Vết cắn

Chúng tôi ai cũng buồn rầu vì mất Phénix, người bạn vô cùng vui tính, vô cùng thông minh, vô cùng ân cần. Từng thương mến anh hết mực, chúng tôi chưa bao giờ ngờ rằng đằng sau mặt nạ quyến rũ ấy lại là một tâm hồn khắc khoải, ám ảnh toàn những đen tối. Và nhất là chúng tôi đã không linh cảm được mối đam mê sách vở của anh sẽ dẫn anh đến điên dại. Tôi vẫn còn nhớ tối hôm ấy, sau vài ly rượu, anh kể cho chúng tôi một câu chuyện ngộ nghĩnh. Bữa trước, vào khoảng nửa đêm, anh ngồi ở bàn làm việc đọc sách như thông lệ. Phénix không bầu bạn với sách vở như chúng tôi. Chúng tôi mê sách, nhưng dẫu sao chúng tôi vẫn giữ một khoảng cách, luôn luôn sẵn sàng chống đối không để mình bị sách chi phối. Còn anh buông thả mình trọn vẹn trong sách vở. Ấy là lẽ sống của anh.

Bữa trước tối hôm ây, lúc nửa đêm, anh ngồi đọc sách ở bàn làm việc. Từ một tuần rồi anh bị cúm nên tâm trí anh có phần lơ đãng. Cơn sốt khiến các hàng chữ nhảy múa trước mắt anh. Anh cố cưỡng nhưng hai hàng mi vẫn sụp xuống. Càng lúc anh càng đờ đẫn. Anh lắc mạnh đầu, lại cầm quyển sách lên. Anh đang đọc câu chót một chương chấm dứt bằng từ sách. Thình lình, từ ấy tách ra khỏi trang giấy, nhảy vọt lên cắn vào cổ người đọc. Phénix cảm thấy nhói đau, như bị kim chích. Sau đó tất cả đều mơ hồ. Khi thức dậy lúc bốn giờ sáng, anh vội tìm xem từ ấy còn trong trang sách không. Nó vẫn còn đó. Chưa hề nhúc nhích, rực rỡ sắc huy hoàng đen nhánh và đáng lo ngại. Phénix đi soi gương. Cổ anh chẳng mảy may vết thương nào. Tuy thế anh vẫn tin chắc mình đã bị cắn bởi một từ.

Câu chuyện làm chúng tôi cười chảy nước mắt. Ai cũng khen ngợi sáng tạo của Phénix. Chúng tôi chắc chắn anh đã bịa ra cho chúng tôi giải trí. Nhờ hơi rượu, anh đã dựng nên một bầu không khí rùng rợn cho sự cố, và chúng tôi nghĩ đó là tuyệt đỉnh tài ba và quái ác. Chúng tôi ngờ anh ấp ủ trong đầu một truyện huyễn tưởng và muốn thử xem nó tác động lên chúng tôi như thế nào. Cả bọn đều khuyến khích anh viết bài ấy ra. Anh nhếch một nụ cười buồn và từ biệt chúng tôi. Đấy là lần cuối cùng Phénix xuất hiện. Chúng tôi không biết gì về anh nữa suốt ba tuần lễ sau đó, rồi được tin anh chết. Điện thoại của anh đã cắt. Hộp thư đầy ngập. Chúng tôi cứ ngỡ anh đi tìm cảm hứng ở những chân trời khác. Tôi là người đầu tiên được biết anh tự sát - nhưng đây không phải là từ thích ứng cho cái chết lạ lùng này, như chúng tôi hiểu ra với những sự cố tả lại trong nhật ký của anh. Tập vở ấy, không dày lắm, đã được trao lại cho tôi, theo ý nguyện người chết. Tôi chép lại nơi đây những trang cuối cùng, có lẽ sẽ giúp ta hiểu được chuyện vừa thê lương vừa kinh nghi này.

Ngày thứ nhất. Các triệu chứng căn bệnh bắt đầu hiện ra. Vết cắn, dẫu vô hình, đã làm thay đổi cơ thể tôi. Tôi cảm thấy thế. Các từ ngữ không còn đi qua óc tôi nữa. Chúng luân lưu trong máu tôi, trong các mạch. Trọn thân xác tôi hóa thành từ ngữ. Tính khí tôi thích ứng với bản chất của ngôn từ với tôi đã thành một. Càng ngày tôi viết càng khó khăn, vì mỗi lần tôi đặt một từ lên giấy, nó chiếm hữu tôi và tôi trở thành nó. Bao nhiêu biến thái nối tiếp nhau khiến tôi kiệt quệ. Tôi tránh dùng những danh từ như sự sống, cái chết, niềm đam mê: những từ to tát ấy rung chuyển cả hồn xác tôi, gây cách mạng trong tôi, bởi từ nay không phải tôi chỉ viết chúng nữa mà tôi là chúng.

Ngày thứ ba. Những đêm trắng. Những trang giấy trắng.

Ngày thứ năm. Cuối cùng tôi hiểu ra ngôn ngữ của sách. Chúng nói với tôi, chúng buộc tội tôi. Phòng làm việc của tôi vang dội những lời trách cứ. Hôm qua, lúc toan lấy trong tủ cuốn tuyển tập truyện ngắn có nói về một cuốn sách nổ tung khi người ta mở nó, tôi nghe thấy một giọng nói từ kệ bên trên phát ra, Thế còn ta? Ngươi quên ta rồi sao? Ta ở đây đã ba năm rồi mà ngươi vẫn chưa dọc các trang giấy của ta! Cớ sao đem ta ra khỏi hàng sách? Ở đó ít nhất ngày nào ta cũng thấy những cái đầu xa lạ và những bàn tay hồi hộp mân mó ta. Tôi nhảy bật ra sau. Tác phẩm tôi cầm trên tay rơi xuống và hét lên giận dữ, cẩn thận chứ! Phải biết trọng ta chứ! Tức thì cả căn phòng tràn ngập những lời than van như vỡ chợ, cuốn này nói, Ngươi làm ta đau! Ngươi làm quăn các trang giấy của ta, ngươi phá hư chúng với cái thói cứ lấy bút chì mà gạch. Cuốn khác tiếp, Ta sẵn sàng hiến dâng ngươi hết, thế mà ngươi bỏ ta trên bàn để đi mèo chuột với mụ phù thủy ra bộ nữ sĩ suốt tối cứ kể lể hưng hưng phấn phấn thơ phú của mụ và gièm pha ta chỉ là tiểu thuyết mà thôi. Cuốn thứ ba bồi thêm, Đúng đấy, đúng đấy! Lúc nào ngươi cũng tệ bạc với chúng ta! Ngươi phó chúng ta vào tay cái con mẹ gớm ghiếc cứ mượn cớ rũ bụi mà đập chúng ta. Một cuốn cuồng tín bật kêu, Ngươi đem bán rẻ anh em ta đi mua mấy miếng thịt sườn. Rồi là nỗi căm tức của một cuốn thuần túy chủ nghĩa, Ngươi tỉnh như không lúc con đào tóc đỏ kia nhét mấy cuốn tiểu thuyết ướt át của nó vào giữa chị Ada với lão Melmoth của bọn ta!

Ngày thứ bảy. Không viết chữ nào.

Ngày thứ tám. Những tiếng hò hét theo đuổi tôi cả ban đêm. Đến lượt sách xếp trong phòng ngủ cũng nổi loạn. Hễ tôi nghĩ đến một tác giả yêu thích tức thì một giọng nói dè bỉu tôi, Ngươi đọc ta không kỹ! Hễ tôi ngẫm nghĩ một đề tài các sách mới đọc gợi ra cho tôi lập tức một giọng khác chặn lại, Ngươi lại tính hút máu ta nữa ư? Ngươi từng đạo văn ta và đem một thằng bé đẻ non làm em song sinh với ta nữa chứ!

Ngày thứ chín. Mong đàn áp cuộc nổi dậy, tôi toan xáo trộn thứ tự tủ sách của tôi. Nhưng mọi cố gắng của tôi đêu đụng phải những phản đối, Đem ta ra khỏi chỗ này! Ta không muốn chung đụng với tiểu thuyết, ta là một tùy tưởng dạ khúc đấy chứ! hoặc những tiếng cười nhạo báng, Đồ ngu! Sao lại xếp ta vào với bọn Tiệp? Ta là công dân thế giới kia mà!

Ngày thứ mười. Cơ thể tôi biến hóa từng giờ. Tôi chỉ còn muốn ăn giấy mà thôi. Hễ khát thì tôi uống mực.

Ngày mười một. Tôi không viết nữa. Rất nhiều người viết. Một vài người trở thành tác giả. Hạnh phúc thay kẻ là một cuốn sách.

Ngày mười hai. Tôi đâu ngờ khi là một bản thảo thì khổ nhọc đến thế. Khắp mình những nét gạch xóa. Ngứa ran cả người. Trông hệt một đứa bé sơ sinh: một mớ bầy nhầy.

Ngày mười ba. Tôi được in thử. Tình trạng tôi khá hơn. Tôi thấy mình như vừa tắm rửa, chải đầu, mới tinh tươm. Nhưng anh thợ sắp chữ không cẩn thận. Một số câu hụt đầu hụt đuôi. Thành ra như có những lỗ hổng trong thân tôi.

Ngày mười bốn. Giờ G. Tôi được đem in.

Ngày mười lăm. Trời hỡi! Trời hỡi! Thật là một tai họa! Cuốn sách không trọn vẹn. Rồi có những chú thích bên lề. Tôi bị xăm khắp mình. Câu này câu kia chạy dọc hai cánh tay tôi, cố ghép mình vào thân cuốn sách.

Ngày mười sáu. Sắp xong rồi. Còn đem đóng bìa nữa thôi. Bìa da đen thì đẹp vô song. Tôi sẽ là sách kinh lễ cho muôn đời.

Ngày mười bảy. Tôi là Kinh Sách.

Ngày mười tám. Các anh em tôi đều đã nín thinh từ khi tôi gia nhập hàng ngũ họ. Tôi tưởng như từ trên các kệ họ nhìn tôi với ít nhiều kính nể. Tựa những quân lính bằng chì hâm mộ một viên tướng đầy thương tích và huân chương. Lòng tôn kính sợ sệt của họ cũng dễ hiểu thôi. Họ ra đời do tay người. Còn tôi đã tự tạo chính tôi. Tôi đã trở thành Kinh Sách hoàn toàn do ý chí tôi.

Ngày hai mươi. Xưa có một thời nhân loại mơ ước Kinh Sách. Cuốn sách đến giờ chưa xuất hiện ấy đã có và chắc vẫn có. Cuốn sách ai ai cũng tìm nhưng chẳng thấy. Tôi là hiện thân của ảo ảnh vĩ đại ấy. Để đánh thức loài người ngày nay khỏi cơn mê muội đáng buồn của họ, tôi sẽ hủy Kinh Sách, tôi sẽ tự hủy bằng lửa. Như thế, từ mớ tro tàn của tôi sẽ tái sinh giấc mơ điên rồ ngàn xưa kia và người ta sẽ tìm tôi nơi tôi không còn nữa.