Khoảng trống

Chúng tôi sống cả ba tháng ở nhà ba mẹ tôi, rồi những tháng mùa đông còn lại sống trong căn hộ rẻ tiền thuộc khu sinh viên ở Leeds trong khi Andrea làm PR tự do còn tôi cố để không điên.

Nhưng tôi cho rằng từ tháng Tư năm 2000, thứ tốt đẹp bắt đầu trở nên dễ có. Thứ tồi tệ vẫn còn đó. Mới đầu, thứ tồi tệ chiếm hầu hết thời gian. Thứ tốt đẹp có lẽ được chừng khoảng 0,0001% của tháng Tư đó. Thứ tốt đẹp chỉ là nắng ấm trên mặt khi Andrea và tôi đi bộ từ căn hộ ở ngoại ô vào trung tâm thành phố. Nó kéo dài chừng nào còn nắng và rồi nó tan biến. Nhưng từ thời điểm đó trở đi tôi biết có thể có được nó. Tôi biết mình lại có thể có đời sống. Và vậy là trong tháng Năm thì 0,0001% thành khoảng 0,1%.

Tôi đang ngoi lên.

Rồi, đầu tháng Sáu, chúng tôi dọn qua căn hộ ở trung tâm thành phố.

Cái tôi thích ở căn hộ này là ánh sáng. Tôi thích tường sơn trắng và sàn gỗ laminate nhân tạo nhại thứ gỗ màu thật sáng và tôi thích mấy ô cửa sổ vuông hiện đại chiếm gần hết tường và cái sofa rẻ tiền chủ nhà kê vào có màu ngọc lam.

Tất nhiên, đây vẫn là nước Anh. Vẫn là Yorkshire. Ánh sáng rất hạn chế. Nhưng thế này là tốt lắm rồi so với ngân sách của chúng tôi, hay nhỉnh hơn ngân sách đó một chút, và tất nhiên là khá hơn căn hộ sinh viên trải thảm màu đỏ tía và bếp nâu. Sofa màu xanh vượt xa mảng mốc màu xanh chứ.

Ánh sáng là quan trọng nhất. Ánh nắng, cửa sổ kéo mành lên. Những trang có chương ngắn và rất nhiều khoảng trống và

Đoạn văn.

Ngắn.

Ánh sáng là quan trọng nhất.

Nhưng sách cũng ngày càng quan trọng. Tôi đọc và đọc và đọc dữ dội trước giờ chưa từng có. Ý tôi là, tôi vẫn luôn xem mình là người yêu sách. Nhưng có khác nhau giữa yêu sách và cần sách. Tôi cần sách. Giai đoạn đó trong đời tôi, sách không phải là hàng hóa xa xỉ. Chúng là chất gây nghiện hạng A. Tôi sẽ vui mừng chịu mắc nợ chồng chất để được đọc (quả là khi đó tôi cũng mắc nợ). Tôi nghĩ trong sáu tháng đó tôi đọc nhiều sách hơn năm năm đại học và chắc chắn tôi chìm sâu hơn vào các thế giới vẽ ra trên trang sách.

Có cái ý là ta đọc để chạy trốn hoặc đọc để tìm thấy mình. Tôi không thấy khác gì nhau. Ta tìm thấy mình qua quá trình chạy trốn. Không phải ta đang ở đâu, mà nơi ta muốn đến, kiểu như vậy. “Không có lối nào thoát khỏi tâm trí hay sao?” Câu hỏi nổi tiếng của Sylvia Path. Tôi đã hứng thú với câu hỏi này (nó nghĩa là gì, câu trả lời có thể là gì) từ thời niên thiếu khi bắt gặp nó trong sách tuyển tập trích dẫn. Nếu có một lối thoát, một cách không phải cái chết, thì lối ra là qua chữ nghĩa. Nhưng thay vì rời hẳn cả tâm trí, chữ nghĩa giúp ta rời một tâm trí và cho chúng ta gạch để xây một cái khác, tương tự nhưng tốt hơn, gần cái cũ nhưng có nền móng vững hơn và lắm lúc là một khung cảnh đẹp hơn.

“Mục đích của nghệ thuật là cho đời sống một hình dạng,” Shakespeare nói. Mà đời tôi - và cái mớ lộn xộn đầu tôi - cần hình dạng. Tôi đã “lạc mất mạch truyện”. Không có truyện kể theo tuyến tính về tôi. Chỉ có hỗn loạn và bừa bộn. Nên phải, tôi thích các truyện kể với điểm nhìn bên ngoài vì niềm hy vọng chúng đem lại. Phim. Phim truyền hình. Và trên hết là sách. Chúng, tự chúng thôi, là những lý do để sống tiếp. Mỗi cuốn sách viết ra là sản phẩm của một đầu óc người trong một trạng thái riêng. Cộng tất cả sách lại là ta có được tổng số nhân loại. Mỗi lần đọc một cuốn sách hay tôi đều cảm thấy mình đang đọc một kiểu bản đồ, bản đồ kho báu và kho kho báu tôi đang được chỉ đường đến thật ra là tôi. Nhưng mỗi tấm bản đồ lại chưa hoàn chỉnh, nên chỉ khi đọc hết các sách tôi mới xác định được vị trí kho báu, vậy nên quá trình tìm thấy con người tốt đẹp nhất của tôi là một cuộc kiếm tìm bất tận. Và tôi thấy như sách phản chiếu ý niệm này. Vì vậy mà mạch truyện của mọi cuốn sách đều có thể rút gọn lại là “một người nào đó đang tìm một cái gì đó”.

Một thứ rập khuôn gán cho dân sách vở là họ đơn độc, nhưng với tôi sách là cách tôi ra khỏi đơn độc. Nếu bạn là típ người nghĩ quá nhiều về mọi thứ thì trên đời không có gì đơn độc hơn là bị bao quanh bởi bao nhiêu người có tần số khác.

Trong trạng thái trầm cảm nặng nề nhất, tôi cảm thấy bị mắc kẹt. Tôi cảm thấy bị sa lầy trong cát lún (hồi còn nhỏ đó là ác mộng tôi thường gặp nhất). Sách là vận động. Chúng là tìm kiếm và hành trình. Những mở đầu và khúc giữa và đoạn kết, cho dù không theo thứ tự đó. Chúng là những chương mới. Và bỏ lại những chương cũ đằng sau.

Và bởi vài tháng trước đây thôi tôi đã đánh mất mục đích của chữ nghĩa, những câu chuyện và ngay cả ngôn ngữ, tôi quyết tâm không bao giờ cảm thấy như vậy lần nữa. Tôi cứ châm thêm châm thêm châm thêm.

Tôi thường ngồi bật đèn đầu giường ngủ, đọc độ hai tiếng sau khi Andrea ngủ, cho đến khi mắt khô rát, luôn tìm kiếm nhưng không bao giờ tìm thấy hẳn, mà cứ có cảm giác gần sát đến mức trêu ngươi.