Chương 21 -

Vimal và Dev Nouri đi qua một cánh cửa dày để vào xưởng chính.

Chủ nhật không phải ngày nghỉ với hầu hết các thợ cắt kim cương, do đặc điểm dân tộc và tôn giáo của những người trong ngành này, và hôm nay cũng chỉ là một ngày làm việc khác ở N&B. Tại đây, có bốn thợ cắt người Ấn Độ và một thợ người Trung Quốc đang ngồi tại những bàn quay scaife. Tất cả đều mặc quần suông đen và áo sơ mi cộc tay sáng màu. Độ tuổi của họ khoảng từ cuối hai mươi đến năm mươi, và đều là đàn ông. Vimal biết ở New York này chỉ có hai thợ cắt kim cương là phụ nữ. Câu nói không may mà cậu thường xuyên được nghe là: Làm ra kim cương là việc của đàn ông; đeo chúng là việc của đàn bà.

Một trong các công nhân ở đây là con trai ông Nouri, Bassam, trạc tuổi Vimal. Khuôn mặt tròn trịa của chàng trai trẻ tỏ ra ngạc nhiên khi cậu ta nhìn lên. Cậu ta đặt que cố định của mình sang bên và đứng dậy.

“Vimal! Tớ nghe chuyện ông Patel rồi! Đã xảy ra chuyện gì?”

“Trên bản tin đấy. Chủ yếu là thế. Một vụ cướp.”

“Cậu làm gì ở đây?”

Vimal do dự. “Làm ít việc cho ông già cậu.”

Bassam rõ là bối rối nhưng ông Nouri gật đầu nghiêm nghị bảo con trai quay lại chỗ bàn làm việc và cậu ta lại cầm que cố định lên, hạ kính lúp xuống và bắt đầu đánh bóng một viên đá.

Vimal gật đầu và đi theo ông Nouri tới một bàn chưa có người ngồi.

Không giống trong văn phòng, xưởng của ông Nouri rất sạch sẽ ngăn nắp. Nó cũng được trang bị tốt. Các nhà máy lớn ở Surat, Ấn Độ, nơi cắt tới hơn một nửa lượng kim cương trên thế giới, gần như đã chuyển từ làm bằng tay sang các hệ thống máy vi tính hết. Những cỗ máy 4P tự động thực hiện tất cả bốn công đoạn chế tác: định hình, cắt/tách, mài và cắt giác hay đánh bóng. Ông Nouri cũng có hai chiếc máy giống như vậy, trông chúng giống hệt như những thiết bị công nghiệp của bất cứ ngành nào khác, những chiếc hộp kim loại màu xanh dài một mét tám, cao mét rưỡi và rộng rãi.

Tất nhiên chẳng có phần mềm máy tính nào có thể tạo ra một đường cắt hình bình hành, mà Vimal cũng không để máy tính chen vào bất kỳ công đoạn nào của cậu. Đây sẽ hoàn toàn là tác phẩm bằng tay.

“Ta để cậu làm nhé,” ông Nouri nói, nhưng với giọng không thoải mái và cái liếc nhìn vào viên kim cương như thể ông đang từ biệt một người bạn cũ sắp sửa giong buồm một mình lênh đênh trên Đại Tây Dương.

Vimal gật đầu, không để tâm lắm đến lời ông. Cậu đã lạc lối trong những đường lượn của viên kim cương, mải mê với những dòng kẻ đỏ đánh dấu giác cắt đã định hình.

Tạo hình cho viên đá có nghĩa là vừa phải tách, cắt theo thớ của nó lại vừa xẻ ngang qua nó. Công cụ để làm việc này là một con dao laze màu xanh lục, điều khiển bằng con chuột và một cái cần.

Tuy rất thành thạo các kỹ thuật truyền thống dùng búa, dùi và cưa, Vimal Lahori không gặp khó khăn gì với dao laze, quan điểm của cậu là một nghệ nhân kim cương phải luôn dùng những công nghệ tiên tiến nhất - kể từ cái thời bình minh của ngành kim cương.

Lúc này, cậu trét một chút xi măng lên đầu kia của ống cố định, thực chất giống một cái ống hút lớn. Cậu gắn viên kim cương vào chất kết dính đó, chờ đến khi nó khô hẳn rồi đặt cái ống lên đầu dao laze. Cậu đóng nắp ống, bật thiết bị lên và ngồi trước mặt màn hình vô tuyến cho thấy cận cảnh viên đá. Cậu đặt một tay lên núm điều khiển của con chuột.

Vimal di tâm chuột trên màn hình cho khớp với đường đã đánh dấu, dùng bàn phím và con chuột, cậu bắt đầu quy trình phác thảo hình bình hành cơ bản. Giữa những tiếng rít và thịch, như một chiếc máy quét MRI* của bệnh viện, tia laze bắt đầu đường cắt. Cậu thường phải dừng tay. Sau khoảng một giờ, cậu lấy viên đá đang cắt dở ra, lau sạch và đặt lại nó trên một ống cố định mới, ở một góc khác. Lại tiếp tục cắt. Thêm một lần dừng - để quệt mồ hôi trên mặt và hai bàn tay - và trở lại với nhiệm vụ. Lại thêm một lần đặt viên đá kiểu khác. Khoảng nửa giờ sau, hoạt động cắt và tách ban đầu đã hoàn thành. Viên kim cương đã có dáng một hình bình hành.

MRI là viết tắt của Magnetic Resonance Imaging - Chụp cộng hưởng từ

Vimal lấy nó ra và lau sạch xi măng trên mặt, nghiên cứu nó qua kính lúp. Phải, tốt rồi.

Giờ là lúc đánh bóng, cắt giác kim cương trên viên đá. Nhiệm vụ của Vimal, như tất cả các nghệ nhân kim cương khác, là tối đa hóa ba chỉ tiêu chất lượng cốt lõi của kim cương: độ sáng (sự hắt sáng khi bạn nhìn thẳng xuống viên đá), hào quang (những tông màu cầu vồng phản chiếu ở cạnh kim cương) và sự lấp lánh (những vệt sáng phát ra từ viên đá khi nó được di chuyển).

Vimal ngồi trên chiếc ghế đẩu trước bàn đánh bóng, vốn là một cái bàn vuông rộng khoảng một mét hai, đặt bên trên là bàn xoay scaife - một mặt đĩa bằng sắt nằm ngang có thể xoay ở tốc độ 3000 vòng/phút, các thợ cắt sẽ đưa viên kim cương mài vào vòng sắt này để tạo các mặt giác. Trên tường có cả một cái kệ để các thanh cố định khác nhau - chính là phần giáp để giữ chắc viên kim cương cho quy trình mài này.

Vimal chọn một thanh và đặt viên đá lên trên nó. Rồi cậu khởi động bàn xoay, nó to gần bằng chiếc máy phát đĩa LP cũ mà cha cậu vẫn còn giữ. Dầu, có trộn với bột kim cương, được bôi lên bàn xoay, hai chân trụ của thanh cố định đặt trên bàn làm việc, cậu bắt đầu ấn viên kim cương xuống mặt bàn xoay trong một hai giây, vừa làm vừa nhấc lên để theo dõi quá trình qua một chiếc kính lúp, và tiếp tục mài. Dần dần các mặt giác xuất hiện, đầu tiên là ở phần đai - bên cạnh - rồi đến mặt vương miện và mặt chóp, phần đỉnh và đáy của một viên kim cương.

Mùi dầu ấm - dầu ô liu - sộc lên mặt cậu. Giây phút này, toàn bộ vũ trụ không còn gì ngoài viên đá này. Không còn Adeela, không còn em trai Sunny, mẹ hay cha cậu, không còn ông Jatin Patel tội nghiệp. Không còn cả những bức tượng của cậu ở nhà, Ngọn sóng hay Ẩn giấu nữa.

Cậu không suy nghĩ về những tên giết người đang tìm kiếm mình.

Chỉ có viên kim cương này và linh hồn đang dần thành hình của nó chiếm lấy tâm trí cậu.

Khẽ chạm viên đá trên bàn xoay scaife trong một phần giây, nhấc lên, quan sát…

Một lần nữa, một lần nữa, một lần nữa.

Dầu nhỏ giọt, bàn xoay rít lên, những phần nhỏ tí hon của viên đá lẫn vào lớp dầu bôi trơn.

Nghệ thuật mài cắt kim cương chính là việc kháng cự lại ham muốn gây nghiện khi đánh bóng nó quá nhiều. Vì vậy - một tiếng sau hay hai mươi giờ hay mười phút sau; chính cậu cũng không nói được - Vimal Lahori biết rằng công việc đã hoàn thành. Cậu tắt bàn xoay và nó dần trở về trạng thái đứng yên. Cậu ngồi lùi lại. Thở dốc, giật mình ngạc nhiên. Bốn thợ cắt khác đã lặng lẽ rời bàn làm việc của mình và tụ lại sau lưng Vimal để nhìn cậu cắt hình bình hành. Họ đang chụm đầu sát lại. Cậu đã hoàn toàn không nhận ra họ.

Một người tự giới thiệu là Andy hỏi, “Tôi cầm được không?” trong lúc giơ lòng bàn tay ra.

Vimal đưa nó cho anh ta. Andy gạt kính lúp xuống ngắm nghía. “Cậu đã thêm một mặt giác nữa trên phần vương miện. Tôi chẳng nghĩ ra được. Góc bao nhiêu độ vậy?”

“Bảy độ.”

Andy chuyền tay. Những người khác cũng cười và quan sát nó qua kính lúp của họ. Hình ảnh những gương mặt kinh ngạc, gần như tôn kính giống hệt nhau của họ trông rất hài hước.

“Luộc đi,” một người khác nói.

Vimal mang viên đá tới bàn rửa, ở đó cậu luộc nó trong axit để loại bỏ xi măng, dầu, bụi và các vật chất khác bám vào viên kim cương.

Đây có thể là khoảng thời gian rất căng thẳng. Bạn có thể nghĩ là viên đá của mình đã được cắt hoàn hảo - chỉ đến lúc này mới phát hiện ra xi măng hay dầu đã che mất một lỗi lầm nào đó. Vimal thì không bao giờ lo ngại về điều này. Ồ, trong khoảng tám năm cắt kim cương của mình, cậu đã từng phạm lỗi. Đã làm hỏng vài viên đá (và bị ông Patel hay cha cậu quát mắng). Nhưng cậu sẽ biết ngay lập tức khi việc cưa xẻ hoặc đánh bóng có trục trặc gì. Viên đá này không có một lỗi nào hết. Nó hoàn hảo hết mức có thể. Các lỗi tệ nhất nằm ở những phần đá đã bị cắt bỏ (còn phần lỗi ở lại nằm ở lõi của viên kim cương và vô hình trước con mắt của cả những người tinh tường nhất). Các mặt giác đều sắc bén và đối xứng. Các tiêu chí về độ sáng, hào quang và lấp lánh đều hoàn hảo.

Cậu cầm viên đá hoàn chỉnh bằng chiếc nhíp gắp và nhìn khắp lượt nó một lần nữa - lần này không phải để đánh giá mà chỉ đơn giản là ngưỡng mộ nó.

Vimal Lahori đã khám phá và giải thoát linh hồn của viên đá này.

Trong lúc ngắm viên đá thành phẩm, chú ý đến màu sắc phản chiếu và ánh sáng trắng từ nó, cậu bỗng đau buồn khôn xiết vì ông Patel đã không còn sống để chứng kiến thành quả của cậu.

Đúng lúc ấy, ông Nouri bước vào xưởng - hai thợ cắt đã đi tìm ông ta. Người đàn ông bụng phệ với nước da tai tái mỉm cười với Vimal và đón cái nhíp từ tay cậu. Ông ta hạ kính lúp xuống xem xét. Ông lẩm bẩm điều gì bằng tiếng Hindi, một ngôn ngữ Vimal không rành. Khuôn mặt ông ta tỏ ra kinh ngạc.

“Cậu đã không mài phẳng mặt sau.” Phần cuối cùng của chóp nón. Chúng thường là các mặt phẳng bo tròn để tạo ra viên đá chắc chắn hơn, ít nguy cơ bị mẻ hơn. Mặc dù vậy, mặt sau phẳng cũng thường làm viên kim cương tối đi. (Vimal tin rằng viên đá Koh-i-Noor lừng danh đã bị hủy hoại khi người ta cắt lại nó theo lệnh của Hoàng tử Albert, chồng Nữ hoàng Victoria hồi thế kỉ mười chín; mặt sau rộng và phẳng của nó đã làm mờ đi viên đá, nếu không hẳn nó đã tỏa sáng huy hoàng.)

“Không.”

Cậu chờ đợi một sự phản đối với quyết định kém thực tế của cậu.

Nhưng ông Nouri chỉ nói hổn hển. “Lựa chọn cực sáng suốt. Nhìn vào ánh sáng mà xem. Nhìn mà xem! Vị khách hàng chết tiệt nào đấy - dù đó có là ai đi nữa - sẽ phải cẩn thận hơn thôi. Họ phải sống chung với nó thôi.” Ông nheo mắt. “Và thêm một mặt giác nữa trên vương miện.”

“Việc đó là cần thiết.”

“Tất nhiên là thế rồi. Đúng, đúng. Chúa tôi ơi, Vimal. Cậu đã làm được một việc tuyệt vời làm sao!”

Nhưng Vimal không hứng thú, cũng chẳng có thời gian nghe khen. Cậu phải đi và đi ngay bây giờ.

“Cháu phải đi. Nào, ông đã bảo hai ngàn rưỡi.”

“Không.”

Vimal cứng người.

“Ba ngàn.”

Cả hai đều cười.

Chừng đó tiền đủ để đưa cậu ra khỏi thành phố. Nếu cậu sống tằn tiện thì có thể kéo dài đến khi tìm được một việc làm, một việc khiêm tốn, vụn vặt - có lẽ tại trường đại học nào đó có các môn nghệ thuật. Kể cả lao công hay quét dọn trong căng tin cũng được. Cậu đã cảm nhận được hơi ấm đầu tiên của niềm vui đang đến, niềm vui cậu đã không có từ bao lâu nay.

Người đàn ông đặt viên kim cương vào mảnh giấy của nó và gập lại, đút nó vào túi áo ngực của mình. “Ta sẽ đi lấy tiền cho cậu.” Ông ta bước ra khỏi xưởng, vào trong văn phòng của mình.

Vimal bước đến bồn rửa mặt ở góc phòng để rửa ráy; mài đá là công việc bẩn thỉu. Khi cậu đi qua chỗ những người khác, tất cả đều nhìn cậu với những biểu hiện ngưỡng mộ và kinh ngạc khác nhau. Cậu không thích thế. Bất kì điều gì củng cố mối liên hệ của cậu với ngành cắt kim cương đều để lại dư vị khó chịu. Cậu rửa tay, và trong lúc những người khác về bàn làm việc, Vimal đi bộ ra cửa, bước vào văn phòng.

Ông Nouri đang nhét tiền mặt vào một cái phong bì. Ông đang đưa nó ra cho Vimal thì cánh cửa dẫn ra cầu thang mở ra và hai bóng người bước vào.

Vimal há hốc miệng, tuyệt vọng, đau đớn. Cậu đang nhìn thấy Deepro Lahori. Cha cậu. Đi cùng ông là Bassam Nouri; chàng trai trẻ đậm người cúi gằm mặt.

Không, không…

“Bố. Con…”

Thấp lùn, nước da xám xịt, cha cậu dậm bước giận dữ.

“Deepro,” ông Nouri vừa chào vừa cau mày bối rối.

Cha cậu nhìn phong bì. “Tiền của con trai tôi phải không?”

“Phải, nhưng…”

Cha cậu giật nó khỏi tay người đàn ông. “Tôi sẽ giữ hộ cho nó. Giờ nó không có trách nhiệm.” Quay sang Vimal, ông quát, “Mày về nhà. Ngay bây giờ.”

Ông Nouri hiểu ra là lúc nãy Vimal đã không hoàn toàn thành thật. Ông nói với Vimal, “Ông ấy không biết hả? Cậu đã nói dối?”

“Cháu xin lỗi.”

Rồi cha cậu đi đến mắc áo. Ông thò tay vào túi áo trong của con trai và cầm chiếc ví lên. Cả cái đó lẫn phong bì chứa chỗ tiền mặt kia đều biến mất trong áo khoác của chính ông.

Giờ thì câu trả lời cho sự phản bội này đã rõ ràng. Cha cậu gật đầu với Bassam, một cái nhìn mang ơn. Vậy là cha cậu đã đề nghị thưởng cho bất kì ai trong cộng đồng của họ trông thấy hay nghe thấy về Vimal.

Vimal tức điên, bị giằng xé giữa mong muốn gào thét và khóc lóc.

Cậu quay ánh mắt lạnh lùng sang Bassam, cậu ta nhìn đi chỗ khác và lẩm bẩm, “Ông ấy là cha cậu. Hãy tôn trọng ông ấy.”

Vimal tự hỏi cái giá cho đầu cậu là bao nhiêu. Trong tâm trạng bạo lực, Vimal đột nhiên quay sang chỗ cha mình. Ông già chỉ cao hơn con trai ba phân và vai lại không rộng bằng, cũng không khỏe bằng cậu. Hình ảnh cậu đẩy ngã ông ấy, lục túi ông lấy ví và tiền mặt rồi lao nhanh ra cửa hiện ra trong đầu cậu.

Nhưng nó chỉ là một ảo ảnh thoáng qua như đám bụi kim cương mà thôi.

“Mày về nhà.”

Cứ như còn có lựa chọn nào khác vậy.

Vimal đi bộ từ từ ra cửa, cha cậu đi đằng sau, nói nghiêm khắc, “Con trai, ta làm điều này vì nó tốt nhất cho con. Con hiểu đúng không, ta hi vọng như vậy.”