Tám
Tám
ôm qua là hạn chót đóng học phí. Hôm nay, thầy Lương giám thị cầm cuốn sổ vào lớp ngay trong giờ Văn. Sau khi xin phép giáo viên bộ môn, thầy đọc danh sách những học sinh chưa đóng tiền. Tùng cùng bốn học sinh khác đứng lên rồi lên trước bảng đứng. Thầy Lương nghiêm giọng:
- Tại sao chưa đóng tiền hả?
Im lặng.
- Nói! - Thầy quát lớn.
- Tại em không có tiền... - Tùng trả lời.
Ngọc không hiểu tại sao Tùng chẳng bao giờ chịu đóng học phí đúng hạn dù Tùng có rất nhiều tiền. Trong danh sách học sinh đóng tiền trễ lúc nào cũng có tên Tùng. Vào năm học lớp 10, lớp 11, thầy Thanh giám thị là một thầy giáo lớn tuổi rất thương học trò nghèo. Thầy nói nếu không có tiền đóng một lúc thì cứ “đóng góp”: có bao nhiêu thì đóng bấy nhiêu cho đến khi nào đủ thì thôi. Thầy lúc nào cũng giữ bên mình quyển sổ “ghi nợ”, học sinh có thể đóng tiền cho thầy bất cứ khi nào, bất cứ nơi đâu. Những tờ bạc nhỏ được thầy vuốt lại cho phẳng phiu rồi kẹp vào sổ. Có lần, Ngọc hỏi: “Thầy làm vậy chi cho mắc công? Thầy kêu học sinh tự để dành tiền khi nào đủ thì đóng cho thầy một lượt luôn...”. Thầy cười hiền hậu: “Rủi để dành gần đủ rồi có việc gì cần lại lấy ra xài thì sao? Thầy vừa giữ tiền vừa nhắc nhở thì thế nào đến cuối tháng cũng đủ tiền học phí”. Quả thực như lời thầy nói, các học sinh nghèo trong trường nhờ đó cũng nhẹ gánh cho cha mẹ phần nào khi họ cố dành tiền ăn sáng để “góp” cho thầy vào mỗi ngày. Có một vài học sinh lỡ xài thâm vào tiền học phí cũng không bị kỷ luật hay bị ba mẹ la khi mấy ngày sau “khắc phục” bằng cách “góp” như vậy. Khi đó, Tùng luôn là người góp tích cực nhất. Cứ mỗi buổi học, Tùng lại đến gặp thầy đưa một tờ bạc nhỏ rồi chìa quyên sổ của mình ra để thầy ký nhận, nói với thầy một vài câu để nghe thầy mắng một câu gì đó rồi mới đi... Ngọc và Tùng còn nghe thầy kể chuyện gia đình, chuyện quá khứ của thầy một cách say sưa vào những giờ rảnh rỗi...
Nhưng từ lúc thầy Thanh về hưu, thầy Lương thay thế thì mọi chuyện đã không còn như cũ. Nhất là những khi hết hạn học phí thì lúc nào cũng có cảnh học sinh chưa đóng tiền đứng trước lớp nghe thầy chất vấn:
- Sao đi học thì mấy người đi đầy đủ mà tiền lại không đóng đầy đủ là sao hả?
Tùng khẽ nhếch mép và đưa tay lên... quẹt mũi. Như bị khích, thầy Lương nạt lớn:
- Từng em một nói lý do không đóng tiền học phí của mình. Nói!
- Em nói rồi, em không có tiền - Tùng khịt mũi trả lời.
- Không có tiền đóng học mà lại có tiền đi chơi hả?
Thầy Lương lừ mắt rồi quay sang Diệu. Dưới ánh mắt nghiêm của thầy và của cả lớp đang tập trung nhìn lên, Diệu như cố thu người lại thật nhỏ, giọng run run:
- Mẹ em chưa lãnh lương nên vẫn chưa cho tiền ạ...
Mẹ Diệu là công nhân may. Nhà Diệu nghèo khó, lại đơn chiếc. Hai mẹ con chỉ nhờ vào tiền may gia công. Tháng nào may mắn lắm thì Diệu không đóng học phí trễ, nhưng điều may mắn ấy lại rất hiếm hoi...
- Còn em? - Thầy quay sang Hải.
- Em lỡ làm mất tiền. Em không dám nói vì sợ ba mẹ đánh đòn.
- Em sợ ba mẹ mà không sợ tôi sao?
- Dạ, em sợ... - Giọng Hải run run.
- Vậy sao không về xin tiền đóng học phí?
- Dạ... - Hải cúi đầu nói lí nhí.
- Hết lý do này tới lý do kia. Nội chuyện đóng tiền thôi mà cũng chậm trễ. Trước sau gì cũng đóng thì đóng sớm cho tôi khỏi tốn công nhắc nhở. Mai là hạn chót, em nào mà không đóng, tôi sẽ kỷ luật em đó.
Diệu cuống quýt:
- Thầy ơi, mai mẹ em vẫn chưa lãnh lương. Cho em thêm mấy ngày nữa đi thầy...
- Ai cũng như em, biết bao giờ tôi mới thu xong, nộp cho trường đây? Mai là hạn chót!
- Nhưng mai em chưa đóng kịp. - Diệu cúi mặt, nước mắt trào ra.
- Chưa đóng thì tôi sẽ trừ vào điểm hạnh kiểm của em.
- Gì kỳ vậy? - Ngọc buột miệng nói. Thầy Lương quay phắt xuống:
- Em vừa nói cái gì, nói lại tôi nghe!
Ngọc đứng dậy.
- Sao không nói? - Thầy Lương quát.
Ngọc cúi đầu:
- Dạ thưa thầy, em thấy... tiền học phí có liên quan gì đến hạnh kiểm đâu? Tại mẹ bạn ấy chưa cho tiền chớ đâu phải lỗi bạn ấy?
- Vậy em nói đó là lỗi của tôi đó hả? - Thầy Lương đột ngột hét lớn làm Ngọc giật bắn cả người. Ngọc buột miệng:
- Vậy thầy trừ hạnh kiểm của mẹ bạn ấy đi!
- Hỗn láo! - Thầy Lương đập bàn cái rầm - Em dám nói chuyện với thầy cô kiểu đó hả?
Ngọc cúi đầu không nói. Rồi không hiểu nghĩ gì, Ngọc lại ngước mặt lên nhìn thẳng vào thầy. Thầy chỉ tay vào mặt Ngọc:
- Em đừng có bày đặt vô lễ với tôi. Tôi sẽ trừ điểm kỷ luật lớp này. Học sinh gì mà...
- Bạn ấy nói có gì sai đâu... - Tùng đứng sau lưng thầy cất tiếng.
Thấy tình hình có vẻ căng thẳng, thầy Thông dạy Văn bước đến:
- Thôi, các em hứa với thầy Lương là mai sẽ nộp tiền học phí đi rồi chúng ta học tiếp.
- Nhưng ngày mai nhà em vẫn chưa có tiền... - Diệu rụt rè lên tiếng.
- Vậy đợi chừng nào có tiền thì hãy đi học! - Thầy Lương xẵng giọng.
Diệu bật khóc nức nở:
- Thầy đừng đuổi học em thầy ơi!
Ngọc bước lên đưa cho Diệu một miếng khăn giấy. Thầy Lương nạt:
- Ai cho phép em rời khỏi chỗ? Em dám đi lại lung tung khi giáo viên đang làm việc vậy đó hả?
Ngọc tròn mắt nhìn thầy. Thầy Thông nghiêm giọng:
- Ngọc, em về chỗ. Thầy Lương à, tôi đảm bảo với thầy là ngày mai các em sẽ nộp học phí đầy đủ. Còn bây giờ, thầy cho các em tiếp tục học. Nãy giờ cũng tốn nhiều thời gian chung của lớp rồi.
Khuôn mặt của thầy dạy Văn ánh lên một nét cương nghị đến khắc nghiệt. Nhìn thầy lúc này không giống một chút nào với thầy mọi khi. Thầy Lương nhìn qua một lượt các học sinh chưa đóng học phí với ánh mắt thiếu thiện cảm, khẽ gật đầu chào thầy Thông rồi bước ra khỏi lớp.
- Tất cả các em về chỗ ngồi đi.
Các học sinh vừa yên vị, thầy Thông quay lưng đi chậm chạp về phía bàn giáo viên. Đôi vai thầy như rũ xuống. Thầy cất giọng:
- Thầy xin lỗi các em. Lẽ ra các em không phải chứng kiến những chuyện như thế. Thầy xin lỗi. Thầy biết rằng rồi sẽ có rất nhiều em không thể nào quên được chuyện của ngày hôm nay dù thực lòng thầy không muốn các em phải nhớ...
Thầy Thông ngưng rất lâu rồi nói nhỏ, nhỏ đến nỗi tựa như nói cho riêng mình nghe:
- Khi thầy chọn ngành sư phạm và khi giảng cho các em nghe về những tác phẩm văn học, thầy chỉ hy vọng một điều là sẽ góp phần thắp lên những đức tính tốt đẹp trong mỗi em. Chỉ như thế thôi. Rồi mai đây, các em sẽ tự mình toả sáng, trở thành một con người biết nâng niu cái đẹp, biết ghét bỏ, xa lánh cái xấu xa và thương yêu con người, yêu cuộc sống xung quanh mình... - Thầy trâm ngâm - Thầy biết, có những niềm tin khi sụp đổ thì rất khó xây dựng lại hoặc phải mất rất nhiều thời gian để tìm lại. Thầy chỉ mong sau này, nhớ về tuổi học sinh của mình, các em vẫn giữ được những tình cảm trìu mến, thân thương chứ đừng chỉ nhớ về những thời khắc như khi nãy. Hãy cố nhớ về những hình ảnh đẹp chứ đừng cố để quên đi tất cả. Thầy không muốn các em có những khoảng trống trong ký ức. Thầy xin lỗi...
Tiếng trống hết tiết vang lên. Các học sinh lặng lẽ bước ra khỏi lớp. Ngọc vừa ôm cặp bước ra, Tùng nói khẽ:
- Ngọc rủ Diệu đi uống nước nhé! Tùng đợi ở quán đó nghen...
* * * * *
- Thôi, Diệu không nhận tiền của Tùng đâu. Diệu cám ơn!
- Diệu cứ nhận đi, chừng nào có tiền thì trả lại cho Tùng cũng được. Diệu mượn chớ có phải xin đâu mà ngại? Rủi mai không có tiền, thầy không cho vô lớp học thì sao?
Tùng đẩy xấp tiền về phía Diệu. Ngọc cầm xấp tiền lên, đặt vào tay Diệu:
- Tùng đã nói vậy thì Diệu cầm đi. Bạn bè không chứ có gì đâu mà ngại.
- Không. Diệu cám ơn... - Diệu đặt xấp tiền lên bàn và quay lưng bước ra khỏi quán. Tùng thở dài:
- Hình như tại Diệu không ưa Tùng hay sao ấy!
Ngọc nhìn Tùng trìu mến:
- Không phải vậy đâu. Ai lại đi ghét một người dễ thương như Tùng chớ!
- Thiệt hả?
Tùng ngường ngượng gãi đầu. Ngọc vui vui khi thấy Tùng như thế. Tùng lúc nào cũng tạo ra những niềm vui nho nhỏ cho Ngọc. Nhớ những lần đi chơi chung với nhóm, khi Tùng xung phong trả tiền và nói: “Yên tâm đi. Tùng có nhiều tiền mà” thì bị cả bọn phản đối. Tuyển nạt ngay: “Mày có tiền nhiều kệ mày chứ. Định lấy tiền đè người khác hả mậy?”. Thế là những lần ăn uống kế tiếp, cả bọn luôn luân phiên nhau trả và Tùng đã thích nghi với điều này rất nhanh chóng. Có những lúc “nghe đồn” quán kem, chè nào đó “ngon dữ dội” mà Trung, Ngọc, Tuyển không có đủ tiền thì cả nhóm lại chở nhau trên xe đạp đi đến đó “thám thính tình hình”. Dừng trước quán nhìn người ra kẻ vào tấp nập một lúc, cả bọn chép miệng: “Quán đông người ăn vậy chắc là ngon thiệt. Đợi chừng nào tụi mình có đủ tiền rồi tới đây ăn nghen tụi bay”. Nhìn chán chê một lúc rồi cả bọn đạp xe về dù trong túi của Tùng lúc đó dư sức trả cho nguyên một quán...
Đánh máy: casau
Nguồn: VNthuquan.net - Thư viện Online
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 17 tháng 8 năm 2016