- 14 - Chiếc máy photocopy xách tay nhỏ

Lần tiếp theo tôi đến thăm ba là vào giữa tuần, giữa buổi sáng, đi một mình mà không có Mike. Đó là một ngày xuân trong xanh dịu dàng, ngoài vườn trước uất kim hương nở rộ và cây cối trổ đầy mầm xanh. Trong khu vườn của mẹ, mẫu đơn đã hé nụ, vươn những nắm tay đỏ thẫm khỏi lớp cỏ dại um tùm trong các luống hoa.

Đậu xe bên ngoài, tôi để ý thấy một chiếc xe cảnh sát màu trắng đen đậu gần đó. Tôi đi vào bếp thì thấy Valentina và viên cảnh sát làng đang vừa uống cà phê vừa cười đùa với nhau. Trái hẳn với bầu không khí mùa xuân tươi mát, trong nhà nóng không tưởng được, nồi hơi hầm hập, cửa sổ đóng chặt. Hai người đó bực bội nhìn tôi, cứ như tôi làm lỡ cuộc hẹn hò riêng tư vậy. Valentina mặc chiếc váy bò bó siêu ngắn, áo khoác lông mịn màu hồng phấn có túi xa tanh hình trái tim màu trắng. Ả ngồi trên chiếc ghế cao, chân bắt tréo, đôi dép hở ngón hững hờ đong đưa. (Con điếm!) Viên cảnh sát nằm ườn trên chiếc ghế dựa vào tường, hai chân dạng ra. (Tên thô lỗ!) Họ im bặt khi tôi bước vào. Khi tôi tự giới thiệu, viên cảnh sát kéo mình ngồi dậy và bắt tay tôi. Đây chính là viên cảnh sát tôi nói chuyện qua điện thoại về vụ tấn công bằng khăn lau ướt. ‘Vừa ghé qua để xem ba cô thế nào’ ông ta nói.

‘Ba tôi đâu?’ tôi hỏi.

Valentina chỉ về phía cánh cửa tạm do Mike lắp, ngăn giữa bếp và phòng ăn, phía sau cánh cửa giờ là phòng ngủ của ba tôi. Ông đã khóa mình trong phòng và từ chối ra ngoài.

‘Ba à’ tôi dỗ dành, ‘Là con mà, Nadia đây. Ba có thể mở cửa ra. Mọi chuyện ổn rồi, con ở đây rồi.’

Một hồi lâu sau mới có tiếng kéo then sột soạt, rồi ba tôi hé mở cửa. Tôi choáng váng trước những gì mình nhìn thấy. Ông gầy nhom đến thảm hại - tiều tụy - hai mắt lõm sâu vào hốc đến mức khuôn mặt ông trông chẳng khác gì khuôn mặt thần chết. Mái tóc bạc dài rối bù nơi gáy. Ba tôi chẳng mặc gì từ bên dưới thắt lưng. Tôi nhìn hai ống chân và đầu gối trắng bợt bạt của ông run run khổ sở.

Chính lúc đó tôi bắt gặp viên cảnh sát và Valentina liếc mắt nhìn nhau. Cái liếc của Valentina như muốn nói: Thấy chưa? Viên cảnh sát đáp lại bằng mắt: Ôi trời!

‘Ba à’ tôi thì thầm, ‘quần của ba đâu? Ba mặc quần vào đi.’ Ông chỉ vào đống quần áo trên sàn, và ông không cần nói gì thêm vì tôi đã ngửi thấy mùi bốc lên để hiểu chuyện gì đã xảy ra.

‘Ông ta ỉa ra quần’ Valentina nói.

Viên cảnh sát cố giấu nụ cười khinh bỉ.

‘Chuyện gì xảy ra vậy ba?’

‘Cô ta...’ ông chỉ vào Valentina. ‘Cô ta...’

Valentina nhướng mắt, bắt tréo lại chân và không thèm nói gì.

‘Cô ta làm gì? Ba, kể cho con nghe đi.’

‘Cô ta hắt nước vào ba.’

‘Ông ta quát vào mặt tôi’ Valentina bĩu môi. ‘Quát những điều tồi tệ. Nói bậy. Tôi bảo im. Ông ta không im. Tôi hắt nước. Chỉ là nước thôi. Nước không đau.’

Viên cảnh sát quay sang tôi.

‘Xem ra là kẻ tám lạng người nửa cân’ ông ta nói. ‘Cãi vã gia đình là thế đấy. Không thể bênh vực ai.’

‘Rõ ràng ông thấy chuyện gì đang xảy ra mà?’ tôi bực bội.

‘Theo những gì tôi biết thì chẳng có ai phạm tội hết.’ ‘Nhưng công việc của ông là bảo vệ kẻ yếu mà? Hãy nhìn đi - dùng mắt của ông ấy. Nếu không thấy gì thì ít nhất ông cũng phải nhận thấy sự khác biệt về sức khỏe và vóc dáng của hai người chứ. Đâu được kẻ tám lạng người nửa cân?’ Tôi để ý thấy Valentina đã lên cân khá nhiều, tuy thế, hay chính vì thế, sức quyến rũ của ả lại càng tăng thêm.

‘Không thể bắt giam ai đó vì họ to cao được’ Viên cảnh sát không thể rời mắt khỏi cô ả. ‘Đương nhiên tôi sẽ còn để mắt đến chuyện này, nếu ba cô muốn’ Ông ta chuyển cái nhìn từ Valentina sang tôi rồi sang ba tôi.

‘Ông chẳng khác gì đám cảnh sát của Stalin’ ba tôi chợt cất giọng rít lên. ‘Cả hệ thống nhà nước chỉ bảo vệ kẻ mạnh chống lại kẻ yếu’

‘Thật tiếc khi ông nghĩ vậy, ông Mayevskyj’ viên cảnh sát lịch sự đáp. ‘Nhưng chúng ta đang sống ở một nước tự do và ông được quyền tự do nói lên suy nghĩ của mình’

Valentina nhảy phịch xuống đất từ trên ghế đẩu.

‘Tới giờ tôi đi làm rồi’ cô ả nói. ‘Cô lau cứt cho ba cô đi’

Viên cảnh sát cũng nói tạm biệt rồi rời đi.

Ba tôi ngồi sụp xuống ghế nhưng tôi không để ông yên.

‘Ba à, làm ơn mặc quần vào đi’ tôi nói. Thân hình trần truồng y hệt xác chết của ông có cái gì đó đáng sợ đến mức tôi không dám nhìn. Tôi không chịu đựng được ánh mắt của ông - vừa bất lực vừa lì lợm. Tôi không chịu được mùi hôi thối trong căn phòng của ông. Tôi biết chắc Valentina cũng không chịu nổi, nhưng tôi cố dằn lòng: đó là sự lựa chọn của cô ả.

Trong lúc ba tôi rửa ráy, tôi lục soát căn nhà lần nữa. Nhất định thư luật sư, thông tin về việc kháng cáo của ả ta phải ở đâu đó trong nhà. Ả để thư ở đâu đây? Chúng tôi cần phải biết ả định làm gì, ả còn ở lại bao nhiêu lâu nữa. Tôi ngạc nhiên tìm thấy một máy photocopy xách tay nhỏ đặt trên bàn phòng khách giữa đám táo chín thối. Lần trước tôi không để ý đến nó, cứ nghĩ nó là một bộ phận của máy vi tính, đồ của Stanislav.

‘Ba à, cái gì đây?’

‘Ồ, đây là món đồ chơi mới của Valentina. Cô ta dùng nó để phô tô thư từ’

‘Thư từ nào?’

‘Đó là trò điên khùng mới của cô ta, con biết mà. Sao chép cái này, sao chép cái kia’

‘Cô ta phô tô thư từ của ba?’

‘Thư từ của cô ta. Của ba. Có lẽ cô ta cho rằng làm vậy là hiện đại. Cô ta phô tô lại mọi thư từ’

‘Để làm gì chứ?’

Ba nhún vai. ‘Có lẽ cô ta cho rằng phô tô thì sang trọng hơn chép tay chăng’

‘Sang trọng? Ngu ngốc thì có. Đó không phải là lý do.’

‘Con có biết lý thuyết nhà tù xây tròn không? Nhà triết học Anh Jeremy Bentham đã thiết kế ra nhà tù hoàn hảo này. Cai tù nhìn thấy mọi thứ từ mọi góc độ, nhưng chẳng ai nhìn thấy anh ta. Valentina biết mọi điều về ba, còn ba chẳng biết gì về cô ta cả’

‘Ba đang nói cái gì vậy? Thư từ và bản sao ở đâu?’

‘Có lẽ là trong phòng cô ta’

‘Không, con đã xem qua rồi. Phòng Stanislav cũng không có.’

‘Ba không biết. Chắc là trong xe. Ba thấy cô ta đem mọi thứ ra xe.’

Chiếc xe thổ tả nằm ở ngoài lối vào. Nhưng chìa khóa đâu?

‘Không cần chìa khóa đâu’ ba tôi nói. ‘Ổ khóa hư rồi. Cô ta khóa trong rồi quên mất. Ba dùng tua vít để phá ra.’

Tôi để ý thấy trên kính xe không dán nhãn thuế cầu đường. Có lẽ cô ta đã nghĩ lại về chuyện lái xe khi có mặt viên cảnh sát. Tôi lục lọi trong cốp và tìm ra một thùng các tông chất đầy giấy tờ, hồ sơ và bản sao. Chính là thứ tôi cần tìm. Tôi bưng cái thùng vào phòng khách rồi bắt đầu xem xét.

Tôi choáng ngợp trước số lượng giấy tờ trong đó. Từ chỗ không có chút thông tin nào, giờ bỗng nhiên tôi lại có cơ man là nhiều. Theo tôi thấy thì thư từ không hề được sắp xếp theo ngày, người gửi hay nội dung gì cả. Tôi rút ra hú họa vài lá. Một lá thư từ Sở Nhập cư nằm ở gần phía trên đập vào mắt tôi. Đó là lá thư nêu lý do vì sao họ từ chối không cho cô ta ở lại sau lần kháng cáo - họ không đề cập đến lời khai dưới sự cưỡng chế của ba tôi, nhưng có một đoạn nói rõ cô ta có quyền kiện ra tòa. Tim tôi thắt lại. Vậy là lần kháng cáo vừa rồi vẫn chưa phải là lần chót. Còn bao nhiêu lần kháng cáo và xét xử nữa? Tôi sao lại lá thư bằng chiếc máy photocopy để cho Vera xem.

Tôi tìm thấy bản sao của mấy bài thơ và thư tình ba tôi gửi cho ả, bao gồm cả lá thư ghi rõ tiền hưu và tiền tiết kiệm của ông - bản gốc tiếng Ukraina và bản dịch đều được sao lại và kẹp chung với nhau. Vì sao? Cho ai? Có một lá thư từ chuyên gia tư vấn tâm lý ở bệnh viện quận Peterborough hẹn gặp ba tôi. Cuộc hẹn diễn ra vào ngày mai. Ba tôi không nhắc gì đến chuyện này. Ba tôi có nhận được lá thư này hay chưa? Cô ta đã sao lại lá thư (tại sao?) nhưng không trả lại bản gốc cho ba.

Có vài lá thư từ Ukraina, có lẽ là của chồng cô ta, nhưng tiếng Ukraina thì tôi chỉ có thể đọc từng chữ mà giờ thì tôi không có thời gian.

Tôi phát hiện ra thêm mấy lá thư gửi cho ba tôi nữa - thư từ viên luật sư tập sự nói về trở ngại khi đòi hủy hôn. Một lá thư ông gửi tới Bộ Nội vụ, bày tỏ tình yêu của ông đối với cô ả, khẳng định đây là một cuộc hôn nhân thật sự. Lá thư đề ngày 10 tháng Tư, ngay trước lần kháng cáo ở Nottingham. Có phải ba tôi cũng bị ép phải viết nó hay không? Một lá thư từ bác sĩ đa khoa trong vùng, bác sĩ Figges, nói là ông phải gọi điện để lấy đơn thuốc mới.

Trong một phong bì màu nâu, tôi tìm thấy vài tấm hình cưới - Valentina mỉm cười trước ống kính, cúi sát người bên ba tôi đến nỗi lộ ra cả bộ ngực đồ sộ, ba tôi mở to mắt, cười hớn hở như một con chó có hai cái đuôi. Trong phong bì còn có bản sao giấy chứng nhận két hôn và một tờ thông tin từ Bộ Nội vụ hướng dẫn về vấn đề nhập quốc tịch.

Cuối cùng tôi cũng tìm ra thứ tôi cần - lá thư từ luật sư của Valentina, gửi từ tuần trước, đồng ý đại diện cho cô ta ở phiên tòa Nhập cư tại London vào ngày 9 tháng Chín và khuyên cô ta xin trợ giúp pháp luật. Tháng Chín! Ba tôi làm sao chịu đựng được tới lúc đó chứ. Lá thư kết thúc bằng một lời cảnh báo:

Bằng mọi giá, bà nên tránh đừng để chồng bà có lý do ly dị, vì điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cơ hội thắng kiện của bà...

Tôi đọc mê mải đến mức không nghe tiếng cửa sau mở ra. Có người trong bếp. Tôi vội xếp tất cả thư từ và giấy tờ, nhét chúng vào thùng rồi tìm chỗ giấu. Ở góc phòng là chiếc tủ đá to đùng nơi mẹ tôi từng để rau cỏ và gia vị, giờ thì Valentina dùng nó để chứa đồ ăn đông lạnh. Tôi bỏ cái thùng vào đó. Cửa mở ra.

‘Ô, cô vẫn còn ở đây à’ Valentina nói.

Tôi chỉ dọn dẹp chút thôi’ Giọng tôi nhẹ nhàng (không việc gì phải chọc tức cô ta - tôi sắp phải đi, chỉ mình ba tôi ở lại chịu trận) nhưng cô ta coi đó là một lời chê trách.

‘Tôi có quá nhiều việc. Không có thì giờ làm việc nhà.’

‘Chắc vậy.’ Tôi bình thản dựa lưng vào tủ đá.

‘Ba cô - ông ta không cho tôi tiền.’

‘Nhưng ông ấy đưa cô phân nửa số lương hưu mà.’ ‘Lương hưu vô dụng. Lương hưu thì mua được gì.’

Tôi không muốn tranh cãi với cô ta. Tôi chỉ muốn cô ta đi ngay để có thì giờ tiếp tục xem xét giấy tờ. Nhưng tôi nhận ra có lẽ cô ta quay lại để lấy bữa trưa đông lạnh.

‘Cô có muốn tôi làm bữa trưa cho cô không, Valentina? Cô lên lầu nghỉ một chút, tôi làm xong ngay thôi.’

Cô ta ngạc nhiên, cơn nóng dịu xuống, nhưng vẫn từ chối lời đề nghị của tôi.

‘Tôi không có thì giờ ăn. Chỉ bánh kẹp thôi. Tôi về để lấy xe. Sau khi làm việc xong tôi đi Peterborough với Margaritka mua sắm.’

Cô ta đóng cửa lại rồi lái xe đi, còn tôi ở một mình với thùng giấy tờ đã đông thành đá.

Tôi định sao lại thư của luật sư, nhưng nhận ra chỉ còn hai tờ giấy trắng nên thôi. Tôi bỏ một bức ảnh cưới và mấy lá thư vừa sao vào túi xách rồi để số giấy tờ còn lại vào thùng giấy.

Trong lúc đang sắp xếp giấy tờ, tôi chợt để ý đến một tờ giấy khác. Đó là lá thư của Viện vẻ đẹp Phụ nữ ở Budapest, đánh máy trên loại giấy màu kem khá dày có viền vàng, gửi cho bà Valentina Dubova ở đường Hall, Peterborough. Họ cảm ơn cô ta, bằng tiếng Anh, vì đã là một khách hàng đáng trân trọng và thông báo đã nhận được số tiền ba ngàn đô la Mỹ trả cho việc thẩm mỹ nâng ngực. Lá thư kết thúc bằng chữ ký hoa mỹ của bác sĩ Pavel Nagy. Ngày trên bức thư cho thấy vụ phẫu thuật thẩm mỹ này diễn ra vài tháng trước khi họ cưới nhau, trong chuyến thăm Ukraina của cô ta. Tôi nhớ đến chiếc phong bì màu nâu dày cộp. Ba ngàn đô la Mỹ chỉ hơn 1800 bảng chút xíu. Vậy là ba tôi biết số tiền đó dùng để làm gì rồi. Ông đã biết và còn rất hào hứng chi trả nữa chứ.

‘Ba à’ tôi nhẹ nhàng gọi ông, cố giấu cơn tức giận. ‘Ba à, đây là gì?’

‘Hừm, ừ.’ Ông nhìn lá thư và gật đầu. Ông còn gì để nói nữa đâu.

‘Ba điên thật rồi đấy. Thật may là ba có hẹn với bác sỹ tâm lý vào ngày mai.’

Tôi giấu cái thùng thư lạnh cóng dưới giường ba, dặn dò kỹ càng là ông phải để nó lại vào cốp xe của cô ta vào dịp sớm nhất có thể mà không để cô ta biết. Tôi biết mình nên ở lại và tự làm lấy nhưng trời đã về chiều rồi, tôi chỉ muốn về nhà ngay, về với Mike tốt bụng sáng suốt cùng căn nhà gọn gàng của mình. Tôi nấu món mì ống xốt pho mát cho ông - trắng như giòi, chẳng có vị gì nhưng ông có thể ăn được mà không cần răng giả. Chúng tôi ăn trong im lặng. Không có gì để nói với nhau nữa. Lúc ông ăn xong, tôi chào tạm biệt. Khi tôi quẹo ra đường chính, một chiếc xe khác lạng vèo tới từ khúc quanh ở hướng đối diện. Một đèn pha bị vỡ. Đằng trước là hai bóng người hớn hở: Valentina và Margaritka vừa đi mua sắm về