Lẽ phải

Đôi khi chúng ta vẫn than thở Tôi chỉ muốn sống lương thiện và làm điều tốt, nhưng sao mọi thứ lại khó khăn đến thế, sao lẽ phải lại bắt tôi trả giá đắt đến thế? Và rồi em chợt nghĩ, tại sao chúng ta lại muốn điều tốt phải rẻ rúng hơn và dễ dàng đạt được hơn điều xấu, trong khi chúng ta chấp nhận sự khác biệt về giá, và giá trị giữa sỏi đá và kim cương? Có thể sống lương thiện mà không cần nỗ lực đấu tranh. Đó là may mắn lớn nhất đời người.

Sự thực thì ta vẫn phải đấu tranh từng giây một. Có thật chúng ta vẫn là người có lương tri nếu không làm hại đến ai và vờ như mọi thứ vẫn yên ổn. Vờ như những điều bất công xảy đến cho ai đó ngoài kia là một thứ ảo ảnh hay là ngoài tầm nhận thức? Nếu chúng ta thấy mệt mỏi và buồn rầu đến thế khi đối diện sự thật tồi tệ, điều chúng ta sẽ làm là gì? Ngăn chặn nó tiếp diễn bằng cách nào đó hay là tranh thủ sống nốt những ngày bình yên và hy vọng có ai đó sẽ đến và khiến cho mọi việc trở nên tốt đẹp?

Giống như vai trò của trọng lực với vạn vật trên trái đất, em nghĩ nếu không có lẽ phải thì con người chẳng còn điểm tựa nào. Nhờ lẽ phải mà mọi thứ có nơi chốn của mình. Nhờ nó mà ta đứng vững, hy vọng, và khi rời khỏi thì ta biết chỗ trở về.

Trong khi đó, khả năng ngụy biện cũng giống như tài mở khóa. Dùng để sửa chữa và bảo vệ hay để phạm tội là lựa chọn của chúng ta. Nhưng nếu ngụy biện trở thành một cách tư duy phổ biến thì cũng giống như hành tinh này không còn trọng lực. Mọi thứ có thể đảo lộn và chẳng có điểm tựa nào. Và trái đất sẽ là một thứ gì đó khác. Loài người sẽ thành một thứ gì đó khác.

Em luôn ngạc nhiên khi có ai đó cứ đòi hỏi người khác phải có trách nhiệm mang sự thật đến cho họ, một sự thật theo cách mà họ muốn. Sao chúng ta lại chờ đợi ai đó mang sự thật đến cho mình? Việc đi tìm sự thật không giống như bổ một quả dưa hấu mà giống như bóc vỏ một củ hành hơn. Chúng ta cứ lột hết lớp vỏ này đến lớp vỏ khác. Để rồi nhiều khi thứ ta tìm thấy bên trong lớp vỏ cuối cùng chỉ là một khoảng trống. Hoặc có lúc là một cái mầm đang nhú lên, tạo thành một thứ gì đó khác với ban đầu.

Ngay cả câu người sắp chết nói lời thật lòng cũng chưa chắc đúng. Bởi vì theo thời gian, có lúc những ước mơ, ngộ nhận, ảo tưởng hay thậm chí sự tưởng tượng trong quá khứ đã bắt rễ sâu đến nỗi chúng ta tưởng rằng đó là một phần của ký ức.