Tình yêu
Cơ bản thì chúng ta đơn độc. Không có cách nào tránh né sự thật này, cho dù lắm lúc ta cố quên. Khi ta bệnh, không thể nào thoát được sự thật này. Đau đớn loại nào đi nữa cũng là một trải nghiệm cô lập kinh khủng. Ngay lúc này lưng tôi đang đổ đốn. Tôi đang viết mà gác hai chân lên tường, lưng nằm thẳng trên sofa. Nếu tôi ngồi thẳng bình thường, khom người bên notepad hay laptop theo tư thế cổ điển của người viết, thắt lưng tôi sẽ bắt đầu đau. Khi cái đau bùng lên lại, việc biết rằng có hàng triệu người khác cũng bị chứng đau lưng cũng không giúp gì tôi.
Vậy thì tại sao ta bận tâm đến tình yêu? Dù có yêu ai đó thế nào đi nữa thì ta cũng không bao giờ làm cho họ, hay ta, khỏi đau được.
À, để tôi nói bạn nghe điều này. Một điều nghe sẽ tẻ nhạt và sướt mướt đối với con mắt chưa quen, nhưng tôi cam đoan với bạn, nó là điều tôi tin hoàn toàn. Tình yêu đã cứu tôi. Andrea. Cô ấy cứu tôi. Tình yêu cô ấy dành cho tôi và tình yêu tôi dành cho cô ấy. Mà cũng không phải một lần. Lặp đi lặp lại. Không biết bao lần.
Khi tôi mắc bệnh thì chúng tôi đã bên nhau được năm năm. Andrea nhận được gì trong quãng thời gian đó, từ đêm trước sinh nhật mười chín của cô? Một cảm giác bất an tài chính thường trực? Một đời sống tình dục không thỏa, bị suy yếu vì rượu?
Ở trường đại học bạn bè vẫn xem chúng tôi là một cặp hạnh phúc. Mà chúng tôi đúng là như vậy, trừ phân nửa thời gian kia chúng tôi là một cặp không hạnh phúc.
Thú vị là ở chỗ về cơ bản, chúng tôi khác nhau. Andrea thích ngủ nướng và đi ngủ sớm, trong khi tôi lại là người khó ngủ và là cú đêm. Cô ấy có đạo đức làm việc mạnh mẽ, tôi thì không (trước đây thôi, thật kỳ lạ là trầm cảm về sau đã cho tôi đạo đức làm việc). Cô ấy thích tổ chức còn tôi là kẻ bừa bộn nhất cô từng gặp. Về một số mặt, trộn lẫn chúng tôi lại thì giống như trộn chlorine với ammonia. Hoàn toàn không phải một ý hay.
Nhưng cô ấy nói tôi làm cô ấy cười. Tôi “buồn cười”. Chúng tôi thích nói chuyện. Tôi nghĩ cả hai khá nhút nhát và kín đáo theo cách riêng. Riêng Andrea là người không kiên định trong giao tế. Đây là một kiểu lòng tốt. Cô ấy không chịu nổi nếu có ai cảm thấy lúng túng, nên luôn cố gắng thay đổi để thích ứng với họ hết mức. Tôi nghĩ, nếu tôi có thể cho cô ấy thứ gì, thì đó là dịp để cô là chính mình.
Nếu, như Schopenhauer nói, “chúng ta chịu mất ba phần tư bản thân để giống người khác”, vậy thì tình yêu, lúc tốt đẹp nhất, là cách để đòi lại những phần đã mất đó, tự do mà chúng ta đã để mất đâu đó khá sớm lúc còn nhỏ. Có lẽ tình yêu chỉ là tìm thấy người mà với họ ta có thể là chính con người kỳ quặc của mình.
Tôi giúp cô được là cô và cô giúp tôi là chính tôi. Chúng tôi làm điều này bằng cách trò chuyện. Trong năm đầu bên nhau chúng tôi thường thức nói chuyện thâu đêm. Đầu đêm chúng tôi đến quán rượu cuối phố Sharp ở Hull (con phố có nhà sinh viên của tôi) rồi mua một chai rượu chúng tôi không trả nổi và lắm lúc đến cuối chúng tôi sẽ xem chương trình truyền hình buổi sáng trên cái Hitachi cũ của tôi, phải liên tục chỉnh ăng ten mới thấy hình ảnh.
Thế rồi một năm sau chúng tôi vui vẻ làm người trưởng thành, mua cuốn Công thức nấu ăn của quán River Café và mở những tiệc tối nơi chúng tôi thường dọn món xa lát panzanella và rượu đắt tiền trong căn hộ sinh viên ẩm thấp của mình.
Xin đừng nghĩ đây là mối quan hệ hoàn hảo. Không phải. Vẫn chưa. Nhất là thời gian chúng tôi sống ở Ibiza, giờ nó có vẻ như một cuộc tranh cãi trường kỳ.
Bạn thứ nghe cái này:
“Matt, dậy đi.”
“Hả?”
“Dậy đi. Chín rưỡi rồi.”
“Thì sao?”
“Mười giờ em phải có mặt tại phòng vé. Chạy xe mất bốn mươi lăm phút.”
“Thì sao, không ai biết đâu. Đây là Ibiza mà.”
“Anh đang ích kỷ đấy.”
“Anh chỉ đang mệt.”
“Anh say thì có. Anh uống vodka chanh cả đêm.”
“Xin lỗi vì đã vui chơi nhé. Em nên thử đi.”
“Mẹ kiếp. Em ra xe đây.”
“Hả? Em không thể bỏ anh lại biệt thự cả ngày được. Anh sẽ mắc cạn giữa nơi hẻo lánh. Không có gì ăn. Chờ mười phút đi!”
“Em đi đây. Em chán anh quá rồi.”
“Sao vậy?”
“Anh mới là người muốn đến đây. Công việc của em là cái giúp bọn mình còn ở đây. Vì vậy mà bọn mình sống trong biệt thự này.”
“Em làm việc sáu ngày mỗi tuần. Mười hai tiếng mỗi ngày. Họ đang bóc lột em. Họ vẫn còn đang tiệc tùng kia kìa. Không có ai trong phòng vé cả cho đến sau mười hai giờ. Họ quý em vì em là kẻ nghiện làm. Em làm đủ mọi cách cho vừa lòng họ còn xem anh như rác.”
“Chào, Matt.”
“Ôi mẹ nó, em không định đi thật đó chớ?”
“Anh là đồ khốn ích kỷ.”
“Được, anh sửa soạn đây... mẹ kiếp .”
Nhưng những tranh cãi là thứ bề mặt. Nếu bạn xuống đủ sâu dưới sóng triều thì nước vẫn lặng yên. Chúng tôi giống như vậy. Về một phương diện nào đó, chúng tôi tranh cãi vì biết nó sẽ không có tác động nền tảng nào. Khi bạn có thể là mình bên ai đó, bạn phóng chiếu con người bất mãn của mình ra. Và ở Ibiza, tôi là như vậy. Tôi không vui. Và một phần tính cách tôi là thế này: khi không vui, tôi cố nhận chìm mình trong lạc thú.
Dùng thuật ngữ trị liệu thì tôi khi đó đang tự phủ định. Tôi phủ định cái không vui của mình, cho dù tôi đang là một thằng bạn trai say xỉn, ưa càu nhàu.
Vậy nhưng không một phút nào tôi có thể nói, hay cảm thấy, tôi không yêu cô ấy. Tôi yêu cô ấy trọn vẹn. Tình yêu kiểu tình bạn và tình yêu kiểu tình yêu. Philia và eros. Tôi vẫn luôn yêu. Dù, trong hai thứ, tình yêu kiểu tình bạn sâu sắc và trọn vẹn đó hóa ra là quan trọng nhất. Khi trầm cảm tới, Andrea có mặt bên tôi. Cô ấy sẽ tử tế với tôi và cáu giận tôi theo mọi cách đúng đắn.
Cô ấy là người tôi có thể trò chuyện, người tôi có thể nói bất cứ gì. Về cơ bản thì bên cô ấy là bên một phiên bản bên ngoài của chính tôi.
Những tức giận thịnh nộ cô ấy từng chỉ bộc lộ trong tranh cãi thì giờ cô ấy dùng để lèo lái tôi tốt hơn. Cô ấy đi cùng tôi những lần đến bác sĩ. Cô ấy khuyến khích tôi gọi đúng đường dây giúp đỡ. Cô ấy lo cho cả hai dọn vào chỗ ở riêng. Cô ấy khuyến khích tôi đọc, viết. Cô ấy đi làm kiếm tiền nuôi cả hai. Cô ấy cho cả hai thời gian. Cô ấy lo liệu mọi mặt tổ chức trong đời tôi, những thứ bạn cần làm để chạy cầm chừng.
Cô ấy lấp đầy khoảng trống mà lo lắng và bóng tối bỏ lại. Cô ấy là cái vía của tôi. Cô ấy trông giữ đời tôi. Là nửa kia của tôi khi mà một nửa của tôi đã mất. Cô ấy bảo bọc tôi, kiên nhẫn chờ như một người vợ thời chiến, trong khi tôi đi vắng khỏi chính mình.