- 2 -

Thanh tra Steve Carella thích trời nắng. Anh không ghét mưa, hơn nữa nông thôn lại rất cần mưa, nhưng trời mưa làm tấy lên những cơn đau cũ do một viên đạn lạc. Anh luôn nghĩ những vết thẹo đau vào mùa mưa đã như là một truyền thuyết. Nhưng không thành vấn đề. Vết thương làm anh đau khi trời mưa, anh hài lòng khi mưa tạnh và bắt đầu nắng nóng.

Trong lúc này ánh nắng chiếu lên những gì còn lại của một cô gái; Carella nhìn tác động ghê gớm của cái chết, có phần trắc ẩn và giận dữ. Cảm xúc qua đi, anh hỏi Di Angelo:

- Chính anh tìm thấy xác chết à?

- Mấy đứa bé. Chúng chạy đi tìm tôi. Một cảnh tồi tệ, đúng không? Không đẹp chút nào.

- Việc ấy chẳng bao giờ dễ trông cả.

Carella lại nhìn thân thể rồi phải quan sát kỹ theo thủ tục, anh rút cuốn số tay đen, mở ra ghi:

1- Chỗ phát hiện xác chết: Trên những tảng đá gần cảng sông.

2- Giờ:

- Anh ngước mắt nhìn người nhân viên.

- Anh đến lúc mấy giờ - Fred?

Di Angelo nhìn đồng hồ.

- Một giờ mười lăm phút. Tôi vừa lại...

- Cho là một giờ mười lăm phút - Carella ngắt lời và ghi vào sổ tay.

Rồi anh viết thêm:

3. Nguyên nhân chết;

4. Ngày chết... Và để trống chỗ cho bác sĩ pháp y, điền. Anh ghi tiếp:

5. Ước đoán tuổi: 25 đến 35 tuổi

6. Nghề nghiệp:?

7. Mô tả xác chết: a. Giới tính: nữ; b. Giống: da trắng; c. Quốc tịch:? d. Cao:? e. Cân nặng:?

Có nhiều dấu hỏi. Cũng có nhiều điều Carella sẽ ghi nếu có thể được: khuôn mặt, dạng cằm, mũi, miệng... xương cốt, kiểu dáng...

Phiền một nỗi là thây ma bị chết đuối, trong tình trạng rữa nát. Carella thậm chí không ghi được màu tóc vì đã mất hết chỉ đành viết: Lông vàng. Anh kết thúc mô tả thân thể bằng một chữ viết hoa - Chết đuối, để tóm tắt trạng thái. Rồi anh đi vào những vấn đề khác.

8. Quần áo: Nịt ngực. Đưa phòng thí nghiệm xác định và tìm dấu hiệu thợ giặt là.

9. Đồ trang sức hay những đồ vật khác: Không có gì.

- Carella gập sổ tay lại. Di Angelo hỏi:

- Anh nghĩ thế nào về việc này?

- Anh muốn hỏi theo thống kê hoặc về những việc cụ thể?

- Tôi chẳng biết, tôi hỏi thế thôi.

- Thế này, nếu tin vào thống kê, cô gái này không chết. Như vậy là một sai lầm.

- Không đùa đấy chứ?

- Nhìn xác chết, tôi nghĩ cô ta ở dưới nước đã ba, bốn tháng. Trong thời gian đó phải có người báo mất tích, nếu cô ta có một gia đình hay bạn bè.

- Chà - Di Angelo kêu lên, như thường vốn bị tác động bởi cách thức của viên thanh tra.

- Chúng ta hãy xem bản thống kê của Văn phòng tìm kiếm những người trong gia đình. Đây là một cô gái. Mà nói chung, trong số người mất tích thường đàn ông hơn đàn bà 25%.

- Chà - Di Angelo lại thốt lên.

- Điều thứ hai, cô ta phải vào khoảng 25 đến 30 tuổi. Trung bình tuổi những người mất tích là 15.

- Đúng thế à?

- Điều thứ ba, chúng ta đang tháng tư. Cao điểm những vụ mất tích là tháng năm rồi tháng chín.

- Thế đấy, không tồi!

- Vậy, theo thống kê thì không xảy ra việc gì - Carella thở dài nói - Vậy mà cô ấy đã chết.

- Ồ không.

- Một giả thiết thôi. Mười cược một đây là một cô gái tỉnh lẻ. Di Angelo đồng tình và nhìn ra đường chỗ hai chiếc xe vừa dừng.

- Những nhân viên phòng thí nghiệm và thợ ảnh đã đến - Anh nói:

Nếu trong giai đoạn điều tra này, Carella có phần ít quan tâm đến cô gái chết đuối thì những nhân viên kỹ thuật của cảnh sát rất chú ý đến thây ma đã thối rửa. Người ta gửi về phòng thí nghiệm chiếc nịt ngực và đưa thây vào nhà xác.

Sam Grossman là cảnh sát trưởng nhưng đồng thời là một kỹ thuật viên giỏi trong phòng thí nghiệm. Ông chỉ đạo có kinh nghiệm, nhẹ nhàng và đạt những kết quả nhiều khi đáng kinh ngạc. Phòng thí nghiệm chia làm bảy bộ môn chiếm gần hết tầng trệt, sở cánh sát ở trung tâm thành phố.

Bảy bộ môn là: Lý và Hóa, Sinh, Bộ môn tổng hợp, Vũ khí, Tài liệu, nhiếp ảnh, máy móc.

Đầu tiên người ta đưa chiếc nịt ngực đến bộ môn Lý. Nhân viên ở đây không hề nghĩ về tác dụng quảng cáo đáng kể của loại ăn mặc này, họ chỉ quan tâm đến việc vật này giúp họ xác định tung tích người chết.

Phải nói là phần lớn quần áo hoặc đồ dùng vải vóc thường ít nhiều có mang hiệu cơ sở giặt là. Sam Grossman tự hào về phòng thí nghiệm của ông có bản mẫu đầy đủ nhất về nhãn hiệu tất cả những hiệu giặt là, hiệu nhuộm trong nước. Trong mấy phút nhân viên của ông đã có thể xác định được một dấu hiệu nào đấy.

Chiếc nịt ngực không mang một dấu hiệu nào, ít nhất là trong bước đầu xem xét. Phải đưa soi qua tia cực tím, cũng không có dấu vết gì. Nhân viên phòng thí nghiệm kết luận cô gái tự giặt lấy đồ lót của mình và chuyển chiếc nịt ngực sang những xét nghiệm khác mong tình cờ tìm ra dấu vết.

Tuy vậy, ở nhà xác...

Bác sĩ pháp y tên là Paul Blaney đã nhiều năm khám nghiệm xác chết các loại nhưng vẫn chưa thế quen với những người chết đuối. Ông làm việc với thây ma này gần hai tiếng cũng chưa xác định rõ. Ông cho rằng người chết khoảng ba mươi lăm tuổi dựa vào thân thể và xương cốt, cân nặng khoảng sáu mươi ba kilô và xét theo lông còn lại, tóc có thể màu vàng.

Dòng nước đã bóc ra, mang đi răng phía trước hàm dưới nhưng những răng khác còn tốt tuy hàm đã hàn nhiều chỗ. Hàm trên bên phải bị nhổ đi không được thay thế. Blaney nêu lên một trạng thái hàm răng để so sánh với tất cả những bộ răng của những người mất tích.

Ông cũng có phương pháp tìm mọi vết thẹo hoặc những dấu vết khác trên người cô gái, kết luận cô đã cắt ruột thừa, tiêm chủng ở đùi trái, ở cuối xương sống có một số hạt làm duyên và cuối cùng, rất lạ đối với một người đàn bà là có vết xăm nhẹ, giữa ngón tay cái và ngón trỏ. Vết xăm hình quả tim, đầu nhọn chúc về cánh tay, trong lòng chỉ có một chứ, theo dạng sau:

MAC

Blaney đánh giá xác chết ở trong nước ít nhất đã ba, bốn tháng. Lớp da hai bàn tay đã mất và ông thở dài thất vọng cho các đồng nghiệp phải xác định vân tay. Có phần tởm lợm và rất khéo léo, ông cắt ngón cái và những ngón tay, bọc lại gửi cho Sam Grossman. Sau đó ông khám nghiệm tim và nội tạng.

Phải rất kiên trì, và can đảm để lấy vân những ngón tay cắt ra. Nếu người chết đuối không ngâm lâu trong nước, những người của Grossman sẽ phơi khô mỗi ngón tay trên một chiếc khăn mỏng rồi tiêm glixêrin dưới da ngón tay. Sau đó lấy vân tay rất dễ.

Không may xác chết đã ở lâu trong nước. Còn nữa, nếu lớp da chỉ hơi hư hỏng thì tương đối dễ giải quyết. Nhân viên kỹ thuật sẽ cắt da mỗi ngón, bỏ tất cả vào ống nghiệm đầy phoóc môn. Sau đó lấy ra dán vào găng tay cao su, một người mang găng vào, ấn ngón vào mực và giấy như tự lấy vân tay của chính mình. Dù mọi dấu vết đường vân mất hết người ta cũng có được hình mặt trong của da và chụp ảnh với ánh sáng mạnh.

Nhưng người chết ở trong nước đã bốn tháng; nhân viên kỹ thuật phải dùng những phương pháp phức tạp hơn để tái hiện vân tay. Người của Grossman vẫn không nản vì thế. Họ là những nhà phù thủy thực thụ, lần lượt hơ từng ngón lên ngọn đèn, trở qua lại trên ngọn lửa mạnh, cho đến lúc thật khô, da săn lại. Lúc đó họ mới bôi mực in vào mỗi ngón và lấy vân.

Việc làm đó cũng không làm rõ được người chết là ai.

Một bản sao dấu vân tay được gửi đến Văn phòng xác định tội phạm. Một bản khác cho F.B.I. Bản thứ ba cho Văn phòng tìm kiếm tung tích nạn nhân. Bản thứ tư cho đội Hình sự vì mọi tai nạn hay tự vẫn đều được xem như án mạng cần thông báo rộng. Cuối cùng, một bản gửi cho quận Cảnh sát 87, nơi nạn nhân được tìm thấy.

Và người của Grossman xoa tay xong việc.

Carella tự nhủ Blaney làm anh rùng mình. Điều này ở tính cách của người bác sĩ hơn là nghề nghiệp; Anh đã biết nhiều người làm ăn với cái chết nhưng ở Blaney có vẻ lo lắng bận rộn hơn vì công việc - Carella đứng bên cạnh ông và mong được đi tắm rửa.

Hai người ơ trong phòng mổ của nhà xác, lát gạch trắng lên đến trần, giữa có rảnh chính thu thập máu và những vật khử trùng.

- Ông nghĩ sao? Carella hỏi.

- Tôi ghê tởm những người chết đuối- Blaney nói - Tôi không thể trông họ được, cảm thấy khó chịu ngay.

- Chẳng ai thích điều đó cả.

- Tôi lại kém hơn những người khác - bác sĩ kêu lên - Nhưng bao giờ cũng là tôi tiếp thu những người chết đuối. Mỗi lần người ta mang đến những người khác lảng ra. Đúng vậy chứ? Anh thấy người ta dồn lại cho tôi tất cả những người chết đuối chứ?

- Thì cũng phải có một người phụ trách việc đó.

- Tất nhiên, nhưng vì sao bao giờ cũng tôi? Anh nghe đây không bao giờ tôi than phiền đâu. Người ta có thể đưa đến cho tôi bất cứ gì. Ở đây chúng tôi có những thây bị cháy không còn là người nữa. Anh đã vầy vọc thịt cháy thành vôi chưa? Thế mà đầu chỉ dính vào người bằng một mảng da. Tôi chẳng nói gì; là bác sĩ pháp y, đó là công việc của tôi. Nhưng tại sao người ta cứ luôn luôn đưa lại cho tôi những người chết đuối? Vì sao những người khác không bao giờ làm việc ấy?

- Ông nghe cho... - Carella bắt đầu, nhưng bác sĩ đang trong đà.

- Không ai làm tỉ mỉ như tôi trong phạm vi tệ hại này. Phiền một nỗi tôi không phải là người lâu năm nhất, còn xa xôi. Tất cả làm theo lỗi cũ. Đường lối thế mà. Những người cũ cắt thịt lạnh từ bốn mươi năm nay, họ làm qua loa. Nhưng tôi, tôi làm công việc cần mẫn, không bỏ sót điều gì, quan sát tận gốc, họ đưa những người chết đuối lại cho tôi. Thẳng thắn đấy.

- Chắc họ nghĩ ông là một chuyên gia - Carella thầm thì, xã giao. Và họ không tin tưởng vào ai khác.

- Thế nào? Chuyên gia?

- Nhất định rồi. Ông rất giỏi, Blaney ạ. Những người chết đuối là khó khăn nhất. Người ta không thể giao phó cho bất cứ phẫu thuật viên nào.

Cái nhìn của Blaney dịu lại; ông mỉm cười.

Nụ cười của ông tắt nhanh và ông cau mày, bực bội vì việc của mình. Carella can thiệp, không để ông có thì giờ suy nghĩ nhiều.

- Còn trường hợp này?

- À, đúng. Tôi đã làm báo cáo. Cả một mớ. Bốn tháng ngâm trong nước, chắc chắn thế. Tôi vừa khám nghiệm xong tim.

- Ra sao?

- Anh có biết về khoa tim chứ?

- Không nhiều.

- Tâm thất và tâm nhĩ? Anh biết không, máu chảy qua một bên, được bơm lên... nhưng, tôi không lên lớp giải phẫu cho anh.

- Tôi không đòi hỏi đến thế.

- Tóm lại, tôi đã làm xét nghiệm, về nguyên tắc, khi người ta chết đuối, nước qua phổi vào trong máu. Bằng cách ấy chúng tôi có thể xác định người chết đuối trong nước ngọt hay nước mặn.

- Cô gái được phát hiện ở cảng sông. Trong nước ngọt phải không?

- Tất nhiên. Nhưng theo Smith - anh biết không?

- Vâng, vâng.

- Theo Smith, nếu một người chết trước khi vào trong nước, nước không vào trong máu, trong tim. Nói một cách khác nếu chúng ta không thấy dấu vết nước trong tim, chúng ta có thể khẳng định nạn nhân không phải chết đuối mà chết trước khi đụng vào nước.

- Thế ư? - Carella cảm thấy quan tâm, hỏi.

- Cô gái này không có một giọt nước nào trong tim, Carella ạ. Cô ấy không phải chết đuối.

Carella nhìn thẳng vào bác sĩ.

- Cô ấy vì sao mà chết?

- Bị đầu độc bằng thạch tín. Chưa bao giờ có một lượng như thế trong dạ dày và ruột, do uống vào miệng. Các mô không bị thấm nhiễm, chúng ta có thể loại bỏ trường hợp đầu độc lâu dài. Việc làm này tàn ác hơn. Cô ta chết sau khi uống chất bẩn thỉu ấy vài giờ.

Blaney gãi trán, giữa những sợi tóc thưa thớt.

- Như vậy, ông nói thêm rất có thế anh sẽ đứng trước một vụ án mạng đấy.