Chương 9 SỰ TRỞ LẠI ĐƯỢC CHỜ ĐỢI TỪ LÂU

Đêm đổ xuống Mayantuyacu và rừng tràn ngập sự sống. Lũ dơi bay ra từ nơi trú ngụ, xuyên qua bóng đêm với những cú chao liệng ngoạn mục. Ếch nhái và lũ côn trùng cùng xướng lên những bài ca. Lũ nhện mắt sáng như những giọt sương khi bò qua rừng rậm. Trên tất cả, hiện ra sinh động ngay cả trong bóng đêm là dòng sông – tiếng gầm gào dữ dội, lấp đầy không khí đêm mát mẻ với những đám mây cuồn cuộn.

Vòng quay của máy phát điện ngắt quãng bản hợp xướng đêm và lấn át những tiếng động tự nhiên. Những bóng đèn chớp nháy sáng lên trong maloca – ngôi nhà dài, rộng truyền thống Amazon ở giữa làng Mayantuyacu.

Tháng 7 năm 2012, tôi trở lại rừng sau tám tháng ở Dallas. Thu xếp chuyến thực địa này là một cuộc chiến khó khăn. Hội đồng tiến sĩ của tôi lo ngại rằng Sông Sôi sẽ khiến tôi xao lãng. “Anh đã đi rất xa trong công việc lập bản đồ địa nhiệt” – một thành viên hội đồng nói với tôi – “tạm ngưng nó để nghiên cứu về dòng sông này, có thể phải mất nhiều năm nghiên cứu nữa để làm cho đúng, có vẻ là một ý tưởng tồi.”

May mắn thay, người đứng đầu hội đồng không ngại để tôi mắc lỗi – điều tôi sẽ mãi biết ơn – và tôi đã có được sự cho phép cần thiết. Nhưng ở thời điểm đó, thời gian là quá ngắn để tôi có thể xin được số tiền tài trợ mà mình hi vọng. Tôi đập chú lợn đất tiết kiệm để tự mua dụng cụ cần thiết và đổi số dặm thưởng của người bay thường xuyên thành tiền để quay trở lại dòng sông.

Sau một ngày dài đi rừng, đội nghiên cứu tình nguyện tạp pí lù gồm tám thành viên ngồi thành một vòng tròn trên sàn gỗ của maloca. Trong đội, chúng tôi có hai nhà nhà địa chất học, một nhà làm phim, một sinh viên kiến trúc, một họa sĩ thiết kế trò chơi điện tử, một huấn luyện viên chim săn mồi, một nhà quảng cáo và một giáo viên tiểu học. Trước đó, không ai ngoài tôi từng tới rừng Amazon, cả nhóm xôn xao phấn khích trong lúc những người khác so sánh với những trải nghiệm trước đó của mình.

“Nơi này đẹp hơn em tưởng tượng!” vợ tôi, Sofía, thốt lên, nàng vừa hoàn thành chương trình thạc sĩ quảng cáo tại SMU.

Em họ Poncho của tôi, một họa sĩ thiết kế trò chơi điện tử, cũng đồng ý. “Những bức ảnh thật tuyệt vời, nhưng tận mắt thấy nó – ái chà.”

“Nó giống như bối cảnh một bộ phim vậy,” Carols nói, anh làm việc trong một trung tâm cứu hộ các loài chim săn mồi.

“Điều ấn tượng nhất chính là kích thước dòng sông,” Maria thốt lên, cô là nhà địa chất học duy nhất còn lại trong nhóm. “Tôi đã thấy suối nước nóng ở khắp nơi, nhưng một thứ gì đó lớn như thế này – thật khó hiểu làm thế nào lại có nhiều nước nóng ở đây đến vậy.”

“Tôi vẫn không thể tin nổi bây giờ, ngài pháp sư lại có một website”, nhà làm phim Peter nói. “Điều tiếp theo anh nên biết là ông ấy sẽ có Facebook nữa.”

“Và thứ họ yêu cầu chúng ta mang từ Lima tới là hộp bánh rán vòng tẩm đường”, chàng sinh viên kiến trúc Basil, em trai của Peter, tiếp lời.

Whitney, cô giáo viên tiểu học, nói: “Cảm ơn vì cậu đã cho phép chúng tôi tham gia.”

Trong khi cả nhóm ngồi nói chuyện vu vơ, tôi chợt nhận ra máy phát điện chỉ chạy khoảng hai giờ mỗi đêm. Sau khi tập trung sự chú ý của cả nhóm, tôi đi sâu vào những công việc chúng tôi sẽ làm ở đây.

“Tháng tới, chúng ta sẽ ở trong rừng, cố gắng tìm hiểu làm thế nào dòng sông sôi – hoặc gần sôi - này có thể tồn tại cách trung tâm núi lửa hoạt động gần nhất hơn bốn trăm dặm*. Có ba giả thuyết chính:

* 643,7 kilomet.

Thứ nhất, dòng sông có liên quan tới hệ thống mắc-ma. Tại thời điểm này, tôi nghĩ chúng ta có thể loại trừ khả năng đó: đây là khu vực đã được nghiên cứu địa chất cực kỳ kỹ lưỡng và không có bất cứ ghi chép về bất cứ núi lửa hay mắc-ma nào. Hơn nữa, phân tích mẫu nước năm 2011 chỉ ra rằng nước sông là nước mặt – chúng có thành phần hóa học giống nước rơi xuống trái đất khi có mưa hoặc tuyết. Nhưng tôi đã lấy những mẫu nước đó vào đỉnh điểm mùa mưa và điều này có thể ảnh hưởng tới kết quả. Đó là lý do chúng ta ở đây vào đỉnh điểm mùa khô – để lấy mẫu nước địa nhiệt “tinh khiết” nhất có thể.

Giả thuyết thứ hai – điều khiến cho cuộc khám phá này thật thú vị – dòng sông là kết quả của một hệ thống thủy nhiệt lớn bất thường, nơi nước thấm sâu vào lòng đất và nóng lên trước khi chảy tới bề mặt Trái đất. Nó là hiện tượng xảy ra thường xuyên nhưng với nhiệt độ và khối lượng nước nóng khổng lồ này thì tốc độ đó phải cực lớn. Chúng ta có thể đang nói tới vùng lớn nhất, hoặc ít nhất cũng là một trong những vùng lớn nhất, của đặc trưng bề mặt địa nhiệt lục địa không núi lửa trên thế giới. Điều này, bản thân nó đã thật thú vị, nhưng hiểu biết về hệ thống này có thể còn đưa lại kết quả quan trọng hơn.”

Cả nhóm nhìn tôi, vẻ bối rồi, trừ Maria, mỉm cười, gật đầu. Cô biết tôi sắp nói gì.

“Nơi này rất linh thiêng và không bao giờ nên khai thác,” tôi bắt đầu chậm rãi, “nhưng nó rất giá trị để xét xem liệu quá trình tương tự tạo ra Sông Sôi cũng có thể tạo ra các hệ thống địa nhiệt khác, chôn sâu dưới lòng đất ở các phần khác của Amazon. Nếu những hệ thống đó có thể được khai thác lấy năng lượng địa nhiệt, chúng cũng có thể giúp phát triển các thành phố trong khu vực rừng Amazon như Pucallpa, giảm tác động môi trường cũng như cung cấp công ăn việc làm.”

“Xin nhắc lại, con sông này không bao giờ nên được khai thác,” tôi lặp lại “nhưng hiểu xem nó hoạt động như thế nào có thể giúp chúng ta tìm thấy sự cân bằng giữa tiêu chuẩn sống hiện đại và thế giới tự nhiên một cách lý tưởng.”

Cuối cùng, giả thuyết thứ ba. Tôi hạ thấp giọng hơn nữa: “Trong trường hợp xấu nhất, dòng sông không phải tự nhiên. Nó có thể là kết quả của một tai nạn mỏ dầu.”

“Còn các truyền thuyết thì sao?” Whitney hỏi.

“Các truyền thuyết có thể xuất hiện muộn hơn,” tôi nói. “Không hiếm các đặc tính bất thường được gắn cho một vai trò quan trọng từ trước khi được phát hiện. Sông Sôi chưa được nhắc tới trong bất cứ nghiên cứu nào tôi có thể tìm thấy. Khu vực này đã được phát hiện và phát triển khoảng tám chục năm. Vậy còn vấn đề ai cũng biết nhưng không muốn nhắc tới: tại sao trước đây nó lại không được nhận diện?”

“Có một nghiên cứu có thể là chìa khóa cho câu hỏi này, nhưng tôi chưa thể tìm thấy nó ở bất cứ đâu – nghiên cứu của Moran năm 1933. Nó là nghiên cứu duy nhất được thực hiện trước khi có bất kỳ sự phát triển nào ở đây và về lý thuyết, nó cần chỉ ra được dòng sông. Tôi đã cố gắng liên lạc với Maple Gas, công ty dầu hoạt động trong vùng này, nhưng cũng không gặp may. Tôi hi vọng họ sẽ cho phép tôi thăm mỏ dầu của họ – để lập bản đồ địa nhiệt và để hiểu dòng sông này hơn.”

“Nói gì đi chăng nữa, mục tiêu của chúng ta cho chuyến đi này là nghiên cứu chi tiết về dòng sông.

Mục đích chính là lấy mẫu nước và lập được bản đồ nhiệt độ chi tiết của dòng sông khi nó chảy tới Pachitea. Thật không may, hình ảnh vệ tinh Google Earth của vùng này lại có độ phân giải kém đến nỗi không thể dùng được. Tôi đang kiến nghị trụ sở Google hỗ trợ để có hình ảnh với độ phân giải cao.”

“Trước khi kết thúc buổi họp này, tôi muốn nói thêm rằng Đại sư Juan và Sandra đang ở Pucallpa, ba ngày nữa họ sẽ quay về đây với một nhóm đông khách du lịch. Tất cả chỉ có vậy. Có câu hỏi, bình luận hay thắc mắc nào không?

“Chỉ một thôi,” Carlos nói. “Tôi vừa nhận ra đây là nơi ở cách xa một lát bánh pizza nhất mà tôi từng tới.”

Sofía và tôi chuẩn bị đi ngủ trong căn lều ở bìa làng khi máy phát điện bị cắt và rừng lại chìm trong bóng tối. Tôi tỉ mỉ gài mép màn xuống dưới tấm đệm.

“Em vẫn không thể tin được chúng lại đốt anh nhiều đến thế,” Sofía nói. “Thật kì lạ. Tất cả chúng ta đều sử dụng thuốc chống côn trùng như nhau…”

Khi chúng tôi đã yên vị trên giường, tôi nói: “Amor*, anh không hiểu.”

* Em yêu.

“Hiểu gì cơ?”

“Brunswick nói với anh rằng hầu như không có người Peru nào tới đây – du khách hầu hết là người nước ngoài. Anh đã nhìn qua sổ ký tên và đúng thật, họ đến từ khắp nơi trên thế giới. Anh chỉ không hiểu sao chưa ai từng điều tra vì sao lại có một dòng sông nhiệt khổng lồ ở giữa Amazon.”

“Andrés,” nàng dịu dàng nói. “Anh là nhà khoa học địa nhiệt – những điều này hiển nhiên là mối quan tâm của anh. Còn những du khách đến đây để chữa lành; họ chỉ tập trung vào vấn đề và cảm xúc của chính họ thôi. Và đột ngột đắm chìm giữa rừng già Amazon là điều khá choáng váng, đặc biệt khi anh từ một nước phát triển tới. Có rất nhiều điều để tìm hiểu. Mọi người đều thấy dòng sông đặc biệt và bất thường, nhưng mọi thứ ở nơi này dường như đều đặc biệt và bất thường. Và trong thời đại này, ai cũng có cảm giác mọi ngóc ngách của thế giới đều đã được khám phá. Người ta rất dễ tưởng rằng có ai đó đã khảo sát nó, đặc biết nếu anh không phải là một chuyên gia.”

“Em nói đúng,” tôi đáp lại. “Anh quên rằng không phải tất cả mọi người đều chia sẻ quan điểm của anh. Trong khoa học, chúng ta bị thúc đẩy để nghiên cứu kỹ lưỡng, để tìm kiếm ý nghĩa trong những điều chúng ta chưa hiểu. Anh chỉ mong mọi người sẽ thách thức những giả định của họ nhiều hơn – điều đó sẽ giúp họ nhận ra thế giới chúng ta đang sống tuyệt vời đến mức nào.”

“Đó là lý do chúng ta có các nhà khoa học như anh,” Sofía đáp lời. “Giờ thì em xin – em kiệt sức rồi.”

Tôi nhìn chằm chằm vào bóng đêm, tâm trí quay cuồng với tất cả những gì sẽ chờ đợi chúng tôi vào ngày mai, với những gì chúng tôi có thể khám phá được. Không thể kìm nén được suy nghĩ của mình, tôi nói: “Anh chỉ cảm thấy thật sự vinh dự vì Đại sư đã cho phép anh nghiên cứu dòng sông và giới thiệu nó với thế giới.” Nhưng Sofía đã chìm sâu vào giấc ngủ.