- 29 - Bữa tối cuối cùng

Khi tôi về thì Mike đã đi rồi, nhưng Anna vẫn còn ở nhà. Tôi nghe giọng nói rộn ràng của nó nói chuyện qua điện thoại ở hành lang, thỉnh thoảng lại phá lên cười lảnh lót, khiến trái tim tôi tràn đầy tình yêu. Tôi cẩn thận không dám nói với nó nhiều về chuyện giữa ba, Valentina và Vera. Có kể thì tôi cũng cố nói giảm nói tránh về mối bất hòa của chúng tôi. Tôi muốn bảo vệ nó, cũng như ba mẹ từng bảo vệ tôi. Vì sao phải để cho nó đau lòng vì những chuyện buồn cũ chứ?

Tôi cởi giày ra, pha cho mình một tách trà, bật nhạc lên, rồi ngả người lên ghế sofa với xấp giấy trên tay. Đã đến lúc đọc một chút rồi. Một lát sau có tiếng gõ cửa, Anna thò đầu vào.

‘Mẹ ơi, mẹ có rảnh một chút không?’

‘Đương nhiên rồi. Chuyện gì vậy?’

Nó mặc quần bò bó sát và áo ngắn cũn cỡn hở sườn. (Sao nó lại mặc như thế chứ? Nó không biết đàn ông xấu xa thế nào sao?)

‘Mẹ à, con muốn nói chuyện với mẹ.’ Giọng nói của nó nghiêm túc.

Tim tôi bắt đầu đập thình thịch. Chẳng lẽ tôi đã quá đắm chìm vào vở bi kịch của ba tôi mà bỏ bê con gái ruột của mình hay sao?

‘OK. Mẹ sẵn sàng nghe đây’

‘Mẹ à’ nó ngồi xuống cuối ghế, gần chân tôi, ‘con có nói chuyện với Alice và Alexandra. Tuần trước chúng con ra ngoài ăn trưa. Khi nãy Alice vừa gọi đó’

Alice, con gái út của Vera, hơn Anna vài ba tuổi. Hai đứa nó cũng chẳng thân thiết gì cho lắm. Có chuyện mới rồi đây. Tôi cảm thấy có chút bất an.

‘Ô, hay đấy, cưng. Các con đã nói chuyện gì vậy?’

‘Tụi con nói chuyện về mẹ và bác Vera.’ Nó dừng lại, quan sát tôi. Tôi mở to mắt vờ ra vẻ ngạc nhiên. ‘Mẹ à, con thấy chuyện đó thật ngu ngốc, chuyện mẹ và bác Vera căm ghét nhau ấy’

‘Căm ghét gì hả cưng?’

‘Mẹ biết mà. Chuyện tiền bạc ấy. Chuyện về bản di chúc của bà ngoại ấy’

‘Ồ’ tôi mỉm cười, ‘vì sao các con lại nói về chuyện đó?’ (Sao bọn nó dám? Ai nói cho bọn nó biết? Chắc Vera lại bép xép rồi.)

‘Con nghĩ chuyện đó thật ngu ngốc. Bọn con chẳng quan tâm gì đến tiền bạc. Bọn con chẳng cần biết ai lấy nó. Bọn con chỉ muốn mọi người ở bên nhau như một gia đình bình thường - tụi con gần gũi với nhau, Alice, Lexy và con’

‘Cưng à, không đơn giản vậy đâu...’ (Nó không nhận ra tiền bạc là thứ duy nhất giúp ta không bị chết đói à?) ‘Và không chỉ vì tiền bạc đâu...’ (Nó không nhận thấy thời gian và ký ức sẽ định hình mọi thứ à? Nó không nhận thấy một khi câu chuyện được kể ra theo cách này, thì không thể lật ngược được theo cách khác à? Nó không nhận thấy có vài điều cần phải được che đậy và chôn vùi, để những điều đáng hổ thẹn không vấy bẩn lên thế hệ kế tiếp à? Không; nó còn trẻ, và với nó mọi việc đều có thể.) ‘Nhưng mẹ nghĩ cũng đáng thử một phen đấy. Còn Vera thì sao? Có ai nói với Vera không?’

‘Mai Alice sẽ nói chuyện với bác ấy. Vậy còn mẹ, mẹ nghĩ sao?’

‘OK’ Tôi chồm lên ôm lấy con. (Nó gầy quá!) ‘Mẹ sẽ cố hết sức. Con phải ăn nhiều một chút.’

Nó nói đúng. Sự hờn giận này thật ngu ngốc.

Tất cả các nhà dưỡng lão quanh Cambridge đều có danh sách chờ, nhưng trước khi có dịp đi thăm từng nơi, tôi nhận được một cú điện thoại.

‘Dubov quay lại. Valentina quay lại với đứa bé. Stanislav cũng quay lại.’

Giọng nói của ba phấn khích, hay cũng có chút căng thẳng. Tôi không chắc.

‘Ba à, họ không thể ở đó được. Thật là lố bịch. Con cứ tưởng ba đồng ý vào nhà dưỡng lão rồi’

‘Ổn mà. Chỉ là tạm thời thôi.’

‘Tạm thời trong bao lâu?’

‘Vài ngày. Vài tuần.’ Ông ho rồi lắp bắp. ‘Cho đến lúc đi.’

‘Đi đâu? Khi nào?’

‘Thôi nào, Nadia, sao con hỏi nhiều thế? Ba đã nói rồi, mọi chuyện vẫn ổn.’

Sau khi ba cúp máy, tôi mới nhận ra mình quên hỏi đứa bé là trai hay gái, hay liệu ông có biết ba của nó là ai không. Tôi có thể gọi lại cho ba, nhưng tôi biết mình phải đi đến đó, nhìn tận mắt, hít thở cùng một bầu không khí, để thỏa mãn... thỏa mãn cái gì đây? Sự tò mò ư? Không, đây là nỗi khát khao, là niềm ám ảnh. Thứ Bảy kế tiếp, tôi lái xe đi vào buổi sáng mà lòng đầy hồi hộp.

Tôi đến nhà ba thì thấy chiếc Lada đậu ngoài đường. Chiếc xe thổ tả và chiếc Rolls Royce đậu ở vườn trước. Dubov đang ở đó, loay hoay với mấy thanh kim loại.

‘À, Nadia Nikolaieva!’ Anh ta ôm chầm lấy tôi. ‘Cô đến thăm đứa bé hả? Valya! Valya! Xem ai đến này!’

Valentina xuất hiện ở cửa, vẫn đang mặc áo ngủ và đi dép bông xù cao gót. Khó mà nói rằng ả vui khi gặp lại tôi, nhưng ả cũng vẫy tay mời tôi vào.

Một cái nôi gỗ sơn màu trắng đặt ở phòng khách, bên trong là một đứa bé nhỏ xíu đang say ngủ. Mắt nó nhắm lại nên tôi không biết là màu gì. Cánh tay nó thò ra ngoài chăn, bàn tay nắm chặt lại thành một nắm đấm bé tí áp sát vào má, ngón tay cái thò ra, móng tay lóng lánh như những vỏ sò hồng hào xinh xắn. Miệng nó hé mở và ươn ướt, hít vào rồi thở ra, khe khẽ chậc chậc trong giấc ngủ. Lớp da phủ lông tơ ở thóp phập phồng theo nhịp thở.

‘Ô, Valentina, dễ thương quá! Nó là trai hay gái vậy?’

‘Là con gái.’

Giờ tôi mới nhận thấy tấm chăn của đứa bé được thêu những bông hồng nhỏ, tay áo màu hồng phấn.

‘Cô bé đẹp tuyệt!’

‘Tôi cũng nghĩ vậy.’ Valentina mỉm cười tự hào, cứ như thể vẻ đẹp của đứa bé là thắng lợi dành cho riêng ả vậy.

‘Cô đặt tên cho bé chưa?’

‘Tên là Margaritka. Tên của bạn tôi, Margaritka Zadchuk.’

‘Ô, hay lắm’ (Tội nghiệp đứa nhỏ!)

Ả chỉ sang chồng quần áo sơ sinh màu hồng đính ren để trên chiếc ghế đặt cạnh nôi. Tất cả đều được đan rất khéo bằng sợi polyester mềm mại.

‘Bà ấy làm đấy’

‘Thật lộng lẫy!’

‘Tên của nó cũng là tên của thủ tướng Anh nổi tiếng nhất đấy.’

‘Gì cơ?’

‘Bà Tatsher’

‘À’

Đứa bé khẽ cựa quậy rồi mở mắt ra, thấy chúng tôi đang đứng nhìn, mặt nó nhăn lại như không biết nên khóc hay cười. ‘Gừ gừ’, cô bé nói, một giọt chất lỏng trăng trắng chảy ra từ khóe miệng. ‘Gừ gừ.’ Lúm đồng tiền nhỏ xíu in trên má.

‘Ôi!’

Cô bé thật xinh đẹp. Nó sẽ tự quyết định cuộc sống của mình. Nó không có lỗi vì những chuyện đã xảy ra.

Ba tôi chắc đã nghe tiếng tôi tới, nên ông bước vào và mỉm cười.

‘Nadia, con tới thật vui’

Chúng tôi ôm nhau.

‘Ba nhìn khỏe mạnh lắm, ba à’ Đúng vậy, ba tôi đã tăng cân được chút ít, và ông đang mặc một cái áo sơ mi sạch sẽ. ‘Mike gửi lời hỏi thăm ba. Anh ấy xin lỗi vì không đến được’

Valentina phớt lờ ông lúc ông bước vào, giờ thì ả quay gót bỏ đi trên đôi dép bông xù cao gót mà không nói một lời. Tôi đóng cửa lại, rồi thì thầm hỏi ba.

‘Ba thấy đứa bé thế nào?’

‘Là con gái’ ba thì thầm đáp lại.

‘Con biết. Nó thật là dễ thương phải không? Ba có biết cha nó là ai không?’

Ba tôi nháy mắt rồi làm mặt tinh nghịch.

‘Không phải ba. Ha ha ha.’

Tiếng nhạc rock nặng nện rầm rầm từ tròn lầu vẳng xuống. Sở thích âm nhạc của Stanislav đã trở nên chín chắn hơn thứ nhạc của Boyzone rồi. Ba liếc sang tôi rồi nhăn mặt bịt tai lại.

‘Âm nhạc suy đồi.’

‘Ba à, ba có nhớ không, hồi con còn bé, ba không cho con nghe nhạc jazz. Ba nói nó thật suy đồi.’

Tôi chợt nhớ lại cảnh ba hằm hằm lao xuống tầng hầm và cúp cầu dao chính. Đám bạn sành điệu mới lớn của tôi khúc khích cười châm chọc!

‘À há’ ông gật đầu. ‘Có lẽ thế.’

Không nhạc jazz. Không trang điểm. Không bạn trai. Hèn gì cứ khi nào nổi loạn được là tôi nổi loạn.

‘Ba đúng là một người cha tệ hại, ba à. Một tên bạo chúa’

Ông hắng giọng. ‘Đôi khi sự áp chế còn đỡ hơn vô chính phủ.’

‘Sao không thể kết hợp cả hai chứ? Sao không dân chủ và thỏa hiệp?’ Đột nhiên câu chuyện lại trở nên quá nghiêm túc. ‘Con nói Stanislav vặn nhỏ nhạc lại nhé?’

‘Không không. Đừng để ý. Ngày mai họ đi rồi’

‘Thật không? Ngày mai đi? Họ đi đâu?’

‘Quay lại Ukraina. Dubov đang làm khung chở hành lý gắn lên nóc xe’

Ngoài khu vườn trước nhà chợt vang lên tiếng động cơ xe gầm rú. Chính là chiếc Rolls Royce, chiếc xe đang hồi sinh. Chúng tôi bước tới nhìn ra ngoài cửa sổ. Chiếc Rolls Royce đang nổ máy, phía trên là một khung hành lý tự làm được gắn chắc chắn dọc suốt chiều dài xe. Dubov nâng nắp xe lên và đang hí hoáy làm gì đó với động cơ khiến chiếc xe hết tăng rồi lại giảm ga.

‘Điều chỉnh động cơ’ ba tôi giải thích.

‘Nhưng chiếc Rolls Royce có chạy nổi tới Ukraina không?’

‘Đương nhiên. Tại sao lại không chứ?’

Dubov ngẩng lên, nhìn thấy chúng tôi đứng ở cửa sổ nên vẫy tay. Chúng tôi vẫy tay lại.

Chiều hôm đó, sáu người chúng tôi ngồi xuống ăn tối quanh cái bàn trong phòng-ăn-kiêm-phòng-ngủ: ba, Dubov, Valentina, Stanislav, Margaritka và tôi.

Valentina lôi ra năm suất bò xắt lát đông lạnh rưới nước xốt hành ăn kèm với đậu đông lạnh và khoai tây bỏ lò. Cô ả đã thay váy ngủ, và lúc này đang mặc quần bó có móc cài dưới gót để bảo đảm nó ôm sát mông (đợi đấy, tôi sẽ kể cho Vera biết!) cùng một chiếc áo thun bó cổ lọ màu tùng lam, nhưng vẫn đi đôi dép bông xù cao gót. Ả rất vui vẻ, tươi cười với mọi người ngoại trừ ba tôi, và dằn mạnh suất thịt bò xuống trước mặt ông.

Ba tôi ngồi trong góc, bận rộn cắt thức ăn thành từng miếng nhỏ và xem xét kỹ trước khi bỏ vào miệng, vỏ đậu làm cổ họng ông bị ngứa, ông bắt đầu ho sù sụ. Stanislav ngồi kế bên ông, cúi đầu lặng lẽ trên đĩa thức ăn. Tôi cảm thấy tội nghiệp cho nó sau lần thất bại ở phiên tòa nên cố bắt chuyện, nhưng nó chỉ trả lời nhát gừng mà không nhìn vào mắt tôi. Quý bà Di và cô bạn gái, nhân dịp ngắn ngủi bà chủ cũ về thăm nhà, đã quên sạch những thói quen được dạy dỗ cẩn thận và luẩn quẩn quanh bàn chờ thức ăn thừa. Ai cũng chiều chuộng chúng, nhất là ba. Ông cho chúng phần lớn suất ăn tối của mình.

Dubov ngồi ở đầu bàn bên kia, cẩn thận ẵm đứa bé sơ sinh và cho nó bú bình. Bộ ngực đồ sộ của Valentina xem ra chỉ để làm cảnh thôi.

Sau bữa tối tôi rửa bát đĩa trong lúc Valentina và Stanislav lên lầu tiếp tục đóng gói đồ đạc. Ba tôi và Dubov lui vào phòng khách, vài phút sau tôi cũng vào ngồi cùng họ. Tôi thấy họ đang cắm cúi trên mấy tờ giấy vẽ kỹ thuật - một chiếc xe bên cạnh cái cột thẳng đứng, mấy đường thẳng nối chúng với nhau. Họ gạt xấp giấy qua một bên rồi ba tôi lấy ra bản thảo tác phẩm vĩ đại của mình và ngả người lên ghế bành, cặp kiếng xập xệ dán lại bằng băng keo trễ xuống mũi. Dubov ngồi trên chiếc trường kỷ đối diện, tay vẫn ẵm đứa bé đang say ngủ. Anh ta nhích qua một bên chừa chỗ cho tôi ngồi.

Mọi công nghệ đem lại lợi ích cho loài người đều phải được áp dụng một cách đúng đắn và hợp lý. Dù thế nào thì điều này cũng luôn đặc biệt đúng trong trường hợp của máy kéo.

Ông thong thả cất giọng đọc bằng tiếng Ukraina, thỉnh thoảng dừng lại một chút để nhấn mạnh, tay trái ông vung vẩy trong không khí như đang cầm đũa điều khiển dàn nhạc.

Bởi, bất chấp lời hứa hẹn ban đầu là giải phóng con người khỏi lao động vất vả, máy kéo đã đưa chúng ta đến bờ vực hủy diệt, bởi sự vô tâm và lạm dụng. Chuyện này đã xảy ra nhiều lần trong suốt lịch sử máy kéo, nhưng ví dụ nổi bật nhất xảy ra ở Mỹ vào thập kỷ 20.

Tôi đã kể rằng chính máy kéo đã giúp khai phá những thảo nguyên mênh mông phía Tây nước Mỹ. Nhưng những người đi sau đội tiên phong không hài lòng với kết quả này. Họ tin rằng nếu máy kéo giúp tầng năng suất của đất, thì càng dùng nhiều máy kéo năng suất của đất sẽ càng tăng thêm. Đáng tiếc là chuyện không dễ dàng như vậy.

Phải luôn dùng máy kéo để hỗ trợ tự nhiên chứ không phải để lèo lái tự nhiên. Máy kéo phải làm việc hòa hợp với khí hậu, độ màu mỡ của đất đai, cùng tinh thần chịu thương chịu khó của người nông dân.

Nếu không nó sẽ đem lại thảm họa, và thảm họa ấy đã xảy ra ở vùng trung tâm phía Bắc Hoa Kỳ.

Những người nông dân ở phía Tây không tìm hiểu về khí hậu. Đúng, họ phàn nàn rằng trời ít mưa và gió thổi mạnh, nhưng không nghe theo những lời cảnh báo. Họ cày, cày và cày. Họ tin rằng càng cày bừa thì lợi nhuận sẽ càng cao. Sau đó gió nổi lên, thổi bay lớp đất vừa được xới.

Bão Bụi xảy ra vào thập niên 20 và những khó khăn khủng khiếp nó gây ra cuối cùng đã dẫn tới cuộc khủng hoảng kinh tế, làm Thị trường Chứng khoán của Mỹ sụp đổ vào năm 1929.

Nhưng phải nói thêm rằng bất ổn và nghèo đói lan tràn khắp thế giới chính là nguyên nhân thúc đẩy sự phát triển chủ nghĩa phát xít ở Đức và chủ nghĩa cộng sản ở Nga. Hai ý tưởng này xung đột với nhau kịch liệt, suýt chút nữa đã dẫn loài người tới chỗ diệt vong.

Các độc giả thân mến, tôi xin đưa ra một ý kiến thế này. Hãy dùng công nghệ mà các kỹ sư đã phát triển, nhưng hãy sử dụng nó một cách vừa phải và khéo léo. Đừng để công nghệ trở thành ông chủ của bạn, và đừng bao giờ dùng nó để làm chủ người khác.

Đọc xong, ông vung tay hào hứng, và đợi chờ ý kiến của người nghe.

‘Hoan hô, Nikolai Alexeevich!’ Dubov vỗ tay kêu lên. ‘Hoan hô ba!’ tôi khóc.

‘Gừ gừ!’ bé Margaritka cất tiếng.

Sau đó ba tôi gom lại đống bản thảo vứt vương vãi trên sàn và dùng một tờ giấy nâu gói lại, lấy dây buộc quanh rồi đưa cho Dubov.

‘Volodya Simeonovich. Hãy đem nó về Ukraina. Có lẽ nó sẽ được xuất bản ở đó’

‘Không, không,’ Dubov nói. Tôi không thể lấy nó được, Nikolai Alexeevich. Đây là tác phẩm để đời của ông mà.’ ‘Xì!’ ba tôi nhún vai khiêm tốn. ‘Đã viết xong rồi mà. Xin hãy nhận lấy. Tôi còn phải viết một quyển sách khác nữa.’