Chương 4 Nguyện Cầu

1

Phượng rón rén xuống hết bực thang gỗ, tay cầm chiếc khăn mặt còn mới, thoạt bước vào nhà cầu sát đó, khép cửa lại. Dưới nhà vắng hoe. Người lớn đi vắng, lũ trẻ ham chơi bên lối xóm đương la hét om sòm với tiếng trái banh dội vào tường. Từ nhà cầu ra, Phượng múc nước từ hồ ra đổ vào những chiếc chậu tráng men trắng. Đương gục mặt vào chậu nước mát lạnh cho tâm trí thật tỉnh táo, có tiếng chân bước vội, cửa ngõ sịch mở. Phượng giật mình, nghĩ nhiều đến những chuyến đi thất bại của bạn bè trước đây. Nhưng không, bà chủ nhà, chỗ thân tình với má, xuất hiện. Bà đi vắng từ sáng tới lúc đó mới về. Giọng bà ân cần:

- Bác biết cháu đã tới!

- Vâng cám ơn bác! – Phượng đáp.

- Mọi việc trôi chảy, cháu yên tâm.

- Dạ.

- Cháu có cần gì lặt vặt không?

- Dạ không! Bác thu xếp cho cháu chỗ ở như thế này, cháu cám ơn bác nhiều lắm. Cháu có đủ thức ăn cho đến tối mai ra bãi, bác khỏi lo.

- Không được, thức ăn gọn ghẽ đó để dành xuống ghe, không bao giờ sợ dư. Tối nay khoảng bảy giờ em nó sẽ mang cơm lên cho cháu. Cơm nóng, thịt kho mặn, dưa leo, có vậy thôi. Cũng gọn nhẹ thôi mà.

- Dạ, cám ơn bác.

- Bác đảo về chút xíu lại đi ngay đây. Cháu cứ yên tâm, hễ có động, bác báo ngay cho.

- Dạ.

- Năm giờ rồi đó cháu.

- Dạ.

Bà chủ nhà bước lẹ lên thềm vào khuất trong nhà. Phượng rón rén lên căn gác xép, tỉnh táo hẳn. Phượng nhớ… mình, nhớ mình, cần sống lại với mình. Phượng nhớ mấy quyển vở… những dòng chữ quen thuộc của chính mình.

Ngày 26-7-1975

Ông kính mến,

Những xôn xao chờ đợi thắt tim rồi cũng thao thức với hàng ngàn hình ảnh hãi hùng đen tối về trong đầu, những tuyệt vọng ngút hơi, những mơ ước không bao giờ có thật, dù đã biết “sinh ra thì phải hủy diệt, hủy diệt để lại sinh ra, chẳng nên đau buồn với những gì không thể tránh được”. Những lời nói đó của nhỏ bạn ngày nào làm tôi thấy nhói nơi ngực cùng tiếng nấc khô. Bao ý nghĩ, bao câu hỏi. Tôi lo sợ. Lạy trời cho mọi bình yên đến với ông!

Không có biển máu ở Sài Gòn, nhưng đã có nhiều suối máu ở các địa phương lục tỉnh. Họ làm như vậy kín đáo hơn. Đằng nào thì những người còn mắc kẹt ở lại giờ đây cũng như kiến bò miệng chén mà thôi. Chạy đâu cho thoát! Ông cậu họ tôi, nhà dàn cảnh số một của miền Nam, hai tuần trước tự nhiên vào một buổi trưa có người bạn cũ miền Bắc tới thăm. Khi người bạn đi rồi, cậu tôi lững thững ra đường, thoáng thấy như có hai thanh niên lực lưỡng ngồi trên một chiếc Honda rồi phóng vút đi. Ông rụng rời người nghĩ rằng họ đã tìm thấy nhà, đã nhận diện và chắc chỉ từ nửa đêm cho đến sớm mai là cùng, họ sẽ thi hành bản án tử hình. Ông kín đáo dặn dò vợ con hết những điều cần thiết. Nhưng không có gì xảy ra. Cho đến đêm hôm qua họ chợt ập tới khám nhà, và ông cậu tôi ra đi bình thản vì ông đã chuẩn bị tinh thần cho những gì bi thảm hơn nhiều. Họ hiện giữ ông ở Sở Công an đường Trần Hưng Đạo thì phải. Anh tôi thì cũng đã đi trình diện học tập, có còn ở nhà nữa đâu.

Ông kính mến,

Cám ơn ông, cám ơn nhỏ bạn, sáng nay tôi đã được sống những giây phút tuyệt vời. Nhỏ bạn đã cho tôi biết mình còn những tình cảm trong sáng đẹp đẽ nhất đời người. Hình như tôi chưa thật sự nhìn ông thật lâu thật rõ bằng mắt. Dù vậy lời phê bình của người nào đó cho tôi biết rằng điều mình nghĩ quả không sai. Nhưng tôi vẫn xót xa với hoàn cảnh hiện tại với biết bao đe dọa hãi hùng. Còn bao nhiêu ngày tôi ngồi lo lắng, chờ đợi nôn nao như thế này đây? Bây giờ ngày hay đêm, thứ Bảy hay thứ Hai cũng chỉ là những tên gọi. Đời sống của tôi không màu, nhưng tôi không biết phải chạy trốn đi đâu để không nhìn thấy màu đỏ, không nghĩ tới màu đỏ.

Ông thân kính,

Buổi tối trời không sao. Không một ngôi sao chung thủy trên đầu khi tôi lần bước trong đêm tối mịt mù. Ông là ngôi sao chung thủy?

Gió lùa về mơn man trên tóc, trên môi tôi. Gió thì thầm kể lể cho tôi nghe những chuyện từ một ngày xa xưa nào đã mất mát hết rồi. Có một chút êm đềm và một chút xót xa. Nghĩ và nhớ tới ông.

Ông có bằng lòng cho tôi thêm hai phút nữa không?

Mà thôi ông đã cho quá nhiều. Để dành cho lá thư sau, chỉ tuần sau nếu như ông còn…

Nguyện cầu ông có được chút tin yêu nào đó. Kính thư

Ph.

Ngày 5-8-1975

Ông kính mến,

Tối nay trong lúc tôi đang suy nghĩ và nhớ đến ông thì trời đổ mưa. Căn phòng nhỏ của một thời thân thiết học trò giờ đây xa lạ làm sao. Hình như tôi đã mất tất cả rồi.

Chao ôi, đã qua những ngày nhớ ông điên cuồng, đã qua những ngày tôi bằng lòng đổi tất cả để được một giờ ngồi lại nơi đại thính đường nghe lại ông trả lời bằng bài ca trong vở chèo Tấm Cám.

Viết thư cho ông bằng ánh sáng hiu hắt của ngọn nến. Những giọt lệ nến bắt đầu rơi. Tự nhiên tôi rưng rưng muốn khóc. Những ngày qua ông làm gì nhỉ? Ông chắc gầy hơn xưa, xa vắng hơn xưa. Tôi đã về miệt vườn – không xa tỉnh lỵ Vĩnh Long – cùng má, cùng chị Trang, kéo theo nhỏ bạn, vừa để thăm dò tình hình, vừa để thay đổi không khí. Chỉ có ba ở lại Sài Gòn. Dạo này ba có nhiều bạn tới thăm. Tất cả - trừ nhỏ bạn – sẽ ở lại vườn chừng một tháng. Nơi đây tôi vẫn được hưởng mật ngọt thân tình của má, buổi sáng được ăn lại những miếng bánh do chính tay má làm. Nhưng tất cả hình như vội vàng và mong manh. Tôi lo sợ quá, trời ơi, rồi đây khi trở lại Sài Gòn tôi có đủ can đảm đi qua nhà ông, dừng lại nhìn qua khung cửa sổ xem còn bóng ông ở nhà. (Lá thư này tôi nhờ nhỏ bạn mai về Sài Gòn tới bỏ giúp vào thùng thư nhà ông.)

Hôm qua tôi đọc lại một tập vở ghi kỷ niệm cuối niên học năm ngoái, trang cuối là bài thơ trong một truyện dài của ông. Chị Trang ngồi kế bên thoáng thấy và hỏi về ông. Tôi bật khóc nức nở.

Lâu quá rồi chỉ có mình tôi với những thương nhớ âu lo. Bây giờ…

Ông kính mến, nếu còn một lời nguyện cầu nào nơi tôi, tôi xin được dâng tặng ông.

L’eau coule

Comme la vie est lente

Comme l’espérance est violente

Les jours s’en vont

Je demeure…

Nước trôi –

Đời chảy lặng lờ

Hãi hùng – hy vọng – bao giờ cho nguôi

Tháng ngày biền biệt qua rồi

Tôi thành tượng đá – tôi ngồi trơ trơ...

Kính thư

Ph.

2

Không phải đợi viết đến những dòng chữ trên Phượng mới thấy lo cho ông ta. Phượng lo cho sinh mệnh ông ta từ bao giờ nhỉ? Từ những năm

1972-1974, thuở không khí toàn quốc hừng hực những tin tức chiến sự sắt máu, với những danh từ, những địa danh rợn màu hỏa ngục: Đại lộ Kinh Hoàng, Mùa Hè Đỏ Lửa, Charlie, Delta, Barbara, An Lộc, Tàu Ô, Xa Cam... Cộng sản lại khởi sự ám sát những nhà văn, nhà báo lập trường dứt khoát, minh bạch chống đối chúng. Cây súng ngắm bắn cây bút, hơn nữa lại ngắm bắn lén lút bất ngờ thì chắc ăn quá rồi còn gì. Chao ôi, chao ôi, thuở đó, thuở chiến tranh tăng cường độ, nhìn đâu cũng thấy tàn tạ đắng cay, nghe đâu cũng thấy than van rên xiết, quê hương nát bấy bi ai, quê hương truân chuyên thống hận, cách đây thoáng chốc đã gần mười năm trời rồi mà sao với Phượng vẫn như ngày hôm qua. Ngày đó, cứ mội lần được nghỉ phép là Họa lại từ mặt trận về kể thao thao bất tuyệt với ba, với anh Trung – bạn đồng học cũ – những hình ảnh chiến tranh bi hùng nơi chiến địa, thảm đạm tang thương cả vùng chiến tuyến. Họa nói cho Phượng nghe nữa, bao giờ Phượng cũng ngồi gần đấy. Từ thuở Họa còn học cùng anh Trung năm cuối trung học cho đến nay, bao giờ Họa cũng thẳng thắn, điềm đạm, nhưng Phượng thừa biết Họa theo đuổi mình từ lâu rồi.

Từ Đại lộ Hoàng Hôn, chốn tử thủ An Lộc về, Họa nói: “Tôi sống sót trở về mà có mặc cảm như kẻ đào ngũ. Thật kinh khủng và xót xa! Tình chiến hữu đến một độ nào khiến người ta vẫn ghê sợ sự chết mà vẫn không ngại ngần chấp nhận nó, vì trong không khí chiến trường lúc đó hình như nó có một hơi ấm đặc biệt hơn là sự sống cô đơn, bàng hoàng, ngơ ngác.”

Họa đã thốt lời chân tình – Phượng biết – vì Họa đã trở về từ bảy mươi tám ngày hỏa ngục tử thủ, thông cảm đến xương tủy những tàn khốc ngút ngàn của chiến tranh, không quên tám ngàn viên đạn đại bác địch uy hiếp mở màn liền trong hai tiếng đồng hồ của đêm 11 rạng 12. Hầu như chàng trai sớm làm quen với ăn cơm sấy, uống nước hố bom đó luôn tự thấy mình có mặt tại những địa điểm vào những thời gian bi thảm nhất. Nhưng dầu sao thì ra chiến trường trực diện với kẻ thù, Họa có súng; ở hậu phương nếu như phải đương đầu với những kèn cựa lố bịch, xuẩn động của các bạn đồng ngũ, Họa cũng chẳng ngại hiểm nguy bị bắn lén. Nhưng với ông nhà văn, trước sau ông chỉ có ngòi bút. Đã đành người ta không ngượng khi đề cao giá trị một ngòi bút bằng cả một sư đoàn, nhưng người ta thường quên sự kiện ưu thế tuyệt đối của cây súng khi chủ tâm bắn lén cây bút. Một nhà báo trí thức đã bị bắn chặn trên đường từ nhà đến tòa báo, may được chở kịp tới nhà thương cấp cứu, thoát chết. Tin tức chiến trường từ ngày này qua ngày khác vẫn là những cơn bão sắt lửa của cả hai bên và dòng thác lũ biển người phi nhân tới quái đản của đối phương ào ạt chiếm lĩnh trận địa. Cộng sản tung truyền đơn đe dọa sẽ khử một số nhà văn, nhà báo – trong số có ông ta. Cầu bị phá, đường xe lửa bị bóc, đại bác 130 li có thể câu vào thành phố bất kì lúc nào ban đêm, B.40 bắn vào xe hàng chở thường dân, mìn định hướng đặt ngay trong công viên thành phố. Do đó đêm ngủ tại nhà, ngày bước chân ra phố hay có việc phải đi xa, trên nguyên tắc ai cũng có thể chết bất đắc kỳ tử. Cuộc chiến tàn khốc không còn hậu phương nữa. Phượng lo cho tính mệnh của ông ta từ thuở đó.

Trời chiều đã sẫm màu, em gái nhỏ mang lên căn gác xép cho Phượng chiếc đèn Hoa Kỳ ánh sáng khá đủ.

Phượng lật trang vở tìm đọc lá thư thứ năm để tạm trốn những hình ảnh bi thảm, những cảm giác hãi hùng mà Phượng biết mình không thể nào không ôn tới.

Ngày 1-9-1975

Ông kính mến,

Còn hai ngày nữa là tôi phải trở lên Sài Gòn. Thưa ông, sao tôi cứ nghĩ là khó lòng có được những giờ phút êm đềm rong chơi như những ngày xưa cũ. Tôi nghĩ đến những vòng tay thương yêu của gia đình, của bè bạn, nhưng sao vòng tay quá rã rời… Còn hai ngày nữa tôi trở lại Sài Gòn, thâm tâm tôi vẫn mong mỏi sao cho ngày đó tới mau, nhưng sao lòng tôi hoang mang rời rã. Điều mong mỏi của tôi là sớm được biết ông vẫn khỏe, vẫn còn hiện diện ở cái hẻm sạch sẽ đó, trong căn nhà thấp thoáng những sách là sách đó. Nhưng… những tin đồn đầy đe dọa khiến tôi choáng váng, choáng váng…

Cho tôi một ngày ngậm kẹo ngọt thật bình thản, đọc truyện của ông trong một tâm trạng thật thảnh thơi thoải mái, nhưng sao…

Cho tôi một ngày nào đó ngã vào tay ông, nhắm mắt lại cho tất cả những u buồn, những thống khổ theo những giọt nước mắt tan đi, để tôi được kể lể với ông tất cả những chuyện… Khi tôi viết những dòng chữ này, trăng lạnh lênh đênh bên ngoài. Những trái mơ chua… những trái mơ quyến rũ! Từ một ngày thuở nhỏ lên ba, tôi chập chững làm quen với tên ông, từ một ngày thuở ban đầu thiếu nữ, tôi tìm đọc những tác phẩm… Và đam mê lớn dần, lớn mãi.

Liệu có chắc chắn tôi sẽ gặp ông kỳ trở về Sài Gòn hai ngày tới? Sao tôi lo sợ quá? Nguyện cầu ông thật bình anh.

Kính thư, Ph.