mười bảy

Hàng đoàn xe nhà binh chở đầy lính kéo vào đô thành giữa buổi trưa. Lính trên xe ào ào nhảy xuống đường. Phút chốc các địa điểm trọng yếu của chính phủ Ngô Đình Diệm bị bao vây.

Lúc đó giữa giờ tan sở, trời nắng chang chang. Dân chúng đô thành ngơ ngác không hiểu chuyện gì. Những người lính cầm súng nấp ở các gốc cây la hét, xua đuổi đám người hiếu kỳ:

- Đi về nhà hết, bỏ mạng hết trơn bây giờ.

Dân chúng trở về nhà trong thái độ ngơ ngác, họ hỏi nhau:

- Cái gì vậy?

- Không biết, hình như một mẻ lưới chót!

Những cánh quân tiến dần về phía trung tâm đô thành. Khoảng hai ba giờ chiều, một số dân chúng phong phanh biết là cuộc đảo chánh của quân đội để lật đổ độc tài Ngô Đình Diệm.

Miệng truyền miệng, người người túa ra đường theo dõi tin tức. Trên trời hai chiếc Skyraider lượn vòng. Đài phát thanh bị chiếm đóng. Quân đội chính thức loan tin đảo chánh.

Vẫn chưa có một tiếng súng nổ. Tất cả những máy thâu thanh ở các nhà tư gia mở oang oang, họ không còn ngán công an mật vụ. Đường phố mỗi lúc một đông người hơn.

Có tin quân đội đã chiếm được Nha Tổng Giám đốc C.S.C.A. Các sinh viên học sinh đã được phóng thích. Tiếng hoan hô vang dội khắp nơi. Một vài nhóm người toan tổ chức biểu tình ủng hộ lực lượng quân đội, bị cản lại.

Một vị đại úy khuyên nhủ:

- Hãy khoan biểu tình, chúng ta phải hạ xong độc tài Ngô Đình Diệm đã.

Trời sẫm tối.. Lữ đoàn phòng vệ Tổng Thống phủ rút lần về cố thủ quanh dinh Gia Long. Thông cáo chính thức của lực lượng Cách mạng được phổ biến qua đài phát thanh hẹn giờ cho anh em Diệm Nhu đầu hàng.

Trời sụp tối đường phố vẫn có một số thường dân đi lại, mặc dầu lực lượng cách mạng đã lên tiếng khuyên nhủ đồng bào trở về nhà. Cái háo hức dậy lên trong tất cả mọi người dân.

Tiếng súng bắt đầu nổ lác đác ở một vài nơi. Đầu tiên súng nổ ở mạn Tân Sơn Nhất, kế đến máy bay oanh kích một tàu Hải quân ngoài bến Bạch Đằng. Binh sĩ thuộc Lữ đoàn liên binh phòng vệ Tổng Thống câu bích kích pháo vào trường Pétrus Ký, nơi lực lượng cách mạng đóng quân.

Bảy giờ tối, súng nổ ran vào Dinh Gia Long. Những quả đạn câu đỏ trời bay qua những nóc nhà trong đô thành. Vẫn có những bóng người hiếu kỳ đi men dưới những hàng hiên.

Đồng bào không ai ngủ nổi, họ châu đầu vào máy phóng thanh, leo lên nóc nhà, trên cửa sổ lầu ngó xuống. Những tiếng reo hò từ các cửa sổ vang lên trong đêm:

- Đồng bào ơi, các tướng lãnh đã cùng nhau lật độc tài.

Người ta túa ra đường khi tiếng súng ngớt dần. Tin chiến thắng loan truyền nhanh chóng. Lực lượng cách mạng đã chiếm được dinh Gia Long.

Người ta hỏi nhau:

- Anh em Nhu Diệm bị bắt chưa?

Họ chạy đi dò tin tức nghe ngóng tin phát thanh. Cuối cùng đài phát thanh loan tin: Diệm Nhu đã trốn thoát khỏi dinh Gia Long. Một nguồn tin vịt tung ra: Diệm Nhu trốn bằng một trong bảy đường hầm đào thông suốt từ dinh Độc Lập sang dinh Gia Long và ra ngoại ô.

Trời sáng rõ, dân chúng lũ lượt kéo lên dinh Gia Long.

Quân đội tràn ngập trong dinh, dấu vết cuộc ác chiến đêm qua là cảnh tượng đổ nát, tường bị đạn bắn nát bấy. Một số dân chúng leo qua rào sắt vào trong dinh. Nắng lên, tiếng reo hò vang dội.

Những biểu ngữ đả đảo độc tài Nhu Diệm, xử tử Nhu Diệm vang lên. Những lá cờ vàng ba sọc đỏ tự động được kéo lên.

Bánh trái, cà-phê thuốc lá của đồng bào từ các nơi ùn ùn mang đến khao thưởng binh sĩ.

Trung sĩ Tuyển đứng gác ở đầu đường Lê Thánh Tôn, phía tòa Đô Chính, bên cạnh một bức tường đổ nát. Một bà già ôm chầm lấy chàng:

- Con ơi! Mẹ cám ơn con, con đánh nhau suốt đêm chắc mệt lắm. Con ăn đi, uống đi...

Tuyển nổi gai ốc khắp người, tự nhiên Tuyển không giữ nổi nước mắt mình. Nước mắt chan hòa trên khuôn mặt nát sẹo. Tuyển khóc sung sướng, lần đầu tiên trong đời chàng được khóc sung sướng.

Xung quanh chàng tất cả mọi người đều biểu lộ lòng vui sướng bằng những giọt nước mắt. Quà cáp ê hề trước mặt Tuyển.

Một thiếu nữ mặc áo dài trắng đến trước mặt Tuyển đưa chai nước cam:

- Anh uống với em một miếng.

Vòng tay nàng đánh đu trên cổ Tuyển. Nàng cũng nước mắt chan hòa, bàn tay nuột nà của nàng sờ soạng lên những vết sẹo trên mặt Tuyển:

- Tội nghiệp anh, chắc anh bị thương phải không?

Tuyển vừa tủi nhục vừa sung sướng. Chàng không biết phải trả lời sao. Vết sẹo trên mặt chàng là dấu tích của một sự nhục nhã trong đời binh nghiệp. Tuyển không thể quên, không bao giờ quên.

Thấy Tuyển không trả lời, người con gái nói:

- Anh hiền quá, vậy mà đánh giặc một cây!

Bọn con nít bao quanh Tuyển hau háu nghe chuyện:

- Anh, anh kể lại trận đánh đêm qua cho tụi em nghe đi, tấn công vào dinh Gia Long ra sao?

Một thanh niên mời Tuyển điếu thuốc lá. Trong đời Tuyển chưa bao giờ được hưởng những giây phút hãnh diện như hôm nay.

Tuyển nhớ đến những vòng hoa sau mỗi lần thắng trận trở về, những thiếu nữ gượng gạo choàng lên cổ chàng.

Hôm nay không cần phải có những vòng hoa, hôm nay chỉ có nắng vàng, những ánh mắt nhìn, vòng tay thân ái, những giọt lệ.

Tuyển thấy sung sướng, gấp trăm ngàn lần người ta tặng hoa, gắn huy chương vào ngực chàng. Nhĩng đôi mắt thơ ngây ngước nhìn Tuyển. Chúng cười nói, hỏi han đủ chuyện. Chúng sờ vào khẩu súng.

- Anh bắn một băng đi!

- Đâu được!

- Bắn lên trời đâu có chết chóc ai!

Tuyển chiều đám trẻ, chàng lên qui-lát súng, chĩa súng lên trời bấm cò. Đạn nổ vang trời trong tiếng reo hò của trẻ nhỏ. Súng bắn chỉ thiên khắp nơi. Khẩu đại liên trên nóc xe tăng cũng cao hứng khạc đạn lên trời làm lá cây rụng rào rào. Tiếng reo hò tràn ngập thành phố.

Ánh nắng bừng lên, rạng rỡ trên thành phố. Mặc dầu đã có lệnh khuyên nhủ đồng bào không nên biểu tình, nhưng những tốp thanh niên vẫn tự động gây những cuộc biểu tình để hoan hô cách mạng.

Từng tốp thanh niên tay cầm cờ, biểu ngữ chạy khắp thành phố. Bỗng một thanh niên leo lên một bực thềm cao hò hét:

- Đồng bào thân mến. Cách Mạng lật đổ chế độ độc tài Nhu Diệm đã thành công, đó là công lao của toàn dân. Anh em Nhu Diệm đã bị Cách Mạng giết chết sáng nay, nhưng tay chân của họ vẫn còn, chúng ta là thanh niên trưởng thành trong chiến tranh, trong Cách Mạng. Chúng ta phải có nhiệm vụ thanh toán hết vây cánh của Nhu Diệm, những tên cần lao, những tên kinh tài của chúng. Chúng vẫn sống nhan nhản trên đất nước này và chúng đang ký kiến nghị ủng hộ Cách Mạng.

Đám đông bị thu hút vì lời lẽ hùng hồn của chàng thanh niên. Mồ hôi bóng loáng trên khuôn mặt chàng. Chàng giơ tay lên:

- Đả đảo bọn cần lao! Đả đảo!

Người mỗi lúc kéo đến một đông. Vẫn bằng giọng hùng hồn, chàng thanh niên thuyết phục đám đông:

- Những tên cần lao, sâu dân mọt nước chưa thể trốn khỏi đất nước này, chúng sẽ tung tiền ra để chuộc mạng sống, không chừng chúng sẽ lại ăn trên ngồi trốc chúng ta, tiếp tục hút máu hút mủ chúng ta. Ôi mẹ Việt Nam đau thương...

Ngưrời thanh niên vỗ ngực mình:

- Tôi là một sinh viên Phật Tử bị bè lũ Nhu Diệm bắt và mới được Cách Mạng giải phóng sáng nay, biết mặt những tên khuyển mã của Nhu Diệm, tên mật vụ đội lốt người lương thiện bắt bớ sinh viên học sinh. Đồng bào hãy chặn tất cả những xe taxi có sơn đỏ đốt, chính chúng là những tên chó săn chỉ điểm.

Đám đông nhất loạt nhìn ra đường, rồi ào ào chặn những chiếc taxi.

Ba Choát tay cầm cờ chạy khắp các đường phố. Sau lưng hắn hàng đoàn thanh niên chạy theo hoan hô và đả đảo rầm rĩ. Ở một vài nơi lửa đã bốc lên.

Ba Choát bỗng hô:

- Chặn chiếc xe xích lô kia lại, mật vụ!

Sau tiếng hô của Ba Choát, đám thanh niên ào ào quanh chiếc xe. Gã tài xế xích lô vội bỏ xe chạy, số người chạy theo thoi đạp tưng bừng. Gã tài xế ôm đầu lạy van:

- Lạy các ông, tôi không phải mật vụ.

- Không phải mật vụ sao vành bánh xe mầy sơn đỏ

Gãi tài xế khóc hưng hức. Ba Choát co chân đạp một cái:

- Tao tha cho mầy, anh em đốt chiếc xe.

Chiếc xe bị đám đông lật đổ lăn kềnh ra đường. Một que diêm bật lên, ném vào vũng xăng. Lửa bốc lên, cháy hừng hực. Đám đông hò reo, người tài xế khóc ngất:

- Trời ơi, cả nhà tôi có chiếc xe để sống, các người tàn ác quá l

Ba Choát cầm cán cờ thọc vào ngực hắn:

- Mầy không câm miệng chết mẹ bây giờ.

Mặt Ba Choát bỗng sắt lại, hắn nhìn đám đông, sức mạnh như nước vỡ hờ. Chỉ cần một tiếng hô, đám đông bị thu hút như sắt đá nam châm. Ba Choát chợt nghĩ đến mối thù của mình, con mẹ chủ tiệm Kim Hoàn đã ăn không chiếc cà rá hột xoàn của mình hồi trước, và đút Ba Choát vào tù ngót hai năm trời. Lòng căm hờn càng lúc càng lớn trong đầu hắn.

Sau khi đám đông đốt cháy tiêu chiếc xe, họ không biết làm gì nữa. Máu nóng vẫn còn ứ trong đầu, trong ngực họ.

Ba Choát phất cao ngọn cờ hô:

- Việt Nam độc lập muôn năm!

- Muôn năm!

Tiếng hô vang rền. Ba Choát leo lên chiếc ghế đá ở bùng binh chợ Bến Thành, nói lớn:

- Đồng bào ai muốn theo tôi đốt nhà tay sai kinh tài của mụ Nhu?

Hàng trăm cánh tay giơ cao:

- Giết nó!

Tiếng hô vang dội. Ba Choát bèn dẫn đầu bọn lâu la đi về phía Chợ Cũ. Ba Choát không thể nào quên được sự nhục nhã của mình, hắn lầm bầm trong miệng, mầy sẽ chết về tay tao. Ba Choát phất cao ngọn cờ, hò hét, lôi kéo đám đông.

Hắn vừa đi vừa kể tội khổ chủ:

- Mụ ta là đứa kinh tài đắc lực nhất của mụ Nhu. Mụ đã từng bóc lột đồng bào ở khu này, chính tôi là nạn nhân, mụ kêu lính bắt bỏ tù tôi...

Ba Choát dừng lại trước cử tiệm Kim hoàn. Cửa sắt đóng kín. Ba Choát dọng cán cờ rầm rầm vào cửa:

- Mở cửa!

Bỗng đám đông la rầm vì thấy có người đứng trên bao lơn nhìn xuống:

- Nó kia, nó kia!

Bóng người vội thụt vào trong. Bọn lỏi tì lượm gạch đá ném rào rào lên lầu. Ba Choát ra hiệu cho mọi người, gạch đá ngừng ném. Ba Choát ngửa cổ nhìn lên ban-công dõng dạc:

- Chú nhà đâu, xuống đây biểu!

Ba Choát không chờ chủ nhà ra, và hắn biết chủ cũng không dám ra, hắn hò hét, chửi bới, kết tội cần lao kinh tài cho chủ nhà. Cuối cùng hắn hô hào phá cửa để xông vào nhà.

Cánh cửa sắt bị làn sóng người xô dồn đập bật tung. Đám đông ùa vào như nước vỡ bờ.

Trong nháy mắt căn nhà trở nên tan hoang, các tủ kính bị đập vỡ tan nát. Chủ nhà phải leo qua tường chạy tháo thân.

Lửa bắt đầu nổi lên.

Đám đông kéo ra ngoài, trên tay mỗi người đều mang theo một món đồ đáng giá. Kẻ chậm chân đành bê chiếc ghế. Riêng Ba Choát vác theo cái quạt máy đứng hiệu Marelli. Họ vác đồ chạy ngờ ngờ ngoài đường. Lá quốc kỳ không ai buồn cầm lên.

Cái nắng mỗi lúc một gay gắt hơn, ngoài đường phố vẫn vang rầm tiếng hoan bô đả đảo.

Tòa báo Tiếng Chuông bị đốt phá, kế đến tòa báo Saigon Mới.

Buổi chiều Ba Choát mệt phờ người, hắn kéo theo một lũ lâu la vào quán cà-phê Ba Tầu đường Bùi Viện. Ba Choát ngồi dựa lưng vào tường phanh ngực áo:

-Đ.m. mệt quá! Mệt mà vui!

Bọn lỏi tì ngồi kín mấy bàn vừa ăn vừa đấu láo.

Một thằng lên tiếng:

- Anh Ba giỏi thiệt, vừa ra khỏi tù đã đớp bạc liền!

Ba Choát câng câng:

- Tao mà mầy, đm. ở tù khổ đ... chịu được, mình không lợi dụng thời cơ lúc này thì còn chờ lúc nào.

Hắn cười khà khà, dốc ngược chai 33 uống ừng ực. Rượu tràn ra mép hắn, chảy xuống ngực. Bỗng Ba Choát, trợn mắt nhìn lên tường, đặt chai bia 33 xuống bàn:

- Chủ quán đâu?

Gã Tầu bụng phệ đứng ở sau quầy vội lên tiếng:

- Dạ!

Ba Choát hất hàm:

- Chú là mật vụ của độc tài Nhu Diệm phải không?

Gã Ba Tầu tái_mặt:

- Dạ đâu có!

Ba Choát hất hàm chỉ chiếc hình Ngô Tổng Thống lộng kiếng còn treo trên tường:

- Chú còn treo hình tên độc tài chi vậy?

Gã Ba Tầu hốt hoảng:

- Ngộ quên, ngộ ủng hộ Cách Mạng mà!

- Đả đảo Ba Tầu mật vụ!

Bọn lâu la được thể làm dữ. Một thằng đứng lên ghế giật chiếc hình xuống, ném trên mặt đất. Chúng nó dày xéo lên trên tấm hình xé tan nát.

Gã Ba Tầu chủ quán mặt cắt không còn giọt máu, luôn miệng van xin:

- Ngộ không phải mật vụ.

Ba Choát ngồi phanh ngực áo uống rượu, cười khà khà, hù:

- Thiệt chú không phải là mật vụ chớ?

- Dạ thiệt!

- Ai bảo đảm cho chú?

- Pà con lối xóm, piết tui là người làm ăn.

Ba Choát nheo mắt:

- Biết điều thì đối đãi với anh em cách mạng đàng hoàng, nếu không chú hết buôn bán

Gã Ba Tầu toét miệng ra cười

- Dạ...

Ba Choát ra hiệu cho đàn em:

- Chúng mầy có thể ăn uống thả ga, kêu đồ nhậu đi!

- Một két la-de.

- Thịt bò bít-tết!

Gã ba Tầu vào bếp còn ngoái cổ lại

- Có ngay!

Gã đặt cái chảo lớn lên bếp lửa:

- Tỉu nà ma cái nị!

Gã đằng hắng ho một tiếng, khạc một một bãi đàm vào chảo rồi cho thịt bò vào xào. Năm phút sau gã bưng một đĩa thịt bò xào cải to tổ bó ra đặt lên bàn hai tay xoa tít vào nhau, cười khà khà:

- Ngộ ủng hộ cái cách mạng đĩa thịt bò xào cải ngon nhất.

Ba Choát gắp một miếng đút vô miệng nhai ngon lành. Bọn lâu la ăn uống như điên, xong xuôi chúng hỏi nhau:

- Bây giờ mình đi đâu?

- Lên chùa thăm các thầy.