- 24 - Người đàn ông bí ẩn

Vera và tôi quyết định chúng tôi sẽ cùng nhau chặn đầu Valentina bên ngoài Khách sạn Hoàng gia.

‘Chỉ còn có cách như vậy thôi. Nếu không ả sẽ cứ lảng tránh chúng ta’ Vera nói.

‘Nhưng ả có thể quay người bỏ chạy khi nhìn thấy chúng ta.’

‘Thì chúng ta sẽ đi theo ả. Chúng ta sẽ lần theo ả đến tận hang ổ’

‘Nhưng nếu ả đi cùng Stanislav? Hay Eric Pike chẳng hạn?’

‘Đừng có nhút nhát thế, Nadia. Nếu cần thì chúng ta sẽ gọi cảnh sát.’

‘Vậy sao không để cảnh sát lo liệu luôn cho rồi? Em có nói chuyện với một nữ cảnh sát ở Spalding, cô ấy có vẻ rất thông cảm với tình cảnh của chúng ta’

‘Cô vẫn tin là luật pháp sẽ hất cẳng được cô ả à? Nadia, nếu chúng ta không làm việc này thì chẳng có ai làm đâu.’

‘OK.’ Dẫu phản đối nhưng tôi cũng rất hào hứng. ‘Có lẽ chúng ta nên sắp xếp cho Justin rậm râu có mặt ở đó. Để hỗ trợ nếu cần.’

Nhưng trước khi chúng tôi tìm được ngày thích hợp, ba tôi đã gọi điện tới trong trạng thái hết sức lo lắng. Ông thấy một người đàn ông bí ẩn lảng vảng quanh căn nhà.

‘Người đàn ông bí ẩn. Từ hôm qua. Nhìn trộm qua cửa sổ. Rồi biến mất’

‘Nhưng ba à, đó là ai? Ba phải gọi cảnh sát.’

Tôi cảm thấy hoảng sợ. Rõ ràng là có ai đó đang tìm cách đột nhập vào nhà ba.

‘Không không! Không gọi cảnh sát! Nhất định không gọi cảnh sát!’

Ba tôi vốn chẳng có mấy thiện cảm với cảnh sát.

‘Vậy thì gọi một người láng giềng vậy. Và phải chặn đầu hắn. Xem xem hắn là ai. Nhất định là một tên trộm muốn thăm dò xem ba có của cải đáng giá gì không’

‘Trông không giống trộm. Trung niên. Thấp. Mặc vest nâu’

Cơn tò mò của tôi trỗi dậy.

‘Thứ Bảy bọn con sẽ ghé qua. Giờ thì ba hãy khóa chặt cửa sổ và cửa ra vào nhé.’

Chúng tôi tới nhà ba vào khoảng ba giờ chiều ngày thứ Bảy. Giờ đã là giữa tháng Mười. Mặt trời đã xuống thấp, sương mù vùng đầm lầy bao phủ khắp thôn quê trong tấm màn mờ ảo ẩm ướt, lảng vảng trên những cánh đồng và đầm lầy trũng tháp, rón rén như một bóng ma trên những mương nước và kênh đào. Lá bắt đầu đổi màu. Ngoài vườn rụng đầy táo, lê, mận, một đám ruồi bu kín bên trên.

Ba tôi nằm ngủ trên chiếc ghế bành cạnh cửa sổ, đầu ngả ra sau, miệng há hốc, một dòng nước miếng chảy từ môi xuống cổ áo. Cô bạn gái của Quý bà Di nằm cuộn tròn trên đùi ba, cái bụng sọc của nó khẽ phập phồng. Tựa như bị bà phù thủy trong truyện cổ tích ra tay phù phép, ngôi nhà và khu vườn chìm trong bầu ám khí uể oải, và con người đang say ngủ kia đang chờ được đánh thức bởi một nụ hôn.

‘Chào ba’ Tôi hôn lên gò má gầy gò lởm chỏm râu của ông. Ông giật mình tỉnh dậy, con mèo nhảy xuống sàn, gừ gừ chào chúng tôi và cọ mình vào chân chúng tôi.

‘Chào Nadia, Michael! Các con đến thật tốt!’ Ông dang tay chào đón chúng tôi.

Ba gầy quá! Tôi đã hy vọng sau khi Valentina rời đi, mọi chuyện sẽ thay đổi; ba sẽ lại lên cân, sẽ dọn dẹp lại căn nhà, và mọi việc sẽ trở lại bình thường. Nhưng chẳng có gì thay đổi cả, ngoại trừ khoảng trống to đùng mang hình Valentina trong tim ông.

‘Mọi chuyện thế nào rồi ba? Người đàn ông bí ẩn đó đâu?’

‘Người đàn ông bí ẩn biến mất rồi. Từ hôm qua đã không thấy đâu nữa’

Phải thú nhận là tôi cảm thấy vô cùng thất vọng - tôi đã tò mò biết bao. Nhưng tôi bắc ấm lên bếp, rồi trong lúc chờ nước sôi, tôi thơ thẩn ra ngoài và bắt đầu nhặt trái cây rụng. Tôi cảm thấy lo lắng khi ba tôi không còn thực hiện nghi thức hàng năm: nhặt, cất giữ, gọt vỏ và chế biến táo Toshiba. Bỏ bê sở thích là dấu hiệu của bệnh trầm cảm.

Mike ngồi xuống chiếc ghế êm ái kế bên và sẵn sàng lắng nghe.

‘Nikolai, quyển sách đến đâu rồi? Ba còn món rượu mận tuyệt vời nữa không?’ (Anh đã mê mẩn món rượu này trên mức mà tôi có thể chịu đựng rồi đó. Anh không thấy là nó nguy hiểm sao?)

‘A ha!’ ba tôi kêu lên rồi rót cho Mike một ly. ‘Giờ đã đến một thời điểm hết sức thú vị trong lịch sử máy kéo. Như Lenin đã nói về thời kỳ tư bản, cả thế giới hợp lại thành một thị trường, với sự tập trung của đồng vốn tăng lên nhanh chóng, về công nghệ máy kéo, ba nghĩ rằng...’

Tôi không hề biết ba nghĩ gì, bởi vì lúc này Mike đã chếnh choáng trong men rượu mận còn tôi thì đã đi xa khỏi tầm nghe. Tôi dạo quanh khu vườn của mẹ. Thật buồn khi chứng kiến cảnh khu vườn bị tàn phá suốt bốn năm trời không có bàn tay ai chăm sóc; nhưng sự tàn phá đó là do sinh trưởng mạnh mẽ mà ra. Trên mảnh đất cực kỳ màu mỡ, mọi cây cỏ đều sinh sôi: cỏ dại um tùm, cây leo lan tràn, cỏ mọc cao như ngoài đồng cỏ, trái cây rụng bị thối rữa lấm tấm nấm mốc; ruồi, ruồi nhuế, ong vò vẽ, sâu bọ và ốc sên ngấu nghiến trái cây, chim thỏa thích dùng bữa với thực đơn chính là sâu bọ và ruồi muỗi.

Dưới hàng dây phơi đồ, một mảnh vải sáng màu lấp ló trong đám cỏ cao thu hút sự chú ý của tôi. Tôi cúi xuống gần hơn để nhìn cho kỹ. Đó là chiếc áo lót xa tanh màu xanh lá đã gần như phai hết màu. Một con sâu róm giật mình bò ra khỏi bầu ngực khổng lồ. Trong thoáng bốc đồng, tôi nhặt nó lên và cố đọc kích cỡ ghi trên nhãn. Nhưng thông tin ấy cũng đã bay màu bởi bột giặt và mưa nắng. Cầm di vật tả tơi này trong tay, tôi cảm thấy mất mát một cách kỳ lạ. Sic transitgloria mundi.

Tôi không biết cái gì kéo mình ngẩng lên khỏi dòng suy tư, nhưng vào giây phút ấy mắt tôi thoáng thấy có gì đó cử động, có lẽ là một bóng người ở bên hông nhà. Sau đó nó biến mất; có lẽ đó chỉ là một vệt màu nâu, hay một bóng người mặc áo nâu. Người đàn ông bí ẩn!

‘Mike! Ba! Mau lên!’

Tôi chạy vội ra vườn trước nơi hai chiếc xe gỉ sét vẫn đang chiếm chỗ. Ban đầu có vẻ như chẳng có ai ở đó. Sau đó tôi thấy có người đang đứng yên dưới bóng cây tử đinh hương. Anh ta béo lùn, tóc nâu xoăn. Anh ta mặc một bộ vest màu nâu. Nhìn anh ta quen quen một cách kỳ lạ.

‘Anh là ai? Làm gì ở đây?’

Anh ta không trả lời, cũng không đi về phía tôi. Sự yên lặng của anh ta thật quái lạ. Nhưng anh ta không đáng sợ. Khuôn mặt anh ta cởi mở, thân thiện. Tôi bước lại gần vài bước.

‘Anh muốn gì? Vì sao anh cứ đến đây hoài?’

Anh ta vẫn không nói gì. Rồi tôi nhớ ra mình đã thấy anh ta ở đâu: anh ta là người đàn ông trong những bức ảnh tôi tìm thấy ở phòng Valentina - người đàn ông choàng tay qua bờ vai trần của cô ả. Anh ta già hơn so với người trong hình một chút, nhưng chắc chắn là anh ta.

‘Làm ơn nói gì đi. Cho tôi biết anh là ai’

Im lặng. Rồi Mike và ba xuất hiện ở cửa trước. Mike dụi mắt ngái ngủ. Lúc này người đàn ông bước lên trước, chìa tay ra và nói một từ.

‘Dubov.’

‘À! Dubov!’ Ba tôi chạy vội tới, nắm lấy hai tay anh ta, và tuôn ra một tràng lời chào đón nồng nhiệt bằng tiếng Ukraina. ‘Vị hiệu trưởng đáng kính ở Temopil! Học giả hàng đầu nổi tiếng người Ukraina! Rất vui mừng được đón tiếp anh trong căn nhà tồi tàn của tôi.’

Đúng, chính là người chồng trí thức của Valentina. Ngay khi nhận ra anh ta, tôi cũng thấy được điểm giống nhau giữa anh ta và Stanislav: tóc xoăn màu nâu, vóc người thấp và nụ cười lúm đồng tiền khi anh ta bước ra khỏi bóng cây.

‘Mayevskyj! Kỹ sư hạng nhất! Tôi rất vinh hạnh được đọc bài luận văn tuyệt vời về lịch sử máy kéo mà ông gửi tới’ anh ta nói bằng tiếng Ukraina, lắc lắc tay ba tôi. Giờ thì tôi hiểu vì sao anh ta không trả lời câu hỏi của tôi. Anh ta không biết tiếng Anh. Ba giới thiệu chúng tôi với anh ta.

‘Mikhail Lewis, con rể tôi. Thành viên công đoàn kiệt xuất và chuyên gia máy tính. Con gái tôi Nadezhda. Nó là nhân viên xã hội’ (Ôi, sao ba có thể nói vậy!)

Nhâm nhi tách trà và hộp bánh quy quá đát tìm thấy trong chạn, chúng tôi dần hiểu ra lý do cho cuộc viếng thăm của người đàn ông bí ẩn này. Đơn giản thôi: anh ta đến tìm vợ và con trai, muốn đưa họ quay về Ukraina. Những lá thư từ Anh quốc đã khiến anh càng lúc càng lo lắng. Stanislav không cảm thấy thoải mái ở trường học, nó kể bọn con trai thì lười biếng, bị ám ảnh bởi tình dục, luôn mồm khoe khoang tiền của, trình độ giáo dục thấp kém. Valentina cũng chẳng vui vẻ gì. Cô ấy mô tả người chồng mới là một tên bạo lực và mắc bệnh hoang tưởng, rằng cô ấy đang tìm cách ly dị ông ta. Nhưng giờ anh ta đã gặp được quý ông kỹ sư đáng kính (người mà anh đã có vinh dự trao đổi thư từ về máy kéo), anh ta tin rằng có lẽ cô ấy đã nói quá lên một chút bởi trước đây cô ấy cũng từng nói quá lên như vậy không ít lần.

‘Người ta có thể tha thứ tội nói quá cho một phụ nữ xinh đẹp’ anh ta nói. ‘Điều quan trọng là mọi chuyện đều được bỏ qua, đã đến lúc cô ấy quay về nhà’

Anh ta đến nước Anh trong một chương trình trao đổi giáo dục với đại học Leicester nhằm mở rộng tầm hiểu biết của mình về hiện tượng siêu dẫn. Anh ta cũng xin được thêm mấy tuần nghỉ phép. Mục tiêu của anh ta là tìm lại vợ (dẫu anh ta đồng ý ly dị nhưng không giây phút nào không coi cô ấy là vợ mình), tán tỉnh cô nàng và khiến cô nàng đem lòng yêu anh ta trở lại.

‘Nàng đã từng yêu tôi một lần - chắc chắn nàng sẽ lại yêu tôi.’

Vào những ngày nghỉ, anh ta đón tàu từ Leicester tới đây, nằm đợi bên ngoài căn nhà, mong đem lại bất ngờ cho cô ả. Anh ta đã tìm khắp thành phố, nhờ Chủ tịch Câu lạc bộ Ukraina giúp đỡ, nhưng ngày lại ngày trôi qua mà nàng vẫn chưa xuất hiện. Anh ta sợ mình đã mất nàng mãi mãi. Nhưng giờ - giờ anh ta đã gặp được ông Mayevskyj kiệt xuất và cô con gái đáng yêu cùng anh con rể đáng trọng - giờ có lẽ họ sẽ giúp anh ta tìm được nàng.

Tôi có thể thấy ba tôi cứng người lại, bởi ông nhận ra vị học giả hàng đầu Ukraina này cũng là tình địch của mình. Ly dị Valentina là một chuyện, nhưng ông không thể chấp nhận kẻ khác cướp cô ả ngay trước mũi mình.

‘Chuyện này anh phải thảo luận với Valentina. Tôi cảm thấy cô ấy rất quyết tâm ở lại Anh quốc’

‘Đúng, đối với bông hoa xinh đẹp nhường ấy, những làn gió ở Ukraina lúc này đúng là quá khắc nghiệt và lạnh lùng. Nhưng mọi chuyện sẽ sớm thay đổi thôi. Và nơi nào có tình yêu, thì nơi đó luôn có đủ hơi ấm cho tâm hồn con người nở hoa’ người chồng trí thức nói.

‘Hắt xì!’ tôi khịt mũi vào tách trà, nhưng cố ngụy trang nó bằng một cái hắt hơi.

‘Vẫn còn một khó khăn nữa’ ba tôi nói. ‘Cả hai đều biến mất. Valentina và Stanislav. Không ai biết họ ở đâu. Cô ấy còn để lại hai chiếc xe ở đây.’

‘Tôi biết họ ở đâu!’ tôi kêu lên. Mọi người quay lại chằm chằm nhìn tôi, kể cả Mike dù anh chẳng hiểu nãy giờ mọi người nói gì. Ba tôi quắc mắt nhìn tôi như muốn nói: Đừng có cho anh ta biết!

‘Khách sạn Hoàng gia! Bọn họ đang ở Khách sạn Hoàng gia!’

Các quán rượu ở Peterborough đều rất đông khách vào chiều thứ Bảy, tấp nập người mua sắm, người bán hàng và du khách. Khách sạn Hoàng gia cũng chật cứng. Vài khách quen đem thức uống ra ngoài vỉa hè và túm tụm quanh lối vào, tán gẫu về bóng đá. Tôi đậu chiếc Ford Escort cách đó vài mét. Chúng tôi quyết định cử Mike vào trong thăm dò - anh sẽ trà trộn vào đám đông, tìm kiếm Valentina hay Stanislav, và nếu thấy họ thì phải lẳng lặng lẻn ra thông báo cho Dubov biết. Khi ấy Dubov sẽ tiến vào và dùng chiến thuật để thuyết phục bọn họ. Hiện giờ anh ta và ba tôi đang ngồi sau xe, vẻ háo hức lộ rõ trên mặt. Vì lý do gì không rõ, ai nấy đều hạ giọng thì thầm.

Vài phút sau Mike đi ra, tay cầm cốc bia, cho biết không thấy Valentina hay Stanislav đâu. Cũng chẳng có ai giống như lời tôi miêu tả về Ed Hói cả. Hai tiếng thở dài thất vọng vang lên từ ghế sau.

‘Để ba xem thử!’ ba tôi nói, những ngón tay sưng vù vì viêm khớp cố mở cửa xe.

‘Không không!’ Dubov kêu lên. ‘Ông sẽ làm nàng sợ hãi bỏ đi. Để tôi đi!’

Tôi lo lắng khi thấy cảm xúc của ba hình như lại đang bị xáo trộn lộn tùng phèo. Tôi sợ rằng sự có mặt của tình địch Dubov đã làm tổn thương đến sĩ diện đàn ông của ba và khiến ông lại mê mẩn Valentina. Ông biết cô ả không hợp với mình nhưng không kháng cự nổi sức hút của cô ả. Ông già ngu ngốc. Kết thúc chẳng vui vẻ gì đâu. Nhưng tôi cảm nhận được logic sâu xa ẩn bên dưới hành động mâu thuẫn của ông. Dubov có sức hút và sự quyến rũ chẳng khác gì Valentina. Ba yêu cả hai người họ: ông yêu chính nhịp đập của tình yêu. Tôi có thể hiểu được vì sao ông bị lôi cuốn, vì tôi cũng như vậy.

‘Hai người thôi nào, ngồi yên ở đó’ tôi nói. ‘Con sẽ đi vào xem sao.’

Cửa sau xe bị khóa chốt, không thể mở được từ bên trong, do đó bọn họ chẳng có lựa chọn nào khác.

Mike đã tìm được một chỗ ngồi gần cửa. Một đám thanh niên tụ tập trước màn hình ti vi, cứ vài phút lại cất tiếng hò reo. Đội Peterborough đang thi đấu trên sân nhà. Mike cũng dán mắt vào màn hình, vại bia đã cạn phân nửa. Tôi đi đến gần quầy rượu rồi nhìn quanh. Mike nói đúng - không thấy Valentina, Stanislav hay Ed Hói đâu cả. Đột nhiên tiếng hoan hô rộ lên vang dội. Ai đó đã ghi bàn. Người đàn ông đang dọn mấy vại bia ở đầu kia quầy rượu nãy giờ cúi gằm xuống liền quay qua nhìn vào chiếc ti vi. Mắt chúng tôi gặp nhau, rồi chúng tôi nhận ra nhau. Đó là Ed Hói - nhưng ông ta không còn hói nữa. Mấy chỏm tóc bờm xờm màu muối tiêu đã phủ kín đầu. Bụng ông ta to ra và bắt đầu chảy xệ xuống bên dưới thắt lưng. Trong vài tuần kể từ lần gặp trước, xem ra ông ta đã tệ đi khá nhiều.

‘Lại là cô nữa. Cô muốn gì?’

‘Tôi tìm Stanislav và Valentina. Tôi là bạn của họ, chỉ thế thôi. Tôi không phải là cảnh sát, ông đừng lo.’

‘Họ đi rồi. Dọn nhà đi. Lén lút.’

‘Ồ không!’

‘Có vẻ như lần trước cô làm họ sợ’

‘Nhưng hẳn là...’

‘Cô ấy và thằng nhỏ. Cả hai đều đi rồi. Cuối tuần trước.’ ‘Nhưng ông có biết...?’

‘Có vẻ là cô ấy nhận thấy tôi không xứng với cô ấy.’ Ông ta nhìn tôi với ánh mắt buồn bã.

‘Ý ông là...?’

‘Chẳng có ý gì cả. Giờ thì xéo đi, được chứ? Tôi còn phải lo cho cả quán rượu, mà chỉ có một mình’

Ông ta lại quay lưng về phía tôi và bắt đầu thu dọn ly cốc.

‘Ô không! Đi rồi!’ Hai tình địch ngồi ghế sau ồ lên thất vọng, rồi bầu không khí im lặng buồn bã bao trùm trong chiếc xe mà mất một lúc sau mới bị phá vỡ bỏi tiếng thở dài sườn sượt.

‘Thôi nào, thôi nào, Volodya Simeonovich’ ba tôi lẩm bẩm bằng tiếng Ukraina, quàng tay quanh vai Dubov. ‘Đàn ông chút đi!’

Tôi chưa nghe thấy ba tôi gọi cả họ tên người khác ra thế này bao giờ. Giờ thì ba và Dubov bắt đầu nói chuyện y hệt như trong tác phẩm Chiến tranh và hòa bình vậy.

‘Ôi chao, Nikolai Alexeevich, đàn ông là một sinh vật yếu đuối và hay phạm sai lầm!’

‘Có lẽ chúng ta cần cái gì đó phấn khích một chút’ Mike đề nghị. ‘Hay là chúng ta vào trong uống chút gì đi?’

Đám đông đã giãn ra vào cuối trận đấu nên chúng tôi cũng xoay xở tìm được đủ ghế đẩu để ngồi xuống quanh một cái bàn; thậm chí còn tìm được cả ghế dựa cho ba nữa. Ông không chịu được sự ồn ào trong quán rượu nên ngồi thu mình với đôi mắt mở to trống rỗng. Dubov đặt cái mông to bự lên mặt ghế tròn nhỏ xíu, dạng chân ra để giữ thăng bằng, cằm ngẩng cao, chăm chú quan sát xung quanh và uống với vẻ đầy tâm trạng. Tôi để ý thấy mắt anh ta lướt khắp đám đông, không ngừng liếc qua mọi lối vào với vẻ hy vọng.

‘Mọi người muốn uống gì?’ Mike hỏi.

Ba muốn một ly nước táo. Dubov muốn một ly lớn whiskey. Mike gọi một vại bia nữa. Tôi thì muốn uống trà, nhưng quyết định gọi một ly rượu trắng. Ed Hói đích thân phục vụ chúng tôi, bưng khay đồ uống ra tận bàn.

‘Vui lên nào!’ Mike nâng ly. ‘Vì...’ Anh ngần ngừ- Một nhóm người với khao khát và nhu cầu khác hẳn nhau thì nên nâng ly chúc mừng cái gì đây?

‘Vì chiến thắng của tinh thần nhân loại!’

Tất cả chúng tôi cùng nâng ly.