ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ TỈNH AMU

Amu (đúng ra là Aniu, tức là Annam hoặc Việt Nam hiện nay) là một tỉnh ở về phía Đông. Dân cư thờ ngẫu tượng và thần phục Đại Hãn. Họ sống bằng nghề chăn nuôi gia súc và trồng trọt. Họ có ngôn ngữ riêng. Phụ nữ mang ở chân và cánh tay những vòng vàng bạc rất có giá trị, đàn ông cũng mang những thứ này, nhưng có giá trị lớn hơn. Họ có nhiều ngựa và bán cho người Ấn Độ với số lượng rất lớn, nhờ đó việc buôn bán rất phát đạt. Họ còn có rất nhiều trâu và bò, bởi vì họ có những đồng cỏ và những nơi chăn thả rất tốt. Nhu yếu phẩm của họ rất dồi dào cho đời sống.

Bạn nên biết rằng từ Amu đến Cancigu, chúng tôi phải đi mất mười lăm ngày; và từ Cancigu đến Bangala phải mất ba mươi ngày. Vì vậy từ Amu chúng tôi sẽ đi về phía một tỉnh khác ở xa hơn tám ngày và vẫn nằm về hướng Đông.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ TỈNH TOLOMAN

Toloman (giáp giới với Việt Nam và Trung Quốc, phía Đông Bắc Hà Nội) là một tỉnh ở về phía đông. Dân chúng thờ ngẫu tượng, có ngôn ngữ riêng và thần phục Đại Hãn. Họ là những người xinh đẹp, da không trắng lắm nhưng có màu nâu. Họ là những người chiến đấu giỏi. Họ có nhiều thành phố và thị trấn. Khi có người chết, họ cho hỏa táng, lấy xương và bỏ vào trong những chiếc hòm nhỏ; sau đó họ để các hòm đó trong các hang trên các dãy núi cao và để tại đó sao cho thú dữ và người không thể với tới được. Xứ sở này còn có nhiều vàng. Tiền tệ họ dùng là ốc làn như tôi đã nói. Tất cả các tỉnh khác, tức là Bangala, Cancigu và Amu đều sử dụng ốc làn và vàng để trao đổi. Có những nhà buôn rất giàu có, họ chuyên chở rất nhiều hàng hóa. Họ sống bằng thịt, sữa và gạo. Họ làm rượu bằng một thứ nước làm từ gạo và những thứ gia vị ngon.

Chúng tôi sẽ bỏ qua tỉnh này vì không có gì cần ghi nhớ thêm, và tôi sẽ nói về một tỉnh khác ở về hướng đông và có tên là Ciugiu.

ĐÂY LÀ CHUYỆN KỂ VỀ TỈNH CIUGIU

Ciugiu (có thể là ở Tây Bắc, ở Kouei Tchéou) là một tỉnh ở về hướng Đông. Cưỡi ngựa đi từ Toleman trong 12 ngày, dọc theo một con sông, chúng ta gặp nhiều thành phố và thị trấn; nhưng không có thứ gì quan trọng để ghi nhớ. Đi ngựa trong 12 ngày dọc theo con sông này, chúng ta đến một thành phố có tên là Cinugul rất lớn và rất sang trọng. Cư dân thờ ngẫu tượng và thần phục Đại Hãn. Họ sống về nghề buôn bán và thủ công. Họ làm ra vải bằng vỏ cây rất đẹp để mặc vào mùa hè. Họ là những chiến binh cừ khôi; họ dùng giấy các tông làm tiền tệ, vì chúng ta đang ở trong lãnh thổ mà mọi người đều dùng giấy các tông của Đại Hãn. Ở đây có rất nhiều sư tử, nên không ai dám ngủ bên ngoài vào ban đêm; thậm chí khi người ta đi ban đêm trên con sông này, nếu không đi xa bờ lắm, những con sư tử cũng đến tận thuyền và đớp lấy tất cả những người chúng tóm được. Nếu người dân không có ai giúp đỡ như tôi sắp nói ra đây; không ai có thể đi bộ ngang qua tỉnh này vì có rất nhiều sư tử, chúng rất to lớn và rất hung dữ. Nhưng người dân cũng có những con chó to trông rất dữ tợn và can đảm đến nỗi khi có hai con ở chung, chúng tấn công sư tử ngay. Vì vậy, mỗi khi người dân đi bộ, họ thường dẫn theo hai con chó một lượt. Khi nhìn thấy sư tử, chúng nhào tới tấn công rất liều mạng. Sư tử cũng tự vệ chống lại những con chó, nhưng chó cũng biết lẩn tránh không cho sư tử chạm vào chúng; chúng chạy quanh sư tử, vừa sủa vừa cắn vào đuôi, đùi và bất cứ chỗ nào mà chúng có thể chộp được. Sư tử tỏ vẻ dửng dưng, nhưng thỉnh thoảng nó cũng đối mặt với những chú chó rất dữ tợn và nếu nó chộp được chúng, nó sẽ giết chết ngay, nhưng chó cũng biết lẩn tránh thật tài tình. Để tránh bị chó tấn công, sư tử thường chạy vào một cánh rừng tìm một gốc cây để làm chỗ dựa sao cho những chú chó không thể tấn công nó từ phía sau. Khi thấy sư tử đang ở tư thế tự vệ, người đi đường thường giương cung lên bắn, vì họ bắn cung rất cừ, họ làm nó ngán vì những mũi tên khiến nó ngã lăn ra đất mà chết. Những người đi đường tự giải thoát khỏi sư tử bằng cách đó.

Họ có nhiều lụa và những hàng hóa khác mà họ mang từ thượng lưu xuống hạ lưu. Chúng ta cưỡi ngựa đi dọc theo sông này trong 12 ngày và đồng thời gặp nhiều thành phố có dân cư thờ ngẫu tượng và thần phục Đại Hãn. Họ sống bằng nghề buôn bán và thủ công và dùng giấy các tông làm tiền tệ. Sau khi đi ngựa mất 12 ngày, chúng ta đến thành phố Sindafu mà chúng tôi đã nhắc đến. Từ Sindafu, vượt qua các tỉnh và thành phố trong 70 ngày, chúng ta sẽ đến Ciugiu đã được mô tả rõ ràng trong quyển sách này. Từ Ciugiu, đi mất bốn ngày đường, chúng ta đến thành phố Cianfu ở phía Nam và thuộc về tỉnh Catay.

Bây giờ chúng ta sẽ khởi hành từ đây và đi ngựa ba ngày theo hướng Nam để đến một thành phố có tên là Cinaglu.