- 4 - Jacob

Jess chết rồi.

Sau giờ học mẹ đã báo cho tôi biết tin này. Mẹ vừa nói vừa nhìn tôi chằm chằm, như thể đang cố tìm manh mối trong biểu hiện của tôi, hệt như khi tôi xem xét độ nghiêng lông mày, hình dạng miệng và độ giãn đồng tử của ai đó rồi cố liên kết chúng với một cảm xúc nào đó. Trong một khoảnh khắc, tôi chợt nghĩ, mẹ cũng mắc chứng Asperger sao? Nhưng rồi, ngay khi tôi thấy có vẻ như mẹ đang đánh giá nét mặt của tôi, và nhận ra sự thay đổi nơi mẹ, tôi có thể đoán ra mẹ đang nghĩ gì. Đuôi mắt mẹ nheo lại, và miệng mím chặt. Mẹ đang nổi giận với tôi, hay mẹ chỉ buồn vì Jess đã chết? Hay mẹ muốn tôi phản ứng với tin mình vừa biết? Tôi có thể vờ như mình sốc bằng cách há hốc miệng, mắt tròn xoe, nhưng thế cũng có nghĩa là tôi nói dối, và rồi khuôn mặt nói dối của tôi với đôi mắt cứ nhìn lên trần nhà, cắn môi, sẽ là kẻ tố giác bộ mặt chấn động của tôi. Hơn nữa, tội nói dối nằm ngay trong danh sách Luật Nhà. Tôi xin nhắc lại cho các bạn hay:

1. Dọn sạch đống bày bừa của mình.

2. Nói thật.

Về cái chết của Jess: Tôi đã theo đúng hai điều này rồi.

Thử tưởng tượng bạn sẽ thế nào nếu bất thần bị bốc đi từ Hoa Kỳ thả xuống Anh quốc. Ở đó, bốc máu sẽ là một từ chửi thề, chứ không phải từ mô tả hiện trường vụ án. Say men sẽ là nổi giận chứ không phải say rượu, cắt cổ nghĩa là mắc quá, chứ không phải tội ác. Bình vại là một trạng thái tinh thần chứ không phải cái chậu, trường công sẽ mang nghĩa là trường tư, và bốc đồng được xem là một động từ.

Nếu bị thả xuống Anh quốc, và bạn lại là người Hàn Quốc hoặc Bồ Đào Nha, thì hẳn bạn sẽ hoang mang. Xét cho cùng, ở đấy họ không nói cùng ngôn ngữ với bạn. Nhưng nếu là người Mỹ, bạn vẫn cứ hoang mang. Bạn rối bòng bong với những cuộc trao đổi mà bạn chẳng hiểu nổi, rồi bạn phải bảo người ta nói đi nói lại không biết bao nhiêu lần, với hy vọng cuối cùng bạn có thể quen được những từ ngữ lạ lẫm này.

Cảm giác của người mang chứng Asperger cũng vậy. Tôi phải nỗ lực hết sức trong những việc mặc nhiên bình thường với người khác, bởi trong môi trường này, tôi chỉ là một du khách.

Và đấy là một chuyến đi một chiều không có đường về.

Đây là đôi điều tôi sẽ ghi nhớ về Jess:

1. Dịp Giáng Sinh, cô ấy đã tặng tôi một viên đá lông công với hình dạng và kích cỡ y hệt quả trứng gà.

2. Trong số những người tôi từng gặp, chỉ mình cô ấy sinh ra tại Ohio.

3. Tóc cô ấy ở trong nhà khác với lúc ở ngoài. Khi mặt trời chiếu vào, tóc cô ấy bớt vàng hoe, và trông giống màu lửa hơn.

4. Cô ấy giới thiệu cho tôi bộ phim The Princess Bride, có lẽ là một trong những thước phim tuyệt nhất lịch sử điện ảnh.

5. Hộp thư của cô ấy ở Đại học Vermont có số hiệu 5995.

6. Cô ấy ngất xỉu khi thấy máu, nhưng hồi mùa thu năm nay, cô ấy vẫn đến buổi thuyết trình môn vật lý của tôi về các kiểu bắn máu, và cô ấy nghe hết nhưng quay lưng lại màn hình chiếu.

7. Dù cho nhiều lúc có lẽ cô ấy chán nghe tôi nói lắm rồi, nhưng chẳng bao giờ cô ấy bảo tôi im đi.

Tôi sẽ là người đầu tiên bảo bạn rằng tôi không thật sự hiểu tình yêu là gì. Làm sao bạn có thể yêu mái tóc mới cắt của mình, yêu công việc và yêu bạn gái mình cùng một lúc được chứ? Rõ ràng từ này không mang cùng một nghĩa trong những ngữ cảnh khác nhau, và đây là lý do tôi chưa bao giờ có thể xác định được nó một cách logic.

Nói thật, khía cạnh thể lý của tình yêu càng khiến tôi kinh khiếp. Khi bạn đã quá nhạy cảm với cảm giác có bất kỳ thứ gì chạm vào da mình hay ai đó đứng đủ gần để chạm đến mình, thì chắc chắn một mối quan hệ tình dục chẳng có gì hấp dẫn để bạn mong muốn nếm thử một lần.

Tôi nói qua tất cả những điểm này như một sự phủ nhận điều cuối cùng tôi sẽ nhớ về Jess:

8. Có thể tôi yêu cô ấy. Mà tôi đã yêu rồi cũng nên.

Nếu được dựng một loạt phim khoa học giả tưởng, tôi sẽ làm phim về một người thấu cảm, người tự nhiên có thể dò thấy những hơi hướng cảm xúc của người ta, và cũng chỉ cần chạm một cái là đủ để có thể mượn lấy cảm giác của họ. Sẽ thật thoải mái hơn nhiều nếu tôi có thể nhìn ai đó đang hạnh phúc, rồi chạm vào tay anh ấy và đột nhiên trong lòng đầy những bong bóng hồng vui vẻ mà anh ấy đang cảm nhận, thay vì phải đau khổ không biết mình có suy diễn đúng những hành động và phản ứng của anh ấy hay không.

Bất kỳ ai khóc khi xem phim đều là một người thấu cảm. Những gì trên màn ảnh chảy qua lớp nhựa phim, đủ thật để đánh thức cảm xúc. Còn lý do gì khác khi bạn bật cười vì những lời chọc ghẹo của hai diễn viên, trong khi nếu không xuất hiện trên màn ảnh thì họ sẽ không thể nhìn nhau lấy một cái? Còn lý do gì khác khi bạn khóc vì một diễn viên tử nạn, trong khi máy quay vừa tắt là anh ta đứng dậy phủi bụi và chộp lấy một cái bánh để ăn trưa?

Tôi xem phim hơi khác thế. Mỗi cảnh phim là một danh mục những bối cảnh xã hội có thể xuất hiện trong đầu tôi. Nếu bạn cãi nhau với một cô gái, hãy cố gắng bất ngờ hôn cô ấy. Nếu bạn đang trong trận chiến và đồng đội bị bắn, thì tình bạn có nghĩa là bạn phải quay lại dưới làn đạn để giải cứu anh ấy. Nếu bạn muốn sống cuộc đời tiệc tùng thâu đêm suốt sáng, hãy nói “Toga!”

Về sau, mỗi khi tôi gặp một tình huống cụ thể, tôi có thể lục lọi trong danh mục của mình một tương tác trong phim rồi nhái lại. Và tôi biết rằng mình sẽ làm đúng.

Nhân tiện, tôi cũng cho bạn biết, tôi chưa từng khóc khi xem phim.

Có lần, tôi đang kể cho Jess mọi điều tôi biết về các chú chó.

1. Chúng tiến hóa từ một loài có vú nhỏ tên là miacis, một loài trèo cây sống ở thời cách đây 40 triệu năm.

2. Người tiền sử Paleolithic là những người đầu tiên thuần hóa chó.

3. Dù cho thuộc giống nào đi nữa, một chú chó luôn có 321 xương và 42 chiếc răng khi trưởng thành.

4. Chó đốm Dalmatian được sinh ra với bộ lông trắng tuyền.

5. Chó quay vòng tròn trước khi nằm xuống, bởi chúng từng là động vật hoang dã. Làm thế giúp cuộn cỏ thành một tấm nệm cho chúng.

6. Xấp xỉ 1.000.000 chú chó được đặt tên theo tên người thừa kế hàng đầu trong di chúc của chủ nhân nó.

7. Chúng đổ mồ hôi qua gan bàn chân.

8. Các nhà khoa học khám phá ra rằng chó có thể ngửi thấy mùi tự kỷ nơi những đứa trẻ.

Cậu dựng chuyện, Jess bảo tôi thế.

Không. Thật đấy.

Sao cậu không nuôi chú chó nào cả?

Có rất nhiều câu trả lời cho câu hỏi đó, và thật tình tôi chẳng biết bắt đầu từ đâu. Thứ nhất, mẹ tôi đã bảo rằng ai không thể nhớ đánh răng hai lần một ngày thì không có đủ ngoan cường để chăm sóc thêm một sinh vật nào khác. Thứ hai, em trai tôi dị ứng với hầu hết thứ gì có lông. Chó là thứ yêu thích của tôi, xếp sau khủng long nhưng xếp trước việc phân tích hiện trường vụ án. Nhưng sở thích này đành phải gác lại.

Sự thật là tôi không bao giờ nên có ý muốn nuôi một chú chó. Chó cũng như những đứa trẻ tôi không thể chịu nổi ở trường, những đứa cứ ghé lại chơi rồi bỏ đi khi nhận thấy mình không có được điều mình cần hoặc mình muốn từ cuộc chuyện trò. Chúng đi theo đàn. Chúng liếm bạn và bạn nghĩ đấy là bởi chúng thích bạn, nhưng thật sự chỉ là vì ngón tay bạn có mùi như sandwich gà tây mà thôi.

Mặt khác, tôi nghĩ mèo là loài mang chứng Asperger.

Chúng rất thông minh, hệt như tôi vậy.

Và cũng như tôi, đôi khi đơn giản chúng chỉ cần được ở một mình.