc này, Cấm Thành gần như hoang vắng. Ngoài Mẹ và cận vệ của mình, mọi người đều sống ở ngoại vi.

327 tiến từng bước thận trọng và không đều tới gần gốc cây. Những tiếng rung rinh đều đều được thu nhận như có người đang đi, trong khi đó những tiếng không đều đặn có thể được coi như những tiếng sụt lở nhẹ. Nó chỉ còn phải hy vọng là không một chiến binh nào bắt gặp nó. Nó bắt đầu bò. Chỉ còn cách Cấm Thành chừng hai trăm đầu nữa thôi. Nó bắt đầu nhận ra hàng chục lối ra vào xuyên qua gốc cây; chính xác hơn, đầu của kiến “gác cổng” bịt kín lối vào.

Được đúc ra bởi cái mà người ta không biết là kiểu sai lệch gen nào, những con kiến này có một cái đầu to, tròn và phẳng, làm cho chúng giống một cái đinh lớn bít vừa khít chu vi cái lỗ mà chúng phải giám sát.

Những cái cửa sống này đã chứng minh hiệu quả của mình trong quá khứ. Trong chiến tranh những Cây dâu, bảy trăm tám mươi năm trước, Tổ bị bọn kiến vàng xâm lăng. Tất cả dân Bel-o-kan sống sót ẩn trốn trong Cấm Thành, và kiến gác cổng, vào sau cùng, đã khép kín các lối thoát.

Bọn kiến vàng phải mất hai ngày để phá được các chốt cửa này. Kiến gác cổng, không những chỉ bịt kín các lỗ mà còn dùng răng dài của mình cắn. Kiến vàng phải huy động một trăm con để chống lại mỗi một lính gác cổng. Cuối cùng chúng cũng vượt qua được bằng cách moi kitin[5] đầu lính gác. Nhưng sự hy sinh của các “cửa sống” không phải là vô ích. Các tổ lân cận đã có thời gian tổ chức quân cứu viện, và thành phố được giải phóng vài giờ sau.

Chắc chắn là con đực 327 không có ý định một mình chạm trán với lính gác cổng, nhưng nó tính tận dụng lúc một trong các cửa đó mở, ví dụ để cho một vú nuôi chở trứng cái ra. Nó có thể lao vào trước khi cửa đóng lại.

Đúng lúc một cái đầu ngọ nguậy, rồi mở đường… cho một lính gác. Lỡ rồi, nó không thể thử được gì, con lính gác sẽ quay lại ngay lập tức và sẽ giết nó.

Cái đầu của con gác cổng cử động lần nữa. Nó gấp sáu cái cẳng của mình, sẵn sàng bật. Nhưng không! Báo động sai, gác cổng chỉ thay đổi vị trí. Dù sao thì giữ cổ ép vào cái vòng gỗ như thế thể nào cũng bị chuột rút.

Mặc kệ, nó hết kiên nhẫn rồi, nó lao vào chướng ngại vật. Ngay khi nó nằm trong tầm râu, con gác cổng phát hiện nó thiếu pheromon thông hành. Con gác cổng lùi lại chút nữa để bịt cái lỗ kín hơn, sau đó nó thả các phân tử báo động.

Kẻ lạ ở Cấm Thành! Kẻ lạ ở Cấm Thành! nó lặp lại như cái còi.

Nó quay tít cái càng của mình để dọa kẻ không mời mà đến. Nó có thể tiến lên để đánh con đực được, nhưng quân lệnh đã rõ ràng: bịt lối trước đã!

Phải làm nhanh. Con đực có một lợi thế: nó nhìn thấy được trong bóng tối trong khi đó con gác cổng bị mù. Nó xông lên, tránh những cái răng dữ tợn đập hú họa và thọc xuống để tóm lấy chân của kẻ thù. Nó cắt từng cái một. Dòng máu trong suốt chảy ra. Hai cái mẩu cụt tiếp tục cựa quậy, vô hại.

Tuy nhiên, con 327 vẫn chưa qua được, xác của đối thủ làm nghẽn lối đi. Mấy cái chân co cứng thậm chí vẫn tì vào gỗ theo phản xạ. Phải làm thế nào? Nó đặt bụng dưới của mình vào trán con lính gác và bắn. Cái thân giật nảy lên, kitin bị axít fomic ăn mòn bắt đầu chảy và nhả ra một chút khói màu ghi. Nhưng cái đầu dày quá. Nó phải làm tới bốn lần trước khi có thể mở được một lối đi xuyên qua cái đầu phẳng lì.

Nó có thể đi qua. Phía bên kia, nó phát hiện ra lồng ngực và bụng dưới bị teo đi. Con kiến gác chỉ là một cửa ải, mới chỉ là một cửa.

ĐỐI THỦ: Khi những con kiến đầu tiên xuất hiện, năm mươi triệu năm sau, chúng buộc phải liên kết chặt chẽ với nhau. Là hậu duệ xa xưa của một loài ong vò vẽ hoang dã và đơn độc, loài tiphiide, chúng không có răng to cũng như không có ngòi châm nọc. Chúng nhỏ và gầy còm, nhưng không ngu ngốc, và nhanh chóng hiểu rằng bắt chước loài mối sẽ có lợi cho chúng. Chúng phải đoàn kết nhau lại.

Chúng tạo ra làng mạc của mình; chúng xây những tổ rất lớn.

Loài mối nhanh chóng e ngại sự cạnh tranh này. Theo chúng, trên Trái đất chỉ có chỗ cho một loài côn trùng xã hội duy nhất.

Từ đó trở đi, không thể tránh được chiến tranh. Khắp nơi trên thế giới, ở đảo, cây và đồi núi, quân đội các tổ mối chiến đấu chống các đội quân non trẻ của các tổ kiến.

Chưa bao giờ người ta thấy điều đó trong giới động vật. Hàng triệu hàm răng sát cánh nhau vì một mục đích ngoài mục đích dinh dưỡng. Mục đích “chính trị”!

Ban đầu loài mối, kinh nghiệm hơn, thắng mọi cuộc chiến. Nhưng rồi loài kiến thích nghi dần. Chúng bắt chước các loại vũ khí của mối và phát minh ra những vũ khí mới. Các cuộc thế chiến mối-kiến nung đốt Trái đất, từ chừng năm mươi triệu năm đến chừng ba mươi triệu năm. Chính vào khoảng thời gian này mà loài kiến, nhờ phát hiện ra loại vũ khí bắn axít fomic, chiếm ưu thế quyết định.

Ngày nay các cuộc chiến vẫn liên miên tiếp diễn giữa hai loài địch thủ, nhưng hiếm khi thấy các đội quân mối chiến thắng.

Edmond Wells,

Bách khoa toàn thư kiến thức tương đối và tuyệt đối.

- Ông quen bác ấy ở châu Phi, đúng không ạ?

- Đúng, - ông giáo sư trả lời. - Edmond có một nỗi đau. Tôi nhớ là vợ ông ấy đã qua đời. Ông ấy lao mình vào nghiên cứu các loài côn trùng.

- Tại sao lại là côn trùng?

- Tại sao lại không? Các loài côn trùng có sự quyến rũ từ xa xưa. Tổ tiên lâu đời nhất của chúng ta đã từng sợ muỗi làm cho họ sốt, rận làm cho họ ngứa, nhện cắn họ, bọ đầu dài ăn lương thực dự trữ của họ. Điều đó có để lại dấu vết hẳn hoi.

Jonathan đang ở trong phòng nghiên cứu số 326 của Trung tâm Nghiên cứu Côn trùng học ở Fontainebleau thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia, cùng với giáo sư Daniel Rosenfeld, đẹp lão, tóc buộc đuôi ngựa, tươi cười và nói liến thoắng.

- Loài côn trùng đánh lạc hướng đấy, nó nhỏ hơn và yếu hơn chúng ta, thế nhưng nó coi khinh chúng ta và thậm chí đe dọa chúng ta. Hơn nữa, khi chúng ta suy nghĩ kỹ điều này, tất cả chúng ta đều kết thúc trong dạ dày của côn trùng. Vì chính những con giòi, tức những ấu trùng ruồi, đánh chén xác của chúng ta…

- Cháu chưa bao giờ nghĩ đến điều đó.

- Côn trùng từ lâu đã được coi là hiện thân của điều ác. Ví dụ như Belzébuth, một trong số những con quỷ hung ác, được miêu tả với cái đầu ruồi. Đó không phải là sự ngẫu nhiên đâu.

- Loài kiến có tiếng tốt hơn loài ruồi.

- Còn tùy. Các nền văn hóa nói khác nhau về điều đó. Trong cuốn Talmud về người Do Thái, chúng là biểu tượng của sự chính trực. Đối với Phật giáo Tây Tạng, chúng thể hiện sự vô vị của hoạt động duy vật. Đối với người dân Baoulé ở nước Bờ Biển Ngà, một phụ nữ mang thai bị kiến cắn sẽ sinh ra một đứa con đầu kiến. Ngược lại, nhiều người Polynésie lại coi chúng là những vị thần nhỏ.

- Trước đây Edmond làm trong lĩnh vực vi khuẩn, tại sao bác ấy lại bỏ ạ?

- Vi khuẩn không làm ông ấy say mê bằng một phần nghìn so với các nghiên cứu côn trùng, và nhất là về loài kiến. Và khi tôi nói “các nghiên cứu của ông ấy”, đó là một sự cam kết hoàn toàn. Chính ông ấy là người đưa ra kiến nghị chống lại tổ kiến-đồ chơi, các hộp bằng nhựa bán trong siêu thị, với một kiến chúa và sáu trăm con kiến thợ. Ông ấy cũng đấu tranh để dùng kiến làm “thuốc trừ sâu”. Ông ấy muốn người ta đặt một cách hệ thống các tổ kiến đỏ hung trong rừng, để diệt các loài ký sinh cho rừng. Không ngốc đâu. Trong quá khứ người ta đã sử dụng kiến ở Ý để chống lại loài sâu đoàn ở cây thông và ở Ba Lan để chống lại loài pamphiliide ở cây lãnh sam, hai loài côn trùng phá hoại cây.

- Cho loài côn trùng này chống loài côn trùng khác, có phải ý tưởng là thế không?

- Hừm, ông ấy gọi đó là “can dự vào ngoại giao của chúng”. Thế kỷ trước, chúng ta đã phạm rất nhiều sai lầm với thuốc trừ sâu hóa học. Không bao giờ được trực diện tấn công côn trùng, càng không bao giờ được đánh giá thấp chúng và có ý định thuần hóa chúng như chúng ta đã làm với các loài động vật có vú. Côn trùng, đó là một triết học khác, một không gian-thời gian khác, một tầm vóc khác. Ví dụ côn trùng có một cách tránh được tất cả mọi loại chất độc hóa học: khả năng miễn nhiễm nhờ đã quen với chất độc. Anh biết ?